Sadat is een moedig man'
IM
4 wA
teker 126 doden
J)ij vliegramp
Onthullingen in Israël bleven uit
Sadat: 'Leven in duurzame vrede'
-losje, maak je geen zorgen, het komt allemaal in orde'
Een gesprek tussen doven?
iegveld Madeira altijd al gevaarlijk
'RAF zou geen
vliegtuigen
neer kapen
AG 21 NOVEMBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
James Dorsey
wilden het niet geloven totdat hij enkele minuten na acht uur zaterdagavond op het
=5^veld Ben Goerion, vlakbij Tel Aviv uit het vliegtuig stapte. De lachende gezichten, hartelijke
oetingen, het maken van grapjes en het uitwisselen van meer dan beleefdheden schiepen
Jen met een aanhoudende stroom geruchten over de inhoud van Sadats besprekingen met
;^ls premier Menachem Begin een sfeer van hoop. vreugde en ongelooflijke opwinding, die niet
^^1 ongerechtvaardigd is. Wat oorspronkelijk bedoeld was als een psychologische zet. als een
«n breking van de barrières van haat. angst en agressie was binnen 24 uur tot een politiek feit
o jrden waarvan de gevolgen nog niet te overzien zijn.
land heeft de aankomst van Sa-
inberoerd gelaten. Riad, een Pa-
n die op de westelijke Jordaan-
woont is eigenlijk fel tegen het
ek gekant. Hij vreest dat Sadat
van de Arabische wereld heeft
vend en dat hij met de legitieme
itijnse rechten uitverkoop zal
het beeld van een vliegtuig met
>schrift „Arabische Republiek
>te" op het vliegveld van Tel
met aan boord een Arabisch
shoofd kan ook Riad niet zo-
van tafel vegen. Was het be-
vjjf minuten voor de beelden op
isie van Sadats aankomst kwa-
nog niet zo van betekenis, niet
dan een enorm toneelstuk, de
len van Sadat op de trap van
vliegtuig, ontlokten hem de op
ting: „Ik moet zeggen, het is een
man. Degenen die weigeren
1 te bezoeken president As-
van Syrië en koning Hoessein
^Jordanië zijn degenen die op
alestijnen in het verleden mas-
,1 t>ord hebben gepleegd.
iggen
nse*al waar Sadat komt waaien
v, rptische en Israëlische vlaggen
gt st elkaar. Mensen scharen zich
ta< de radio en de televisie, die vrij-
b ononderbroken berichten over
mi bezoek van de Egyptische presi-
Drn it uitzenden. Kranten brengen
e ra edities uit, op de achterkant
we i de Jerusalem Post was een
ijc rptische vlag in kleur afgedrukt.
bedoeling is dat men deze uit-
pt en op straat verspreidt. De
verwachtingen stijgen met de mi
nuut. Het verlangen naar vrede van
de gemiddelde Israëli wordt op
spontane en niet te bestrijden ma
nier duidelijk.
Dat ook Sadat vrede wil, is al geen
punt van discussie meer. Voor vele
Israëli's werd dit al bewezen door de
sfeer van de verwelkomingsceremo
nie, die zaterdagavond op het vlieg
veld Ben Goerion plaatsvond.
Het deed allemaal wat onwerkelijk
aan. Sadat en zijn gezelschap maak
ten kennis met vooraanstaande Is
raëli's. Men kende elkaar en toch
had men elkaar nooit eerder ont
moet. „Mosje, maak je geen zorgen,
het komt allemaal in orde", zei de
Egyptische president toen hij de Is
raëlische minister van buitenlandse
zaken en 't symbool van de verplet
terende nederlaag van de Arabieren
tijdens de zesdaagse oorlog van 1967
de hand drukte. Met de woorden „Ik
heb u al lang willen ontmoeten en
nu ben ik er" omhelsde Sadat Is
raels oude dame Golda Melr. Reage
rend op het vraaggesprek van Mor-
dechai Goer, stafchef van de Israëli
sche strijdkrachten met het dagblad
Jediot Achranot verleden week zei
Sadat toen hij hem de hand drukte:
zie je dat ik niet blufte". Goer had
gewaarschuwd dat Sadats aankon
diging Jeruzalmen en de Knesseth
(het Israëlische parlement) te zullen
bezoeken slechts een dekmantel
was voor voorbereidingen om Israël
'volgend jaar of zelfs nog eerder' aan
te vallen.
