Derde wereld: delen en groeien
DICHTBIJ lt
c VEBDEB
Trouw
commentaar
"Da's een gezellige jonge"
De smeerpijp en nog wat
VERHOEVEN JONGE DUBBELE GRAAN-GENEVER
die bekende jonge uit 't Gooi
Vijfde arrestatie spoorwegpolitie
Twee adviezen met één nietje van ontwikkelingsraad
Honkvast
een lijfboek" voor mannen
informatie
met z'n allen op weg naar het einde
verklaring
concurrentie
Donderdag 1 december 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Als het over zaken betreffende het
milieu gaat, verwijten Nederland en
Duitsland elkaar nog al eens dingen
die doen denken aan het verhaal
van de pot en de ketel. Nederland
wil graag een schonere Rijn, Duits
land dringt aan op een schone
Eems-Dollard.
In een gesprek met zijn Duitsel
collega in Bonn heeft minister Wes
terterp inmiddels voor elkaar weten
te krijgen dat de Groningse
„smeerpijp" tijdelijk vijfenzeventig
'ton afval mag lozen. Dit is vijftien
ton minder dan Rijkswaterstaat
aanvaardbaar achtte, maar onge
veer vijftig ton meer dan Duitse
geleerden hebben becijferd. 1
Voorwaarde voor de
toestemming is dat Nederland zijn
vervuiling volgende jaren sterk
moet terugdringen.
Op de achtergrond speelt nog een
andere zaak. Duitsland heeft plan
nen om voor een miljard gulden een
nieuwe Dollard-haven te bouwen
bij Emden, als tegenhanger van de
Eemshaven aan de Nederlandse
kant. Duitsland heeft er dus alle
belang bij dat het Eems-Dollard-
bekken zo schoon mogelijk is. Dat
schept ruimte voor milieuverontrei
niging, die de nieuwe Duitse haven,
ongetwijfeld zal meebrengen.
De Duitse eisen in verband met de
Groningse smeerpijp doen nogal
hypocriet aan als men kijkt naar de
milieu-eisen die de Duitsers zelf als
norm willen hanteren bij de exploi
tatie van de nieuwe haven. Uit een
rapport dat Nederlandse milieu
groepen in Bonn boven water heb-
(ADVERTENTIE)
ben gehaald, bleek onlangs dat zo'n
beetje dezelfde normen worden ge
hanteerd als in het Ruhr-gebied,
één van de meest vervuilde Europe
se industriecentra. Het gaat daarbij
om zowel normen voor de water- als
voor de luchtvervuiling. Daarbij
moet bedacht worden dat de nieuwe
Duitse industriehaven op nauwe
lijks twintig kilometer afstand van
de Nederlandse kust zal liggen.
Op grond van het Eems-Dollard-
verdrag moet Duitsland zijn plan
nen ter beoordeling voorleggen aan
Nederland. Wat de Dollardhaven
betreft zullen de-onderhandelingen
waarschijnlijk spoedig beginnen.
Er zou al veel gewonnen zijn als
Nederland en Duitsland het eens
werden over berekeningsmethoden
om de Milieunormen vast te stellen.
Beide landen hanteren nu voortdu
rend verschillende cijfers.
Tevens zou het zinvol zijn om dan
tegelijk een andere knoop door te
hakken. Er is namelijk nog steeds
geen grens vastgesteld tussen beide
landen in de Eems en de Dollard.
Dat werkt de onduidelijke situatie
in de hand. Dit komt tot uiting op
kaartjes van Duitsers en Nederlan
ders, dip de grenslijnen zo dicht
mogelijk langs andermans kust ple
gen in te tekenen.
Als het Nederland ernst is met de
aanwijzing van de Eems-Dollard tot
natuurgebied, zoals onlangs is aan
gekondigd door het ministerie van
CRM, dient er op z'n minst een
stemmigheid te zijn over de milieu-
en grenskwesties.
AMSTERDAM (ANP) De recher
che heeft gisteren een vijfde arresta
tie verricht in de zaak van de stelen
de agenten van de spoorwegpolitie.
De verdachte is de 46-jarige hoofd
agent J. C. F. C. uit de hoofdstad.
Samen met de vier eerder aangehou
den spoorwegagenten wordt hij er-
door Nico Kussendrager
DEN HAAG Het gaat nog
steeds slecht met de derde we
reld en zeker met de armste
groepen daar. Kennelijk is er
de afgelopen jaren toch iets
misgegaan bij onze ontwikke
lingssamenwerking of zijn de
verwachtingen te hoog gespan
nen geweest.
