leer steun voor Sadat
Canada draaft weer mee
n bewapeningswedloop
Mintoff dreigt pact
met Libië te sluiten
Spaanse koning zou
invloed verliezen
rië scheldt nog - Jordanië en Saoedi-Arabië doen niet mee
FBI wilde
maffia opzetten
tegen links
Als Malta niet met Westen rondkomt
i'unkrijk houdt EG-verklaring niet tegen
Piraten Nigeria
kapen Deense boot
Roemenië schorst
drie ministers
Cifra: in nieuwe grondwet
Schmidt: Polen, billijk
ons streven naar eenheid
Weer dode door
brandweerstaking
^TDAG
DAG 23 NOVEMBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
CAIRO (UPI, Reuter) De kansen van de Egyptische president Sadat om zich
eIde te houden in de Arabische wereld zijn aanzienlijk gestegen. De president, die een storm
vritiek oogstte met zijn reis naar Israël, heeft gisteren steun gekregen van Jordanië en Saoedi-
dingsorganisatie PLO niet nadruk
kelijk had genoemd. Wel heeft de
Sowjet-pers de afgelopen dagen veel
aandacht besteed aan de Arabische
kritiek op Sadat.
betuigde die steun heel
aglc met een verklaring van de
van voorlichting. Deze zei
erdat met zijn tocht naar Israël
79s had gebroken" en „de psy-
Ische barrière" (tussen Israël
{.^Arabieren) had weg genomen.
reis was volgens de Jordaan-
id#ister geheel geslaagd en had
ist'e hoop" gevestigd op hervat-
iufan de vredesconferentie in
ené-
iat|
ftoedi-Arabië werd geen soort
verklaring bekend gemaakt,
erdiplomatieke kringen in Bei
telden dat dit land achter de
ten druk bezig is met een of-
tegen de radicale Arabische
l Saoedi-Arabië zou zich daar-
vjral richten op Syrië, dat mo-
onder zware druk staat. De
president Assad, die Sadats
mckeurde, werd maandag al be-
Stiidoor Libië. De Libische rege-
ole weer op de proppen gekomen
eelet oude plan voor een zoge-
;ail ..afwijzingsfront", een groep
iemden die iedere vreedzame re-
zas met Israël afwijzen. Zo'n af-
segsfront stelt pas wat voor als
/otook mee doet.
I
Genève
Zolang de Arabische broedertwist
voortduurt, en met name Syrië blijft
dwars liggen, is het vrijwel uitgeslo
ten dat de vredesconferentie in Ge
nève wordt hervat. Deze conferen
tie, die nu al een paar jaar stil ligt
maar waar uiteindelijk toch een de
finitieve regeling voor het Midden-
Oosten moet worden gesloten, is het
afgelopen weekeinde een belangrijk
onderwerp van gesprek geweest tus
sen Sadat en de Israëlische premier
Begin. Zowel in Egypte als in Israël
werd gisteren gezegd dat „Genève"
nog voor het eind van dit Jaar bijeen
kan worden geroepen. Van een
Egyptische regeringsfunctionaris,
die met Sadat naar Israël is geweest,
deed gisteren de volgende uitspraak
de ronde: „Het doel van de reis was
reële voorbereidingen voor Genève
te treffen en dat doel is bereikt." En
een Egyptische krant meldde zelfs
dat er al een commissie aan het
werk was gezet om de vredesconfe
rentie bijeen te roepen. Wat voor
commissie dat dan was werd er niet
bij gezegd.
In Israël kwam het kabinet onder
leiding van Begin bijeen voor een
speciale zitting die geheel was ge
wijd aan Sadats bezoek. Er werden
geen mededelingen gedaan. Maar
ook in Israël gaan sterke geruchten
dat Begin en Sadat het het afgelo
pen weekeinde eens zijn geworden
over hervatting van de vredesconfe
rentie in Genève. Dat moet dan in
houden dat de regering-Begin haar
standpunt over de kwestie wie de
Palestijnen zal vertegenwoordigen
in Genève heeft afgezwakt. De Is
raëlische weigering om een echte
Palestijnse vertegenwoordiging in
Genève te accepteren is tot nu toe
één van de belangrijkste obstakels
geweest voor hervatting van die vre
desconferentie.
