Zendingsmensen luisteren
naar moslim dr. Askari
Nieuw licht op
de ster van
Bethlehem
\BUBELSt
P. Boendermaker
(84) overleden
Iets positiefs van
het kleine grondvlak
i
(in de NBG -
vertaling 1951)
Nieuw boekje over hervormde kerk
Dominee preekt
bij jubileum
r.k. parochie
Landelijke
kerstdienst
noodgemeenten
Eindtijd brieven
Oproep Kalma
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
VRIJDAG 16 DECEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
Van een medewerker
LEUSDEN Gefascineerd
luisterden de leden van het
centraal orgaan van de gerefor
meerde zending donderdag
middag naar de Indiase hoogle
raar in de godsdienstsociologie
dr. Hassan Askari, de sji'itiscne
moslim uit India, die nu gast
colleges geeft aan de theologi
sche faculteit van de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam. Dr. As
kari heeft speciaal een studie
gemaakt van de plaats van
Christus in de Koran. Het was
de eerste maal dat een moslim
deze bestuursvergadering bij
woonde.
Als wij als christenen en moslims
samen in gesprek komen, zo begon
dr. Askari, moeten we voorrang ge
ven aan onze religieuze ervaringen
en niet onze dogma's voorop stellen.
Bovendien zullen we niet mogen blij
ven staan bij de theologische visies
die we van elkaar hebben, maar moe
ten we eikaars inzichten dieper en
grondiger bestuderen.
Van groot belang achtte hij dat
christenen en zendingsmensen in het
bijzonder oog krijgen voor de plaats
die Christus heeft in de Koran. Mo
hammed legde de nadruk op twee
dingen, aan de ene kant op de een
heid, de almacht en de uniekheid
van God, aan de andere kant op de
maagdelijke geboorte, het leven en
de kruisiging van Christus. Helaas
heeft de Islam in zijn geschiedenis
aan die laatste gegevens weinig aan
dacht geschonken, maar mag en
moet er wel op worden aange
sproken.
Doorbraak nodig
Dr. Askari betoogde dat een door
braak nodig is een geheel nieuw
beeld van elkaar. Dat is alleen mo
gelijk, als we in onze gesprekken
voorrang geven aan de godsdiensti
ge beleving vóór de dogma's. In de
tweede plaats moeten moslims op
nieuw aandacht schenken aan de
wijze waarop de Koran spreekt over
Jezus. In de derde plaats moeten de
christenen gaan beseffen, dat de Ko
ran wel degelijk over Jezus spreekt
op een wijze die dicht staat bij hun
getuigenis van Jezus.
Hij voegde eraan toe, dat de Koran
zeker Jezus niet op één lijn plaatst
met de profeten uit de Bijbel. Eigen
lijk gebruikt de Koran ook een an
der woord voor profeet. Jezus wordt
ook de Geest vap God, en het Woord
van God genoemd.
Dr. Askari was zojuist teruggekeerd
van een conferentie die in het begin
van deze maand werd gehouden in
Wenen. Daar is duidelijk uitgespro
ken, dat er een dialoog nodig is
tussen de twee godsdiensten die sa
men moeten kunnen leven, naast
elkaar, in een groot aantal landen.
Het mag geen tot elkaar spreken
zijn, maar moet een mét elkaar spre
ken worden. Samen moeten zij bij
hun regeringen aandringen op gods
dienstvrijheid, want zonder die vrij
heid is het gesprek niet goed moge
lijk.
Plaats van Christus
In dat gesprek moeten de moslims
gaan beseffen, dat zij te weinig aan
dacht geschonken hebben aan de
plaats van Christus in de Koran en
de christenen moeten gaan beseffen,
wat de Koran over God zegt.
In de tweede plaats moeten christe
nen en moslims gaan beseffen, dat
belden één getuigenis kunnen geven
van de God. De spreker ging zover,
ook al bekende hij dat hij overdreef,
te zeggen: een moslim is een chris
ten en een christen is een moslim.
Het woord „moslim" betekent: ie
mand die zich onderwerpt aan God.
Moslims moeten gaan beseffen dat
ook christenen mensen zijn die zich
aan God hebben onderworpen.