Wèt is er verkeerd gegaan en hoe
zouden we het beter kunnen doen?
Om die vragen draait voor een deel
het jongste advies van de Nationale
raad voor ontwikkelingssamenwer
king (NAR). Wie begint te bladeren'
vraagt zich af waarom niet simpel
een briefje is uitgegaan, waarin
wordt verwezen naar het rapport Ba
sis needs (basisbehoefte) van de In
ternationale arbeidsorganisatie
(ILO).
Dat rapport werd opgesteld door de
toenmalige directeur van de werkge
legenheidsprogramma van de ILO,
dr. Emmerij. Hij was ook voorzitter!
van de werkgroep die het NAR-ad-
vies aan de minister voor ontwikke
lingssamenwerking heeft opgesteld.
De overeenkomsten zijn dus niet zo
toevallig als ze op het eerste gezicht
lijken.
Wat meer verbazingwekkend is de
kennelijke eensgezindheid van de
NAR, die toch juist de laatste jaren
duidelijk blijk geeft van verschillen
van mening tussen de „moderne" en
de „traditionele" denkers over ont
wikkelingssamenwerking. (Overi
gens: wat is „modern" in dit ver
band?)
Nog bij het vorige rapport (géén ad
vies, het ging over de grondslagen
voor de samenwerking met de derde
wereld) bleken de verschillen van
mening. Zo zeer zelfs dat een meer
derheids- èn een minderheidsstuk
werden uitgebracht. „Modernise
ring" en „ontwikkeling" stonden
toen tegenover elkaar.
„Modernisering" vond de minder
heid (prof. Breman en drs. Coppens)
hoeft nog niet noodzakelijkerwijs
„ontwikkeling" in te houden. „Ont
wikkeling" betekent ook verbeteringi
van de leefomstandigheden van de
armste groepen in ontwikkelingslan
den en verkleining van de inkomens
verschillen. Dat heeft „modernise
ring" eigenlijk hoogst zelden ge
bracht.
Wie begint te lezen in het jongste
advies komt steeds meer dezelfde
verschillen van mening tegen, totdat
na ruim twintig pagina's de aap uit
de mouw komt.
Tanzania is een land waarvan het beleid ontwikkeling op eigen kracht) Nederland aanspreekt.
Onder het kopje „Kanttekeningen"
neemt een deel van de NAR stelling
tegen de meningen die in het voor
gaande worden geuit. „Het advies
gaf aanleiding tot commentaar van
een aantal leden van de Raad, die
het betoog te eenzijdig achten," heet
het. Op al die punten volgt dan ech
ter weer een reactie van de meerder
heid (Emmerij heeft zijn werk goed
gedaan), zodat het in- en uitkletsen
blijft. Waar draait het om?
De armste bevolkingsgroepen heb
ben tot nu toe weinig gemerkt van de
groei in ontwikkelingslanden. In veel
van die landen zijn ze er door die
groei (steeds meer produceren) eer
der op achteruit dan op vooruit'
gegaan.
Groei op zich is niet slecht, zeggen
sommigen, maar dan moeten wel
juist die groepen meer bij die groei
betrokken worden, er voordeel van
krijgen. Wel nee, zeggen anderen
met Emmerij aan het hoofd, dat kan
niet, je moet die groei niet voorop
,'zetten. Veel belangrijker is de her
verdeling van inkomens. Die groei
komt dan vanzelf wel. Versimpeld
samengevat: als inkomens beter
worden verdeeld heeft iedereen wat
geld om dingen te kopen. Dus gaat
de economie groeien, maar dan wel
op een manier waarbij elkeen er
voordeel van heeft gehad.
Voor een evenwichtiger inkomens
verdeling mag dan ook „bevrediging
van basisbehoeften" worden gele
zen, en dan zijn we weer uit bij de
ILO. Die basisbehoeften zijn in de
woorden van Emmerij te eten
hebben, een dak boven je hoofd,
scholen, ziekenhuizen, water enzo
voort. Bevrediging van basisbehoef
ten gaat voorèf aan economische
groei, maar heeft er wel degelijk mee
te maken. Critici die menen dat de
„basisbehoeften-bevredigers" de
groei vergeten, hebben het in deze
zienswijze bij het verkeerde eind.
