Inschede staat voor 'welhaast (rampzalige ontwikkeling' NAM gaat door met zoeken naar aardgas Schadeclaims in V.S. de moeite waard |8ij v. Gelder geen gedwongen ontslag Bij NS verdwijnen rond 250 arbeidsplaatsen Whiskyfirma mag geen twee prijzen hanteren ïrgemeester H. Wieringa: door textiel-afbraak 'Hieuwe reorganisaties op komst POMPEN Nieuw Russisch vrachtvliegtuig In 1977 anderhalf miljard uitgegeven Juristenblad over ramp Tenerife Dollar zakt weer in Uitvoer blijft stagneren Capelle wil werf van Vuyk houden Britten krijgen geen Johnnie Walker (Red) meer Belangstelling V&D voor Van Reeuwijk Kaarsenverkoop niet gestegen België vervalst concurrentie Teleurstelling zetmeelbeleid IDAG 24 DECEMBER 1977 FINANCIËN EN ECONOMIE Trouw/Kwartet 35 22* 3V/,j 173/t I or Jac Lelsz.. jwllSCHEDE „Door de catastrotaie ontwikkelingen in de ttiel is Twente dichtbij de situatie terecht gekomen, die in lei-Limburg ontstond toen daar de mijnen werden gesloten. J" rreweg de grootste klap is in Enschede gevallen. Tien Jaar eden had deze stad nog 23.000 arbeidsplaatsen in de textiel- jw- itor, nu zijn het er nog maar 5600. Dat herstructueringsplan V n de spinnerijen kunnen we er niet meer bij hebben." 36 t zegt Enschede's burgemeester, a*» heer H. Wierenga, voorheen Twee- fÜ£ Kamerlid voor de PvdA, alvorens 17'/. te reizen naar Den Haag. In zijn fertje de motie, die een verbijste- 18-/. ide gemeenteraad deze week een- pmig aanvaardde. Een stuk orin van de regering versnelde op dring van gerichte financiering èn dere vormen van noodzakelijke 1582 Ipverlening ten behoeve van de ttielindustrie verlangd worden. de motie staat ook dat Enschede evenredig zwaar is getroffen en t in deze stad sprake is van een '3.23 ik stuk verborgen werkloosheid. f347 ïrgemeester Wierenga: „De werk- isheid bedraagt hier 5Va%. Onge- er het nationaal gemiddelde, maar t geeft een vertekend beeld. De 1665l?rkloosheid zou hier veel groter >61.041 dan elders als niet zoveel men- ^7^ in de WAO terecht waren geko- i36.o«n, of vervroegd met pensioen ge- £>rd." 253.0C 'dramatische afbraak wethouder van Economische Za- »oo n in Enschede, de heer H. M. J. tirtenbach, heeft gesproken van Kx n „dramatische afbraak van de Xtielindustrie." Volgens de voorlo- 2» ge cijfers van de bedrijvenenquête 27° 77 zijn er dit jaar in deze stad 452 J» Idrijven opgeheven en hebben er fch 189 gevestigd. Er gingen daar- »or enerzijds 1477 arbeidsplaatsén verloren terwijl er anderzijds 708 ar beidsplaatsen bijkwamen. Het ver lies aan arbeidsplaatsen vond vooral plaats bij de zeer kleine bedrijven (4 werknemers en minder) en bij de kleine bedrijven (van 5 tot 10 werk nemers). Sinds 1960 is in geheel Twente het aantal industriële arbeidsplaatsen, textiel plus andere sectoren, gedaald van 75.533 tot 50.142. Voor Enschede waren de cijfers resp. 26.235 en 13.450. Een terugval voor deze stad dus met ongeveer 50 procent. „De centrale overheid heeft zich al grote offers voor ons getroost (kredietga rantieregeling, renteloze voorschot ten, achtergestelde leningen, de overname van Tubantia en Bams- hoeve waardoor vele arbeidsplaat sen behouden bleven)" aldus de heer Kortenbach, „maar toch moet het ons van het hart dat het onvoldoen de was om het water, dat ons tot aan de lippen is gerezen, te doen dalen." Compensatie Enschede heeft in de loop der jaren een aantal flinke bedrijven gekre gen, die compenserend werkten op de werkgelegenheid. Polaroid, Phi lips, Grolsch en nog zo'n 50 bedrijven hebben voor de eerste jaren flinke investeringsplannen. Of dat ook re sulteert in meer arbeidsplaatsen, valt nog niet te zeggen. Voor een groot deel is de compensatie gezocht ln uitbreiding van de