„Hoe is het mogelijk? Gisteren nog
beschoten ze elkaar en nu worden er
21 schoten ter ere van Sadat afge
vuurd". President Sadat is in Israël
en hij wordt met alle eer ontvangen
alsof hij een bevriend staatshoofd is.
„Achlan Wasachlan" oftewel wel
kom. Het staat groot in het Arabisch
op de voorpagina's van de kranten
en op spandoeken in de straten.
Voor het eerst wordt dat in Israël
niet gezegd met het idee dat het
toch nooit zover zal komen. Opeens
lijkt een werkelijke periode van
rust, de kans op een afschaffing van
de oorlogstoestand, ja misscnien
zelfs een vredesverdrag binnen het
kader van het haalbare, mogelijk te
zijn.
Voor het eerst is men in Israël wer
kelijk bereid om niet alles op de
'andere kant af te wentelen. Men wil
dat Sadats bezoek een succes wordt
en de man in de straat weet dat dat
betekent: dat ook Israël concessies
voor vrede zal moeten doen.
Men wil dat Begin Cairo gaat bezoe
ken. Men is blij dat een Israëlische
televisieploeg met Sadat terug naar
Cairo keert. Sadat heeft gedemon
streerd dat hij een man van de vrede
wil zijn. Israël zal hem dat mogelijk
moeten maken.
1
w
Sadat schudt op het vliegveld premier Begin de hand: men kende elkaar en toch had men elkaar nooit
eerder ontmoet.
Geklap
Met geklap en gezang werd Sadat
door de aanwezige Palestijnen be
groet toen hij gisterochtend de Al
Aksa moskee in Oost-Jeruzalem be
trad. Met spanning werd het bezoek
tegemoetgezien. Op een van de pila
ren van de Moskee zijn de sporen
van de kogels tot aan vandaag te
zien, die de Jordaanse koning Ab-
doellah in 1951 hadden gedood uit
wraak voor het feit dat hij geheime
contacten met Israël had onderhou
den. „Die tijd is voorbij. Je kunt
bovendien een vrouw maar één keer
verkrachten, daarna is het ge
beurd," zegt een Marokkaanse jour
nalist, reagerend op de felle Arabi
sche reactie tegen Sadats bezoek
aan Israël.
Omringd door Egyptische en Israëli
sche veiligheidsagenten, zat Sadat
45 minuten lang. de benen gekruist,
biddend in een van de meeste heili
ge plaatsen van de Islam. Geünifor
meerde politieagenten hielden met
moeite de menigte tegen, die uit
volle borst „Sadat vergeet de Pales
tijnen niet" en „Allah is groot" scan
deerde. toen hij de moskee verliet.
De kadi, de moslemse religieuze lei
der, liet geen twijfel bestaan over de
gevoelens van de Palestijnse inwo
ners van Jeruzalem. „Geef Jeruza
lem niet op" waarschuwde hij.
„Wanneer Jeruzalem zou worden op
gegeven zou dat een dodelijke slag
voor alle moslems zijn en hetzelfde
betekenen als wanneer Mekka of
Medina zou worden vernietigd."
Sadat leek de boodschap te begrij
pen. Herhaaldelijk knikte hij in
stemmend, ook toen de kadi hem
waarschuwde de „wensen van het
Palestijnse volk" niet te vergeten.
„Een nieuw hoogtepunt in dit be
zoek" noemde het Israëlische televi
siejournaal het ogenblik dat presi
dent Sadat zijn handtekening zette
in het gastenboek van Jad Vaschem.
het gedenkteken voor de zes miljoen
in de tweede wereldoorlog omgeko
men Joden. Zonder hoofdbedek
king. iets dat voor joden verplicht is
Met een ernstig gezicht bleef Sadat
bij het gedenkteken staan Voor het
eerst herdacht een Arabisch staats
hoofd het lot van het Joodse volk en
dat nog wel op Joods grondgebied.