Uit de verf
Twee verschillende benaderingswij
zen, zegt de NAR, waarvan de argu
menten voor en tegen meestal niet
duidelijk uit de verf komen. „Een
euvel overigens waaraan ook een
deel van de nota bilaterale ontwik
kelingssamenwerking (van land tot
land) mank gaat", aldus het advies,
ingaand op deze nota van Pronk
waarvoor het is bedoeld. De „moder
ne groeisector" heeft zich ontpopt
als hoogst kapitaal-intensief (er
moest veel geld worden ingestopt,
zonder dat er veel werkgelegenheid
tegenover stond), was beperkt tot
enkele steden (de dorpen werden
niet „meegetrokken"), als een de
„inkomensverdeling verder scheef-
trekkend bolwerk", stelt de NAR
vast. Hoe kwam dat? Mede doordat
de zaak niet altijd goed werd aange
pakt, en doordat niet altijd rekening
werd gehouden met de afwijkende
omstandigheden in de derde wereld.
Verwachtingen dat de vruchten van
de groei binnen afzienbare tijd ook
geplukt konden worden door de ar
mere lagen van de bevolking kwa
men niet uit. (Binnen minder afzien
bare tijd overigens waarschijnlijk
ook niet).
Basisbehoeften?
Weg met het groeimodel, leve de
basisbehoeften? „Herverdeling van
armoede", zegt de NAR aanvanke
lijk wat spottend, en haalt Sri Lan
ka aan (om Tanzania niet te hoeven
noemen). Wat verderop wordt ge
steld dat deze aanpak vooral be
doeld is de overgang (van laten we
maar zeggen armoede naar wat
minder armoede te bekorten: bij
pure groei om de groei duurde het
immers te lang.
Voor die bekorting is onder meer
nodig: meer werk voor de onderste
groepen om zo hun inkomen te laten
stijgen, meer werk op het platte
land, sociaal-aangepaste technie
ken, maar dan wel zo dat de koop
kracht van de mensen wordt ver
groot, voorzieningen als onderwijs
en gezondheidszorg, meer aandacht
voor de vrouwen, want hun last is
door „ontwikkeling" tot nu toe eer
der verzwaard dan verlicht.
Voor èn tegen
Na afweging van veel „voors en te-
gens" komt de NAR uiteindelijk
toch uit waar hij tussen de regels
door al naar op weg was: groei- en
herverdeling, („het basisbehoeften-
model"). In de kanttekeningen
wordt die slotsom dan toch weer
gegispt. Groei, aldus die operkin-
gen, wordt te weinig onderkend (re
actie: 't is toch een onderdeel van de
basisbehoeftenaanpak. alleen ach
ter- in plaats van vooraf), het advies
geeft een vertekend beeld van het in
de afgelopen 30 jaar gevoerde ont
wikkelingsbeleid (reactie: het blijft
een schrijnend feit dat de lotsverbe
tering voor de massa's geenszins
voldoende is geweest), het advies
gaat uit van een te beperkte doel
stelling voor 't Nederlandse ontwik
kelingsbeleid tegenover de derde
wereld (voorrang voor de minst be
deelden). (reactie: klopt, maar nie<
alleen). v
Gepleit wordt in feite in 't meerder
heidsadvies voor voortzetting van
het Nederlandse ontwikkellngsbe-
léid, zoals dat de afgelopen jaren
gevoerd is. Bijdragen aan lotsverbe
tering van juist de armste groepen
en steum aan vooral die ontwikke
lingslanden die daar ook zelf de na
druk op leggen. In feite loopt de
NAR met haar adviezen voortdu
rend achter minister Pronk aan (de
bilaterale nota is al door de Kamer).
Voorzitter dr C. L. Patijn zei gisteren
dat de NAR niet de bedoeling heeft
het „ontwikkelingsgebied van te vo
ren uit te graven". De raad is een
„klankbord" van meer dan zestig
leden, die de minister helpt bij het
bepalen van de gedachten. Blijft de
vraag waarom dan niet gekozen is
voor advies dat de discussies binnen
de NAR weerspiegelt, in plaats van
de twee adviezen met één nietje die
nu zijn uitgebracht.
van verdacht van 1973 tot en met
1976 voor ongeveer 200.000 gulden
aan geld en sieraden te hebben ont
vreemd op NS-stations in Amster
dam, Wormerveer en Weesp. Zij sta
len niet alleen uit NS-kantoren maar
ook uit kantoren van particuliere
bedrijven op het Centraal Station in
Amsterdam.
