rognose van kanker
j kind is verbeterd
Regering wil juiste
eleid niet voeren'
(unst
h
Yes met Wakeman
inzinking te boven
interieur
Grandioze uitvoering
van Francks symfonie
lijn met lange oren
ing kinder-oncologisch centrum
ton neemt deel
luinaarde-
ect in Ierland
.«IV-voorzitter: Geen kostenverlaging bedrijfsleven
Optreden compact in vorm en inhoud
'Over de grens der Etrusken'
Honderdguldensprent van Sal Meijer
Kinderen zijn hinderen.
Waarschuwen is niet genoeg.
Hou ze in de gaten! sïrë
Elisabeth deLestrieux
Inlichtingen:
Kerstexpositie
Water als vijand
Water als vriend
Onbekende schatten
in de waterschappen
De Spröng^^
Interieur
architectuur
De kastenwand
met zwevende
deur IliraiSS
AG 26 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 9
Amsterdamse RAI wordt tot 27 november een nationale „Kleindierententoonstelling"
jn. Hier wordt het konijn met de langste oren nog eens overgemeten. Het dier meet van oor
- 58 centimeter.
Diere
drecl
>rug<
usd<
ïekoi
elbur
ladin
elbur
»ekor
GEN „De prognose van de kwaadaardige ziekten bij
id is de afgelopen twintig jaar duidelijk verbeterd. Dit is
leer te danken aan het hierop meer bedacht zijn van de
it nauwkeuriger onderzoek op de consultatiebureau's, een
ïring bij het stellen van de diagnose en de verpleegkundi-
iherapeutische mogelijkheden die zijn verbeterd".
Dit zei prof. dr E. D. A. M. Schretlen,
hoofd van de afdeling kindergenees
kunde van het Nijmeegse Radboud-
ziekenhuis bij de opening van het
kinder-oncologisch centrum giste
ren. Dit centrum is mogelijk ge
maakt door de actie „Geven voor
leven", die het Koninklijk Wilhelmi-
na Fonds (KWF) en de NCRV in het
najaar van 1974 hielden en die 70
miljoen gulden opleverde.
AAG Billiton (een maat-
lj van de Koninklijke Shell
Alcan Aluminium en Ana-
nCompany gaan samen een
rdefabriek in de Ierse Repu-
Duwen, die ongeveer 500 mil-
pilar (1200 miljoen gulden)
>sten. Alcan neemt voor 40
iet project deel, Billiton voor
r***en Anacona voor 25 pet.
I (V/lriek, die aan ongeveer 800
VI, werk zal bieden, zal gebruik
van verschillende geïmpor-
uauxieten. De daaruit gepro-
le aluinaarde zal door de drie
aers worden gebruikt in
ijen in andere landen of voor
p aan derden.
3n fjze van de Ierse Republuek
.bepaald door verschillende
>cnon, waaronder het feit datler-
1 i8-van de EG. Dit maakt het
jk de aluinaarde zonder be-
allfingen in andere lidstaten in
ebb»en Verder zijn er gunstige
regelingen in Ierland voor de
an hort gerichte bedrijven.
SRDAM Als gevolg van de
keling op de geld- en de kapi-
iedefkt verhoogt de NMB met
7958 van maandag de rente op
^ïermijnspaarrekeningen met
Ten van twee tot en met zes
leidir
Het eerste centrum voor jeugdkan-
ker verbonden aan het Emma-kin-
derziekenhuis in Amsterdam draait
al, terwijl er ook nog dergelijke cen
tra komen in Rotterdam en Gronin
gen. De stichting van het centrum in
Nijmegen kreeg negen miljoen van
het KWF voor de komende vijf jaar
om dit centrum te ontwikkelen en
voor onderzoek naar kanker bij jeug
digen.
Van de 40.000 kwaadaardige tumo
ren, die per jaar worden geregis
treerd behoren er slechts één pro
cent tot de kinderleeftijd, aldus prof.
Schretlen. Dat wil zeggen dat in de
leeftijdsgroep van één tot vijftien
jaar jaarlijks 450 maal de diagnose
kwaadaardige ziekte wordt gesteld.
In de loop der jaren is wat dit aantal
betreft de prognose dermate verbe
terd dat bij voorbeeld bij leukemie
er voor vijftig procent kans op gene
zing bestaat en bij nier-tumoren
voor 80 procent.