Moslims zullen niet aandringen om
deel te hebben aan de sacramenten
van de christelijke kerk, evenmin
verwachten zij dat christenen zullen
deelnemen aan hun liturgische ge
beden, die in wezen ook een sacra
ment zijn. Maar er is plaats voor
gezamenlijk, spontaan gebed. Er is
ruimte voor samenwerking op het
gebied van ontwikkelingswerk.
Neem ook eens een moslim op in
besturen van uw ziekenhuizen en
scholen, zo zei hij, dan kunnen we
elkaar beter leren kennen.
door Aldert Schipper
LONDEN Volgens oude Chi
nese en Koreaanse bronnen
zou er ten tijde van Christus'
geboorte inderdaad een bijzon
der verschijnsel te zien zijn ge
weest aan de sterrenhemel. Dat
hebben drie astronomen, twee
Britten en een Nieuwzeelander.
ontdekt bij het uitpluizen van
eeuwenoude Chinese en Kore
aanse astronomische waarne
mingsrapporten.
De drie astronomen zijn John Par
kinson. Richard Stephenson en Da
vid Clark ZIJ vertellen in het decem
bernummer van het kwartaaltijd
schrift van de koninklijke Britse ver
eniging van Astronomen, dat zij de
oude rapporten nazochten op merk-
waardige verschijnselen, omdat de
astronomen tweeduizend jaar gele-
ADVERTENTIE.
s®3^t>pzoek
naar de feiten
Wanne«f u de Bijbel éóh net
als hel meest lascmerenda
geschiedenisboek oort
geschreven, zun u prettig
verrast njn met dit mauw*
boek van Professor Hom
Ais geen ander weet hij
meuwe ontdekkingen
te koppelen aan eerder
lootgeiegd laten-
natenaai
Een boeiend, uiterst
ÜOdbwtï'ltEE.
Opgravingen bevestigen de Bubef o
gewoon om de boekhandel te koop, maar u kunt het
natuurt|k ook rechtstreeks bi ons besteBen
Wanneer u onderstaande coupon naar ons
toestuurt, krijgt u hel boek bmnen enkele dagen
Stchtng Boekenbus
Postbus MO. Oen Haag
Bestel biljet Zend
Opgravingen bevestigen de Bijbel'
Ik betaal na ontvangst van het boek door middel
van dc acceptgirokaart die met het boek wOrdt
toegejonden (f 34.90 12.50 voor porto en
verpakking)
Naam
den in het Verre Oosten de beste ter
wereld waren.
In het astronomische verslag van de
Han-dynastie vonden zij de opmer
king, dat in het tweede jaar van de
regeringsperiode in de tweede
maand een „huy-hsing" verscheen,
die zeventig dagen zichtbaar bleef.
Volgens de geleerden kan dit niet
anders dan een zogenaamde nova
zijn geweest, een nieuwe ster.
In Koreaanse geschriften uit dezelf
de tijd wordt gemeld dat er een „po-
hsing" verscheen aan de hemel. De
Chinese melding kan precies geda
teerd worden op het jaar 5 voor
Christus en de meest waarschijnlijke
interpretatie van de Koreaanse tekst
leidt tot dezelfde datum.
De plaatsbepalingen van de ver
schijnselen aan de sterrenhemel wij
ken ongeveer twintig graden van el
kaar af. Maar de drie sterrenkundi
gen menen, dat de Koreaanse mel
ding mogelijk inaccuraat is en waar
schijnlijk een kopie van een ouder
document, dat niet meer bestaat.
Beide meldingen kloppen echter met
de mededeling in het Evangelie van
Mattheüs, dat de ster in het oosten
verscheen.
Volgens een van de drie geleerden is
het niet uitgesloten, dat de ster van
Bethlehem eens zal terugkeren aan
de sterrenhemel. De astronomen me
nen dat de hypothese die tot dusver
gold, dat de ster van Bethlehem niet
een ster was. maar een conjunctie
van twee heldere planeten (op een
rij) door de nieuwe theorie omverge
worpen wordt.
