Scheppen van werk is
aak van vakbeweging'
Actieweek tegen
bezuinigingen in
gezondheidszorg
'Ontbreken machtsevenwicht
oorzaak van slecht overleg'
Bon voor hoge rente op
uw "reserve-geld"
Beleggings-
rekemngen tot
=)ruk op Zuid-Afrika
oor bedrijfsleven
Voorzichtigheid bij
experimenten nodig
ïïWn"
postgiro en
rijkspostspaarbank
urinaamse vakbondsleider in Nederland
lederlandse regering:
11
Vakschool wil
=Jne niet hebben'
Met demonstratieve bijeenkomsten
Katholieke Onderwijs Vereniging:
Voorzitter protestants christelijke onderwijsvakorganisatie:
Kernakkoord tussen
Japan en Rusland
nas.
ERDAG .19 NOVEMBER TB77
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
25
in een onzer verslaggevers
TRECHT „De moeilijkheden die de Nederlandse vakbeweging heeft gehad zullen wij ook
toben en moeten oplossen in Suriname.'
inningmeester C. Rogers van de Progressieve Werknemers Organisatie (PWO) in Suriname is vijf
eken op bezoek geweest bij het CNV. Als één van de belangrijkste problemen in Suriname noemt
j de propaganda, „de mensen te motiveren en het nut te laten inzien om lid te worden van de
net kbeweging".
i het ogenblik is in Suriname rond
procent van de werknemers geor-
llinfl niseerd (ongeveer evenveel als in
derland). Dat beeld is echter wat
rsluierd, gezien de grote werkloos-
id in Suriname. En mensen zonder
rk kunnen, in tegenstelling tot
derland, niet lid zijn van een vak-
ind. Werklozen zonder inkomen
innen geen contributie betalen en
vakbeweging in Suriname ziet
en kans hen daarom op te nemen.
probleem kan worden „opge-
it" als er in Suriname meer werk
it. Rogers ziet dat als één van de
langrijkste taken van de Suri-
amse vakbeweging. „Wij moeten
even naar brood voor de mensen."
ng A
ie dan denkt aan het huidige ont-
ikkelingsbeleid van de Surinaamse
gering zou veronderstellen dat Ro-
3 'e rs daar niet zo gelukkig mee is.
ft scheppen van werk lijkt niet één
de belanrijkste doelstellingen te
„West-Suriname is één van de
langrijkste projecten in het jonge
waar het leeuwedeel van de
9ep lden naar toegaat. Veel wetk le-
rt dat echter niet op, terwijl ook
later sprake zal zijn van onwik-
ling van de landbouw."
makkelijk
tritiek op een afstand is gemakke-
k," zegt penningmeester van de
WO. Hij heeft juist veel vertrouwen
West-Suriname, waarop de rege-
i"en-|ng haar kaarten heeft gezet. „Zodra
begint met het openleggen van het
irwoud kan langs de wegen de
ROGERS: „Ik begeef me niet
op glad ijs".
landbouw bloeien, omdat nu de mo
gelijkheid er ls de produkten te ver
voeren. Tegen 'West-Suriname' be
staat zoveel weerstand omdat men
niet op de lange termijn kan
denken."
Door „West-Suriname" komt er van
de verdeling van de Nederlandse
ontwikkelingshulp volgens de sleu
tel: de helft voor de produktieve sec
tor (werkgelegenheid), een kwart
voor infra-structuur (wegen, water
voorziening, riolering) en de rest voor
de sociale- en onderwijssector, wei
nig terecht. Op het ogenblik wordt
vooral wat betreft de infra-structuur
(de spoorlijn) het geld verwerkt. „Ik
waag me niet op glad ijs," wimpel
Rogers een opmerking daarover af.
II» onze Haagse redactie
HAAG De Nederlandse
ering wil dat de regeringen
n de Europese gemeenschap
izamenlijk een beroep doen
het West-Europese bedrijfs-
ven om geen investeringen
ieer te doen in Zuid-Alrika.
