Weer Franse aanval op Polisario
[inistersberaad
gypte-Israël
slecht
Zuidafrikaanse
rechtspleging
over de hekel
Sowjet-economie doet stap terug
Ir
Aangehouden Duits
duo geen RAF-lid,
wel extremistisch
tzman laat niets los
Spaanse melkfabriek verwoest
Vrouw verdacht van OPEC-overval
Gijzeling op
Filippijnen
Overlevenden
aardbeving
lijden kou
Jagnerende arbeidsproduktiviteit en slechte oogst
ERDAG 22 DECEMBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
sp
ep v
vpet i
het bericht van de New York Times
tegengesproken da,t de Amerikaan
se president Carter Begin tijdens
diens bezoek aan de VS zou hebben
gevraagd het vredesplan wat de
Westelijke Jordaanoever betreft te
wijzigen omdat het in de oorspron
kelijke vorm onaanvaardbaar zou
zijn voor Egypte.
Dit bleef er over van Spanjc's modernste melkfabriek (bij Bilbao) nadat een ketel was ontploft.
Sommige delen van het dak werden anderhalve kilometer weggeslingerd. Bij de explosie zijn zes
mensen omgekomen. Er zijn zes gewonden.
James Dorsey
VI
p De Israëlische minister van defensie Ezer Weitzman
Igisteravond bij zijn terugkeer uit Egypte niets losgelaten
i|e besprekingen met zijn Egyptische ambtgenoot Moham-
efU Gamassi. Bij zijn vertrek uit Cairo naar Tel Aviv zei
-cpan over de besprekingen met Egypte's president Sadat
i^j „niet optimistisch maar wel hoopvol" is over de voort
aan de onderhandelingen tussen beide landen.
3 perkingen van de Israëlische
jr zijn een verder bewijs dat
Verhandelingen, alle optimis-
spijt, nog in een heel pril
verkeren. Weitzman had
gesprek met Gamassi en
onderhouden met Sadat ook
bijeenkomst met Ben Ells-
i leider van de Israëlische on-
delingsdelegatie bij de confe-
iran Cairo „ter voorbereiding
1Geneefse vredesconferentie".
'de reden werd de voor gisteren
^Mte zitting van de conferentie
$idaag uitgesteld,
lissar kon gisteren noch beves-
loioch ontkennen dat Weitzman
enen tweede keer Egypte zou
aien. nog voor de komst aan-
k(e zondag van Israëls premier
ïahem Begin. Over een tweede
k had het Egyptische persbu-
hoor het Midden-Oosten eerder
l Ofschoon er nu officieel
meegedeeld dat Weitzmans
e« „gezamenlijk was overeenge-
rai" hebben de beweringen van
ldsche regeringsfunctionarissen
eitzman op Israëlisch verzoek
?tiailia verbleef en de bewering
Riraël dat hij juist door Egypte
mitgenodigd een niet onbelang-
ïioolitieke betekenis,
lee wilde met Weitzman politie-
?rfcprekingen voeren en daarom
Darde men dat de Israëlische
nier het bezoek van Begin kwam
«reiden. Politieke besprekin-
detekenen in Egypte onderhan-
ttten over een Israëlische terug-
v«ng uit de bezette gebieden en
r tame de Westelijke.Jordaanoe-
ttfet meningsverschil hierover is
èn van de redenen, waarom de
Ventie van Cairo geen stap ver
tfQ heeft de impasse willen door-
stjn met het voorstel om maar
10 in eerste instantie over een
Italische terugtrekking uit de Si-
stvoestijn te praten. Vandaar dat
haman gisteren begeleid werd
e Jde commandant van het zuide-
irt front generaal Heizl Schapir.
tl inoop, die moet worden doorge-
>0. is de opstelling van de agenda
n de vredesbesprekingen. Israël
de eerste plaats praten over
ementen, die de vredesregeling
n,i bevatten en dan pas over te-
ertekking uit de bezette gebieden
iee oplossing van het Palestijnse
affcstuk. Egypte wil echter eerst
Ede Israëlische terugtrekking uit
né 1967 bezette gebieden praten,
;eover een oplossing van het Pa-
vraagstuk en pas in laatste
tntie over de elementen van de
ALGIERS DEN HAAG RABAT (Reuter, ANP) Franse vliegtuigen hebben voor de derde keer
in één week aanvallen uitgevoerd op het bevrijdingsfront Polisario, in de Sahara. Dit front verzet
zich tegen de deling van dit voormalig Spaanse gebied tussen Marokko en Mauretanië.
retanië niet over een luchtmacht van
enige betekenis beschikt.
