De dominee en de mooie kalenders
Van China iets
leren? kom nou
„Hans Küngs boek
is niet katholiek"
Westduitse bisschoppen:
Brandt ziet niets
in Russell-tribunaal
Onderzoek tegen ds. Ensslin
Hondeweer.
UIT DE KERKBLADEN
Kerken enige,
die politici
nog tot orde
kunnen roepen
VANDAAG
Ned. bisschoppen:
paus heeft ook
vertrouwen in ons
Wereldraad helpt
in Nairobi
MAANDAG 21 NOVEMBER 1977
rouw/Kwartel
door A.J. Klei
Aangezien predikanten ondermeer
tot taak hebben, ons te wijzen op de
gevaren dezer wereld, dienen zij van
wanten te weten. Laatst echter
maakte ik een aandoenlijk
voorbeeld van het tegendeel mee.
toen een alleraardigste dominee in
zijn preek hoog opga! van de vele.
mooie kalenders, welke hij had
waargenomen op de boekenafdellng
van een groot warenhuis. De één was
nog fraaier dan de ander, gemeente!,
riep hij vol vuur uit en ik vroeg me
nieuwsgierig af. hoe hij hier een
stichtelijke draai aan zou kunnen
geven.
Tot mijn verrassing schreef de
geestdriftige voorganger de bloei
van het kalenderwezen toe aan een
groeiend besef bij het winkelend
publiek, dat wij mensen van de dag
zijn. Onze dagen zijn geteld en de
kalender bepaalt ons daarbij, ging
de prediker voort Hij haalde er ook
nog de neutronenbom bij en stelde
vervolgens vast dat wij een bedreigd
bestaan leiden.
Het is natuurlijk op zichzelf alleen
maar bewonderenswaardig, als je
gedachten ln een winkel een
dergelijke vlucht nemen en er ls ook
niets op tegen, die gedachten des
zondags aan de kerkgangers door te
geven. Het ging deze onthechte
herder en leraar blijkbaar echter
geheel voorbij, dat de door hem
aangetroffen sortering kalenders
volstrekt geen heenwijzend karakter
heeft, doch slechts een vooral tegen
5 december zich met kracht aan je
opdringend symptoom is van onze
vermoeide welvaartsmaatschappij.
Niemand weet meer. wat hij Iemand
moet geven, iedereen heeft alles al.
maar gelukkig kun Je een kalender
na één jaar gebruik zonder
gewetensbezwaar wegdoen, want
niemand kan beweren dat ze daar ln
de derde wereld naar zouden
snakken.
Welnu, aldus ontstaat een verlangen.
Een verlangen naar een nieuwe
kalender. Aan dit verlangen geven
de mensen uiting via een
verlanglijstje, waarvoor ze verder
eigenlijk niets weten te verzinnen,
want ze hebben de handen al vol. Wij
willen aan dit overzichtelijke
verlangen wel voldoen, maar dan zal
't ook een bijzondere kalender
moeten wezen, en nletzo'n alledaags
ding met gekleurde personen van de
zending of met een boerenwei van de
christelijke radiovereniging. De
wakkere kalenderindustrie springt
hier gretig op ln en vandaar die
uitbundige aanbiedingen, en niet
omdat wij er steeds van doordrongen
zijn, dat het leven een damp is.
Wanneer ik er thans toe over ga. een
kalender te beschrijven, is dit dan
ook niet met een verheven oogmerk.
Wel met een goeie bedoeling,
namelijk om te attenderen op de
Van Hoytema-kalender 1978, die
uitgeverij A. O. Schoonderbeek te
Laren (N.H.) ons ter aankondiging
toestuurde. Het ls dit jaar driekwart
eeuw geleden dat de eerste kalender
van de Haagse lithograaf Theo van
Hoytema verscheen en het is zestig
aar geleden, dat hij overleed. Twee
aar geleden begon de firma
Schoonderbeek met de heruitgave
van de kalenders van Van Hoytema,
die tot 1918 elk jaar voor een nieuwe
zorgde en als alles volgens de
plannen verloopt, kunnen we tot
1991 eik Jaar weer een Van
Hoytema-kalender verwachten.
