CDA bespreekt details
ESïïïSHover akkoord met VVD
Lerarenacties van de baan
Universiteit derde wereld de boer op
CNV: Nieuwe aanpak
van gezondheidszorg
rouw
commentaar
J Ia Sadats rede (1)
jrdeJa Sadats rede (2)
Onrust in AR-kring over haast van Van Agt
Sadats rede (3)
kamertjeszonde
Rij 25 km méér
per volle tank.
MobilEl de olie die
benzine bespaart.
Verbod gevraagd voor gevaarlijke lijm
Dertig man op
straat in Sluiskil
'Hoop op goed overleg met toekomstig minister
Studiebijeenkomst van Nuffic in Den Haag
SAN I
DAG 21 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Resident Sadat van Egypte heeft
iinig van een stuntman, maar hij
jiuwt het theater in de politiek
fct. De afgelopen weken leek zijn
jvoel van drama hem te hebben
jermand. De woorden dat hij des-
>ods naar Israël zou reizen om
jede te bepleiten werden zo snel
(volgd door daden dat menig toe-
Jiouwer door vrees werd bevan-
fter^" ^am ^ac^at n'et vee' te 8rote
!je jico's? Was hij met zijn overrtfoe-
orpige stap niet bezig onherstelbare
(iade aan te brengen aan de o zo
roze relaties in het Midden-Oos-
Na dit weekeinde kan er op dit
(nt sprake zijn van opluchting,
rde
,rai ie indruk heeft hij met zijn rede in
|t Israëlische parlement recht ge
it. Sadat maakte zijn gehoor dui-
tlijk dat hij niet was gekomen om
t op een akkoordje te gooien met
Israëli's ten koste van de Pales
ver nen. Hij was gekomen om de
al pat Israël demonstratief te erken-
et {n als volwaardige gesprekspart-
r, dat wel. Maar daarna gaf hij
es n onverkorte opsomming van de
ital orwaarden waaraan volgens de
er rabieren een duurzame vredesre-
ling moet voldoen. Zonder een
de plestijnse staat is geen vrede mo-
lijk, zei Sadat tegen de leden van
Knesseth en over hun hoofden
len ook tegen alle Arabieren die
le n historische reis met zoveel wan-
lat buwen bekeken.
pdat zei ook dat zijn reis nodig was
«n een nieuwe vernietigende oor-
>g in het Midden-Oosten te voor
omen. Dat is vermoedelijk meer
an een mooi praatje voor de gele-
i. van hu
t CDA f
Wat de uitkomst van de besprekin- JL
gen die Sadat nog voert in Jeruza- 1 A
stapte niet als stuntman maar als de
eerste politieke leider van het Ara
bische kamp was gekomen. Van onze parlementsredactie
Het grote gevaar dat dit weekeinde DEN HAAGIn het CDA zijn de discussies volop begonnen over de strijdvraag in welke mate het
dreigde, was dat Sadat door zijn regeerakkoord met de VVD gedetailleerd moet zijn. Die strijd moet waarschijnlijk morgen al door
bezoek aan „de vijand Israël" zich- de CDA-fractie definitief beantwoord worden,
zelf in een isolement had gebracht.
Uit de felheid van de reacties uit
Arabische kringen tegen Egypte
leek te moeten worden afgeleid dat
Sadat zich te ver van zijn bondgeno
ten had verwiiderd.
Vanuit de ARP, waarvan CDA-voor-
man Aantjes zich zaterdag in
steunen op een meerderheid in de
Tweede Kamer. Hiervoor kan alleen
Utrecht vertolker maakte, wordt compensatie te vinden zijn in het
Iet het bezoek van Sadat is er in
et Midden-Oosten nog niets opge-
DstDat is maar al te waar. Israël
Egypte hebben nu echter een
ituatie geschapen met grote kansen
»p echte vrede. Dat is heel wat in
en gebied dat zo vaak terecht als
iet explosiefste ter wereld is om-
chreven.
Uit taktisch oogpunt moet het Sadat
voldoening schenken dat hij Begin
min of meer voor het blok heeft'
gezet. Na Sadat demonstratieve be-
genheid. Een half jaar geleden, di
rect na de komst van premier Begin
in Israël, zag het er somber uit in
het Midden-Oosten. Begin was in
de ogen van de Arabieren een ha
vik, iemand met wie het vrijwel
onmogelijk was over vrede te pra
ten. Dat leek de plannen van gema
tigde Arabieren zoals Sadat lelijk te
doorkruisen. Het Midden-Oosten
dreigde weer een periode van pola
risatie in te gaan, waarbij de kans
op een oorlog langzaam zou stijgen.