Beroep
Opnieuw zouden de Franse toestel- gen in West-Afrika ze hebben hun
len napalm en fosfor hebben ge- bases in Senegal zouden niet in
bruikt. iets wat in Parijs nadrukke- staat zijn napalm en fosforbommen
lijk wordt ontkend. Franse vliegtui- af te werpen. Polisario heeft echter
BERN (Reuter, UPI, AP) De twee Westduitsers, die dinsdag
aan de Frans-Zwitserse grens zijn aangehouden blijken niet de in
verband met de ontvoering van en moord op Hanns-Martin
Schleyer gezochte RAF-leden Juliane Plambeck en Peter Willy
Stoll te zijn maar de 26-jarige Gabriële Kröcher-Tiedemann en
de 28-jarige Christian Möller.
aan een internationaal gezelschap
journalisten ongeveer honderd
slachtoffers van napalm- en fosfor-
aanvallen laten zien. Zij hadden zwa
re brandwonden, die waren veroor
zaakt bij de eerste Franse aanval op
14 december. De toestellen bestook
ten toen Polisario-troepen bij de
spoorlijn die de ijzermijnen bij
Noudhibou verbindt met Zouerate
aan de Atlantische Oceaan. Guerril
lastrijders van Polisario wilden een
aanval doen op de lijn, die van le
vensbelang is voor Mauretanië. Zij
werden echter met grote verliezen (er
zouden zeker honderd slachtoffers
zijn) teruggeslagen.
De twee laatste aanvallen zouden
zijn uitgevoerd op eenheden van Po
lisario, die terugkeerden van acties
tegen Mauretaanse legerposten. De
laatste keer heeft een Jaguar van de
Franse luchtmacht een noodlanding
moeten maken, nadat het toestel
.p
**%mans bezoek aan Egypte had
„joel om deze impasse te doorbre-
andoor wel een territoriale zaak
ndm aan de agenda van de vredes-
erentie te plaatsen, namelijk de
i-woestijn zonder dat dit zou
ilsen dat men onmiddellijk over
1 ordaanoever of de Palestijnen
{moeten onderhandelen. Weitz-
fe verklaring na afloop van zijn
in Egypte laat echter
"Jjdat de impasse nog altijd even
it is.
Egyptische president saaai
jt gisteren gezegd dat hij zich
zijn volk voortgestuwd voelt in
van een akkoord met
^1 en dat de tijd nu rijp is voor
lieuw onderhoud met Begin. De
ing van Israël heeft gisteren
Möller werd tot nu toe door de West-
duitse justitie niet in verband ge
bracht met de Rote Armee Fraktion
al wordt hij wel gezocht voor
bankovervallen maar Kröcher-
Tiedemann is geen onbekende. Zij
wordt onder meer gezocht in ver
band met de overval in december
1975 op het hoofdkantoor van de
OPEC in Wenen. Drie mensen wer
den hierbij gedood en zes gewond.
De zes extremisten gijzelden de elf
olieministers, die in het gebouw hun
vergadering hielden. De elf, onder
wie de Saoedische olieminister sjeik
Jamani, werden later in Algiers en
Tripoli vrijgelaten.
Kröcher-Tiedemann is al eerder aan
gehouden en veroordeeld tot acht
jaar cel wegens poging tot moord op
drie politiemannen maar ze kwam
vrij bij een uitwisseling van extre
misten tegen de Westberlijnse CDU-
politicus Peter Lorenz, die in het
voorjaar van 1975 was ontvoerd.
Kröcher-Tiedemann verdween toen
met nog een aantal anderen naar
Zuid-Jemen. Haar echtgenoot Nor-
bert zit nog een gevangenisstraf uit
in verband met Lorenzs ontvoering.
