Vogels in de winterse tuin en het maken van notities f m m B De progressieve Sint Hoe Kalverboer tegen Sijbrands remise had kunnen houden ffeekendppzzel 960 14 64 7200 147 8 360 42 252 48 32 1512 384 448 64 24 54 56 28 240 72576 Drieduizend gulden boete voor Verdugt Op stations meer automatische deuren Niet piekeren maar puzzelen 610e Opgave voor de Ladderwedstrijd ZATERDAG 3 DECEMBER 1977 VARIA Trouw/Kwartet PS 23 - RH 25 De stenen voerpot hangt al weer op zijn vaste winterse plaatsje in de vlier. Voorlopig nog leeg, want het wintert nog niet echt. De vogels vinden nog genoeg te eten en heb ben onze bijvoedering nu niet no dig. Dat wordt anders als het stevig gaat vriezen, sneeuwen of ijzelen. Dan wordt de pot gevuld met vo gelzaad, vooral mei zaden die veel vytten bevatten, zoals zonnepitten en koolzaad. Daarvan heb je in de zomer wel last, want de vogels mor sen er erg mee en al het gevallen zaad ontkiemt. Zowel de kiemplan- tjes van zonnebloem als die van koolzaad zijn makkelijk te herken nen, dus het wieden is een weinig riskant, maar wel arbiedsintensief karwei. Beter is het dan ook zulk een zaad te voeren boven een ter ras of stenen plaatsje, waar de kiemplantjes geen enkele kans hebben. Pinda's aan snoeren rijgen voor de mezen doen we ook pas tegen kers tmis, tenzij de winter vroeger in valt. De vorige winter bleken netjes met pinda's, aan de takken ipge- hangen, een groot succes. Een zwerm sijsjes kwam dagelijks in de tuin en bleek grote belangstelling te hebben voor juist die zakjes van rood plasticdraad. Nu heb ik wel gehoord dat de rode draad een gro te aantrekkingskracht op sijsjes uitoefent en zeker in combinatie met voer. In de buurt waar ik woon. zie je anders maar weinig sijsjes op aan geboden voer. Het meest tref ik ze in de wintermaanden aan in de elzenbosjes, waar ze de gevleugelde nootjes uit de proppen peuteren. Dat schijnt in de winter hun hoofd- voedsel te zijn. Wat ze aan zaad op de grond laten vallen, wordt ijverig opgepikt door troepen vinken en kepen, die niet bij machte zijn dat zaad met hun dikke snavels op een andere manier te pakken te krijgen. Isekten nog actief Mijn kleine stadstuin heeft hun weinig te bieden. Wel kool- en pim pelmees, die dagelijks uren achte reen bezig zijn in de vlieren, de rieten schutting, de berk en de wil de wirwar van bosrank, blauwe re gen en afgestorven hop in de pergo la Dat ze elke dag weer iets van han gading in de tuin vinden, lijkt een wonder. Bij die dagelijkse in specties kunnen ze nauwelijks nog vat over het hoofd zien aan over- vinterende insektjes, dat ze de vol gende dag zouden vinden, zou je zo jeggen. Nu zijn lang niet alle insek ten al in winterslaap, heb ik ge- nerkt. Nog steeds worden er nieu we bladeren van de gevlekte dove- netel aangevreten door de rupsen van de kopervlinder. En als de zon Mannetjeshuismus, heel wat minder vaak gefotografeerd dan menige zeldzamer vogel. even schijnt, dansen er wintermug- gen boven het nog groene polletje pluimzegge aan de vijver. Een regelmatige gast is ook het winterkoninkje, dat in allerlei hoekjes en gaatjes sluipt, waar de mezen zich niet wagen. Door sple ten onder het dak komt hij zelfs wel in de schuur, waar hij grote huis- spinnen vindt achter de rietmatten die daar staan opgeslagen. Een hele hap voor Kleine Jan! Roodborstjes horen ook tot de vas te wintergasten. 