De theorie van de conjunctie van
twee planeten werd vorig jaar nog
verdedigd door D. W. Hughes in het
blad Nature. HIJ rekende voor dat de
planeten Jupiter en Saturnus gedu
rende zes maanden In het jaar zeven
voor Christus driemaal zeer dicht bij
elkaar hebben gestaan. Saturnus
werd door de oude sterrenkundigen
met Israël In verband gebracht en
Jupiter met het koningschap. Van
daar de vraag van de drie wijzen uit
het oosten: Toon ons de pasgeboren
koning der joden.
Bijbel gezet in twee kolommen 16,50
(met opzoekflap) 19,50
Luxe handbijbel41,25
(met opzoekflap)44,
Huisbijbel32,50
Huisbijbel met apocriefe of
deuterocanonieke boeken42,75
Prijzen exclusief verzendkosten.^
Verkrijgbaar
in de boekhandel
Nederlands U I
Bijbelgenootschap
Postbus 620, Haarlem
023-259501.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Binnenkort ver
schijnt bij het persbureau van de
Nederlandse hervormde kerk een
boekje, waarin op compacte wijze
een beschrijving van deze kerk
wordt gegeven.
Het is getiteld „De Nederlandse her
vormde kerk: opstaan en gestalte"
en het is geschreven door ds. M.
Groenenberg. Tot nu toe bestond er
geen voor brede kring geschikte be
schrijving van de hervormde kerk.
Daarvoor moest men In encyclope
dieën en dergelijke terecht.
Ds. Groenenberg beschrijft het ont
staan van deze kerk, haar karakter
en de wijze waarop ze functioneert
en is ingericht. Het boekje kan bij
Van een onzer verslaggevers
LISSE tijdens de jubileum
viering van de rooms-katholie-
ke parochie van Lisse, komen
de zaterdag en zondag, zal de
preek telkens worden gehou
den door de plaatselijke gere
formeerde predikant, ds. H. D.
de Wit.
De parochie bestaat 75 jaar en
viert dit in vier jaar diensten,
een op zaterdagavond en drie
op zondag. Om de goede inter
kerkelijke verstandhouding te
onderstrepen, werd ds. De Wit
uitgenodigd om telkens de
Woorddienst te leiden en zijn
kerkeraad had daar geen be
zwaar tegen.
Wel spijt het ds. De Wit, dat hij
tijdens deze diensten niet zal
kunnen deelnemen aan de voe
ring van de maaltijd des He
ren, maar dat zat er na het
incident van Tubbergen (toen
tijdens de jubileumviering van
de parochie daar de hervormde
predikant in opdracht van kar
dinaal Willebrands overgesla
gen moest worden bij de com
munie) en na de jongste ver
klaring van de bisschoppen
over avondmaal en mis niet
meer in.
UTRECHT De gezamenlijke
noodgemeenten in de gereformeer
de kerken beleggen een landelijke
gemeenschappelijke kerkdienst op
tweede kerstdag, 's middags om drie
uur, in de Geertekerk te Utrecht,
waarin ds. W. van Benthem uit Ge-
nemuiden zal voorgaan.
EDE De vereniging tot bevorde
ring van de zondagsrust en de zon
dagsheiliging voert een actie om
geen agenda's aan te schaffen, waar
in de zondag aangeduid wordt als
laatste dag van de week. Voor zover
de vereniging bekend, geven alleen
nog het Nederlands bijbelgenoot
schap, de bijbelkioskvereniging en
Esveha nog uitsluitend agenda's uit
met de zondag als eerste dag van de
week.
MOSKOU Leiders van alle offi
cieel erkende christelijke kerken in
de Sowjet-Unie en de boeddhisten,
islamieten en joden hebben gisteren
een gezamenlijke oproep gedaan tot
alle gelovigen in de wereld om cam
pagne te voeren tegen de Ameri
kaanse neutronenbom. Ook veroor
deelden zij „stappen tot het opslaan
van de bom in West-Europa".
ROME Paus Paulus heeft een
kwart miljoen gegeven aan het pas
opgerichte internationale fonds
voor agrarische ontwikkeling
(IFAD) van de VN. Het bestuur van
de IFAD vergadert dezer dagen in
Rome.
pastoraat, catechese en onderwijs
worden gebruikt.
Tegelijk is een samenvatting van ds.
Groenenbergs boekje in foldervorm
gemaakt, onder de titel „De Neder
landse hervormde kerk, wat is dat
voor een kerk?" Deze folder zal ook
In Engelse vertaling verschijnen.
