Hoe vrij moet de theologie zijn?
Schaeffer als culturele Jeremia
VI
Kerstboodschap
recht voor armen
Bejaardenpastoraat
te traditioneel
Nepalese christenen
vieren eerste bijbel
H
Uit brieven van lezers
VANDAAG
Philip Potter van de wereldraad:
Zeventig miljoen
lutheranen
Profeet Amos
in Duitse politiek
Amerikaanse kerker
sturen graan
naar Vietnam
WOENSDAG 14 DECEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door prof. dr. K. Runia
Vorige week schreeï de rooms-katho-
lieke theoloog-publicist Herman
Verbeek in dit blad een artikel onder
de titel: ,,Ook theologen zijn afhanke
lijk". Hij schreef dit naar aanleiding
van wat ik op de 123e Dies van de
theologische hogeschool van Kam
pen gezegd had. Nu gaat het mij er
niet zozeer om terug te komen op
mijn opmerkingen, maar wel zou ik
graag willen reageren op wat de heer
Verbeek geschreven heeft. Hij heeft
nl. een bijzonder belangrijk onder
werp aan de orde gesteld: de vrijheid
van de theologie.
Het ls duidelijk dat hij zelf kiest voor
een totaJe vrijheid van de theologie.
Hij noemt allerlei „kwesties" in
Duitsland en Nederland (hoofdzake
lijk r.k. kwesties), waaruit zou blij
ken hoe gevangen het theologisch
denken wordt gehouden. Op grond
van de bijbel echter zou juist de
theologie vrij moeten zijn. In de
spanning tussen profetie en wet, die
we in de Bijbel zien, blijkt de profe
tie het te winnen. Ook Jezus van
Nazareth durfde verder te gaan dan
de Thora. Pas ln onze dagen wordt
deze lijn weer opgenomen. Want ook
de Reformatie (van de 16e eeuw)
heeft nooit voldoende vrijheid voor
het Godswoord verworven. „Er ls nu
een veel radicalere reformatie aan
het beginnen." De zgn. theologie der
bevrijding (in allerlei vormen) laat
het ons zien. Maar dan moet de theo
logie allereerst zelf vrij worden. Ver
beek gaat hier inderdaad radicale
wegen.
<a). De theologie moet los van de kerk
en van beoordelingen door kerkelij
ke vergaderingen komen te staan.
Ook de theoloog moet onafhankelijk
worden van de kerk en daarom „mis
schien" maar andere banen zoeken:
vormingswerk, opbouwwerk, wel
zijnszorg, studentengemeentes, be-
drijfsapostolaat, enz.
(b.) De theologische opleiding moet
los van de kerk. Nu leren studenten
alleen maar absorberen wat hun
voorgeschoteld wordt. Er zouden
zelfstandige instituten voor theolo
giestudie moeten komen, waarin er
geen afstand meer is tussen stof en
studenten.
Vanwege het belang van deze zaak
ZOU ik graag enkele kritische kantte
keningen willen plaatsen bij dit
verhaal.
1. Ik krijg de indruk dat de heer
Verbeek schrijft vanuit een soort
rooms-katholiek trauma. Hij heeft
blijkbaar zozeer geleden onder de
oude strakke, hiërarchische theolo
gische opleiding ln zijn eigen kerk,
dat hij uit reactie ln het andere uiter
ste vervalt. Dat de vroegere oplei
ding in de seminaries vaak erg strak
was en een confessionalistisch ka
rakter had, is een bekend feit Men
kon als theoloog ook alleen maar
publiceren, óls men van het bisdom
het „nihil obstat" (er is geen bezwaar
tegen de inhoud) meekreeg. Als pro
testanten hebben we soortgelijke
dingen in het verleden (bijv. in de 17e
en 18e eeuw) ook wel gekend, maar
sinds de 19e eeuw is dit alles verdwe
nen. Een protestants theoloog heeft
sinds die tijd altijd een grote mate
van vrijheid gehad. Natuurlijk was
die vrijheid niet grenzeloos, maar
het was echt niet zo dat de theoloog
een soort gevangene van de kerk was
en is.
2. Waar de heer Verbeek voor pleit is
wèl een grenzeloze vrijheid. Het zou
interessant zijn precies na te kunnen
gaan wat hij onder vrijheid verstaat.
