ABOP voor verlenging van
leerplicht tot achttien jaar
.Scherpe kritiek op werkgevers
Twee bejaarde natuurkenners geëerd
Wegenbouwbedrijf
kan loon niet betalen
Geef Mbeki vrijheid
om eredoctoraat in
ontvangst te nemen
Medisch Comité Nederland-Vietnam
Blijf Vietnam helpen: 1090400
Naar
de ijsbaan.
*~«aM
Actie voor Zuid-Afrikaan
Groen licht voor hoofdbestuur
I'Raad van Kerken over nota ontwikkelingshulp
Hogere klasse rijdt vaker door na botsing werkgevers 0P het 00g hebben mj
Rij 25 km
méér per
volle tank.
M@bilD
de olie die
benzine
bespaart.
Documentaire over
Putten niet op
tweede kerstdag
Verdachten
van aanslagen
gearresteerd
Vakbonden verbolgen over situatie
Verbeterde invalidestoel
Heimans-Thijsseprijs voor Jan P. Strijbos en Cees Sipkes
l^j» ma
ifL «5
5
1
[ZATERDAG 17 DECEMBER 1977
BINNENLAND
T rouw/Kwartet
ADVERTENTIE
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Aan de Universiteit van Amsterdam is
een actie begonnen om de Zuidafrikaanse vrijheidsstrijder
Govan Mbeki vrij te krijgen uit gevangenschap. Mbeki zal
op 9 januari een eredoctoraat krijgen van de Amsterdamse
universiteit.
Govan Mbeki (67) Is voorzitter ge
weest van het African National
Congress (ANC), een van de voor
naamste bewegingen tegen apart
heid. Hij krijgt zijn eredoctoraat
vanwege zijn analyse van de
apartheidspolitiek o.a. in zijn
boek „The peasants' revolt". Mbe
ki zit sinds 1964 gevangen op Rob
beneiland. Hij is veroordeeld tot
levenslang.
Het is de bedoeling dat de huidige
secretaris-generaal van het ANC
het eredoctoraat in ontvangst zal
nemen. Op initiatief van de redac
tie van het universitaire week
blad Folia Civitatls is nu aan de
universiteit een actie op gang ge
komen voor de vrijlating van
Mbeki.
De universiteit zou zowel via onze
minister van buitenlandse zaken
als in rechtstreeks contact met
Zuid-Afrika druk moeten uitoefe
nen. Het comité dringt verder aan
op een passende vormgeving van
de uitreiking van het eredocto
raat. Zo zouden de echtgenote en
kinderen van Mbeki moeten wor
den uitgenodigd, een vertegen
woordiger van het ANC moet aan
wezig zijn om een rede uit te spre-
Govan Mbeki
ken. en er zou een film gedraaid
kunnen worden over het werk van
het ANC.
De oproep van het actiecomité
wordt gesteund door tal van
hoogleraren, door leden van het
college van bestuur en de univer
siteitsraad. de studentenorgani
satie ASVA, de Anti-Apartheids-
Beweging Nederland en vele
anderen.
Van onze onderwijsredactir
AMSTERDAM De Algemene Vergadering van de ABOP. dè Algemene Bond van Onderwijzend
Personeel, heeft zich gisteren met grote meerderheid uitgesproken voor verlenging van de
leerplicht tot achttien jaar. Met deze beslissing wordt groen licht gegeven aan het huidige beleid
van de ABOP.
Leerplichtverlenging is een heet
hangijzer binnen de ABOP, een on
derwijsbond met bijna 38.000 leden.
Dat bleek al ras op donderdagavond
na de officiële opening van de drie
dagen durende Algemene Vergade
ring. Het hoofdsbestuur had een re
solutie opgesteld, maar na ampele
overweigngen werd besloten dat
eerst het voorstel van de afdeling
Groningen in stemming zou worden
gebrcht. Daarin wordt gepleit voor
leerplicht tot zestien jaar.
Indiener Roel Helnstra zette grote
vraagtekens bij verlenging van de
leerplicht tot achttien jaar. „Is ver
lenging wel het middel om uit de
problemen te komen? Is een jongere
en
^AMERSFOORT De werkgroep kerk en ontwikkelingssamenwerking van de
L Nederlandse Raad van Kerken verwijt de Nederlandse werkgeversorganisaties
- ielfingenomenheid en oppervlakkige ideologie. Dit staat in een reactie op de nota
„Ontwikkelingssamenwerking en bedrijfsleven 1978", die de twee werkgeversor-
:0 ganisaties hebben gepubliceerd.
