Zoet pompoentje
M
Uit brieven van lezers
puNSDAG 23 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet P11/RHS13
'iode en PCR
64
jneer over enkele jaren een einde
nenjaakt wordt aan de Vorster-ter-
in Zuid-AFrika, door een revol-
let communistische steun, dan
e d
het
^ktdjen ook de gereformeerde ker-
Wanneer het zich christelijk
in
üse
fde
en
ian
hun handen niet in onschuld
nende „Westen" de zwarten al-
in woorden steunt, dan zijn de
ften voor steun in daden en geld
j aangewezen op het „Oosten". Zo
jj 'ördert het Westen de uitbreiding
jóe invloed van „het" communis-
'Het antwoord op deze uitbrei-
vormt dan weer een (drog)re-
om zich extra, militair, te wape-
Dat zelfs na de huidige ontwik-
Tigen de steun aan het PCR niet
levolen wordt èn er ook geen
alternatief aangereikt wordt,
igelofelijk en ongeloofwaardig,
ook dit besluit van de synode
de kerkleden beantwoord wor-
met een forse steun aan het
■amma ter bestrijding van het
;me.
Michiel van Alphen
Leek
rakter volgens de heer Van dei
Graaf. Uit zijn reacties blijkt welk
een wereld van verschil er ligt tus
sen een kerkelijk karakter en chris
telijk handelen, zo het met woord er
daad in de afgelopen jaren door ds
Beyers Naudé in het Christelijk In
stituut is uitgedragen. Men acht het
verklaarbaar dat deze geweldloze
christen monddood is gemaakt en
van z'n beweginsvrijheid is beroofd.
Het vervult je met een intens gevoel
van schaamte en afkeer.
Gouda
H. Keizer
bi
d
n:
nngen
lolo
rHlma (3)
pa® hoofdredactie van TROUW
iijft in haar commentaar van
Vüg 11 november dat je redelij-
es; vijs niet kunt twijfelen aan de
ïclusie van de internationale on-
oekscommissie, namelijk dat de
RAF-leiders zelfmoord ge-
gd hebben. Deze conclusie laat
evengoed de mogelijkheid
e. n. dat hier sprake is van moord
Ui r het gevangenispersoneel, die
6.51 vakkundige wijze als zelfmoord
»de eënsceneerd. Kalma neemt een
d( ienstandpunt in. Hij acht het
ui 1 goed mogelijk, dat met geper-
ioneerde psychiatrische en che-
che middelen de RAF-leiders tot
moord gedreven zijn. Dat is geen
van Kalma, maar een
rzichtige, realistische taxatie
de situatie. Gezien het feit dat
af|le best bewaakte Duitse gevange-
grote hoeveelheden wapens en
vjlere troep „binnengesmokkeld"
ik v i, kun je redelijkerwijs niet twij-
le z in aan de grote waarschijnlijk-
d van de juistheid van Kalma's
ie. Maar of de RAF-leiders ver-
4ord zijn of tot zelfmoord gedre-
i zijn, als rechtsstaat heeft de
ïdsrepubliek Duitsland afge-
m. Dat Kalma de straat öp gaat
hiertegen te protesteren, is juist
prijzenswaardig omdat hij poli
agent is. Een beroepsverbod is
t laatste wat hij daarvoor ver-
nt.
oningen Ineke Exel
Tijmen van 't Foort
lar
eis gereformeerde
)nd (1)
van der Graafs verslag van de reis
lar Zuid-Afrika is een voorbeeld
(gewilde?) onnozelheid en onbe
kendheid. De „kleine" apartheid-
■fctiek noemt hij „afschuwelijk";
kde grote apartheid, de stichting
m thuislanden en de weigering van
Pt toekennen van burgerrechten
an zwarten in „blanke" gebieden.
tl hij volgens het verslag „geen
rdeel geven". Waarom niet ron-
I It en eerlijk gezegd dat de apart-
'idspolitiek een afschuwelijke
ak is, die op het christendom weer
n diepe smet werpt? Het verbie-
■n van organisaties die tegen de
lartheid zijn acht hij begrijpelijk,
ndat er onder deze waren „die op-
ipen tot sabotage en gewelddadig-
tden." Maar wat hebben wij in
ize oorlog tegen Spanje en recent
gen nazi-Duitsland anders gedaan
in de overweldigers op gelijke wij-
antwoorden? Kunnen wij van de
^tergde zwarte bevolking verlan-
n dat zij plotseling „kerk en vre-
mensen zijn?