Het bezoek van Sadat wordt be
schouwd als een historische gebeur
tenis. Niet alleen omdat het het eer
ste bezoek van een Arabisch staats
hoofd aan dit land is. maar vooral
vanwege het symbolische karakter
ervan. Voor het eerst beschouwen
Arabieren Israël als één van de sta
ten in het Midden-Oosten. Voor het
eerst wordt Israël en zijn premier de
kans gegeven om zich in het gebied
daadwerkelijk te integreren Begin
is diep geworteld in de Joodse tradi
tie. die in oorsprong oosters is. Voor
hèm is de verstrooiing van het Jood
se volk in de diaspora en met name
in de westerse diaspora een histori
sche vergissing, ja zelfs een histori
sche tragedie. Vandaar dat Israël,
nu blijkt dat er Arabieren zijn die de
staat Israël willen aanvaarden en
ermee tot zaken willen komen, veel
zal doen om verzoening in het Mid
den-Oosten te bereiken
Sadats bezoek aan Israël heeft het
Midden-Oosten op z'n kop gezet. Nu
al heeft het bezoek een eigen dyna
miek, die bijna niet te stuiten lijkt te
zijn. Het Middefi-Oosten staat op
een kruispunt. Oorlog of vrede is in
wezen de vraag waarover men zich
nu in Jeruzalem buigt. Terecht
schreef de Jerusalem Post: „Van
daag is het uur van de waarheid
voor Premier Begin en het komt veel
eerder dan iemand had verwacht.
President Sadat heeft met zijn poli
tieke carrière, misschien zelfs z'n
leven gewed dat Begin het spel mee
zal spelen.
Maar het mag ook niet weigeren om
de kaarten in het spel te gooien.
Want dat is wat onderhandelen, het
stopwoord van Israël, in wezen bete
kent.
door James Dorsey
JERUZALEM Wie verwacht had gisteren in de Knesseth, het Israëlische parlement, onthullen
de toespraken van president Sadat van Egypte en premier Menachem Begin van Israël te horen is
bedrogen uitgekomen. Beide staatslieden leken op het eerste gezicht voet bij stuk te houden.
In zekere zin kon Sadat tijdens de
speciale zitting van de Knesseth gis
teren op een tactische voorsprong
terugvallen. Zoals hij zelf zegt, hij
heeft de realiteit met moed beje
gend. Hij heeft het vliegtuig geno
men om in eigen persoon de stand
punten van Egypte in Jeruzalem uit
te leggen. „Sadat is met een bood
schap naar Jeruzalem gekomen"
zegt Hamdi Foead, diplomatiek re
dacteur van het Egyptische dagblad
Al Achram. „Het is te hopen dat deze
boodschap wordt begrepen."
Duidelijk
bleef er over van het verongelukte Portugese toestel.
u JNCHAL (Reuter, UPI) Een Boeing 727 van de Portugese
chtvaartmaatschappij TAP is zaterdagavond laat verongelukt
ku idens de landing op het Portugese vakantie-eiland Madeira, in
s e Atlantische Oceaan. Volgens de Portugese staatsradio zijn
p ker 126 personen om het leven gekomen; 39 overlevenden
er vinden zich in het ziekenhuis van Funchal, de hoofdstad van
asn adeira.
gt e Boeing 727, die met 165 personen
n boord een vlucht maakte van
russel via Lissabon naar Madeira,
ivpdde in zware regenval, explodeer-
en brak in twee stukken aan het
eifncl van de landingsbaan. Een Por-
lit igees team van onderzoek is naar
lai ft eiland gegaan om de oorzaak van
it et ongeluk vast te stellen. Het is het
i#rste ongeval in de geschiedenis
in de Portugese luchtvaartmaat-
ihappij. Het merendeel van de pas-
fiers bestond uit Portugezen. Ver-
bevonden zich aan boord van het
trongelukte toestel vermoedelijk
*ARIJS (Reuter) Bij het kantoor,
an een persbureau in Parijs is een
ommuniqué ontvangen dat afkom-
tig zou zijn van de Westduitse Rote
innee Fraktion. Daarin wordt mee-
edeeld dat in het vervolg geen
tiegtuigkapingen meer zullen wor
den ondernomen door deze groep.