Men krijgt de indruk dat het een zeer
individualistisch concept is, waarbij
helemaal geen rekening gehouden
wordt met het feit dat ook de theo
loog tot een gemeenschap behoort.
Wie het begrip vrijheid lospelt uit
het bredere begrip gemeenschap,
komt ln feite terecht bij een anar
chistisch concept van vrijheid, waar
bij ieder doet wat goed is in eigen
ogen. Het ls moeilijk te verdedigen
dat ln het Oude Testament profetie
en wet voortdurend als concurreren
de factoren tegenover elkaar ston
den, waarbij uiteindelijk de profetie
het won. Het beeld is in werkelijk
heid veel gecompliceerder. Hetzelfde
geldt van de houding van Jezus ten
opzichte van het Oude Testament
(inclusief de wet). Verbeek geeft de
indruk alsof de eigenlijke betekenis,
van Jezus ligt in het feit dat Hij
verder ging dan de Thora. Maar is
dat niet een zeer eenzijdige teke
ning? Kwam Jezus niet allereerst om
die Thora te vervullen? Heeft Hij
zich niet geheel gesteld binnen de
context van het verbond waarvan
die Thora sprak?
3. De heer Verbeek maakt in feite de
theoloog tot iemand die als theoloog-
sèc bezig is. Hij schijnt daarbij uit
het oog te verliezen dat de meeste
mensen die theologie gaan studeren
dat doen met een bepaald doel, nl. in
de toekomst als pastor bezig te zijn
in een christelijke gemeente. Theo
logie is maar niet een persoonlijke
liefhebberij (dat is het ook!), maar ze
is vanouds gericht geweest op de
christelijke gemeente. Gemeenten
hebben mensen nodig die een oplei
ding hebben gehad om pastoraal in
die gemeente bezig te zijn, om zo
mensen te helpen bij het verstaan
van de bijbel en van hun eigen leven
in het licht van die bijbel. Vandaar
dat bijna alle kerken opleidingsin
stituten hebben.
Zo is de theologische hogeschool in
Kampen, waaraan ik zelf mag wer
ken, één van de opleidingen tot het
predikantschap in de gereformeerde
kerken. (De andere opleidingsmoge
lijkheid is de theologische faculteit
van de Vrije Universiteit, waarmee
de geref. kerken dan ook een bepaal
de relatie hebben.) Wie naar Kam
pen komt om theologie te studeren,
hoeft geen predikant te worden,
maar hij/zij moet er wel rekening
mee houden, dat de theologische
studie in Kampen tegelijk ook oplei
ding tot het predikantschap in
houdt. Wie dat niet wil, heeft alle
vrijheid ergens anders heen te gaan.
Wie uiteindelijk toch geen predi
kant wil worden, heeft alle vrijheid
een andere baan te zoeken.
Maar en daar gaat het mij om
de kerk heeft ook alle recht om aan
hen die in die kerk predikant/pries
ter willen worden, bepaalde eisen te
stellen, ook wat de opleiding betreft.
Dat is geen aantasting van de vrij
heid van de theoloog. Niemand
wordt gedwongen predikant/pries
ter te worden. Wie dit wel wil, doet
het vrijwillig en spreekt daarmee uit
dat hij in deze bepaalde, zo en zo
gestructureerde kerk, met die en die
belijdenis, wil werken.
4. Het diepste probleem bij de visie
van de heer Verbeek ligt voor mij in
zijn individualisme. Hij geeft de in
druk dat de theoloog los van de kerk
staat en bestaat. Maar dat is toch
onmogelijk? In ieder geval is het dit,
als de theoloog zelf ook een gelovige
is. Dan staat hij samen met alle
andere gelovigen in die ene gemeen
te van Jezus Christus, en samen met
al die andere gelovigen zoekt hij het
antwoord op de vraag wat christen
zijn en gemeente van Jezus Chris
tus-zijn vandaag betekent
Telkens weer kom je in onze tijd de
gedachte tegen dat die „arme" theo
loog het zo moeilijk heeft, want de
gemeente wil maar niet zijn kant
uit Hier ligt een vreemde vooron
derstelling onder verborgen, nl. de
gedachte dat de theoloog het alle
maal èl en wèl weet, terwijl de ge
meente het niet of nog niet weet, of
erger nog: het wèl weet maar niet
wil. Dit alles lijkt me echt te veel eer
voor de theoloog. Ongetwijfeld bezit
hij meer theologische kennis en in
formatie dan het doorsnee gemeen
telid. Hier en daar zal hij ook wel
wat meer inzicht hebben. Hij zal dit
moeten delen met de andere gelovi
gen. Maar tegelijk zal hij van zijn
kant bereid moeten zijn te luisteren
naar hun geloofskennis van Jezus.