Het kinder-oncologisch centrum in
Nijmegen is opgezet in samenwer
king met de Stichting Nijmeegs Uni
versitair Kankercentrum en het
Radboudziekenhuis en zal een poli
klinische en therapeutische functie
verzorgen voor Oost Nederland.
'ERDAM Voorzitter ir. J. de Wit van het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond heeft
in in de jaarvergadering van de Federatie voor de Nederlandse Export (Fenedex) de regering
;t, „omdat zij weigert dat beleid te voeren dat het beste is voor alle partijen. Het draagvlak
e Nederlandse welvaart, dat wordt gevormd door het bedrijfsleven, is ziek. En hoewel de
ie voor de hand ligt, wordt hier niet naar gehandeld.
>uurj
slechte concurrentiepositie collectieve uitgaven in de toe-
iwt als het ware om kosten- komst".
■der^g De overheid belijdt dit wel
De Wit, die zich ook beklaagde over
wat hij noemde de weinig coöpera
tieve opstelling van de vakbonden,
vond dat het allesbehalve goed gaat
in de Europese Gemeenschap. Hij
ziet daar gebrek aan beleidsharmo-
oor de werkgevers bepleite nisatie op EG-niveau, onevenwich-
*Étenmatiging vereiste de me- tigheid in de verhouding tussen de
nationale economieën, onzekere mo
netaire verhoudingen enzovoort.
Irei mond, maar laat daden ach-
onV Ook 1977 is wat dat betreft
iats'on een verloren jaar, omdat
fheid weigert het juiste beleid
stelJen", aldus ir. De Wit.
or de werkgevers bepleite
itenmatiging vereiste de me-
ing van de overheid. Die me-
ing wilde zij niet geven, waar-
dertvreesd moet worden, dat onze
Un Tentiepositie er ook het ko-
i jaar niet beter op zal worden,
it overheidsbestedingen en
Bchtsuitgaven de regering be
ker voorkomen dan onze in-
onale concurrentiepositie,
mt zij zelf de basis voor de
Gevaarlijke kanten
„Vooral voor het internationaal ope
rerende Nederlandse bedrijfsleven,
dat met een kleine thuismarkt zijn
produktie, afzet en research meer en
meer Europees is gaan organiseren,
door Willem Schrama
Sinds de jaren zestig werden naar de
kinderkliniek van het Radboudzie
kenhuis al vele kinderen met kwaar-
dadige ziekten verwezen. Geleide
lijk aan ontstond binnen de staf van
deze kliniek een groep kinderartsen,
die zich speciaal op deze kinderen
richtten.
Er werd een team gevormd waaraan
de vele disciplines, betrokken bijde
verzorging, verpleging, de diagnos
tiek en de behandeling van het kind
met een kwaardaardige ziekte, deel
namen. De stap naar een centrum
van jeugdkanker is van daaruit ei
genlijk logisch. Aan het centrum
zijn ook een psycholoog en maat
schappelijk werker verbonden die
zich gaan bezighouden met een in
tensieve begeleiding van ouders en
kinderen, en tevens contacten moe
ten leggen met ziekenhuizen i de
omgeving van het kind voor een
goede opvang en nazorg.
Einde aan ruzie
Wat de nogal overkwikkelijke ruzie
betreft, die ontstond over de verde
ling van de opbrengst van „Geven
voor leven" lijkt een einde te zijn
gekomen. Aanvankelijk dienden
Rotterdam en Groningen aanvra
gen in bij het KWF voor nieuwbouw-
plannen voor respectievelijk zestig
en veertig miljoen gulden voor der
gelijke centra. Waarmee de op
brengst tekort zou schieten. Dat is
echter nooit de opzet geweest van
deze actie. Het geld zou alleen be
stemd zijn voor de zorg van patiën
ten en onderzoek. Het KWF is nu
met Rotterdam tot overeenstem
ming gekomen, zodat de impasse is
doorbroken. Daar zal nu waarschijn
lijk volgend jaar kunnen worden be
gonnen met een centrum voor
jeugdkanker. Alleen moet nu nog in
Groningen worden bekeken hoe een
dergelijk centrum is in te passen
binnen de reeds bestaande voorzie
ningen van een kinderkliniek.
De Yes-formule mocht dan aanvan
kelijk beïnvloed zijn door groepen
als The Nice (door jazz en klassieke
thema's geïnspireerde rock), al gauw
werd ze definitief bepaald door een
zeer theatrale manier van compone
ren. een forse dosis synthetisch ge
weld in de vorm van allerhande elek
tronische hulpmiddelen, en niet in
het minst de verheven teksten die
bijna een logisch gevolg lijken van
het macrobiotische leefgedrag van
de groepsleden.
