ÏVance begint
eis in Cairo
Zuid-Afrika wil eigen
regeling voor Namibië
zee
Kleine Panamese boeren steeds verder in het nauw
Bevredigend gesprek
blank-zwart Rhodesië
^oning Hoessein optimistisch
Internationaal overleg doelbewust ondermijnd
Britse jurist:
Biko gedood
Oostduitse leider in Manila
één dagloon
voor de armst» in
latijns-amerila
ilfWoacatnederfani
Woede-uitbarsting Kosygin
HELP!!!
President Torrijos heeft kanaalverdrag nodig voor eigen prestige
ATERDAG 10 DECEMBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
ibl
a !AIRO (UPI, Reuter, API De Amerikaanse minister van
uitenlandse zaken Cyrus Vaice is gisteravond zijn rondreis
lm oor het Midden-Oosten begonnen in Cairo. Daar zal hij van-
oi vond een gesprek hebben m<t de Egyptische president Anwar
iadat, de man die drie weken geleden bijna alle bestaande
heorieen over de oplossing van het Israëlisch-Arabische conflict
imver gooide door naar Israël te vliegen,
ui i
Ja het spektakel van de atgelofen raël aanmoedigen de rechtstreekse
na reken lijkt in het Midden-Oosternu onderhandelingen tussen Egypte en
iv, een periode te zijn aangebroten Israël die volgende week beginnen
ie, raarin het geheime diplomaleke niet te laten mislukken. Dat bete-
iverleg weer hoogtij viert. De kent dat de Israëli's concessies moe-
door Hennie Serfontein
PRETORIA De besprekingen tussen Zuid-AIrika en de vijf westerse leden van de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties en een internationaal aanvaardbare oplossing te vinden voor de
problemen in Namibië, lijken uit te lopen op een mislukking.
«Xnieuwsfeiten" van gisteren wiren:
[Vance arriveert in Cairo, de Jordaan
se koning Hoessein verlaat Caïo, de
Syrische president Assad vlieft van
Saoedi-Arabië naar Koeweit.
Minister Vance zal de komeide da
gen nagaan in hoeverre de Ve'enigde
Staten in het Midden-Oostin weer
jtals bemiddelaar kunnen gaai optre-
Iriif den. Hij zal daarbij aan de ine kant
president Sadat proberen Jf te hou-
hf den van nieuwe dramatische stap-
nci pen. Aan de andere kant^al hij Is-
St?
ten doen.
Israël maakte "gisteren een verster
king bekend van de delegatie die de
onderhandelingen in Cairo moet
voeen. Als derde man werd aan de
delegatie toegevoegd generaal-ma-
joor Avraham Tamir. Hij is .hoofd
van de afdeling planning van het
Israëlische leger.
Ook de Egyptische delegatie telt
een hoge militair.
Optimistisch
PRETORIA (UPI) - Een Britse ju-
rist. sir David Napey, heeft in een
rapport over het otderzoek naar de
dood van de zwate Zuidafrikaanse
activist Steven Bko, verklaard dat
de veiligheidspoltie Biko dodelijk
letsel heeft toegebracht. Later heeft
zij deelgenomen aan een „samen
zwering" om «percussies te ver
mijden.
Sir David heelt op vereoek van,de
J'® Zuidafrikaanse vereniging van juris
te* ten het 15-dagen durende gerechte
lijke onderzoek naar de dood van
Biko, bijgewqond. De activist over
leed in september in een gevange
niscel. l
I Rechter Martin Prins, die het oider-
zoek naar Biko's dood leidde, lwam
ije, tot de conclusie dat niemani als Paiestijnen
het verantwoordelijk voor de dool van J
)or. de activist kon worden aangewezen.
ijg \o\gens de jurist heeft de.politie
nagelaten een grondig onderoek in
d, testellen, wat „alleen kan worden
geweten aan een duidelijk,weerzin
w tegen het naar boven halej van de
èi waarheid".
De reisen van koning Hoessein en
president Assad houden vooral ver
band met de scheuring in het Arabi
sche kamp die ontstond na Sadats
reis naar Israël. Hoessein heeft zich
in Cairo nogal optimistisch uitgela
ten over de kansen op een duurzame
vredesregeling in het Midden-Oos
ten. Hij zei dat zo'n regeling binnen
bereik is. De Jordaanse koning heeft
zich ook. zij het voorzichtig, achter
de Egyptische president geschaard.