otterdam J. Diepersloot
leis gereformeerde
ond (2)
is inderdaad iets mis in Neder-
nd. Ir. Van der Graaf heeft gelijk,
et is mis omdat de delegatie van
e gereformeerde bond tóch naar
uid-Afrika is gegaan de menings-
>rming c.q. besluitvorming in de
node ten spijt. Het is mis omdat
ermee de democratische besluit-
irming, welke het kenmerk is van
is presbyteriale-synode systeem,
n zeep wordt geholpen. Het is mis
mdat bij terugkomst van de dele-
atie de vertolking van de zwarte
em niet is gehoord bij monde van
Van der Graaf noch een hoopvol
ten over de monddoodgemaakte
Beyers Naudé.
Iet is mis omdat, aansluitend op
luimerend angstgevoel bij velen, de
«ereformeerde Bond met deze reis
Heen maar kerkpolitieke winst lijkt
e willen behalen in Nederland. God
eve dat de Waarheid van Jezus
hristus in stand wordt gehouden in
e Hervormde Kerk en verbreid in
e wereld door zodanige synodebe-
luiten die uitdrukking geven aan
onmiskenbare verbondenheid
net de stom gemaakte schapen in
'uid-Afrika die naar de slachtbank
'orden geleid en hun mond niet
neer open mogen doen van een
verheid die nog steeds dienaresse
ïods wil zijn.
Reis gereformeerde
bond (4)
Deze bondsdelegatie „is er dus ge
weest", maar let wel: in een blanke
huid en met de oogkleppen op van
een gevoel van stamverwantschap.
Dit laatste immers, plus een primi
tief anticommunisme. is de kern van
de solidariteit met blank Zuid-Afri
ka onder het motto: „Handen af van
Zuid-Afrika." Opvallend is dat uit
de verklaringen van ir. Van der
Graaf weinig blijkt van een oor
deelsvorming op basis van geloofs
beginselen als gerechtigheid en
naastenliefde. Wel veroordeelt hij
het geweld, maar niet het grote ge
weld dat het apartheidssysteem zelf
is noch het machtsmisbruik van de
Zuidafrikaanse overheid. Waarom
maken deze geref. bonders zich wel
druk om b.v. abortus, en niet om
deze „gewelddadige uitdrijving"
van medemensen om hun huid
kleur?
Of zegt de bijbel dadr niets
over
Den Haag Martin Kroon
Jacqueline v.d. Vijver
Reis gereformeerde
bond (5)
Het is onjuist van ir. Van der Graaf
te wijzen op vanzelfsprekendheden
voor de zwarten (huizen, medische
verzorging). Hij attendeert ook niet
op deze vanzelfsprekendheden van
de blanken. Wanneer men arbeidt,
ontvangt men huizen, medische ver
zorging! Dat is niet een geschenk
van het ene ras aan het andere, zoals
dat steeds wordt voorgesteld. Intus
sen zijn er zwarten die qua ontwik
keling op een hoger plan komen,
enz. Zou het een vergissing zijn ge
weest de zwarte medemens iets te
geven van wat men zelf in royale
mate bezat? Of heeft men zich ver
gist daarmee al niet veel eerder te
zijn begonnen? Wie bepaalt wat de
ander moet of mag doen, wie be
paalt zijn status? Wie zegt tot welk
ontwikkelingsniveau de ander mag
komen?
Drachten
E. A. II. H. Groenveld-Jamoël
Reis gereformeerde
bond(6)
De kern in Zuid-Afrika is niet of men
daar veel doet voor die zwartmens,
maar wat God van ons vraagt, hoe
wij onze broeders en medemens
moeten behandelen. Natuurlijk
geeft dit land zeer veel geld uit om
de zwartmens betere woningen en
sociale verlichting te geven, zij zijn
ook de kurk waarop de gehele eco
nomie drijft, men heeft deze werk
krachten nodig. Men doet het niet
uit naastenliefde, alles is puur eigen
belang, krotten worden rondom de
steden opgeruimd, men bouwt voor
hen op vele kilometers afstand nieu
we woonsteden, naar Afrikaanse
maatstaven redelijk leefbaar. Het
vergemakkelijkt hun overheersing
en het is voor de onderdrukking een
uitkomst, men kan dan bij elke rel
enz. direct ingrijpen en afsluiten, de
blanke voelt zich nu nog veiliger.