Hij staat niet boven hen en zij bene
den hem, maar alleen samen met
hen kan hij bij die gemeente van
Jezus Christus horen. Alleen met
elkaar moeten zij de weg naar de
toekomst zoeken. Als de theoloog
zijn medegelovigen op bepaalde
punten daarbij kan helpen, zullen ze
hem dankbaar zijn. Als hij denkt
dat hij het alleen weet, zullen ze hem
niet nodig hebben en hem dit wel
vertellen ook. Dan wordt theologie
een eenzaam avontuur. Maar laat de
theoloog die dit kiest niet klagen,
want het is zijn eigen zelfgekozen
weg.
DEN HAAG Ruim de helft
van de r.k. bejaardentehuizen
in ons land heeft een fulltime
pastor. De gemiddelde leeftijd
van deze pastores is aan de
hoge kant. Aldus het Kaski-
rapport „Is de kerk de oudere
mens nabij?"
Uit dit onderzoek naar de pastorale
GENEVE De stal van Bethlehem was nog gastvrij, vergeleken zor& r t bejaardentehuizen kwam
met onze moderne stallen. Aldus de secretaris-generaal van de 11481 V?,PI' dat de pastor zijn taak
wereldraad van kerken, dr. Philip Potter in zijn kerstboodschap ™e"tt «min va^SgfieküngvtS
voor ïvii,
de bejaarden. Van de 180 fulltime
pastores in bejaardentehuizen zijn
er 115 ouder dan 65 jaar. Vastgehou
den wordt aan klassieke liturgische
uitingen, die in de parochiekerken
niet veel meer gebezigd worden, zo
als lof en rozenkrans. In vrijwel alle
tehuizen is dagelijks een mis.
Volgens het onderzoekinstituut
moet er een veel betere samenwer
king komen tussen pastores, perso
neel en leiding van tehuizen. De pas
torale zorg staat nog steeds op de
oude, traditionele plaats. Het gevaar
is niet denkbeeldig aldus het Kas-
ki dat bij verdere professionalise
ring van de algehele verzorging de
pastorale zorg als een antiquiteit
wordt bijgezet in het museum van
mooie, maar eigenlijk achterhaalde
sentimenten.
Verbetering moet volgens het Kaski
gezocht worden in de opleiding van
bejaardenpastores, de honorering en
het zorgen voor een passende accom
modatie.
Potter ging voor zijn boodschap uit
van de tekst uit het evangelie naar
Lukas omdat voor hen geen
plaats was ln de herberg." Christus'
geboorte weerspiegelt daarin vol
gens hem het lot van miljoenen men
sen van nu.
„Geen plaats in onze wereld voor de
veertig procent, de armsten in de
arme landen, die genegeerd worden
en achtergelaten om te rotten en te
sterven. Geen plaats vaak voor men
sen omdat zij zwart of geel zijn, of
omdat zij gastarbeider of vrouw zijn.
Geen plaats voor mensen die ingaan
tegen de stroom van hun stuurloze
samenleving, die beheerst wordt
door egoïsme, voor hen die zich ver
zetten tegen onderdrukking, voor
miljoenen dakloze vluchtelingen,
voor eenzamen, bedroefden, misluk
kelingen, gehandicapten, ouderen.
En zo kan de lijst langer gemaakt
worden van mensen, die uit de her
berg gegooid of gehouden worden en
alleen nog maar in de stal terecht
kunnen."
Voor al deze mensen betekent de
boodschap van het kerstfeest, dat
Christus kwam om zich met hen te
vereenzelvigen, aldus Potter. Hij
Philip Potter
spreekt de hoop uit, dat deze kerst
tijd „ons opnieuw zal oproepen om
Gods heerlijke zaak op te vatten van
bevrijding en vrede ln gerechtigheid
en samenleving voor en met allen,
die zich in de stal bevinden."
Van een onzer verslaggevers
GENEVE Er zijn over de gehele
wereld ruim zeventig miljoen luthe
ranen, volgens de nieuwste statis
tiek van de lutherse wereldfederatie.
