Begin houdt radiorede Egyptische volk zcc Vorster staat sterk Chinese Ivoor mokkende leiders bang militairen Thailand heeft nieuwe premier Weer actie Israëli's Gemier Israël: wij strekken handen naar u uit HELP!!! Trein met chemicaliën ontploft Oppositie links en rechts in de verdediging GIRO 26655 Staking op Spaanse vliegvelden Owen: geen snel Rhodesië-overleg ATERDAG 12 NOVEMBER 1977 BUITENLAND T rouw/Kwartet7 «JERUZALEM (Reuter, UPI) Premier Menachem Begin van Israël heeft gisteren in een ^rechtstreekse radiorede tot het volk van Egypte gepleit voor het beëindigen van de oorlog, het [j jloedvergieten en het dreigen met geweld en oorlog. Egypte heeft nog niet op de rede gereageerd; pde PLO heeft haar „onzin" genoemd en verklaard dat Israël zich beter uit de bezette gebieden kan g erugtrekken. .Wij Israëli's strekken onze handen gfcaar u uit," aldus de Israëlische pre- ï- nier in een verklaring van twee pagi- (tna's. die hij voorlas voor buitenland- e radio- en televisiecamera's. Laten ve niet alleen vrede stichten, laten ive ook beginnen op de weg van Tiendschap en oprechte, vruchtbare L amenwerking. Wij kunnen elkaar ielpen. Wij kunnen het leven van inze naties beter, gemakkelijker en i- gelukkiger maken," aldus Begin in k ijn toespraak. Koran üu de Koran citerend herhaalde Be- 'in in een beroep op het Egyptische i-olk de positie van Israël te begrij- k-n. dat hij president Sadat in Jeru- :alem zou begroeten en dat hij naar Jaïro zou gaan om te spreken van ,geen oorlogen meer over vrede ■en werkelijke vrede en voor altijd" 3e verklaring had als titel „toe- ipraak van premier Menachem Be- ;in lot het Egyptische volk". Wij willen geen botsingen met u. Laten wij tot elkaar zeggen en laat het een stille belofte van beide vol ken zijn. geen oorlogen meer. geen jloedvergieten en geen dreige menten' Burgers van Egypte", zo begon Be gin. ..dit is de eerste keer dat ik mij rechtstreeks tot u richt, maar het is me voor het eerst dat ik aan u denk en over u spreek. U bent onze buren en zult dat altijd zijn. In de afgelopen 29 jaar duurt een tragisch, volkomen onnodig conflict tussen uw en ons land voort. Veel bloed is aan beide zijden vergoten. Begin, die in het Engels sprak, zei dat het Joods Palestina was dat zijn onafhankelijkheid van de Britten kreeg „Wij wensen u goeds, in feite is er geen enkele reden voor vijan digheid tussen onze volken. Wij de Israëli's strekken onze hand naar u uit. Het is. zoals u weet. geen zwakke hand. Als wij worden aangevallen zullen wij ons altijd verdedigen zo als onze vaderen de Maccabeeërs deden en wonnen". Begin zei dat Sadat een „goede ver klaring" had afgelegd toen hij zei bereid te zijn naar Jeruzalem te ko men om in het parlement te spreken „teneinde te voorkomen dat er één Egyptische soldaat gewond wordt. Ik heb dit altijd met instemming begroet en het zal mij een genoegen zijn uw president te verwelkomen en te ontvangen met de traditionele gastvrijheid die u en wij geërfd heb ben van onze gemeenschappelijke vader, Abraham. En „ik van mijn kant zal natuurlijk bereid zijn naar uw hoofdstad, Cairo, te komen voor hetzelfde doel". Citerend uit een passage van de Koran waarin staat dat Mozes tot de Joden gezegd heeft dat zij „het heili ge land moeten binnengaan dat Al lah hun heeft toebedeeld", merkte Begin op: „in deze geest van ons gemeenschappelijk geloof in Go- d in de Goddelijke voorzienig heid, in recht en in rechtvaardighei- d in deze menselijke geest zeg ik u met mijn hele hart: Sjalom. Het betekent Soelh en wederkerig: Soelh betekent Sjalom", aldus pre mier Begin. (De Hebreeuwse en ARabische woorden betekenen vrede). Premier Menachem Begin BEIROET (UPI, Reuter) Israëli sche vliegtuigen hebben gisteren voor de tweede maal binnen drie dagen luchtaanvallen uitgevoerd op het zuiden van