Bert Matter in nacht en stormgebruis
Strijd om rechtspositie
r.k. theologie-docenten
li
Kerk zoekt naar contact met
wie aan de onderkant leven
Bot geschrift tegen euthanasie
Oud-zendeling ds.
Bikker overleden
Protest
tegen
kleuren in
Sint Jan
VANDAAG
VOORBIJGANGER
Spaanse grondwet»®
blijft r.k. kerk P'
erkennen b
DINSDAG 20 DECEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door A. J. Klei
'k Zal niet beweren dat Bert Matter
zi)n leven In de waagschaal heelt
gesteld ten gerieve van het „Comité
Restauratie Walburgsorgel" te
Zutphen. maar wel heelt hij onder
barre weersomstandigheden de
elpee volgespeeld, welke ten bate
van het genoemde comité verkocht
wil worden Het was nacht en er was.
om met gezang 397 te spreken,
stormgebruis toen hij zich voor de
opnamen achter de klavieren van
het herstel behoevende instrument
Zette
Dit weet ik zo precies, omdat het
vermeld staat op de zeer Iraaie hoes
van deze plaat met orgelspel uit de
Walburgskerk. Het
natuurgeweld ik noem het maar
Zo. want 't is voor het eerst dat ik
klimatologische bijzonderheden
aantrel op een platenhoes en dat
maakt veel indruk op me...
natuurgeweld dan deed zich ook
binnen het kerkgebouw gelden met
als gevolg dat van het Concerto nr. 3
In G. voor twee orgels van de
achttiende-eeuwer Antonio Soler
alleen het eerde deel op de plaat
terecht is gekomen: het koororgel,
waaraan met 't oog op Solers
compositie de organist van
Zutphens gereformeerde kerk Gert
Oldenbeuving was gaan zitten,
raakte ontstemd.
Inmiddels heb ik een van de meest
charmante onderdelen van de
Zutphense plaat genoemd: dat éne
deel van Solers concertje, dat van de
belde organisten de lichtvoetige
vertolking krijgt, waar het om
vraagt. Solder sluit de eerste
plaatkant af. die begint met Bachs
bekende toccata in F. door Bert
Matter krachtig op gang gebracht en
op gang gehouden, hetgeen een
degelijk soort feestelijkheid
oplevert. Tussen Bach en Soler
prijkt een koraalfantasie van
Delphln Strungk, een vriend van
Heinrich Schütz. Uit dit laatste feit
kan de wakkere lezer afleiden, dat
dit werk metz'n opmerkelijke
echo-effecten dateert uit de
zeventiende eeuw. hetgeen eveneens
het geval is met het Walburgsorgel.
Aan dit orgel is evenwel ln latere
eeuwen veel gedokterd, maar
eigenlijk nooit ten koste van het
ruim driehonderd jaar geleden door
orgelbouwer Baeder afgeleverde
werkstuk. Dit maak ik op uit de
vertolking van de Deuzième Sonate
van C. F. Hendriks Jr. (we beginnen
nu aan kant twee), de sterk Frans
georiënteerde organist en
componist, die aan het
Amsterdamse blindeninstituut de
leermeester was van Cornells Bute,
de vermaarde voorganger van Bert
Matter in Zutphen. Welnu, Bert
Matter kan dit romantische stuk alle
kleuren verlenen die het toekomt en
me dunkt dat de hiervoor gebruikte,
later aan het orgel toegevoegde
stemmen, zich organisch voegen in
het oorspronkelijk klankbeeld van
dit orgel. Het Walburgsorgel is, om
zo te zeggen, heel waardig met de
tijd meegegroeid, nieuwigheden zijn
er niet opgeplakt, maar er ln
verwerkt. Deze indruk wordt althans
gewekt door de manier waarop Bert
Matter met dit leuke,
onderhoudende werk aan de gang is.
Hij pept het niet op (dat hoeft
trouwens ook niet), hij speelt het
met hetzelfde onbevangen plezier èn
vakmanschap als waarmee het eind
vorige eeuw (misschien begin deze
eeuw) geschreven is. Vrolijke
hoekdelen omvatten een lief
tussendeeltje ach, ze moesten
vaker van zulke onbekommerde
muziek spelen. Hoewel, je moet
oppassen dat de aardigheid er niet af
gaat.