WASHINGTON (Reuter)
Twee jaar lang heeft de Ameri
kaanse federale recherche (de
FBI) met laster- en scheldbrie
ven geprobeerd de onderwe
reld en de communistische
partij tegen elkaar op te zetten.
Dat blijkt uit FBI-documenten
die deze week openbaar zijn
gemaakt.
De FBI zond in de jaren zestig valse
brieven naar leiders van de georgani
seerde misdaad (de maffia), vakbon
den die onder invloed van de onder
wereld stonden en communistische
periodieken, zoals het dagblad The
Worker. Deze brievenschrijverij
maakte deel uit van een veel bredere
campagne om bewegingen met min
of meer extreme politieke opvattin
gen te ondermijnen. Deze campagne
duurde van 1956 tot 1971 en stond
bekend onder de naam „Cointel-
pro", de (Amerikaanse) afkorting
voor contra-Spio^iageprogramma's.
De documenten die daurover nu zijn
vrij gegeven omvatten 53.000 pa
gina's.
Bij die documenten zit een brief die
in 1966 werd gestuurd naar drie maf
fia-leiders. ,,Eens zullen wij commu
nisten, door sociale hervormingen
dit land overnemen en dan zullen
wij uw soort mensen goed kunnen
bestrijden met onze eigen bommen
en geweren", zo staat in deze brief
die kennelijk de indruk moet wek
ken door communisten te zijn ge
schreven en waarin (indirect) stem
ming wordt gemaakt tegen sociale
maatregelen.
In het kader van dezelfde actie ging
er een brief naar het dagblad The
Worker, waarin deze communisti
sche krant werd geprezen voor het
aan de kaak stellen van de onderwe
reld-activiteiten. De maffia wordt in
die brief omschreven als ,,cen in
ktvis." In een brief aan bestuurders
van de transportbond (de Teamsters
Union, die altijd banden met de on
derwereld heeft onderhouden) werd
gewaarschuwd dat het ,,de commu
nisten" waren die achter de acties
zaten om de bond te zuiveren.
Uit de documenten blijkt dat com
munisten het belangrijkste doelwit
vormde van de ondermijningscam
pagne van de FBI. Andere groepen
die werden bewerkt waren bij voor
beeld de radicale zwarte organisa
ties, de Ku Klux Klan, de Nazi
partij, activisten onder Joegoslavi
sche immigranten, Portoricanen en
Cubaanse bannelingen.
Nadat drie jaar geleden dergelijke
FBI-activiteiten bekend werde is er
verschillende keren iets uit het ar
chief gepubliceerd, maar nooit in
een omvang als nu. In de documen
ten komt nog een aardige voetnoot
voor van de vroegere F B I-directeur,
de legendarische J. Edgnr Hoover.
„De ervaring leert", zo schrijft Hoo
ver, „dat dergelijke anonieme brie
ven door de ontvangers vaak worden
beschouwd als afkomstig van
scheurmakers of geestelijk gestoor
de mensen."
ldpartij
de houding van Syrië bestond
in nog geen duidelijkheid,
te^ige waarnemers meldden dat
al.rische regering zich wat aan
was. Ze kwamen op dat
radio-Damascus presi-
DrrSadat niet meer nadrukkelijk
ïrsrerrader" aanduidde, zoals de
depen dagen wel steeds was
ze p.