Men vindt ze in 78 landen, variërend
van 23 miljoen in West-Duitsland
tot de lutherse kerk in Ierland met
120 en in Trinidad met 48 leden.
Nederland telt volgens deze statis
tiek 41.000 lutheranen.
Voor het eerst zijn er meer dan een
miljoen lutheranen in Latijns-Ame-
rika. Groei was er verder in Papoea-
Nieuw-Guinea, terwijl het aantal
lutheranen in Europa verder terug
liep. Overigens ligt ln Europa met 54
miljoen nog altijd het zwaartepunt.
Buiten Europa en Noord Amerika
zijn de lutheranen het talrijkst in
Indonesië (1.655.000, voornamelijk
op Sumatra, Batakland), gevolgd
door India (906.000), Brazilië
(864.000) en Tanzanië (750.000).
KATMANDOE Met een specia
le dankdienst hebben de christenen
in Nepal het verschijnen van de eer
ste complete bijbel in het Nepalees
gevierd. Twaalf vertalers, aangesteld
door het plaatselijke bijbelgenoot
schap hadden er twintig jaar aan
gewerkt. Er zijn in dit Aziatisch ko
ninkrijk slechts enkele honderden
christenen op een bevolking van zo'n
tien miljoen. Overgangen naar het
christendom zijn wettelijk verboden.
BELFAST De leiders van de
vier grootste kerken in Noord-Ier-
land hebben hun verontrusting uit
gesproken over ernstige beschuldi
gingen van mishandeling van gevan
genen en verdachten, zowel in
Noord-Ierland als in de Ierse Repu
bliek. Zij vonden, dat de veiligheids
troepen niet alleen in moeten staan
voor de veiligheid van het publiek in
het algemeen, maar ook van mensen
die worden vastgehouden. Vertrou
wen in deze bescherming noemen
zijn van levensbelang voor een vrije
samenleving.
ROME - Antiekwinkels in Italië
liggen vol gewijde voorwerpen, die
uit kerken gestolen zijn of onder
hands werden verkocht voor veelal
lage prijzen door argeloze pastoors,
volgens een groep Italiaanse leken
die nu een „comité voor het terug
vinden van gewijde voorwerpen"
hebben opgericht. Men wil ze terug
kopen en weer voor hun oorspronke
lijke doel bestemmen.
SITTARD In het bijna 750 jaar
oude Sint Salviuskerkje bij Sittard
zijn bij restauratiewerkzaamheden
wandschilderingen ontdekt, waar-
schijnlij te-uit de twaalfde of dertien
de eeuw. Om ze te onderzoeken is de
restauratie van de kerk tijdelijk
stopgezet.
BONN Westduitse politici
gooien elkaar momenteel met
bijbelteksten om de oren. „Het
is gedaan met de feesten van
hen die daar lui liggen uitge
strekt," zo citeerde Karl Dar-
scheid, voorzitter van de ka
mer van koophandel van Ko
blenz, Amos 6. vers 7 b. om
daarmee zijn gal te spuwen op
de luiheid van de werknemers.
Maar SPD-afgevaardigde
Klaus Immers heeft Darscheid
beschuldigd van Schriftverval
sing. De profeet Amos keert
zich niet tegen de werknemers,
maar Juist tegen de rijken van
zijn tijd, de grondspeculanten,
de belastingontduikers en de
genen, die geen rechtvaardig
loon betaalden. Klaus Immers
mepte dan ook terug met een
voorspelling uit hetzelfde bij
belvers voor mensen als de
voorzitter van de koophandel
van Koblenz: Amos, vers 7a
„Daarom gaan zij als eersten
de ballingschap in."
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor gedichten, open brieven, oproepen
o< reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden) De
inzendingen voor deze rubnek dienen zo beknopt mogek|k te zqn De redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor. Het is ons helaas niet mogelijk over eik geval
van bekorting of metplaatsing (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw,
Postbus. 859, Amsterdam. Bij publicatie worden naam en woonplaats van de
schrijver vermeld
door dr. C. Rijnsdorp
Rijke armen
De heer Aantjes heeft op het CDA-
congres flink zitten knipogen naar
de sociaal zwakkeren in de samenle
ving. Je hoeft niet in angst te leven,
daar zal het CDA wel voor zorgen.