Libanon. De Israëli's gingen tot de aanvallen over nadat zij bij een inspectievlucht op vuur uit Palestijns anti-luchtdoelgeschut waren gestoten. Eerder op de dag waren vanuit Zuid-Libanon raket ten afgevuurd, die neerkwamen in de kibboets Jiron. Er vielen geen slachtoffers, zo heeft het Israëlische opperbevel in Tel Aviv meegedeeld. Het was de eerste schietpartij sedert Israëlische vliegtuigen woensdag vergeldingsaanvallen uitvoerden op ADVERTENTIL Het Comité spreekt in telegrammen zijn afschuw uit over het recente besluit van Bangkok om ruim achthonderd zgn boot vluchtelingen uit Vietnam terug te sturen, de zee op ..Deze onmenselijke maatre gel zal ongetwijfeld de dood van al die mensen veroorza ken". zo zegt het comité Een woordvoerder van het comité verklaarde dat de Vietnamezen al maanden met een minimum aan voedsel op zee gezwalkt hebben. Nu ze zonder pardon weer de zee op moeten, betekent dat het ergste voor hen De Stichting Comité Zuidoost- Azie doet een beroep op Bangkok en Waldheim om de vluchtelingen van een gewisse dood te redden en belooft er bij de Nederlandse regering op aan te dringen dat Den Haag ook de handen uit de mouwen steekt voor deze mensen. Bootjes van vluchtelingen uit Vietnam in Thailand Aan de andere kant van de wereld wordt op U gerekend. U, die de ruime mogelijkheden heeft om naas tenliefde in de praktijk te brengen. De duizenden vluchtelingen uit VIETNAM - LOAS - CAMBODJA in Thailand en Frankrijk zijn dankbaar voor alles wat U al gedaan hebt. Maar ze zijn er nog niet. Hun landgenoten die dagelijks Thailand bin nenkomen nog minder. HELP ons de grote nood daar te lenigen. DOE HET VANDAAG Stort uw gift op gironr. 29.14.600. STICHTING COMITÉ HULPVERLENING ZUIDOOST-AZIË Postbus 1527 Groningen doelen in Zuid-Libanon na eerdere beschietingen door de Palestijnen van de Israëlische kustplaats Naha- rija. Een woordvoerder van de Palestijn se Bevrijdingsorganisatie PLO meldde gisteravond dat er een twee de aanval op Zuid-Libanon was ge weest. Hij wist geen schade of slachtoffers te melden maar volgens het rechtse radiostation van Liba non was het vluchtelingenkamp Rasjidijeh getroffen. Hier kwamen woensdag ook Israëlische bommen neer, maar toen was de schade klein. Volgens het radiostation zouden er ook nu verschillende mensen zijn gedood. Naast het kamp voerden de Israëli's ook een actie uit boven het dorp Nabatijeh maar werden vol gens Palestijnse zegslieden verdre ven door luchtafweergeschut. De Is raëlische acties duurden ongeveer vijftien minuten. De inwoners van het vluchtelingen kamp Hazziej, dat woensdag werd getroffen door de aanval van Israël en waar zeker de helft van de onge veer zeventig doden vielen, hebben de Libanese regeringen verweten dat zij niets heeft gedaan om in de puinhopen opgesloten en vermoede lijk overleden slachtoffers te redden. SEOEL iAP Reuteri Zeker 17 maar waarschijnlijk meer mensen zijn gedood bij een ontploffing van een trein met chemicaliën, in Iri. 175 kilometer ten zuiden van de Zuidko- reaanse hoofdstad Seoel. Na de ex plosie brak een zware brand uit in het station. Volgens in Seoel ont vangen berichten verkeren talrijke gewonden in kritieke toestand. Toen het ongeluk zich voordeed, was het station vol reizigers. Door de ontploffing stortten de daken van verscheidene gebouwen in de omgeving in. terwijl ook de elektrici- teits- en watervoorziening en de te lefoonverbindingen in een groot deel van de plaats in het ongerede raakten. Honderden politiemannen en legerreservisten werden opgeroe pen om bij het reddingswerk te hel pen. De oorzaak van de explosie en de aard van de chemicaliën is nog niet bekend. door Hennie Serfontein De Zuidafrikaanse eerste minister John Vorster is erin geslaagd uiterst rechts en de liberale oppositie buitenspel te zetten ln zijn huidige