Bert Matter vervolgt met twee delen
uit de „Suite in ouden Stijl"
(Sarabande en Gavotte I en II) van
Bute en hij draagt ze met wat
ingehouden zwier voor. Hij besluit
met een koraalvoorspel van Bachs
leerling Homilius, zodat ook deze
plaatkant eindigt met zo'n
verrukkelijk achttiende-eeuws werk,
dat met niet aflatende sierlijkheid
ten einde loopt.
Ik ben nogal ingenomen met deze
plaat. Als ik aan de buitenkant mag
beginnen: de hoes is buitengewoon
smaakvol, voor- en achterkant laten
tezamen een oude afbeelding van
het orgel zien en aan de binnenzijde
staan voortreffelijke toelichtingen,
inclusief de disposities van beide
orgels en de gebruikte registraties,
alsmede foto's van de orgels en de
organisten. Voorts krijgt ook de
meest doorgewinterde
orgelliefhebber muziek in huis. die
hij nog niet eerder kon beluisteren
en toch gaat bij Matter de
originaliteit van het programma niet
ten koste van het luisterplezier.
Wie deze Zutphense orgelplaat
begeert, doet goed met 22.50 (daar
zitten de verzendkosten bij in) te
storten op gironr. 2.60.11.02 t.n.v.
„Comité Restauratie
Walburgsorgel" te Zutphen. De plaat
wordt daarna thuisgestuurd.
Van een onzer verslaggevers
TILBURG Docenten aan de r.k. theologie-opleidingen, die op grond van afwijkingen van de leer
van Rome of op grond van huwelijk of ambtsverlating worden ontslagen, zullen daartegen in de
toekomst niet meer kunnen procederen voor de burgerlijke rechter. Dit wordt althans de situatie,
als de bisschoppen het advies van de bisschoppelijke commissie-Van der Grinten overneemt.
ZEIST Op 79-jarige leeftijd is overleden de pionier van de
christelijke gereformeerde zending ds. A. Bikker. Van 1928 tot
1946 werkte hij op Celebes.
Het Tilburgs hogeschoolblad maakt
melding van een geheim rapport, dat
deze commissie aan de bisschoppen
heeft uitgebracht. De commissie be
staat naast prof. mr. W. C. L. van der
Grinten (dezelfde van de kabinets
formatie) uit nog drie Tilburgers, te
weten drs. H. Loevendie, mr. F. H. M.
van Spaendonck en prof. dr. F. J. H. ri i
M van der Ven Hun rapport heeft scheidsgerecht
betrekking op vier van de vijf rijks-
gesubsidieerde r.k. theologieoplel-
dingen. te weten Amsterdam. Heer
len. Tilburg en Utrecht. De vijfde,
Nijmegen, kent al een eigen regeling;
uitsluiting van de burgerlijke rech
ter komt daarin niet voor.
Volgens de regeling-Van der Grinten
zou ln de statuten van de vier oplei
dingen moeten worden opgenomen,
dat „ieder lid van het wetenschappe
lijk personeel moet beschikken over
een verklaring van de bisschoppen
conferentie dat hij voor de bisschop
penconferentie aanvaardbaar is als
lid van het wetenschappelijk perso
neel." Deze verklaring kan worden
ingetrokken Daartegen is dan be
roep mogelijk bij een bisschoppelij
ke commissie van beroep, die wordt
aangesteld door de bisschoppen,
voor de helft op voordracht van door
de bisschoppen aan te wijzen organi
saties.
Tevens wordt als bepaling voorge
steld: „Voor priesters brengt verlies
van de kerkelijke ambtsbevoegd
heid van rechtswege mede, dat de
arbeidsovereenkomst eindigt op het
tijdstip, dat de betrokkene de kerke
lijke ambtsbevoegdh eid verliest."
Eventuele geschillen kunnen niet bij
de burgerlijke rechter aanhangig
worden gemaakt: „Alle geschillen
die in verband met de arbeidsover
eenkomst van de theologische hoge
scholen met leden van het (weten
schappelijk) personeel rijzen, wor
den met uitsluiting van de gewone
rechter onderworpen aan het oordeel
van het scheidsgerecht van de ka
tholieke hogescholen voor theologie.