Misschien kan de heer Aantjes ook
eens naar voren brengen, dat ook de
„aller-armste" in Nederland nog rijk
ls bij de kreperende stumperds ln de
ontwikkelingslanden. Het is goed-
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588 (red.)
Schiedamsevest 52*
Tel. 010-115700 (adv.)
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
koop en onchristelijk, om de rijke
„armen" ln Nederland uit te sluiten,
wanneer het gaat om bezuinigingen,
en solidariteit met alle mensen. On
dergetekende woont in een arbei
derswijk, vlak bij een supermarkt,
en kan dagelijks zien dat de sociaal
zwakkeren vaak aan één bood-
schappenkar niet genoeg hebben,
om de voorraad naar huis te slepen.
Voor een sociaal beleid heeft het
CDA de socialisten niet nodig, even
min de hebzuchtige en ophitsende
kretologie van de heer Kok van het
FNV.
Den Haag N. Bakker
Hannie van Leeuwen
Met ons zullen zeer velen het bericht
over het aanstaande aftreden van
mevrouw Van Leeuwen als een
schok hebben ervaren. Na enig be
raad menen wij dat geen antirevolu
tionair dit bericht voor kennisge
ving mag aannemen. Wij waren het
die via onze kiesverenigingen me
vrouw Van Leeuwen als nummer 2
op de AR-ilJst Inbrachten ln het
CDA WIJ deden dat weloverwogen.
Om haar kennis, haar inzet, haar
moed en haar toewijding. Iemand
die zo lang de partij en ons allen
heeft gediend en ln CDA verband
nog kan dienen, mogen wij zo niet
laten gaan. Leden van de AR-partlj:
vraagt massaal vla uw kiesvereni
ging of rechtstreeks aan mevrouw
Van Leeuwen; blijf!
LclytUd G. Bolhuis
A. M. D. Bolhuis-Grocnevcld
Het geval wilde, dat Ik juist de lezing
beëindigd had van de hoofdstukken 4 en
5 over De Reformatie in het hierna te
noemen boek van de Amerikaanse theo
loog, filosoof en kunstkenner dr. Francis
A. Schaeffer, toen 's avonds de Evangeli
sche Omroep toe was aan de vierde afle
vering van zijn televisie-serie „Hoe zou
den wij dan leven?", in welke aflevering
de Reformatie aan de beurt kwam. Het
boek met dezelfde titel immers is op de
televisietekst gebaseerd en een uitgebrei
de weergave daarvan. Ik kon dus boek en
filmbeelden vergelijken.
Maar laat Ik eerst de nadere gegevens omtrent
het boek opsommen. De reeds vermelde hoofdti
tel ls ontleend aan Ezechiël 33 vers 10. De
ondertitel luidt: „Over opkomst en verval van de
westerse cultuur". De fraaie, geïllustreerde uit
gave is verzorgd door G. F Callenbach te Nij-
kerk. het boek telt 245 royale bladzijden en kost
32.50.
Het is goed dat het boek er ls, want het half uur
televisie wilde in een te snel tempo te veel laten
zien, waarbij men dan nog het gesproken woord
te verwerken kreeg. Zo krijg je even het titelblad
van de oorspronkelijke Lutherbijbel voor ogen
(lk zeg met opzet niet: onder de ogen), maar ln
het onderdeel van een seconde dat het je ge
toond wordt, ls er alweer een ander, niet minder
Interessant beeld, dat al even bliksemsnel ver
dwijnt Als kinderen noemden we dat: poppetje
gezien, kastje dicht. Dit neemt niet weg dat deze
serie tot de betere programma's van de E.O.
behoort.
Bekeerling
Maar het gaat ons om het boek, en meer nog om
het onderwerp. Schaeffer is op latere leeftijd
christen geworden, evenals wijlen prof. Rookma-
ker bij ons, zijn vriend en geestverwant. Late
bekeerlingen zetten zich doorgaans scherp tegen
hun verleden af en neigen tot een soms wat
overtrokken antithetisch denken. Hoewel noch
de Ideeën van Rookmaaker. noch die van
Francis A. Schaeffer
Schaeffer mij helemaal aanspreken (Rookmaak
er wist m.l. te precies wat ln kunst zonde was en
Schaeffer denkt weliswaar niet ongenuanceerd,
maar gaat in de waardering van de ingewikkeld
heid der verschijnselen niet ver genoeg), ben ik
toch van mening dat men blij moet zijn met elk
positief geluid. Want beiden willen volledig recht
doen èn aan het evangelie èn aan de beoefening
der kunsten. Beiden zien scherp dat onze wester
se cultuur in het christendom wortelt en dat, nu
deze moederbodem is weggegraven, onze hele
beschaving en normgeving ln de lucht ls komen
te hangen.