Tevens verschijnt dezer dagen een
boekje ten dienste van nieuwe her
vormde ambtsdragers, „Een hand
van de kerk" geheten. Dit bestaat uit
twee delen. Het eerste, geschreven
door mevrouw mr. J. A. van Ruler-
Hamellnk, richt zich direct tot de
ambtsdragers. Het tweede deel is de
reeds genoemde beschrijving van de
hervormde kerk door ds. Groenen
berg.
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM Op 84-jarige
leeftijd is overleden de luther
se theoloog en emeritus-hoog
leraar dr. P. Boendermaker.
Prof. Boendermaker, werd in 1946
kerkelijk hoogleraar aan het luther
se seminarie te Amsterdam. Als zo
danig heeft hij tot zijn afscheid in
1963 grote invloed uitgeoefend op
(aanstaande) lutherse predikanten,
die hij liefde voor hun kerk en aan
dacht voor de vormgeving van de
eredienst bijbracht.
Wat dit laatste betreft, prof. Boen
dermaker was ook nauw betrokken
bij de totstandkoming van het nieu
we lutherse gezangboek (dat de lut
heranen terzijde hebben gesteld ten
gunste van het later verschenen
Liedboek voor de kerken).
Prof. Boendermaker was nieuwtes-
tamenticus, in 1930 promoveerde hij
te Leiden bij prof. dr. J. de Zwaan op
een studie over Paulus en de reli
gieuze beweging het Orfisme, die in
de oudheid voorkwam. Dr. Boender-
maker begon zijn loopbaan als pre
dikant van de hersteld lutherse ge
meente te Harlingen.
Vandaar vertrok hij naar Hilversum,
waar in 1926, ruim een jaar na zijn
komst, een „gewone" lutherse ge
meente ontstond. Hij was voorzitter
van het luthers genootschap voor in-
en uitwendige zending en lid van het
hoofdbestuur van het Nederlands
bijbelgenootschap.
Behalve dat hij publiceerde op zijn
theologisch vakgebied, schreef prof.
Boendermaker ook over onderwer
pen ais: Luther en de sociale verant
woordelijkheid en kwam hij met een
ADVERTENTIE
Gratis
(2x per maand)
vraagt u aan op Postbus 88, Naaldwijk.
Waakt, want de Bruidegom komt, gaat uit Hem
tegemoet.
Prof. dr. P. Boendermaker
vertaling van en een toelichting op
de Augsburgse confessie.
Doch zijn betekenis ligt in niet ge
ringe mate in zijn aandacht voor en
kennis van.het kerklied, en in het
Liedboek is een aantal vertalingen
van hem opgenomen. Zijn oecume
nische belangstelling kan blijken uit
zijn voorzitterschap van de oecume
nische raad van kerken, de voorlo
per van de raad van kerken in Ne
derland.
De oproep voor de demonstratie,
morgenmiddag in Rotterdam voor
hoofdinspecteur Kalma, is niet zoals
wij gisteren berichtten verspreid
door de Algemene Rotterdamse
Studentenbond, maar door de
„stuurgroep Kalma". Deze groep be
staat uit acht particulieren, die in
deze zaak zuiver persoonlijk optre
den. Het misverstand is ontstaan
doordat de studentenbond gastvrij
heid aan de groep heeft verleend in
de vorm van het beschikbaarstellen
van zijn adres.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/
DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 4, Rot
terdam
Tel. 010-115588 (red)
Schledamsevest 52
Tel. 010-115700 (adv).
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22, Den
Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56, Zwolle
Tel 05200 17030
Van een onzer verslaggevers
TJAMSWEER Komende
zondag houdt de hervormde
gemeente van Tjamsweer voor
het eerst weer dienst in haar
gerestaureerde kerk.
Geen nieuws voor een landelijke
krant natuurlijk. Overal worden er
kerken opgelunapt
Bijna tien Jaar heeft de restauratie
geduurd, die in drie fasen werd uitge
voerd: eerst het dak, toen de toren en
het laatst (en het ingrijpendst) het
interieur. Het grootste deel van de
kosten (drie kwart miljoen) werd ge
subsidieerd door rijk en provincie.