Kröcher-Tiedemanns naam is on
langs ook in verband gebracht met
de ontvoering van de Oostenrijkse,
textielmagnaat Walter Palmers vori
ge maand.
De Zwitserse bondspresident Kurt
Furgler zei gisteren in zijn functie als
minister van politie en justitie dat
Möller en Kröcher-Tiedemann dins
dag bij de controle aan de Frans-
Zwitserse grens plotseling een pis
tool trokken en twee douaniers neer
schoten, die daarbij licht gewond
raakten. Möller raakte bij het terug
schieten door de douaniers aan een
voet gewond. Meegedeeld is dat in de
auto van het tweetal extremisten
een geldbedrag is gevonden, dat
klaarblijkelijk afkomstig is uit het
losgeld, dat voor Palmers is betaald.
De Westduitse autoriteiten hebben
nog niet om de uitlevering van de
twee gevraagd. President Furgler
deelde mee dat een beslissing daaro
ver door het voltallige Zwitserse ka
binet zal worden genomen. De voor
malige „bommenknutselaar" van de
RAF Dierk Hoff is gisteren door een
rechtbank in Frankfurt veroordeeld
tot een gevangenisstraf van vier jaar
en acht maanden. Hoff werd op zes
punten schuldig bevonden aan het
ondersteunen van een misdadige
bende en het zonder vergunning ver
vaardigen van wapens. De verdedi
ging heeft tijdens het proces gepro
beerd Hoff af te beelden als een
slachtoffer van de RAF. Tijdens het
proces waren strenge veiligheids
maatregelen getroffen omdat Hoff in
het Stammheimproces als getuige is
opgetreden tegen Baader, Ensslin en
Raspe.
zouden ook vliegtuigen van he< type
Mirage in actie zijn geweest.
Ondertussen is een groep van acht
ontvoerde Fransen op weg naar Al
giers, waar ze door Polisario zullen
worden overgedragen aan vertegen
woordigers van de Verenigde Naties.
Kritiek PvdA
De PvdA heeft een krachtige veroor
deling uitgesproken van elke buiten
landss interventie in het gebied van
de Sahara. Ze vreest een verdere
internationalisering van het conflict
om het aan de westkust van Afrika
liggende gebied en maakt zich voor
al zorgen om de situatie van de Saha-
raanse gevangenen in Marokkaanse
en Mauretaanse kampen.
Dit staat in een communiqué dat de
PvdA samen met het voor de onaf
hankelijkheid strijdende Polisario
heeft gepubliceerd.
Hoewel in het communiqué niet met
name genoemd, bleek tijdens een
persconferentie na afloop van de
ontmoeting dat met de veroordeling
van buitenlandse interventie in de
Westelijke sahara vooral ook werd
gedoeld op de bombardementen met
fosfor en napalm die door Franse
vliegtuigen op Saharaanse nederzet
tingen werden uitgevoerd. Volgens
Polisarlo-leider Al Ainy Sayed staat
het onomstotelijk vast dat het om
Franse vliegtuigen ging omdat Mau-
Kranten kritisch over zaak-Biko
door Hennie Serfontein
PRETORIA Er heeft zich een opvallende ontwikkeling voor
gedaan in de weken na het onderzoek naar de dood van Steve
Biko Hij was de leider van de zwarte bewustzijnsbeweging in
Zuid-Afrika. en kwam in een politiecel om het leven. Vooraan
staande Afrikaner academici en kranten van de regerende Natio
nale Partij hebben in het openbaar kritiek geuit op de wijze
waarop de regering de zaak-Biko heeft aangepakt.
Sterker nog. sinds het verschijnen
van een rapport van een Invloedrijke
Britse advocaat, sir David Napier,
die bij het proces als waarnemer
aanwezig is geweest, is er een grotere
drang naar een volledige gerechte
lijk onderzoek naar de omstandghe-
den waaronder Biko de dood vond.
en naar „verontrustende" kanten
aan de Zuidafrikaanse veiligheids
wetgeving.
In zijn rapport geeft Sir David de
veiligheidspolitie in Zuid-Afrika de
schuld van het overlijden van Biko.