HET WEER door Hans de Jong
Het hogedrukgebied boven de Brit
se eilanden denkt niet aan opgeven.
Na een tijdelijke inzinking neemt
het sinds gisteren weer in betekenis
toe. Het zal ook in de rest van deze
week de atmosferische huishouding
in de lage landen bepalen, wat er op
neer komt dat in uitgebreider gebie
den dan tot nu toe opnieuw lichte
vorst in de nacht en ochtend voor
komt: -1 tot -5 graden, de laagste
waarden in het zuidoosten. Het
blijft over het algemeen rustig en
vooral aanvankelijk is er wel gevaar
voor plaatselijk mist.
Gistermiddag was het in het noor
den opvallend zacht, met de stad
Groningen op 8.5 en Gorredijk 8.7
graden (boven 0). Welke, plannen
heeft het hogedrukgebied nu ver
der? Aangezien geen mens, zelfs de
persoon met de grootste hersenin
houd en zelfs geen team van deskun
digen dat met balpoint en papier
kunnen berekenen ze zouden mis
schien nog niet eens klaar zijn, als
het weer wat ze proberen uit te reke
nen al een jaar verleden tijd is ge
weest gaan we de uitkomsten van
de computers er maar even bij
halen.
Het dichtst bij huis blijft Londen
(Bracknell). Het woensdagmiddag
binnengekomen prognose-kaartje
geldt voor vrijdag en zaterdag. Hier
op is het maximum boven de Noord
zee getekend met op 3 december een
centrum van 1027 millibar vlak ten
westen van Jutland. Bij gelijktijdige
lage druk van 984 millibar ten wes
ten van Ierland betekent dit, dat de
wind uit noordoost tot oost gaat
waaien, vooral ook omdat het kou-
ront van genoemde oceaandepressie
de barometers in de golf van Biskaje
doet dalen: Er schijnt daar een af
zonderlijke randstoring werkzaam
te zijn. Maar de luchtdrukverschil-
len blijven vermoedelijk toch wel
binnen de perken dit weekeinde.
Viei uur eerder waren binnengeko
men de werkstukken van de Ameri
kaanse computers met als startpunt
de atmosferische gegevens van één
uur in de nacht van dinsdag op
woensdag en als doel-uur respectie
velijk één uur 's middags op zondag
4 en één uur op maandag 5 decem
ber. (Respectievelijk 108 en 132 uur
vooruit). Het blijkt, dat de Amerika
nen het hogedrukcentrum niet naar
Scandinavië „laten" doorreizen,
hoewel de kaarten van 24 uur daar
voor dat wel hadden gesuggereerd.
Nee, zondag zal het centrum op 5000
meter hoogte ergens boven het zui
delijke deel van de Noordzee liggen,
maandag precies boven ons land en
aan de grond zijn er dan zondag
twee centra: één boven West-Duits-
land en een ander boven Frankrijk.
Inmiddels is wel waarschijnlijk ge
worden dat grote hoeveelheden
zachte oceaanlucht via Schotland
en verder ten noorden van IJsland
langs (gestimuleerd door een diepe
Poolzee-depressle) Scandinavië wor
den binnengevoerd en dat is alles
behalve „winterlijk" dus. Er doet
zich op het continent wel een kou-
inval uit Scandinavië voor, maar die
is meer gericht op het Alpengebied
en Oost-Europa dan op ons.
Om het toch al geschokte moreel
van de schaatsvrienden niet weer
een klap toe te dienen, hier ook even
de constatering, dat de huidige
luchtdrukverdeling met een maxi
mum boven Ierland (uitloper naar
Midden-Europa) en een herhaalde
lijke diepe depressie boven het oos
telijk deel van de Middellandse Zee,
goed overeenstemt met het door de
Duitse onderzoeker Dinies geteken
de frequentiekaartje voor december
van de gemiddelde luchtdrukverde
ling vóór veel strenge en koude win
ters sedert 1881. Maar de gevallen
dat er net zo'n verdeling was en geen
strenge winter volgde staan uiter
aard niet vermeld. Ook hier dus
weer onzekerheid.
Dat geldt niet voor Zwijn drecht,
waar in november 223 millimeter
neerslag viel. in de afgelopen herfst
280 en in het meteorologisch jaar
1000 millimeter. In de stad Gronin
gen werd 142 mm gemeten, Roosen
daal 164, Rozenburg 224, Den Haag
(Frankenslagj 184 mm, Ede 171 mm.