Met inbegrip van een aantal inzin
kingen (Rick Wakeman verliet de
groep in 1973 vanwege de zweverige
koers en de rauwkostcultuur van
zijn collega's) heeft Yes de afgelopen
zeven jaar die formule geperfectio
neerd tot een muziekvorm die de een
doet likkebaarden en de ander af
schrikt. Een muziekvorm die geen
tussenweg openlaat, omdat ze zo bij
zonder eigen is. Ze is gemaakt op de
rauwe hoge stem van Jon Anderson,
op de grillige gitaarsoli. van Steve
Howe, op de stoeiende baspartijen
van Chris Squire, op het toetsenal-
lerlei van de inmiddels weer terugge
keerde Rick Wakeman. En dat alles
wordt vaak met ingewikkelde syn
copes ritmisch gesigneerd door
drummer Alan White.
Een lange inleiding voot enkele noti
ties over het concert dat Yes donder
dag- en gisteravond voor een uitver
kochte Ahoyhal ten beste gaf, maar
het is niet anders. De muziek van
Yes ik vind het iets heel bijzon
ders laat zich niet in verslagvorm
beschrijven, al blijven er zoals ge
zegd wat kanttekeningen over. De
zang (en dan vooral de meerstemmi
ge gedeelten) kwam er mooier uit
dan ooit, en was zelfs glaszuiver ver
geleken bij de povere resultaten op
het driedubbele live-album Yes-
songs (1973). De aankleding was een
verademing (complete vlammen- en
wolkenpartijen tegen een ijspegelde
cor geïnspireerd op de befaamde pla
tenhoezen van Roger Dean) en de
balans was in dit keiharde instru
mentale geweld wonderwel altijd
weer te vinden. De terugkeer van
Wakeman tenslotte heeft de groep
weer in optimale conditie gebracht
en dat werd gevierd met een integra
le uitvoering van de jongste lp
„Going for the one" en natuurlijk
oudere stukken als „I've seen all
good people." „Roundabout," „And
you and I" en „Close to the edge."
Stukken die niets afdeden aan de
compactheid van dit optreden, zowel
in vorm als inhoud.
door W. H. Wolvekamp
ROTTERDAM Met betrekking tot César Francks symfonie in
d kl. ontmoet ,men bij gerenommeerde dirigenten nogal verschil
van opvatting. Er zijn er die een zekere romantische inslag op
meerdere plaatsen (zich openbarende in agogische accenten en
ritardandi) niet schuwen.
Een dirigent als Willem van Otterloo
daarentegen houdt de tempi in het
algemeen aan de strakke kant. Maar
een zo haast op de metronoom afge
stemde uitvoering als donderdag
avond in de Boelen, waar het Con
certgebouworkest onder leiding van
Kirill Kondrasjin César Francks
symfonie ten gehore bracht, mag een
zeldzaamheid heten.
Niettemin maakte deze uitvoering
een haast overrompelende indruk.
Kondrasjin bereikte met het orkest
een praktisch onbegrensde kleurver-
scheidenheid, bouwde de verschil
lende hoogtepunten in het kolossale
werk met de grootste zorgvuldigheid
op en leidde het orkest tot uitermate
exact samenspel. Hij liet het hele
orkestrale apparaat als één instru
ment spelen. Heel duidelijk drong
zich hierbij weer de vergelijking met
het orgel op met zijn terrassendyna-
miek. Het omgekeerde dus van
Francks uitspraak: „Mon orgue,
c'est mon orchestre." Op één plaats
leek het even of de dirigent in zijn
onbuigzaamheid ten opzichte van
het tempo te ver ging, namelijk daar,
waar het koraalachtige thema in het
koper fortissimo wordt herhaald.
Ook hier kon er geen tempobuigink
je af. Maar toch zo kan het blijk
baar ook. De uitvoering was er niet
minder indrukwekkend om.
De Amerikaanse pianist Malcolm
Frager heeft tijdens dit concert een
solistische bijdrage gegeven met
Tschaikowski's eerste klaviercon
cert in bes. Hij introduceerde daarbij
de oorspronkelijke versie van het
concert, waaraan tot nu toe geen
aandacht is geschonken. De alles
overdonderende pianoaccoorden
aan het begin blijven hier achterwe
ge. In plaats daarvan hoort men ge
broken accoorden in een geringe
sterktegraad, waardoor de melodi
sche curve van het orkest veel duide
lijker naar voren komt. Frager speel
de het hele concert overigens met
een verbluffende virtuositeit, en te
vens met een indringende muzikali
teit. Het opgetogen publiek riep de
solist na afloop vele malen terug.
