Nkomo iets
oepeler
Corea blijft optimist
Sadat baart Amerika zorgen
ïL
Israël wil aparte vrede met
Cairo als Sadat erom vraagt
Laos pakt verzet
van Meo's hard aan
Egypte
Over wereldgrondstoffenfonds
Amerikaanse U-2
verongelukt
'Dronken'
'Roemenië
onafhankelijk'
legering-Carter moet nieuw beleid voor Midden-Oosten formuleren
"once
lOERDAG 8 DECEMBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
ALISBURY (AP/Reuter) De zwarte Rhodesische leider Jos-
ia Nkomo lijkt zich iets soepeler op te stellen. Een woord voer-
er van hem heeft laten weten dat Nkomo niet wars is van een
gering in Rhodesië als Groot-Brittannië (staatsrechtelijk nog
eeds Rhodesiës moederland) daarbij wordt betrokken. Omge
ard heeft een zegsman van Nkomo's kompaan Robert Moega-
t gezegd dat de Britse minister van buitenlandse zaken David
wen er een steeds grotere „troep" van maakt.
)e woordvoerder van Nkomo ont-
ende dat de nationalistenleider
jar Rhodesië zal terugkeren om zij
an zij met de gematigde zwarte
iders te gaan onderhandelen met
e blanke minderheidsregering. Jo-
ah Chinamano, vice-voorzitter van
komo's ZAPU sloot echter niet uit
at Nkomo wèl zal deelnemen aan
?n interne regeling als Groot-Brit-
innië daar bij wordt betrokken.
!Jkomo vindt dat besprekingen met
mith zonder deelname van Groot-
rittannië tijdverspilling zijn en hij
eeft besloten om niet naar huis
rug te keren," verklaarde China-
lano bij zijn terugkeer uit Londen
aar hij een bezoek van een week
eeft gebracht, en met Nkomo heeft
epraat over de recente ontwikkelin-
en in Rhodesië.
ikomo is samen met Robert Moega-
evan de ZANU-leider van het Patri-
ttisch Front. Ze hebben beiden ge-
eigerd deel te nemen aan de door 1
e Rhodesische regering voorgestel-
e besprekingen over een interne
regeling, en hebben aangekondigd
strijd te zullen verhevigen.
Smith begint morgen een tweede ge
spreksronde met de leiders van de
Erie plaatselijke zwarte nationalis
tische bewegingen nadat hij al eer
der algemeen kiesrecht had beloofd
in ruil voor garanties voor de veilig
heid van de 268.000 Rhodesische
blanken Sommige waarnemers zijn
van mening dat de drie plaatselijke
leiders bisschop Abel Moezorewa,
ominee Ndabaningi Sithole en Je-
emiah Chirau het grootste deel
er zwarte bevolking vertegenwoor-
igen.
p de vraag waarom Nkomo niet
aar zijn land terugkeert antwoord-
e Chinamano: „Waarvoor? Alge
een kiesrecht is niet waar het om
tat. Het gaat om de totale bevrij-
ng van dit land zonder iemand in
5 buurt die dat zogenaamde alge
een kiesrecht kan manipuleren."
hinamano beschuldigde de plaat-
ilijke zwarte leiders ervan als mari-
letten van de regering van Smith
fungeren omdat ze er in hebben
legestemd met hem te onderhande-
n. De Britse minister van buiten
stee zaken David Owen zou zijn
.stilzwijgende zegen" aan het initia
tie! va» Smith hebben gegeven, al
dus Chinamano, die hieraan toe
voegde dat hij Owen niet heeft ge
sproken toen hij in Londen was.