Van Hoytema was befaamd omzijn
weergave van kleine dieren, vogels
vooral, en van planten. Ook op deze
kalender zijn ze weer:
sneeuwklokjes, elzenkatjes, gele
lissen, een kikker, een hagedis, een
paar salamanders en alles in die
fijne, zachte, oude tinten, steeds ln
nuances van geel, groenen bruin. De
kunst van Van Hoytema is te
eigen-aardig dan dat je hem
gemakkelijk een etiket kan
opplakken en dat ik deze kalenders
graag aan de wand zie, komt omdat
er naar mijn gevoel iets van
voorname, weemoedige rust van
deze afbeeldingen uitgaat Nu houd
ik op, anders loop ik op mijn beurt
gevaar te gaan preken over
kalenders. De Van
Hoytema-kalender kost op een
dubbeltje na twintig gulden en
bijgaande afbeelding van twee
vechtende hanen is niet van de
kalender afgehaald, maar genomen
omdat deze litho zo ongeveer het
handelsmerk van Van Hoytema is
geworden.
BONN (DPA) Hans Küng heeft ln zijn boek „Christen zijn"
wezenlijke otswnddelen van het katholiek geloof zo ontoerei
kend weergegeven, dat zij zonder rectificatie niet als uiting van
het katholiek geloof erkend kunnen worden. Dit zegt de West
duitse r.k. bisschoppenconferentie in een verklaring, die kan
gelden als een voorlopig slotwoord in deze zaak.
In het Jaar 314 veroordeelde het concilie van Arles de donatisten,
een groep christenen vooral uit Afrika, die zich er tegen verzette
dat de katholieke kerk van Augustinus samenwerkte met de
vroegere kerkvervolgers van keizer Constantijn. De donatisten
beschouwden de bisschoppen, die heilige boeken, relikwieën en
heilig vaatwerk aan de vervolgers hadden gegeven als „verra
ders" van de Heer. Zij dienden afgewezen te worden en hun
daden behoorden ongedaan te worden gemaakt. Zelf zouden ze
uit het ambt gezet moeten worden. De donatisten begonnen
alvast maar christenen opnieuw te dopen, die door de „verra
ders" gedoopt waren.
De katholieken, in het bijzonder Au
gustinus, oordeelden echter dat de
kerk nu eenmaal een lichaam ls dat
bestaat uit heiligen en zondaren en
dat de waarde van de sacramenten
niet afhangt van wie ze toedient,
maar van Christus zelf. De verraders,
de bisschoppen Caecllianus en Felix,
werden niet veroordeeld en de kerk
verkoos een kerkpolitieke houding
boven een puur ethische. Het gevolg
van de keuze die de kerk deed was
dat er een schisma ontstond en dat Ansicht
uitgestrekte christelijke gebieden in
Afrika en Azié later ten offer vielen
aan de Islam.
vijandiger zo'n Oosteuropees bestel
ln hun ogen ls, des te zekerder dat de
ware kerk ginds alleen maar als ver
zetsgroep bestaat. De dwaze ideeën
van de oorspronkelijk Roemeense
sektariër Richard Wurmbrand gaan
ln dit opzicht het verst, maar het
neo-donatisme is een ideologie, die
ook ln allerlei keurig bekend staande
kerkelijke organen, ook ln ons land,
ls binnengedrongen.
Een kerkhistoricus (W. H. C. Fend)
legt uit dat het particularisme van
Noord-Afrika politieke achtergron
den had. De Noordafrikanen brach
ten er hun nationalistische verzet
tegen de keizer ln tot uitdrukking.