Het pleidooi voor een breder onder
zoek weerspiegelt het groeiende on
genoegen bij sommige „verligte" Na
tionalisten over het gebrek aan con
ti ole door de rechterlijke macht op
gevangenhouding zonder proces
Hoewel velen overigens dit systeem
aanvaarden als een onvermijdelijk
kwaad en noodzaak om „onder
grondse activiteiten" te bestrijden.
In het communiqué spreken de twee
delegaties zich uit voor een stabiele
vrede voor de Sahara, gebaseerd op
zelfbeschikking en nlet-inmenging.
Op de Verenigde Naties en de Orga
nisatie voor Afrikaanse Eenheid
(OAE) wordt een beroep gedaan „een
praktische en rechtvaardige oplos
sing van het geschil" te bevorderen.
Al Ainy Sayed zei dat de OAE.
ondanks tegenwerking van Marokko
en Mauretanië, zeer waarschijnlijk al
begin januari een topconferentie zal
wijden aan het conflict om de West-
Sahara. Naar zijn zeggen is een der
gelijke top urgent geworden door de
ernst van de gevechtshandelingen
en vooral ook de interventie van
Franse zijde.
Koning Hassan van Marokko heeft
zich gister bereid verklaard deel te
nemen aan een gezamenlijke top
conferentie van de Arabische Liga
en de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid om tot een oplossing te ko-
malige Spaanse Sahara.
MANILA (Reuter) Een gewapen
de Filippijn hield gisteren nog
steeds 21 mensen in gijzeling in de
bank op de Amerikaanse marineba
sis „Subic Bay", 90 kilometer ten
noordoosten van Manila.
Dinsdag tegen sluitingstijd dwong
de man de toen aanwezige employés
en klanten naar een kamer in de
bank te gaan. Daar worden ze nu al
dertig uur zonder voedsel vastge
houden. Een priester heeft vannacht
geprobeerd de man te overreden zijn
gijzelaars vrij te laten, maar deze
poging mislukte.
De Filippijn, waarvan wordt aange
nomen dat hij een werknemer op de
basis is geweest, heeft via de tele
foon de Amerikaanse autoriteiten
laten weten dat hij geld wil hebben
en een helikopter om naar een nog
onbekende bestemming te vliegen.
De onderhandelaars hebben het ver
zoek om de helikopter afgewezen
evenals het verzoek om voedsel om
dat men bang is dat de man de
mensen die het eten brengen ook zal
gijzelen.
Onderzoek
Onder degenen die hebben opgeroe
pen tot een gerechtelijk onderzoek
was prof Johan van der Vywcr. het
hoofd van de afdeling rechtsfilosofie
van de universiteit van Potchef-
stroom, prof, Klaus Schwietering
van de rechtsfaculteit van Stellen-
bosch en prof. Ignus Rautenbach
van de rechtsfaculteit van de Rand
Universiteit.
In een recent vraaggesprek zei prof.
Van der Vywer „onthullingen tijdens
de zaak-Biko over barbaarse behan
delingen van politieke gevangen
hebben het meest uitgebreide onder
zoek tot een bittere noodzaak ge
maakt. Niet alleen naar de dood van
Biko, maar naar alle anderen die in
gevangenschap overleden. De onver
klaarbare tegenstellingen tussen
verklaringen van minister Kruger en
die van de politie moeten tot op de
bodem worden uitgezocht".
Niet bevredigd
Het drie weken durende onderzoek
had Van der Vywer niet bevredigd.
Niet omdat de zaak verkeerd was
behandeld, maar omdat hij de in
druk kreeg dat niet het hele verhaal
voor het hof is geweest. Hij riep op
tot een opnieuw bekijken van de
meest onbevredigende kanten van
de Zuidafrikaanse veiligheidswetge
ving, zoals:
het feit dat de uitvoerende macht
(de politie) het recht heeft mensen
vast te houden, zonder daar een
verklaring voor te hoeven geven, en
het ontbreken van iedere moge
lijkheid voor de rechter om de prak
tijken van de uitvoerende macht te
onderzoeken.
Prof. Schwietering zei: „Er zijn zo
veel vragen opengebleven, niet al
leen in het geval-Bike maar ook in
andere gevallen, dat volledige op
heldering nodig is. Beeld, een rege
ringsgezinde krant in Johannes
burg. schreef fel over de middel
eeuwse behandeling van een gevan
gene in zijn cel. de onzorgvuldige
behandeling van de zaak op ministe
rieel niveau en de eng-formele aan
pak door de opperrechter van Pre
toria.