RAF. laat weten de aanvallen op
[ymbolen van het kapitalisme" wel
e zullen voortzetten. Het communi-
lyê was in het Frans gesteld en
*Post in Petange in Luxemburg.
40 Belgen, een aantal Italianen, een
Spanjaard en een Zuidafrikaan.
Het vliegveld van Madeira wordt aan
beide zijden afgesloten door rots
wanden die in de Atlantische Oce
aan verdwijnen. Volgens de eerste
berichten schoot de Boeing aan het
eind van de landingsbaan door,
gleed over de rand van een rotswand
en stortte neer op een rotsachtig
strand, een honderd meter lager. Het
voorste stuk van het toestel, dat in
de lucht werd geslingerd, explodeer
de en vloog in brand, het achterste
stuk verdween in het water. Volgens
de luchtvaartfunctionarissen was de
landingsbaan verduisterd door re
gen en mist toen de Boeing landde.
Ooggetuigen meenden dat het toe
stel pas halverwege de landingsbaan
de grond raakte en dat de afstand
toen nog te gering was om tijdig tot
stilstand te kunnen komen. Volgens
de politie van Madeira zijn veel
slachtoffers omgekomen in de bran
dende wrakstukken en zijn minstens
zes mensen verdronken doordat ze in
zee werden geslingerd. Enkele passa
giers, onder wie een kind dat het
ongeluk overleefde, werden op hon
derden meters van de plaats van het
ongeluk gevonden.
Het vliegveld van Funchal wordt be
schouwd als een van de gevaarlijke
in de wereld. Het heeft een betrekke
lijk korte landingsbaan, met aan bei
de zijden de rotswanden die hoog
boven de Oceaan uitsteken.
Sadats boodschap was zeer duide
lijk: Egypte is bereid om Israël als
deel van bet Midden-Oosten te aan
vaarden, maar dan moet aan een
aantal minimumvoorwaarden wor
den voldaan, zoals volledige terug
trekking uit alle In 1967 bezette ge
bieden, erkenning van het recht op
zelfbeschikking van het Palestijnse
volk inclusief het recht op de stich
ting van een eigen staat, en de ver
plichting conflicten zonder gebruik
van geweld op te lossen. Kortom: de
voorwaarden die de gematigde Ara
bische staten al geruime tijd hand
haven.
Sadat had ook nog een tweede bood
schap voor de Israëli's: het vraag
stuk van een Israëlische terugtrek
king uit de in 1967 bezette gebieden
is onlosmakelijk verbonden aan de
oplossing van het Palestijnse vraag
stuk. Vandaar ook dat de Arabieren
niet bereid zijn om apart met Israël
te onderhandelen en afzonderlijk
een vredesverdrag met Israël af te
sluiten. „Jullie moeten de realiteit
met moed In het gezicht zien zoals ik
heb gedaan."
Die realiteit van Sadat is dat „vrede
haar naam niet waard is als zij niet
op gerechtigheid maar op de bezet
ting van gebied van anderen geba
seerd is." Israël moet deze realiteit
onder ogen zien. Met andere woor
den, de huidige Israëlische strategie
is tot mislukking gedoemd omdat
het van „aparte vredesverdragen" en
niet van „een vredesverdrag"
uitgaat.
Als dat de boodschap was, waarom
was Sadat dan naar Israël gekomen?
Hij wilde met z'n reis psycgologische
barrières doorbreken. Hij wilde „de
muur" afbreken, die overeind was
blijven staan nadat velen in de Ara
bische wereld Israël na de oktober-
oorlog van 1973 als een feit waren
gaan aanvaarden. „Deze muur vormt
een psychologische barrière tussen
ons, een barrière van wantrouwen,
een barrière van afwijzing, een bar
rière van onbegrip, een barrière van
waanideeën over handelingen, da
den of besluiten, een barrière van
voorzichtige en foute interpretatie
van alle gebeurtenissen en verklarin
gen." Voor Sadat vormt deze barriè
re .zeventig procent van het pro
bleem."
ondubbelzinnige woorden over het
Palestijnse vraagstuk heeft uitgela
ten zonder Arabische trefwoorden te
gebruiken. Met geen woord repte hij
over de „legitieme rechten van het
Palestijnse volk" of over de „PLO,
de enige wettige vertegenwoordiger
van het Palestijnse volk".