Kirill Kondrasjin heeft de avond ge
opend met een eerste uitvoering
door het Concertgebouworkest van
Dmitri Sjostakowitsj' balletmuziek
„De bout." Het is vooral de sfeer van
het fabrieksleven die met veel lawaai
en weinig muziek tot uitdrukking
wordt gebracht. De componist heeft
heel wat betere werken geschreven.
zitten hier gevaarlijke kanten aan.
De concurrentie op de wereldmarkt
tussen de industrielanden zal zich
vooral op het gebied van de techno
logie gaan afspelen. Wat dit betreft
zit WEst-Europa in een ongunstige
positie tegenover de Verenigde Sta
ten en Japan, waar een nieuwe gene
ratie industrieën, gebaseerd op een
zeer geavanceerde technologie, in
opkomst is.
In Europa en ook in ons land", aldus
de NCW-voorzitter, „hebben
research en ontwikkeling in de ach
ter ons liggende jaren niet voldoende
aandacht gekregen Hij vond, dat in
het overheidsbeleid daarom een ver
sterking van de aandacht voor
research en ontwikkeling tot uit
drukking moet komen. Zo bestaat er
een dringende behoefte aan resear-
chopdrachten voor Nederlandse be
drijven.
De bankier A. Vermaak, lid van de
raad van bestuur van de Amrobank
en van Pierson Heldring en Pierson,
zei dat er voor de Nederlandse ex
port een heroriëntatie nodig is.
„Onze export concentreert zich nu
voornamelijk op de EG-landen maar
omdat de economische groei hier af
genomen is, moet de aandacht om
gebogen worden naar de landen el
ders in de wereld, die hogere groei
percentages hebben.
Deze heroriëntatie zal niet gemakke
lijk zijn. langzaam gaan en zeer veel
aanpassing vragen. Van de kant van
de overheid zal hierbij meer moeten
worden gedaan om de export te be
vorderen met algemene exportbe
vorderende maatregelen en op het
vlak van garanties en financiering.
LEIDEN De naam van de tentoon
stelling „Over de grens der Etrus
ken," die tot 26 februari in het Rijks
museum van Oudheden. Rapenburg
28 te Leiden gehouden wordt, is ont
leend aan een steen met een Etruski-
sche inscriptie „Grens der Etrus
ken." Deze steen bevindt zich in het
Leidse museum en maakt deel uit
van een collectie Etruskische oudhe
den. die daar sinds het begin van de
vorige eeuw bijeen is gebracht.
De naam Etrusken is voor velen nog
steeds met een waas van geheimzin
nigheid omgeven. De herkomst van
het volk is inderdaad niet helemaal
verklaard, bepaalde gebruiken, voor
al met betrekking tot religie en graf
ritueel zijn ons vreemd, geschreven
bronnen zijn heel schaars.
Toch gaat het op de tentoonstelling
niet om het mysterieuze. Integen
deel, het is een heldere expositie, die
veel mooie dingen laat zien. maar
vooral klaarheid wil scheppen. De
bezoeker wordt geholpen de grens te
overschrijden, die een zo ver van ons
afstaande cultuur omsluit.
Het is voor het eerst, dat de Etruski
sche collectie van het museum, aan
gevuld met een bruikleen van het
Koninklijk Penningkabinet in Den
Haag, in haar geheel wordt gepresen
teerd. Op de tentoonstelling o.a. al
basten askisten met prachtige re
liëfs. gouden sieraden en bronzen
beeldjes. Het hoogtepunt is een tech
nisch knappe reconstructie van een
ronde grafkelder met op banken ron
dom 21 askisten, waaronder 5 albas
ten exemplaren, die in 1743 in zo'n
onderaards graf in Volterra werden
gevonden.
AMSTERDAM Op 6 december is
het honderd jaar geleden dat de
schilder Salomon (8al) Meijer te Am
sterdam werd geboren. Ter herden
king van dit feit. liet Galerie Mokum
een speciale nadruk vervaardigen
van een van de meest bekende etsen
van Sal Meijer. „De Portugese Syna
goge." De oplage is beperkt tot hon
derd exemplaren, de prijs tot hon
derd gulden.