Woegabes woordvoerder Rugare
Jumbo nam het woord „troep" in de
nond toen hij 't had over de houding
an de Britse minister van buiten-
ndse zaken op het ogenblik. Eerder
et Zambia (één van de frontlijnlan
en, Rhodesiës zwarte grensstaten)
eten verder geen zaken te willen
oen met Owen.
foegabe en Nkomo plegen op het
genblik overleg. Dit overleg kan
an beslissende betekenis zijn voor
e definitieve eenheid van de twee
evrijdingsbewegingen. 4
Owen heeft het bij de zwarte natio
nalisten vooral verbruid wegens zijn
commentaar op de Rhodesische
aanvallen op kampen van de ZANU
in Mozambique. Hij liet onder meer
weten dat dit Rhodesische offensief
het Patriottische Front toch wel tot
de conclusie kan hebben gebracht
dat de door blanken geleide Rhode
sische strijdkrachten nog niet uitge
schakeld zijn.
De zwarte guerrillaleiders hebben
vaak de motieven van Owen in twij
fel getrokken. Zij vrezen dat Owens
vredespogingen erop gericht zijn het
blanke bewind in Rhodesië in het
zadel te houden en hen, die aan de
guerrilla deelnemen, uit te sluiten.
Gumbo zei in verband met Owens
jongste opmerkingen: „Ik begrijp
niet hoe iemand zo kan praten nu er
vrouwen en kinderen vermoord
worden."
GENeVE Zowel Jamani Co-
rea als Perez-Guerrero blijft
optimist als het gaat om de
oprichting van een wereld-
grondstoffenfonds.
Corea is secretaris-generaal van de
wereldhandelsconferentie Unctad en
Dpsteller van de plannen voor het
fonds. Perez-Guerrero wós de hoog
ste man van de Unctad en onlangs
nog voorzitter van het noord-zuidge-
sprek in Parijs. Evenmin als het
grondstoffengesprek in Genève vori
ge week leverde dat wat op, maar
Corea en Perez-Guerrero zien de toe
komst niet zo somber. Politiek is
daar niet vreemd aan.
Een grondstoffenfonds zou de derde
wereld zekerder prijzen moeten be
zorgen voor de grondstoffen (thee en
ijzererts bij voorbeeld), die zij aan de
rijke landen verkoopt.
Overeenstemming
Ondanks de wezenlijke verschillen
van mening ziet Corea een „groeien
de overeenstemming" over zekere
voordelen van het fonds. „Meer dan
in maart", toen er ook al een verga
dering over was, die zonder dat wat
was bereikt uiteen ging. Corea
noemt twee voorwaarden waaraan
zo'n fonds moet voldoen:
naast het aanleggen van voorra
den om de grondstoffenprijzen bin
nen de perken te houden ook andere
maatregelen als uitbreiding van de
economische bezigheden in derde
wereldlanden (koffiebranderijen bij
voorbeeld, in plaats van het uitvoe
ren van ongebrande koffie alléén)
directe betalingen aan het fonds,
zodat dat grondstoffen uit de markt
PEREZ GUERRERO
zekerheid
kan nemen als de prijzen laag zijn
(die stijgen dan) en kan verkopen als
de prijzen hoog zijn, zodat ze gaan
dalen.
„Als dit verwezenlijkt is", zegt Co
rea, „is een 'superstructuur' (een
overkoepelend orgaan) betrekkelijk
gemakkelijk".
Maar dan toch niet zo gemakkelijk
dan dat de meeste rijke landen er op
dit ogenblik aan willen.
„We moeten het moment vasthou-
door Nico Kussendrager
den", zegt Corea. „De verschillende
afvaardigingen hier zijn nu terug
naar de hoofdsteden, waar de beslis
singen verder moeten worden geno
men. U bent bij de slotzitting over
het gemeenschappelijk fonds ge
weest, en u heeft gemerkt dat er een
sterke neiging is tussen noord en
zuid om het eens te worden".
Eerlijk gezegd niet zo.
Corea wijst dan op de verklaring van
Nederland (dat 25 miljoen dollar toe
zegde aan een mogelijk fonds) en op
de uitspraken van goede wil van de
Scandinavische landen. „Dat moet
toch moed geven".
De vergadering tussen ontwikkelings
landen en industrielanden beet dan
wel verdaagd, er is geen enkele datum
afgesproken om opnieuw bijeen te
komen.