ee„ van die Syrische matiging
Iniets bij het debat dat de Alge-
vergadering van de Verenigde
edl gisteren aan het Midden-Oos-
De Syrische afgevaardig-
ve als eerste het woord voerde,
'esident Sadat er vreselijk van
Hij kwalificeerde Sadats reis
en dolkstoot in de rug van de
eren", een „tragi-komedie", en
absurd theater, waarin de
en de tegenstander nau-
Ijs van elkaar zijn te onderschei-
Egyptische afgevaardigde
mfte het eind van de Syrische
dfaak niet af en liep demonstra-
vjJe zaal uit. „Ik acht het niet
gej naar dergelijke beledigingen
asiteren", zo meende de Egypte-
n 1
irojbelang voor Syrië is ook de
snitng van de Sowjet-Unie. Uit de
wies van Moskou blijkt niet dat
<*>wjet-Unie zich openlijk achter
hradicaal Arabisch „afwijzings-
en" zal stellen. Het officiële pers-
au had gisteren een vrij gema-
commentaar op Sadats rede-
Ing in het Israëlische parle-
L De Egyptische president
van Tass alleen maar het ver-
,didat hij de Palestijnse bevrij-
sfl
VALETTA (UPI, AP) Premier Dom Mintoff van Malta heeft
het Malteser parlement gisteravond meegedeeld dat Malta en
Libië een pact achter de hand hebben mochten besprekingen
met Frankrijk en Italië mislukken. Malta zou in dat geval
kunnen kiezen voor een militaire unie met de Arabische landen,
aldus Mintoff.
Hij sprak in het parlement over de
garanties die het land zoekt zowel
van Europese als van Arabische kant
om het beleid van neutraliteit en
niet-gebondenheid voort te kunnen
zetten als de Britse bases op Malta in
1979 züllen worden opgeheven. „Ita
lië is zich volledig bewust van de
consequenties van een eventueel
pact met de Arabische landen als de
besprekingen met Europa zouden
mislukken. Zowel Frankrijk als Ita
lië hebben belang bij de niet-gebon-
den status van Malta", aldus
Mintoff.
De premier herhaalde dat het con
cept voor het akkoord met Libië in
de pijpleiding zit omdat Malta ge
noeg heeft van de Europese lippen
diensten. „Noch de Navo noch de
Westeuropese landen zullen er in sla
gen om Malta zijn victorie te onthou
den in 1979. De Britten zouden zelfs
eerder het land worden uitgezet als
wij ook maar het geringste vermoe
den zouden hebben dat iemand ons
probeert te ondermijnen."
Mintoff zei dat de Westeuropese na
ties nu moeten beslissen de niet-
gebonden status van Malta te aan
vaarden of af te wijzen. Volgens de
premier zou een dergelijke beslissing
beter zijn voor alle partijen, maar
Malta mag niet aan zijn lot worden
overgelaten bij het dragen van de
lasten. Deze hulp zou zowel via de
kteSEL (ANP. UPI) - De negen
5Sèn van de Europese Gemeen-
inppen zijn het gisteren alsnog
en geworden over een gemeen-
ppelijke verklaring over de reis
anpe Egyptische president Sadat
Israël. De verklaring is gisteren
opgesteld door de minis-
Van buitenlandse zaken. Daarin
ken de negen EG-landen de
arl uit dat het gesprek tussen
erfte en Israël zal uitmonden in
van het conflict in het
allen-Oosten waarbij rekening
|t gehouden met de rechten van
alpartijen.
f^open weekeinde waren pogin-
irl
gen van de EG om iets te zeggen
over Sadats reis mislukt omdat
Frankrijk tegen was. De Franse mi
nister van buitenlandse zaken, De
Guiringaud, waarschuwde gisteren
dat een J, voorbarige verklaring" ge
vaarlijk kon zijn en Sadats poging
juist zou kunnen topederen. Waar
schijnlijk is dat Frankrijk eerst de
reacties in het Arabische kamp wil
de afwachten. Mocht Sadat geheel
in het isolement terecht zijn geko
men, dan had Frankrijk bij de ande
re Arabische landen meteen weer
een voordeeltje gehad. Frankrijk
verwacht nu kennelijk niet meer dat
Sadat door de Arabische gemeen
schap zal worden uitgestoten.
EG kunnen worden geleverd als via
Frankrijk en Italië.