De Egyptische president heeft deze
ontwikkeling niet op haar beloop
willen laten en is gaan zoeken naar
nieuwe mogelijkheden om de on
derhandelingen op gang te brengen.
Sadat wilde toenadering, geen pola
risatie. Dat hij die koers de afgelo- Twijfels
pen dagen heeft doorgezet op eer
manier die nogal geforceerd leek.
zegt misschien hoe reëel de dreiging
van die andere, gevaarlijke ontwik
keling was.
sterk aangedrongen op een zeer ge
detailleerd program, even gedetail
leerd als het regeerakkoord dat
PvdA en CDA afgelopen zomer op
stelden. Van Agt zelf heeft zich over
zijn mening niet uitgesproken, maar
zijn aankondiging dat deze week
wellicht morgen al de CDA-fractie
over een proeve van een regeerak
koord kan spreken, wekt in AR-
kring grote onrust. Men vreest, dat
in ruim een week onderhandelen met
de VVD bij lange na geen gedetail
leerde afspraken gemaakt kunnen
worden. De discussies hierover vor
men overigens in feite een voorhoe
de-gevecht voor de uiteindelijke be
slissing, die de CDA-fractie de ko
mende weken zal moeten nemen
over samenwerking met de VVD.
Hoe meer men twijfelt aan de wense
lijkheid van die samenwerking, hoe
meer gedetailleerde afspraken men
wil maken.
Het afgelopen weekeinde bleef het
rond de formatiebesprekingen tus
sen Van Agt en Wiegel stil, net als
vorige week. Vanmiddag komen de
heren opnieuw bij elkaar.
zoek moet de Israëlische regering
wel iets terug doen. De havik Begin
moet zich nu bezinnen op conces
sies aan de Arabische gesprekspart
ners. Israël moet nu oppassen om
niet, in de ogen van nagenoeg de
hele wereld, automatisch de hoofd
schuldige te worden als de goede
kansen van nu worden verknoeid.
De Israëlische regering is door haar
gretige medewerking aan Sadats
stunt praktisch gedwongen de tot nu
toe ingenomen stellingen te ver
laten.
Er waren dit weekeinde wel andere
ontwikkelingen aan het politiek
front. Het congres van D'66 verga
derde, evenals de unieraad van de
CHU. CDA-voorman Aantjes sprak
op de jaarvergadering van de AR-
jongeren. Aantjes zei, dat de CDA:
fractie alleen maar positief kan
staan tegenover regeringssamenwer
king met de WD als een regeerak
koord met die partij „veel beter" is
dan het akkoord met PvdA en D'66.
Hij noemde het „zeer twijfelachtig"
of een kabinet van CDA en VVD kan
CDA-program. Dit moet in regeeraf-
spraken met de WD meer herken
baar zijn dan in het gesloten ak
koord met PvdA en D'66. „Een ruime
overmaat aan politieke inhoud is no
dig. Het resultaat moet veel beter
zijn dan het akkoord, dat er nu ligt,"
aldus Aantjes.
Hij benadrukte, dat de regeerak
koorden pas vergeleken kunnen
worden als met de WD de gedetail
leerde afspraken worden gemaakt.
Volgens de AR-voorman kan die
vergelijkbaarheid in gevaar komen
door de plotselinge stilte rondom de
formatiegesprekken tussen infor
mateur Van de Grinten, CDA-leider
Van Agt en diens WD-collega Wie
gel. „Het is best mogelijk dat Wiegel
bereid is alle CDA-elsen in te willi
gen. Dat kan een verklaring zijn
voor de stilte. Door tussentijds ver
slag uit te brengen aan de VVD-
fractie zou Wiegel daar wel eens
grote onrust over zijn inschikkelijk
heid kunnen teweegbrengen," op
perde Aantjes. Het CDA gaat vol
gens hem liever een „gevecht" aan
met formatie-partners dan door een
„striptease" van het WD-program
de zin te krijgen.