Maasland
R. van den Beid
Reis gereformeerde
bond (3)
Waar durft de gereformeerde bond
de pretentie vandaan te halen om de
•harde lijn" tegenover Zuid-afrika's
rassenpolitiek verwerpelijk te vin-
ten, terwijl ze zelf kerkelijk in me-
nig plaatselijke gemeente geen en
kele tolerantie kan opbrengen je
gens andersdenkenden.
De heer Van der Graaf vindt dat de
kerken tot verzoening moeten op-
roepen en het bouwen van bruggen
i moeten stimuleren. Laat de gerefor
meerde bond in eigen huis beginnen
De synode gaat akkoord met „deel
gemeenten". Voor negentig procent
het gevolg van de „harde lijn" en
onverzoenlijkheid van de GB.
De delegatie had een kerkelijk ka-
drie maal gestegen maar het nuttig
effect is nihil.
Waarom ligt de heer Ochel ons niet
in over de schadelijke gevolgen van
meer waterverbruik; zoals: meer
verbruik van Chloor hogere produk-
tie van Ozon (wordt in Amsterdam
toegepast) meer afval, en hoger
energie-verbruik. Maar ook wat de
reden is dat het water nog niet zach
ter wordt gemaakt, want technische
is het mogelijk, en dit kan werkelijk
plezierige bijkomstigheden veroor
zaken zoals minder fosfaat in de
wasmiddelen.
Amsterdam BoudSnoeck
Protest (2)
Enkele jongelui uit Castricum heb
ben in deze rubriek geschreven dat
het hun teleurgesteld heeft, dat hun
predikant op de vergadering van het
confessioneel gereformeerd beraad
in het openbaar, zonder nadere mo
tivering, een etiket kreeg opgeplakt
van iemand die het Schriftgezag
problematisch stelt.
Hoe weten deze jongeren dit? Waren
ze zelf op die vergadering aanwezig?
Ik heb een sterk vermoeden, dat ze
alléén zijn afgegaan op het overi
gens voortreffelijk verslag in
Trouw. Als ze echter toch op ge
noemde vergadering aanwezig ge
weest zijn, hebben ze kunnen horen
hoe prof. Runia de aanwezigen met
grote klem heeft opgeroepen niet
alleen maar de uitvoerige bespre
king van de in het geding zijnde
boeken te lezen in het Credo-num
mer „Openbaring en geloof", maar
vooral ook zelf deze boeken te bestu
deren. Hebben genoemde jongeren
ook het betreffende boek van hun
predikant aandachtig bestudeerd?
Is er dan werkelijk één woord te veel
gezegd, als geconstateerd wordt dat
drs Boelens het schriftgezag proble
matisch stelt? Volgens Van Dale,
Groot Woordenboek der Nederland
se Taal, heeft het woord problema
tisch de betekenis: 1) problemen
vormend en 2) onzeker, twijfel
achtig.
Is dit woord dan niet van toepassing
als drs. Boelens schrijft, dat de bij
belschrijvers onmiskenbaar ook ver-
kéérde dingen over God gezegd heb
ben? Overigens vind ik het opko
men van jongelui voor hun dominee
wel sympathiek. Het moet m.i. ech
ter wel goed gefundeerd zijn.
Ermelo drs. R. van den Berg
(voorz. st. Conf. Geref. Beraad)
Godsdienst
Men moet wel het heimwee kennen
naar de prediking van de vrije gena
de, rustend in de rechtsgrond Chris
tus, wil men de aversie begrijpen
tegen het eventueel openstellen van
kerken voor moslims en wie weet in
de toekomst ook voor die van ande
re godsdiensten. Met al hun ver-
In het najaar liggen er
bij de groenteman pom
poenen te koop. Ze zijn
alleen bestemd voor de
sier en niet eetbaar. Een
bloemstukje. een fruit
schaal zijn er mooi mee
te versieren. Maar men
sen van nu zoeken ande
re pompoenen, die wél
eetbadr zijn. Dat zijn de
gezondheidseters. Of ze
gelijk hebben durft ei
genlijk niemand te zeg
gen. De tijd moet het le
ren. Maar het zoete pom
poentje is eetbaar en vol
gens velen zeer gezond.
Het ligt (nog) niet in de
groentewinkels, maar
wel in de wereldwinkels
en in reformhuizen.
De zoete pompoen be
hoort tot de variëteiten
van het Verre Oosten. Ze
wordt gekookt of gebak
ken genuttigd. De eerste
zaden kwamen in 1957
van het eiland Hok
kaido, in het noorden
van Japan. De kleur van
de zoete pompoen vari
eert van rood tot groen,
met alle tussenschake
lingen.