's Zomers zie je ze niet, want daarvoor zijn de tuinen nog te jong. Maar eens hoop ik een eigen roodborst te hebben, net zo als in elke echte Engelse tuin. Mus sen, spreeuwen en merels zijn er het hele jaar door. De mussen heb ben een slaapplaats in de bruids sluier tegen het huis, waar ze zich tegen de avond verzamelen, maar ook overdag verblijven, als ze niet op eten uit zijn. Zelfs nu nog zie ik ze voortdurend bladluizen wegpik ken van de laatste groene blaadjes van de veldesdoom, die nog aan de takken zitten. Voor hen is het nog helemaal geen winter, want af en toe hoor ik het bekende ruziën van een aantal mannetjes om eem wijf je, dat in het felst van de minne strijd soms aan vleugels en staart heen en weer wordt getrokken. Tot ze er genoeg van heeft en er ijlings vandoor gaat. Altijd present als er wat te halen valt, zijn ook de spreeuwen. Bij vorst krijgen ze de klieken van de vorige avond geserveerd op het ter ras, waarbij de twee siamezen ach ter de tuindeuren likkebaardend toekijken, zonder dat de vogels zich er ook maar in het minst iets van aantrekken. Ce merels blijven bescheiden op de achtergrond. Ze halen het dorre blad overhoop bij hun jacht op wormen, die nu nog niet diep zijn weggekropen en ma ken zo stukken grond kaal, waar met voorliefde het vingerhoeds kruid ontkiemt, of het mottenkruid dat ook niets moet hebben van omringende plantengroei. Van het doen en laten van al die vogels en ook van wat me aan plan ten of aan insekten opvalt, maak ik aantekeningen. Dat vergemakke lijkt het schrijven erover, want al leen maar op herinneringen dicht- varen is een te riskante zaak, als je pretendeert de werkelijkheid weer te geven. Over dat maken van aan tekeningen verzocht een lezer iets te vertellen. Hijzelf begon met het een en ander te noteren, maar het werd een rommeltje en als hij iets wilde nazien, bleek het niet terug te vinden. Misschien zijn er meer mensen die willen vastleggen wat er om hun huis en in hun tuin Spreeuwen rondom het geserv gebeUrt en die niet goed weten hoe ze ermee aan moeten. Er zijn verschillende systemen. Als je je alleen interesseert voor de planten in de tuin, is het allerhan- digst een kaartsysteem met een kaart per plantesoort, alfabetisch opgeborgen op de wetenschappelij ke of op de Nederlandse naam. In plaats van een kaartsysteem vol doet ook eén ringband (multomap), met een blad per plant, natuurlijk ook op alfabet. Daarop kan alles geschreven worden wat je aan de plant opvalt: de data van de eerste bloei of van het verschijnen van het blad, de insekten die op bezoek komen en waarnemingen hoe de bestuiving tot stand komt, de laat ste bloei, het vallen van het blad, de groei, alles eventueel geïllu streerd met tekeningen en foto's. Dat wordt een heel handzaam en niet alleen voor de maker waarde vol werk. Soms kan het tot aardige ontdekkingen leiden. En alle waar nemingen zijn ogenblikkelijk terug te vinden. Ernaast kan een tabelle rde voedsel. tje met eerste-bloeldata gehan teerd worden, wat met de jaren boeiender wordt, vooral als je er de dagelijkse maximumtemperaturen bij betrekt. Ik volg een ander systeem, omdat mijn notities verder gaan dan al leen de tuin. Alles noteer ik in tele gramstijl zodra ik het zie in een zakboekje, met datum en plaats van waarneming. Later typ ik het uit, per maand. De maandelijkse reeks waarnemingen wordt opge borgen in een ringband. Nu is mijn ervaring dat je, wanneer Je een aan tekening wilt opzoeken, je zelden nog weet in welk jaar dat was, maar wel heel goed in welke maand. Ik berg de uitgewerkte aantekeningen dus niet per jaar op, maar per maand. Dat gaat zo. In het eerste Jaar gaan alle chronologisch