verkiezingscampagne. (Zuid-Afrika gaat 30 november naar de stembus). Met zijn politiek van de harde hand heeft Vorster het Initiatief geno men en de extreem rechtse Her- stichte Nationale Partij (HNP) en de liberale Progressieve Partij in de verdediging gedrongen. Drie weken geleden verbood de Zuidafrikaanse regering achttien zwarte instellin gen en kranten en hield zij een aantal critici aan en beperkte de bewegingsvrijheid van anderen. Dit werd gevolgd door harde aan vallen van regeringsleiders op de westerse landen omdat zij hun neus in Zuidafrikaanse zaken steken. Toen ik Zuid-Afrika een maand ge leden verliet werd het meest ge praat over de grondwetsvoorstellen van de regering voor een nieuwe regeling voor de kleurlingen, In diërs en blanken. In feite was dit één van de belangrijkste redenen voor de verkiezingen. De liberale oppositie wees de voorstellen als „bedrog" van de hand terwijl rechts ze beschouwde als een „libe rale uitverkoop" en „deling van de macht". Achtergrond Vorige week terugkomend in Zuid- Afrika was deze hele zaak naar de achtergrond gedrongen. Zij werd overschaduwd door de internatio nale crisis ontstaan door de maat regelen van de regering en een sper vuur van aanvallen door de rege ring op het westen, met name de Verenigde Staten. Het lijkt alsof de regering erin is geslaagd de aandacht van een ge voelige zaak af te leiden waarover meningsverschillen bestaan bin nen de Nationale Partij. Die strate gie heeft een dubbel effect. Ten eerste zijn verschillende voor aanstaande leden waaronder een parlementskandidaat uit de Her- stichte Nationale Partij gestapt en lid geworden van Vorsters Nationa le Partij. Om twee redenen, het verzet van Vorster tegen het wes ten en de veiligheidsmaatregelen van minister van justitie Jimmy Kruger. Verder zijn er aanwijzin gen dat de ontevreden rechtervleu- John Vorster gel nationalisten hun verzet binnen de Hersticht Nationale Partij tegen de grondwetswijzigingen hebben opgegeven. De indruk die een maand geleden nog bestond dat de HNP aanzienlijk meer stemmen zou krijgen is snel aan het ver vagen. Ondanks de bescheiden steun slechts 50 duizend stemmen bij de laatste verkiezingen is de HNP een politieks obsessie voor Vorster De gevoelens en gedachten binnen de Herstigte Nationale Partij slaan aan bij een groot deel van zijn eigen Nationale Partij. Ten tweede is Colin Eglin, de leider van de Progressieve Partij, met open ogen in de valkuil gelopen die Vorster had gegraven. Dat gebeur de toen hij probeerde de regering te overtreffen bij de aanvallen op het „tussenbeide komen" van de Ver enigde Staten. Nadrukkelijk ont kende Eglin dat zijn partij de druk van de Verenigde Staten had aan gemoedigd. Tot dan had de vernietigende kri tiek van de Progressieve Partij op de grondwetplannen van de rege ring. die door de meerderheid van de kleurlingen worden afgewezen, aanzienlijke onrust veroorzaakt onder gematigde aanhangers van de nationalisten. Maar nu bevinden Eglin en zijn partij zich in een positie waarin ze vaderlandslievender lijken te wil len zijn dan de Nationale Partij Alle aandacht wordt besteed om de kiezer te overtuigen „loyaal" te zijn tegenover Zuid-Afrika Maar bij deze gevoelig liggende za ken kan alleen de Nationale Partij garen spinnen en valt er niets te winnen voor de progressieven Niet alleen hebben de progressieven lijdzaam toegelaten dat de Natio nale Partij overheerst in de verkie zingsdebatten en heeft zij zich niet toegelegd op de grondwetswijzigin gen. zij hebben ook aan geloof waardigheid ingeboet. Verschillen de leiders van de progressieven waaronder Helen Suzman heb ben de druk van de Verenigde Sta ten deels verwelkomd, evenals kri tische verklaringen van de Ameri kaanse ambassadeur bij de VN. An drew Young Het lijkt erop dat er ernstige me ningsverschillen