COREA: „Op het ogenblik is dat
ook niet zo belangrijk. We moeten
afwachten van de verschillende re
geringen van de rijke landen doen.
En nogmaals: ik ben overtuigd van
de grotere wil op dat punt.
De secretaris-generaal wijst dan oh
de voordelen die zo'n fonds naar zijn
mening voor alle landen zal hebben
(ook wij zijn gebaat bij zekerder
prijzen voor grondstoffen die hier
worden ingevoerd) en voor op de
overeenstemming „op sommige
JAMANI COREA
overeenstemming
punten". Zonder overigens dat na
der toe te lichten.
Wel wijst Corea op 't akkoord dat is
bereikt over suiker, maar tegelijker
tijd benadrukt hij nog eens dat de
Derde Wereld dergelijke afzonderlij
ke akkoorden niet ziet zitten. Er
moet overeenstemming komen over
een reeks van grondstoffen, en bo
vendien over aanvullende maatrege-
leng (de koffie en de koffiebrande
rijen).
Als geen afspraken zijn gemaakt over
een nieuwe vergadering mogen we
wel opschieten.
„Inderdaad. Tijdens de wereldhan
delsconferentie Unctad (in de Keni-
ase hoofdstad Nairobi) is afgespro
ken dat zo'n grondstoffenfands eind
volgend Jaar rond moet zijn.
De rijke landen zijn onwillig, maar io
hoeverre speelt de verdeeldheid van
de arme een rol?
Corea verwijst die vraag naar Pere2
Guerrero, „een officiële vertegen
woordiger van de Derde Wereld
hier". Perez Guerrere was vorige
week op het laatste moment uit zijn
moederland Venezuela hij is er nu
minister van staat overgevlogen
in een poging het grondstoffenover-
leg toch nog te redden.
Dat er meningsverschillen zijn bin
nen de Derde Wereld is onmisken
baar. Tussen olielanden en niet-olle-
landen, maar ook tussen Afrikaanse
staten (die nog een industrie van de
grond af aan moeten opbouwen) en
de Latijnsaraerikaanse landen, die
een redelijk ontwikkelde industrie
hebben en in sommige gevallen zelfs
zekerder en daardoor mogelijk ho
gere grondstoffenprijzen vrezen.
Perez gaat op die verdeeldheid niet
in maar wijst op de voordelen die
zekerder prijzen kunnen hebben
voor èlle landen. „We vragen niet
om een prijsverhoging, we willen
zekerheid. Op het ogenblik gaat de
Derde Wereld er door de ontwikke
ling van de grondstoffenprijzen
voortdurend op achteruil. Als je de
wereldeconomie gezond wil maken
is zekerheid nodig. Dat weet ook een
aantal rijke landen, wat blijkt uit de
verklaringen die hier door Scandi
navië en door uw land zijn afgelegd.
Bij verder overleg over deze zaak
heeft iedereen baat."
LONDEN (AFP, UPI, Reuter) De Israëlische premier, Mena-
chem Begin, heeft gisteren in Londen verklaard dat Israël tot een
afzonderlijke vrede met Egypte bereid is wanneer president
Sadat dit voorstelt. Maar, zei hij, dit zou „slechts een stadium" in
het vredesproces zijn.
Op een drukbezochte persconfe
rentie aan het slot van zijn vijfdaags
bezoek aan Londen zei Begin: „Wij
hebben nooit een afzonderlijk vre
desverdrag een president Sadat
voorgesteld. Wij willen werkelijke
vrede met al onze buren. Maar als
president Sadat tot de conclusie
komt dat de andere Arabische lan
den zich niet bij ons zullen aanslui
ten en hij voorstelt een vredesver
drag met Israël te sluiten, dan zou
den wij niet weigeren dat te doen
Maar dat zou gebeuren met dien
verstande dat dit slechts een etappe
zou zijn, een begin en niet het einde
van het vredesproces."