Het scheidsgerecht beslist bij arbi
traal vonnis." Voor samenstelling
van dit scheidsgerecht gelden soort
gelijke regels als bij de commissie
van beroep.
stuk, dat vorige week dinsdag is be
sproken in de maandelijke vergade
ring van de bisschoppen. Mgr. Simo-
nis heeft inmiddels verklaard, het in
hoge mate te betreuren, dat dit stuk.
dat hij strikt vertrouwelijk noemde,
is uitgelekt. HIJ sprak van „een indis
cretie ergens in de hogere regionen
van de kerkprovincie".
De KTHA werd in 1968 opgericht als
een gezamenlijke opleiding van de
bisdommen Haarlem en Rotterdam,
samen met enkele orden. Bisschop
Simonis heeft nooit onder stoelen of
Van der Grinten
banken gestoken, dat de KKTHA
volgens hem steeds minder priester
opleiding is. Begin van dit jaar werd
het bestaan bekend van een geheim
fonds, waaruit de Rotterdamse bis
schop Rolduc steunde.
De begrafenis is morgenmiddag in
zijn geboorteplaats Noordeloos.
Ds. Bikker was aanvankelijk onder
wijzer, onder meer aan het toen nog
in Dordrecht gevestigde doofstom-
meninstituut Effatha. Zijn theologi
sche en zendingsopleiding kreeg hij
respectievelijk in Apeldoorn en
Oegstgeest. In september 1927 werd
hij als eerste zendingspredikant van
de christelijke gereformeerde kerk
na 1892 uitgezonden naar Indië. Zijn
werkterrein werd Mamasa in Torad-
jaland. Uit zijn werk en dat van ds.
M. Geleynse, die drie Jaar later
kwam, is de Mamasakerk gegroeid,
die in staat bleek, zowel de Japanse
bezetting, als de terreur van de da-
roelislam-benden in de jaren vijftig
en begin zestig te doorstaan en juist
daardoor sterk is uitgegroeid.
Zelf keerde hij in 1946 terug naar
Nederland, een terugkeer die blij
vend werd omdat zijn vrouw voor de
tropen werd afgekeurd. Hij werd
daarop belast met de leiding van het
thuisfront van de christelijke gere
formeerde zending. Tegelijk was hij
lector in de zendingswetenschappen
ln Apeldoorn, terwijl hij ook nog
twee perioden gemeentepredikant
was, te Amsterdam-West en te
Zwolle.
Ds. Bikker was in Nederland actief
betrokken bij de nieuwe psalmberij
ming. Vanaf 1953 maakte hij deel uit
van de interkerkelijke werkcommis-
sie voor de psalmberijming, eerst als
waarnemer, later officieel namens de
christelijke gereformeerde kerken,
toen dezen het waarnemerschap in
een lidmaatschap hadden omgezet.
Ds. Bikker was ridder in de orde van
Oranje-Nassau, terwijl hem om zijn
moed als kampcommandant tijdens
de Japanse internering de verzets-
ster van Oost-Azië werd uitgereikt.
Volgens het Tilburgs hogeschool
blad is niet duidelijk, op grond van
welke kriteria de „bischoppelljke
verklaring" wordt gegeven dan wel
geweigerd en langs welke procedure
een intrekking van zo'n verklaring
tot stand komt
Van een onzer verslaggevers
DEN BOSCH - De kleuren
blauw en crème in de koepel
van de Sint Jan in Den Bosch
zijn onaanvaardbaar voor de
architecten in de Brabantse
hoofdstad. In een brief aan het
bestuur van de parochie bin
nenstad schrijven de Bossche
leden van de Nederlandse
bond van architecten, dat de
kleuren afbreuk doen aan de
speciale sfeer, die de binnen
ruimte van de Sint Jan ken
merkt.
De koepel mag dan eeuwen
geleden blauw en crème ge
weest zijn. maar de Bossche
naars van nu hebben hem
nooit anders dan grijs gekend.
Zo is de sfeer en zo moet die
blijven, vinden de architecten.
Kerkrestauratie moet niet al
leen rekening houden met het
oorspronkelijke, maar ook met
wat door de eeuwen gegroeid
Ii
In september 1974 werd prof. dr. H.
van Luijk als hoogleraar aan de Am
sterdamse hogeschool ontslagen,
omdat deze priester ging trouwea
Hij bracht dit ontslag voor de Am
sterdamse kantonrechter, die het on
rechtmatig oordeelde en bepaalde
dat de hogeschool prof. Van Luijk
nog twee jaar salaris moest uitbe
talen.