Hij zei voorts dat de neutraliteit van
Malta moeilijk te handhaven zal zijn
als het land het alleen van de Arabi
sche steun moet hebben en volledig
genegeerd zou worden door de Euro
pese naties. Na nog eens te hebben
uitgespeld dat zowel Italië als
Frankrijk direkt betrokken zijn bij
elke stap die Malta mocht nemen, zei
de premier dat „de tijd van talmen
voorbij is."
LAGOS (DPA) Ongeveer 20 Nige-
riaanse piraten hebben het Deense
schip „Ivory" op de rede van Lagos
overvallen, de kapitein gedood en
een deel van de 14 overige beman
ningsleden ernstig gewond. De pira
ten sloegen aan het plunderen en
maakten de radio kapot. Zij bleven
ongeveer twee uur aan boord en
namen alles mee wat van hun ga
ding was.
WENEN (Reuter) Drie Roemeen
se ministers zijn geschorst wegens
financiële onregelmatigheden, zo
melden Roemeense kranten.
President Ceausescoe schorste de
minister voor de industriële bouw
Vasile Boembacea, zijn plaatsver
vanger Constantln Ioncescoe en de
plaatsvervangende minister van
buitenlandse handel Ion Florescoe.
President Ceausescoe heeft bij een
regeringsonderzoek gelast naar
„schendingen van de financiële dis
cipline", zo melden het partijblad
„Scinteia" en andere kranten.
De ministeries van bouwnijverheid
ontplooien de laatste tijd grote acti
viteit wegens de vele woningen en
fabrieken die zijn vernield bij de
aardbeving van maart.
MADRID (UPI, Reuter) De kans bestaat dat In de nabije
toekomst de bevoegdheden van de Spaanse koning worden
beperkt, dat de Spanjaarden al op 18-jarige leeftijd stemmen
mogen en dat echtscheiding wettig wordt Deze dingen zijn
volgens het Spaanse nationale persbureau Cifra terug te vinden
in het ontwerp voor een nieuwe Spaanse grondwet.
Helmut Schmidt gebruikte de gelegenheid om wat foto's te maken.
WARSCHAU (Reuter, UPI) De Westduitse bondskanselier Helmut
Schmidt heeft de Polen gevraagd begrip te tonen voor het verlangen in de
bondsrepubliek naar een hereniging van de beide Duitslanden. Schmidt, die
momenteel voor een officieel bezoek in Polen is. sprak voor de Poolse
academie voor wetenschappen. Hij herinnerde zijn gehoor eraan dat Polen
het aan haar vaderlandslievendheid te danken heeft dat het een is gebleven
en nooit is opgedeeld. Ik vraag u ons eenheidsstreven te billijken ook al bent
u er misschien bang voor, aldus Schmidt.
Waarnemers hebben het opmerke
lijk genoemd dat een dergelijke rede
'gehouden is kunnen worden in een
land dat tijdens de bezetting door de
nazi's zes miljoen burgers heeft ver
loren. In de rede zei Schmidt verder
dat het streven naar ontspanning
niet aan de grote machten moet wor
den overgelaten. Het is in het belang
van de kleine en middelgrote landen
hun eigen inbreng te leveren in de
ontspanning en niet slechts te kijken
naar de overkant van de Atlantische
Oceaan en de Oeral, aldus Schmidt.
Hij pleitte ervoor de troepensterkte
van NAVO en Warschaupact op ge
lijke hoogte te brengen en de ver
mindering voor het totaal van de
troepenmachten te laten gelden in
plaats van de door het Warschau
pact voorgestane vermindering per
land.
Schmidts woordvoerder Bölling ver
klaarde dat de kanselier in zijn be
sprekingen met de Poolse partijlei
der Gierek de onderlinge verhoudin
gen, de ontwapening en de handels
betrekkingen tussen belde landen
had besproken. De besprekingen
zouden een vriendelijk karakter heb
ben gehad. Gierek zou verschillende
voorstellen hebben gedaan om het
handelsbalanstekort van Polen te
verminderen en Schmidt heeft be
loofd deze te zullen beoordelen. Van
daag gaat Schmidt naar Silezië en
zal hij onder meer het voormalige
concentratiekamp Auschwitz be
zoeken.