Nederlandse regering
sent dat op deze manier druk
in worden uitgeoefend op de
uidafrikaanse regering om de
iartheidspolitiek te wijzigen.
herland zal deze gezamenlijke ac-
aan de orde stellen ln het politie-
overleg dat regelmaUg tussen de
iden van de Europese gemeen-
hap plaatsvindt. Als de gemeen-
hap niet gezamenlijk dit beroep op
it bedrijfsleven wil doen. zal de
ederlandse regering hierover in elk
ival contact opnemen met het Ne-
irlandse bedrijfsleven. De regering
V\
'an onze onderwijsredactie
>EN HAAG „Ik wil naar de vak-
chool voor kappers, maar ik word
r niet aangenomen, omdat ik geen
'liaan kan krijgen. Wat moet ik nu
oen?"
Deze vraag werd gisteren voorge-
egd aan de christelijke werkende
ongeren organisatie „Werkende
eugd-CNV" te Den Haag. Dit in het
tader van een provinciale opbeldag
soor alle werkende jongeren in Zuid-
'olland, die informatie wilde heb-
in over onderwijs en werkgelegen-
let stellen van vragen bleef overi-
ens niet tot de provincie Zuid-Hol-
and beperkt. Na een mededeling
»ver de radio kwamen de telefoon-
jes uit het hele land binnen. Aat
'iugge van het districtskantoor in
ten Haag schat het aantal rond de
ijftig. Het merendeel van de vragen
nerd door verontruste ouders ge
teld. Zij informeerden naar de
'erkzaamheden op de basisscholen.
<et name de opkomst van de crea-
leve vakken wordt door hen ge
keesd.
te opbeldag van „Werkende Jeugd-
WV" betekent tevens het begin van
*n jaarprogramma, dat volgend
aar 4 november moet uitmonden in
en grote onderwijsmanifestatie in
ten Haag. In het jaarprogramma
'ordt het accent gelegd op onder
is en werkgelegenheid. Naast in-
entarisatie van de problemen op
gebied, zal er ook een enquête
'orden gehouden op alle streek-
oholen en vormingscentra in Zuld-
lolland. Aan de hand van deze ge-
®vens zal de „Werkende Jeugd-
~NV" haar beleid bepalen.
te opbeldag voor werkende jonge-
fn zal maandag 19 december wor-
len herhaald. Dit om nog meer jon
den gelegenheid te geven hun
tensen en problemen op onderwijs-
abied kenbaar te maken.
wil voorts in de gemeenschap over
eenstemming zien te bereiken over
een gemeenschappelijke beperking
van de exportkredieten voor de han
del met Zuid-Afrika. Sinds enige tijd
zijn die kredieten in Nederland zelf
al beperkt tot een duur van één jaar,
waardoor ze nog wel in de lopende
handel gebruikt kunnen worden
maar niet meer voor investeringpro
jecten op langere termijn.
De demissionaire minister-president
Den Uyl wees er gisteravond na af
loop van de ministerraad op dat het
tot nu toe niet gelukt is de gemeen
schap als geheel tot een overeen
komstige beperking in de kredietver
schaffing te brengen. „We gaan het
opnieuw preoberen", aldus Den Uyl.
Nota
De ministerraad nam gisteren deze
besluien op basis van aanbevelingen
die staan in een door verschillende
departementen opgestelde nota over
de toestand in Zuid-Afrika. Zoals al
eerder gemeld wordt in deze nota
ook voorgesteld de emigratieregelin-
gen in Nederland zodanig te wijzigen
dat Nederlanders die in Zuidafri-
kaanse staatsdienst treden niet zo
maar hun Nederlanderschap kunnen
behouden. Momenteel hoeven zij
zelfs geen verzoek in te dienen om
toestemming te krijgen in Zuidafri-
kaanse staatsdienst te gaan. Wijzi
ging in de reglementen zal in de
meeste gevallen betekenen dat Ne
derlanders die bij de uidafrikaanse
overheid gaan werken hun Nederlan
derschap verliezen. Dat geldt niet
alleen voor indiensttreding bij de
Zuidafrikaanse krijgsmacht.