Als de absolute waarden wegvallen, zegt Schaef
fer, kunnen wij de wereld der verschijnselen niet
meer zinvol ordenen. Wat de jongere generatie
scherp ziet is. dat vele ouderen uit traditie,
gewoonte en traagheid uiterlijk nog aan oude
normen met christelijke Inslag vasthouden, ter
wijl zij innerlijk daarvan losgeraakt zijn.
Het boek is een merkwaardige combinatie van
een cursus ln de cultuurgeschiedenis sinds het
oude Rome, en een christelijk getuigenis in wat
hij ziet als een periode van verval. Dat de titel
van het boek aan de profeet Jeremia is ontleend,
zegt in dit verband genoeg. Met mijn eigen
bijbellectuur zit ik juist in Jeremia (in de verta
ling van de Katholieke Bijbelstichting), zodat
zich ook hier die merkwaardige samenloop van
omstandigheden voordoet, waaraan wij meestal
onoplettend voorbijgaan. Uit ervaring geloof ik
aan een soort providentie ln wat ons aan lectuur
en anderszins onder de ogen komt. Hoe het zij.
het boek bereikte mij Juist op een geschikt
ogenblik om het naar waarde te kunqen schat
ten, zij het dan met een persoonlijk voorbehoud
wat de conclusies van de schrijver betreft. Laat
ik één voorbeeld noemen. Op pag. 175 vindt men
een reproductie van het schilderij van Marcel
Duchamp, getiteld „Naakt dat van een trap
afkomt". Het ls een futuristisch schilderij dat op
een stilstaand vlak beweging wil afbeelden.
„Hier ls de mens volkomen verdwenen", zegt
Schaeffer en ln zekere zin ls dat natuurlijk ook
zo, want er valt niets naakts te bespeuren en het
stuk had even goed kunnen heten: Dame in
avondjapon, een trap afdalend. Maar men kan
het ook zien als een experiment, een poging om
de grenzen van de beeldende kunst te verken
nen. Ik wil maar zeggen: men kan ontaarding
menen te constateren daar, waar juist de aard
van een per traditie overgeleverde kunst op de
keper wordt onderzocht, te vergelijken met
druk- en belastingproeven in de techniek.
Niet 100 pet.
Dit is nu precies wat mij verhindert voor hon
derd procent met figuren als Rookmaaker en
8chaeffer mee te gaan: op een bepaald punt
schiet hun inzicht in de creativiteit te kort en
moeten theologisch gekleurde oordelen het man
co opvullen. Maar wat ik voor honderd procent
prijzen wil is de ernstige en bekwame poging om
tot een totaliteitsvisie te komen, waarbij ver
band wordt gelegd tussen alle mogelijke uitin
gen van menselijk denken, voelen en gedragen.
Daarom ls het boek, meer nog dah de serie, van
waarde als ln zijn soort een christelijk, profe
tisch getuigenis tegen een westerse leefgemeen
schap dip haar oorsprongen verloochent.
on
EEN AARDSE MAN
Tegen het einde van de middag wa|
de dag nog wat lichter geworden
dan het sombere begin van l
vanmorgen deed vermoeden.
Tussen de kale takken en heggen mi
van de begraafplaats hing een
vreemde waas van herfstlicht en
soms, net alsof de winter maar
overgeslagen werd, van lentelucht.]