Simonis
Intussen is in het bisdom Rotterdam
verontwaardiging gerezen, omdat
bisschop Simonis duidelijker dan
ooit zijn voorkeur heeft uitgespro
ken voor het grootseminarie Rolduc
van zijn collega Gijsen in Limburg.
In Rolduc studeren al zestien pries
terkandidaten uit het bisdom Rot
terdam. Tegelijk heeft bisschop Si
monis gesteld, de katholieke theolo
gische hogeschool Amsterdam
(KTHA) niet langer te erkennen als
zonder meer geschikt voor de pries
teropleiding. Afgestudeerden van de
KTHA dienen eerst onderzocht te
worden of aanvullende studie en vor
ming nodig zijn.
De Rotterdamse bisschop heeft een
en ander gesteld in een discussle-
door Aldert Schipper
Het IKVOS is een instelling
van de kerken die probeert
plaatselijk belangstelling te
wekken en de mensen te hel
pen een houding te bepalen te
genover de verhouding tussen
rijke en arme landen in de we
reld. IKVOS betekent dan ook:
interkerkelijk Vormingswerk
Ontwikkelingssamenwerking.
Het IKVOS geeft voor zijn werk nu
en dan blaadjes of boekjes uit, maar
het meeste werk wordt verricht door
zogenaamde veldwerkers. Dat zijn
mensen, die ergens ln de provincie
gestationeerd zijn, ver van de kanto
ren, bisschoppen en synodes, en daar
werken met kerkelijke gemeentes en
parochies.
Om hun werk goed te doen, moeten
de veldwerkers voor zichzelf een bee
tje zicht op de maatschappij krijgen.
Ze moeten de verhoudingen in de
wereld zien ln het Juiste perspectief
en bijvoorbeeld ontleden, wat de
oorzaken zijn van armoede en onder
ontwikkeling.
Vorig Jaar kwamen de IKVOS-wer-
kers samen met een groep vertegen
woordigers uit de leiding van de ker
ken on\ hun werk „aan de basis" met
hen door te praten. De kerkelijke
vertegenwoordigers vroegen aan de
IKVOS-mensen welke maatschap
pij-analyse zij gebruikten. De kerk
mensen waren bezorgd dat de IK
VOS-mensen door het gebruik van
hun inzicht in hoe de wereld draait
het contact met de gevestigde kerk
zouden kunnen kwijtraken. Daarom
vroegen de mensen uit de kerk toen
aan de IKVOS-mensen een voorstel
te doen, hoe je kan voorkomen dat
kerk en IKVOS uit elkaar groeien.
Kloof
Daar is wel reden voor deze onge
rustheid. De IKVOS-mensen komen
in contact met de ontwikkelingspro
blematiek in ons eigen land. Aan de
andere kant van de kloof tussen rijk
en arm in Nederland zitten wel erg
veel mensen, die voor de kerk vrijwel
onbekend zijn. De kerk is een mid-
denstandsgroep en ais de IKVOS-
mensen huif werk goed doen, komen
ze steeds dichter te staan bij diege
nen, die onderaan onze maatschap
pelijke ladder staan. De IKVOS-wer-
kers zijn wellicht nog de laatsten, die
nog een redelijk contact met deze
mensen aan de onderkant hebben.
Vorige week donderdag kwamen de
IKVOS-werkers opnieuw samen met
een groep kerkelijke leiders en ande
ren, die in de kerk werken. Als oplos
sing voor de dreigende kloof tussen
de IKVOS-werkers en de kerk had
den de mensen van het IKVOS het
plan bedacht, dat er een beraads-
groep zou kunnen komen die de ker
ken zou moeten helpen met het ont
leden van de maatschappelijke
krachten. Over zo'n beraadsgroep is
de hele dag gepraat. Erg veel kwam
daar niet uit. Het zou me tenminste
verwonderen, als dr Mient Jan Fa-
ber, de secretaris van het IKVOS, er
in zou slagen on chocolade te koken
van de losse opmerkingen, die uit de
groep kwamen. In elk geval was nie
mand tegen zo'n „beraadsgroep
maatschappij analyse en dat is mooi
meegenomen. Ik denk evenwel dat
er nog wel wat meer gepraat moet
worden voordat er een beraadsgroep
is.