Niet dood
Het donatisme is nog niet dood. Nog
steeds verlangen sommige christe
nen van andere kerkleden dat zij tot
in het martelaarschap eik compro
mis afwijzen. Het neo-donatisme
kun Je tegenwoordig vinden in West-
Europa en vooral ln Noord-Amerlka,
waar bij velen de neiging bestaat van
de kerk ln de socialistische landen
bewijzen van theologische zuiver
heid te verlangen, liefst ln de vorm
van verzet en desnoods martelaar
schap. Ook het neo-donatisme heeft
een sterk politieke en culturele com
ponent
Aanzienlijke groepen christenen in
West Europa en Noord-Amerika, die
opvallend weinig moeite hebben met
hun eigen sociaal-economische be
stel. zien bij de kerkleiders ln de
socialistische landen verraad en zij
willen maar één ware kerk erkennen:
de ondergrondse. Hoe vreemder en
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
WestWaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN;
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel. 05200-17030
In het centraal comité van de
wereldraad van kerken leeft het neo-
donatisme bij verscheidene westerse
vertegenwoordigers. Deze nemen het
hun collega's uit Oost-Europa welis
waar niet kwalijk dat zij het heilig
vaatwerk hebben laten inpikken
door hun overheid, maar hier is de
kwestie van de mensenrechten vaak
een kapstok. Bij een bezoek aan de
Sowjet-Unie liet een van de christe
nen mij grinnikend een ansicht zien,
die hij van een hervormd gemeente-
lid uit Bodegraven had gelbegen. In
het Engels stond er de toezegging op
"te bidden voor kracht in het marte
laarschap". Mijn gesprekspartmer
vroeg zich af of er in Nederland geen
andere dingen zijn om voor te
bidden.
Het deo-donatisme richt zich in ster
ke mate op de 8owJet-Unie. Maar
China is veel meer een klassiek voor
werp van donatistische aanvallen.
De neo-donatist heeft het gevoel dat
de kerk ln de volksrepubliek éen
martelaarskerk is. die de regering in
Peking afwijst en vasthoudt aan het
pure christendom zoals de zending
dat er heeft achtergelaten, toen de
„roden" het land overspoelden.
Studie
In de Lutherse Wereldbond (LWF) is
al Jarenlang een studie aan de gang
van China en zijn kerk. Er zijn be
wijzen gevonden dat China in de
achtste eeuw al een Nestoriaans-
Chrlstelljke zending kende. Daarna
hebben de Jezuïeten en andere ka
tholieke orden hun best gedaan. Met
de gedwongen openstelling van Chi
na voor de westerse kooplieden hal
verwege de vorige eeuw kwam ook
de zending in dat land weer op gang.
Maar elke keer mislukte het. Een
medewerker van het lutherse studie
programma heeft er een zeer aardig
nummer van Allerwegen, een uitga
ve van de Nederlandse Zendings
raad. over volgeschreven. Het num
mer heet „De uitdaging van China
aan de kerk" en de auteur la Arae
8ovik, die zelf een aantal Jaren zen
deling ln China was. Sovik schrijft
over het hedendaagse China zonder
een zweem van donatisme. zonder
het maoïstische te idealiseren, maar
met erkenning van de verworvenhe
den van de volksrepubliek.
Sovik zet uiteen dat de mislukking
van de zending (bij de stichting van
de volksrepubliek was niet meer dan
één pro mille van de Chinese bevol
king lid van de kerk) toegeschreven
moet worden aan het feit dat wester
se zendelingen hun boodschap ver
bonden met de westerse cultuur. En
de Chinese cultuur was de Chinezen
te kostbaar om die in te wisselen
voor de barbaarse, ook al was die
verbonden met Christus.
Er is nu een radicaal ver,.chineeste"
christelijke beweging ontstaan. De
protestanten zijn ondergebracht in
de „Drie Zelf Beweging" en de ka
tholieken in de „Katholieke patriot
tische vereniging".