uitge werkte waarnemingen in de map, alleen zijn de maanden gescheiden door tab-kaarten waarop de maand is vermeld, zonder jaartal. In het tweede jaar wordt „januari" opge borgen achter de tab-kaart „Janua ri" en wel achter de notities van januari van het jaar ervoor. Dat doe je ook met de overige maanden. Al gauw is een ringband te klein en komt er een tweede, in de zelfde kleur. Dat doe je vijf jaar achtereen, daarna begin je op nieuw, in een ringband van een andere kleur. Zo krijg je in de loop van de Jaren een hele rij banden, voor elke vijf Jaar een andere kleur, steeds alle waarnemingen van een bepaalde maand in al die jaren achter dezelfde tab-kaart. En moet je nu iets terugvinden, dan herin ner je 'je wel dat het in mei geweest is. misschien in het laatst van april of begin Juni. En je weet ook nog wel of het langer of korter dan vijf of tien Jaar geleden was. Bovendien maakt de rangschikking in zelfde maanden achter elkaar het verge lijken van verschillende jaren veel gemakkelijker. Ik hoop nu maar dat de lezer uit de voeten kan met wat hij opschrijft. In de Volkskrant van zaterdag 26 november behandelt Sijbrands zijn partij tegen Arthur Kalverboer uit het duel Roxy-Dual Groningen- RDG. En dat Sijbrands' analyses over het algemeen tot de zeer goede mogen worden gerekend, is bij elke damliefhebber bekend. Zo ook in dit geval, Schitterende varianten met verrassende combinaties zijn niet van de lucht. Wie nu hier een kopie verwacht van een en ander, moet ik teleurstellen. Maar wel is de dia gramstand ontleend aan het ge noemde duel, waarin de oud-wereld- kampioen de witte schijven 'han teert. Men kan dit fragment min of meer zien als een aanvulling van bescheiden niveau. DAMMEN Na wits laatste zet 41. 37-31 (zie dia gram) vervolgde zwart met 6-11 en volstaat de witspeler met de opmer king dat dit beter is dan 7-11. Hij gaat evenwel voorbij aan het feit, dat 7-12 veel beter is, aangezien deze zet de in de partij gekozen opbouw met1 46-41-37 verhindert door een kleine finesse. U begrijpt, dat zwart in de diagramstand iets moet doen aan 38- 32 etc., een combinatie, waarvan zwart twee zetten later het slachtof fer zal worden door na 13-18 in deze combinatie te lopen. De stand waar in dit gebeurt, is door Sijbrands van schitterende varianten voorzien, maar ook welkom lijkt mij de aan vulling door 417-12. De clou van de tekstzet is, dat 42.46- 41 direct remise is door 4217-21! 43. 28x30 15X24 44. 30x19 21-26 45. 33x24 26x46. Immers afname met 46. 19-13 9X18 47. 38-32, 46x30 48. 35x24, 18-22 is 1-1. Deze finesse verhindert de opbouw met schijf 46 ook na b.v. 45-40 6-11, zodat 31-26 of 31-27 over blijven. A. 42. 31-27 22x31 43. 3«x27 6-11 (op 38- 32. 32x43 volgt 12-18-22 en op 35-30, 33x24 volgt 17-21 enz.) 44. 46-41 11-16. 45. 28-23? 29x18 46. 20x29 17-22 47.41- 36 22x31 48. 36x27 12-17 49. 29-23 18x29 50. 33x24 13-18 51. 24-19 9-14 52. 19x10 15x4 en de dreiging 17-22 is dodelijk. Op 45. 41-37 is 12-18 op zijn minst goed voor remise. Zo volgt op 46. 37- 32 sterk 18-22x22 en op 46. 37-31 volgt 17-21. Het sterkst lijkt dus 46. 45-40 voor wit, maar dan geeft 18-22 47. 27x18 13X22 48. 37-31 9-13!! 49. 31- 26 (of?) 13-18 de beste kansen zelfs aan zwart, omdat 20-14 altijd verhin derd is door 24-30 en op 28-23 29-34 volgt met doorbraak, al is dat dan nog net remise! Ik heb tenminste geen sluitende winst kunnen vinden, maar dat zegt natuurlijk niet zo veel. Voor de eindspel- en miniatuurlief hebbers biedt de positie Sijbrands- Kalverboer zeer veel mogelijkheden! In de A-variant is dus wits beste mogelijkheid 45. 