LUèilJU
edrang om
e gaten
in de markt
0,1 °®en
,n bat
Verandi
knipsels
'Een voortdurende frustratie'
Goedaardige
roddel als
verstrooiing
Redacteur
raakt
afgest
c°mpt
Reporter
^au erf
j^esehotea
Scb<trken
'Kb
belden
r
3DAG 26 NOVEMBER 1977 TROUW/KWARTET 19
,De strijd om de buurtroddel
lis industrieprodukt woedt
als nooit tevoren," schreef
het weekblad De Tijd, nadat
Garin maart van dit jaar Henk
■nkiyan der Meyden zijn week-
ba&lad Privé ten doop had ge
houden. Met dit tijdschrift
eziftiam het Telegraaf-concern
het op tegen de VNU, het
!n 'Uitgeversbedrijf dat eerder
rafjulke opmerkelijke succes
sen had geboekt met het
oul^weekblad Story, dat als eer
ste, in januari 1974, een ver-
id; ineend „gat in de markt"
vulde.
*to* achter
öe deur
'ba
'aW
at „gat" zou worden ge-
ormd door lezeressen voor
wie vrouwenbladen als Libel-
Ie en Margriet (eveneens uit
de VNU-keuken afkomstig)
ns te „moeilijk" waren gewor-
,evden. Die bladen hadden zich,
PrÉVriendelijker geformuleerd,
;,ssal te zeer tot specifieke „vak-
Ustijdschriften" ontwikkeld, en
anihadden allengs minder gele-
i genheid geboden een traan
a 'weg te pinken.
Part-time omroepmedewerker
te (74): Ik werk zelf nog halve
rm dagen bij de omroep en dus
ler ben ik benieuwd naar wat daar
et allemaal omgaat. Ik weet dat
-r er daar van alles gebeurt, ik
an heb m'n ogen niet in mijn zak,
maar in bladen als Privé lees
ik wat er precies aan de hand
is met al die omroep-sterren.
uit|
hia
iidc
Het Instituut voor psycholo-
n (gisch marktonderzoek kreeg
ia!iopdracht de verweesde leze
ressen te traceren. In het ver-
rinislag van het onderzoek, ge-
diipresenteerd onder de titel
:>r<j„Story-lezeres, wie ben je?",
®werden ze omschreven als
^"burgerlijke types, wars van
3 „harde sensatie", seks, ge-
de weid en ellende, verslingerd
aan „koningshuizen en be
kende persoonlijkheden," die
ienden te worden beschre-
'en in „korte zinnen", zonder
.moeilijke woorden". Het re-
lamevakblad Kontekst
iwalificeerde de Story-leze-
res onwelwillend als „een on-
idinozele hals in optima forma".
sg-,
-
Taxichauffeur (58): Ik kom
Privé voor m'n vrouw kopen,
ik kijk hem zelf ook wel even
door, maar ik geef er niet veel
om. Ach, ik rijd al dertig jaar
m'n taxi in Hilversum en dan
krijg je heel wat van die zoge
naamde bekendheden in je
wagen. Mij hoeven ze niet veel
meer te vertellen over al die
sterren. Ik heb ze achter in de
wagen gehad. Ik vind, dat er
meestal geen houtsnijdende
verhalen in staan.
De VNU dacht wel 150.000
van zulke halzen te kunnen
bereiken, met behulp van een
bombardement aan reclame,
waarvoor in totaal twee mil
joen gulden werd uitgetrok
ken Die schatting bleek veel
en veel te laag te zijn. Vol
gens de tegenwoordige
hoofdredacteur van Story is
in 1974 „de grootste marke-
ting-vergissing van de eeuw"
gemaakt. Story bleek te ap
pelleren aan de emoties van
veel meer lezeressen (en, niet
te vergeten, lezers) dan voor
zien was. Na drie jaar heeft
het blad een oplage bereikt
van circa 700.000 exempla
ren. Als er al sprake is van
een daliqg, mag die, volgens
een zegsman van Story, nau
welijks een naam hebben.
