(ogels
len Kastele
lecht beukenootjesjaar geen ramp
u
Zelfs Capablanca
verloor wel eens
Oppositie, carrousel i DAMMEN
en een gevalletje
Wek piekeren maar puzzelen
plossing Opgave nr. 609
Het kerstverhaal
Nieuwe
boeken
fl
ERDAG 17 DECEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
29
uw jongste artikel 'Vogels
de winterse tuin' stelt u dat
vogels nog genoeg te eten
lebben. Dit is ten dele geheel
jnjuist. Ik heb onlangs een
tukje geschreven in ons
treekblad. Mijn gegevens
ajn aan de knipselkrant van
itaatsbosbeheer ontleend. Ik
icht de waarnemingen, waar-
ian ik mijn stukje ontleend
ïeb en die door een ingevoerd
latuurliefhebber zijn gedaan,
;an grote waarde. Hebt u zich
Ervan overtuigd dat de beu
len dit jaar nootjes droegen?
Ik verzoek u een duidelijke
■ectificatie te geven op het
door u gestelds, in het belang
van vogels, nl„ die, welke op
oliehoudende zaden zijn aan
gewezen. Het bewijs voor de
mistheid van het gestelde is
lij ons goed te zien: In de 19
laren, dat wij hier 's winters
aan mezen (en andere vogels)
eten geven is het nog nooit zb
druk geweest."
Aldus (iets bekortl een lezer uit
Maarn. die in het bijgevoegde arti
kel schrijft dat „o.a mezen en vin
ken, die grotendeels op
beukennootjes zijn aangewezen,
"het komende winterseizoen het
zeer slecht zullen hebben" en dat
.het sterftecijfer voor koolmezen
dit jaar kan stijgen tot 75 procent
voor volwassen vogels en 95 pro
cent (li voor jonge vogels.' Voor
pimpelmezen zouden deze percen
tages nog hoger liggen
Eén en ander vraagt inderdaad om
een rectificatie, maar anders dan
de geachte briefschrijver bedoelt.
Want alarmerende berichten, zoals
hij publiceerde, circuleren en wor
den maar al te grif geloofd.
Goede en slechte
drocht
Vogels, die in de herfst en de winter
aangewezen zouden zijn op beuke-
nootjes. willen ze in leven blijven,
Izouden in ons land zeldzaam moe
iten zijn. Zelden heb ik zo'n goede
I dracht meegemaakt als vorig jaar.
maar in de meeste jaren zijn er
De maretak of mistletoe breidt zijn zuigwortels uit tussen bast en
hout van een boomtak
weinig beukenoten en soms ontbre
ken ze helemaal. In de streek waar
ik woon, groeien vrijwel geen vol
groeide beuken en toch zijn vink.
keep, pimpel- en koolmees er heel
gewoon. De vinken eten het geval
len elzezaad; het zijn trekkers die
zich concentreren op plaatsen,
waar hetzij elzen hetzij beuken veel
vruchtjes laten vallen. Met als ne
gatie! bijeffect dat er honderden
vogels worden doodgereden, Waar
beuken en elzen aan lanen met
druk verkeer staan. In tijden met
weinig dracht van bomen, waarvan
vinken en kepen de zaden eten,
trekken deze vogels door of ver
spreiden ze zich meer, waardoor zij
minder opvallen. Voor mezen en
insekten hoofdvoedsel, ook in de
winter. Ze weten overwinterende
insekten uit de onwaarschijnlijkste
spleetjes en kiertjes te peuteren.
Behalve als ijzel scheurtjes in bast
en balken afsluit. Dan is bijvoeren
met pinda's en zonnebloempitten,
en vooral met bollen van hard vet
gemend met vogelzaad, nuttig.
Niet met kokosnoot, een advies dat
de briefschrijver in zijn artikeltje
gaf. Kokos schimmelt snel en ver
oorzaakt een vaak fataal aflopende
buikloop bij vogels die ervan eten.
Voer niet onnodig
Tenslotte: hij trekt overhaaste con
clusies als hij de overvloed aan
vogels in zijn tuin wijt aan het
ontbreken van beukenootjes. en
dat als bewijS van zijn stelling ziet.