Geen bezuinigingen
Aantjes waarschuwde, dat er geen
sprake kan zijn van bezuinigingen
van 15 miljard of meer op overheids
uitgaven en sociale uitkeringen, zo
als de WD.heeft bepleit. Evenmin
kan het CDA op het gebied van
ontwikkelingssamenwerking ook
maar een stap terugdoen. Ook is het
voor het CDA onduldbaar als de
vermogensaanwasdeling door toe
doen van de VVD wordt gedegra
deerd tot een simpele winstdeling,
aldus Aantjes.
Als er weer besprekingen met de
PvdA op gang zouden komen valt
volgens Aantjes niet op een spoedi
ge komst van een tweede kabinet
Den Uyl te rekenen, „zeker niet als
de PvdA onze eerste man blijft uit
sluiten als minister van Justitie".
PvdA-voorzitster len van den Heu
vel gaf afgelopen zaterdag op een
partijbijeenkomst in Leeuwarden
overigens ook aan dat bij een even
tuele nieuwe confrontatie tussen
CDA en PvdA niet alles op rolletjes
zal lopen. Zij zette zich al bij voor
baat af tegen Aantjes' uitspraak dat
bij het heropenen van de onderhan
delingen een geheel nieuwe situatie
is ontstaan, en het gesprek weer
opnieuw moet beginnen. „De PvdA
blijft bereid tot verder overleg met
het CDA. maar het heropenen van
de onderhandelingen is onzin," zei
mevrouw Van den Heuvel, „verder
praten over concessies is uitgeslo
ten. Het is welletjes", aldus de uit
spraken van de PvdA-voorzitster,
die overigens afwijken van de veel
gematigder uitlatingen van de vori
ge week vanuit de PvdA-kamerfrac-
tie en van Den Uyl zelf.
CHU-vertrouwen
De unieraad van de CHU, één van de
drie pijlers van het CDA, sprak za
terdag vertrouwen uit in de koers
van Van Agt en de CDA-kamerfrac-
tie. De daar vertrekkende baron Van
Verschuer opperde dat er in de na
bije toekomst een gesprek zou moe
ten komen tussen de partijbesturen
van CDA en PvdA. om het misluk
ken van formaties zoals nu is ge
beurd in de toekomst te voorkomen.
Hij herinnerde daarbij aan zijn voor-
De Unieraad van de CHU heeft zaterdag met algemene stemmen
dr. L. M. van Leeuwen gekozen tot voorzitter van de Christelijke
Historische Unie. Dr. Van Leeuwen, in het dagelijks leven plaats
vervangend president van het verzekeringsconcern Stad Rotter
dam, volgt mr. O. A. W. baron van Verschuer op, die vijf jaar
voorzitter is geweest. De scheidende voorzitter van de unie zei er
„verheugd" over te zijn dat tijdens zijn bewind het CDA tot stand
is gekomen. Links de heer Van Verschuer, rechts dr. Van
Leeuwen.
keur om voorafgaande aan de ver
kiezingen als CDA de kandidaat
ministers te noemen. „Als dat
beurd was, hadden wij ons grote
problemen kunnen besparen." aldus
Van Verschuer. Zijn opvolger mr
Van Leeuwen vond dat een vrijwel
volledig gebrek aan vertrouwen de
oorzaak is geweest van het mislopen
van de formatie-PvdA-CDA. Hij zei
dat er grote fouten gemaakt zijn
door Den Uyl. „Duidelijk is de laat
ste week veel van de allure van Den
Uyl weggevallen," aldus Van Leeu
wen, die Den Uyl die ontluistering
overigens niet gunde.
De Arjos kwam zaterdag in Utrecht
wel tot een beroep op de Tweede-
Kamer-fractie van het CDA. Er werd
een resolutie aangenomen met een
klemmend beroep om „opnieuw een
opening te zoeken tussen PvdA.
CDA en D'66". De resolutie kreeg
overigens maar een krappe meerder
heid. Niet omdat men vond dat CDA
en WD best met elkaar een regering
kunnen vormen („de verkiezingspro
gramma's staan haaks op elkaar"),
maar omdat men het niet fatsoen
lijk vond om de onderhandelingen
met de WD open te breken.