Er bleef echter nog genoeg te betalen
over om dominee J. Noordmans en
de kerkvoogden grijze haren te be
zorgen. Maar tien jaar is de gemeen
te zelf zeer actief in de weer geweest.
De hervormde gemeente van dit
kerkdorp onder de rook van Appin-
gedam telt amper 140 belijdende lid
maten plus circa driehonderd doop-
en geboorteleden. Feitelijk te klein
om nog een dominee te kunnen on
derhouden, zeggen de moderne re
kenmeesters dan.
Gedurende vele jaren zijn er bazars,
rommelmarkten en dergelijke geor
ganiseerd. Fameus werd de Jaarlijk
se oliebollenactie van Tjamsweert,
tegen de jaarwisseling. Gedurende
twee nachten en een dag wordt er
dan continu in ploegendienst ge
werkt door honderd mensen in een
perfecte organisatie. Ook dit Jaar
hoop Tjamsweert weer zestien balen
meel te verwerken tot vijftigduizend
oliebollen. Autobezitters zorgen voor
het transport en jongens en meisjes
venten de bollen uit tot in de verre
omtrek.
Iemand gaf een kanselbijbel cadeau.
Een van de twee kroonlampen Is
betaald uit een actie onder oud-
Tjamsweerters. De zes wandlampen
werden door vijf personen en het
kerkkoor geschonken. Een bevrien
de tekenleraar maakte een doop
vont, helemaal in oude stijl. Spon
taan was de medewerking van vele
vrijwilligers voor de allerlaatste fase,
het schoonmaken van de kerk, de
vloertegels en de banken.
Het hele dorp deed mee, ook gerefor
meerden, rooms-katholieken en
mensen die nooit een voet in de kerk
zetten. Dat was woensdagmiddag
duidelijk te zien, toen de overdracht
plaatsvond in een stampvolle kerk.
Er staat zoveel deprimerends in de
krant over de kerk, over het teruglo
pend kerkbezoek, de polarisaties;
hier is nu iets positiefs van het kleine
grondvlak, zegt ds. Noordmans (53,
en al 24 jaar dominee in Tjamsweer).
Is het niet bemoedigend te zien, dat
zovelen nog hart voor de kerk
hebben?
Daarin heeft hij gelijk en daarom
staat hervormd Tjamsweer vandaag
model, een kleine gemeente in een
minidorp, maar met een kerkgang
van 150 bezoekers, veertig catechi
santen, een jeugdclub, instuifwerk,
een zondagsschool, kerkkoor, een
vrouwenvereniging een HVD (her
vormde vrouwendienst), een toneel
groep en vele commissies voor aller
lei activiteiten. Alsmede een fraai
kerkje aan de nieuwe autoweg Gro-
ningen-DelfzijL
WAT VALT ER TE VIEREN?
Deze maand heeftin betrekkelijke i 0'
stilte ds. J. J. van Hille zijn werk alsg-j
actief predikant van de
remonstrantse gemeente In
Amsterdam beëindigd. Voor velen
was hij een toegewijd pastor, een
nauwgezet werker in allerlei
kringen, een inspirerende college ei
iemand met wie je kon lachen. En
dat hoort bij hem allemaal bij
elkaar. U merkt dat ik ijlings in de
tegenwoordige tijd overga. Van hei
is vandaag een citaat uit zijn boekji
over de kerkdienst: „Wat valt er te
vieren in de wereld, wat valt er te
vieren in de kerk, die beide
verscheurd en verdeeld worden?
Mogen wij vieren, zolang honger
wordt geleden, mensen aan dorst
ten onder gaan, zonder dat er
geholpen wordt? Het antwoord luii
dat kwaad en geweld niet gevierd
worden: daar wordt wel naar
omgezien in de liturgie. Vieren
geschiedt om in het puin der stedei
in gedachtenis te houden wat ons
als goeds en als hoogste goed is
toevertrouwd en in beheer is
overgeleverd. Niet om het te
bewaren als in een museum-vitrine, |en
maar om het uit te zingen in een
lied, om uit te roepen wat
gerechtigheid is, uit te leggen wat
het juiste woord is te rechter tijd, j
uiteen te zetten wat gedacht en
gedaan moet worden, uit te kramen
wat onze klachten en aanklachten
zijn, om elkaar wakker te roepen.