Tilburg
Hoe nodig het is dat er in de kerken
wat inzicht komt in hoe onze wereld
draait, bleek echter heel duidelijk
door het verhaal dat IKVOS-werker
Josef Bergmans vertelde Over de
streek waar hij werkt: de omgeving
van Tilburg. Hier waren tot voor kort
nog ongeveer 20.000 mensen werk
zaam in de textielindustrie. Vaak
familiebedrijven, die de laatste jaren
de een na de ander failliet gaan,
inkrimpen of er mee ophouden. De
textiel verlaat Nederland. Een van
de grootste confectiebedrijven, Ma
cintosh, heeft zijn hoofdzetel al naar
Hongkong overgebracht.
Het gevolg is dat mensen soms vijf of
zes fabriekssluitingen hebben moe
ten meemaken. Wat dat betekent,
vertelde de heer Bergmans. „De
mensen werkten vaak van vader op
zoon in een bepaald bedrijf. Dat be
drijf zorgde voor hun sport en amu
sement. Ze woonden vaak in een
huis(je) van de fabriek. Als de fa
briek sluit, verliezen de mensen me
teen hun vrienden, met wie ze tien
tallen van Jaren samen aan een ma-
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913458
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4, Rot
terdam
Tel. 010-115588 (red)
Schledamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv).
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22, Den
Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
TeL 05200-17030
door prof.
dr P. J. Roscam Abbing
Op zichzelf ls het best boelend
en nuttig om kennis te nemen
van wat er nu al een eeuw lang
gaande is bi] het pleiten voor
legalisering van bepaalde vor
men van euthanasie. Zowel
voor voorstanders als tegen
standers ls dat belangwek
kend In dat opzicht valt dr I.
van der Sluis te prijzen, omdat
hl] die geschiedenis heeft on
derzocht en heeft weergegeven
in een boekje, dat als ondertitel
heeft: ..Korte geschiedenis van
de euthanasle-beweglng sinds
1870".
De schrijver heeft nagespeurd wat er
rizo over euthanasie geschreven ls,
ln rechtszalen bepleit, ln pollUeke
vergaderingen betoogd, ln medische
UJdachrlften bediscussieerd, door In-
stanUes ls verklaard. HIJ ging dat na
voor Frankrijk. Engeland. Amerika.
Duitsland en Nederland tot op 1975.
Het blijkt, dat er vooral aanvanke
lijk een bonte veelheid van doelstel-
tingen. argumenten en achtergron
den wordt gevonden bij hen. die het
verbod van elke vorm van euthana
sie aanvechten.
Niet objectief
Nu behoort geschiedschrijving ui
terst objectief te geschieden, niet
tendentieus. Het hachelijke is ech
ter. dat deze schrijver zelf telkens
aan het woord is en zich uiterst fel
keert tegen leder, die ook maar één
vorm van euthanasie billijkt. Dat
wekt geen vertrouwen ln de aard van
zijn geschiedschrijving. HIJ blijkt
dat vertrouwen ook inderdaad niet
altijd waard te zijn.
Onbehoorlijk
Het begint al met zijn definitie van
euthanasie. HIJ verstaat daaronder:
„het doden van zieken, onvolwaardl-
gen en ouden van dagen, op grond
van hun ziekte, omvolwaardigheid,
of ouderdom, en al dan niet met hun
instemming" (blz. 9). Datgene, wat ln
de huidige discussies het voornaam
ste is, namelijk het legaliseren van
het bespoedigen van de komst van
de dood op verzoek dat is veel
meer dan met instemming van de
betrokkene, gezien zijn verzoek, is in
deze definitie niet eens te herken
nen. De schandelijke titel van het
boek: „Het recht om grootmoeder te
doden" valt er dan natuurlijk wel
onder.