Het ontwerp is samengesteld door
een parlementaire commissie van
negen leden, waarin alle grote poli
tieke partijen van de rechtse Volks
alliantie tot de communisten zijn
vertegenwoordigd. Na een tweede le
zing zal het ontwerp bij het parle
ment worden ingediend en nadat de
Cortes (het 8paanse parlement) het
ontwerp, mogelijk gewijzigd, zal heb
ben aanvaard in een volksstemming
aan de kiezers worden voorgelegd.
Volgens Cifra wordt in het ontwerp
8panje een „parlementaire monar
chie" genoemd, waarin de soeverei
niteit berust bij het volk. De koning
krijgt grotendeels vertegenwoordi
gende taken en zijn optreden zal
worden beoordeeld door het parle
ment. Het economisch stelsel van
8panje wordt omschreven als „een
vrije markteconomie" waarin de re
gering vrijelijk kan ingrijpen.
Het hoofd van de regering zal niet
meer door het staatshoofd worden
aangewezen maar worden gekozen
door de kamer van afgevaardigden.
De premier kan tot aftreden worden
gedwongen door een motie van af
keuring in het parlement; de partij
of partijen, die een dergelijke motie
indienen moeten echter een nieuwe
eerste-minister voordragen, zodat er
geen situatie van luchtledigheid ont
staat.
Het huis van afgevaardigden heeft
grotere bevoegdheden dan de senaat
en zal van 350 tot 600 leden worden
uitgebreid. De senaat heeft voorna
melijk gezag op het gebied van de
betrekkingen tussen de staat en de
autonome gewesten. De koning ver
liest het voorrecht om veertig sena
toren te benoemen.
De stemgerechtigde leeftijd wordt
verlaagd van 21 tot 18 jaar. In het
ontwerp, zo zegt Cifra, worden de
mensenrechten volledig gewaar
borgd. Zo is de enige beperking op
bijeenkomsten, dat geen van de
deelnemers wapens mag dragen.
Elke vorm van censuur zal worden
afgeschaft.
Verdrag Portugal
Spanje en Portugal hebben gisteren
een verdrag van vriendschap en sa
menwerking gesloten. De twee lan
den zullen ln de toekomst nauwer
gaan samenwerken op militair, eco
nomisch. technologisch en cultureel
gebied. Het nieuwe verdrag, dat in
de plaats komt van „het Iberische
Pact" dat in 1939 door Franco en
Salazar werd gesloten, is getekend
door de Spaanse premier 8uarez en
zijn Portugese collega Soares, die
gisteren een tweedaags bezoek aan
Spanje afsloot.
In de inleiding tot het nieuwe ver
drag wordt gezegd dat de samenwer
king tussen Spanje en Portugal „de
zaak van de Europese eenheid zal
dienen en een bijdrage zal leveren
tot de internationale vrede en veilig
heid door het scheppen van een zone
van stabiliteit en vooruitgang in het
gebied waar de Middellandse Zee
grenst aan de Atlantische Oceaan.
Er zal een gemeenschappelijke raad
worden gevormd die onder leiding
zal staan van de twee ministers van
buitenlandse zaken.
LONDEN (Reuter) Een vrouw is
gisteren omgekomen in haar bran
dende souterrain-woning in het wes
ten van Londen voordat brandbe-
strijders van de luchtmacht, die sta
kende beroepsbrandweerlieden
moeten vervangen, ter plaatse wa
ren. Ook de politie, die eerder ter
plaatse was, kon niets uitrichten.
Volgens een woordvoerder van het
Engelse ministerie van binnenland
se zaken zijn sinds het begin van de
brandweerlieden-staking op 14 no
vember twintig mensen in Engeland
en Wales bij branden om het leven
gekomen. Maar de woordvoerder
voegde eraan toe, dat dit niet het
gevolg was van de afwezigheid van
de normale brandweren.
