'Alle muziek is in wezen folk' markim I De tekening van een lezer DICHTBIJ 1 Harry Belafonte (50) in Nederland voor éénmalig concert commentaar )s Ensslin (1) s Ensslin (2) Rij[25km méér per volle tank. MobilD de olie die benzine bespaart. elektrische treinen kompleet v.o. 6975 Betoging vóór kerncentrales J 1 f^V's \s de\ervV\ ifvaart uit de hof van eden -B boete geweigerd ambitieus DAG 11 NOVEMBER 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet c kan redelijkerwijs niet onder de listheid van de conclusie van het fficiële rapport uit, dat de drie evangen leden van de Rote Armee raktion, Baader, Raspe en Ens- lin, vorige maand zelf het wapen ;r hand genomen hebben dat hun ood werd. it bestaat echter een verschil tus- :n de ene zelfmoord en de andere. Vie langdurig in volledige een- |jaamheid wordt opgesloten, kan ilgens sommige medische onder- eksresultaten daardoor tot een rgelijke wanhoopsdaad gebracht >rden. Waarschijnlijker is echter t de drie hun daad hebben ten litvoer gebracht om daarmee een fcatste schot te lossen in hun strijd egen een volgens hen onmenselijke laat. Wie zal het zeggen? an beidt ^oodsooi beide gevallen is de officiële •rzaak zelfmoord, ook al ieze strohalm wordt ds Ensslin :hter niet gegund. Nadat hij twijfel lad geuit aan de zelfmoord van zijn •chter, heeft de openbare aankla- r in Stuttgart gemeld dat hij over- eegt de bejaarde vader te laten rvolgen wegens laster tegen de iaat, zodra de doodsoorzaak voor Ie wet officieel vaststaat. En de lerk van Baden-Württemberg heeft ^s Ensslin aangezegd dat zij het -> pensioengeld zal inhouden, wan neer hij het hem opgelegde spreek- ferbod overtreedt. CRtlen kan zich afvragen of de open- BBare aanklager in Stuttgart niet Wetsovertreders kan uitzoeken die passender zijn. En de kerkelijke Djistemming met de dreigende aan jager herinnert aan donkere tij- )Men, toen kerk en staat het in Duits land maar al te goed met elkaar ai}onden vinden, me ^Ifoch doet men er goed aan, in factie hierop te waarschuwen te- jen gemakkelijk anti-Duitse gevoe- worden zij gescheiden door zeeën van wanhoop en hoop. Het komt wat hypocriet over wanneer buiten staanders het drama in Stuttgart- Stammheim nu voor eigen doelein den uitbuiten, zoals voor de weder invoering van de doodstraf of voor de schepping van een staat van volmaakte gerechtigheid. Het is echter heel wat anders wan neer men onmiddelijke bloedver want is van een van de drie. Dat is het geval met de emeritus predikant Helmut Ensslin, de vader van Gu- drun. Voor hem kan het een levens noodzakelijke troost zijn te weten dat zijn dochter de dood niet tege moet gegaan is in een vlaag van waanzin, doch dat zij althans voor zichzelf een zin heeft kunnen geven aan haar dood. Een vader heeft soms zo'n strohalm nodig om niet onder te gaan in de wanhoop bij het verlies van een kind. lens. De Haarlemse hervormde pre dikant D. Groeneboer heeft in zijn sympathieke brief aan ds. Ensslin hier terecht op gewezen. Het gezon de Volksempfinden is geen Duits monopolie en ook in Nederland is waakzaamheid tegen verdachtma king op haar plaats. Een slachtoffer van zulk wat al te makkelijk veroor delen dreigt juist in Rotterdam te vallen, waar een politieman in moeilijkheden is gekomen omdat hij in zijn vrije tijd meedeed aan een ongelukkige demonstratie. Ook al is het jammer dat deze politieman er zulke waanideeën op nahoudt, het moet ons een trots zijn hem deze ideeën te gunnen en er van te kunnen getuigen zolang hij binnen de grenzen van onze wetten blijft. Dat hierover bij enkele Ne derlanders twijfel bestaat, is er een teken voor dat wij uiterst beschei den moeten zijn als we de Duitsers aan de regelen der democratische rechtsstaat menen te moeten herin door Willem Schrama DEN HAAG Wat doorgaans een tamelijk zinloze aangelegen heid is, werd gistermiddag onverwacht toch nog interessant: een persontmoeting met de nu alweer 50-jarige iolksanger Harry Belafonte in het chique Hotel des Indes in Den Haag, waar hij gisteravond een eenmalig concert gaf. Door het om onverklaarbare rede nen ontbreken van onbenullige vra gen werd de intelligent ogende Bela fonte telkenmale in staat gesteld een ADVERTENTIE ADVERTENTIE DORTMUND (DPA) Zeker 40.000 vakbondsleden uit heel WestrDuits- land hebben gisteren in het stadion van Dortmund betoogd voor de bouw op korte termijn van meer kerncentrales en elektriciteitscen