Hij heeft echter geen gevolg gege
ven aan de uitnodiging van Sadat
mee te doen aan de onderhandelin
gen in Cairo.
Assad laat bij zijn rondreis nog
steeds het gerucht verspreiden dat
hij bezig is steun te winnen voor het
Arabische front tegen Sadat. Syrië
heeft zich hard opgesteld tegenover
Sadats initiatieven en volhardt
voorlopig in die houding. President
Assad is er echter de man niet naar
deuren voor goed dicht te slaan en
zijn reis langs gematigde Arabische
landen als Saoedi-Arabië en Koe
weit kan daarom net zo goed de
inleiding zijn op een toekomstige
toenadering tot Egypte.
De Oostduitse partijleider Erich Honecker is momenteel bezig aan een
rondreis door Azië en doet daarbij Vietnam, de Filippijnen en Noord-Korea
aan. Op de foto Honecker (vierde van rechts) bij zijn afscheid in de Filippijnse
hoofdstad Manila. Rechts president Marcos en zijn vrouw Imclda.
SALISBURY (Reuter, UPI) De besprekingen tussen blanke en
zwarte leiders in Rhodesië zijn bevredigend begonnen. Dat blijkt dingsbewegtng Swapo. De Swapo problemen met de Angolese MPLA
..:i. liI. nrnrnin>> Ton QmitVi on Ho n O ti r»n 01 i ctinmi(o Ha kacrrob-in- rppprinc dip rip fiwann steunt.
uit het communiqué, dat premier Ian Smith en de nationalisti
sche leiders bisschop Moezorewa. dominee Sithole en stamhoofd
Chirau aan het slot van hun eerste gesprek van twee uur hebben
uitgegeven.
ADVERTENTIE
Een groep van 28 Paiestijnen uit de
door Israël bezette Gaza-strook be
gon gisteren een reis naar Egypte.
Vermoedelijk zullen ook zij presi
dent Sadat ontmoeten. Deze Egyp-
te-gangers hebben zich de woede op
de hals gehaald van veel aanhangers
.van de Palestijnse organisatie PLO.
De PLO heeft Sadat juist volledig in
de ban gedaan.
De vier delegaties hebben afgespro
ken dat ze komende maandag op
nieuw bijeen zullen komen. Geen
van de delegatieleiders was na af
loop van de besprekingen bereid me
dedelingen te doen, maar wel werd
bekend dat over de principes van het
algemeen kiesrecht voor blank en
zwart en over de „veiligheidsvoor
waarden", die de blanken stellen
voor de overdracht van de macht
aan een meerderheidsbewind is ge
sproken.
Het Patriottisch Front van Robert
Moegabe en Joshua Nkomo is van de
besprekingen uitgesloten. De leiding
van het front is in zelfgekozen bal
lingschap in Zambia en Mozambi
que. Premier Smith heeft een dezer
dagen in een vraaggesprek gezegd
dat er een grote kans is dat Nkomo
NEW YORK (Reuter) - Poul Hart-
ling, de voormalige Deense eerste
minister is gisteren door de algeme
ne vergadering van de Verenigde
Naties voor de periode van vijf jaar
benoemd tot hoge commissaris voor
de vluchtelingen. Hartling, een libe
raal, zal op 1 januari zijn functie
aanvaarden.
naar Rhodesië terug zal keren, maar
een woordvoerder van de Frontlei
der zei dat dit niet zal gebeuren en
dat Nkomo ook zeker niet aan de
gesprekken zal deelnemen.
Intussen is Zuid-Afrika zelf al enige
tijd klaar met zijn alternatieve plan
voor een interne regeling in het ge
bied. De voorbereidingen voor het
houden van vrije verkiezingen, die
begin volgend jaar moeten plaats
vinden en de eerste stap zijn naar
zo'n interne regeling, zijn in een ver
gevorderd stadium. Dirk Mudge, vi-
ce-voorzitter van het zogenaamde
Turnhalle-overleg, heeft deze week
nog eens herhaald dat de besprekin
gen met de vijf westerse mogendhe
den niet veel langer door konden
gaan en dat er zo spoedig mogelijk
verkiezingen aangekondigd dienden
te worden, zelfs als de Swapo weiger
de hieraan mee te werken.