De omgekomen vrouw was de derde
in 24 uur tijds. Maandag kwamen
twee jonge kinderen om het leven
bij een brand in Oost-Londen.
rl
Rimmer Mulder
JA WA Canada geeft over het lopende begrotingsjaar ongeveer 9,5 miljard gulden uit voor
e defensie. Dat is een hoop geld, maar ook weer niet zoveel als we het vergelijken met wat
pre westerse landen aan de strijdkrachten besteden. Nederland bijvoorbeeld, dat negen
en inwoners minder heeft, komt in 1978 ook al op 9,5 miljard gulden. Vergeleken met de grote
Ir. de Verenigde Staten, slaat Canada helemaal een pover figuur: Amerika geeft ruim 99C
len per inwoners uit voor defensie, Canada nog geen 350.
loopt dus helemaal achter
in de bewapeningswedloop,
oilen die het land daarvoor een
lJnpje willen geven moeten echter
even het volgende cijfertje
e*en: Nederland zal zijn werkelij-
le ltgaven voor defensie (dus zon-
idinflatie) volgend jaar met onge-
;d drie procent opvoeren, Canada
n twaalf procent. Met andere
d den: Canada zal zijn achter-
ïjfcl op het gebied van de bewape-
n de komende tijd met vrij forse
;g)pen proberen in te halen. Tege-
birtijd zal het land zijn directe
ierage aan de NAVO versterken,
n deze politiek kiest Canada zon-
1 voorbehoud voor het westerse
nlaire bondgenootschap. De Ca-
:t£se houding is op dit punt niet
d zo duidelijk geweest. Halver-
de jaren zestig werd er wel
:i celd met het idee van een neu-
r Canada, dat zich dan los zou
dten maken van het westen en
£e samenwerking zou moeten
b en met de niet-gebonden lan-
Premier Trudeau leek het kort
na zijn opkomst ook in die richting
te zoeken. Hij verlaagde de Canade
se bijdrage aan de NAVO en stelde
Zich in zijn buitenlands beleid veel
onafhankelijker op tegenover de
Verenigde Staten. Zo flirtte hij open
lijk met bijvoorbeeld Cuba en China,
landen waar de Amerikanen alleen
maar heel lelijk tegen konden doen.
„Geschrapt"
Maar de beleidsmakers in Ottawa
hebben nooit echt geprobeerd van
Canada een „niet-gebonden" land te
maken. „Dat idee is geschrapt," leg
de een Canadese top-ambtenaar ons
uit. „Het is gewoon onmogelijk. Wij
maken deel uit van de westerse sa
menleving, of we dat nu leuk vinden
of niet." Binnen dat gezelschap van
westerse landen kan Canada natuur
lijk verschillende rollen spelen Het
kan concluderen dat zijn meeste be
langen praktisch samenvallen met
die van de Verenigde Staten en dat
het daarom maar zo dicht mogelijk
tegen Washington moet aankruipen.
Praktisch is daar wel wat voor te
zeggen. Economisch zijn beide lan
den geheel met elkaar verweven.
Aardrijkskundig vormen ze zo'n een
heid dat samenwerking op militair
terrein nauwelijks te vermijden is.
De Canadezen stellen echter prijs op
een beetje zelfstandigheid en probe
ren daarom toch zich van Amerika te
onderscheiden. Dat hebben ze de af
gelopen jaren bijvoorbeeld gepro
beerd door, binnen die westerse sa
menleving, de banden met de Euro
pese Economische Gemeenschap te
versterken. Hechte samenwerking
met West-Europa moest het tegen
wicht worden voor de sterke Ameri
kaanse druk op Canada.
Offer
Doorslaande successen zijn met
deze politiek nog niet geboekt. Toch
blijven de Canadezen streven naar
die bijzondere relatie met de Westr
europeanen. Daarin past ook de op
voering van de bewapening. „Wij
willen laten zien dat wij groot be
lang hebben bij de Europese veilig
heid en dat wij bereid zijn daarvoor
een offer te brengen." aldus onze
zegsman op het ministerie van de
fensie in Ottawa. Hij legde uit dat er
een kloof bestond tussen de buiten
landse politiek en het defensiebeleid
van Canada. De Canadezen joegen
wel op politieke en economische
voordelen in Europa, maar verzaak
ten ondertussen hun plicht als mili
tair bondgenoot. Dat wordt nu recht
getrokken door wat meer te doen
aan de strijdkrachten.
