Indiaans levensbeeld
in Folkwang-dansstijl
Antwerpse
groep
vindt eigen stijl
Sebastlaan komt thuis mei
tintelendevingers.
KUNST
Johan Wagenaar-
prijs voor Escher
CLANDESTIEH"
UITGAVEN id
Mannen van den Dam in Amsterdam
administratie
medewerkster
f Opleidingen Bedrijfstrainingen
EEN MEDEWERKSTER
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1977
.W-S
door Hans W. Ledeboer
DEN HAAG De Venezolaanse, thans al jarenlang in West-Duitsland werkende, choreograaf
Carlos Orta is in ons land niet geheel onbekend: vorig jaar nam het Nederlands Dans Theater zijn
„El Error" in bewerking. Ditmaal presenteert het Nederlands Dans Theater in de Koninklijke
Schouwburg zijn „Yekuana" met decor en kostuums van de New Yorkse Joan Hall en als
begeleiding een compositie van Isabel Aretz uit Buenos Aires.
„Yekuana" is gelanceerd met nogal
wat pretenties. De naam is die van
een Indianenstam uit het Amazone
gebied en Orta duidt in het program
ma aan. dat zijn ballet handelt over
het wereldbeeld van de Yekuana-
Indjaan, zijn religieuze inzichten, de
stamverhoudingen. de plaats van de
.ishaman" als brug tussen volk en
geestenwereld. Dat is nogal wat en
om dat allemaal uit te dansen in
Folkwang-stijl is geen gemakkelijke
opgave. Orta is er niet in geslaagd
zijn pretenties volledig waar te
maken.
De compositie van Isabel Aretz is
een mengeling van muziek, zang. ge
sproken tekst en oerwoud-geluiden,
vooral apen-kreten.
Zo te zien helemaal een Amerikaan
se. vooral Latijns-Amerikaanse toe
stand. In feite is niets minder waar.
Want Orta studeerde aan de Fol-
kwang Hochschule in Essen, werd
later verbonden aan het Folkwang-
Ballet, werkte jaren lang samen met
Pina Bausch, en dat betekent dat
degene die iets van ballet en dans
weet, meteen beseft waar hij met
Orta aan toe is: de typische Duitse
Folkwang-stijl. opvolger van de
dansstijlen van Laban. Lily Green,
Mary Wigman. Die Folkwang-stijl is
interessant en heeft een geheel eigen
plaats in de dans. Of alles, wat Orta
er mee doet, volledig is geslaagd, is
een andere zaak.
Het decor bestaat voornamelijk uit
zeker niet oninteressante licht
beelden, geprojecteerd op een vlak
achterdoek.
De dans heeft een aantal heel aan
trekkelijke elementen, of liever mo
menten. die met langdurige en lang
niet altijd boeiende passages aaneen
zijn geregen. Er is een interessante
solo van Johan Meijer, die uitloopt
op een goed mannenduet. Er zijn
enkele evenzo boeiende groepen.
Maar er zijn te veel zaken, die voor
Vrouwengroep in „Yekuana" van Carlos Orta.
Van een onzer verslaggevers [A y
Dit jaar wordt de Johan Wage-
naar-prijs voor het gehele oeu
vre toegekend aan de Amster
damse componist Rudolf
Escher (65), destijds leerling
van Pijper. Hij schreef meerde
re koorwerken, enkele symfo
nieën en veel kamermuziek. De
Sem Dresdenprijs valt Marius
Flothuis ten deel, met name
voor zijn Hymnus opus 67 voor
sopraan en orkest. De Kees van
Baarenprijs gaat naar Rein-
bert de Leeuw en wel voor zijn
Symphonische Dichtung „Ab-
schied".
De prijzen zullen op 3 december door
burgemeester Schols worden uitge
reikt. Tijdens deze bijeenkomst (gra
tis toegankelijk) in de Nieuwe Kerk
zullen enkele werken van de be
kroonde Rudolf Escher worden uit
gevoerd.
be Johan Wagenaarstichting kwam
op 1 december 1947 van de grond op
aanbeveling van een door de Haagse
gemeenteraad Ingestelde commissie
met als opdracht „het kunstleven in
Den Haag herstellen". De eerste
voorzitter was Eduard van Belnum
die in 1957 werd opgevolgd door
Léon Orthel die in 1972 de voorzit
tershamer overgaf aan Paul Nies-
sing.
De Johan Wagenaarstichting wil de
Nederlands scheppende toonkunst
en het Nederlands muziekleven in
het algemeen en dat in Den Haag in
het bijzonder bevorderen. Men ver-
Het is dit keer niet een zelfgemaakt
stuk zoals ..De geschiedenis van
Angèle en Adeèle" maar een geschre
ven door John McGrath, oprichter
en huisschrijver van de bekende En
gelse groep 7:84.