De werkgroep heeft de kritiek ge
richt aan het Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond (NCW), of
schoon de nota samen met het Ver
bond van Nederlandse Ondernemers
(VNO) is opgesteld.
tariëren van de nota een onaangena
me bezigheid, om alles wat niet in de
nota staat. Het hele verhaal berust,
zo wordt vastgesteld, op een groot
aantal vooronderstellingen en opvat
tingen ten aanzien van ontwikkeling
en ontwikkelingsprocessen welke in
belangrijke mate zijn achterhaald en
die in brede kring al lang geleden
terzijde zijn gelegd.
gevers worden, zo wordt hieraan toe
gevoegd, kennelijk niet geplaagd
door enige twijfel aan hun mogelijk
heden om goed te doen in de derde
wereld.
Dat de reactie aan het NCW is ge
richt. wordt door de werkgroep ge
motiveerd met de toelichting, dat
niet wordt begrepen hoe de christe
lijke werkgevers mede-verantwoor- De kritiek richt zich met name tegen
delijkheid voor de nota op zich heb- de opvattingen van de werkgevers
ben kunnen nemen. Volgens de over de economische groei, de zoge
werkgroep is er namelijk in de nota noemde „self-reliance" ofwel onaf-
niets terug te vinden van het denken hankelljkheid en mondigheid van de
binnen de kerken en de Wereldraad ontwikkelingsvolkeren en over de
van Kerken over de ontwikkelings- markteconomie. In die opvatting
samenwerking. wordt een „spreekwoordelijke" Zeu
s' De werkgroep noemt het becommen- ingenomenheid geproefd. De werk-
ADVERTENTlEt
Gemeenschap
Volgens de werkgroep ziet de onder
nemer zich als soeverein met veel
verantwoordelijkheid maar zonder
enigerlei verantwoordingsplicht.
Behalve wanneer hij risico's moet
lopen; dan wil de werkgever terug
vallen op de gemeenschap.
Voorts wordt de werkgevers verwe
ten, dat zij aan de economische
groei absolute voorrang geven. Zij
erkennen wel, dat deze soms ongun
stige neveneffecten kan veroorza
ken op het terrein van milieu, ont
wikkeling van het platteland, urba
nisatie enz., maar die ongunstige
kanten moeten dan maar gecorri
geerd worden door „niet-economi-
sche activiteiten". De werkgroep
constateert dan, dat de zaken, die de
werkgevers zo aan de marge afdoen,
Juist tot de centrale problemen van
de derde wereld behoren.
Dat economische groei op zeer ver
schillende manieren gerealiseerd
kan worden, laten de werkgevers
volgens de werkgroep geheel buiten
beschouwing. De nota verraadt geen
enkel inzicht in de nauwe verweven
heid van het soort groei, waarvoor in
vele gevallen gekozen is. Met ver
schijnselen als een zeer slechte inko
mensverdeling, regionale ongelijk
heid, sociale ontwrichting en achter
buurtvorming.
Het is voor de werkgroep ook de
tt li j 1,1 i a vraag, wiens onafhankelijkheid de
hun visie op de ontwikkelingssa-
AMSTERDAM (ANP) - Bij de ho- maken De gemiddelde leeftijd der menwcrking" De "se"'re"aIlce
gere sociale klassen ligt het percen- doorrijders was 34,5 Jaar.
tage doorrijders na een aanrijding
onder drankinvloed hoger (23,8 pro- Het onderzoek was gebaseerd op
cent) dan bij de lagere sociale klas- 1081 processen-verbaal van de Rot
sen (13,2 procent). Dit schrijft com-, terdamse politie over de eerste vier
missaris dr D. van Ooijen, korpschef maanden van 1975 en 1976. Er waren
265 verdachten bij een aanrijding
betrokken en daarvan kregen 46
(17,4 procent) tevens een proces-ver
baal wegens doorrijden.
Wat betreft de markteconomie staat
de werkgevers wel degelijk een dui
delijk ontwikkelingsmodel voor
ogen, zo luidt de conclusie, namelijk
het model dat de kleine rijke top
laag in de ontwikkelingslanden
heeft gekozen. Dat is het westerse
model.