dienstensector en daarmee wordt doorgegaan, al komt op een gegeven ogenblik aan de rekbaarheid van alle elastiek een eind. De Technische Hogeschool kwam naar Enschede, evenals diverse an dere instituten. Een aantal andere vestigingen ging Enschede's neus voorbij. Sommige ervan waren En schede toegezegd. Kortenbach: „Laat Den Haag de gedane beloften nakomen: Er kunnen méér rijksdien sten naar Enschede." Volgens burgemeester Wierenga staat Enschede, al getroffen door menige sluiting, met als dieptepunt van Heek in 1966, opnieuw voor „een welhaast rampzalige ontwikkeling". Wanneer de herstructureringsplan nen bij de spinnerij Nederland wor den doorgezet, gaat dat de stad weer 1.000 arbeidsplaatsen kosten. En daarbij kan men zich afvragen of dan het einde zal zijn bereikt. De heer Wierenga wil aan het uitge brachte rapport enige positieve kant-jes niet ontzeggen, maar voor het overige heeft hij er weinig waar dering voor. Strategisch minimum „Het is even simpel als eenvoudig. Maar eenvoud is niet altijd kenmerk van het ware. Je snijdt een onrenda bele schijf af. Maar het gevaar dreigt dat een volgende stap het verdwij nen is van een ander segment. Wan neer is het strategisch minimum be reikt, waarvan de voormalige minis ter van Economische Zaken in zijn nota heeft gesproken? De regering wil, wat de Nederlandse textiel-indu- strie betreft, die volgens Lubbers achtergebleven is bij de EG-landen, een kern overhouden en die be schermen. Naar de mening van burgemeester Wierenga en dat staat ook in de motie van de gemeenteraad moet de import uit de goedkope textiel- landen waar mogelijk verder worden beperkt. De contröle dient onmid dellijk te worden verscherpt. Vol gens een EG-funktionaris „rammelt die aan alle kanten". Noch in de textielindustrie noch in andere be drijfstakken is verdere teruggang van de werkgelegenheid acceptabel. Enschede wenst dat de regering rechtstreekse onderhandelingen opent met het gemeentebestuur om uit de problemen te komen. De heer Wierenga: „De nieuwe minister van Economische Zaken, Van Aardenne, heeft diverse keren gezegd dat Twente een vergeten gebied is. Dat was toen weliswaar een oppositio neel geluid. Maar we houden hem er aan." 5 50 Van een onzer verslaggevers MSTERDAM Papierfabrieken Van Gelder Zonen gaat het jofdkantoor in Amsterdam (500 werknemers) ingrijpend reor- niseren. In 1978 zal ook een oplossing gevonden moeten >rden voor de wit-papierfabriek in het Gelderse Wapenveld, in woordvoerder van de raad van bestuur zei desgevraagd dat in 1978 geen gedwongen ontslagen zullen vallen binnen het incern. ADVERTENTIE Ie reorganisatieplannen staan ver leid in het personeelsorgaan De lendragt. Het blad meldt dat in 1978 een grote eenheden uit de produk- ie behoeven te worden genomen, (gezien wat eerder dit jaar al is vereengekomen (ondermeer de re- rganisatie van de bedrijven in Apel- born met ruim 500 werknemers en i (otterdam met 200 man). I Ie situatie in Wapenveld is echter Omber. Er worden daar grote verlie- 6n geleden en pogingen om Scandi- avische celluloseproducenten in dit ledrijf te interesseren, zijn niet ge jaagd. Onderhandelingen met een nse pulpproducent hebben duide- ijk gemaakt dat dit bedrijf meer ^langstelling heeft voor de wit-pa- I ierfabriek te Velsen, mogelijk door gunstige ligging aan zee. De be- trekingen zijn nu zover gekomen, aldus De Eendragt, dat de potentiële partner inderdaad bereid is te spre ken over een verdere uitbreiding van „Velsen" door een geleidelijk over brengen van produktiepakketten uit Wapenveld naar Velsen. Op korte termijn zal Wapenveld nor maal met zijn vier papiermachines blijven produceren maar op iets lan gere termijn probeert de directie