Hij gispt voorzichtig het beleid dat
Nederland de afgelopen eeuwen te
genover Suriname heeft gevoerd.
„Over de Suriname-rivier, die niet
breder is dan 500 meter, is nooit een
brug gekomen. Ik dacht ook dat dat
niet kon. Nu ik voor het eerst in
Nederland ben reden we over de
Zeeland-brug, die kilometers lang is.
Nu weet ik pas dat het technisch
best mogelijk is. Waarom is in Suri
name die brug dan nooit gebouwd?
En dat is maar één voorbeeld. Ne
derland heeft zich aan werkelijke
ontwikkeling van Suriname altijd
ontzettend weinig gelegen laten
Armoede
Tijdens zijn vele gesprekken met
Nederlandse vakbondsleden heeft
Rogers hun steeds gepoogd duide
lijk te maken hoe groot de armoede
in zijn land is „Ik hoorde hier wel
eens: is die hulp nu zo nodig. Hier in
Nederland is ook nog zoveel te doen.
Maar als je de problemen van de
twee landen tegenover elkaar zet
dan wordt duidelijk dat het geen
verhouding is, dat er in Suriname
nog zo verschrikkelijk veel méér ge
daan moet worden"
Dat verhaal kon Rogers kwijt tij
dens een cursus ontwikkelingssa
menwerking die hij drie dagen in
Nederland heeft gevolgd. Vaak nog
nuttiger voor de andere deelnemers
(die het nu ook eens van de „andere
kant" hoorden) dan voor hem zelf.
Behalve praten met vakbondsleden
heeft Rogers hier een coöperatief
mengveevoederbedrijf bezocht
(„dan zie je wat je vanuit de coöpe
ratieve gedachte kunt bereiken"),
bekeken wat de vakbeweging hier
aan rechtskundige bijstand doet, en
'gesprekken gevoerd op de hotelvak
school in Rotterdam. Behalve pen
ningmeester van de PWO (een bij
baan overigens, naast zijn werk bij
de „Surinaamse PTT") Is Rogers
secretaris van de bond van hotelper
soneel. Dat personeel wil een hogere
beloning, maar de werkgevers vin
den dat daarvoor de mensen eerst
beter moeten worden opgeleid. Van
daar Rogers' belangstelling voor de
school in Rotterdam.
Er bestaat wel eens de indruk dat de
vakbeweging in Suriname een ver
lengstuk is van politieke partijen en
regering. Volgens de PWO-vertegen-
woordiger gaat dat zeker voor zijn
organisatie niet op. „Zodra je daar
aan begint is het met de vakbewe
ging afgelopen. Wij worden gehoord
bij de formatie van de rgering en
proberen verder haar beleid kritisch
te volgen". Over politiek wil Rogers
verder weinig zeggen, maar duide
lijk wordt wel dat zijn voorkeur ligt
bij de NPS van premier Henck Ar-
ron. „Wij willen een regering die de
belangen van de arbeiders behar
tigt, en Arron heeft dat goed ge
daan".
Van spanningen tussen de verschil
lende bevolkingsgroepen (Creolen,
Hindoestanen) is volgens Rogers
binnen de Surinaamse bakbeweging
amper sprake. „Ook omdat er ln
Suriname geen bonden zijn per be
drijfstak (in Nederland bijvoorbeeld
voedingsbond, industriebond) maar
per bedrijf".
Nationalisme
Eenheid en nationalisme zijn voor
Suriname van groot belang, vindt
Rogers. Het blijkt uit kleine dingen:
„In plaats van aardappelen kunnen
we Chinese tajer eten, in plaats van
vlees gezouten vis, kapucijners uit
eigen land, in plaats van bruine bo
nen van elders. We moeten af van
het idee dat wat van ver komt lek
kerder en beter is".