De geschiedschrijving eindigt met
de bespreking van de „pastorale
handreiking" over euthanasie, die de
generale synode van de hervormde
kerk in 1972 uitgaf. Het enige, wat
uit dit geschrift geciteerd wordt, is
nu Juist een uitspraak, waarvan de
synode nadrukkelijk verklaart, dat
zij er zich niet achterstelt. Aan het
slot wordt namelijk gezegd, dat er
ten aanzien van actieve euthanasie
nog verschil van mening bestaat en
de discussie daarover open moet
blijven. In dat verband wordt kort
naast elkaar gezet de overtuiging
van hen, die dat met het oog op
bepaalde, duidelijk omschreven si
tuaties niet doen. Ik vind het onbe
hoorlijk om uit een dergelijk ge
schrift dan uitsluitend te citeren de
mening van hen. waarvan de synode
zegt. dat zij daar vooralsnog geen ja
of nee op zegt.
De schrijver ontziet zich niet om dit
met algemene stemmen aangeno
men synodale geschrift te noemen
een „weinig verheffend staaltje van
meeloperij met de intellectuele
mode van het ogenblik". Van zuivere
geschiedschrijving gesproken!
Scheldachtig
Zulke laatdunkende scheldachtige
beoordelingen zijn ook wel te ver
wachten van iemand, die zich niet
ontziet al dadelijk in zijn Woord
Vooraf neer te schrijven: „Inderdaad
treft men ln deze studie eens wat
anders aan dan het gebruikelijke ex
treem genuanceerde gezever, blijk-
gevende van een bijna bovenmense
lijke openheid en gevloeid uit de pen
van een professor in een zacht of
halfzacht vak."
Onjuist
Het kwalijke ls, dat de schrijver niet
één argument van een voorstander
van een bepaalde vorm van euthana
sie ernstig neemt In datzelfde Voor
woord schrijft hij, dat hij zich uitslui
tend richt tot „de Intelligente lezer".
In zijn slot-hoofdstuk loopt alles uit
op de conclusie: „het is niet een
intelligent idee". Elke voorstander
van enige euthanasiemogelijkheid is
blijkbaar dom. Met hem valt niet te
praten. Met hem wordt dan ook niet
gepraat in dit geschrift. Eigenlijk
heeft de schrijver zelf ook geen echte
principiële overtuiging. Hij volstaat
met te constateren, dat er geen be
hoefte aan is: „Het hele idee van
euthanasie tenslotte houdt geen
rekening met de werkelijke situatie
aan het ziekbed, voorziet niet ln een
behoefte van de zieken, en berust op
een kortsluiting." De schrijver kan
zelf weten, dat deze constatering,
waar bij hem blijkbaar alles op be
rust, zondermeer onjuist is.
Ik gun de tegenstanders van elke
vorm van euthanasie een minder
botte woordvoerder.
prof. P. J. Roscam Abbing docent van
o.a. Christelijke Ethiek aan de Uni
versiteit te Groningen, bespreekt:
„Het recht om grootmoeder te doden"
door dr I. van der Sluis, Uitg. Buijten
en Schipperheijn, Amsterdam; prijs
twaalf gulden.
de stad ligt dood in de nai
niet langer komen wagens
van heinde en ver aansnel!
om door groen licht
de nauwe straten binnen
stormen
en steeds meer te verstopi
de lichten staan
op intermitterend geel
alles mag als Je maar wel
rechts voorrang geeft
het lamplicht verderop I
zwemt weg in dichte mist
de flats zijn donker
iedereen slaapt
of ligt te woelen
om wat was of komen gaatj
maar de ramen zijn donker
een laatste week van wacht]
aan al ons draven
en driftig gedoe
komt een einde le
en moet een einde komen r'
want het moet zeer stil zijn J
om zijn geluid op te vangei l
en overspannen
mogen onze handen niet bev4
als ze tasten naar Hem
die kwam als een kind
wel van ontroering
dat het wachten niet
voor niets was
chine hebben gestaan, met wie ze
hun sport bedreven en bij wie ze in
de buurt woonden. Ze verliezen soms
hun huis, want als een fabriek sluit is
er dikwijls een beleggingsmaat
schappij, die de fabriek sloopt en
ook de huizen nodig heeft om de
buurt te „saneren". De mensen moe
ten dan verhuizen naar een hoog-
bouwflat, waar ze werkloos zijn."
Josef Bergmans herinnerde eraan
dat de kerk vroeger actief de indu
strialisatie in de streek rondom Til
burg steunde. De pastoors kwamen
uit de fabrikantenfamilies en de bis
schop van Den Bosch droeg soms
dezelfde naam als een van de textiel
fabrieken. De kerk leek zich volledig
met de economie te vereenzelvigen
en mensen met andere economische
inzichten golden ais ketters. De kerk
heeft daardoor een gedeelte van de
verantwoordelijkheid voor de cata
strofe in de textiel op zich genomen.
