Gleb Jakoenin in moeilijkheden Onderzoek naar gevolgen trek uit grote stad BIJBELSi Laat mijn volk leven 1 Nieuw conflict Duits studentenpastoraat Tsjechen vragen godsdienstvrijheid Feestdagen? Vergeet het maar! (in de NBG - vertaling 1951) IQ UITGEVERSMAATSCHAPPIJ J. H. KAMPEN KOK VANDAAG Meneer tienprocent zoekt medestrijders VOORBIJGANGER II! VRIJDAG 23 DECEMBER 1977 KERK Trouw/Kwartet Van een onzer redacteuren KOSNACHT LONDEN - De Russi sche autoriteiten stellen pogingen in het werk om een eind te maken aan de activiteiten van het „christelijk comité ter verdediging van de rech ten der gelovigen" van de bekende orthodoxe priester Gleb Jakoenin. Dit comité is een van de vele Helsin- ki-groepen. die na de ondertekening van het akkoord van Helsinki overal in de Sovjet-Unie als paddestoelen uit de grond zijn gekomen om ervoor te zorgen, dat de mensenrechten niet alleen met de mond beleden, maar ook metterdaad geëerbiedigd wor den. Diverse leden van deze comités zijn al gearresteerd. Ultimatum Het christelijk comité in Moskou is gesticht door Jakoenin, samen met de leek Viktor Kapitantsjoek en de monnik Warsonofij Chajboelin. Het Zwitserse instituut „Glaube in der zweiten Welt" heeft een telefoontje uit Moskou gehad, dat Jakoenin en Kapitantsjoek afgelopen zondag op een bureau van de KGB moesten komen, waar zij voor het ultimatum gesteld werden: of hun activiteiten met het comité ogenblikkelijk sta ken of zich voor de rechtbank moe ten verantwoorden. Jakoenin ver moedt, dat de aanklacht dan zou luiden belediging van de Sowjet- Unie (artikel 190). De laatste tijd wordt geconstateerd, dat de Russische autoriteiten de voorvechters van de mensenrechten voor het alternatief stallen van lang durige vrijheidsstraf of uitwijzing. Ook Jakoenin werd gevraagd, of hij bereid was een uitnodiging uit het buitenland aan te nemen. Hij zei, dat hij dat niet zou doen. Eerder deze maand is Peter Vins. zoon van de bekende dominee Georgi Vins. uit de trein van Kiew naar Moskou gehaald en voor veertien dagen in hechtenis gehouden. Hij is lid van de Oekrain- se Helsinki-groep. In oktober werd hem het ultimatum gesteld: ophou den met zijn activiteiten of rekenen op een proces. Jakoenin is volgens „Glaube in der zweiten Welt" in tegenstelling tot andere berichten nog op vrije voeten. Solidariteit Keston College in Engeland heeft een brief gepubliceerd van de gevan gen Oekrainse priester Wasili Ro- manjoek. waarin deze klaagt over het gebrek aan solidariteit tussen orthodoxe geestelijken en gelovigen in de Oekraine. Als een van de broe ders in een ongelukkige situatie te rechtkomt, keert iedereen hem de rug toe en als een priester onbekend is. lijdt zijn gezin armoede, aldus Romanjoek. De priester werd in 1972 veroordeeld tot twee jaar gevangenis, vijf jaar werkkamp en drie jaar ballingschap. Hij schrijft, dat zijn zoon op directe instructies van de KGB van de uni versiteit van Lwow is gestuurd en dat geen van zijn priester-vrienden hem schrijft met uitzondering van Gleb Jakoenin en Sergei Zheloed- kow. Hij weet. dat er brieven voor hem uit het buitenland komen, maar hij krijgt ze niet. „De dissidenten die met mij in het werkkamp zitten, zouden wat liefde en solidariteit in de christelijke wereld willen zien." aldus Romanjoek. Zij vragen zich af. waar die miljoenen christenen goed voor zijn. De christelijke wereld zwijgt niet alleen, maar tekent zelfs allerlei overeenkomsten met de Sov jet-Unie, aldus deze dissidenten vol gens Romanjoek. Niet alleen de