Een jaar na de introductie
van Story brachten de gewe
zen uitgever van het seksblad
Candy, Peter Muller en diens
broer Robert het naar inhoud
en vorm vrijwel identieke
tijdschrift Weekend op de
markt. Dat blad leidde een
minder rooskleurig bestaan,
maar sinds de Nederlandse
Dagbladunie zich erover
heeft ontfermd, gaat het de
goede kant op. Er worden nu
183.000 exemplaren van ver
kocht, en het ziet ernaar uit
dat het er meer worden.
Huisvrouw (58): Samen mei
m'n moeder, die in een bejaar
denhuis zit lees ik ze allemaal:
Story, Mix, Privé en Weekend.
Leuke bladen, met veel plaat
jes en kleine verhaaltjes en
nieuwtjes. Veel beter dan
Margriet, daar staan tegen
woordig alleen maar lange ver
halen in en veel te weinig
foto's.
Het succes van het door iets
meer vrouwen dan mannen
gelezen blad Story bracht de
VNU op het idee ook een
„Story voor mannen" te ver
vaardigen. Het eerste num
mer van dat blad. Mix, dat
het midden wilde houden
tussen Story en Panorama,
verscheen ruim een jaar gele
den. Ook dit tijdschrift sloeg
niet zo erg aan, wat niet weg
neemt dat er wekelijks zo'n
160.000 exemplaren van ver
kocht worden. Het dingt
sinds enige maanden ondub
belzinnig naar de gunsten
van de vrouw.
Privé, waarvan Henk van der
Meyden en Willem Smitt (ge
wezen chef-redacteur van
Story) hoofdredacteur zijn,
verschijnt in een oplage van
450.000 exemplaren. Het me
rendeel daarvan wordt, even
als van de concurrerende bla
den, los verkocht
Een gewezen redacteur van
Mix legt het als volgt uit:
„We knippen ons wezenloos,
uit alle mogelijke bladen.
Stel je voor: er staat bijvoor
beeld in Trouw een interview
met Ko van Dijk, die zegt dat
hij niet van kruiswoordpuz
zels houdt. Dat is geen lead.
Maar in een andere krant
zegt diezelfde Ko van Dijk
dat hij dol is op Mieke Tel-
kamp. Dat is wel een lead.
Daar moet en zal een verhaal
over komen. En dan begint
vaak de ellende. Je belt zo'n
man, en niet zelden wordt
dan een interview geweigerd,
zodra men hoort van welk
blad je bent. Later probeer je
het nog een keer met „u ac
teert zo goed,maar als zo'n
persoon blijft weigeren, moet
je gaan dreigen met de op
merking dat er anders een
„knipselverhaal" (samenge
steld uit kranteknipsels
red.) over hem wordt geschre
ven. Dan gaan ze vaak wel
overstag, ja. Dan worden ze
bang."
Organisatie-deskundige (31):
Ik koop Privé voor m'n moe
der, echt waar. Als je mij per
soonlijk naar die bladen
vraagt, zeg ik: ze moesten ver
boden worden, want er wordl
veel te veel in andermans pri-
vé-aangelegenheden gewroet.
Bovendien blijken veel van de
verhalen achteraf nog niet
waar te zijn ook, vreselijk.