De vroegere anglicaanse bisschop
K. H. Ting uit Peking is nu gewoon
meneer Ting en behalve directeur
van het theologisch seminarium van
Nanking, ook voorzitter van de
„Drie Zelfbeweging" Arne Sovik ci
teert de bisschop (pardon: meneer)
uit een brief die hij aan een vriend
schreef over de toestand van de kerk
ln China. „Het christendom in China
wordt steeds eenvoudiger. Het be
staat uit christenen, die hier en daar
bijeenkomen rondom Jezus Chris
tus ln woord en sacrament. Er wor
den nog maar heel weinig kerkge
bouwen gebruikt. De twee kerken ln
Peking die open zijn voor de ere-
dienst, zijn bestemd voor buiten
landse christenen. Deze beslissing
werd genomen door de „Drie Zelf
Beweging". Onze christelijke ge
meenschap ls een lekenbeweging
zonder ambten en zonder geestelijk
heid. Een vroegere predikent is ge
woon één van de gemeenteleden; er
is geen verschil tussen ambtsdra-
De illustratie bij dit artikel is van de
hand van Gun Kessle en afkomstig
uit Jan Myrdals: Rapport uit een Chi
nees Dorp, uiig. Bruna, Utrecht.
door Aldert Schipper
gers en leken. De christenen komen
gewoonlijk niet op zondag bij el
kaar; meestal hebben ze hun dien
sten 's avonds ln een school- of club
lokaal. waarvoor ze vaak een gerin
ge huur moeten betqlen. of ln een
particulier huis. Ze gebruiken geen
kerkgebouwen, deels omdat het on
derhoud een te zware last is, meer
nog omdat de kerken voor de gewo
ne Chinees symbolen zijn van de
vroegere westers imperialistische
overheersing."
Het is het beeld van de oudste chris
telijke gemeente.
Küngs omstreden boek, dat drie Jaar
geleden verscheen, werd een voor
een theologisch boek ongekende be
stseller. Binnen anderhalf Jaar waren
er in West-Duitsland al 160.000
exemplaren verkocht. Het ls ver
taald in negen talen, waaronder het
Nederlands.
Bij hun verklaring, die tien pagina's
beslaat, hebben de bisschoppen een
uitgebreide bijlage gevoegd met de
korrespondentie, die zij met Küng
hebben gevoerd. ZIJ menen dat de
theoloog ln zijn boek de goddelijk
heid van Jezus en de verlossingswer
kelijkheid verkort heeft weergege
ven. Wanner de bisschoppen hadden
gezwegen, hadden de gelovigen kun
nen concluderen, dat de bisschop
penconferentie achter de gehele in
houd van het boek zou staan, zo zegt
de verklaring.
Vijandig
Er is alle kans dat in de toekomst
steeds meer christelijke minderhe
den gevonden worden in landen
waar de heersende ideologie, eerder
open dan bedekt, vijandig zal zijn
tegenover christelijke waarden en
overtuigingen. Moet de christenge
meente dan een anti-ideologie ont
wikkelen? In het geval van Oost-
Europa en China bijvoorbeeld het
anti-communisme of het kapitalis
me? Of zullen de christelijke ge
meenten dan terug moeten grijpen
naar het Oud en Nieuwe Testament
en daarin de wereld herinneren aan
het voorlopige van haar politieke en
economische macht? Dit soort ge
wichtige vragen stelt het nieuwe
China ons en daarom ia de uitgave
vap de Zendingsraad de moeite
waard als uitgangspunt voor een
grondige bezinning.
Doctrinair
De bisschoppen zeggen, dat Küng
ondanks al hun pogingen uitdrukke
lijk heeft geweigerd iets aan het
boek te veranderen. Zij willen niet
oordelen over wat Küng persoonlijk
wel of niet gelooft. Zij hebben zich
echter genoodzaakt gezien, zich af te
zetten tegen Küngs boek, omdat
Küng zijn boek zelf voorstelt als een
kleine opsomming van het christe
lijk geloof en omdat sommige men
sen het boek als een soort leerboek
van het r.k. geloof zien en gebruiken.
In een eerste reactie noemt Küng de
verklaring een „doctrinaire zel
frechtvaardiging zonder zelfkritiek".
De mensen verwachten in de moeilij
ke situatie van kerk en maatschap
pij van de bisschoppen niet een ver
oordeling, maar opbouwende ant
woorden op vragen, waar zij mee
zitten, aldus Küng. Hij vindt, dat de
lezers van zijn boek zelf een oordeel
zullen vormen.