Op het D'66-confrres in Nijmegen
werd duidelijk dat deze partij niet
tezamen met de PvdA oppositie zal
gaan voeren tegen een eventueel
CDA-WD-kabinet, maar een geheel
eigen koers zal gaan varen, op basis
van het eigen program Aan een
eventueel minderheidskabinet van
links zal D'66 bij voorkeur ook niet
meedoen, al liet voorman Terlouw in
zijn congresrede wel de mogelijk
heid open om aan zo n minderheids
kabinet mee te werken als dat het
overeengekomen PvdA-CDA-D'66-
regeerprogram zou gaan uitvoeren.
Terlouw noemde het in dat verband
ook ongeloofwaardig als het CDA
een minderheidskabinet met dat
program niet zou gedogen.
FNV-voorzitter Kok tenslotte meng
de zich zaterdag ook in de formatie
discussies. Voor de Vara-microfoon
zei hij dat een CDA-WD-regering
nooit een beleid op hoofdpunten zal
kunnen presenteren waarin de vak
beweging en haar achterban zich in
voldoende mate zou kunnen herken
nen. „Ik sluit niet uit dat die combi
natie zeker in het begin een fraaie
verpakking wil kiezen voor het be
leid. maar de ontmaskering zal toch
snel volgen." aldus Kok.
Alsof hun onderhandelingen het
laglicht niet kunnen verdragen
3 zorgvuldig schermen informateur
l ^an der Grinten en de heren Van
gt en Wiegel de buitenwereld af
hun pogingen, een kabinet van
en VVD tot stand te brengen.
let lijkt erop alsof de formatieme-
hoden van de jaren vijftig zijn
weergekeerd. Dit keer worden zelfs
le naaste vrienden en medewerkers
van beide betrokken fractieleiders
liet meer vertrouwd. Het fractie-
>estuur van het CDA vergaderde
lezer dagen met zijn voorzitter,
naar deze slaagde erin het gesprek
door te komen zonder met één
woord te hebben aangeduid wat hij
irecies aan het doen is.
Het is een methode van werken die
wel bijzonder scherp afsteekt tegen
de werkwijze die de afgelopen
maanden is gevolgd om te bouwen
lan een coalitie tussen PvdA en
CDA. Tijdens het etappegewijze
iverleg dat toen werd gevoerd, wer-
len contacten met de pers aller
minst geschuwd. Niet alleen de on
derhandelaar van de PvdA, de heer
Van Thijn, maar evenzeer de heer
Van Agt nam telkens weer ruim de
tijd om breed uit te meten hoe zeer
hij in een bepaalde fase van de
onderhandelingen de beste resulta
ten uit het vuur had gesleept. Zelfs
«s het bij herhaling voorgekomen
dat de CDA-fractievoorzitter voor
afgaand aan een onderhandelings
ronde publiekelijk en met grote
stelligheid eisen stelde zonder zich
te bekommeren om de sfeerver
slechtering die dat met zich moest
meebrengen.
De heer Van Agt heeft aan deze
techniek klaarblijkelijk geen be
hoefte meer. De heer Wiegel is
kennelijk bezig, zijn tegenspeler al
les te beloven wat deze maar wil
dit natuurlijk uit het allesoverheer
sende verlangen van de VVD, de
PvdA uit de regering te manoeuvre
ren. Bovendien slaagt de heer Wie-
?cl er beter dan zijn vooruitstreven
de collega's in, een sfeer te schep
pen, met etentjes en al, waarin de
heer Van Agt gaarne zaken doet.
De begeerte van de heer Van Agt
om snel tot resultaten te komen zou
ook kunnen zijn ingegeven door de
behoefte aan revanche op de heren
Den Uyl en Van Thijn.
Dc bereidwilligheid van de heer
Wiegel om zich uit te kleden; dc wel
Zcer persoonlijk getinte motieven
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Veel van de huidige problemen en knelpunten
in de gezondheidszorg kunnen beter worden opgelost als de
totale gezondheidszorg op ongeveer dezelfde manier wordt geor
ganiseerd en gefinancierd als het onderwijs.
advertentie
van de heer Van Agt met alle
begrip moet toch sterk worden be
twijfeld of daaruit een beleid kan
voortkomen dat de zware tijden aan
kan die ons wachten. Een kabinet
dat uit een kamertjeszonde wordt
geboren, heeft niet de beste levens
kansen.
Tot deze uitspraak kwam de heer L.
de Graaf, vice-voorzitter van de uni
versitaire leergangen gezondheids
zorg.