De werkwijze van „pulpbla-
den" verschilt onderling nog
al. Zo benadert het brave Sto
ry zijn mensen in elk geval
netter dan het agressievere
Privé, waarvan de geestelijke
vader Henk van der Meyden
kennelijk een lichtend voor
beeld is voor het type journa
list dat een baan bij zo'n blad
ambieert. Het schrijven over
artiesten is vaak een jeugd
droom (relaties, parties, aan
zien), maar de kater komt al
gauw als men bemerkt dat
deze mensen vaak niets méér
te vertellen hebben dan „de
vrouw van de bakker", zoals
de doelgroep vaak door pop
journalisten zelf wordt om
schreven. Onder druk van
hoofdredacties moet er kopij
worden geleverd, hoe dan
ook. Dat resulteert dan in
zeepbellen als „Ik krijg bijna
geen enkele laars over die
dikke kuiten van me" (Rita
Hovink) en „Mijn bankstel
heb ik zelf gemaakt"
(Alexander Curly). De pulp-
journalist heeft te maken
met drie groepen mensen. De
eerste groep is immer aan
spreekbaar en is tuk op pu
bliciteit. Niet zelden zijn dat
artiesten wier roem reeds
lang vervlogen is en die bij de
gratie van dit soort bladen
blijven meetellen. We noem
den al enkele voorbeelden,
maar markant is ook hoe bij-'
voorbeeld een Ciska Peters
en een Conny Vink telkens
weer worden opgevoerd als
zijnde diva's van het Neder
landse amusement.
De tweede groep is pertinent
niet te vangen, en geeft de
roddelrubrieken geen kans.
Voorbeelden: Koot en Bie,
Don Quishocking, Liselore
Gerritsen (in HP: „Ik schiet
ze van m'n erf").
De derde groep is een zogehe
ten roterende massa, die te
„bewerken" is. Lukt dat, dan
is alles koek en ei. Lukt dat
niet, dan gaat men over op
ruigere methoden. Zoals er
onlangs weer enkele aan het
licht kwamen in het KRO-
radioprogramma De oude
Engh, dat een tweetal artike
len in Weekend terugbracht
tot klinkklare nonsens, van A
tot Z gelogen. Zo noemde
NOS-redacteur Ruud ter
Weyden een verhaal over een
zekere Loes Veldhuis (die hij
om zijn huidige echtgenote
zou hebben verlaten) „perti
nent in elke essentie on
waar." Hij had de vrouw om
wie het ging zelfs nooit ont
moet, sterker nog: de bewus
te vrouw had ook de schrijver
van het artikel nooit te woord
gestaan. Ter Weyden kwalifi
ceerde het brouwsel in Week
end als „een vorm van jour
nalistieke vervalsing die nau
welijks te omschrijven is."
Een ander verhaal onthulde
„waarom Shirley zo ongeluk
kig is" en ten bewijze werd
een relatie met Veronica-re-
gisseur Hennie Budie opge
voerd. Zangeres Shirley: „Al
mijn woorden zijn verdraaid,
zoiets verwacht je gewoon
niet. Later belde de journa
list me op om te zeggen dat
hij het eigenlijk niet had wil
len schrijven, maar dat hij
anders was ontslagen." En:
„Dit kan niet ongestraft
doorgaan, dit is vreselijk."
Hennie Budie: „Je kunt er
niets aan doen. Ze schrijven
regels en zetten er vraagte
kens achter. Gelukkig heb ik
er met mijn vrouw geen pro
blemen over, maar het eind is
zoek."
Huisvrouw (22): Sensatie,
daarom koop ik bladen als Pri
vé. Ik koop ze niet elke week,
maar toch wel regelmatig. Het
is iets om tussendoor te lezen.
Als ik een goed boek lees, kan
ik niet ophouden en dan blijf
ik zitten lezen en dat kun je je
in een huishouden lang niet
altijd permitteren.
Zo kunnen we doorgaan. VA-
RA-presentatrice Ati Dijck-
meester beleefde iets derge
lijks na een interview met
Mix te hebben geweigerd, en
Ted de Braak werd het
slachtoffer van Privé, dat als
enige ook op politiek terrein
actief is. Boven nietszeggen
de verhalen duiken de laatste
tijd koppen op als „De gehei
me flatjes van onze minis
ters," „Hoe Joop den Uyl
zichzelf geruisloos een halve
ton salarisverhoging gaf" en
„De nieuwe superauto van
minister Boersma", die nu
comfortabel naar sociale
probleemgebieden kan
rijden".
Kleuterleidster (31): Wanneer
ik 's avonds thuis kom na een
drukke dag: lekker glaasje
sherry, benen op tafel en een
Privé of een Story. Prima, erg
gezellig.