Galerie Mokum organiseert naar
aanleiding van Sal Meijers honderd
ste geboortedag tevens een herden
kingstentoonstelling. waarop, behal
ve een twintigtal schilderijen, gro
tendeels uit eigen bezit, ook Sal
Meijers vroegst bekende tekening te
zien zal zijn, een grote houtskoolte
kening, die hij ln zijn studietijd (in
1900) maakte naar de Staalmeesters
van Rembrandt.
Al vanaf 1966 organiseerde de Gale
rie Mokum, die de grootste collectie
werken van Meijer bezit, overzichts
tentoonstellingen van het werk van
deze „naïeve" schilder, die grote
naam maakte met zijn schilderijen
van poezen, vrouwen en stadsge
zichten.
De herdenkingstentoonstelling
wordt op 9 december geopend
Rjblicalieaangebodendxïdit bbd in samenweiling mei
de Siichting Ideele Redame
ROTTERDAM Sinds haar oprichting in 1968 staat de Engelse
groep Yes voor een muzikaal concept dat zo enig is, dat het
slechts met zwakke en ontoereikende termen als „techno-rock"
en „symfonische rock" kan worden omschreven.
Sla spijkers mei koppen,
word lid van hel CNV!
Samen sta je sterk!
Bel 030-941041.
<£H£>
DORORECHTS MUSEUM
Museumstraal 40
Dordrecht
Telefoon 078-34100
lol en mei 11 december
TAALIBEEU» EN BEEUKTAAL).
schilderden en tekeningen van Hans van
Arkel
lol en mei 8 januari
AELBERT CUYP M zlii familie,
schilders te Dordrecht
CABEl VISSER, objekten en tekeningen
tas JAM Dsrtrtctti Saseaa,
foto's en archiefstukken
Geopend dageh/ks van 10-17 uur
zon- en tanstdagen van 13-17 uur
Ie Karsldag an Mauw/aarsdag gfslotan
lenen
sparen
kopen
sbk kunstuitleen
ar,stel 34 a'dam tel. 239215
STEDELIJK MUSEUM
SCHIEDAM
HANS HOFMANN
TOT 11 NOVEMBER 1977
T' IS GEEN KUNST OM
SINT TE ZIJN
VERKOOPTENTOONSTELLING
TOT 6 DECEMBER 1977
hoogstraat 112 toegang gratis
Achthoven 11 Montfoort (bij Utrecht) Te! 03484 -23 62
-Halverwege De Meent/Montfoort afslag Mastwijk/Harmelen -
Geopend van dinsdag t/m zaterdag van 12 uur 's morgens
tot half 6 's avonds.
tSint ï£,uciën cAntiek
INKOOP-VERKOOP
020-233779
eigen graveeratelier
St. Luciensteeg 15 A'dam
Stedelijk museum
ALKMAAR
Koud tot op het bot
winterlandschappen 16e en 17e
eeuw
ma t/m do van 10-12 en
2-5 uur vrij v. 10-5 u
2a gesl. zon. 2-5 u.
over deze rubriek
Mevr. J. W. te Winkel
tel. 931662
Kunst- en veilingzaal
makelaars-veilinghouders in roerende
goederen
regelmatig ve>hngen - in kunst antiek en inbo<
dels voor onze clientele roeken wi| obiecten voor
goed gehalte verkoopcondities op aanvraag ook
voor ai uw taxaties inzake verzekeringen succes -
tel. 070-244271
Nateeu Dillenburgstraat 2
Den Haag
15-30 dec.
Ameterdam Antiques Gallery
van gesel, antiek waaronder tegels, kera
miek, brons, bodemvondsten Delfts por-
celein, etc.
(Spec, exp, v. kerstobjecten).
Centrum voor antiquair en verzame
laar Ameterdam Antiques Gallery, Nwe
Spiegelstr. 34, tel. 020-253371.
Stedelijk Museum
Prinsenhof Delft
25/11 t/m 29/1-78
Dag. geop 10-17
Zon- en feestdag 13-17
Nwjaarsdag gesl
goed wonen
moderne interieurverzorging
frans hoelslool
kost verlorenhof 147
lel 430023 amstelveen
Springweg 15
Utrecht
030-311583
kjii cc. mi
030-311583
Interieurarchitectuur
Michelangelostr. 64 en 66
Amsterdam LnLn
Tel. 790558 llcIDU