toenemende onkerkelijkheid, ook de trek uit de grote steden, en dan speciaal de binnensteden, heeft meegebracht dat eeuwenoude kerkgebouwen leeg staan en langzamerhand vervallen. Aan plannen om deze gebouwen een nieuwe functie toe te kennen geen gebrek, en deze tekening laat zien hoe het dak boven de zijbeuk van de door de Hendrick de Keljser gebouwde Zuiderkerk in Amsterdam gebruikt zou kunnen worden als openbaar terras. De tekening is overgenomen uit het architectenblad „Pan". DEN HAAG Het moderamen van de hervormde synode heeft besloten een commissie in te stellen, om de problemen te onderzoeken van stadskerken, die hun draagkrachtige midden- en bovenlaag zien verhuizen naar randgemeenten. Het moderamen nam zijn besluit naar aanleiding van een verzoek van visitatoren-generaal, een college dat zich geregeld op de hoogte stelt van het wel en wee van de hervormde gemeenten en dat tijdens recente bezoeken aan de provincies zeer na drukkelijk met'deze problemaUek was geconfronteerd. haar samenstelling wordt dan vaak als een evangelisch gegeven opgevat en daarmee min of meer onaantast baar. PRAAG (ANP) Vijfenvijftig voor aanstaande Tsjechische r.k. pries ters en leken hebben in een open brief aan president Husak hun nood geklaagd over de godsdienst-onvrij heid, die zij ervaren. Godsdienstvrijheid bestaat in Tsje- choslowakije alleen op papier, schrijven zij. Er is bijvoorbeeld wel godsdienstonderwijs op de scholen, maar de kinderen, die willen deelne men. worden hiervan weerhouden door vernederende pesterijen en in sommige gevallen zijn kinderen en ouders zelf bedreigd. Gelovigen heb ben geen mogelijkheid om hun theo logische, filosofische en artistieke werkzaamheden in de openbaarheid te brengen. De congregaties en or den staan in feite buiten de wet. De brief is 1 oktober gedateerd, maar nu pas in het westen bekend geworden. Tot de ondertekenaars behoren ingenieurs, theologen en andere academici. Zij zeggen be wust met hun naam te hebben on dertekend en de konsekwenties daarvan op zich te willen nemen. Zij vragen Husak, een eind te maken aan het onrecht en het leed, dat de gelovigen wordt aangedaan. Ook willen zij, dat christenen die om hun geloof gevangen zitten, worden vrij gelaten. ADVERTENTIE Sommige feesten vergeet je maar liever, zoals het jubileum, dat SOH al 25 jaar vluchtelingen helpt in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Als u Kerstfeest viert, denkt u dan aan de miljoenen die-evenals Jezus moesten vluchten. Wij proberen te helpen. Helpt u mee hen te helpen? STICHTING OECUMENISCHE HULP GIRO 5261 UTRECHT ADVERTENTIE Eenzijdig Het vraagstuk, aldus dit college, heeft zowel een geestelijke als een financiële kant. Waar vroeger de ste delijke gemeenten sociaal zeer gedif ferentieerd waren. Is er nu een grote eenzijdigheid te constateren. Men vraagt zich af. hoe het gemeentele ven gaande moet worden gehouden, waar het overgrote deel van de leden afkomstig is uit een vrijwel geheel geseculariseerde bevolkingsgroep. Maar ook in de slaapdorpen dreigen de gemeenten eenzijdig van samen stelling te worden. De visitatoren zien daar een „heilloze scheiding" bij velen groeien tussen hun werksitua tie, die bulten de sfeer van het evan gelie valt. en hun vrijetijdssituatie erbinnen. Geld Ook de financiële vragen zijn vaak niet eenvoudig. Daar komt bij. aldus de visitatoren, dat de randdorpen er zich meestal nauwelijks rekenschap van geven, dat zij het financieel zo veel gemakkelijker hebben omdat de import een welkome