voor Wapenveld vervangende pro- duktie te vinden die het verdwijnen van het wit papier kunnen compen seren. s-e* Hoofdkantoor In De Eendragt schrijft het lid van de raad van bestuur drs J. P. Hebly dat de komende jaren een klein cen traal apparaat de functie gaat over nemen van het qua functie te grote hoofdkantoor. Bepaalde dienstverle nende activiteiten zullen verplaatst worden naar de divisies en de han delsmaatschappij zal wellicht ook uit het hoofdkantoor verdwijnen. Drs Hebly heeft de indruk dat het hoofdkantoor nog te veel „de allure van het grote Van Gelder met winst en groei" heeft. Toen de groei stopte, kwam Van Gelder met een te groot instrumentarium te zitten. Van Gelder verwacht dat 1978 wel licht iets minder verliesgevend zal zijn dan dit jaar. In het eerste half jaar verloor het concern 14,8 miljoen. Dat kan namelijk, zo schrijft het Nederlands Juristenblad in een inlei ding tot een (in het Engels gestelde) juridische beschouwing van de Ame rikaanse atlvocaat Gerald C. Sterns uit San Francisco. Deze was o.a. be trokken bij de afwikkeling van de schadeclaims als gevolg van het ver ongelukken van de DC-10 van de Turkish Airlines bij Parijs. Volgens het Juristenblad is het ech ter wel de vraag, of een vordering op de KLM een hoger bedrag aan scha devergoeding zou opleveren dan in Nederland. In de eerste plaats omdat in de relatie passagier-vervoerder de beperkingen van het Verdrag van Warschau gelden; in de tweede plaats omdat er waarschijnlijk geen redenen zijn in deze relatie het Ame rikaanse aansprakelijkheidsrecht van toepassing te verklaren. Het nieuwe Russische vrachtvliegtuig AN-72, ontworpen door het ontwerpbureau van de bekende vliegtuigbouwer Oleg Antonov, wordt momenteel met succes getest. Het vrachtvliegtuig, waarbij de twee straalmotoren op de vleugels zijn geplaatst, kan ruim 5 ton lading met een snelheid van 600-700 kilometer per uur vervoeren. De AN-72 gaat de bekende AN-26 vervangen. DEN HAAG De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) verwacht in de komende jaren nog zóveel gas te vinden, dat in Nederland in het jaar 2002 nog steeds ongeveer veertig miljard kubieke meter aardgas per Jaar kan worden geproduceerd voor binnenlands verbruik. Dat is ongeveer evenveel als nu in Neder land wordt verbruikt. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Het zou de moeite waard kunnen zijn voor Nederlandse eisers schadeclaims met betrekking tot de vlieg ramp op Tenerife van 27 maart van dit jaar voor een Amerikaan se rechtbank te brengen. )eel van plaatskaartenloketten geautomatiseerd Aantrekkelijkheid JTRECHT Tot 1982 zullen bij de Nederlandse Spoorwegen als evolg van automatisering 200 tot 250 arbeidsplaatsen verdwij- len. De meeste plaatsen vallen weg bij de afdeling financieel- conomische zaken, waar onder andere de administratie van de aartverkoop wordt gedaan. Dit staat in de Contourenschets lutomatisering, waarover verslag wordt uitgebracht in „De toppeling", het NS-weekblad. kelijkheidsrecht voor eisers de aan trekkelijkheid heeft dat het principe van de „shift of ultimate economie risk of loss' zeer ver is doorgevoerd. Dat wil zeggen, het is (sociaal) wen selijk het schaderisico zoveel moge lijk bij het individu weg te halen en te brengen bij producenten c.q. dienstverleners en verzekeraars. Als aantrekkelijk kan ook het in strumentarium van de „discovery" worden aangemerkt: de actieve rech ter zowel als partijen hebben in de procedure de middelen om alle rele vante feiten boven water te krijgen. Ook concentratie van zaken voor één rechter door een actief rechter lijk voegingsbeleid is een belangrij ke Amerikaanse verworvenheid, al dus het Juristenblad, dat