zijn bij de Pro gressieve Partij over de buiten landse druk en over de vraag of de partij Zuid-Afrika ten koste van alles moet verdedigen Legen deze buitenlandse invloed Velen menen dat het rassenbeleid van de rege ring rechtstreeks verantwoordelijk is voor de isolering van het land Mij is verteld dat onder sterke druk van de parlementsleden Harry Schwarz en Japle Bason - de rech tervleugel van de Progressieve Par tij een redevoering van Eglin op het laatste moment is veranderd Een paar minuten voor het uitspre ken pas kregen journalisten een extra tekst met een scherpe aanval op de Verenigde Staten In de ooi spronkelijke versie van de redevoe ring stond die niet Hennie Serfontein is politiek redacteur van de Zuidafrikaan se krant Rand Daily Mail. Cambodja wil praten over grensgeschillen BANGKOK (AP/Reuter) Koning Bhoemibol van Thailand heeft generaal Kriangsak Tsjamanand, de 59-jarige opperbevel hebber van de strijdkrachten, tot premier benoemd. De generaal is voor die functie voorgedragen door admiraal Sangad Tsjalorjoo, voorzitter van de militaire nationale beleids- raad. Deze kreeg daartoe de bevoegdheid krachtens de nieuwe voorlopige grondwet. ADVERTENTIt De nieuwe grondwet geeft Thailand weer een constitutioneel bewind, drie weken na een staatsgreep van admiraal Sangad. generaal Kriang sak en andere hoge officieren. Het kabinet van Kriangsak. dat wordt samengesteld uit militairen, ambte naren, gewezen ministers en techno craten, zal waarschijnlijk volgende week worden beëdigd. an; aldoor Victor Zorza jei leaGeheime groepen binnen het Chinese leger worden er in Peking van beschuldigd samen te zweren ®rltegen de nieuwe leiding. In de Chinese pers worden ze afgeschilderd als „volgelingen van de Bende lajvan Vier", maar daar blijft het niet bij. Er is onmiskenbaar een conflict gaande tussen belangrijke o delen van de strijdkrachten en de politieke leiding. !et Volksdagblad in Peking onder- itreept eens te meer de stelling van ;njtfijlen Mao dat „het geneer nooit de j partij mag aanvoeren." Het blad legt 'di de leiding van de strijdkrachten uit dat gehoorzaamheid aan dit principe *de enige manier is om te voorkomen dat het militaire leiderschap wordt overgenomen door „samenzweer ders". De krant verwijt de samen- g< Jweerders in het leger dat zij naai eei buiten toe zoete broodjes bakken lanoiaar in het geheim hun eigen „klei- lezjoe organisaties" opzetten. Loyale of- ge iicieren worden opgeroepen goed op eei^un hoede te zijn en de samenzweer- ieiders aan de kaak te stellen. „We ïetjmoeten nooit toestaan dat zij het Teweer gaan beheersen." iod Burgeroorlog Maar het lijkt er op dat zij al genoeg .geweren beheersen" om tegen Pe- Vafcing in te kunnen gaan Bij vorige stèpevechten om de macht in China aren sommige delen van het leger vaÊo sterk dat Peking alleen nog maar mdkgen hen kon optreden op het ge- io< vaar af een burgeroorlog te ontkete- Dhen Als de nieuwe Chinese leiders. ooWic al verschillende keren met vast- :hl| fcradenheid hebben gehandeld, dit risico van een burgeroorlog niet zou den vrezen, dan zouden zij al lang zijn opgetreden tegen de oppostie in het leger. Het partijblad dringt er nu bij het leger op aan te voorkomen dat „de samenzweerders profiteren van hun posities en macht Dat betekent dat zij nu „posities en macht" hebben waarvan ze niet ont daan kunnen worden door orders van Peking alleen. De enige militaire leider die met name is bekritiseerd, zij het alleen nog maar in de muurkranten, is de commandant van het district Pe king. generaal Tsjen Hsi-lien. Hij is ook lid van het politburo van de communistische partij. Bij vorige ge legenheden hebben de commandan ten van het district Peking een be langrijke rol gespeeld omdat zij de troepen in de hoofdstad in handen hadden. De commandanten van an dere