Volgens de heer De Graaf zijn er veel
punten van overeenkomst met een
goede opzet van de gezondheidszorg.
„Op beide terreinen is zowel sprake
van grondrechten voor de consu
menten als van noodzakelijke vrijhe-
HILVERSUM De overheid moet
spaanplaat die met ureumformalde-
hyde is gelijmd, verbieden. Dit heeft
directeur Van Velzen van de Natio
nale Woningraad (zo'n 700 woning
corporaties) zaterdag voor de Vara-
microfoon gezegd.
De laatste maanden komen steeds
vaker alarmerende berichten voor
over schadelijke effecten voor de
gezondheid die dit soort spaanplaat
zou hebben. De NWR heeft haar
leden geadviseerd het spaanplaat
niet meer te gebruiken en volgens
directeur Van Velzen houden zijn
leden zich daar goed aan.
Komen die leden echter met plan
nen zonder het bewuste spaanplaat,
dan zegt het ministerie van volks
huisvesting „neen" omdat toepas
sing van andere materiaal honder
den guldens per woning duurder is,
aldus de NCW-directeur.
den voor leveranciers," merkte de
heer De Graaf op. Het CNV geeft de
voorkeur aan een organisatievorm,
waarbij artsen, apothekers, maat
schappelijke werkers en therapeu
ten in dienst zijn van ziekenhuizen,
regionale instellingen en wijkcentra.
In zo'n stelsel kan volgens de heer
De Graaf voldoende ruimte bestaan
voor particulier initiatief, zij het dat
dit, net als bij de oprichting van
scholen, aan bepaalde minimum
voorwaarden moet voldoen. Een der
gelijk systeem zou door de overheid
moeten worden gefinancierd, omdat
de omweg via de sociale verzekering
bij zo'n opzet onnodig is.
Dit heeft echter weer grote gevolgen
voor de ziekenfondsen en de ziekte
kostenverzekeraars. De heer De
Graaf kwam met het voorstel in dit
geval de huidige ziekenfondsen om
te vormen tot regionale beheersorga
nen die de ontwikkeling van de voor
zieningen in de regio mede sturen,
coördineren en stimuleren.
8LUI8KIL De dertig personeels
leden van het gritstraalbedrijf Ver-
duyn in Sluiskil zijn door een faillis
sement van de zaak op straat komen
te staan. De curator voert onderhan
delingen met gegadigden voor over
neming van het bedrijf. Mogelijk
zoud bij eventuele overname een
aantal mensen weer aan het werk
kunnen. Als oorzaak van het faillis
sement worden genoemd beleids
fouten van de directie.
forme en daarmee dode woonwijken
leidt momenteel allerwegen tot ver
vreemding en tot protest bij de ge
bruikers. Moeten we in het onderwijs
persé dezelfde fout herhalen'' Na de
flatneurose de schoolneurose?"
Van onze onderwijsredactie
DEN BOSCH De vier actiemaatre
gelen, in augustus van dit jaar aan
gekondigd door het Nederlands Ge
nootschap van Leraren als protest
tegen de salarisvoorstellen van mi
nister Van Kemenade, zijn vorige
week vrijdag door de Algemene Ver
gadering ongedaan gemaakt. Dat be
tekent dat alle leraren weer zullen
meewerken aan de tweede correctie,
aan het opstellen van examenvra
gen, aan de vrijwillige buitenschool
se activiteiten en aan de practicum
begeleiding. De actiemaatregelen
waren in een eerder stadium al opge
schort.
De opheffing van de actiemaatrege
len werd zaterdag bekend gemaakt
door de voorzitter van het NGL, drs
F. J. Roefs, op de tweede dag van de
Jaarvergadering, die in het Casino
van Den Bosch werd gehouden.
Voorzitter Roefs hoopte hiermee alle
opstakels te hebben weggenomen
voor een goed overleg met de toe
komstige minister van Onderwijs.