Gevraagd naar de vooruitzichten
voor hervatting van de Geneefse vre-
fICOSIA (Reuter, UPI) Een Ame-
ikaans U-2 verkenningsvliegtuig
lat van Cyprus uit toeziet op het
Igyptisch-Israëlisch bestand, is gis-
eren bij het opstijgen verongelukt.
Ie piloot is omgekomen. Het toestel
eschadigde gebouwen op de basis
ikrotiri van de Britse luchtmacht
LONDEN (UPI) Politieman
nen die in Smethwick in Enge
land experimenteerden met een
nieuw ademtestapparaat van
Amerikaanse makelijk, wisten
niet wat ze er van denken moes
ten, toen het instrument alle
automobilisten die voor een
proef werden aangehouden,
aanwees als chauffeurs die aan
zienlijk meer op hadden dan
toelaatbaar was. Zij constateer
den tenslotte dat het apparaat
„dronken" was. 't Had ia een
reeks proeven over vier dagen
zoveel alcoholdamp van ver
dachte autobestuurders geab
sorbeerd, dat het mechanisme
„beneveld" was geraakt. Het
apparaat had te veel alcohol op
genomen en we hebben het uit
de circulatie moeten nemen,"
verklaarde een politiewoord
voerder.
desconferentie zei de Israëlische pre
mier: „Als de Syriërs niet komen,
maar Jordanië en Egypte wel, dan
zullen wij daaraan deelnemen. Als
het slechts bilaterale besprekingen
tussen Israël en Egypte en de twee
voorzitters (de VS en de Sowjet-
Unie) zullen zijn, dan zullen wij moe
ten bezien of dit kan worden be
schouwd als de werkelijke Geneefse
conferentie."
Op de vragen over berichten dat
Sadat kort geleden had gezegd dat
hijzelf het bezette Arabische gebied
zal terugnemen als Israël dat niet
teruggeeft, zei Begin: „In Jeruzalem
deed president Sadat een belofte en
ik gaf hem een wederkerige belofte
dat wij nooit meer onze toevlucht tot
wapens zouden nemen geen oor
log meer, geen bloedvergieten meer.
Het was naar mijn opvatting een
absolute belofte die zal voortduren."
Gevraagd of hij van plan was zelf
naar Cairo te gaan voor het komende
voorbereidende vredesoverleg met
de Egyptenaren (dat op 14 december
begint) zei de premier: „Ik zal een
delegatie zenden. Ik kan alleen naar
Cairo gaan op uitnodiging van presi
dent Sadat. Als ik er een krijg zal ik
graag naar Cairo gaan."
Over de wenselijkheid van internati
onale waarborgen wenst Israël in het
kader van de vredesregeling met de
Arabieren zei Begin: „Israël ver
trouwt niet op internationale waar
borgen. Zover onze ervaring strekt is
er in de hele wereld geen waarborg
die een internationale garantie kan
waarborgen. Wij kunnen onze onaf
hankelijkheid verzekeren. Wij wiïlen
niet dat iemand bloed vergiet voor
ons, dus rekenen wij niet op interna
tionale waarborgen."
Op een vraag naar mogelijke Jor
daanse deelneming aan vredeson
derhandelingen zei de Israëlische
premier: „Wij willen dat zij naar Cai
ro komen. Wij willen onderhandelen
met koning Hoessein en hopen dat
hij zal deelnemen aan het vredes
proces. Over concessies waartoe Is
raël op de Westelijke Jordaanoever
bereid is, zei Begin: „Als wij met
koning Hoessein spreken dan zullen
wij veel moeten aanbieden." Hij wei
gerde te zeggen wat dat zou kunnen
zijn.
Wat de Palestijnen betreft verklaar
de hij: „Wij zullen zeker ware verte
genwoordigers van het Palestijnse
volk vinden."