De werkgroep erkent, dat de werk
gevers er zich van bewust zijn, dat er
kritiek is op de rol van het interna
tionale bedrijfsleven in ontwikke
lingslanden. Deze kritiek hoort men
in de Verenigde Naties, de Wereld
raad van Kerken en tal van andere
organisaties en onderzoekinstellin
gen. De ondernemers doen die kri
tiek echter af met de opmerking, dat
zij „vaak afkomstig is uit kringen
die onvoldoende terzake deskundig
zijn en zwak in de argumentatie".
van achttien wel weerbaar voor de
„boze" maatschappij?"
Uitstel van executie
Helnstra noemde verlenging van de
leerplicht uitstel van executie De
problemen waarmee de groep Jonge
ren tussen de zestien en de achttien
jaar kampen, zijn maatschappelijke
problemen en geen onderwijsproble
men. Volgens Helnstra zou deze
groep de dupe worden als opnieuw
het onderwijs wordt ingeschakeld
om een anderssoortige problematiek
op te lossen.
Met leerplichtverlenging wordt de
kans op beter onderwijs groter, al
dus de voorzitter. Voorzien van meer
kennis, algemene ontwikkeling en
vakbekwaamheid komt de achttien
jarige weerbaarder in de maat
schappij. Door de betere opleiding
en scholing zullen achttienjarigen
minder snel uit de boot vallen, is de
verwachting van de voorstanders.
Pas vrijdagmorgen kon over het
voorstel van Groningen worden ge
stemd. Het werd verworpen met 254
tegen, 132 voor, terwijl 31 afgevaar
digden zich onthielden van stem
ming. Uit het grote verschil tussen
voor- en tegenstanders is af te lei
den, dat binnen de ABOP een ver
schuiving in denken heeft plaats ge
vonden. Meer mensen dan voorheen
hebben zich achter de plannen van
het hoofdbestuur geschaard. Het
hoofdbestuur zal gaan werken aan
de verdere uitvoering van de plan
nen, die tot uitbreiding van de leer
plicht moeten leiden.
Verbreding MBO
Een van de knelpunten bij de leer
plichtverlenging is het ontbreken
van goede onderwijsvoorzieningen
voor de gToep vijftien- tot achttien-
Jarigen. Daar is vrijdagmiddag in de
Algemene Vergadering uitvoerig
over gesproken. Met algemene stem
men is de resolutie aangenomen
waarin wordt gepleit voor verbre
ding van het Middelbaar Beroeps
Onderwijs, zodat leerlingen van het
Lager Beroeps Onderwijs en de
MAVO wél kunnen doorstromen
naar het MBO.
Want. aldus Helnstra, de invloed van
het onderwijs op de samenleving is
beperkt.
Hij drong aan op uitstel van de be
slissing. In de tussenliggende tijd
zou een gedegen onderzoek naar on
derwijskundige, leer- en ontwikke-
lings-psychologische argumenten
moeten worden gehouden naar de
noodzaak van leerplichtverlenging
tot achttien Jaar. Pas dan, zou vol
gens de afdeling Groningen, een be
slissing mogen worden genomen.
Het voorstel van Groningen vond
veel weerklank bij de sectie Mavo of
Havo/VWO, van oudsher de sectie
waar de meeste tegenstanders zitten
van de leerplichtverlenging. Nog in
november hadden de docenten van
deze sectie zich met 70 tegen 37
stemmen tegen verlenging uitge
sproken.
Kwetsbaarste groep
De voorstanders van leerplichtver
lenging tot achttien Jaar zijn vooral
in de andere secties van de ABOP te
vinden. Zij zien in leerplichtverlen
ging een garantie voor de minimaal
noodzakelijke voorbereiding voor
jonge mensen op de maatschappij.
ABOP-voorzitter Jan van den
Bosch: „Juist de kwetsbaarste groep
in de leeftijdscategorie zestien tot
achttienjarigen wordt direct gecon
fronteerd met de maatschappelijke
gevolgen: een ongediplomeerd
LHNO-meisje heeft ven-eweg de
grootste kans op langdurige werk
loosheid."