Arrestatie
(Het Turnhalle-overleg slaat op de
besprekingen die al meer dan een
jaar gevoerd worden in de „Turnhal-
le" van de Namibische hoofdstad
Windhoek. Aan dit zogeheten multi-
raciaal overleg nemen blanken en
afgevaardigden van de verschillende
Namibische bevolkingsgroepen deel.
maar niet de Namibische be vrij-
doet niet mee omdat de besprekin
gen uitgaan van het principe dat
Namibië hoogstens een federatie van
verschillende stamgebieden kan
worden, waarbinnen de blanken een
overheersende positie zullen inne
men, en geen onafhankelijke een
heidsstaat, hetgeen de Swapo wil. De
Swapo is door de Verenigde Naties
erkend als vertegenwoordiger van
het Namibische volk».
ADVERTENTIE
De op handen zijnde mislukking van
de negen maanden durende onder
handelingen moet gezien worden te
gen de achtergrond van een aantal
ontwikkelingen van de afgelopen
weken; Deze zijn:
De onverwachte arrestatie van Da
niel Tjongarere, één van de Swapo-
leiders en een aantal van zijn mede
werkers in Ovamboland, de geheim
zinnige omstandigheden rond zijn
veroordeling, zijn uittreding uit de
Swapo toen hij eenzame opsluiting
had en zijn openlijke terugkeer in de
Swapo na zijn vrijlating.
Het gebrek aan vooruitgang bij de
vierde ronde van het overleg in Pre
toria, waarin Zuid-Afrika enige mini
male wijzigingen aanbracht in zijn
standpunt, zonder overigens zijn mi
litaire aanwezigheid in het gebied te
verzwakken.
Meningsverschillen binnen de
„buitenlandse" vleugel van de Swa
po over de westerse onderhandelin
gen en enkele daaraan verbonden
regering, die de Swapo steunt.
De blijkbaar niet succesvolle af
zonderlijke en geheime Zuidafri
kaanse diplomatieke initiatieven in
Loeanda om direct met de MPLA-
regering en de Cubanen te praten
over enige pressie op de Swapo.
De onderhandelingen in Pretoria
werden een zware slag toegebracht
door de arrestatie van enkele Swapo-
leiders vorige week vrijdag. Op zich
zelf zou dit toch al ernstige gevolgen
hebben gehad omdat de onderhan
delingen er veel ingewikkelder door
zouden zijn geworden.
Zelfde dag
voor de opbouw an hun
demokratische vAbewe-
ging:
«voorvormmgéverk
«voor het opzeBn
coöperaties, berenbonden
en vrouwencganisaties
«voor het orgnisatiewerk
indekrotteccijken
zii verdienen *v solidariteit
^niéuwe racht 47 utrecht
telefon 030-319675
HELSINKI (Reuter) De
Sowjetrussische premier Alexej
Kosygin is van de week tijdens een
feest in de Finse hoofdstad Helsin
ki zo boos geworden over de betrek
kingen tussen Oost en West dat
zijn Deense collega Anker Jörgen-
sen hem haastig moest kalmeren.
Kosygin en een aantal Noordse lei
ders waren in Helsinki om de 60ste
verjaardag van de Finse onafhan
kelijkheid te vieren.
„Wij hadden nauwelijks gerekend
op dergelijke besprekingen tijdens
de onafhankelijkheidsfcesten. Ko
sygin zei dat de Noordelijke landen
de omstreden neutronenbom zou
den moeten veroordelen en sprak
ook over de noodzaak van ontwape
ning. Hij eiste op een gegeven
ogenblik dat aan de defensiever
dragen in Oost en West een einde
zou worden gemaakt." Jörgensen,
die voor de Deense radio uit de
school klapte over de woordenwis
seling, zei dat Kosygin er ook niet
over te spreken was dat de Noren
volgens hem te veel militaire oefe
ningen houden.
De Noorse premier Odvar Nordli
'heeft in Oslo Kosygins aanvallen
op de buitenlandse en defensiepo
litiek van zijn land verworpen. Te
gen verslaggevers zei hij de Russi
sche premier blijkbaar niet te heb
ben kunnen overtuigen. In bet
noorden van Europa heeft Finland
een overeenkomst voor wederzijd
se bijstand met de Sowjet-Unie,
terwijl IJsland, Denemarken en
Noorwegen lid zijn van de NAVO.
Zweden is neutraal.
Bootjes van vluchtelingen uit Vietnam in Thailand
Aan de andere kant van de wereld wordt op U
gerekend.