Het kan even goed komen door een
gunstig broedseizoen. De afgelopen
zomer was voor de mezen heel wat
beter dan de lange, droge en warme
zomer van 1976! Mijn raad: voer
niet wanneer het niet nodig is, bij
zacht weer bijvoorbeeld. Een pin
daslinger kan geen kwaad, maar
etensresten mogen alleen worden
geserveerd als er sneeuw ligt of als
de grond hard bevroren is. En let
vooral op dat vogels geen bedorven
voer eten. Dat is erger dan hele
maal geen voer!
Dier en plant
Over een week is het Kerstmis.
Misschien hebt u de Engelse ge
woonte overgenomen om een bosje
maretakken aan de deur te binden
of in een krans van sparretakken
en hulst aan het plafond te hangen,
met de aangename traditie daar
aan verbonden. De maretak is een
plant die op een vreemde manier
aan de kost komt. Het is een klap
loper, maar uitsluitend op de zaak
van anderen teren doet hij niet, al
leeft hij met zijn wortels ingeboord
onder de bast van een boomtak. In
het oosten van het land kun je ze
nog wel eens zien, als donkergroene
bladerenkluwens aan de winterka-
le" takken van populieren, vrucht
en andere bomen. De maretak is
zomer en winter groen, en dat
groen is een teken dat de plant niet
helemaal alleen maar van de gast
vrijheid van de boom profiteert; ze
kan zelf ook wel voedsel produce
ren door middel van haar blader
groen.
Maretakstruikjes hebben alleen
mannelijke of alleen vrouwelijke
bloemen. Aan de vrouwelijke plan
ten verschijnen in de herfst glazige
witte bessen met een uiterst kleve
rige inhoud. Lijsters zijn er dol op
en via de vogeldarm of misschien
ook door het afvegen van de snavel
belanden de zaden op allerlei tak
ken. Uit zo'n zaadje komt dan een
worteltje dat zich door de bast
heen boort tot op het hout, want
verder kan het niet in de tak door
dringen. Ik heb me laten vertellen
dat maretakzaden zich alleen ont
wikkelen op houtgewassen die
groeien in kalkrijke bodem. Dat is
misschien de reden waarom mijn
experiment vorige winter in eigen
tuin op kalk arm veen mislukte. In
de kalkrijke duinen bij voorbeeld
groeien maretakken op meidoorns.
Als alles goed gaat, vertakt het
worteltje zich onder de toast en on
derschept daar de sapstroom van
de boom. Ondertussen is de plant
zelf ook al gaan groeien: het is eerst
maar een enkel takje met twee
langwerpige eivormige blaadjes,
die later afvallen om plaats te ma
ken voor twee nieuwe takjes, die
zich later weer vorken, enzovoort.
De Kelten zagen in de maretak een
wonderplant. Hun druïden sneden
ze met een gouden sikkel uit een
heilige eik tijdens het midwinter
feest. Nu weet u ook dat de mistle
toe niets met Kerstmis, maar alles
met midwinter te maken heeft.
Evenals onze kerstboom trouwens.
Maar een beetje een wonderplant is
het toch.
Er is waarschijnlijk in de schaakge
schiedenis geen speler aan te wijzen
die in zijn gehele carrière zo weinig
partijen heeft verloren als José
Raoul Capablanca. (Ik reken Karpof
nu even niet mee. Hoewel hij naar
schatting slechts vijftien keer is ver
slagen. komt hij eigenlijk pas kij
ken). Van de 578 partijen die Capa
blanca in zijn dertig-jarige loopbaan
heeft gespeeld, heeft hij er slechts 36
verloren, dat is 6.04 procent. Een
resultaat dat gunstig afsteekt tegen
dat van Lasker, die 59 keer in 504
partijen verloor. Ook Aljechin was
op dit punt kwetsbaarder: van 1264
partijen gingen er 127 verloren (10
procent)
Het is daarom niet verrassend dat er
zelfs twee verzamelboekjes bestaan
van Capablanca's verliespartijen.
hoewel het de vraag is of Capablanca
zelf genoeg gevoel voor ironie heeft
gehad om deze uitgaven op hun
waarde te schatten. Het eerste boek
je is nog geschreven tijdens Capa
blanca's leven door de Hongaarse
meester Snosko Borovski. Toen Ca
pablanca's Verlustpartien uitkwam,
schijnt de Cubaan oprecht gepi
keerd te zijn geweest, al hield hij zich
goed door te zeggen, dat hij op zijn
beurt bezig was een een werkstuk
over „Goede partijen van Snosko
Borovski", maar dat hij nog niet
verder was gekomen dan de titel.