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De VARA heeft
besloten de omstreden documentai
re over Putten niet op tweede kerst
dag uit te zenden Het ligt wel In de
bedoeling het programma dit jaar
nog via de televisie te laten zien. De
VARA is tot dit besluit gekomen na
gesprekken met de burgemeester
van Putten en leden van de plaatse
lijke progressieve fractie. Wat er op
tweede kerstdag voor in de plaats
komt was gisteren nog niet bekend.
De VARA had de documentaire over
Putten, waarin het oorlogsdrama
van 1944 centraal staat, juist op
tweede kerstdag geprogrammeerd
omdat het een christelijk feest is dat
ook door nlet-christenen wordt ge
vierd. De VARA noemt de documen
taire de meest christelijke die de
omroep ooit heeft uitgezonden.
Over de docomentaire en het bock
van Willem G. van Maanen is deze
week deining ontstaan omdat de
Puttenaren meenden dat „De Ne
derlands Hervormde Kerk er op een
beledigende manier in werd aange
vallen en er een volstrekt verkeerde
voorstelling van zaken werd ge
geven".
Uw geld blijft dringend nodig voor de bestrijding van
tuberculose en malaria en voor het Nederlands zieken
huis in Dong Ha.
Stort uw bijdrage liefst maandelijks op postgiro
1090400 van MCNV-Amsterdam onder vermelding van
medische hulp-tk.
Bestel nu Vietnam reisverslagen (36 pgs.) en stort 3,70
(inclusief porto) op 1090400.
van de Middelburgse gemeentepoli
tiek, in het decembernummer van
„Delikt en delinkwent".
De doorrijders uit de hogere sociale
klassen hebben kennelijk wat meer
moeite om met politie en justitie te
worden geconfronteerd dan die uit
de lagere sociale klassen. Het zijn
ongetwijfeld factoren als het al of
niet aanwezig zin van getuigen, die
volgens de politiecommissaris de al
coholgebruikers aanleiding geven
door te rijden na een aanrijding.
Degenen (22 procent) die tegen een
stilstaand object (boom. geparkeer
de auto) reden of een eenzijdig onge
val (uit een bocht raken) veroorzaak
ten. reden vaker door dan zij (8,5
procent) die tegen een bewegend ob
ject reden. Vooral in de vroege
morgenuren ziet men de kans
hoon om zich uit de voeten te
de doorgaans westers georiënteerde
elite in de derde wereld, waar rege
ringen en ondernemers uit rijke lan
den zo prettig mee kunnen commu
niceren en samenwerken, óf de arme
en veelal onderdrukte bevolkings
massa's. aan wie alle vooruitgang
eenvoudig voorbijgaat, of waarvan
de situatie zelfs nog verslechtert.
ROTTERDAM - De politie heeft
vijf mannen gearresteerd die ervan
worden verdacht de aanslagen te
hebben gepleegd op het Westduitse
consulaat en op het huis van de
Amerikaanse consul-generaal in
Rotterdam. De verdachten hebben
Inmiddels bekend.
Huichelachtig
Volgens de werkgevers heeft het be
grip „self-reliance" nog een andere
kant, namelijk dat de bevolking zo
veel mogelijk moet worden inge
schakeld. De werkgroep vindt het
dan echter huichelachtig, dat de
werkgevers In hun nota hiervoor
even vaststellen, dat nu eenmaal het
westerse ontwikkelingsmodel niet
kan worden opgedrongen.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Het wegenbouwbedrijf Evenhuis in Hoogkerk
is dusdanig in financiële nood geraakt dat de 78 werknemers
deze week hun loon niet hebben gekregen. De vakbonden
hebben inmiddels contact opgenomen met de bedrijfsvereniging
om in ieder geval te proberen volgende week loon uitbetaald te
krijgen.
Ook een aantal onderaannemers, In
totaal ruim 200 werknemers, dreigt
in moeilijkheden te raken. De ban
ken hebben de geldkraan naar het
wegenbouwbedrijf geheel dichtge
draaid en sinds gisteren zijn alle
werken van Evenhuls stil komen te
liggen. De onderneming voerde on
der meer diverse wegenbouwwerken
in de stad Groningen uit, onder meer
in verband met het pas ingevoerde
verkeerscirculatieplan in de binnen
stad.
Volgens de heer F. van der Meulen
van de hout- en bouwbond CNV is
het niet gelukt 6m in gesprek te
ADVERTENTIE
komen met de directeur, K. Even
huis. Er werd gezegd dat deze „niet
aanspreekbaar" was. De vakbonden
zijn erg verbolgen over het feit dat ze
niet op tijd zijn gewaarschuwd.