U, die de ruime mogelijkheden heeft om naas
tenliefde in de praktijk te brengen.
De duizenden vluchtelingen uit VIETNAM
LAOS - CAMBODJA in Thailand en Frankrijk
zijn dankbaar voor alles wat U al gedaan hebt.
Maar ze zijn er nog niet.
Hun landgenoten die dagelijks Thailand bin
nenkomen nog minder.
HELP ons de grote nood daar te lenigen.
DOE HET VANDAAG.
Stort uw gift op gironr. 29.14.600.
STICHTING COMITÉ HULPVERLENING
ZUIDOOST-AZIÈ
Postbus 1527 Groningen
Maar het 'feit dat de arrestaties
plaats vonden op dezelfde dag dat
de vertegenwoordigers van de vijf
westerse landen (Canada, Frankrijk,
Groot-Brittannië, de Verenigde Sta
ten en West-Dultsland) een ontmoe
ting hadden met de Zuidafrikaanse
regering in Pretoria en daar waar
schijnlijk in de belangrijkste fase
van de onderhandelingen zaten,
houdt zeer waarschijnlijk in dat de
onderhandelingen afgebroken zul
len worden.
Dit speelt de Swapo in de kaart.
Onder normale omstandigheden
zou het al moeilijk zijn geweest ver
dere concessies van de Swapo te
verkrijgen wat betreft de aanvaar
ding van een Zuidafrikaanse militai
re aanwezigheid in Namibië. Maar
deze arrestaties hebben er voor ge
zorgd dat zo'n aanvaarding nu vrij
wel zeker niet meer mogelijk is.
Bovendien toonden zich de westerse
delegaties, die het nieuws van de
arrestaties zondagmorgen hoorden,
„woedend en geschokt". Zij werden
er weer eens van overtuigd dat het
duidelijk werd dat Zuid-Afrika zijn
eigen gang ging en bleef aansturen
op zijn eigen interne oplossing.
De gebeurtenissen geven de subtiele
strategie Zuid-Afrika tegenover Na
mibië weer. Het doel is een uiteinde
lijke breuk ln de onderhandelingen,
waarbij dan de Swapo als de „schul
dige partij" naar voren moet komen,
terwijl Zuid-Afrika toch maar steeds
bereid bleek tot het doen van con
cessies".
Ik had al lang de overtuiging dat
Zuid-Afrika bezig was met zijn eigen
interne regeling, terwijl het een
tweeledige strategie volgde. En de
westerse waarnemers zijn het nu
met me eens.
Het uiteindelijke doel was een inter
nationaal aanvaardbare oplossing,
maar 'dat niet tot elke prijs. Geen
enkele van de Zuidafrikaanse con
cessie, waarvan sommige funda
menteel leken te zijn, verzwakten de
militaire, politieke en bestuurlijke
greep van Pretoria op het gebied. En
ook verzwakte geen van deze con
cessies het andere doel, dat van een
interne regeling dat dan op een dus
danige manier gepresenteerd moest
worden, dat het de sympathie, zo
niet de erkenning van het Westen en
sommige Afrikaanse staten zou krij
gen. Recente verklaringen van gene
raal Magnus Malan, het hoofd van
de strijdkrachten, over Zuid-Afri
ka's „totale oorlog" zijn ln dit op
zicht van groot belang omdat een
„totale oorlog" inhoudt dat de slag
om Windhoek in feite de eerste fase
is in de slag om Pretoria.
Bovendien zal het „opgeven" van
Namibië Zuid-Afrika geen dag res
pijt opleveren. Daarom ziet Zuid-
Afrika een voortdurend achterhoe
degevecht en uiterste pogingen een
Swapo-regering in Namibië te voor
komen of in ieder geval zo lang
mogelijk uit te stellen, als bittere
noodzaak.
De arrestatie van Tjongarere werd
de afgelopen week gevolgd door een
vreemd schouwspel. De veiligheids
politie bracht na zijn vrijlating, een
document ln de openbaarheid waar
in hij de Swapo afviel en zich eruit
terugtrekt nadat hij de lichamen
gezien had van twee mensen die
door een landmijn gedood werden.
Het hoofd van de Namibische veilig
heidspolitie legde er de nadruk op
dat dit een vrijwillige verklaring van
de Swapo-leider was. De politie
heeft echter nooit duidelijk ge
maakt waarom Tjongarere en de
anderen werden gearresteerd.Tjon-
garere ontkende de verklaring en zei
dat hij geïsoleerd was, dat hij gedu
rende 14 uur ondervraagd was en op
een subtiele manier bedreigd, hoe
wel hij niet lichamelijk mishandeld
werd.