De stoere stofzuiger uit Denemarken
Nilfisk bv- Piemen Tel. 020 - 994301, toestel.113
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG De Katholieke Onderwijs Vereniging maant tot
grotere voorzichtigheid bij de experimenten in het basisonder
wijs. Door een overhaaste aanpak dreigen teleurstelling en
mislukking.
Er zijn nu elf officiële experimen
teer-scholen die de vernieuwing van
het basisonderwijs uitproberen.
Daarbij zijn kleuter- en lagere school
samen gevoegd. Daarnaast is een
honderdtal scholen betrokken bij
een speciaal activeringsplan.
De experimenten worden begeleid
door de adviescommissie-Baaijens.
Het is de bedoeling om de nieuwe
basisschool voor vier tot twaalf jaar
in 1983 wettelijk mogelijk te maken.
Binnen de Katholieke Onderwijs
Vereniging (de grootste onderwijs
bond) bestaat forse kritiek op de
gang van zaken. Die richt zich
allereerst op het ministerie van on
derwijs. Hier zouden nogal wat on
derwijskundigen zijn aangetrokken,
die „het werk van de commissie
basisschool overnemen".
Ook zouden deze deskundigen de
juristen op het department voor hun
karretje spannen. Zij zouden probe
ren de wettelijke kaders aan te pas
sen aan hun eigen inzichten, die niet
in de praktijk getoetst, maar achter
een bureau bedacht zijn.
Ook de rede die minister Van Keme-
nade op 2 november tot leerkrachten
van scholen hield is slecht gevallen.
De commentator van de K.O.V.
heeft eruit begrepen dat de minister
nauwelijks extra personeel en mid
delen ter beschikking wil stellen
voor de vernieuwing. Hij waar
schuwt: onderwijsvernieuwing zal
geld, maar mag geen mensen kosten.
Minister Van Kemenade zou ook te
veel over de hoofden van de mensen
in de praktijk heen praten. Hij houdt
gloedvolle toespraken, Installeert
commissies en benoemt ambtenaren
en deskundigen, maar vergeet dat er
ook nog een mondige achterban is
die recht op weerwoord heeft.
ren. Ook hebben de leerkrachten van
beide scholen tijd nodig om naar
samenwerking toe te groeien.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Onder het
motto „Nu is het tijd voor een
ander beleid" begin maandag
een actieweek tegen het door
de regering aangekondigde be
zuinigingsbeleid in de gezond
heidszorg en de maatschappe
lijke dienstverlening.
Met tal van demonstratieve en infor
matieve bijeenkomsten in Amster
dam en andere grote steden willen
de organisatoren van de actieweek
aandacht vragen voor de gevolgen
van deze bezuinigingen voor de hulp
verlening zelf en de werkers in deze
sector. De actieweek wordt besloten
met een landelijke bijeenkomst ln
Amsterdam op 25 november.
Volgens de organisatoren, het lande
lijk actiecomité gezondheidszorg
(LAK) en de bij het landelijk overleg
aangesloten actiegroepen voor eer
stel! jnwerkers (LOVEL) ontbreekt in
de Memorie van Toelichting iedere
motivatie tot de bezuinigingen. De
bezuinigingen leiden volgens de or
ganisatoren tot een onaanvaardbare
bevriezing en zelfs verlaging van het
voorzieningenpeil ln zowel de zieken
huis sector (de tweede lijn) als in de
zogeheten eerste lljnshulpverlening
(de wijkverpleging, maatschappelijk
werk en de gezinsverzorging).
Verbaasd
Voorstellen
De heer M. Baaijens, voorzitter van Het landelijk actiecomité heeft met
de commissie-basisonderwijs, keek
gisteren verbaasd op van de kritiek
van de K.O.V. Dat ambtenaren op
het ministerie zelf meedenken vindt
hij geen nadeel, eerder een voordeel.
Het is echt niet zo dat zij de mensen
in het onderwijs proberen te over
spelen. En wat die juristen betreft:
die zullen helemaal niet over zich
heen laten lopen.