Ik doe het met een zekere afkeer,
maar ik kan er toch niet om heen,
hierbij de partij af te drukken, die
waarschijnlijk geleid heeft tot de
animositeit tussen Snosko en Capa.
Wit: Capablanca. Zwart: Snosko Bo
rovski. (Petersburg 1913)
1. e2-e4, e7-e6, 2. d2-d4. d7-d5, 3. Pbl-
c3. Pg8-f6, 4. Lcl-g5. Lf8-b4, 5. e4xd5.
Dd8xd5. 6. Lg5xf6. Lb4xc3t. 7.
b2xc3, g7xf6, 8. Pgl-f3. b7-b6.9. Ddl-
d2, Lc8-b7, 10. Lfl-e2. Pb8-d7. 11 c3-
c4. Dd5-f5.12. 0-0-0, 0-0-0.13. Dd2-e3,
Th8-g8, 14. g2-g3, Df5-a5?, 15. Tdl-d3.
Kc8-b8 (Op Da2x volgt Ta3). 16. Thl-
dl. Da5-f5, 17. Pf3-h4, Df5-g5, 18. 12-
f4. Dg5-g7, 19. Le2-f3, Tg8-e8, 20.
Lf3xb7!, Kb8xb7, 21. c4-c5, c7-c6, 22
Ph4-f3. Dg7-f8,23. Pf3-d2? (Beter was
Tb3), 23.b6xc5. 24. Pd2-c4 (Gaat
onverdroten op foute weg voort. Nu
had wit Pe4 moeten spelen).
24 Pd7-b6, 25. Pc4-a5t Kb7-a8. 26
d4xc5. Pb6-d5, 27. De3-d4. Td8-c8
(Vooral niet 27.Tb8 wegens 28.
Pc6x, Tbc8, 29. Pa7x)
SCHAKEN
Niet lang geleden is er weer een
boekje met Capablanca's verliespar
tijen uitgekomen, dit keer samen
gesteld door dr. F. Görschen. Naast
„Capablanca Bezwinger" heeft deze
vlijtige Duitser ook nog een lijstje
opgesteld van „Capablanca's Bei-
nahbezwinger".
Tussen 8 februari 1916 en maart
1924 heeft Capablanca geen enkele
partij verloren. Toen hij tenslotte na
acht jaar in New York '24 van Reti
verloor, was er sprake van een ware
sensatie Maar de partij uit 1916
tegen Oscar Chajes was eigenlijk
interessanter en minder bekend.
Wit: Chajes. Zwart: Capablanca
1. e2-e4. e7-e6,2. d2-d4. d7-d5. 3."Pbl-
c3. Pg8-f6, 4 Lcl-g5. Lf8-b4. 5 e4-e5.
h7-h6. 6 Lg5-d2, Lb4xc3. 7. b2xc3!
Pf6-e4, 8 Ddl-g4, Ke8-f8. 9 Ld2-cl.
c7-c5. 10 Lfl-d3. Dd8-a5. 11 Pgl-e2.
c5xd4. 12. 0-0! d4xc3. 13. Ld3xe4.
d5xe4, 14 Dg4x4. Pb8-c6. 15. Tfl-dl.
g7-g6, 16 f2-f4, Kf8-g7. 17. Lcl-e3
(Nog sterker was wellicht a4 en La3)
17Pc6-e7, 18. Le3-f2, Pe7-d5,19.
Tdl-d3, Lc8-d7, 20. Pe2-d4. Ta8-c8.
21. Td3-g3. Kg7-h7, 22. h2-h4. Th8-
g8. h4-h5.
ezien we eerst de „vierkante" sta-
met in het midden een open
ierkant van n x n met een onder-
ag van r rijen, en dus met een
uitenste vierkant met zijde 2r+n.
an telt de hele „muur" 2r(2+l)(n+r)
ogels.
ij de zeshoekige stapel, waarbij de
)en zeshoek in het midden een zij-
e n heeft en de onderlaag r rijen telt
us de buitenste zeshoek daarvan
en zijde n+2 heeft), telt de hele
nuur" 3/:r(2n+r-l)(r+l) kogels.
het eerste geval telt de muur een
antal kogels dat een viervoud is, in
et tweede geval een drievoud,
'erkt men dit verder uit (en met een
leine tabel is dit snel gebeurd), dan
lijken de volgende paren (samen
000) mogelijk te zijn:
vierkant met 280 kogels (r=4, n=
3). zeshoek met 720 kogels (r=3,
n=19>;
vierkant met 640 kogels (r=4, n=
12). zeshoek 360 (r=3. n=9 óf r=5,
n=2).
laar de ene stapel minder dan twee-
ïaal zo groot moest zijn als de ande
volgen hieruit twee oplossingen,
enoemd onder b. beide met 640 ko
els voor de vierkante en 360 kogels
oor de zeshoekige stapel.