Ook vindt Küng het jammer, dat de
bisschoppen zijn nieuwe boek niet
wilden afwachten, waarin hij de ge
hele problematiek nog eens grondig
heeft overwogen. Dit boek verschijnt
ln februari en heet „Bestaat God?
Antwoord op de godsvraag van de
moderne tijd."
BONN (EPD) De voorzitter van de
socialistische partij in West-Duits-
land, Willy Brandt, voelt niets voor
een Russell-tribunaal over de
bondsrepubliek. In een brief aan de
theoloog professor Helmut Gollwit-
zer noemt Brandt zo'n tribunaal een
ernstige blunder. 8olidaire kritiek
uit het buitenland kan nuttig zijn,
maar niet door zelfbenoemde rech
ters, van wie vermoed moet worden,
dat zij politieke munt in hun eigen
land willen slaan uit het tribunaal.
AOVERTENTie
STUTTGART (EPD) De officier
van justitie in Stuttgart gaat een
onderzoek instellen tegen dominee
Helmut Ensslin wegens smaad van
de staat. De predikent had tegeno
ver het Italiaanse blad „Lotto Conti-
nua" de overtuiging uitgesproken,
dat zijn dochter Gudrun geen zelf
moord gepleegd heeft, maar ln de
gevangenis Stuttgart-Stammheim
vermoord is. Het kerkbestuur van
Stuttgart gebood ds. Ensslin daarop
uitdrukkelijk, geen verdenkingen of
vermoedens meer te uiten. Ook het
kerkbestuur heeft een onderzoek te
gen ds. Ensslin Ingesteld.
Ah je bi] nacht en ontq door weer
en wind van hot
naar her moet trekken, <*-. .i
mag Je blij zijn
(Ut Je een auto hebt
En dat bén Je ook!
Ditmaal uitgebreide aandacht voor
dr. P. A Elderenbosch, die in Her
vormd Amersfoort zijn hart lucht
over de kabinetsformatie:
Er zal in Nederland nauwelijks ooit
zo'n katerstemming geheerst heb
ben als in deze afgelopen dagen
waarin voor de zoveelste maal
moest blijken dat onze politieke
partijen op geen enkele wijze kun
nen samenwerken.
Vijf maanden lang konden we op de
beeldbuis steeds vermoeider, steeds
verbitterder fractieleiders zien die
ons kwamen vertellen hoe onhan
delbaar de ander wel was en dat de
verkiezingsuitslag moest worden
uitgelegd ln de zin van de geïnter
viewde. We zijn geconfronteerd met
gênant gezeur over verdeelsleutels,
rekensommetjes over de verhoudin
gen ln het kabinet, subtiele verschil
len tussen de woorden vooruitstre
vend en progressief en vele andere
onverkwikkelijkheden. Minder dui
delijk, maar niet minder schandalig
was de minachting voor dat deel van
het volk dat op partijen stemde die
bij elke nieuwe poging tot informa
tie en formatie werden genegeerd
en dat terwijl de wil van de kiezer zo
schijnheilig uitgangspunt voor de
formaties gekozen heette te zijn.
Het respect voor de personen die ln
dit stomme gedoe een rol gespeeld
hebben, moet aanzienlijk gedaald
zijn maar helaas het respect voor
ons parlementaire stelsel ook. En zo
wordt een voedingsbodem voor een
dictatuur bereid.