De krant schrijft dat de verantwoor
delijke mensen toegang moeten
hebben tot gevangenen, en meent
dat iemand vasthouden zonder pro
ces een ernstige stap is. Die hele-
Stcvc Biko
.middeleeuwse bchande-
liiiü
maal overlaten aan de openbare
aanklager gaat in tegen dc wijdere
belangen van de democratische ge
meenschap
Die Transvaler in Johannesburg
eveneens regeringsgezind zei dat
de veiligheidspolitie niet boven de
wet mag staan. En hoewel dat door
een lid van de veiligheidspolitie tij
dens de behandeling van de zaak
Biko werd gezegd, heeft zij geen
onbeperkte macht. Maar. aldus de
krant, er is geen duidelijkheid over
gevangenschap zonder proces. Er is
geen vaste regel De zaak-Biko heeft
duidelijk onderstreept om het
zacht te zeggen dat er bepaalde
antieke praktijken zijn die moeten
verdwijnen.
De grote zondagskrant Rapport zei
dat het meest alarmerende aspect is
dat er geen officiële veroordeling is
gekomen over de behandeling van
Biko Noch de minister, noch de
politie noch iemand reageerde, ter
wijl het hun plicht is te reageren Dit
is niet genoeg. De krant kwam tot de
slotsom dat het nodig is te bewijzen
dat de behandeling van Biko geen
regel is maar uitzondering, en dat
dit nooit weer mag voorkomen.
TEHERAN (UPI/Reuter) - Kou en
regen maakten gisteren het lot van
de overlevenden bij de aardbevings
ramp in het bergachtige zuiden van
Iran nog moeilijker. Bij deze aardbe
ving zijn zeker 545 mensen om het
leven gekomen, en werd ongeveer
eenzelfde aantal gewond. Drie dor
pen zijn helemaal verwoest, en der
tien andere plekken werden zwaar
beschadigd.
Het ontbreken van wegen en de
slechte toegankelijkheid maken het
reddingsploegen bijzonder moeilijk
hun werk te doen. Twee Hercules C-
130 transportvliegtuigen van de
Iraanse luchtmacht zijn naar het
rampgebied gevlogen, met zaken als
tenten, dekens, kooktoestellen en
kerosine-kacheltjes.
sri
den Boef
Ie viering van de Oktoberrevolutie van 1917 in Moskou achter de rug is, wordt langzaam maar
r duidelijk dat de zaken in de Sowjet-Unie er minder florissant voorstaan, dan enkele
nden geleden nog het geval leek te zijn.
214 de feestelijkheden in Moskou
)etinde gingen lopen, maakte par-
fcretaris (tevens president) Leo-
Breznjew bekend dat de graan-
t in het afgelopen jaar met 195
t>en ton ver beneden het nage
ijlde doel (220 miljoen ton) was
even Deze mededeling, die om
jpelijke redenen niet eerder
gepubliceerd, kwam als een
ing omdat er (ook voor de
;de Staten als graanleveran-
geen reden leek om aan te ne-
121 dat de oogst zover beneden het
temde streefgetal zou blijven.
lang daarna werd in Moskou
ndgemaakt dat de toch al be-
v iden verwachtingen voor de eco-
oidische groei in 1978 te hoog waren
vallen. Deze zware industrie
i het volgend jaar met 4,5 pro-
11977 meer dan 5.6) doen en de
iimptiegoederenindustrie met
)q .9) procent. Voor het reële inko-
od per hoofd van de bevolking, dat
i '4lend is voor de levensstandaard,
is een groei van 3 procent (1977 3,8)
voorzien. Lonen voor arbeiders gaan
met 2.2 procent omhoog tot gemid
deld 159 roebel (ongeveer 550 gulden)
en het inkomen van kolchose-boercn
met 4 procent naar in doorsnee 107
roebel (ca. 370 gulden).