De verklaring had tot doel zijn vrij
lating te bewerkstelligen en hij had
zijn politieke ideeën niet veranderd.
Het incident ondersteunt de visie
dat de an-estaties zorgvuldig werden
voorbereid. Feit is dat noch het Wes
ten, noch de Swapo. noch de Afri
kaanse staten noch de zwarten in
het gebied een verklaring van een
man na drie dagen gevangenschap,
ondervraging en eenzame opsluiting
betrouwbaar vinden.
Tjongarere heeft dan ook persoon
lijke boodschappen waarin hem
steun wordt betuigd ontvangen van
enige westerse ambassadeurs.
ADVERTENTIEI
MEDISCH COMITÉ
NEDERLAND—VIETNAM
UW GELD BLIJFT DRINGEND NO
DIG voor de bestrijding van tubercu
lose en malaria en voor het neder-
lands ziekenhuis in dong ha.
STORT UW BIJDRAGE - liefst
maandelijks - OP GIRO 1090400
van MCNV-AMSTERDAM ow med.
hulp-tk.
BLIJF VIETNAM HELPEN:
10 90 400
fï door Krman Amelink
ja PANAf A-STAD De president van Panama, Omar Torrijos. heeft de Amerikaanse Senaat zes
dtj maanen de tijd gegeven om een beslissing te nemen over het verdrag dat in september gesloten
werd lissen de Amerikaanse president Carter en diens Panamese ambtgenoot om het Panama
Kanal in het jaar 2000 over te dragen aan de Panamezen.
„De machine van het geduld van
Panjna heeft slechts brandstof voor
zes »aanden", aldus Torrijos in een
teletsieinterview. Deze verklaring
vanTorrijos was een reactie op het
bezek dat de Amerikaanse senator
Ealeton van Missouri en senator
Steens van Alaska vorige week aan
P?iama brachten. De twee senato-
re verklaarden hier voor hun ver
tik dat het kanaalverdrag gewijzigd
Zi moeten worden voor het de in-
s»mming van de Amerikaanse se-
nat kan krijgen.
'anama wordt momenteel over-
troomd door Amerikanen die op
ién of andere manier betrokken zijn
1 'oij het kanaalverdrag. Dezer dagen
"brengt de vroegere democratische
presidentskandidaat, senator Geor-
>ge McGovern een bezoek aan dit
land om zich op de hoogte te stellen
tvan de situatie hier. Ook een com-
nissie van de organisatie van Ameri-
:aanse staten (OAS) verblijft mo-
nenteel in Panama voor een onder
oek naar de naleving van de rechten
lan de mens.
Presdient Torrijos kan het zich niet
veroorloven, gezien het enorme pres
tige dat hij geïnvesteerd heeft in de
slag om het kanaal, de zaak op zijn
beloop te laten. Hij investeert daar
om enerzijds veel energie in het ont
vangen van Amerikanen om hen te
verzekeren van de goede bedoelin
gen van Panama, maar tegelijkertijd
vindt hij het nodig zich flink tegen
over de Amerikanen op te stellen. Zo
heeft hij al gedreigd van de door
Amerikanen bewoonde kanaalzone
een tweede Vietnam te maken.
Deze tweeslachtige houding ken
merkt het gehele beleid van Torrijos.
Als echte populist moet hij voortdu
rend spelen op de emoties van de
massa. In het kanaalverdrag is na
melijk een garantie opgenomen voor
een hervatting van het normale poli
tieke leven in Panama. Dat betekent
dat Torrijos op niet al te lange ter
mijn verkiezingen zal moeten uit
schrijven voor het presidentschap.