Wanneer men Sadats toespraak met
Begins antwoord vergelijkt, zou
men het gevoel kunnen krijgen dat
het een gesprek tussen doven is.
Immers, Begins uitweidingen over
het lot van het Joodse volk zijn
nauwelijks een antwoord op het
geen Sadat te vertellen had.
Maar ook Begins toespraak wordt
gekenmerkt door hetgeen hij niet
zei. Met geen woord repte hij over
„Jehoeda en Sjomron" (de bijbelse
naam voor de westelijke Jordaanoe-
ver). Ook onthield hij zich van theo
retische aanvallen op de conceptie
van een Palestijns volk. Integen
deel, hij wil praten met „echte" ver
tegenwoordigers van het Palestijnse
Arabische volk.
In politieke kringen in Jeruzalem
gelooft men dat het hoofddoel van
Sadats bezoek het weer op gang
brengen is van de Geneefse vredes
conferentie. Sadat staat er om be
kend dat hij bereid is risico's te
nemen. Gezien de met de dag ver
slechterende economische situatie
in z'n land, en het niet uitkamen van
z'n verwachtingen ten aanzien van
de Verenigde Staten, zag hij zich
gedwongen om een grote sprong
voorwaarts te doen. Een sprong die
niet alleen in de richting van Israël
werd gedaan. Door een officieel be
zoek aan Jeruzalem te brengen heeft
Sadat z'n aanzien in de westerse
wereld enorm versterkt. Hij heeft
Washington een belangrijke kaart in
handen gespeeld tegenover Israël en
de pro-Israëlische lobby ln de Vere
nigde Staten.
De hervatting van de Geneefse vre
desconferentie wordt verhinderd
door de onenigheid over de verte
genwoordiging van de Palestijnen.
Terwijl de Arabieren erop staan dat
de PLO ten minste formeel wordt
uitgenodigd, wil Israël op geen enke
le manier iets met de Palestijnen te
maken hebben. Men houdt rekening
met de mogelijkheid dat de PLO,
(maar niet de Palestijnen) wordt uit
verkocht. Of met andere woorden,
de oplossing van het Palestijnse
vraagstuk moet op de lange baan
worden geschoven, in de hoop dat er
alsnog een oplossing voor de Pales
tijnen in het kader van Jordanië
gevonden kan worden. Door Begins
bereidheid om „over alles te willen
onderhandelen", zou het vredespro
ces op gang kunnen worden gehou
den door de Geneefse vredesconfe
rentie bijeen te roepen met als eer
ste agendapunt: het zoeken van een
oplossing voor de vertegenwoordi
ging van de Palestijnen. een oplos
sing waarmee zowel Israël als de
Arabieren akkoord kunnen gaan.
Wie verwacht had dat Begin Sadat
in zijn eigen toespraak concessies
zou doen. heeft zich ook vergist. Het
is duidelijk dat men in Jeruzalem al
gekozen heeft om het spel achter
gesloten deuren te spelen Sadat
heeft psychologische barrières en
taboe s doorbroken cn zo een be
langrijke politieke daad gesteld. Of
echter het uur van de waarheid in
het Midden-Oosten is aangebroken,
zal ln de naaste toekomst moeten
blijken.
Vervolg van pag. 1
Palestijnen
Opmerkelijk in Sadats toespraak
was dat hij zich in Jeruzalem in
De 58-jarige Egyptische president
kreeg een hartelijk applaus toen hij
vergezeld van Knesseth-voorzitter
Jitzak Sjamir en president Ephraïm
Katzir de vergaderzaal binnenwan
delde. Vooraf had hij op het plein
voor het parlementsgebouw een
krans gelegd bij het graf van de
onbekende soldaat, symbool voor de
Israëlische militairen, die sinds 1948
in de strijd in het Midden-Oosten
zijn gevallen.