compensatie is voor de plaatselijk ook daar optre dende secularisatie. Een oplossing is niet eenvoudig. Het hele gemeente begrip komt hierbij in beweging, zo vinden visitatoren. Gemeenten waar men zelf vindt, dat het nog goed gaat en meer behou dende gemeenten zullen weinig of geen bereidheid vertonen bestaande patronen te veranderen. Het natuur lijke gegeven van de lokale bepaald heid van de gemeenten en dus van MARBURG Opnieuw is in West-Duitsland een open conflict losgebarsten rond een studentengemeente. Ditmaal betreft het de studentengemeente aan de universiteit van Marburg. Bijbel gezet in twee kolommen 16,50 (met opzoekflap) 19,50 Luxe handbijbei41,25 (met opzoekflap) 44, Huisbijbel32,50 Huisbijbel met apocriefe of deuterocanonieke boeken42,75 Prijzen exclusief verzendkosten Verkrijgbaar in de boekhandel j Nederlands Bijbelgenootschap Postbus 620, Haarlem x^bijb^.^ 023-259501 Dc evangelische landskerk van Keurhessen-Waldeck heeft besloten, het medewerkers team van de stu dentengemeente niet langer te er kennen. In plaats daarvan heeft bis schop Vellmer een „voorlopige ad viesraad voor het academiepasto raat" benoemd, waarvan enkele hoogleraars van de universiteit, ver tegenwoordigers van de kerk en de waarnemend studentenpredikant Christian Hilmes deel uitmaken. Het medewerkersteam kreeg wel een plaats in de adviesraad aangeboden, hoewel de kerkleiding het team niet als een gekozen studentenvertegen woordiging wenste te beschouwen. Maar het team weigerde. Inzet van het conflict is de benoe ming van een nieuwe studentenpre dikant ln de al maanden bestaande vacature. Het medewerkersteam van de studentengemeente weigert sa men te werken met de door de ker kleiding aangewezen waarnemer Hil mes. Het beschouwt zijn komst als „sluiting" van de studentengemeen te. In een verklaring eist het team, dat de predikantsplaats in het be lang van de voortzetting van het werk zo bezet wordt, „dat de aanslui ting bij de links-christelijke traditie en de studentenbeweging niet verlo ren gaat en de samenhang met het andere studentenpastoraat in ai Bondsrepubliek herkenbaar .blijft." ADVERTENTIE NU IN DE BOEKHANDEL! VOOR DE KERSTDAGEN Hans Bouma (samenstelling) EEN KIND IS ONS GEBOREN 200 bladzijden, gebonden 24,75 Een verrassende verzameling gedichten, liederen, verhalen en overdenkingen over de betekenis van het Kerstfeest. Gekozen door Hans Bouma uit het werk van: J. J. Buskes, Gabriël Smit, Tom Naastepad. Guillaume van der Graft, Okke Jager, Mi chel van der Plas, Godfried Bomans, Wim Ramaker, Jacoba M. Vreugdenhil, Jaap Zijlstra, Muus Jacobse, C. Rijnsdorp, Ad den Besten en vele anderen. Een rijk geschakeerd boek (groot formaat) met fijnzinnige illustraties van Otto Dicke. Verkrijgbaar in de boekhandel door M. Kopuit KATMANDOE De regering van Zuid Soedan heeft de Wlcllff-bljbel- vertalers gevraagd te helpen bij haar grote leesprogram. De regering wil, dat er ln 21 stamtalen eenvoudige leesboekjes komen. Onze adressen: AMSTERDAM: Postbus 859 Wibautstraat 131 Tel. 020-913456 Telex 13006 ROTTERDAM/ DORDRECHT: Postbus 948 Westblaak 4. Rot terdam Tel. 010-115588 (red) Schiedamsevest 52 Tel. 010-115700 (adv). DEN HAAG/LEIDEN: Postbus 101 Parkstraat 22, Den Haag Tel. 