Wat mij ertoe brengt deze dingen ln
een kerkblad aan de orde te stellen,
ls de mismoedigheid die mij over
valt wanneer ik er aan denk hoeveel
woorden de kerk in de jaren na de
oorlog over politieke zaken heeft
gesproken. Met luider stem is be
zwaar aangetekend tegen misstan
den die men op allerlei plaatsen ln
de wereld signaleerde, er is een brief
van een aantal theologen geweest
over de wijze waarop de abortuswet
geving moest worden aangepakt, er
zijn kerkelijke hoogwaardigheidsbe
kleders geweest die per advertentie
aanspoorden te stemmen op een be
paalde partij, maar wij missen nu
het geluid van de kerk ln deze ver
ziekte en verloederde toestand
waarin ons politieke leven zich be
vindt. Zijn de mensen die hun naam
geleend hebben aan die adverten
ties nog steeds zo vol enthousiasme
voor deze zaak, zo niet laten zijn
dan spreken. De Raad van Kerken
heeft een oproep gedaan aan de be
trokkenen om het eens te worden,
maar zoiets heeft natuurlijk even
weinig zin als wanneer men een paar
sussende woorden spreekt tot een
paar woestelingen die vechtend met
elkaar over de grond rollen.
Het ls al weer Jaren geleden dat de
kerkeraad van de Bergkerk die
uit personen van zeer verschillende
politieke voorkeur bestaat een
brief geschreven heeft aan de lande
lijke raad van kerken. Daarin werd
verzocht openlijk uit te spreken dat
het polarisatie-systeem heilloos en
fataal ls. Er is niet eens antwoord op
gekomen.
Maar in die jaren was de ellende te
voorzien die we nu zo duidelijk voor
ogen gekregen hebben. Polarisatie
ls het gevolg van het aangeprezen
„conflict-model", dat sociologen
hebben ontworpen om op een ver
snelde manier de samenleving te
veranderen. Het moest het „harmo
nie-model" vervangen de houding
waarin men in de politiek zoekt naar
samenwerking met anderen, naar
het compromis dat nu eenmaal no
dig is wanneer er ook grote groepen
mensen met andere ideeën leven.
Het conflict-model verwerpt elke
IN TWEE ETAPPES
..En zij brachten een blinde bij Hem J
en riepen Hem erbij om hem aan te
raken. En Hij nam de blinde bij de
hand en leidde hem buiten het dorp jj
en nadat Hij hem in de ogen
gespuwd had, legde Hij hem de j
handen op en vroeg hem: Zie je wat?.
En hij keek op en zei: Ik zie de
mensen, ik zié ze als bomen
wandelen. Daarna legde Hij weer de
handen op zijn ogen, nu keek hij
scherp en was genezen, en hij zag
alle dingen duidelijk. En Hij stuurde,
hem naar huis en zei: je moet vooral
het dorp niet lngaan."(Markus 8, t
22-26).
De verhalen van het genezen van
blinden hebben ieder hun eigen
kleur. Aan de blindgeborene van
Johannes 9 zit een heel gesprek over j
ziekte en zonde vast, in het verhaal
van Bartimeüs (Markus 10) valt het
vereet van de discipelen op. Hier
gaat alles anders en onverwacht.
Het is een genezing in twee etappes.
Is de Heer hier wat onzeker? Meestal
is één machtwoord voldoende. Hier
gebeuren allerlei vreemde dingen.
Na de eerste „behandeling" geeft de b
man een vaag verslag van wat hij
ziet en weer legt de Heer hem de
handen op. En dan is hij volledig
genezen. Is de Heer nog uit zijn
concentratie na wat hij Juist met de i
discipelen heeft meegemaakt en dat
hem tot dat verwijt van onbegrip
bracht? We weten natuurlijk niet zo
heel veel van de opeenvolging van
de gebeurtenissen. Of mogen we
hier concluderen dat genezing niet
altijd zomaar ineens gebeurd is. Ik
heb eens van iemand gelezen dat hij
'thad over „beetje bij beetje
geloven." Dat sprak me toen aan. Je
kunt niet alles ineens aan. Geloven
is ook een proces. Bekering ook.
denk ik. 't Kan wel met één grote
ruk, maar vaker zullen we beetje
voor beetje moeten leren. En
genezen kan soms langer duren dan
Je wel zou willen.