35-30 24x35 46. 33x24. De ongewone opstelling 24,20 is be slist sterk. Na 46.12-18 kan zwart het nog moeilijk krijgen. Remise is echter 46.13-18 (schakelt 24-19 Uit) 47. 41-37 17-21 48. 37-32 (48. 38-32 12-17 49. 37-31 21-26 met problemen voor wit!) 12-17! 49. 38-33 21-26 50. 33- !9 16-21 51. 27x16 26-31 52. 28-23 18-22 ■3. 32-27 31-37 54. 27x18 17-22! 55. 8x27 37-42 en remise door dam te lalen op veld 48 en met 35-40 te ombineren op schijf 45 van wit is net te vermijden. Offeren met 45-40 staat gelijk aan accepteren van de reiase. Ook andere varianten na 51.126-31 leveren geen winst op voorwit. Tot zover de mogelijkheden na 41. 7-12 42. 31-27 enz. Het lijkt mij raadaam de mogelijkheden na 42. 31-26 nu nader te bekijken. Dit dwing, zwart tot 22-27 en inderdaad krijgtwit dan meer kans op de over- winnig, dan in de A-varianten: B. 42. 1-26 22-27 43. 35-30! Weer is het deze ctie, die de kansen op een overwining vergroot. 43. 24x35 44. 33x1 12-18! Waarschijnlijk de eni ge rensekans voor zwart. Op 6-11 was ogetwijfeld 28-23 gevolgd, en na 13-3; 46-41 zet zwart zich zelf vast. Ne, zijn enige kans ligt in het afruilei van schijf 20 met 9-14 en vervolgns zijn stand zo op te bou wen, df hij meerslagen in de stand houdt, odat hij te zijner tijd met 35- 40-44 kn „plakken". Vandaar, dat 12-18 diaangewezen zet is. Nu blijft de formtie 9,13,18 in tact en dat is van grot belang, aangezien de drei ging va 9-14 erg reëel is en zwart daarnaaok nog andere plakkers in de start kan houden, doordat schijf 4 voor ie nodige tempi kan zorgen (ik den aan plakkers met 18-22 of 18-23, «nneer wit wil proberen met schijf 4 naar 31 of 32 te lopen.) Rekenpuzzel De werkwijze is als volgt: In de lege vakjes kunnen cijfers worden inge vuld, die met elkaar vermenigvul digd, als produkt het getal geven, dat voor de horizontale en verticale, vakjes is vermeld. Bij getallen met een plus moeten de cijfers opgeteld worden. Bij getallen, gescheiden door een streep, geldt het bovenste voor de horizontale en het onderste voor de verticale vakjes. Oplossing per briefkaart t.m. woens dag a.s. zenden aan Trouw/Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Linksbo ven vermelden: WeekendpuzzeL Oplossing vorige puzzel Hor. 1. maat, 5. repel, 9. Mark, 12. slot, 14. ras, 15. node, 17. tors, 19. kade, 21. al, 23. gedurende, 26. R.O., 27. mes, 28. Ide, 29. dar, 30. en, 31. ende, 33. nors, 36. ge. 37. naar, 39. Na 45.24-19 13x24 46. 20x29 15-20 blijvendezelfde piakkers de stand beheeien, zodat zwart toch wel re mise 2l kunnen halen in deze va riante) Men zou dit eens na kunnen gaan. Nog ea concreet variantje na 44 12-18 5. 46-41 9-14 46 20x9 13x4 47. 38-33 -9 48. 33-29 6-11 (om op 28-23 met 232-28 te vervolgen) 49.24-19 9- 14 50.9X10 15x4 51 29-24 4-10! 52. 24- 20 (wt anders?) 27-32! 53. 28x37 18- 23! Kt remise. Een .iteressante stand met enorm veel mogelijkheden, die ondanks zijn terk uitgedunde karakter bij- zoncr moeilijk'tot op de bodem is uit 1 zoeken. Ik meende het te moe ten >roberen met alle risico's van dier Frank Drost ARNHEM (ANP) - De rechtbank heeft het chemische bedrijf Verdugt in Tiel (onderdeel van Intematio- Muller) veroordeeld tot betaling van twee boetes van elk 1500 gulden. In de zomer van 1976 ontsnapte uit het bedrijf een hoeveelheid arseen- houdende stoffen. De officier van justitie, mr F. Th. Boerwinkel, eiste veertien dagen geleden voor overtre dingen van de hinderwet driemaal