Verschoppelingen (Rita Ho-
vink zou tegen Privé gejokt
hebben) worden door de con
currentie (Story) met open
armen ontvangen. En anders
om torpedeert Privé een initi
atief van Story, dat Rutger
Hauer een gratis reisje naar
Hawaii schonk om daar Erik
Hazelhoff Roelfsema (schrij
ver van „Soldaat van Oran
je") te ontmoeten.
De Mix-redacteur, die ano
niem wil blijven, verzucht:
„Het is een voortdurende fru
stratie. Je wordt geconfron
teerd met kwijlende acteurs
die naïef en dom zijn. Elke
week weer opnieuw. En er is
niets aan de hand. Een aan
leiding voor een gesprek is er
bijna nooit. Je denkt op het
laatst: ze bekijken het maar.
Je raakt afgestompt. Op een
andere manier kom Je niet
onder die druk vandaan."
Saillant is nog dat in dit soort
bladen de laatste tijd met de
dikke Van Dale wordt gead
verteerd
Hoe zou je bladen als Story,
Weekend, Mix en Privé eigen
lijk moeten omschrijven?
Bob van Dijk, de 51-jarige
hoofdredacteur van Story,
zou het ook niet onmiddellijk
weten. Er wordt wel gespro
ken over een „gossip-indu-
strie", en daarmee kan hij
vrede hebben, zij het niet on
voorwaardelijk. „Gossip, wat
is dat? Is dat roddel? En wat
is roddel precies? Als daar
mee iets kwaadaardigs wordt
verondersteld, is dat begrip
niet op Story van toepassing.
Daarin wordt alleen informa
tie over kleine menselijke bij
zonderheden gegeven. Je zou
kunnen spreken van goed
aardige roddel. Daar heb ik
geen bezwaar tegen."
Bob van Dijk, conventioneel
gekleed (wit overhemd, ge
streepte das), gekapt en be
brild, zwaait sinds oktober
1974 de scepter over de onge
veer vijftien mannelijke en
vrouwelijke redacteuren die
het „blad met hart voor het
nieuws" vervaardigen. Hij
begon zijn journalistieke
loopbaan op 19-jarige leeftijd
bij het Haagse dagblad Het
Vaderland. Daar leerde hij
onder meer dat onder de vele
slachtoffers van een vlieg
ramp slechts die ene Hage
naar van belang was. Nieuws,
wil hij daarmee maar zeggen,
is betrekkelijk.
Hij was een jaar of zeven ver
slaggever ven Panorama, al
vorens hij in dienst trad van
Het Parool, dat, zoals andere
dagbladen in die tijd, een
kleurenbijlage van de grond
probeerde te tillen. Die po
ging, die op niets uitliep, gaf
zijn carrière een wellicht be
slissende wending. De zake
lijke kant van het vak had
zijn interesse gewekt. Hij
ging zich bekommeren om de
levenskansen van een perio
diek, verdiepte zich in. zoals
hij zegt, „de marketing-as-
pecten van het uitgeven".
Hij volgde een aantal cursus
sen op het onderhavige ge
bied en keerde na het inter
mezzo bij Het Parool, dat een
jaar had geduurd, terug naar
het VNU-concem, waar hij
marketing manager werd van
Oberon, een dochteronderne
ming die jeugdboeken uit
geeft. Met die ervaring was
hij de aangewezen hoofdre
dacteur van Story, „binnen
het concern beschouwd als
het eerste VNU-tijdschrift
dat vanaf idee tot en met
lancering volgens het marke-
tingboekje is ontstaan, on
derzocht en begeleid", zoals
een reclameblad in 1974
schreef.
Kritiek op bladen als Story,
die de lezers dom zouden
houden, omdat ze met louter
onbenulligheden om de oren
worden geslagen, vermag bij
Bob van Dijk slechts verba
zing te wekken. Over concur
rerende tijdschriften wil de
niet uit zijn tent te lokken
hoofdredacteur geen oordeel
vellen, maar met Story be
oogt hij niet meer en niet
minder dan de consumenten
„verstrooiing" te bieden, zo
als hij niet moe wordt te her
halen Wat daarop aan te
merken valt. ontgaat hem.