Zo zien de mensen dat tenminste. En
Josef Bergmans stelde daarom de
vraag of de kerk de slachtoffers van
de crisis in de textiel niet moest
helpen, net zoals de kerk het haar
taak vindt mensen ln de Derde We
reld te helpen, die in zo'n situatie
zijn komen te verkeren.
Maar de kerk mist een orgaan, dat in
staat is, de economische processen
te ontleden en dat contact heeft met
de werkelijkheid van alledag. Geen
nieuwe club, die abstract praat over
werkloosheid, maar een groep men
sen die daadwerkelijk aan de kant
gaat staan van de mensen die in de
knoei zitten.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nieuwveen: H. O. Mor
naar, kand. te Scheveningen.
Aangenomen naar Purmerend:
Pronk te Heinkenszand; naar Ve
endaal: A. Talsma te Sprang,
bedankte voor Klaaswaal: naar Ito]
ega en Opeinde (toez.): dr B.
Steenbeek te Hoogeveen die
dankte voor Puttershoek.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hilversum: M. van
melen te Alphen a. d. Rijn.
ie
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Aangenomen naar Nijverdal: e(
Geertsma kand. te Urk, die beda H
te voor Amstelveen-Mijdreiye
Baarn-Soest, Appingedam, De I^ii
Harkstede-Overschild-Loppersuniei
Westeremden, Musselkanaal-Vflo
hermond, Uithuizen en Onnen. jp
Bedankt voor Anna Paulowna-Erie
huizen: H. de Vries te Drogehair..
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Hilversum-Oost:
Biesma te Veenendaal.
Bedankt voor Maassluis: P. den Hi
tog te Veenendaal.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Middelharnis: H. Lili
tenberg te Terwolde; te 's-Gravie
polder: A. Moerkerken te Niefe
Beijerland.
EV. LUTH. KERK
Beroepen te Utrecht: D. Th. Stras^e:
te Groningen.
Lefebvre
Vandaag brengt de geschorste oij'
aartsbisschop Marcel Lefebvre Vl
Freiburg een bezoek aan kardin e
Höffner, de voorzitter van de W«
duitse bisschoppenconferentie,
hem hiertoe herhaaldelijk had
genodigd. Of de kardinaal hem
gehoorzaamheid aan de paus zal
wegen, is zeer de vraag, zeker
Lefebvre zaterdag in de buurt vL
.de Franse stad Vichy weer een c [j,
ken en een subdiaken heeft gewi
Kardinaal Höffner heeft echter
reden te meer om Lefebvre te o
moeten, nu diens beweging in
Westduitse Regensburg een klo
ter heeft gekocht. Daar zouden
traditionalisten naar het voorbei
van hét Zwitserse Econe een gro
seminarie willen vestigen.
Capucci
De Grieks-katholieke aartsbissclé
van Jeruzalem, Hilarion Capué
heeft erin toegestemd een reis
twee maanden door Zuid-Amerik
maken om zijn geloofsgenoten c
te bezoeken. Capucci, die in Is
een gevangenisstraf van twaalf jé
wegens wapensmokkel voor de B
lestijnen moest uitzitten, werd 5 rt
vember door de Israëlische autorit!
ten vrijgelaten en verblijft sindsdi
in Rome. Volgens geruchten zoul'
paus willen, dat hij ergens in Zul
Amerika bisschop wordt, maar zll
Capucci niet willen, omdat hij Je)
zalem niet in de steek wil laten.
ie
MADRID (UPI) De ontwerp
van de nieuwe Spaanse grondi -a
zijn teruggekomen van hun a any ia
kelijk standpunt, dat er een voll(
ge scheiding moet komen van k ie
en staat ut
De vorige week gepubliceerde
nitieve versie van het ontwerp nk
we grondwet bevat het volgende rei
tikel: „Geen enkel bepaald geil
zal een officiële status hebben. |e
overheid zal rekening houden n fo
de religieuze overtuiging van n<
Spaanse gemeenschap en zal
banden van samenwerking die hl
uit voortvloeien, in stand houdö
Ri
»c