BOEKAREST (DPA) De
Roemeense communistische
partij zal zich ook in de toe
komst niet bereid verklaren, in
welke vorm dan ook een zuster
partij wegens een zelfstandige
politieke koers te berispen of te
veroordelen. Met deze verkla
ring heeft woensdag de Roe
meense staats- en partijleider,
Nicolae Ceausescoc, opnieuw
de onafhankelijke politieke en
ideologische koers van zijn par
tij bevestigd. Hij deed dit in een
rede bij de opening van een
nationaal congres van zijn par
tij, waar 2.500 afgevaardigden
tot en met vrijdag ideologische
vraagstukken en de toekomstige
economische politiek van het
land zullen behandelen.
Vluchtelingen melden 5000 doden
BUNG KARN (Thailand) (UPI) Meer dan 100.000 mensen,
behorend bij verschillende Laotiaanse bergstammen vechten in
de schier ontoegankelijke heuvelgebieden van Laos voor hun
leven. Zij zijn omsingeld door Vietnamese en Pathet Lao-troepen
die hen aanvallen met vliegtuigen, artillerie en door Amerikanen
achtergelaten helikopters. De bergstammen hebben vrijwel geen
voedsel, ammunitie en medicijnen meer.
Deze beschrijving van de situatie
valt op te maken uit vraaggespreken
met een overgelopen Pathet Lao-
soldaat, een aantal vluchtelingen
van de Meo-stam en een aantal Thai
se functionarissen. De vluchtelingen
van de Meo-stam zeggen dat zij pas
Vervolg van pagina 1
maatregel niet getroffen omdat Cai
ro met beide landen goede betrek
kingen onderhoudt. Roemenië be
middelde bij het tot standkomen
van het bezoek van Sadat aan Jeru
zalem. Bulgarije heeft noch een con
sulaat noch culturele instellingen in
Egypte. Salem noemde geen ultima
tum voor het sluiten van de Oosteu-
ropese kantoren. De verschillende
landen mogen een consulaat in
Cairo handhaven „net zoals wij con
sulaten in de hoofdsteden van deze
landen hebben".
De Egyptische maatregel vormt een
nieuw dieptepunt in de relaties met
Oost-Europa in het algemeen en
met de Sowjet-Unie in het bijzonder.
In 1972 werden twintigduizend Rus
sische militaire experts uit Egypte
uitgewezen. Verleden Jaar verbrak
Egypte het vriendschapsverdrag
met de Sowjet-Unie. Beide keren
werd de Egypte maatregel gemoti
veerd met de Russische weigering
om Egyptische wapens en militaire
onderdelen te leveren en met de
weigering van Moskou de terugbeta
ling van Egyptes schuld aan de Sow
jet-Unie te versoepelen.
Eerder dit jaar werd de uitvoer van
Egyptisch katoen aan de Sowjet-
Unie bevroren en kondigde Egypte
eenzijdig aan dat het z'n militaire
schuld aan Moskou niet zou terug
betalen. Deze schuld wordt geschat
op tien miljard gulden.
Jordanië
De zet tegen de Sowjet-Unie wordt
door politieke waarnemers gezien
als een poging om met name Syrië.
Saoedi-Arabië en Jordanië te bewe
gen om zich achter het initiatief van
Sadat op te stellen. Koning Hoes
sein van Jordanië is reeds begonnen
aan een bemiddelingspoging tussen
Cairo en Damascus. Vandaag wordt
hij in Cairo verwacht voor bespre
kingen met president Sadat. Hoes
sein komt vanuit Damascus waar
hij gisteren zes uur lang besprekin
gen voerde met president Assad.
Ook de verklaring van de Ameri
kaanse minister van buitenlandse
zaken, Cyrus Vance, die later deze
week het Midden-Oosten zal bezoe
ken, dat een Geneefse vredesconfe
rentie niet meer noodzakelijk zou
zijn voor het vinden van een oplos
sing van het conflict in het Midden
oosten wordt gezien als een druk
middel jegens Syrië.