Smaak
De smaak van de zoete
pompoen doet iets aan
kastanjes denken. Maar
kastanjes zijn bij ons
ook geen alledaags voed
sel. Weinigen weten wat
ze met kastanjes kunnen
beginnen. Maar daar
hebben we het later nog
eens over. De zoete pom
poen behoort tot de ma
crobiotiek. De zoete
pompoen bevat per 100
gram o.a. 79,8 gram
vocht. 1,57 gram eiwit,
0,14 gram vetten, 8,92
gram zetmeel, 2,93 gram
suiker, en 5,3 gram calci
um. Ze is ook een rijke
bron van vitamine A.
Maar wat moet je ermee
beginnen?
Pompoensoep
Warm wat olijf of se
samolie op in een pan.
Doe er een half kilo fijn
gehakte uien bij en laat
ze goudgeel worden.
Daarbij moet een blik
pompoenmoes (te koop
bij de al genoemde ad
ressen). Met 2 liter water
50 gram lichtjes gezift
tarwemeel laten koken
tot het gaar is. Maak de
soep af met sojasaus,
wat zeezout, bind ze met
wat meel (opletten dat
het niet klontert) en voeg
gehakte peterselie toe.
Vlak voor het opdienen
moet er geraspte kaas
overheen. Men zegt dat
deze soep zeer verster
kend is.
Frieten
Van zoete pompoenen
zijn ook gezonde frieten
te maken, al smaken ze
dan heel anders en moet
je ervan houden. Snijd
ongeveer V» kg verse zoe
te pompoen in frieten.
Droog ze goed af en bak
ze in kokend frituurvet.
Als ze een mooie goudge
le kleur hebben, moeten
ze eruit en goed uitlek
ken. Ook daar past soja
saus bij. Wel weer heel
andere frieten.
Taart
Een taart voor acht per
sonen. Daar moet dus
wel een feestje voor ge
geven worden! Koop
kant en klaar een taart-
deeg van ongeveer 30 cm
diameter. Dat is gewoon
met èen lineaal door het
midden gemeten. Koop
ook kant en klaar (mak
kelijk of niet?) 1 blik
pompoenmoes. Verder
nog: 70 gram geraspte
gruyère. 1 soeplepel soja
saus. wat peper en noot
muskaat, 1 eierdooier, 50
gram room en 2 eetlepels
gehakte peterselie. Ver
warm het pompoen
moes. verwerk de eier
dooier erdoor en de pe
terselie met de room.
Breng het moes op
smaak met sojasaus (ta-
mari zoals u weet) be
strooi het met zout en
muskaatnoot. Als het
deeg halfgebakken is de
laag erop spreiden en
met de gruyèrekaas be
strooien. Ongeveer 15
minuten in de oven laten
bakken tot de taart een
mooie bruine kleur heeft.
Dit recept is afkomstig
van „Lima-nieuws", het
blad voor natuurlijke
voeding, die uw vertrou
wen verdient, zoals het
zich noemt.
gebeurd is onvergeeflijk. Het is bij
zonder laf om de PvdA de schuld te
geven van het door het CDA veroor
zaakte breuk met de PvdA.
Amsterdam H. de Graaf
Formatie methode (1)
Met uw commentaar „Kamertjes
zonden" ben ik het volstrekt oneens.
Dat de heren Van Agt en Wiegel nu
eens rustig met elkaar willen praten
zonder door hinderlijke radio-, tele
visie- en dagbladreporters voor de
voeten worden gelopen, vind ik al
leen maar te prijzen. Het verloop
van de onderhandelingen met de
PvdA heeft duidelijk aangetoond
dat een teveel aan publiciteit fruste-
rend en polariserend werkt. En dat
de heren Van Agt en Wiegel na een
vermoeiende dag samen gaan eten
vindt u eveneens te misprijzen?
Kom nou, meneer de hoofdredac
teur, ik had u wijzer gedacht! Of is
het uw bedoeling het welslagen van
de onderhandelingen CDA-WD bij
voorbaat te torpederen? Als ik uw
breedvoerige interviews met de he-
Deze rubnek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor gedichten, open brieven, oproepen
ot reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden). De
inzendingen voor deze rubriek dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor. Het is ons helaas niet mogelijk over elk geval
van bekorting ot nietplaatsing (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen. Brieven adresseren aan: Secretaris hoofdredactie Trouw,
Postbus, 859, Amsterdam. Bij publicatie worden naam en woonplaats van de
schrijver vermeld.
polarisatie gevoerd werd. Excessen
in de democratie!