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN Postbus 3 Melkmarkt 56. Zwolle Tel 05200-17030 Het contact, dat Anwar el-Sa- dat op het Vredeseiland ge noemde stuk grond, midden in het Suezkanaal. op eerste kerstdag zal hebben met Mena- chem Begin, is bepaald niet het eerste contact tussen een Egyptisch heerser en een voor Israël opkomend voorman. De gesprekken tussen de Farao en Mozes, hoewel enige duizenden jaren geleden gevoerd, zijn voor velen ter wereld nog ge meengoed. „Laat mijn volk gaan," sprak Mozes. „Laat mijn volk leven," al Begin aan Sadat ongeveer voorhouden. Er wonen thans in Egypte bijna geen Joden meer We houden het op drie honderd. Dat zijn er tot voor enige jaren aanzienlijk meer geweest. In Cairo bestaan van de vijftien syna gogen nog maar twee. In Sharei Has- hamaiem („poorten van de hemel") wordt nog dienst gedaan. In Neve SJalom („weg naar de vrede") niet meer Enige Jaren geleden wilde men deze laatste synagoge in beslag ne men. De Joodse gemeenschap pro testeerde en schreef een brief aan president Sadat. De synagoge werd onder zijn bescherming gesteld. Mo gelijk was dat het begin, dat de Egyptische leider inderdaad een „weg naar de vrede" zag. Veel Joods leven is er in Egypte overigens met meer. De chef de pro tocol zal moeite hebben om Mena- chem Begin (de eerste premier van Israël die het religieuze jodendom in praktijk brengt) een maaltijd voor te zetten volgens de Joodse spijswet ten. Sadat zal er wel wat op vinden. Want de verhoudingen tussen Egyp te en Israël zijn door de eeuwen heen bijna altijd goed geweest. Beter dan die van Israël met zijn buur Syrië. Een uitzondering was de farao, die geacht wordt Ramses II te hebben geheten. Hij was op een systemati sche vernietiging van de Joden uit. Het gevolg was de Uittocht. Een klei ne vierduizend jaar later zou hij in Adolf HiUer een getrouw opvolger krijgen. Ook met als gevolg een af zonderlijke Joodse staat. Minister Maar minstens zo bekend als het verhaal van de uittocht is de geschie denis van Jozef, door zijn jaloerse broers als slaaf verkocht en in Egyp te gepromoveerd tot minister en voornaamste raadgever van de Egyptische heerser. Ook Salomo had connecties met Egypte. Een van zijn vele vrouwen was de dochter van de farao. Zij bracht Gaza als bruids schat mee. Nu wordt op het Vredes eiland tussen Sadat en Begin onder handeld. hoe gauw de Israëlische troepen uit Gaza en de Sinai de benen zullen kunnen nemen. Er heeft ln Egypte vrijwel altijd een Joodse gemeenschap bestaan. De profeet Jeremia was met die ge meenschap overigens niet al te bijs ter ingenomen Zijn laatst bekende profeUe behelst een vervloeking van de Joden in Egypte omdat ze afgo den aanbaden. Maar desondanks hebben de Joden in Egypte altijd hun Joodse identiteit behouden. Al was er op- en neergang. De grote opgang kwam na de ver overing van Egypte door Alexander de Grote. In zijn voetspoor kwamen de Joden. De legende verhaalt, dat in Alexandrië toen een synagoge be stond waar met vlaggen de dienst- volgorde werd aangegeven. De syna goge was zo groot, dat de voorgan ger niet te zien noch te horen was. In het bijzonder onder de Arabische heerschappij groeide Cairo uit tot een groot Joods centrum, waar veel belangrijke Joden hebben gewoond. Onder Turkse macht trad een ver slapping in. maar een nieuwe bloei periode ontstond in de negentiende eeuw. Met de opening van het Suez kanaal kwamen zeer veel Joden naar Egypte. In 1917 woonden er bijna zestigduizend. In 1923 had Egypte een Joodse minister. Joseph Cattavi was er minister van finan ciën. Weer een Jozef. Weer van fi nanciën en economie. Omkeer Onder invloed van het nazisme kwam een keer. Veel Egyptenaren beschouwden de Duitse strijd tegen Engeland in het licht van hun eigen strijd om onafhankelijkheid