overigens eraan toevoegt, dat de Amerikaanse procesvoering in zaken als deze bui tengewoon ingewikkeld is. De algemeen directeur van de NAM. ir. J. M. H. van Engelshoven, zegt dit Van een onzer verslaggevers Amsterdam Na één dag van her stel heeft de dollar het vrijdag weer laten afweten. Op alle Europese va lutamarkten ging de notering naar beneden. In Frankfort werd geo pend op DM 2,1510, na een schot van donderdag van DM 2,1565. In Am sterdam zakte de dollar in van 2,3250 tot 2,32. De uitwerking van de verklaring van de Amerikaanse president Carter, dat er zal worden opgetreden tegen wanorde op de valutamarkten is al met al dus maar van korte duur geweest. Overigens was het niet voor het eerst, dat zoiets van Ameri kaanse zijde werd beweerd. Geen wonder dat men in kringen van de geldhandel nogal sceptisch stond te genover de nieuwe verklaring van Carter. DEN HAAG - Het door het CBS voor de tweede helft van dit jaar voorspelde herstel van de export heeft zich ook ln oktober jl. nog niet gemanifesteerd. De uitvoer daalde in deze maand in waarde met één procent, terwijl de uitvoerprijzen met drie procent waren gestegen, zodat de omvang van de uitvoer in feite met ongeveer vier procent ach teruitging. n Volgens de door het Centraal Bu reau voor de Statistiek samenge stelde voorlopige gegevens van de buitenlandse handel Is, inclusief de handel met België en Luxemburg, in oktober 1977 ingevoerd voor 9.503 min gld (oktober 1976 9.676 min gld) en uitgevoerd voor 9.161 min gld (oktober 1976 9.245 min gld). Het dekkingspercentage kwam hierdoor op 96 procent (ln oktober 1976 even eens 96 pet). De waarde van de In voer Is in oktober 1977 ten opzichte van oktober 1976 gedaald met twee pet en de waarde van de uitvoer met een pet, terwijl de prijzen (eveneens vergeleken met oktober 1976) bij de invoer met twee en bij de uitvoer met drie pet zijn gestegen. Hier staat tegenover, dat in de Tene- rife-zaak reeds tenminste vier partij en voor de Amerikaanse rechter ge daagd zijn waaronder de KLM zodat over de aansprakelijkheids- vraag in volle omvang een beslissing zal vallen. In zijn algemeenheid geldt, dat het Amerikaanse aanspra- >e voor het publiek meest ln het oog pringende verandering betreft de utomatisering van de loketten. De erouderde apparatuur en de kasre- isters zullen bij 400 loketten op rukke NS-stations worden vervan en door loketcomputers. Deze com- uters hebben een geheugen waarin fstanden en bijbehorende tarieven ijn vastgelgd. De verkopen worden eregistreerd op een magneetband, ie later door de centrale computer Utrecht weer wordt verwerkt. loor deze vorm van automatisering zullen honderd administratieve ba nen verdwijnen. De Contourenschets Automatise ring, het automatiseringsprogram ma tot 1985. moet nog door de onder nemingsraad van de N8 worden be- kexen. Ook de Vervoersfederatie FNV zal binnenkort worden inge licht. Een woordvoerder van de ver- voersbonden zei nog niet onder de indruk te zijn, omdat het slechts om een contourenschets gaat. „Als er zinvolle functies verdwijnen, zullen wij zeker bezwaren hebben", zei hij in een eerste reactie. CAPELLE A/D IJS6EI. - B en W van Capelle a/d IJssel zijn „ernstig verontrust" over het plan van de Beleidscommissie Scheepsbouw om een gedeelte van de scheepsbouw- werf van Vuyk naar elders te ver plaatsen. Het college betreurt dat temeer, zo verklaarde burgemeester L. van Leeuwen bij Vuyk. waar hij een aantal jubilarissen een onder scheiding uitreikte, omdat Capelle is aangewezen als groeigemeente en daarom werkgelegenheid voor zijn burgers dient aan te trekken De burgemeester zei bereid te zijn alles te doen om aan de bezwaren, die kleven aan de