President Assad zal vandaag eer
eendaags bezoek aan Saoedi-Arabië
brengen. Hieruit mag worden gecon
cludeerd dat Riad, dat zich tot nu
toe wat afzijdig heeft gehouden van
de strijd in de Arabische wereld, een
actieve bemiddelende rol zal gaan
spelen. Saoedi-Arabië beschikt als
bankier van zowel Egypte als Syrië
over nogal wat invloed. De Egypti
sche zet tegen de Sowjet-Unie past
binnen de anti-communistische con
ceptie van de Saoedische oliesjeiks.
De Saoedische minister van infor
matie, Mohamed Abde Jamani heeft
gisteren berichten tegengesproken
alsof Riad de economische steun
aan Egypte zou hebben stopgezet.
Het was Saoedi-Arabië die Cairo en
Damascus met elkaar verzoenden
verleden jaar. Toentertijd hadden
beide landen een jaar lang overhoop
gelegen omdat Egypte het tweede
Sinai-akkoord met Israël had onder
tekend.
Ondanks het feit dat Saoedi-Arabië
zich aanvankelijk kritisch over Sa-
dats reis naar Israël heeft uitgelaten
wordt de houding in Riad omschre
ven als een van „wat er gebeurd is, is
gebeurd". Nu moeten de Arabieren
de scherven bij elkaar vegen." As
sad zal bij zijn besprekingen in Riad
de Saoedi's ervan proberen te over
tuigen dat men tot de hervatting
van de Geneefse vredesconferentie
niet rechtstreeks met Israël moet
onderhandelen.
oor Rimmer Mulder
ot voor kort zat je in beschouwingen over het Midden-Oosten altijd goed met de stelling: de
eutels voor een oplossing van het conflict zijn in handen van de Verenigde Staten. Daar valt nu
fel wat op af te dingen. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Cyrus Vance gaat
lorgen naar het Midden-Oosten, niet om even het een en ander te regelen, maar vooral om uit te
leken wat de sleutels die hij in handen heeft nu eigenlijk nog waard zijn.
et als alle andere partijen in het
idden-Oosten zijn de Amerikanen
illedig verrast door de opzienba-
nde stappen van de Egyptische
esident Anwar Sadat. Dat Sadat in
lat zou zijn rechtstreeks met Israël
gaan onderhandelen kwam in het
nerikaanse draaiboek niet voor.
genlijk zag het Midden-Oosten er
nuit Washington bekeken niet zo
gewikkeld uit, hoe moeilijk de on-
rliggende problemen ook waren,
n oplossing hadden de Amerika-
niet, maar ze waren er in elk
val zeker van dat zonder hen geen
en tussen de Arabieren en de
aëli's konden worden gedaan. Aan
ene kant was Israël volledig af-
nkelijk van de Verenigde Staten,
rider Amerikaanse steun is Israël
rgens. Aan de andere kant waren
Amerikanen goede maatjes met
belangrijkste Arabische leiders.
Egyptische president, die ooit
•g iets met de Sowjet-Unie heeft
had, heeft zich na de Arabisch-
raëlische oorlog van 1973 steeds
hankelijker gemaakt van Washing
ton. Het tweede, even belangrijke
Amerikaanse steunpunt in de Arabi
sche wereld, is Saoedi-Arabië, met
zijn oliegelden de grote financier van
het Midden-Oosten. Met zoveel
„oren en ogen" ter plaatse leek het
onmogelijk dat de Verenigde Staten
nog eens geheel verrast zouden wor
den door de gebeurtenissen in het
Midden-Oosten zoals in 1973.
Wrikken
Wat Amerika te doen stond was de
kiftende partijen geleidelijk naar
een akkoord te bewegen dat ooit
eens in Genève, onder toezicht van
de Verenigde Staten èn de Sowjet-
Unie. zou worden beklonken. Door
voortdurend aan beide kanten wat
te wrikken moesten de partijen ge
leidelijk aan toch wat dichter bij
elkaar te krijgen zijn.