van En geland. Voor de jodenhaat der nazi's waren sommigen gevoelig. In ver scheidene plaatsen waren er in 1938 en 1939 anti-Joodse relletjes Maar erg verontrustend was het niet. Een van dc eerste ontmoetingen tussen een nazaat van Abraham en een Egyptisch heerser. Jozef verklaart de droom van de Farao (uit dc prentbijbel van Pietcr Schut, 1659). De tegenstellingen tussen de Joden en de Arabieren in Egypte begonnen na de Tweede Wereldoorlog. Op 2 november 1945. de dag dat herdacht werd dat in.1917 de Engelse regering de Joden een nationaal tehuis in Palestina beloofde, trok net gepeu pel de Joodse wijk in. Enige tiental len Joden werden gedood, honder den gewond. Joodse bezittingen werden verwoest. Zo zou het blijven. De Joden, naar schatting een tach tigduizend, namen de vlucht. Hun bezittingen werden in beslag geno men. Heel veel synagogen werden in moskeen veranderd. Ongeveer driehonderd Joden wonen thans nog in Egypte. Meest oude mensen. Maar de regering hoopt op meer. De autoriteiten en de bevol king hebben de smaak te pakken van hernieuwde Joodse aanwezig heid. Enige maanden geleden al deed het parlement een beroep op de uit Egypte vertrokken Joden weer terug te keren. Ook Marokko. Soedan en Irak bo den Joden terugkeer aan. Maar Egypte schijnt het thans meer dan alleen op politieke gronden te me nen. Dr Morsy Saadadin, directeur generaal van het ministerie van in formatie. verwoordt het duidelijk. '..Laat de doden terugkeren en Egyp te net zo opbouwen als zij Israël hebben gedaan." „Laat de Joden komen" is de nieuwe Egyptische roep. 1 WIESBADEN (EPD) - „Meneer tienprocent", een onbekende Duitse zakenman, heeft voor de tiende maal tien procent van zijn inkomen beschikbaar gesteld voor hulp in de derde wereld. Deze keer gaat het om 30.000 gulden. Vanwege het jubileum van zijn actie heeft hij echter zijn gebruikelijke voorwaarde verscherpt. In plaats van dertig „medestrijders", zoals in vorige jaren, wil hij dat ditmaal hon derd mensen bereid zijn, net als hij tien procent van hun netto inkomen voor dit doel af te staan. Vorige jaren lukte het steeds voldoende medestrijders te vinden. Uit de opbrengst van de tiende cam pagne zal het werelddiakonaat van de Duitse kerken, volgens de wens van „meneer tienprocent", projec ten steunen in Kenia, Ghana en India. Conferenties Kadertraining jongerenpastoraat, op donderdagavonden om de veer tien dagen van half januari tot begin juni in Den Haag en Haarlem. Inl. Servicecentrum Levensvorming, tel. 070-452727. Charismatisch leven in de vroeg christelijke kerk, theologenconferen tie charismatische werkgemeen schap, donderdag 19 januari vanaf 10 uur, De Akker. Melkpad 14, Hil versum. Spreker dr. M. Parmentier. Inl. en opg. tel. 010-181755. OOK IK WIL GAAN —ook ik wil gaan- tuit Zacharia 8,20-22) In het negende woord van Zachar gaat het over de volken die naar \i Jerusalem zullen komen. De inwoners van allerlei steden zulli naar elkaar toegaan om erover beraadslagen om terug te keren, profeer haalt even uit en breidt zL hoop uit tot „vele volken" en „machtige stammen". Hij ziet ieLj komen van Israël als volk van de? openbaring in het hart van de wereld. Overal vinden conferentie plaats waar mensen de zaak bespreken. Misschien mogen we nog even denken aan de terugki van Israëlieten. De ingezonken „kerk" van Israël is aan restaura# toe en dat vindt ook plaats. Maar??' zullen de mensen terugkomen? Zullen ze weer vragen naar wat dj aan de orde is? Dat komt, zegt de, profeet Kijk maar. Maar 