huidige ligging van de werf, tegemoet te komen. Van een onzer verslaggevers LONDEN De Britse drankenfirma Distillers schaft op last van de Europese Commissie haar systeem van verschillende prijzen voor whisky in Engeland en in de rest van de Europese Gemeen schap af. Omdat in Engeland verkochte whisky goedkoper naar de consument gaat dan op het vasteland, zou het logisch zijn, dat whisky in de EG goedkoper wordt. Dat is echter niet het geval: de verkoopprijs in Engeland wordt verhoogd, terwijl het best verkochte merk voor de Britten niet meer te koop zal zijn. Het Distillers-systeem hield in. dat handelaren die whisky van Distillers wilden exporteren er tweemaal zo veel voor moesten betalen als voor whisky die ze in Engeland zelf wilden verkopen. De juridische adviseurs van de drankenfirma overwegen in beroep te gaan bij het Europese Hof van Justitie. Het merk whisky van Distillers dat het beste wordt verkocht en derhal ve in Engeland uit de markt wordt genomen is de beroemde „scotch" Johnnie Walker Red Label. Distillers is van mening dat het merk na een prijsverhoging tot het peil dat in de rest van de EG geldt niet meer met whisky van andere fabrikanten zal kunnen concurreren. in het personeelsblad Namogram. De NAM, aldus ir. Van Engelshoven. Is zeer actief bezig met het zoeken naar en het in ontwikkeling brengen van gas- en olievelden. In het afgelo pen jaar heeft de NAM alleen al op het Nederlands deel van het conti- nentaal plat ongeveer 750 miljoen gulden uitgegeven voor boringen met behulp van booreilanden. Ook heeft de NAM eveneens ongeveer 750 miljoen gulden uitgegeven aan het tot ontwikkeling brengen van gas- velden ln de Noordzee. In totaal dus ongeveer anderhalf miljard gulden. De meeste orders voor al dit werk op het continentaal plat konden wor den ondergebracht bij Nederlandse aannemers, zoals de bouw van plat forminstallaties enz. Het leggen van leidingen in de Noordzee Is tot nu tob een zuiver buitenlandse aangelegen heid geweest, omdat het Nederland se bedrijfsleven hierop nog onvol doende was Ingespeeld. Ook hierin is verandering gekomen. Dit jaar kon het leggen van enkele leidingen, die in 1978 klaar moeten komen, al aan een Nederlands aannemingsbedrijf worden gegund. Het volgend Jaar zal zelfs nagenoeg él het werk op zee onder Nederlandse aanneming wor den uitgevoerd. Buiten Groningen De NAM streeft ernaar zoveel moge lijk aardgas buiten het grote aard gasveld ln Groningen te vinden en ln ontwikkeling te brengen. De NAM is erg blij met de vondst ln het afgelo pen jaar van een gasveld bij Roswin kel, dat naar verwachting om en nabij de 18 miljard kubieke meter aardgas zal bevatten. Ir. van Engelshoven zegt wat betreft het grote olieveld in Schoonebeek, het grootste olieveld op het Europe se vasteland, dat door het injecteren van stoom de olieproduktie aldaar, die nu ongeveer 2.400 kubieke meter per dag bedraagt, over enkele jaren zal stijgen tot ongeveer 4.000 kubie ke meter. Dit komt erop neer, dat de olieproduktie in Schoonebeek zal toenemen van nu ongeveer 850.000 ton per jaar tot een kleine anderhalf miljoen ton per jaar. AMSTERDAM Het warenhuis concern Vroom en Dreesmann heeft belangstelling voor een pakket aan delen van ca. 30 pet in Maatschappij voor Woninginrichting Van Reeu wijk dat ln de markt schijnt te zijn. Dit zei een woordvoerder van Vroom en Dreesmann desgevraagd naar aanleiding van o.m. geruchten op de Amsterdamse effectenbeurs over een overneming van Van Reeuwijk. „Gezien het feit dat wij al geduren de een aantal jaren een kleine deel neming van 10 pet in Van Reeuwijk bezitten, zouden wij wel geïnteres seerd zijn in dat pakket", aldus de woordvoerder, die met klem bena