)e heer R. Conradie (68) te Heerhu-
owaard geeft het antwoord in een
ing gedicht, dat als volgt begint:
Bijlo. gezwind nu, spoedt u maets!
Legt flux de allereerste laeg,
t>an vorm gelijck de binnenplaets,
so het heer Dagobert behaeg'.
)ok de heer H. R. J. Hassink (42) te
■wello dicht, en in dezelfde stijl als
e opgave en zelfs dezelfde rijm-
iank:
'e puzzelaars in 't barre heden,
ie 'n fikse puzzelstrijd nooit meden
hun vrije tijd dus wél besteedden
zij wijzen af 't gebruik dier wrede
'.dreigingen der lieve vrede.
lar de opgave gemakkelijk was en
emig tijd kostte is het waarderings-
ijfer laag: 7,63; verkregen uit:
5.8<7r). 6(11,7%), 7(25,7%), 8(35,0%),
*14,3%). 10(7.5%).
te ladder staat boven 221 punten
'et als prijswinnaars: 1) H J. M.
ombaers, Berkenlaan 15, Bloemen
aal (3e keer); 2) drs. P. Noordzij,
landbergstraat 12, Abcoude (9e
eeri; 3) A. Pruijs, Herderstasje 6,
'ieuwegein-Zuid (4e keer); 4) J. G.
"rommel, Zwanewater 43. Zoeter-
leer (4e keer).
oplichting NPMP 608. Stellen we in
robleem 1 de straatsinterklazen
oor 7 gelijke, rode balletjes, de dak-
'nterklazen door 7 gelijke witte bal
bes en de gezinssinterklazen door
gelijke blauwe balletjes voor; de
Kraatzwartepieten door 8 gelijke
rode kubusjes, de dakzwartepieten
door 7 gelijke witte balletjes en de
gezinszwartepiet door 1 blauw ku
busje, dan wordt gevraagd, op hoe
veel manieren de balletjes over 16
landen kunnen worden verdeeld, zo
danig, dat elk land één balletje en
één kubusje krijgt. In probleem 2
wordt dan gevraagd op hoeveel ma
nieren de verdeling kan plaatsvin
den, zodanig, dat in 7 landen 7 rode
balletjes en 7 rode kubusjes komen
(in elk land 1 kubusje en 1 balletje),
in 7 landen 7 witte balletjes en 7
witte kubusjes komen (weer in elk
dier landen een „stel") en in één land
een blauw balletje en een blauw ku
busje en ten slotte in één land een
blauw balletje en een rood, kubusje
komt. Probleem 3 en 4 zijn hetzelfde
als probleem 1 en 2. doch de balletjes
en kubusjes zijn genummerd, zodat
bijvoorbeeld rood balletje nummer 4
in een bepaald land een andere com
binatie oplevert dan datzelfde balle
tje in een ander land.
MR. G. VAN VORDEN
ADVERTENTIE
Postbus 859, Amsterdam. Linksboven
vermelden: Weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel.
Hor.: 1. sap, 3. ratel, 7. sta, 10. as, 11.
oom, 12. bal, 14. el, 15. sterk, 18.
serie, 20. Ede, 21. ven, 23. kan, 24.
are, 25. palet. 27. Ate, 29 nest, 31.
berk, 33. ka, 34. v.a., 35. k.o., 36. Ot,
37. aalt, 39. mees, 41. ram, 43. manen.
45. por, 47. nes, 49. mat, 50. Pan, 51.
adres, 53. karet, 55. de, 56. tol, 58.
dok, 59. ra, 60. ert, 61. liter, 62. lak.
Vert.: 1. sas, 2. aster, 3. rok. 4. A.M., 5.
eb, 6. las, 8. teint, 9. ale. 11. ore, 13.
lek, 16. eden, 17. nel, 19. raak, 21. vat,
22. neb, 24. anker, 25. psalm, 26.
teken, 28. ester. 30. eva, 32. roe, 37.