Langzaam liepen wij achter de bai
van de vader van een groot gezin
in de kracht van zijn leven door eei
kortstondige maar hevige ziekte
geveld was. In het sterfhuis was eei
korte dienst gehouden met de vele
broers en zusters, kinderen en
aangetrouwde kinderen, neven en
nichten. Een huis vol. Achterin de
stoet liepen collega's van de
overledene. M'n ogen dwaalden
langs de graven en probeerden al
namen even op hun herkenbaar
heid. Soms stond er veel op een
steen te lezen, zodat lk de neiging
had m'n pas in te houden. De steen
die mij toen echter trof was van eea^
grote eenvoud. Er stond niet meer
dan dit: Voor God in Sion, en
daaronder Lolke Rang, met twee
jaartallen. En ineens zag ik hem
weer voor mij, de wiskundeleraar
van het gymnasium. Wat kon hij onF
dat goed bijbrengen. Daaraan dank
ik't nog altijd dat ik later het
weinige dat een alpha van dit vak
moest afweten, inderdaad in twee
dagen in het hoofd kon krijgen,
zonder voordien er ooit aandacht ev
aan geschonken te hebben. Dat wa *bi
de goede grondslag. Ik herinner me
hem in 't bijzonder van zijn verhai
van Platland. Hij wilde ons
duidelijk maken dat er serieus over h
het bestaan van een vierde dimensi
werd gedacht. Lengte, hoogte en
breedte vroegen om de aanvulling
van een vierde „afmeting". Hij
vertelde ons dat via een verhaal,
waarin slechts van twee af metingeden
sprake was, platland. 't Was boeien^ di
genoeg. Een heel fijne, aardse man,
bezig met getallen en figuren.
Daarom trof me dat opschrift zo:
Voor God in Sion. Opnieuw liep ik
achter de baar van een heel aardse
man. En weer zouden die woorden
klinken. Die woorden die doen
denken aan de vierde dimensie van
dit leven. Het verbond met God.
en
et.
en
i( i
erk
ti
■sz
in.
irer
hi
vei
wei
lini
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Meppel: A. J. Bijl C
Haren; door de generale synode tl
predikant voor buitengew. werlf
(secretaris binnenland geref.
dingsbond): W. van Laar te Noord<
loos; te Zeist: C. v. d. Bergh te Rotku
terdam-Zuid; te Monster G. Veldje^
graaf te Harskamp.
Aangenomen naar Delfzijl: H. J. v. en
Steeg te Rhoon; naar Herveld e r
Slijk-Ewijk: J. Overduin te Rillan< sla
de benoeming tot bijstand in h< iw
pastoraat te Bathmen; Ph. F. Fabe I., i
em.-predikant te Hoensbroek; naafed
Steenderen-Wichmond: drs Adei
Sturm, leraar godsdienst te Hoogi ïtp
veen, wonende te Ruinen. e€
lat
GEREF. KERKEN (VRIJG.) Y
Beroepen te Apeldoorn: H. Hiddin|s
te Den Haag-Zuid.
GEREF. KERKEN (VRIJG. B.V.)
Beroepen te Wapenveld: W. v.
Lingen te Bunschoten-Spakenbuq
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Naarden: B. de Graaf tL*
Utrecht-Noord.
GEREF. GEMEENTEN II
Beroepen te Borssele: A. Moerke
ken te Nieuw-Beijerland.
Bedankt voor Zwijndrecht: L. Blo yj
te Capelle aan den IJssel.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Groningen-West ds. M st(
Blanken te Veenendaal.
Koson Srisang
Dr Koson Srisang, secretaris-gene I-
raai van de kerk van Crhistus i
Thailand, lid van het centraal com [ui
té van de wereldraad van kerken e&
president van de raad van kerken d
Azië, heeft eind november zijn lam er
moeten verlaten. Dit is pas nu b(
kend geworden. Aanleiding is ee oo
brief, die dr Srisang in septembe
schreef aan de premier van Tha ee
land naar aaneliding van een proce
tegen achttien studenten. Zij wel
den ervan beschuldigd, betrokke
te zijn geweest bij een botsing tus
sen studenten en militairen in oktv
ber 1976. Dr Srisang had er in zijl
brief op gewezen, dat de studente
niet door een militair, maar door eei
burgerlijk hof moesten worden be
recht.
NEW YORK (EPS) De Amer
kaanse kerken zullen tienduizem
ton graan naar Vietnam sturen. Dl
land kampt al geruime tijd met ee
ernstig voedseltekort als gevolg va
de oorlog en de daarop gevolgd
droogten en overstromingen.
Het is het eerste voedsel transpol
vanuit de Verenigde Staten nai
Vietnam sinds de oorlog daar. Var
wege het Amerikaanse handelsen
bargo jegens Vietnam moeten d
kerken er speciale vergunning voc
vragen. De zending graan is een b(
gin. In totaal willen de Amerikaans
kerken voor vijf miljoen gulden he)
pen in de Vietnamese voedselmod
lijkheden.