De regering-Carter, die begin dit jaar
deze situatie aantrof, begon met dat
wrikken aan Israëlische kant. Presi
dent Carter en zijn minister Vanpe
vonden dat Israël eerst maar eens
wat moest toegeven. Het zou moeten
verklaren bezet Arabisch grondge
bied terug te willen geven en boven
dien moeten erkennen dat er zoiets
als een „thuisland" voor de Palestij
nen behoort te zijn. Op geen van
beide punten hebben de Verenigde
Staten veel succes geboekt bij Israël,
dat weliswaar van Amerikaanse hulp
afhankelijk is maar binnen Amerika
een sterke bondgenoot heeft in de
Joodse pressiegroep. Dat laatste
maakt het voor iedere Amerikaanse
regering uiterst moeilijk werkelijk
druk uit te oefenen op Israël, wie
daar ook aan de macht is.
Maar de regering-Carter kan haar
schermutselingen met de ploeg van
Begin in Tel Aviv voorlopig even
vergeten. Er moet eerst eigenlijk een
geheel nieuw draaiboek voor de Mid-
den-Oosten-politiek worden geschre
ven. De Amerikanen zijn met hun
proces van herbezinning nog lang
niet klaar. Dat blijkt uit de trage
reacties van Washington op de stap
pen van Sadat. Veel meer dan beleef
de instemming kreeg Sadat aanvan
kelijk niet van de Amerikanen. Pas
deze week stelde Washington zich
pal achter Sadat op. Naar buiten
toen kan de regering-Carter haar.
Egyptische bondgenoot niet afval
len, maar in werkelijkheid heeft zij
nog steeds de grootste zorgen bver
de diplomatieke Blitz-krieg die Sa
dat voert.
Het grote risico dat Sadat liep toen
hij zijn reis naar Israël aankondigde
was dat hij volstrekt geïsoleerd zou
raken in het Arabische kamp. Dat
was voor de Amerikanen een ramp
geweest Wat heb je nu aan een
bondgenoot die zichzelf buitenspel
zet? Dit gevaar is voorlopig althans,
bezworen, maar het anti-Sadat-front'
dat nu is ontstaan laat zich natuur
lijk niet zo maar wegcijferen. Het
effect daarvan is op dit moment nog
niet precies in te schatten.
Nog grotere onzekerheden hebben
de Amerikanen op dit moment over
hun eigen rol in het Midden-Oosten.
Ze dankten hun grote invloed aan de
rol van de overmijdelijke bemidde
laar die ze sinds 1973 mochten spe
len. Die zijn ze op dit moment kwijt
doordat Sadat voor kortsluiting
heeft gezorgd tussen Egypte en Is
raël. Bij het theater dat Sadat nu
opvoert zijn de Verenigde Staten
niet meer dan belangstellende toe
schouwers. Of de vredesconferentie
in Genève ooit nog wat zal worden is
hoogst twijfelachtig op dit moment.
De Amerikanen moeten nu eerst
President Sadat baart minister Vance zorgen.
maar afwachten of Sadat inderdaad
door zet en misschien zelfs een ak
koord met Israël gaat sluiten.
Het optreden van Sadat heeft voor
de regering-Carter in elk geval één
lichtpuntje opgeleverd. Na het ge
baar van de Egyptische president
moet de Israëlische regering wel iets
terug doen. Als Israël het hele vre-
des-offenslef niet wil laten misluk
ken zal het op vrij korte termijn
kleur moeten bekennen: wil het be
zette Arabische gebieden terug ge
ven of niet? Wil het op een of andere
manier meewerken aan de oprich
ting van een Palestijns „thuisland"
of niet? Dat zijn de Vragen waar
Israël nu mee worstelt, niet onder
druk van Washington, maar omdat
het daar door Sadat met de neus
bovenop is gedrukt. Begin en de zij
nen kunnen zich niet tot de Ameri
kaanse pressiegroep wenden met de
klacht dat Carter zo drukt. Integen
deel, als Begin de zaak laat misluk
ken door vast te houden aan de oude
standpunten en Sadat in zijn hemd
te zetten, zal hij juist de Joodse
gemeenschap In de Verenigde Sta
ten heel wat moeten uitleggen. Dat
is winst voor president Carter. Of hij
verder nog munt kan slaan uit de
compleet nieuwe situatie in het Mid
den-Oosten zal zijn minister Vance
de komenden dagen moeten uitzoe
ken. Voor het moment zit Amerika
met sleutels voor het Midden-Oosten
die niet nodig zijn.