Amer, 38. tam, 39. met. 40. spar, 42.
Ander. 44. nat, 46. onera, 48. set, 50.
pak, 51. adé, 52. spl, 53. kor. 54. tak,
57. 58. de
De prijswinnaars zijn: de heer Henk
Groeneveld. Malderburchtstraat 650,
Nijmegen; de heer H. Poortman, Tra-
vertin 12, 't Harde; de heer Wim het
Lam, Recht van ter Leede 38,
Leerdam.
28. c2-c4? (De beslissende vergissing.
Wit had Pc4 moeten spelen). 28.
e6-e5, 29. Dd4-gl (Hardnekkiger
was Db2, Tb8, 30. Da3) 29 e5-e4.
30. c4xd5, e4xd3, 31. d5-d6. Te8-e2,
32. d6-d7. Te2-c2t, 33. Kcl-bl, Tc8-
b8t. 34. Pa5-b3, Df8-e7, 35. Tdlxd3.
Tc2-e2, 36. Dgl-d4. Tb8-d8. 37. Dd4-
a4, De7-E4, 38. Da4-a6. Ka8-b8, 39.
Kbl-cl, Td8xd7,40 Pb3-d4, (Nog een
valletje. 40Td4x, 41 Tb3t),
40. Te2-elt, 41 Kcl-d2. Td7xd4
en wit gaf het op.
23Da5-b4? (Als zwart gebruik
wil maken van de penning van het
witte paard, had hij beter naar a4
kunnen gaan met de dame 24. Tg3-
h3. f7-f5 (Nu was 24Df8 in ieder
geval geboden) 25. e5xf6 en Pd7xf6.
26. 45xg6, Tg8xg6, 27. Th3xh6! (Niet
gezien) 27 Kh7xh6. 28. Pd4-f5t.
e6-f5, 29. De4xb4. (Door zijn on
nauwkeurige 23e zet heeft zwart de
dame verloren, maar nog was grote
tegenstand mogelijk geweest als
zwart nu 29. .Th8 had gespeeld.)
29 Tc8-g8. 30. g2-g3. Ld7-c6. 31
Tal-dl. Kh6-h5. 32. Tdl-d6. Lc6-e4.
(32 ,Pe4 had nog steeds remise
kunnen opleveren) 33. Db4xc3, Pf6-
d5. 34. Td6xg6. Kh5xg6, 35. Dc3-e5.
Kg6-f7, 36. c2-c4. Tg8-e8. 37. De5-b2.
Pd5-f6, 38. Lf2-d4, Te8-h8. 39. Db2
b5, Th8-hlt, 40 Kgl-f2. a7-a6. 41
Db5-b6, Thl-h2t, 42. Kf2-el. Pf6-d7.
43. Db6-d6, Le4-c6, 44. g3-g4, f5xg4,
45. f4-f5!, Th2hlt, 46. Kel-d2. KI7-
e8, 47. f5-f6, Th2-h7, 48. Dd6-e6t Ke8-
f8. 49. Ld4-e3, Th7-f7, 50 Le3-h6t.
Kf8-g8. In zijn autobiografie schrijft
Capablanca. „Het zal de lezer ver
wonderen waarom ik het hier niet
opgaf. Ik beschouwde weliswaar de
partij als verloren, maar ik hoopte
nog op 51 Dg4xt. Kh7. 52. Dh5.
Tf6x. 53. Lg5t. Kg7. 54. Lf6x. Kf6x
en het is nog steeds zeer moeilijk
met wit te winnen." 51. Lh6-g7, g4-
g3. 52. Kd2-e2, g3 g2. 53 Ke2-f2. P<17-
f8. 54 De6-g4, Pf8-d7. 55. Kf2-gl. a6-
a5, 56. a2-a4, Lc6xa4 (Zwart is vrij
wel in tempodwang) 57. Dg4-h3
Tf7xf6. 58 Lg7xf6. Pd7xf6. 59
Dh3xg2t. Kg7-f8, 60 Dg2xb7 en
zwart gaf het dan eindelijk op
MAX PAM
HET KERSTVERHAAL
Een eeuwenoud verhaal
Geïllustreerd met prachtige
schilderingen in kleur van
Erna Emhardt.
Boeiend verteld door
An Rutgers van der Loeff.
f 16,90
Eveneens van Erna Emhardt:
De ark van Noach.f 17,90
(verteld door Henk van
Kerkwijk)
Een tuin vol dieren, f 16,90
(vertaald door Anne Otten).