Over het toekennen van extra mid
delen zei de heer Baaijens: „Het is
zeker niet de bedoeling van de minis
ter geweest om te zeggen dat er geen
cent meer komt.
de andere initiatiefnemers een pro
gramma van voorstellen samenge
steld. De hoofdpunten daaruit zijn
dat de bezuinigingen worden inge
trokken, dat de eerstelijnshulpverle
ning daadwerkelijk wordt versterkt
en dat de ziekenhuisvoorzieningen
worden vernieuwd. Tevens willen de
organisatoren medebeslissingsrecht
voor de werkers en betrokkenen in
de gezondheidssector en betere
werkomstandigheden voor onder
meer leerling verpleegkundigen.
De landelijke actiegroep Gezinsver
zorging legt er de nadruk op dat door
de voorgestelde bezuinigingen de si
tuatie in de gezinsverzorging al ern
stig is verslechterd. Wachtlijsten
met aanvragen voor hulp worden
steeds langer en de kwaliteit van de
hulp vermindert door de enorme
taakverzwaring van de helpers en
verzorgers, aldus de actiegroep.
De actieweek bestaat uit activiteiten
binnen de verschillende instellingen,
zoals ziekenhuizen en verpleegtehui
zen, instellingen voor gezinsverzor
ging en maatschappelijk werk,
buurtposten van de wijkverpleging,
gezondheidscentra en afzonderlijke
praktijken van huisartsen en fysio
therapeuten. Wijkverpleginginstel-
lingen richten informatiestands in
en willen een telegram sturen naar
de vaste Kamercommissie en het
ministerie van Volksgezondheid,
waarin tegen de bezuinigingsplan
nen wordt geprotesteerd.
Briefkaartactie
Ziekenhuizen en andere verpleegin
richtingen houden tijdens de actie
week een briefkaartenactie. Het is de
bedoeling dat er duizenden brief
kaarten naar het ministerie van
CRM worden gestuurd. Maatschap
pelijk werkers houden op dinsdag 22
november een landelijke studiedag
in Utrecht. Andere landelijke mani
festaties zijn tijdens de actieweek te
verwachten ln Nijmegen. Doeti-
chem. Assen, Rotterdam, Oude Pe-
kela, Groningen, Zaandam, Arnhem.
Leeuwaren en Maastricht. De maat
schappelijk werkers leggen de na
druk op een gevreesde lastenverzwa
ring waarvan de patiënten de dupe
worden. Door de zeer lange wacht
en urgentielijsten ontstaan er vol
gens de maatschappelijk werkers
dikwijls onnodige sociale noodsitua
ties waardoor ontwrichting van het
gezinsleven kan optreden.
De organisatoren willen tijdens de
adtieweek tenslotte pleiten voor een
betere coördinatie tussen de minis
teries van Volksgezondheid, Milieu
hygiëne en CRM, alsmede tussen de
ziekenfondsen en de particuliere
ziektekostenverzekeraars.
„Dat machtsevenwicht is de laatste
tijd zoek, omdat de grootste macht
ligt bij de minister van onderwijs.
Enerzijds worden de onderwijsvak
organisaties ln dit overleg belem
merd, anderzijds wordt naar de me
ning van de PCO het parlement bij
In een commentaar op de tweede het arbeidsvoorwaardenbeleid bul
versie van de Contourennota van de
minister zegt de K.O.V., dat de uit
breiding van de experimenten be
hoedzaam moet gebeuren. Zowel de
minister als de scholen zelf dreigen
wel eens te vlug te willen. „De erva
ring leert nu al dat mislukkingen
meer voorkomen dan wordt ver
moed. Teleurstelling zou achterwege
blijven als wat minder heftig was
opgetreden."
Tenslotte waarschuwt de K.O.V.
voor een ondoordachte samenvoe
ging van kleuter- en lagere school.