Zwartsluis A. Schuring
Formatie methode (5)
Toch is het kamertje van de heren
Van Agt en Wiegel niet zó afgeslo
ten, of de redactie weet „kennelijk",
wat zich daar afspeelt. De heer Wie
gel is bezig zijn tegenspeler alles te
beloven wat deze maar wil! Nog ster
ker: hij is bereidwillig om zich uit te
kleden!! Gelukkig hebben de gluren
de ogen van Trouw deze kamertjes
zonden kunnen onthullen voor hun
onthutste lezers. Schaamteloos!
Zelfs sssttt maar dan moet je
wel met infra-rood werken, worden
de motieven van de zondaars waar
genomen: het allesoverheersende
verlangen van de VVD om de PvdA
uit de regering te manoeuvreren! De
begeerte van de heer Van Agt om
snel tot resultaten te komen! De
behoefte aan revanche op de heren
Den Uyl en Van Thijn! En dan
die zeer persoonlijk getinte motie
ven van de heer Van Agt!! Wonder
lijk, het blijven in het commentaar
(dit woord betekent o.a. ophelde
ring) toch de heren! Daar kan de
schrijver van dit zo verhelderende
stukje dan toch een voorbeeld aan
nemen.
een zeker voor een blad als Trouw
onwaardig geschrijf.
Amstelveen J. van Rijs.
Aantjes (1)
Waalwijk
F. van der Weij.
Zwolle
A. Noordam.
Watervrees (1)
In uw artikel „Nederlanders hebben
watervrees" (10 november) wordt ge
steld. dat de Teleac-cursus Bedreig
de Landschappen ten onrechte op
wekt tot zuinig watergebruik. Het
artikel bestrijdt terecht niet de door
Teleac benadrukte nadelen voor het
milieu van een toenemend waterver
bruik. Die nadelen zijn duidelijk,
o.a.: ernstige achteruitgang van
planten- en dierenwereld door het
inpompen van vuil rivierwater in de
duinen; de onttrekking van grond
water door waterleidingbedrijven en
industrie in Friesland, Utrecht en
Noord Brabant brengt schade toe
aan ladbouw en natuur.
Het artikel gaat echter over de
schreef als het simplistisch stelt dat
hoe meer water je gebuikt, des te
schoner je bent. Wij zouden een vuil
volkje zijn omdat de Italianen bijv.
225 liter water per dag per persoon
gebruiken, en de Nederlanders
„maar" 125 liter. Het zijn echter
eerder de grote verschillen in water
verbruik van de huishoudelijke ap
paraten dan de verschillen in rein
heid die uit zulke cijfers blijken. Het
is ten slotte duidelijk dat je onder
een douche (ca. 50 liter in 5-10 minu
ten) minstens net zo schoon wordt
als in een ligbad (125 liter.
Het is jammer dat uw artikel, geba
seerd op onvoldoende gegevens, de
Teleaccursus ten onrechte in een
slecht, bijna vuil daglicht heeft ge-
plaats. En met deze Teleaccursus
ook de milieubeweging.
's Gravcland Marijke M. A. Brunt
Watervrees (2)
Vol verwondering heb ik het artikel
over watervrees gelezen. In de eerste
plaats wil ik stellen dat er misschien
een relatie bestaat tussen hygiëne
en water, maar dat hygiëne normali
ter zichtbaar wordt door ziekten, of
het ontbreken ervan, dus de relatie
moet zijn hygiëne en ziekte (volks
gezondheid). Als voorbeeld kan die
nen het wassen van aardappelen:
was je aardappelen drie maal dan
zijn ze schoon, was je de aardappe
len negen maal dan zijn ze nog een
beetje schoner; het verbruik is wel
schillen stemmen die godsdiensten
toch hierin overeen, dat ze het
woord godsdienst uitleggen als
dienst aan God, of de godheid. Ter
wijl het unieke van de God van de
bijbel, is, dat Hij ons dient en wij
dienen Hem, door ons door Hem te
laten bedienen. Aan de dialoog mag
dat ongehoorde van het evangelie,
dat tot keuze dwingt nooit ont
breken.
Alkmaar
F. Haverlach
Nu de VVD (1)
Laat ik voorop stellen dat ik abso
luut tegen de VVD ben. Daarom
doet het zoveel pijn dat het CDA (of
is het Van Agt) nu een regering gaat
formeren met de VVD. Ik ben daar
door verbijsterd. Het is nu toch wel
zeker, dat het CDA met opzet de
formatie PvdA, CDA en D'66 heeft
laten mislukken. Laat het CDA
nooit meer klagen over polarisatie.