Deze vertraging van de economische
groei is slechts voor een deel te wij
ten aan de tegenvallende oogst van
dit jaar. Brcznjew, die ontbrak op de
zitting van de Opperste Sowjet, waar
genoemde cijfers bekend werden ge
maakt, had tevoren in een „grote
rede" voor het centrale comité van
de partij gezegd dat niet alleen het
weer voor de slechte oogst verant
woordelijk was. Hij sprak van een
„chronische ondoelmatigheid", een
ingewikkelde aanduiding van een te
genvallende arbeidsproduktiviteit.
„Stoot-arbeid"
Deze ontwikkeling heeft er al toe
geleid dat er langzaamaan een te
kort aan werkkrachten gaat ont
staan. Voorlopig kan dat worden op
gevangen door mannen en vrouwen
die al met pensioen zijn gegaan, in
de gelegenheid te stellen, opnieuw
aan het arbeidsproces deel te nemen.
Ook wordt gewerkt aan dc mogelijk
heid om mensen die de pensioenge
rechtigde leeftijd hebben bereikt, in
staat te stellen om hun werkzaamhe
den voor onbepaalde tijd voort te
zetten.
In 1978 zijn de voornaamste doelen:
een graanoogst van tcminste 220
miljoen ton en een (geforceerde) ver
hoging van de arbeidsproduktiviteit
(de gemiddelde produktie perwerke-
nemer). Het centrale comité van dc
partij heeft 1978 al uitgeroepen tot
het jaar van de „stootarbeid", een
begrip dat herinneringen oproept
aan de dit jaar overleden „held van
de arbeid" Stachanow. die lang gele
den zoveel werk verzette dat hij alle
Sovjet-burgers als voorbeeld werd
voorgehouden. Deze onzin lijkt in
1978 in de Sowjet-Unie niet meer
mogelijk. Vandaar dat rekening
wordt gehouden met een groei van
de arbeidsproduktiviteit van slechts
3,5 procent.
Intussen blijkt men in de Sowjet-
Unie ook niet te ontkomen aan prijs
verhogingen. Het duurder worden
van artikelen werd totdusver toege
schreven aan het beter worden van
het produkt, maar in de praktijk was
de prijsstijging beduidend groter
dan de kwaliteitsverbetering.
Uit het feit dat de prijzen sneller
stijgen dan de kwaliteitsverbetering
rechtvaardigt, zou men kunnen aflei
den dat de prijsverhogingen niet al
leen bedoeld zijn om de industrie in
staat te stellen, zich op de levering
van betere produkten in te stellen.
Ook kan het de bedoeling zijn, de
actie „hogere prijzen voor betere
kwaliteit" te gebruiken om de koop
kracht van de bevolking af te romen.
Dit jaar werden ook tijdschriften en
boeken, kristalglas en andere luxe
artikelen aanmerkelijk duurder en
stegen binnenlandse vliegreizen tot
50 procent in prijs.
Een ander gevolg van de prijsverho
gingen zal misschien zijn dat niet
begeerde consumptiegoederen,
waarmee de winkels jaarlijks blijven
zitten, voortaan wat gemakkelijker
van de hand zullen gaan. Nu moeten
deze zaken nog hun toevlucht nemen
tot de in de Sowjet-Unie officieel
verboden „koppelverkoop". Zo wor
den personenauto's vaak alleen
maar plus aanhangwagen verkocht,
moei men bij bier ook hardgekookte
eieren afnemen en kan men worden
gedwongen bij een fles goede wijn
ook een fles wodka op de koop toe te
nemen.
Het Sowjet-systeem. dat veelal nog
domweg produktienormen aan de
bedrijven oplegt, maakt het bijzon
der moeilijk om een eind te maken
aan de vervaardiging van goederen
van slechte kwaliteit, die geen afne
mers vinden. Verantwoordelijke re
geringsfunctionarissen geven dc
zwarte piet door aan de industriële
leiders en die verwijten de handel op
hun beurt weer gebrek aan fantasie
en een te grote aarzeling om betere
(maar ook duurdere) artikelen af te
nemen, waardoor de belangen van
de consumenten geschaad zouden
worden. En intussen verandert er
weinig.
Dc ontginning van een woestijn in de Sowjet-Unie ten behoeve van
dc landbouw levert vanuit dc lucht dit beeld op.