Deze viering is de dienst die wij
elkaar moeten bewijzen, het hele
jaar, de eeuwen door, tot het eind
der tijden en de uiteinden der
aarde!"
Zelden las ik een duidelijker
antwoord op al die vragen rondom
de kerkdienst en de dienst van de
kerk. Al die vragen naar de
relevantie van het bidden en het
verenigd zijn bij brood en beker. Hel
moet op die manier ook voor hen die
zich met zoveel inzet begeven in de ,r
vraeen van deze tiid duideliik ziin
(tl
•ar
vragen van deze tijd duidelijk zijn
waarom er een kerk is en waarom
die, op welke wijze dan ook, moet
blijven. Mensen nemen afscheid,
leggen een taak node neer, maar
zich nog telkens omkerende roepen fc
zij ons toe dat wij vooral verder
moeten gaan. kg
ta:
te
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Benoemd tot bijstand in het pasto-T
raat te Drachten: J. Annema, hulp
prediker te Dedemsvaart.
Beroepen te Tienhoven (toez.): H. O.)
Molenaar kand. te Scheveningen.
Bedankt voor Schoonhoven: A. Tals-gls
ma te Sprang-Capelle; voor Winf
schoten: A. D. H. Huisman t&d
Purmer.
Afscheid op 18 december van Nijker
kerveen: dr I. Boot, ber. te Bovenjge
hardinxveld; van Katwijk aan Zee t
J. Catsburg ber. te Garderen.
Intrede te Nieuwe Pekela: drs R. Tg<
Huizinga uit Elspeet c.a.; te Waarde:
kand. J. H. van Osch uit Utrecht; tes j
Den Haag J. W. Slingemann uit0j(
Aalst-Waalre. ek
GEREF. KERKEN L
Aangenomen naar Nieuwegein: A. Tad
B. M. van der Kevie te Lexmond en,ai
Ameide.
Afscheid van Berkel en Rodenrijs: J
A. Bos ber. te Gorinchem; van Zuid a*
laren: E. van Wieren wegens beni
ming tot fulltime leraar te Gronin^
gen. (blijft ambtelijk verbonden ai
de kerk van Zuidlaren).
Intrede te Wijhe: drs Th. A. vai"*
Beijeren, Bergen en Henegouwen,
kand. te Kampen; te IJmuiden: Jac
P. Dondorp uit Amsterdam; te Wa
teringen: drs F. L. Bakker uit Am
sterdam; te Maasland: J. J. Sonne-
veld uit Scheemda.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Bedankt voor Enschede-Z.W.:
Slotman te Dalfsen.
BAPT.GEMEENTEN
Intrede te Rotterdam-C.: kand. A
v.d. Berg uit Gouda.
De gerestaureerde kerk van Tjamsweer (12e eeuw, herbouwd na
brand in 1536).
Dr J. H.van de Bank
„Door de geïnterviewden in actuali
teitenrubrieken van televisie en ra
dio inspraak te geven bij de monta
ge van het programma, kan de sprei
ding van macht bevorderd worden."
Aldus een van de stellingen bij het
proefschrift van drs. J. H. van de
Bank, die gisteren aan de rijksuni
versiteit te Utrecht promoveerde tot
doctor in de theologie. Dr Van de
Bank (voorheen predikant te Wilnis
en schoolpredikant te Ede en sinds
1975 betrokken bij de opleiding van
godsdienstleraren aan de Utrechtse
universiteit) promoveerde op „Ma-
carius en zijn invloed in de Neder
landen". Macarius was een Egypti
sche kluizenaar uit de vierde eeuw,
op wiens naam een aantal gebeden
spreuken en preken staan, die een
grote rol hebben gespeeld in de
christelijke mystiek. 'In zijn voor
woord zegt dr Van de Bank: „Mag ik
dan in Macarius niet geheel en al 'de
Gereformeerde Bond ln Syrië' ge
zien hebben, wel is mij duidelijk
geworden, dat in de vroomheid van
toen en die van het heden veel ver
wante trekken aanwezig zijn." Het
proefschrift is uitgegeven, bij -
Rodopi.