Na de verwelkoming begon Sadat in
het Arabisch zijn toespraak, die
naast de volksvertegenwoordigers
werd aangehoord door 190 officiële
gasten, onder wie oud-premier Gol
da Meïr.
,Jk kom vandaag tot u om een
nieuw leven aan te gaan en vrede te
scheppen. Wij houden allen van dit
land, het land van God. Wij allen,
moslems, christenen en joden, wij
allen aanbidden God en het leven.
Er zijn ogenblikken, waarop een
volk de plicht heeft het verleden te
vergeten en een moedige stap voor
waarts te doen naar een nieuwe toe
komst. Ik heb besloten naar u toe te
gaan met een open hart en een open
geest en u vrede voor te stellen, de
vrede van Abraham," aldus presi
dent Sadat tot de 120 Israëlische
afgevaardigden.
Hij noemde zijn bezoek aan Israël
„een radicaal keerpunt ln dit deel
van de wereld". Israël is werkelijk
heid, aldus Sadat. De hele wereld
heeft het erkend evenals de grote
mogendheden. Wij in de Arabische
wereld, wij zijn bereid uw staat te
erkennen en u alle garanties te ge
ven, die u eist. U wilt in vrede leven
binnen uw grenzen ln dit gebied. Wij
accepteren u vrijwillig in ons mid
den met de verzekering dat dit een
beslissend keerpunt is in de geschie
denis. Wij hebben u inderdaad in het
verleden afgewezen en hebben ge
weigerd u te ontmoeten. Wij hebben
u omschreven als het „zogenaamde"
Israël. Ja dit is gebeurd. Vandaag
verklaar ik dat wij bereid zijn met u
te leven in een rechtvaardige en
duurzame vrede. Israël is een werke
lijkheid geworden, zo zei de presi
dent.
Noodzaak
Hoewel Sadat weet dat Israël,een
fervent tegenstander is van een Pa
lestijnse staat naast de deur en van
een terugtrekking uit de in 1967
bezette gebieden sprak hij openlijk
over de noodzaak van een Palestijn
se staat, die een eind zou kunnen
maken aan de staat van oorlog in
het Midden-Oosten. „Zolang het
probleem niet wordt opgelost zal het
conflict escaleren en nieuwe dimen
sies aannemen. Met de hand op het
hart zeg ik u dat vrede niet zonder
de Palestijnen bereikt kan worden.
Het zou een grote fout zijn met
consequenties, die niemand zich
kan indenken om onze blik af te
wenden van dat probleem of om het
terzijde te schuiven." De president
zei dat Israël niet bevreesd hoeft te
zijn voor een Palestijnse staat langs
zijn grens, zeker niet met de interna
tionale garanties, die de Verenigde
Staten hebben gegeven of zullen ge
ven. Volgens Sadat Is het ondenk
baar dat de eisen van de Palestijnen
voor een thuisland genegeerd of ont
kend kunnen worden.
Het Egyptische staatshoofd zei de
genen. die zijn bezoek aan Israël
hebben gekritiseerd dat niet kwalijk
te nemen „Niemand kon zich voor
stellen dat de president van de
grootste Arabische staat zijn bereid
heid zou kunnen uitspreken om
naar het land van de tegenstander
te gaan terwijl wij nog steeds in
staat van oorlog verkeren." Jn het
verleden was er echter veel waarde
volle tijd verloren gegaan met
„vruchteloze discussies over proce
dures." „Moge God almachtig ons
lot bepalen. Er zijn momenten in het
bestaan van landen, dat het onont
koombaar is om het verleden met al
zijn complexe zaken en herinnerin
gen te vergeten in een nieuw streven
gericht op nieuwe horizonten," al
dus Sadat. die besloot met een ci
taat uit bet bijbelboek Zacharia (8
President Sadat van Egypte heeft het
manuscript van zijn autobiografie
vrijdag toegestuurd aan de Ameri
kaanse uitgevers Harper and Row",
die haar in juni 1978 zullen uitgeven
onder de titel: ,,Op zoek naar een
identiteit". De directeur van Harper
and Row, Michael Bessie, deelde mee
dat hij Sadat heeft gevraagd een aan
vullend hoofdstuk te schrijven over
zijn bezoek aan Israël.
vers 19): „Heb de waarheid en de
vrede lief."