Dat hijzelf daarvoor de voornaamste
kandidaat zal zijn, lijdt weinig of
geen twijfel. Aanvaarding van het
verdrag door de Amerikaanse senaat
zou de president een goede startposi
tie voor zijn campagne geven. Torrij
os probeert vooral ook een stevige
greep op het platteland te krijgen
door aanleg van wegen, waarlangs
agro-industriële projecten moeten
worden opgezet, waar de boeren in
loondienst bij de regering kunnen
komen werken. Daarnaast zijn tal
van zogenaamde asentiamlentos op
gezet: stukken grond die worden uit
gegeven aan boeren die deze tegen
een vast salaris mogen bewerken en
waarvan de opbrengst geheel voor de
regering is. Voor een bezoek dat wij
aan één van deze asentiamlentos
zouden brengen kregen we van onze
begeleider het uitdrukkelijke ver
zoek geen vragen over de pdlltiek
van de regering te stellen. Een ver
zoek dat wel duidelijk maakt hoe
huiverig de betrokken boeren zijn
voor eventuele negatieve publiciteit,
die hen wel eens hun baan zou kun
nen kosten. Deze Indruk werd nog
versterkt door het feit dat de boeren
vlak voor de afgesproken tijd hun
afspraak met ons afzegden.
lijk steun aan Torrijos en stemt de
communistische vakbeweging vrij
wel geheel ln met de bedekte repres
sie die zijn bewind eigen is. De wet
van 31 december 1976. die voor twee
jaar de afschuiving van nieuwe
c.a.o.'s en stakingen verbood, onder
vond vrijwel geen verzet van de
communistische vakbeweging.
De kleine zelfstandige boeren wor
den door deze politiek steeds vaker
in. het nauw gebracht. Zij krijgen
geen enkele steun van de regering
en ervaren het landbouwbeleid dat
gericht is op economisch voordelige,
grootschalige produktie als een be
dreiging voor hun bestaan. Omdat
ze vaak niet een Juridisch vastge
legd eigendomsrecht op hun gTond
hebben, worden ze dikwijls met een
kleine vergoeding voor het geprodu
ceerde gewas van hun grond gezet
als de regering meent die grond voor
andere doeleinden nodig te hebben.
Schrijnend
President Carter en zijn Panamese collega Torrijos vlogen elkaar enkele
maanden geleden publiekelijk om de hals na ondertekening van het nieuwe
Panama-kanaal-verdrag. De Amerikaanse Senaat vond het niet zo aardig en wil
dat het verdrag gewijzigd wordt.
De populist Torrijos krijgt voor deze
politiek de steun van de communis
tische partij van Panama die in deze
programma's een goede stap ziet
naar collectief beheer van de grond.
Op het ontwikkelingsprogramma
oefent deze partij grote invloed uit.
De partij beschikt over een universi
tair geschoold kader dat betrokken
is bij de alfabetiserings- en ontwik
kelingscampagnes op het platte
land. Daarbij betuigt de partij open
Amerikaanse ondernemingen blij
ven echter de feitelijke basis van
Panama. De grote hoeveelheid Ame
rikaanse banken en bedrijven in Pa
nama-stad en Colon, de tweede stad
van het land aan de Atlantische
kant van het kanaal, maakt dat wel
duidelijk. Het bedrijfsleven krijgt
alle ruimte en de beperking van de
vakbondsvrijheden geeft de onder
nemingen de mogelijkheid ondanks
de economische crisis rustig door te
gaan met ademhalen. Een gesprek
met vakbondsleiders in Colon
maakte het schrijnende karakter
van dit beleid duidelijk. De werk
loosheid onder de voor het meren
deel zwarte bevolking bedraagt
meer dan 30 procent. De behuizing
van deze mensen is jammerlijk,
maar mogelijkheden voor het voe
ren van acties tegen de regeringspo-
lltiek zijn er niet. De Panamese rege
ring stuurt aan op het herstel van de
economische groei en tot die tijd
moet het werkende deel van het
land de broekriem maar aanhalen.
Het hoogtepunt van deze politiek te
wel de vrije zone van Colon, die niet
onder de economische regel van het
land valt en die zich heeft ontwik
keld tot een tweede Hongkong Ar
beiders hebben tot deze zone alleen
toegang op vertoon van een speciale
kaart die bewijst dat ze daar wer
ken. Alleen de ondernemers hebben
er vrij toegang en kunnen zo profite
ren van de daar bestaande belas
tingvrijdom. Ondanks de radicale
taal van Torrijos wordt de dienst ln
Panama uitgemaakt door de ameri-
kaanse dollar, die ledereen ln Pana
ma op zak heeft. Panama heeft na
melijk wel eigen munten, maar geen
eigen papiergeld. Prijzen beneden
de dollar betaal je met Panamese
centavos. daar boven met Ameri
kaanse dollarbiljetten. En waar
koop Je in Panama nog iets dat
minder dan een dollar kost?