Drs Roefs keerde zich tegen het be
leid van minister Van Kemenade,
dat volgens hem gekenmerkt werd
door het begrip „integratie". „Men
integreert de onderwijstypen, men
integreert de onderwijsgevenden,
men integreert de vakken. En dat
alles in massale uniforme structu
ren. Het streven naar massale, unl-
<3
-I
door Nico Kussendrager
DEN HAAG In landen waar veel mensen op het platteland wonen (de
ontwikkelingslanden) moet de universiteit zich niet beperken tot de stad, zij
moet de boer op. „Wij denken nog veel te veel aan de grote, moderne universiteit
in de steden in plaats van op lokaal niveau, waar onderwijs minstens zo
belangrijk is."
gen daarover waren verdeeld,
en verbeteren in plaats van
bewonderend op te kijken
naar het westen.
Vraag
De niet-westers socioloog
Hommes leidde de afgelopen
dagen een studiebijeenkomst
van de Nuffic in Den Haag,
waar dat geluid méér te be
luisteren viel. De Nuffic is de
Nederlandse universitaire
stichting voor internationale
samenwerking, die 25 jaar be
staat. Om die reden waren
academici uit ontwikkelings
landen en westerse landen
(Nederland) uitgenodigd om
te praten over universiteiten
hier en in de derde wereld.
Opzet was te kijken welke rol
de hogescholen in de ontwik
kelingslanden kunnen spelen
en hoe westerse universitei
ten hen daarbij kunnen
helpen.
Niet iedereen was even tevre
den over de lijst met genodig
den. Naar verhouding waren
er weinig afgevaardigden uit
de derde wereld; er waren
nauwelijks vrouwen (maar
wel werd haar rol benadrukt
in de slotverklaring^), Suri
name (waar Nederland ook
universitair nauw mee te ma
ken heeft) speelde geen rol.
maar wel buurland Guyana,
en er waren nogal wat verte
genwoordigers die de 'traditi
onele universiteit' vertegen
woordigden (geen Chinees,
geen Cubaan bijvoorbeeld).
Anders
Wèl was er iemand uit Tanza
nia, en professor A. M. Nho-
noli van de universiteit van
Dar es Salaam bleek één van
de weinigen die nadrukkelijk
anders tegen de rol van de
hogescholen aankeek.
Universiteiten in Afrika zijn
Jong; ze zijn 'overgewaaid' uit
het westen en nabootsingen
van 'Oxbridge' of de Sorbon-
ne. Dit soort opleidingen, zei
Nhonoli, houdt zich amper
bezig met nationale ontwik
keling, maar met 'weten
schappelijke vrijheid', uitvin
dingen en uitkomsten van
onderzoek blijven verstopt in
bibliotheken. Opzet is zo
hoog mogelijk opgeleide
mensen af te leveren (wat er
altijd weinig zullen zijn, ge
zien de kosten en de moge
lijkheden) en de universitei
ten staan los van de samenle
ving. Dat geldt, hoewel er
veranderingen te bespeuren
zijn, ook nog in Afrika.
Wat zou een universiteit op
het zwarte werelddeel dan
moeten zijn, vroeg Nhonoli
zich af. Ze moet zich richten
op de ontwikkeling van het
hele land, op de noden van de
hele bevolking. Ze moet zich
behalve met de studenten (in
enge zin) bezighouden met de
scholing van boeren en arbei
ders.
Ondertoon van het betoog
van de Tanzaniaan op dit
punt inderdaad: de universi
teit moet de boer op, zij moet
zich spreiden over het platte
land om daar haar bezighe
den te doen, zij moet zich
bezighouden met inheemse
technieken en die aanpassen
Rijst de vraag of zo'n univer
siteit meer aandacht moet
besteden aan economie en af-
ronomie (landbouwkunde) in
plaats van filosofie en socio
logie. aan nuttige weten
schappen In plaats van de
•zachte' vakken. De menln-
Volgens de één is economie
inderdaad belangrijker en
nuttiger om te studeren in
ontwikkelingslanden. vol
gens de ander waren de 'zach
te vakken' wel degelijk be
langrijk omdat daar vandaan
de nieuwe leiders van het
land moeten komen, en het
kritisch volgen van verande
ringen in de samenleving óók
één van de taken van de uni
versiteit is.