Hebben de Canadezen dan zo'n
„groot belang" bij de veiligheid van
Europa. Strikt genomen hebben zij
voor de verdediging van hun eigen
grondgebied de Europese NAVO-
landen niet nodig. Een pakt met
Washington lijkt dan wel voldoende.
Dat Is waar, maar de Canadezen
hechten grote waarde aan het
machtsevenwicht tussen Oost en
West in Europa. ZIJ denken dat een
verstoring van het evenwicht kan
lelden tot een botsing tussen de
twee grote mogendheden, de Ve
renigde Staten en de Sowjet-Unie.
BIJ zo'n botsing zal Canada, door
zijn ligging, het zwaar te verduren
krijgen. De NAVO nu wordt be
schouwd als hét middel om dat
machtsevenwicht in Europa te
handhaven. „WIJ zitten in de NAVO
omdat we belang hebben bij het
voorkomen van confrontaties tus
sen de twee grote mogendheden Wij
kunnen helpen het evenwicht te
handhaven." zo wordt ln Ottawa uit
gelegd.
De verkopers van moderne oorlogs
vliegtuigen, die vorig jaar nog in de
slag waren over de verkoop van een
nieuwe straaljager aan vier Westeu
ropese landen, hebben een nieuw
jachtterrein: Canada. De Canadese
luchtmacht vliegt nog steeds met de
C-104 en de C-I01 (zie foto) die in de
jaren vijftig werd aangeschaft. Nu
beslist is dat Canada zijn strijd
krachten gaat moderniseren wil men
deze jager (die nu steeds als „verou
derd" wordt aangeduid) vervangen.
De Canadese regering staat daar
door voor de aanschaf van 130 tot 150
moderne gevechtsvliegtuigen. Daar
is op zijn minst een bedrag van zes
miljard gulden mee gemoeid. Er zijn
officieel nog zes types in de markt,
twee Europese en vier Amerikaanse.
De Amerikaanse concurrenten zijn:
General Dynamics,
McDonnel-Douglas, Grumman en
Northrop. De Europese bieders zijn
de Franse Dassault (fabrikant van
de Mirage) en de Duits-Brits-lta-
liaanse groep die de Tornado bouwt.
Bij de Canadese beslissing spelen
allereerst economische overwegin
gen: welk bedrijf kan het goedkoopst
leveren en biedt de meeste tegenor
ders voor de Canadese industrie? In
dat opzicht lijken dc Amerikanen in
hel voordeel. Er zijn echter ook poli
tieke aspecten. Door de aanschaf
van een Europese jager zou Canada
dc zo fel begeerde economische be
trekkingen met West-Europa kun
nen versterken. Het is mede daarom
goed mogelijk dal Canada twee types
jagers zal aanschaffen: één voor het
gebruik binnen NAVO-vcrband in
Europa en één voor het eigen gebied
in Noord-Amerika. Per slot van reke
ning lopen de taken die in beide
gebieden moeten worden uitgevoerd
nogal uiteen.
Dit houdt tevens in dat Canada
nauwlettend in de gaten houdt wat
de Westeuropeanen zelf doen aan
defensie. In dit verband valt al gauw
de naam van Nederland. De ln Ne
derland altijd aanwezige druk om de
defensie-uitgaven te verlagen laat
de Canadezen niet onverschillig.
„Als een Westeuropees land op zijn
defensie gaat bezuinigen, wordt het
voor ons moeilijker om uit te leggen
dat bij oas de defensie-uitgaven
Juist omhoog moeten. De mensen
zeggen dan: de Europeanen doen
het niet, waarom zouden wij het dan
doen?" zo luidde de boodschap die
ik mee kreeg naar huls.