Verkrijgbaar in de bockhandel
Ploegsma/Amsterdam
Horizontaal: 1. reeds, 3. vreemde
munt, 7. soort kabeljauw. 10. gebo
gen been, 12. in 't oog vallend, 15.
water in N. Br. 17. meisjesnaam. 18.
familielid. 19. gebergte op Kreta, 20.
bloeiwijze, 22. dof, 23. honingdrank,
24. lidwoord, 26. bereide dierenhuid,
28. deel van de bijbel, 29. torenkraai
(gew.), 31. ketting. 33. voertuig. 34.
tennisterm, 36. en anderen (afk.), 37.
water in België, 40. spoorstaaf, 42.
rivier in Italië, 43. wapen, 45. paarde-
kracht (afk.), 46. plaaggeest, 47.
vreemde munt, 48. verkeerd, 50.
plaats in de N.O.P., 51. voorzetsel,
53. lof, 55. rekening, 57. vijzel, 60.
opstootje, 61. beschermgeest, 62.
plooi, 63. muzieknoot.
Verticaal: 1. papegaai, 2. uiterste
grens, 4. Anno Mundi (afk.), 5. moe
rasvogel, 6. muziekstuk, 7. berg
plaats. 8. loot. 9. deel van de bijbel,
11. verzoek, 13. niet begroeid. 14.
huisdier, 16. rondhout. 18. tijding,
21. veerkracht, 22. vaste brandstof,
23. durf, 24. muzieknoot, 25. priem,
27. part, 29. werpanker, 30. roem, 32.
Europeaan, 33. slotwoord, 35. kraan,
38. lusthof, 39. vertragingstoestel,
41. pers. voornaamw., 42. kleurteke-
ning, 44. klinknageltje, 46. lipharen,
47. verlegen, 49. teken, 50. voeg
woord, 52. duw, 54. buitenhaven, 56.
op de wijze van, 57. pers. voor
naamw., 58. rechten inbegrepen
(afk.), 59. muzieknoot
Oplossing per briefkaart t/m woens
dag a.s. zenden naar Trouw/Kwartet.
Vandaag het vervolg van de partij
probleem-wedstrijd, die is uitge
schreven door de Suikerstichting
Nederland en die Is gewonnen door
de Rus Fedorow met een probleem,
dat u de vorige week al hebt gezien.
Deze wedstrijd heeft zoveel proble
men opgeleverd, dat het welhaast
ondenkbaar is zo te selecteren, dat je
niemand tekort doet. Daarom heb ik
me verplicht de zes beste problemen
voor te stellen. De drie van deze
week vind ik persoonlijk erg attrac
tief.
Bij het Koninklijk Instituut voor de
tropen te Amsterdam zijn weer twee
deeltjes in de serie „landendocu
mentatie" verschenen. 1976/5: India
en 1976/6: India/Deelstaten geschre
ven door drs D. F. W. van der Mark.
Resp. 82 en 52 pagina's. Een Jaara
bonnement op deze serie kost
47.50. Losse nummers 8.50.
AO-boekje no 1692: Het onbekende
Elba van prof. dr. K. R. Veenhoff,
Uitg. Stichting IVIO, Lelystad. 20
blz. 1.75.
Bij Standaard Uitgeverij te Antwer
pen is de 36ste druk verschenen van
Pallieter, geschreven door Felix
Timmermans en van illustraties
voorzien door Anton Pieck. 206 blz -
39.50.
Dromen is denken, Constantijn Huy-
gens over dromen en denken en
dichten. Rede uitgesproken door dr
L. Strengholt bij de aanvaarding
van het ambt van gewoon hoogle
raar in de Nederlandse letterkunde
van voor circa 1770 aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam. Uitg.
Buijten en Schipperheijn, Amster
dam. 27 blz. - 7.50.
De sluipvaart van de X-16, oorlogsro
man van D. Reeman. Uitg. Stok,
Baarn 232, blz - 19.90
Niet meer depressief, door dr. Ra-
phaël Lenne. Ned. bewerkingdoor de
arts G. T. Haneveld. Uitg. L. J. Veen,
Wageningen, 160 pag. prijs 16,25.