Verwijzend naar de uitkom
sten van onderzoeken (die bij
de lancering van Story vlijtig
zijn voortgezet), brengt hij in
het midden dat de behoefte
aan verstrooiing niet slechte
leeft bij „leesluie vrouwen",
zoals aanvankelijk was ver
ondersteld, maar ook bij hen
die, bijvoorbeeld, na lezing
van het weekblad Vrij Neder
land even op adem willen
komen.
„Onze lezerskring", zegt Van
Dijk. „is een vrij getrouwe
afspiegeling van de Neder
landse bevolking. Je zou kun
nen spreken van een grootste
gemene deler van het Neder
landse volk." Ter ondersteu
ning van die uitspraak maakt
hij er melding van dat vijf
procent van de lezers uit
„academici" bestaat „Onder
studenten en hoogleraren",
voegt hij er nog aan toe. ..zijn
er toch ook veel die bij wijze
van verstrooiing strips
lezen."
De vergelijking lijkt niet he
lemaal gelukkig gekozen,
omdat Story wel veel. maar
nu juist geen stripverhalen te
bieden heeft. Afgezien daar
van wekt het blad de indruk
wat al te braaf en behoudend
te zijn om ook de leesgrage
consument naar behoren te
bevredigen. Bob van Dijk
vindt dat dat wel meevalt.
„Wij willen." stelt hij voorop,
„een vriendelijk blad zijn en
blijven." Maar verder is het
allemaal toch „veel minder
rechttoe, rechtaan" dan in
het begin
Huisvrouw (38): Elke week
koop ik Weekend, Story, Mix
en soms Privé. Eigenlijk zon
de van de centen, hè? Maar ja,
toch lees ik ze: omdat ze niet
zo dik zijn, je kunt ze lekker
tussendoor lezen. Als ik al die
sores van die bekende mensen
lees, tegen wie je meestal zo
opkijkt, dan denk ik: het valt
met mij nog best mee, ik mag
niet klagen.
Naar de mening van de
hoofdredacteur zijn de veran
deringen die zich in de maat
schappij voltrokken hebben,
niet aan het blad voorbijge
gaan. „Harde misdaad en
harde seks. dat zijn nog
steeds onderwerpen waaro
ver wij niet bij voorkeur
schrijven. Maar we verzwij
gen niet meer dat iemand ge
scheiden is. of samenwoont.
De betrokkene moet er dan
natuurlijk geen bezwaar te
gen hebben dat we dat ver
melden."
Een fabrikant van zeepbellen
voelt Bob van Dijk zich ruet.
Hij vindt zijn bevrediging in
de aflevering van, zoals hij
zegt, „een goed, ambachte
lijk produkt". En hij be
schouwt dat produkt niet als
een mogelijkheid om snel en
erg rijk te worden. Waar de
hoofdredacteur van Privé,
Willem Smitt, in een inter
view met de Haagse Post
trots gewaagt van de stolp
boerderij die hij met „eigen
handen" verdiend heeft, zegt
zijn concurrent Van Dijk ge
noeg te hebben aan zijn „een
voudige drive-in-wonlng in
Castricum". Trompet en
trombone spelend, voelt hij
zich daar volmaakt gelukkig.
Heeft hij dan geen ambities?
„Natuurlijk heb ik wel idea
len," zegt hij. „Ik zou, met
mijn vrouw of zo, best naar
een onbewoond eiland willen
gaan. Een beetje zwemmen,
een beetje duiken. Als ik een
boek mee zou mogen nemen,
zou dat, en nu moet u niet
denken dat ik zo gelovig ben,
de bijbel zijn."
En dan, maar dat spreekt
vanzelf, is er ook nog dat
boek dat hij zelf zou willen
schrijven. „Een soort psycho
logische roman. Over een
man die een schurkenrol
heeft gespeeld, en die later
weer de gevierde held is