't merkwaardige is dat hier geen sprake is van een soort propaganfc: voor de zaak. Er verschijnen geen „advertenties" in de bladen van Babel. Er worden geen oproepen L® gedaan. Spontaan zeggen menseir tegen elkaar: we moeten terug. J; Waarom? Omdat't weer aantrekkelijk is geworden. Omdaf1 er weer iets uitgaat van Jerusaleq. Een roep, een verlangen. En dan 11 ineens daartussenin, misschien al voorbeeld bedoeld van een man dj ook iets bij zichzelf zegt: ik wil ooi gaan. Ja, dat moet het natuurlijk wel \yjjpden. Want we kunnen wel r filosoferen over het godsvolk dat n terugkeert, maar dat volk bestaaf uit personen, mensen met een eig£ mond en hart. In dat hart moet he* beginnen en dan komt die mond. zegt: ik wil ook gaan. Hopelijk bli; het niet bij deze dappere uitspra; maar gaat de man ook. Nu, op zoii zit de christelijke gemeenschap te wachten. Niet op mensen die zich d met kerst herinneren dat 't eigenlÊ best gezellig is om nog eens aan f11 vroeger te denken, maar wel op ln mensen die ook willen gaan. Waarheen? Naar zijn toekomst. *s mii Beroepingswerk ti r Dr A. N. Hendriks NED. HERV. KERK Beroepen te Avereest: J. Hanegr^ te Drunen. Afscheid op 25 dec. van Bennir- broek: dr J. Karwarman ber. te Hfa kema-Opeinde; op 2G dcc. van L°F nen a.d. Vecht: R. C. van PutP wegens emeritaat. 'n Intrede (alle op 26 dcc.) te Bovenh|n dinxveld: dr I. Boot uit Nijkerkf veen; te Garderen: J. Catsburg iP1 Katwijk aan Zee; te Welsrijp; dr#r J. C. Dee, kand. uit Oegstgeest. r Vervroegd emeritaat verleend per dec. om gezondheidsredenen aanj J. H. Burgy te Den Haag. GEREF. KERKEN Afscheid van Nijmegen: J. M. Brink ber. te Enkhuizen. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen te Naarden: B. de Graal Utrecht-Noord. |i GEREF. GEMEENTEN Beroepen: te Wageningen: M. He> I schop te Lethbridge (Can.) te OrB dorp: P. Blok te Dirksland. EV. LUTH. KERK Aangenomen naar Deventer: mj| da. K. G. Hage te Utrecht. :si :er er rii Aan de theologische hogeschool de gereformeerde kerken (vrijfj* maakt) te Kampen is gepromovefl tot doctor in de theologie de Amr foorter predikant A. N Hendrr- Zijn dissertatie is getiteld „Kerk^ ambt in de theologie van A. A. Ruler". Promotor was prof. drX Trimp. Dr. Hendriks is 43 jaar. k was predikant te Goes. Ommenk, Delft en staat sinds 1972 in Ami foort. »Wl io Sjenoeda ju Na de Egyptische president Sa|V wil nu ook patriarch Sjenoeda. r hoofd van de koptische kerk, 4|[ „vredesreis" maken naar Jeruzalé" Zijn kerk is de grootste christeliQ gToep van Egypte. De nieuwe Egf1^ tische minister van buitenlandse i ken, Boudros Ghaly, is een christP: die tot de koptische kerk behoof^ Bisschop-exorcist De Anglicaanse kerk in Engels- heeft bisschop Bernard Markh 01 officieel aangesteld als exorcistn veluitbanner). Het is voor het ee dat iemand met jen dergelijke hr kerkelijke rang met dit werk bel ml wordt. Een speciale kerkelijke car missie voor exorcisme verklaarde! vast van overtuigd te zijn dat kwi machten aan het werk zijn. i benadrukte ook. dat eerst alle n.® sche en psychologische verklar gen grondig onderzocht moeten zf voordat exorcisme wordt toegepa Marxisme in hel vizier van c nen. zeven vrijdagavonden t nen 20 januari, katholieke t sche hogeschool Amsterdam, zersgracht 105, tevens zeven zafcni dagmorgens vanaf 21 januari invito ped. academie Thomas Morus. ader tionssingel 80, Rotterdam, m.rtupl o.a. prof. dr. H. Goddijn, prof dr van Laarhoven. Inl. en opg. tel. 242752.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 2