Voorzitter Hommes haakte
cynisch zó op die gedachte
in: er zitten meer professoren
gevangen in de derde wereld
omdat zij zich te veel aan
ontwikkeling gelegen lieten
liggen, in plaats van te wei
nig. (Minister Pronk stak wat
betreft de rol van de weten
schap fijntjes nog even de
hand in eigen, westerse boe
zem en verwees naar West-
Duitsland
Professor Nhonoli uit Dar es
Salaam poogde aan te geven
In hoeverre universiteiten in
Afrika tot nu toe hebben bij
gedragen aan nationale ont
wikkeling. Zijn betoog stem
de somber, aan bet enigerma
te op poten zetten van de
economie hebben de univer
siteiten weinig kunnen doen,
arbeid is er genoeg in Afrika
maar aan een goede oplei
ding ontbreekt het. sociale,
culturele en politieke ontwik
keling onderop hebben de
universiteiten verwaarloosd
omdat zij te zeer een „ivoren
toren" zijn, laat staan dat zij
aan de ontwikkeling van het
individu zijn toegekomen.
„Universiteiten en het onder
wijs in het algemeen in Afri
ka," vatte hij samen^MjÉH
onvoldoende."
.rZljn
'Hersens'
In hoeverre kunnen westerse
universiteiten daarbij hel
pen, was één van de andere
vragen van de bijeenkomst in
Den Haag. Door het zenden
van „hersens", door het be
schikbaar stellen van geld.
Sommige vertegenwoordi
gers uit ontwikkelingslanden
waren voor dat eerste nogal
huiverig, omdat het zou kun
nen leiden tot een „nieuwe
afhankelijkheid" en tot
„beïnvloeding" van academi
ci, die Juist in de eigen lokale
omstandigheden moeten
werken, met alle mogelijkhe
den en onmogelijkheden van
dien; in de Indonesische sava
in plaats van een goed voor
ziene proefboerderij.
De Soedanese minister van
landbouw en ex-hoogleraar
aan de universiteit van Khar
toem Abdalla, zag het wat
anders: „Laat onze studenten
maar zien hoe hier in Holland
de veeteelt wordt bedreven,
hoe de melk wordt verwerkt
In moderne fabrieken. Laat
ze maar kijken en ont
houden."
Beleidsmedewerker Van der
Horst van het Nuffic en ook
Pronk wezen erop wat wes
terse universiteiten van die
in ontwikkelingslanden kun
nen leren, in plaats van om
gekeerd. Ook wordt er hier,
zei de minister voor ontwik
kelingssamenwerking, veel te
weinig onderzoek gedaan
naar de gevolgen van een
„nieuwe economische orde"
(meer in het voordeel van de
ontwikkelingslanden) voor
het westen.
Nobelprijswinnaar Tinber
gen, die de openingsrede
hield, had daarvan een tref
fend voorbeeld: In Nederland
was geen goed onderzoek be
schikbaar naar de gevolgen
van Invoer van textiel uit de
derde wereld, en de mogelijk
heden van omschakeling van
het bedrijfsleven hier. Aan de
wisselwerking tussen ontwik -
kelings- en industrielanden
ontbreekt nog wel wat. zo
bleek ook tijdens de Haagse
bijeenkomst.
Kritiek
Daarvoor had Roefs al kritiek laten
horen op de pogingen van minister
Van Kemenade om via het onderwijs
de maatschappij te hervormen. Drs
Roefs pleitte voor een harmonische
aanpassing van het huidige onder
wijs aan de nieuwe structuren van
midden- cn bovenschool. „Ons.on-
derwijs", aldus Roefs, „staat niet be-
kend om zijn slechte kwaliteit. Scho- j
len zijn allang geen gevangenissen r
meer voor kinderen uit de elite, en
ieder kan er het zijne opsteken."
Kamerlid A. J. Hermes van het CDA
belichtte met name de problemen
van selectie en doorstroming in de C
midden- en bovenschool. „Aan een
middenschool van enigerlei vorm",
aldus Hermes. „valt niet te ontko- w
men. Dat betekent dat de midden
school niet gezien mag worden als
een vervanging van het huidige
voortgezet onderwijs. Er zou eerder
gedacht moeten worden aan een
school tussen het basisonderwijs en
het huidige voortgezet onderwijs In."
Basiskennis
i«r
Hermes benadrukte het belang van :i
algemene vorming. „De huidige sa
menleving is veel complexer gewor
den. De hoeveelheid basiskennis, die
men in feite zou moeten hebben om
als mens in de samenleving te kun-.**
nen functioneren dient veel groter te -
zijn."
„Natuurlijk ilt er via in. Die heb ik er
self Ingegooid."