districten oefenen eenzelfde macht uit binnen hun eigen gebied en hebben hun troepen vaak ge bruikt om tussenbeide te komen bij conflicten tussen verschillende stro mingen binnen de partijleiding Een aantal wijzigingen in de top van de legerstrnctuur hebben de indruk ge wekt dat het nu vooral gaat om persoonlijke geschillen, maar er staan ook belangrijke politieke kwesties op het spel. Op het eerste gezicht zou men ver wachten dat het leger vierkant ach ter de nieuwe leider staat, wier 'con servatieve politiek en geroep om mi litaire modernisering eerst warm zijn verwelkomd door de strijd krachten. Maar de strijdkrachten hebben altijd hun eigen conflicten gehad en sommige daarvan lijken nu aangewakkerd te zijn door het beleid van de nieuwe politieke lei ding. De nadruk van Peking op de modernisering van de luchtmacht en de marine, die een belangrijke rol speelden bij de uitschakeling van de Bende van Vier. betekent dat de landmacht minder krijgt dan zij zou willen De middelen die Peking be schikbaar heeft voor de modernise ring van de strijdkrachten zijn zeer beperkt. De luchtmacht en de mari ne zijn jarenlang onderbedeeld ge weest bij de toewijzing van het geld. Het is duidelijk dat zij nu de favorie ten zijn Aanvallen in de pers op de Bende van Vier omdat die de be hoeften van luchtmacht en marine had miskend en een strategie had bepleit gebaseerd op de landmacht, hebben duidelijk genoeg gemaakt uit welke hoek de wind waait Het lijkt logisch dat de oppositie binnen de strijdkrachten haar grootste kracht heeft binnen de landmacht. De hoofdmoot van de aanvallen in de pers op die oppositie is te vinden in artikelen van „loyale" officieren. Onder hen is een vroegere stafchef, die onlangs in ere is her steld en de supervisie geeft gekre gen over het programma voor de militaire modernisering. De duistere taal over historische vergelijkingen die zij gebruiken moet ontrafeld worden door de Chinese militairen voor wie het allemaal bedoeld is Deze „loyalen" schrijven smalend over die communistische leiders die in het verleden op grond van hun numerieke overwicht de Mao-groep uitdaagden. Deze les uit de jaren dertig, kan nu worden gelezen als een verwijzing naar de tegenwoordi ge landmacht, die numeriek veel groter is dan de marine en de lucht macht In de jaren dertig betoogden de militaire tegenstanders van Mao dat grote aantallen macht beteken den en dat de macht gelijk had. Dat is hetzelfde wat de mensen die op een numeriek overwicht bogen van daag beweren „Zulke onzin is de moeite van het weerleggen niet waard." aldus één van de generaals in het Volksdagblad Waarom wordt het dan toch genoemd9 Onafhankelijk Een andere generaal legt uit dat Mao's tegenstander die had betoogd de sterkere te zijn omdat hij het grotere leger achter zich had. dil argument had gebruikt om zijn on afhankelijkheid van de partijleiding te onderstrepen. Hij wijst dëze „logi ca van de oorlogsheren" uit de jaren dertig verontwaardigd van de hand en roept zijn lezers op de oorlogslo gica van hen die nu proberen de macht over de strijdkrachten over te nemen, af te wijzen De districtscommandanten, de rug- gegraat van de landmacht, zijn de ..oorlogsheren" van vandaag. Zij zijn er de afgelopen jaren herhaalde lijk van beschuldigd hun militaire districten om te zetten in „onafhan kelijke koninkrijken". In één artikel worden de militairen er nu van beticht geen gehoor te geven aan orders en te volharden in „slecht leiderschap Deze orders waren kennelijk afkomstig van het hoogste politiek gezag, want het ar tikel voegt er aan toe. „We moeten eens te meer resoluut vechten tegen iedere poging zich los te maken van het centrale comité van de partij." In een ander artikel werd de kern van de zaak geraakt toen daarin werd herinnerd hoe Mao de beschul diging weerlegde