Want juist het CDA spitst de tegen
stellingen toe.
Amsterdam
J. Vermeulen
Nu de VVD (2)
Naar aanleiding van het artikel over
Den Uyl wilde beste uit PvdA en
CDA. zou ik gaarne het volgende
willen opmerken. De allerlaatste
fase van de kabinetsformatie was
zeker nog niet aangebroken. Na de
verdeling van de ministersposten
kwam die van de staatssecretaris
sen. Naar verluidt zouden de func
ties van de staatssecretarissen van
het CDA danig worden uitgehold. Is
dit zo? Waarom moest dat eigenlijk?
„Een kabinet met de VVD wekt po
lariserend". Naar mijn mening
werkt de PvdA altijd polariserend,
hetzij in of buiten het kabinet. Denk
in dit verband slechts aan voor en
na 1973! „De inschikkelijkheid van
de VVD". Ja, ik ben er van overtuigd
dat het CDA in een kabinet met de
VVD meer van zijn verkiezingspro
gram ziet verwezenlijkt, dan in een
regering met de PvdA.
Lecrsum
J. Oosling
Nu de VVD (3)
Natuurlijk zoekt het CDA nu een
uitvlucht voor het met opzet laten
mislukken van de besprekingen met
PvdA en D'66. Het CDA is een
hoogst onfatsoenlijke partij. Mijn
ex-partij, de ARP is wel erg in de
enge sfeer gekomen. Het CDA is
,voor mij voorgoed voorbij. Wat is
ren Den Uyl en Aantjes in ogen
schouw neem zou ik het bijna gaan
geloven!
Zuidlaren A. van den Berg
Formatie methode (2)
Met diepe verontwaardiging las ik
het stuk van de redactie met op
schrift „Kamertjeszonde". Alsof er
onoirbare dingen gedaan worden nu
alles wat besproken wordt, niet di
rect openbaar gemaakt wordt. Heeft
dat oeverloos gepraat met de heer
Den Uyl c.s. oris aan een kabinet
geholpen?
Ede T. C. Tulp
Formatie methode (3)
Hartelijk dank dat we nu eens iets
lezen over de onderhandelingen tus
sen Van Agt en Wiegel. Ik kan er u
geen verwijt over maken, dat daaro
ver tot dusver niets in de krant
stond, want alles werd, zoals u te
recht opmerkt, in kamertjes en on
der etentjes bekonkeld. Het laatste
nieuws stond in Trouw, onmiddel
lijk na de onderhandelingen van de
drie partijen. Toen deelde de heer
Van Agt mede, dat er nog wel een
opening was geweest, die tot over
eenstemming had kunnen leiden en-
wel om aan de PvdA Volkshuisves
ting te laten in ruil voor CRM. Was
dit oneerlijkheid of domheid? Laten
we zo vriendelijk zijn het laatste te
veronderstellen? Of, nog vriendelij
ker, onachtzaamheid. Was het voor
stel te goeder tijd en plaatse gedaan,
dan hadden we nu een parlementair
kabinet gehad in overeenstemming
met de uitslag van de verkiezingen,
die zeer duidelijk was. Als er werke
lijk een VVD-CDA-kabinet uit de
bus komt, laten deze partijen dan de
C maar uit hun naam schrappen,
want Democratisch is anders. Maar
laten we hopen dat zo'n kabinet niet
komt; het zou een ramp zijn voor
ons volk.
Rotterdam W. Brak
Formatie methode (4)
Ik ben teleurgesteld over het stukje
„kamertjeszonde". Inplaats van de
heren Wiegel en Van Agt wat te
laten stoeien, direct maar weer kri
tiek. Was dat nu zo mooi in de afge
lopen periode, dat iedereen zich met
iedereen bemoeide? Vooral radio en
t.v. en ook de pers tot in de finesses
ruchtbaar maken wat de heren be
spraken en dan liefst ook nog uit
spelen tegenover elkaar, zodat eigen
prestige in gevaar kwam en er weer
Formatie methode (6)
Een tijdje geleden werden we ge-
tracteerd op een hoofdartikel
„Vaandelvlucht". De heer Van Agt
zou stijlloos reageren door zich te
willen opofferen om het welslagen
van de formatie te verzekeren. Dat
bleek niet geaccepteerd te worden
door de C.D.A.-tweede kamerfractie,
en terecht. De heer Van Agt zag af AdfltJ6S (2)
van zijn voornemen en zet nu zijn
formatieverplichtingen voort tot het
bittere einde, inclusief de V.V.D..