ROME (ANP) Terugblikkend op
hun pelgrimstocht naar de graven
van Petrus en Paulus hebben de
Nederlandse bisschoppen aangaan
de de kritische toespraak van de
paus verklaard, dat de paus welis
waar zijn bezorgdheid uit over enke
le vraagstukken waarmee de Neder
landse kerkprovincie worstelt, maar
anderzijds opvallend vaak zijn ver
trouwen in de katholieken van Ne- f.
derland uitspreekt
Een van de thema's van de paus was
de noodzakelijke eenheid in geloof.
De paus heeft onderstreept dat de
bisschoppen, priesters, theologen, v
catecheten de opdracht hebben het
geloof te verkondigen in zijn volheid
en zuiverheid. De Nederlandse bis-
schoppei.
vast dat de paus zich aansluit bij
hun brief over de katholieke school,
waarin zij veel nadruk hebben ge
legd op de plicht tot volledige door
gave van de geloofsschat, op een
manier die de harten van de jonge
ren bereikt.
n stelden met voldoening
poging tot begrip voor de serieuze
verlangens van andere groepen van
de bevolking. Het miserabele woord
„meerderheidsstrategie" dat een
van de belangrijkste oorzaken van
de mislukkingen van het laatste half
jaar aanduidt, is één van de prakti
sche vertalingen van het conflict
model. Wie het conflict wil, moet
niet verbaasd zijn wanneer het ook
komt en de betuigingen van de ei
gen onschuld en de schuld van de
ander, zoals de formateur die na zijn
mislukking liet horen, was een on
waardig slot van een half jaar sollen
met het landsbelang. Het ls Juist zo
nodig dat alle betrokkenen nu eens
goed nagaan waar hun kant van de
schuld te vinden is misschien dat
we dan verder komen. De kerken
zijn nog de enige instantie om onze
politieke partijen tot de orde te roe
pen. Er moet een verfoeilijke filoso
fie worden ontmaskerd, waarbij de
problemen van nu verwaarloosd
worden ten gunste van theorieën
over de toekomst En er moet een
partijzucht worden veroordeeld,
waarbij politieke kleur de voorwaar
de is om een departement te leiden
en deskundigheid niet meer ter zake
ls. Wij zien met verachting uit naar
wat de kerken zullen zeggen ons
volk zit niet te wachten op een paar
dooddoeners, maar op een verlos
send woord.
GENEVE De wereldraad van
kerken zal 400.000 gulden beschik
baar stellen voor slachtoffers van
een brand ln de Keniase hoofdstad
Nairobi. Het geld is bestemd voor
huizenbouw en dekens. De wereld
raad zal tevens ruim 37.000 gulden
bestemmen voor slachtoffers van de
watersnood in Athene.
UTRECHT - Het zendingsblad
De Pionier weet te melden, dat voor
het eerst sinds de communistische
machtsovername ln Laos weer een
doopdienst is gehouden, en wel te
Vientiane op 18 september. De
dienst werd gehouden ln de Chinese
kerk. Zowel ln de Chinese kerk als in
de Vietnamese kerken in Laos wór
den nog regelmatig diensten gehou
den, de Laotiaanse kerk moest haar
gebouwen afstaan aan de regering.
EISENACH De oecumenische
jeugdraad in Europa heeft op zijn
plenaire vergadering in Eisenach
(DDR) besloten, met 98 afgevaardig
den uit twintig landen deel te nemen
aan het wereldjeugdfestival, dat vol
gend jaar in Cuba wordt georgani
seerd.
WASHINGTON - De Ameri
kaanse r.k. bisschoppen hebben
nieuwe nationale richtlijnen voor de
gelovigen goedgekeurd, waarin zij
hun standpunt herhalen, dat ge
slachtsverkeer alleen binnen het hu
welijk geoorloofd is. Tegelijkertijd
hebben zij een rapport van een com
missie die pleit voor een soepeler
opstelling in deze verworpen. Deze
commissie vond seksuele handelin
gen goed, als ze maar bijdragen aan
„creatieve groei", „integratie van de
menselijke persoonlijkheid" en ge
tuigen van „eerlijkheid, betrouw
baarheid, zelfbevrijding, dienst
baarheid en vreugde".