drieduizend gulden boete. In februa- UTRECHT (ANP) - BIJ de ingang van de meeste intercity-stations ko men automatische deuren. De spoorwegen gaan tot deze service uitbreiding over omdat de bestaan de deuren in veel stations vrij groot en vrij zwaar zijn, waardoor ze een handicap vormen voor reizigers met zware koffers, voor minder validen in een rolstoel en voor reizigers met een kinderwagen. Er zijn al automa- irade, 41. tael. 43. deel, 44. veer, 45. Anei, 47. Lesse, 50. leer, 53. Ne, 54. «slei, 56. prat, 58. Ie, 59. kei, 60. reu, 62. dak, 63. er, 64. repetitie, 68. Ne. 69. Dina, 70. idee, 72. tets, 73. ego, 75. Amer, 77. gene, 78. slede, 79. snar. Vert. 2. as, 3. alt, 4. toog, 6. er, 7. paard, 8. es, 9. mode, 10. adé, 11. re, 13. trein. 15. nader, 16. ramen, 18. s.d., 19. kn, 20. morel, 22. Lena, 24. uier, 25. eend, 26. rage, 31. ereis, 32. dille, 34. oever, 35. stelt, 38. adé, 40. aas, 42. are, 45. anker, 46. Neer, 48. Eire, 49. spui. 51. elan, 52. rekel, 55. loens, 57. Alida, 61. etage, 64. rite, 65. pa, 66. Ti. 67. Eems, 69. den, 71. een, 72. te, 73. el, 74. o.d., 76. ra. De prijswinnaars zijn: de heer H. J. Jörisen, Kerkwcg 125, Erica; de heer K. de Bruyn, Pr. Margrietstraat 1, Waarder; de heer Taams, Noordeinde 73, Oostzaan. In de huidige maatschappij zijn er Sinterklazen in soorten. Bij een op- of intocht treedt een straatsinter klaas op. Ook is er een groep van equilibristische daksinterklazen, ter wijl de direkt aan huis komenden gezinssinterklazen zijn. Vroeger le verde dat geen problemen op, want allen werkten eendrachtiglijk samen tot vreugde der kinderen, aan wier verlangens zij zo veel mogelijk trachtten te voldoen. Maar in mei rezen hooggaande ge schillen tussen de straat-, dak- en gezinssinterklazen en het gevolg is, dat minder naar de belangen der kinderen dan naar die van de sinter- klaselijke vakgroepen wordt gekeken. Wat was het geval: voor elk der 16 landen buiten het ijzeren gordijn (17 als men Finland meerekent) diende een sinterklaas te worden aange steld en sindsdien was het geduren de bijna zes maanden touwtrekken, hoeveel sinterklazen van elke groep in hoeveel landen zouden worden „benoemd". Ten slotte werd de for mule via 8-7-2, 8-7-1 en 7-7-1 ten slot te op 7-7-2 vastgesteld; 7 straatsin terklazen, 7 daksinterklazen en 2 ge zinssinterklazen, in elk der 16 landen één. Aan het voorgestelde probleem van de 16 zwartepieten (8 straat-, 7 dak en 1 gezlnszwartepieten) kwam men niet toe. Eveneens ga ik voorbij aan het feit, dat er nog gekibbeld werd (die moderne sinten lijken wel kinde ren) over de kwestie of de ene dak sinterklaas al dan niet mocht „wer ken" in Italië en als daar dan toch een daksinterklaas moest komen, dan zou het een andere dan die ene moeten zijn enz. enz., ad afgrijse lijk infinitum. Het geheel paste keurig in een vers regel van mevrouw Manna de Wijs- Mouton: het goede doel was lang ver geten: daar dacht geen sterveling meer an Laten we er in arren moede maar een puzzel van maken. Eerst wordt ver ondersteld (was het maar waar ge weest) dat de eerste zeven, de dak sinterklazen gelijk zijn, alle gezins- zwartepieten ook onderling gelijk, enz. In werkelijkheid wéren er ver schillen maar die speelden geen rol en het benoemen van bijvoorbeeld een sinterklaas die geen Portugees sprak in Portugal werd als heel ge woon bestempeld. Probleem 1. Op hoeveel manieren kunnen de zes vakgroepen (3 sint- en 3 zwartepietengroepen) over de zes tien landen (Engeland. Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, 8panje, Portugal, Noorwegen, Zwe den, Denemarken, West-Duitsland, Zwitserland, Italië, Oostenrijk, Joe goslavië en Griekenland) worden verdeeld. Nogmaals: er zijn 7 gelijke straatsinterklazen, 8 gelijke straat- zwartepieten, 7 gelijke daksinterkla zen en even zo vele gelijke dakzwar- tepieten en 2 gelijke gezinssinterkla zen en 1 gezinszwartepiet. Probleem 2. Op hoeveel van de in probleem 1 genoemde manieren komt een zwarte piet bij de sinter klaas van zijn groep? Probleem 3. Als probleem 1 maar nu maakt men onderscheid tussen de lieden van één groep: de straatsin terklazen zijn dan bijvoorbeeld ge nummerd, van nummer één af. en het is niet hetzelfde of nummer 2 dan wel nummer 5 in een bepaald land komt. Ook de daksinterklazen, te beginnen bij nummer Acht. zijn niet hetzelfde en zo ook bij de ande re groepen. Probleem 4. Als probleem 2 maar de lieden van elk der vakgroepen zijn verschillende individuen. Rest ons nog. te hopen, dat het sintonterend gekrakeel vóór de verjaardag van de eens zo goede Sint beëindigd wordtVoor de oplossing van elk der vier problemen worden vijf pun ten beschikbaar gesteld voor onze doorlopende ladderwedstrijd, waar aan iedereen (ook niet abonnees) kan deelnemen. De punten komen op uw persoonlijke kaart en bij iede re inzending stijgt dit puntentotaal tot het ogenblik, dat geen der ande re ladderklimmers een hoger totaal heeft dan u. in welk geval u de ladderprijs wint Wilt u een waarderingscijfer geven voor dit probleem (1 als laagste, 10 als hoogste waardering)? Oplossingen binnen bij mr. G. van Vorden, postbus 58, Eerbeek uiter lijk 31 december 1977. Op briefkaart of briefomslag zetten: „Niet Pieke ren maar Puzzelen 610" en in uw schrijven uw volledige naam en adres. Ik wens u, mezelf en geheel Neder land een goede Sinterklaas toe! Puzzclaarsbijccnkomst op 19-11 te Utrecht. Bijzonder gezellig; wordt volgens sommigen elk jaar gezelli ger. Allen kregen 14 spijkertjes met de opdracht, daarvan of daarmee een puzzel te maken. Ook werd wéér een boekje met tien oude problemen van mr. G. van Vorden uitgedeeld, titeld: „Ouwe maar niet ongerijm de". U kunt dit boekje via de post toegezonden krijgen als u 1.20 stort of overmaakt op de giroreke ning 595494 ten name van M. Vader te Leiderdorp. Enkele drukfouten: 1) nummer 1 re gel 7: „daar zaten zij" over te bren gen vóór regel 8; 2) blz. 7 regel 9 „vensters" moet zijn „gensters"; 3) nummer V regel 9: „Mensen" moet zijn „levendenEnkele kleine druk fouten vindt u zelf wel. Met de oplos sing van de tien problemen in dit boekje kunt u punten voor de lad derwedstrijd winnen. Ik wens u veel genoegen met deze heel oude puzzels! mr. G. van Vorden ri waren voor het kantongerecht eveneens deze maximumstraffen geëist, maar de officier ging in hoger beroep toen de kantonrechter het bedrijf tot duizend gulden boete ver oordeelde. Volgens de rechtbank zijn slechts twee overtredingen bewezen en strafbaar en wel het nalaten van het onmiddellijk nemen van maatrege len toen de gifwolk ontsnapte en het direct waarschuwen van de autori teiten. tische deuren in Amsterdam cen traal station, Amsterdam Muider- poort, Amsterdam Amstel en Den Haag centraal. Het eerst komen nu aan de beurt: Enschede. Hengelo. Deventer en Almelo. De schaakrubriek beeft ons niet bereikt, red. no, lol bel laat.t krakelend menen de (roepen rlnlen en iwartepieten op reis te kunnen (aan. no, onhewuil van hel feit, dat se nooit zullen aankomen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 25