Amsterdam
mist
7
I
De Bilt
mist
4
0
Deelen
mist
0 1
Eelde
licht bew
9
0 6
Eindhoven
geheel bew.
3
02
I
Den Helder
regenbui
9
Rotterdam
zwaar bew.
5
0
Twente
mist
3
0.3
Vlisstngen
geheel bew.
5
0
Zd Limburg
sneeuw
3
0.5
Aberdeen
zwaar bew.
4
0
Athene
half bew.
19
0
Barcelona
sneeuw
Berlijn
zwaar bew.
4
0
Bordeaux
licht bew.
2
0
Brussel
half bew
4
0 1
Frankfort
zwaar bew
1
0
Oenève
zwaar bew.
1
0
Helsinki
sneeuw
2
0 1
Innsbruck
onbewolkt
1
o
Klagenfurt
geheel bew.
0
Kopenhagen
licht bew
3
0
Lissabon
zwaar bew.
14
0
Locarno
onbewolkt
6
0
Londen
regen
5
0 2
Luxemburg
onbewolkt
1
0
Madrid
motregen
6
12
Malaga
half bew.
15
8
Mallorca
half bew
17
4
München
geheel bew.
6
0
Nice
onbewolkt
12
o
Oslo
zwaar bew.
1
0
Parijs
licht bew.
1
0
Rome
half bew
19
0
Spilt
regen
15
Stockholm
geheel bew.
1
0
Wenen
geheel bew
2
0
Zürich
geheel bew.
3
0
Casablanca
regenbui
17
6
HOOGWATER vrijdag 2 december Vlisstngen
S 45-18.00. Hanngviietsluizen 5 45-18 02; Rotler-
i Helder 11 20-23.13; Harlln-
1 1 05-13 55; Deltaiji 3 07-15 45.
[onder redactie van Loes Smit
Er zullen best mensen zijn die hun
eigen lichaam goed begrijpen. Zo
van: als ik dit doe gebeurt dat, als
ik dat laat gaat er daar iets mis, of
als ik daar iets voel moet er iets
met dat orgaan aan de hand zijn.
Natuurlijk zijn er zulke mensen.
Maar er zijn er heel zeker heel wat
meer die er geen idee van hebben
hoe hun lichaam op allerlei toe
standen reageert en zelfs niet hoe
het in elkaar zit. Nu zijn er wel
medische handboeken die een
mens daar enig inzicht in kunnen
verschaffen, maar of iedereen daar
makkelijk naar grijpt valt te be
twijfelen. Vaak zitten ze tamelijk
moeilijk in elkaar en voor de dan
eindelijk uitgepuzzeld hebt wat je
zoekt zal voor veel mensen de lol er
al lang af zijn.
Een echt overzichtelijk handboek
is bij Het Spectrum verschenen
„Mannenlijfboek", dat door een
grote groep van redacteuren, teke
naars en deskundigen is samenge
steld en als „een gebruiksaanwij
zing" gepresenteerd wordt. Wie al
les wil weten moet bij het begin
beginnen, want het boek behandelt
de mens vanaf het moment van de
bevruchting tot de ouderdom. Zo
kun je in het Mannenlijfboek zien
heo een mensje groeit, hoe lichaam,
geest en motoriek zich ontwikkel
den en verder kun je desgewenst in
een oogwenk opzoeken wat je hoort
te eten, hoe je kunt vermageren,
hoe je slaapt, wat er gebeurt als een
ziekte vat op je lichaam krijgt, hoe
het verouderingsproces zich vol
trekt, hoe je je lichaam het best in
•goede staat kunt houden, welke
invloed drugs hebben en nog veel
meer, eigenlijk alles wat je maar
aan vragen kunt bedenken. Daar
kun je in de 256 pagina's informatie
over lezen, maar je kunt het meeste
ook op zo'n duizend plaatjes en
grafiekjes zien.
Omdat het een mannenlijfboek is.
is een belangrijk deel van het boek
op mannen gericht. Uitvoerig wor
den geslachtsorganen, seksualiteit
en specifieke mannenziekten be
handeld, maar ook het vrouwenlijf
krijgt, zij het beknopt, een beurt.
De uitgever belooft trouwens nog
een apart „vrouwenlijfboek" ook
dat we zo omstreeks maart kunnen
verwachten. Daarin zal aan de
mannen dan maar beperkte aan
dacht worden gewijd en krijgen de
specifieke verschijnselen bij vrou
wen meer ruimte. Het Vrouwenlijf
boek wordt roze van kleur, het
Mannenlijfboek is bruiniger, maar
dat schijnt niets met de sekse te
maken te hebben.