Wat moet hij anders. Met déze PvdA
is toch niet samen te werken, dat
ziet toch iedereen. Maar nu is het
weer niet goed. Nu zijn er „wel zeer
persoonlijk getinte motieven" in het
spel bij onze lijsttrekker, volgens uw
hoofdartikel van 21 november. De
conclusie is duidelijk: Van Agt
wordt door Trouw gedoogd, zolang
hij in de pas loopt van Den Uyl. In
de PvdA is de discussie op gang
gekomen, of ze nu al, of pas over vier
jaar met de VVD zullen gaan samen
werken. Wat is er voor verkeerds aan
het CDA ook eens gaat kijken bij die
club. Dat heeft niets te maken met
„persoonlijk getinte motieven".
Een goede zaak van uw parle-
mentsredactie, die interviews met
de heren Den Uyl en Aantjes, vlak
na elkaar (17/11 en 19/11). Aantjes
verbloemt zijn voorkeur voor de
PvdA gelukkig niet. maar hij
schermt herhaaldelijk met die ver
eiste gelijkwaardigheid, zonder be
grip te tonen voor eisen van de
PvdA. Dat noemt hij dan: geprest
worden en de samenwerking onmo
gelijk maken. Over het niet te ver
waarlozen feit, dat de PvdA de
grootste partij is, hoor je hem mees
tal zeggen, dat die vier zetels ver
schil rijkelijk gecompenseerd wor
den door een socialist als minister
president. Maar goed, over 7-7-1 had
men het eens kunnen worden.
Toen kwam de narigheid met de
portefeuille-verdeling, waarvan
Aantjes bij een eerdere gelegenheid
beweerde, dat de PvdA zegt te willen
regeren met een andere partij
(CDA), maar in werkelijkheid dit al
leen wil met sommige mensen uit
die partij. Welnu, dat vind ik nogal
begrijpelijk, want die andere partij
is helemaal geen partij, maar een
club (Aantjes gebruikt zelf dit
woord), gevormd uit een allegaartje
van drie confessionele partijen, met
progressieve en conservatieve vleu
gels. En voor een duurzaam beleid
IN '8 LANDS BELANG geeft de
PvdA de voorkeur aan bepaalde fi
guren, en wijst een combinatie van
twee of drie dwarsliggers af. Simple
comme bonjour!
B. Kok
Met verwondering heb ik gelezen,
dat Aantjes het afschuwelijk vond,
dat CDA met WD moest gaan pra
ten. Is voor Aantjes de PvdA zo
goed? Is voor Aantjes de WD zo
slecht? Zei vader Drees niet: Den
Uyl is van 44 ln vier jaar naar 90
miljard landsuitgaven gegaan, daar
mede vele bedrijven stuk gemaakt,
wat moet er van komen als hij in
vier Jaar weer eens tot ruim 180
kwam?
Middenmeer D. Stroo
Sliedrecht
J. H. Bade
Formatie methode (7)
Na een sneer over de sfeerverslech
tering welke door de heer Van Agt
zou zijn veroorzaakt tijdens vorige
onderhandelingen, uit veronderstel
lingen de bereidwilligheid van de
heer Wiegel om zich uit te kleden om
de PvdA uit de regering te manoeu
vreren de begeerte van de heer
Van Agt om snel tot resultaten te
komen, ingegeven door behoefte
aan revanche op de heren Den Uyl
en Van Thijn. Uit deze veronderstel
lingen, gelardeerd met de tenden
tieuze opmerking over het sfeer
scheppen „met etentjes en al" wordt
dan een conclusie getrokken. Een
conclusie, waarbij de veronderstel
lingen als vaststaand worden her
haald, en waarop dan het woord
„kamertjeszonde" van toepassing
zou zijn, en wij weten het opnzon-
de kan geen zegen rusten. Dus uit
zo'n kabinet zal geen beleid voortko
men dat de zware tijden die ons
wachten, aan kan. Kennelijk bent u
teleurgesteld, dat er geen PvdA,
CDA, D'66 kabinet tot stand is geko
men. Hierin staat u niet alleen. Ook
de heer Aantjes en velen met hem,
betreuren het. dat dit door de meer
derheidsstrategie van PvdA niet is
gelukt. Maar of zo'n kabinet, lettend
op de gang van zaken bij de onder
handelingen. nu echt betere kansen
zou hebben gehad, wordt niet alleen
door mij betwijfeld. Maar daarom
gaat het mij niet. Het gaat mij er om
dat hier een tendentieus commen
taar wordt geleverd dat hier onbe
wezen conclusies worden getrokke.