dat hij het leger zou verzwakken. Verzwakking van het leger wordt nu ook gebruikt als argument De poli tieke structuur die na Mao is ont staan is nog onevenwichtig De wrok van sommige landmachtonderdelen en districtscommandanten kan daarom effectief worden aangewend om de nieuwe leiders in Peking te belagen De artikelen in de Chinese pers tonen aan dal dil precies is waar de nieuwe leiders zo bang voor zijn De vorige regering werd al na een jaar aan de kant gezet omdat zij te 'anti-communistisch' zou zijn. On dertussen zeggen waarnemers dat de nieuwe 'verzoende' houding van de militairen bedoeld is om jonge com munisten die na de coup vorig jaar vluchten en op het platteland zich bij verzetsgroepen aansloten, weer naar Bangkok te lokken. De nieuwe regering wil proberen met de com munistische buurlanden (Cambodja, Laos en Vietnam) een betere ver standhouding op te bouwen. Grensconflicten Cambodja heeft Thailand voorge steld te gaan praten over de grens conflicten van de afgelopen tfree maanden waarvoor het de schuld overigens bij Bangkok legt. Radio- Phnom Penh liet weten dat een ge sprek zou kunnen plaatsvinden in Vientiane, de hoofdstad van Laos. Volgens het station hebben Thaise troepen de Cambodjaanse grens ge schonden in september, oktober en begin deze maand. Daarbij zouden zij Cambodjaanse burgers hebben gedood en hun bezit verwoest. Thai land zou ook hulp geveh aan Cam bodjaanse „verraders" die langs de grens stoken om de twee landen te gen elkaar op te zetten. Thailand heeft steeds gezegd dat Cambod jaanse soldaten Thailand binnenvie len. maar Bangkok toonde zich ook bereid tot een gesprek, ook al om de wederzijdse betrekkingen te verbe teren. DA COST4STR 88 AMSTERDAM MADRID (AP) - Al de 38 luchtha vens in Spanje zijn gesloten nadat ongeveer 11.000 werknemers het werk hadden neergelegd en aan een driedaagse staking begonnen. Ze ei sen van de Spaanse regering loons verhoging. Maandagochtend zullen zij om 8 uur het werk weer ter hand nemen. Onder de naar schatting 300.000 ge dupeerde passagiers bevinden zich 80.000 toeristen die het weekend in hun vakantieoorden zullen moeten doorbrengen. Onder de getroffen passagiers be vinden zich ook de buitenlandse af gevaardigden naar het jaarlijkse IA- TA-congres (de internationale lucht vaartassociatie) dat in Madrid werd gehouden. Het congres wordt van daag gesloten, maar de afgevaardig den zullen zelf het land niet per vliegtuig kunnen verlaten. Een woordvoerder van de stakers noem de de kans dat militairen de taken van het burgerluchtvaartpersoneel zullen overnemen klein. Mocht dat toch gebeuren, dan verwacht hij dat de buitenlandse collega's zich soli dair zullen verklaren en hun dienst verlening aan vluchten naar Spanje zullen opschorten. LONDEN (Reuter. UPI) De Britse minister van buitenlandse zaken David Owen verwacht geen snel ge sprek over Rhodesië. Hoop dat vol gende week al nieuw vredesoverleg op Malta zou kunnen beginnen is daarmee de bodem ingeslagen Owen sprak ln het lagerhuis bij het begin van het jaarlijkse debat over de economische sancties tegen Rho desië. Over die sancties zei Ian Smith eer der deze week dat ze het land heb ben gesterkt omdat het nu genoopt is meer zeil te doen. Owen deed een oproep op de zwarte nationalisten in Rhodesië de geschillen te overbrug gen en de toekomst van Rhodesië als „hoogste belang" te zien. Zegslie den van Patriottisch Front hebben laten weten dat de leiders, Robert Moegabe en Joshua Nkomo, bereid zijn tot een gesprek met vertegen woordigers van de blanke minder heidsregering. Dat zou dan moeten gebeuren onder voorzitterschap van de Britse „hoge commissaris". Lord Carver HIJ keerde eerder deze week onverrichterzake naar Londen terug na een vredesreis door zuidelijk Alrika.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7