Eén kanttekening bij dit Mannen
lijfboek (dat voorlopig 19,90 kost,
maar omstreeks 1 februari 25
wordt): in het hoofdstuk waarin het
gebit wordt behandeld, wil de tan-
dendeskundige alle kunstgebitten
's nachts in een bakje met reini
gingsmiddel laten weken. De mil
joenen dragers en draagsters van
een gebitprothese moeten van hem
dus zonder tanden naar bed. Niet
alleen zou dat in de late avond een
oorverdovend gekletter geven, al
die gebitten, maar zo gek zul je de
meeste kunstgebit-dragers (te
recht) niet Tcrijgen. Er staat trou
wens nergens waarom dat nou zo
noodzakelijk zou zijn.
Eigenlijk hadden deze ganzen althans volgens de Denen er al niet meer mogen zijn. Ze waren speciaal opgefokt
om met Sint Maarten, 11 november dus, gebraden en wel op de Deense tafels opgediend te worden. Maar de prijzen
lagen toen zo hoog dat het einde van de ganzen nog maar even werd uitgesteld. Helaas voor de ganzen kwam van
uitstel geen afstel. Hier worden ze in de richting van een abattoir gedreven, waar zc geslacht zullen worden om
geslacht en wel in de koelhuizen de kerstdagen af te wachten.
Het is niet onmogelijk dat een
luchtreiziger die in Amerika arri
veert. dit soort vragen van de doua
ne krijgt voorgelegd: „Hebt u de
afgelopen maand nog in de koeien-
poep getrapt? In geitenkeutels dan
soms? Kleeft er wellicht varkens-
mest aan uw broekspijpen?" Wel
niet precies in die bewoordingen,
maar het komt wel op hetzelfde
neer. Want volgens het Amerikaan
se ministerie van landbouw moeten
de ambtenaren iedereen die het
land binnen komt, vragen „te ver
klaren of zij in de afgelopen dertig
dagen al dan niet in het buitenland
boerderijen hebben bezocht".
Geeft de reiziger een bevestigend
antwoord, dan wordt haar of hem
verzocht eerst even alle verdachte
stoffen van het schoeisel af te spoe
len. De maatregel is bedoeld om
het Amerikaanse vee zo veel moge
lijk te vrijwaren van veeziektes, die
makkelijk via de mens overge
bracht kunnen worden Het virus
bijvoorbeeld dat mond- en klauw
zeer veroorzaakt, kan het wel zeven
dagen bij zijn menselijk transport
middel uitzingen, en met de perio
de van dertig dagen hebben de au
toriteiten dan ook een extra veilig
heidsklep willen inbouwen. De Ver
enigde Staten vertrouwen het
buurland Canada in dit opzicht
heel wat meer dan welk ander land
ook. Wie uit Canada de V S. bin
nenkomt, hoeft niets over zijn con
necties met koeien te vertellen
Nog even een tip voor sinterklaas:
er zijn weer zes deeltjes uit in de
Lantaarn-reeks (redactie Piet den
Besten en Niek van Noort). een
serie informatieve boekjes over alle
mogelijke onderwerpen voor kinde
ren van ongeveer acht tot tien Jaar.
De nieuwe titels zijn: Ridders,
Woestijnratten. Vincent van Gogh.
De computer, Schapen en boeren,
en Bruggen in Nederland. De prijs
is laag gehouden (wat kan omdat er
geen gekleurde, maar zwart-wit il
lustraties in staan), nl. ƒ4,85 per
boekje 4,40 per stuk voor wie er
zes tegelijk koopt). De uitgever is
Kok in Kampen.
Fish and chips, het nationale vlug
ge hapje waarop de Engelsen zo
vereot zijn, dreigt te verdwijnen.
Het hapje, een slap aftreksel van
onze frieten, maar dan met vis in
plaats van mayonaise, lijdt onder
de concurrentie van Chinese, Ame
rikaanse, Israëlische en andere bui
tenlandse snacks, en bovendien
brengen de vissers niet genoeg ge
schikte vis meer aan de wal. In tien
jaar is het aantal „ftsh and chlps"-
winkels met vierduizend vermin
derd en volgens een woordvoerder
van de federatie van patatverko
pers, zullen we maar zeggen, sluit
er nog steeds elke dag wel eentje.