Het blijkt dat hoofdleidsters van
kleuterscholen nogal eens in een on
dergeschikte positie komen te verke-
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Voorzitter Jan Huisman van de protestants christelijke onderwijsvakorganisatie
(PCO) wijt het slecht functioneren van het overleg tussen onderwijsorganisaties en minister Van
Kemenade voor een belangrijk deel aan het ontbreken van een machtsevenwicht. Huisman zei dit
gisteren tijdens de jaarvergadering van zijn organisatie in Den Haag.
lieke en neutrale zusterorganisaties
KOV en ABOP. Bijl benadrukte de
noodzaak van nauwere samenwer
king, omdat op die manier zware
financièle lasten en onnodig dubbel
werk zo tot het verleden kunnen
gaan behoren.
TOKIO (AP) Japan en de Sowjet-
Unie hebben gisteren een akkoord
gesloten over samenwerking bij de
ontwikkeling van kernreactoren en
kernsplitsing. Het Japanse nueleair-
industriële forum en de Russlche
commissie voor kernenergie zullen
samen onderzoek gaan doen en per
jaar of drie deskundigen uitwisselen.
Het akkoord geldt voor vijf Jaar en
zal automatisch verlengd worden
tenzij een van de partijen dat niet
wil.
ten spel gezet.
Goed overleg wordt volgens Huis
man ook vrijwel onmogelijk, omdat
er vaak te weinig tijd is om de ach
terban te raadplegen. „Een van de
oplossingen hiervoor is om ook ln het
georganiseerd overleg uit te gaan
van openheid van overleg. Een be
langrijk aspect daarvan is opening
van zaken, waarover overleg ge
pleegd wordt. Alleen op die wijze
kan de onderwijsvakorganisatie in
spraak en medezeggenschap waar
maken", zei Huisman.
Het parlement kan zijn controleren
de taak op het gebied van het ar
beidsvoorwaardenbeleid maar moei
lijk waarmaken, aldus Huisman, om
dat de minister zijn beleid als werk
gever niet duidelijk presenteert en
daarover verantwoording aflegt.
Huisman noemde daarbij als voor
beeld de ingewikkeldheid van de
jaarlijkse onderwijsbegroting. „Een
open georganiseerd overleg en con
trole door het parlement op het ar
beidsvoorwaardenbeleid van de mi
nister zullen iedere minister belem
meren om patriarchaal op7 te tre
den", aldus Huisman.
Hij benadrukte ook nog dat in de
omschrijving van het begrip „over
leg" het streven naar overeenstem
ming uitdrukkelijk dient te worden
opgenomen. „Oyerleg, dat uitslui
tend bestaat uit het confronteren
van standpunten, mag die naam niet
dragen," zei hij.
Secretaris Dick Bijl kondigde aan
dat onderzocht zal worden of en hoe
er nauwere samenwerking moet ko
men tussen de PCO en haar katho-
(ADVERTENTIE)
't ls verstandig om geld opzij te leggen
voor je weet maar nooit Want er kunnen
zich altijd onvoorziene omstandigheden voor
doen. En dan is 't een veilig gevoel als je je
eigen reserves achter de hand hebt Op een
beleggingsrekening van postgiro en rijks
postspaarbank kunt u tegen aantrekkelijke
rente elk gewenst bedrag opzij leggen.
Automatisch sparen kan ook
Beleqoinosrekeninqen tot
U kunt kiezen uit 4 soorten beleggings-
rekemngen. In rente vanërend van 4>4 tot 7^2%.
Die rente is afhankelijk van de opzeg
termijn (tussen 3 en 36 maanden). Hoe langer
de opzegtermijn, hoe hoger de rente.
Bij opname zonder de opzegtermijn in acht te
nemen wordt een klem percentage van het
opgenomen bedrag van uw tegoed afge
trokken. Zonder aftrek kunt u opnemen:
- de rente van vorig jaar
- geld voor de aankoop van een eigen woning m
Nederland
Meer informatie
Stuur de bon in, vraag de folder op het
postkantoor, of bel 0017 (gratis) of
(020) 5893137.