drukte dat Vroom en Dreesmann geen bod op de aandelen van Van Reeuwijk overweegt. De woordvoerder ontkende perti nent dat Vroom en Dreesmann de laatste tijd aandelen Van Reeuwijk op de Amsterdamse effectenbeurs aan het opkopen is. Op 1 december bedroeg de koers van Van Reeuwijk 68 om vervolgens op te lopen tot 85 op 20 december Na deze datum werd volstaan met bledkoersen en vrijdag werd 92 voor het aandeel geboden. Het schijnt inderdaad zo te zijn dat het verzekeringsconcern Nationale- Nederlanden nog altijd een belang van 30 pet heeft in het aandelenka pitaal van 1.9 min van Van Reeu wijk, zo zei een woordvoerder van Van Reeuwijk desgevraagd. TILBURG De kaarsenver koop ln ons land is dit Jaar niet gestegen, maar gelijk gebleven aan die van 1976. Volgens de Nederlandse Vereniging van Fabrikanten ln de Kaarsenin dustrie te Tilburg, waarbij 22 fabrikanten zijn aangesloten, heeft de consument dit Jaar voor ongeveer 55 miljoen gul den besteed voor de aanschaf van kaarsen. Per gezin zullen gemiddeld 38 kaarsen worden opgebrand en dat is evenveel als vorig jaar. In 1975 bedreog het verbruik nog 36 kaarsen per gezin. De Vereniging van Kaarsenfa brikanten is nogal bezorgd over de wederom toegenomen import van kaarsen. In 1975 was dat 41 procent, vorig Jaar 38 procent, maar voor 1977 Is de schatting 40 procent. De importkaarsen worden ver kocht Oegen prijzen, waarvoor de binnenlandse fabrikant vanwege de hoge loonkosten niet kan produceren. Binnen de kaarsenindustrie is dan ook sprake van toenemende moei lijkheden. Kamerleden vragen tegenmaatregelen Van onze sociaal economische redactie DEN HAAG - De Belgische rege ring heeft een aantal belangrijke belastingmaatregelen getroffen ter bevordering van investeringen. De D'66-kamerleden Engwlrda en Brinkhorst hebben de ministers Van Aardenne (economische zaken) en Andriessen (financiën) schriftelijk gevraagd stappen te ondernemen tegen de Belgische maatregelen. De kamerleden Brinkhorst was tot voor kort staatssecretaris van buitenlandse zaken voor Europese onderwerpen vinden dat de Belgi sche maatregelen de concurrentie vervalsen, Deze maatregelen gaan volgens hem veel verder dan de Ne derlandse plannen inzake de Inves teringsrekening, waartegen vanuit het EG-hoofdkwartier in Brussel ls geprotesteerd. De maatregelen zijn volgens de kamerleden ook ln strijd met de Benelux-voorschriften. De D'66-ers willen dat de Nederlandse regering ln afwachting van nader onderzoek ln Benelux- en EG-ver- band soortgelijke maatregelen als ln België doorvoert voor bedrijven ln Nederland. DEN HAAG - Het Landbouwschap heeft minister Van der Stee ln een brief gevraagd, bij de Europese Ge meenschap tijdig aan te dringen op een goed zetmeelbeleid. Dat wordt nodig geacht voor de akkerbouwbe drijven in de veenkoloniën, die op de helft van hun grond fabrieksaardap pelen verbouwen en die hun Inko menspositie bergafwaarts zien gaan. Het netto-tekort van een gemiddeld veenkoloniaal bedrijf van dertig hectare, zegt het Landbouwschap, ls ln een jaar toegenomen van 13.800 tot 18.000. Het Landbouwschap is er teleurge steld over, dat er ln de pas gepubli ceerde landbouwprijsvoorstellen van de Europese Commissie voor 1978H9 niets over zetmeel wordt gezegd. Het vindt dat de aardappel zetmeelindustrie in staat moet wor den gesteld de telers een minimum- aardappelprijs uit te betalen, die tenminste dezelfde ontwikkeling volgt als de prijzen van andere on der een EG-marktordening vallende produkten Daarvoor is nodig, dat de aardappelmeelfabrieken van de EG een produktierestitutie ontvan gen voor het zetmeel dat ze maken voor industriële toepassingen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 35