De Mannen van den Dam een van
de twee delen van de Internationale
Nieuwe Scene heeft dat stuk uiter
aard op Belgische toestanden aange
past het komt over als zeer
Vlaams en heeft het gekozen om
dat het bij de eigen doelstellingen
past. maar ook als een mogelijkheid
om de volle aandacht te kunnen bes
teden aan het ontwikkelen van een
eigen speelstijl: weg van het natura
lisme. Dat lukt ook, al zullen ze het
zelf nog niet als een eindstadium
beschouwen, eerder als een stijl in
ontwikkeling De grote kwaliteit is
de humor en de warmte ervan. En
dat in twee versies
Want het stuk laat twee „bruggen
bouwers" en hun gezinnen zien: de
ingenieur en de voorman-lasser, de
ontwerper en de uitvoerder. Het ver
schil in levensstijl wordt karikatu
raal aangezet op een vermakelijke
manier, zonder dat er clichés bij op
treden. Fraaie gebaren, verheven
taal m het witte interieur van de
ingenieur, gulle gebaren en smeuïge
taal in het donkere, rommelige inte
rieur van de lasser In beide gevallen
zeer goed geacteerd, met een sugges-
wat betreft dansuitdrukking onbe
grijpelijk zijn. er is te veel herhaling
van beweging, er zit vaak te weinig
„schot" in de zaak. zodat men wel
eens de indruk heeft dat Orta te kort
schiet in danstaal en uitdrukkings
mogelijkheden.
Soms doet „Yekuana" denken aan
„Jungle" van Rudi van Dantzig, dat
meer dan vijftien jaar geleden werd
uitgebracht door Het Nationale Bal
let. Maar „Jungle" heeft meer
kracht, meer kern en een mooiere
opbouw. De beweging van Orta is
lang niet altijd dans. Dat hoeft ook
niet, zeker niet in een dergelijk werk
stuk. Er is ook, soms heel mooi,
„beeldhouwwerk met levend materi
aal", net zoals bij Van Dantzig. Maar
voor ons gevoel blijft Orta's werk
teveel aan de oppervlakte, is het te
krachteloos, heeft het te veel preten
ties.
'Yehuana' komt volgende week dins
dag in de Amsterdamse Stads
schouwburg.
TROUW/KWARTET PH/RKp
Wie de welvaart van vandall
meten zal daarvoor ongetwijf«|
dere en meer efficiënte maaUi
voor gereed hebben, maar Ir*
zich ook best eens bezig k
houden met de wijze waaropen
deze tijd van allerlei krijgen trA
boden.
n f
Op cultureel gebied vallen déOU'
logi die allerlei veilingen en anele:
riaten aan hun clientèle rondzj^o
steeds meer op. niet alleen dcer)
mate van volledigheid die h^
daar bereikt wordt maar nier01
der door de fraaie uitvoerig
ontvingen wij van Antiquariar
geverij Reflex (Achter Sint PiLaa
Utrecht) de gelijknamige catr
(nr. 3 - nov. 1977) geheel gewijl
clandestiene drukken uit de ttl,
wereldoorlog. Wie daarmee nic
kend is zal zich verbazen over f
in die donkere jaren in ons lan
uitermate verzorgd drukwerk
der toestemming van en tegen
van de bezetter in verschenen f
drukken hierbij een van de veL
straties af. Het is die van een"
nele en genummerde linoleum^
van ZERO (Hans Brakele) en^
vinden in „Nocturne", verzer
Attie de Vries (Arend de Vries
een oplage van 150 exemplareyy
perend is wat in dit boekje, <TT
eigen beheer is uitgegeven, te
staat: het is clandestien,
het niet aan iedereen zien, diw i
helemaal safe is". 1
Rudolf Escher
leende opdrachten, prijzen, belonin
gen en bekroningen. In 1971 werd
een commissie ingesteld om het ber
stuur te adviseren over toe te kennen
premies voor het uitvoeren van Ne
derlandse composities.
Niet minder dan 170 compositie-op
drachten werden verstrekt aan o.m.
Hendrik Andriessen. Badings, Dres
den, Monnikendam. Escher, Flot
huis, Frid. Kox en Ketting. De stich
ting ontwikkelt momenteel een plan
om componisten werken te laten
schrijven in overleg met de jeugd.
Het is de bedoeling te komen tot
workshops binnen de Stedelijke Mu
ziekschool.