geleden ontsnapt zijn uit een omsin
geling van Vietnamese en Laotiaan
se troepen in een heuvelachtige
streek bij de Vlakte der Kruiken,
ongeveer 160 kilometer ten noorden
van de Laotiaanse hoofdstad Vien
tiane.
De vluchtelingen zeggen dat meer
dan 5000 van hun strijders gedood
zijn in een oorlog die er op gericht
lijkt te zijn een eind te maken aan
het laatste verzet van de bergstam
men tegen het 2 Jaar oude commu
nistische bewind in Laos. Nog veel
meer vrouwen en kinderen zijn ge
dood, aldus de vluchtelingen, in het
offensief van de Laotiaanse regering
dat de omsingeling van ongeveer
60.000 Meo's en ongeveer 40.000 le
den van andere stammen steeds
nauwer aanhaalt
De Meo's hebben in de Indochinese
oorlogen aan de kant van de Ameri
kanen gevochten, waarbij ze van wa
pens werden voorzien door de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA. Ze
zijn altijd fel anti-communistisch ge
bleven. Onder de druk van de Laoti
aanse en Vietnamese artillerie, de
bommen en de naar schatting 30.000
man aan troepen, hebben de Meo's,
die bekend staan als taaie vechters,
zich opgedeeld in kleine groepen die
in een guerrilla de strijd voortzetten.
Maar volgens de vluchtelingen lijden
ze zware verliezen en sterven ze mas
saal in de grotten en de wouden van
de Laotiaanse berggebieden. Er be
staat geen coördinatie meer. de
stammen zijn uit elkaar geslagen en
er bestaat geen leiderschap meer dat
alle Meo's onder zich verzamelt.
Gifgas
De vluchtelingen, die de afgelopen
twee weken in Thailand zijn aange
komen. hebben hun kamp opgesla
gen op de oevers van de Mekong-
rivier aan de grens met Laos. Een
dertigjarige ooggetuige. Tang Wang.
zegt dat Vietnamese soldaten met
gasmaskers voor. gebruik maken
van gifgas om de Meo's uit de grot
ten te verdrijven. Volgens Tang
Wang moeten de slachtoffers van het
gas bloed opgeven en zijn ze binnen
twintig minuten dood.
Wang Tal, 45 Jaar oud, een gewezen
majoor in het door de Amerikanen
gefinancierde en bevoorraadde leger
van generaal Vang Pao. zegt dat het
Jongste communistische offensief
ongeveer twee maanden geleden is
begonnen. Maar de Meo's hebben al
sinds de Pathet Lao twee Jaar gele
den de macht overnamen, verzet ge
pleegd.
„Er zijn nu meer aanvallers dan ooit
te voren," aldus Wang. „Er zijn door
Vietnamezen bemande tanks. Er zijn
vliegtuigen met kanonnen en bom
men. Helikopters van Amerikaanse
makelij zijn ingezet om de troepen te
bevoorraden en de trpepen te ver
voeren."
Een Thaise functionaris bevestigt de
berichten en voegt er aan toe: „De
Meo's lijden verliezen, ze lijden zwa
re verliezen."
Sinds er aan de Amerikaanse steun
voor de Meo's in 1975 een eind kwam
hebben de bergstammen gevochten
zonder nieuwe wapens en munitie te
krijgen. In het begin, zo zeggen de
vluchtelingen, konden we de Pathet
Lao via een guerrilla wel in bedwang
houden, maar nu ze geen voorraden
meer hebben en er Vietnamese ver
sterkingen gekomen zijn geloven ze
niet meer in een overwinning.