welke kennelijk zijn gebaseerd op
persoonlijk teleurstelling. Kortom
Aantjes (3)
Zou Aantjes er niet goed aan gedaan
hebben (en met hem meerdere in het
CDA, denk aan de uitlatingen van
Boersma en Hannie van Leeuwen)
zich van commentaar te onthouden
zolang de informatiepoging van Van
Agt nog voort duurt? Politiek ge
rijpte personen zoals voornoemd,
moeten toch wel aanvoelen wat voor
kwaad ze stichten onder hen, die
zich nog maar met moeite los kun
nen maken van hun politieke kleur
zoals AR, CH en KVP, en zich CDA-
er moeten weten. Het gelonk en de
vrijage met de PvdA na de verkie
zingen hebben velen in het CDA
zwaar op de maag gelegen. Zou onze
constitutie en parlementaire demo
cratie niet bestendiger zijn, voor wat
de toekomst betreft, met een kabi
net CDA-VVD?
Zuidland H. de Leeuw van Weenen Lcidschendam
Varkens
Met afgrijzen en verontwaardiging
las ik het commentaar van de heer
Hydra over de gruwelijke behande
ling van varkens. Dat er mensen zo
harteloos wreed kunnen zijn voor
dieren, die geheel afhankelijk zijn
van hun „meester". Niemand moest
zoland dit niet opgelost is, een stuk
je mager spek voor zijn „winter-
kost" meer kopen. Al is 't nog zo
lekker, ik zal het niet meer eten. Dit
is zo tegen de natuur en die weerloze
beesten, zij hebben evengoed hun
gevoelszenuwen als mensen. Ik
hoop van harte, dat de regering hier
zo spoedig mogelijk een eind aan
maakt.
Veencndaa! L. Klecfsman-Nijhuis
Ambtenaren
De hoogleraren Hans van den Doel
en Wim Driehuis hebben bij de amb
tenarenbonden wel wat losgemaakt
met hun suggesties om van de amb
tenaren een extra offer, bv. drie pro
cent van hun salaris, te vragen als
bijdrage in de salarismatiging en in
de inkomensnivellering. Na de
ABVA (Trouw van 5 november
heeft nu ook de ARKA het nodig
gevonden tegen deze suggesties stel
ling te nemen en bij voorbaat derge
lijke voorstellen af te wijzen als niet
ook anderen tegelijk moeten mati
gen. Op deze manier komen we na
tuurlijk geen stap verder in de po
gingen om verbetering te brengen in
de moeilijke economische situatie*
waar ons land zich in bevindt. Juist
ambtenaren kunnen best een extra
offer brengen door bepaalde verkre
gen rechten prijs te geven en af te
zien van regelmatige financiële
voordelen in de vorm van periodieke
verhogingen. Dat ambtenarenbon
den dit niet (willen) inzien, iedere
discussie hierover bij voorbaat af
kappen en de indruk wekken dat zij
spreken uit naam van alle bij hen
aangesloten ambtenaren, is een
trieste zaak. Het begrip solidariteit
is bij de leiders van deze bonden
blijkbaar een onbekend begrip.
Gelukkig is er sinds een maand of
twee de gelegenheid voor ambtena
ren die het met de stellingname van
bv. ABVA en ARKA niet eens zijn.
hiertegen te protesteren via het Al
ternatief Ambtenaren Actiecomité
(het AAA). Dit comité spreekt prin
cipieel de bereidheid uit om de sala
rispositie van de ambtenaar te mati
gen en daar extraoffers voor te bren
gen.
Ricnk Rietveld Amersfoort
Berisping
Misschien heeft Mgr. Gljsen, bis
schop van Roermond, bij zijn be
zoek aan Rome een bijzonder woord
van waardering voor zijn bisschop
pelijk beleid mogen horen van paus
Paulus VI. Als dit niet zo is, zou ik
het erg jammer vinden. En als het
wel zo is, dan zouden ook wij, Neder
landse Rooms-Katholieken. die
pauselijke lof graag willen horen.
Overigens deed het bezoek van het
Nederlands episcopaat aan Rome
mij denken aan de Rotterdamse
hoofdinspecteur van politie B. D.
Kalma: ook deze kreeg van zijn baas
alleen maar een berisping. Meer
niet. helaas!
J. H. Maas
Simpkins
..Ik denk. dat ik
maar eens op-
slap, mijn
vrouw houdt er
niet van als ik
laat thuis
kom