De Johan Wagenaarprijs werd voor
de laatste maal in 1973 toegekend
aan Léon Ortel. De Sem Dresden
prijs ging toen naar Marius Monni
kendam voor zijn koor-oeuvre en de
Kees van Baarenprijs naar Otto
Ketting.
door André Rutten
AMSTERDAM De Mannen van den Dam uit Antwerpen zijn
deze week (t/m 26 november) in De Brakke Grond met hun
voorstelling van „Het verhaal van een man die bruggen bouwt".
tieve vrijmoedigheid. De vrouw van
de lasser zegt bijvoorbeeld: we heb
ben acht kinderen, maar we zijn een
te arme groep om zoveel acteurs te
kunnen onderhouden, daarom ziet u
er maar twee.
Dergelijkeonderonsjes met de toe
schouwers zijn er meer, want dat
past zowel bij de opstelling van de
groep als bij John McGrath. die o.m.
gezegd heeft: „Wij zeggen eigenlijk
wat het publiek al denkt, wij vertel
len de mensen geen nieuws, maar ze
willen dat eens hardop gezegd wordt
wat zij al denken." En dat gebeurt
dan ook hier.
De Ingenieur probeert bij zijn brug
gen een bij Temsche in Oost-
Vlaanderen. één bij Zeeuws Vlaande
ren een nieuwe, goedkopere con
structie uit. en daar vallen doden bij.
Daar worden geen hevige drama's
van gemaakt, er worden wel duidelij
ke dingen over gezegd, door de zoon
van de ingenieur, ook door diens
vrouw De duidelijkste ontwikkeling
maakt die zoon door: van hippie tot
nadenkende arbeider, alhoewel het.
zó gezegd, zwart-wltter klinkt dan de
voorstelling is.
Een aantrekkelijke voorstelling. Er
zit goed acteertalent in de groep, en
alhoewel er een eenheid in de ont
wikkelde speelstijl is bereikt, heeft
ieder en toch een persoonlijke vari
ant op.
Handelscompagnie b.v. is gespecialiseerd in de
levering van produkten, materialen en service aan
industrie en scheepvaart.
Wij vragen voor onze afdeling Boekhouding een:
administratie medewerkster voor de
crediteurenadministratie.
Vereisten:
- een opleiding op Mavo-niveau
- in bezit van typediploma
- bij voorkeur ervaring in soortgelijke
werkzaamheden.
Leeftijd: 20 jaar.
Naast een goed salaris bieden wij u uitstekende
overige arbeidsvoorwaarden (o.a. 8%
vakantietoeslag, tantième-, pensioen-, itudie- en
reiskostenregelingen).
Wanneer U voor deze funktie belangstelling heeft
kunt U telefonisch kontakt opnemen met de heer
A. Nachtegaal, tel. 010-292055 toestel 25.
Schriftelijke reacties aan Handelscompagnie B.V.,
Postbus 5050, Rotterdam.
handelscompagnie bv
Waalhaven O.Z. 1hoek Sluisjesdijk,
Rotterdam (Chartois). Postbus 5050.
Management opleiding voor
non-profit organisaties
De cursus Management voor non-profit organisa
ties is bedoeld voor het hoger- en middenkader en
maakt duidelijk, waarom het geven van leiding
aan dienstverlenende en non-profit organisaties
zoals ziekenhuizen, scholengemeenschappen, ver
enigingen. charitatieve instellingen, verpleegte
huizen. kruisorganisaties, religieuze instellingen,
sekretariaten van instellingen en organisaties in de
overheidssfeer een professionele aangelegenheid
is geworden.
Aan de hand van cases worden de diverse pro
bleemstellingen en technieken, die liggen op het
gebied van communicatie, management en orga
nisatie aan de praktijk getoetst.
Duur van de cursus: Ijaar.
Uitvoerige documentatie ligt bij ons klaar.
Bel voor inlichtingen (070) 26 40 81 of /end deze bon
naar hel ISW. Aniwoordnummer 40. Den Haag. Postze
gel hoeft mei.
Naam
Adres
-Plaats:.
instituut voor Sociale Wetenschappen,
Wasscnaarseweg 39-41. Den Haag. Tel. (070) 26 40 81. i
Dagbladverkoop van de
Volkskrant
zoekt voorde afdeling INFO voor zeer
spoedig
Vanuit deze afdeling wordt contact
onderhouden met abonnees en
buitendienst.
De werkzaamheden zijn veelal van
administratieve aard en omvatten,
behalve diverse telefonische contacten,
het verzamelen en verwerken van
gegevens die voor de buitendienst en
andere afdelingen van het hoofdkantoor
van belang zijn.
Voorwaarden zijn:
zelfstandig en systematisch kunnen
werken in een kleine groep
goede contactuele eigenschappen
goede typevaardigheid
opleiding op MAVO-niveau
leeftijd 18-25 jaar.
Salariëring volgens C A O.
Uitsluitend schriftelijke sollicitaties aan de
personeelsafdeling t.a.v. mevrouw E.
Verwittigen, Wibautstraat 131. Amsterdam.