Recht
„Wij geloven niet in geweld, wij gelo
ven ln recht." verklaarde de Israëli
sche premier Menachem Begin in
zijn reactie op de toespraak van
Sadat. Hij herinnerde eraan dat de
staat Israël sinds zijn stichting on
ophoudelijk op verscheidene fron
ten is aangevallen. De regeringslei
der zei dat Israël over vredesverdra
gen wil onderhandelen met Egypte,
Jordanië, Syrië en Libanon en
„waarom niet met de Arabische Pa
lestijnse natie?" Hij herhaalde zijn
uitnodiging aan de staatshoofden
Assad van Syrië en koning Hoessein
van Jordanië en nodigde ook „de
ware vertegenwoordigers" van het
Palestijnse volk uit. Begin sprak uit
het hoofd en keek zo nu en dan even
op briefjes.
De premier herinnerde eraan dat het
Joden waren, die de staat Israël
stichtten en dat degenen, die er nu
leven zijn teruggekeerd naar hun
voorouderlijk land waar hun be
schaving „sinds de nacht der tijden"
bestaan heeft en dat zij nooit verge
ten waren sinds zij eruit verjaagd
waren. Aan de uitroeiing van de
Joden door de nazi's herinnerend zei
hij: „Niemand kwam hen te hulp.
niet in het oosten en niet in het
westen. Daarom zullen wij ons volk
nooit meer aan gevaar blootstellen."
Hij verklaarde bereid te zijn naar
Cairo te gaan als president Sadat
dat wenst om alle problemen te ver
duidelijken voor de conferentie van
Genève. Begin beloofde vrije toe
gang tot de heilige plaatsen in Jeru
zalem te zullen garanderen en verde
digen.
Inzake onderhandelingen verklaar
de de premier dat er over alles kan
en moet worden onderhandeld. Die
onderhandelingen moeten worden
gevoerd „tussen gelijken, want er
zijn geen overwinnaars of overwon
nenen, en moeten worden voortge
zet tot de ondertekening van een
vredesverdrag." Hij besloot zijn
rede met een aanhaling uit de Ko
ran: „Rechtvaardigheid en vrede
zijn één" en schudde onder applaus
van de aanwezigen hartelijk de
hand van Sadat.
Oppositie
Oppositieleider Simon Peres, die als
laatste politicus het woord voerde,
wilde het risico nemen zich te ont
doen van oude formules. Zelfs ln de
oorlog zijn risico's genomen en zij
zijn gevaarlijker. Wij zullen de rege
ring van premier Begin steunen in al
haar pogingen die gericht zijn op het
verkrijgen van vrede, zo zei Peres
terwijl hij zich richtte tot Sadat. De
socialistische voorman zei dat er
geen meningsverschillen zijn over
de noodzakelijkheid van een vrede
en dat Sadats komst naar Israël een
keerpunt is dat niet onbenut mag
blijven. Hij meende dat men een
misschien zelfs nog onbekende weg
naar de vrede zou kunnen vinden.
Onderstrepend dat hij sprak na
mens de Arbeiderspartij zei Peres:
„Wij zijn bereid toe te stemmen in
belangrijke concessies in ruil voor
vrede maar u. president, moet dat
ook doen." Herinnerend aan de lei
dersrol van Egypte in de Arabische
wereld merkte hij op dat er „geen
enkele fundamentele reden voor
conflict tussen belde landen bestaat
en dat Israël en Egypte vrede zou
den kunnen sluiten als zij dat willen
in een nabije toekomst." „Het vluch
telingenvraagstuk moet worden op
gelost. Er zijn vluchtelingen van bei
de zijden maar de Israëli's zijn volle
dige burgers terwijl een groot deel
van de Palestijnen het ellendige lot
van de vluchtelingen kent In het
kader van de vrede zullen wij samen
kunnen werken om hen weer een
normaal leven te geven," aldus
Peres.