„Zo overwin je zenuwachtigheid,
angst, somberheid en verdriet", al
dus de fleurige ondertitel van het
boek. Maar alvorens aan die over
winning te werken beschrijft de au
teur hoe, waar en bij wie depressieve
verschijnselen zich voordoen: bij
huisvrouwen (ook al loopt op 't oog
alles op rolletjes), bij studenten (ook
al zwemmen ze in de voorzieningen),
bij bejaarden (ook al worden ze tot
en met verzorgd), bij „gewone" men
sen (al lijken ze niets te klagen te
hebben). Vanuit zijn ervaring pro
beert de schrijver antwoord te geven
op de vraag waar die neerslachtig
heid en verwante verschijnselen
vandaan komen en wijst hij de weg
naar mogelijke oplossingen, waarbij
ook de omgeving moet helpen (en
dus óók dit boek lezen).
9
9
9
s
0
O
Q
0
Ql
1
e
3
Het eerste werkstuk (van Chr. van
der Schaaf uit Laren) kreeg van de
jury de vierde prijs. Het geheel wordt
bijzonder verrassend door wit ge
wonnen, omdat de wel te verwachten
combinatie langs een omweg en met
vertraging tot stand komt door: 1.27-
22 18 x 36 2. 37-31 28 x 48 3. 39-34 36 x 27
(de beste, op elke andere zet volgt 25-
20 en 38-33; dit wordt nu nog even
Uitgesteld) 4. 25-20 14x25 5. 46-41 48x
39 6. 34 x 34 25 x 34 7. 38-33 29 x 38 8. 40 x7
2xii 9. 43x5! Het motto, dat door de
auteur aan dit kunstwerkje is mee
gegeven luidt „Oppositie".
De vijfde prijs werd gewonnen door
alweer iemand van Russische bo
dem, de in ons land minder bekende
Swlzinskie uit de dicht bij de Poolse
grens liggende stad Minsk, waar ook
de zeer bekende grootmeester Ana
toli Gantwarg vandaan komt.
Het motto van zijn compositie is
„Carrousel" en inderdaad komt dit
motto overeen met het probleem.
Toch was de Jury er niet zo content
mee, getuige de volgende uitspra
ken: „In een echte partijstand zor
gen de offers en de dwangzet voor
een fraaie afwikkeling met een kleur
loos einde" (Keiler); „Opvallend door
goede stand en verrassende inlei
ding" (Holstvoogd) en „Na drie zet
ten is de rest bekend" (Hermelink).
De jury is het dus niet helemaal met
elkaar eens, maar toch zijn ze una
niem van mening, dat het geheel niet
compleet is. Zo bemerkt de een veel
bekende elementen (m i. zeer te
recht) en vindt een ander het einde
kleurloos, hetgeen in zekere zin ook
helemaal waar is en ook Holstvoogd
laat zich correct over de stand uit, zij
het met wat minder bewoordingen
en wat minder gedetailleerd.
Oplossing 1. 27-22 18 x 27 2. 34-30 35x
24 3. 29-23 9-14 4. 33-39 24 x 31 5. 28-22
27x40 6. 22x2! 19 x 28 7. 2x15 wint
Toch wel een leuk probleem, maar
een eerste prijs zou het beslist niet
waard zijn geweest door de bekende
elementen en het minder sterke slot!
Tenslotte de zesde prijswinnaar. Het
motto van dit produkt van de zeer
bekende problemist M. van Dijk
luidt „Nood maakt vindingrijk" en
dat Van Dijk ontzettend vindingrijk
is zal elke probleemliefhebber met
mij eens zijn. Zo ook in onderstaand
geval (de componist zal m.i. spreken
van gevalletje gezien zijn andere pro
blematische meesterwerken, die niet
op de partij gericht zijn).
"1
1 #1
•f
Th r t
i
rh
9
1
9
1 IQI
9
life
Ij
Wit wint door 1. 27-21 16 x 49 2. 40-34
23 x 41 3. 34x1 26 x 48 4. 47 x 36 49 x 40 5.
45 x 34 48 x 30 6. 1-29 24 x 33 7. 35 x 4 19-24
8. 4 x 50 24-29 9. 36-31 enz. Een leuk
gevonden grap, die uitmondt in een
bekende tric-trac winst.
Dan rest mij nog erop te attenderen,
dat vanmiddag in hotel Krasnapols-
ki te Amsterdam de loting van het
negende Suikerdamtoernooi wordt
gehouden en wel om twee uur. U
bent natuurlijk van harte welkom
vanaf morgen 11.15 uur.
FRANK DR08T