„We zijn niet door de directie inge
licht. maar door de werknemers zelf
getipt," aldus Van der Meulen. De
vakbonden onderzoeken nu wat ze
kunnen ondernemen, maar men
wordt daarbij gehandicapt door het
feit dat een gesprek met de directeur
niet mogelijk was.
Op de tentoonstelling „Readapt 77" van de week geopend in
het Grand Palais in Parijs, is deze nieuw ontwikkelde invali
destoel te zien. Door slechts het indrukken van een knop kan
de invalide zichzelf rechtop zetten, zodat hij of zij zelf de stoel
kan verlaten.
Journalist zoekt
nieuwe uitdaging
Maakte reportages (tekst en beeld)
in circa 40 Derde Wereld-landen,
heeft vakopleiding en praktijkerva
ring in ontwerpen, typografie en
fotografie,
is m het bezit van een uitgebreid
fotoarchief in zwart-wit en kleur.
Brieven onder nr 4230 van dit blad.
Informatie: 070-603646.
„U weet toch hoe slecht het is na een
maaltijd in het water te gaan".
5(
Naar beweging en gezelligheid.
Lekker zwieren. Z*")
Met z"n allen. Ons
autootje brengt ons wet.
Gelukkig wet. Wj~tir
Van een medewerker
AMSTERDAM Jan P. Strijbos (86) en Cees Sipkes (82) zullen vandaag in
Amsterdam de Heimans-Thijsseprijs 1977 ontvangen. Beide bekende natuur
kenners ontvangen deze onderscheiding vanwege hun grote bijdrage aan de
voortzetting van het levenswerk van Eli Heimans en dr. Jac. P. Thijsse, twee
Amsterdamse onderwijzers die zich aan het eirid van de vorige eeuw inzetten
voor het begrip voor en het behoud van de waarden van de natuur.
Jan P. 8triJbos uit Heemste
de is één van de grootste vo
gelkenners van Nederland. In
1928 besloot hij zijn baan als
architect op te geven en van
zijn liefhebberij (de beschrij
ving van vogels) zijn levens
werk te maken. Hij begon le
zingen te houden en schreef
voor tientallen bladen. Op
zijn lange en verre reizen
maakte hij vele foto's en
films. Inmiddels heeft Jan P.
Strijbos meer dan twintig
boeken op zijn naam staan
en heeft hij een kamer vol
dozen met foto- en filmmate
riaal, opgenomen in letterlijk
de gehele wereld. Zijn laatste
boek gaat over de vogels van
Texel en momenteel werkt
hij aan een boek over de Vi
king-eilanden.
Cees Sipkes is tuinarchitect
en woont bij de door hem
aangelegde Tenellaplas in
Rockanje. Hij heeft van
jongsaf een eigen opvatting
over tuinarchitectuur, die
aansluit bij een heel oude na
tuurlijke wijsheid. Heimans
benadrukte deze wijsheid in
1892 door er op te wijzen dat
elk dier en elke plant be
schouwd moeten worden In
verband met hun omgeving,
als lid van een levensgemeen
schap. Cees Sipkes heeft er
zich voor Ingezet tuinaanleg
en in ruimere zin het land
schap hierbij aan te passen.
Hij legde de vijver aan In
Thijsse's Hof in Bloemen
daal, herstelde de duinen bij
Petten en zette zich in voor
het behoud van het duinland
schap van Oostvoome.
Eli Heimans en Jac. P. "Thijs
se waren niet alleen rond de
eeuwwisseling onderwijzer in
Amsterdam, maar waren ook
grote vrienden die werkten
aan hetzelfde Ideaal: het ge
ven van bekendheid aan de
natuur. ZIJ deden dat vooral
met hun boeken: Door het
rietland, In sloot en plas. Hei
en dennen, In de duinen, In
het bos, Van vlinders, bloe
men en vogels. De door Thijs
se samengestelde albums
zijn ook vandaag nog bijzon
der populair. Het werk van
Heimans en Thijsse leeft ten
slotte nu nog voort In het
maandblad De levende na
tuur. waarvan zij de eerste
redacteuren waren en dat nu
tachtig jaar bestaat.
Jan P. Strijbos
Cees Sipkes