trales die kolen gebruiken; dit om te voorkomen dat er nog meer werklo zen komen en om in de behoefte aan energie te kunnen voorzien. De beto gers deden een beroep op de rege ring in Bonn te zorgen voor een wettelijke basis voor de onverwijlde bouw van deze centrales. De voorzitters van de vijf grote vak verbonden beoogden dat verdere zinnig verhaal af te steken over wat hem nog altijd in grote mate beroert: de strijd van minderheden tegen on derdrukking van machthebbers en grootkapitaal. Zijn gebondenheid daarmee weerspiegelde zich al op een van zijn eerste platen („Island in the sun") en op zijn kersverse lp „Turn the world around" gebeurt dat nog steeds. De doorbraak van Harold George Belafonte in het internationale pla- tengebeuren kwam in 1956, een veel- betekend jaar in de geschiedenis van de lichte muze. Het was het jaar waarin gevestigde Amerikaanse en tertainers als Bing Crosby. Frank Sinatra en Doris Day voor het eerst echt confcurrentie kregen van een nieuwe lichting die de rock en roll predikte. Het was het Jaar van Elvis Presley, Fats Domino, the Platters. Bill Haley en Little Richard, die wel dra ook over Europese grootheden als Freddie Quinn en Catharina Va- lente zouden heenwalsen. Acteur Harry Belafonte behoorde tot geen van beide groeperingen. Opgegroeid in de Newyorkse sloppenwijk Har lem, volgde hij op achtjarige leeftijd zijn ouders naar Jamaica, om vijf jaar later weer in zijn geboortestad terug te keren. Die vijf Jaren op het „eiland van de zon" blijken achteraf van grote invloed te zijn geweest op zijn latere repertoire, dat het best kan worden omschreven als „calyp- sofolk". Na zijn diensttijd bij de Amerikaan se marine trad Belafonte toe tot het American Negro Theatre met in het achterhoofd een carrière als acteur. Dat mislukte, en gedesillusioneerd aanvaardde hij een baantje als pak jesbezorger van een kledingwaren- huis. In de avonduren zong hij in kleine gelegenheden pretentieloze groei van de economie in de Bonds republiek niet mogelijk is als er geen garantie bestaat voor energieleve ring op lange termijn. Groei van de economie is een voorwaarde voor volledige werkgelegenheid, aldus deze vakbondsleiders die nogmaals wezen op de massale werkloosheid. Zeker 1 miljoen mensen in West- Duitsland hebben geen werk. Harry Belafonte: „Het gaat mij om de kwaliteit van het bestaan." liedjes. Gewoon voor de grap, zoals hij zelf zegt. King of Calypso Toch werd hij op een van die avon den ontdekt. Alles was gereed om een popster van hem te maken. Maar hij haakte af. Popmuziek lag hem niet. Hij opende een restaurant en begon er zelf in op te treden, met liedjes die hij zelf mooi vond. Dat was folkmuziek. Hij bouwde een breed folkrepertoire op, maar altijd met een knipoog naar Westlndische muziek. Belafonte had zijn draai gevonden. Na acht maanden sloot hij zijn res taurant en deed zijn intrede in „het artiestendom, om er nooit meer uit weg te lopen. Hij werd geëngageerd voor films („Bright road". „Carmen Jones", en „Island in the Sun") en baande zich dwars door de rock- episode een weg naar het publiek met onvergetelijke songs als ..Bana na boat song", „Hole in the bucket", „Hava Nageela" en "Matilda." Elvis mocht dan de king of rock zijn, Belafonte werd alras de king of ca lypso, hoewel hij zelf niet stuk was van die benaming. Veel belangrijker vindt hij het als mensen de politieke en sociale mo tieven van zijn songs zien. „De bana na boat song was geen calypso maar een lied over het werken op een bananenboot en ik kan je verzeke ren dat het werd werken was", zegt hij. Kritiek Over de kritiek, die hij aan het begin van zijn muzikale loopbaan kreeg toebedeeld door de toenmalige Amerikaanse folksscene die hem te commercieel vond. zegt hij: „Wat is commercieel? Als je mensen be reikt? Ik ben nu eenmaal nooit een folkzanger in klassieke zin geweest. Toen ik begon was het inderdaad een ongewone stap. Maar ik bereikte veel mensen. Zonder lawaai te ma ken, wat ze toen allemaal deden. Ik begreep het niet. Ik was geen „au thentieke zanger", maar wat is een authentieke zanger? Het eerste lied was „Og". en Amerikaanse popmu ziek gaat nu nog over Afrikaanse dorpen en Europese steden Wat is eigenlijk folk? Alle muziek is in we zen folkmuziek. Over 5000 jaar vraagt men zich af wat nu eigenlijk die Amerikaanse muziek van toen was. Overtuigd socialist als hij is. wem. hij Jamaica ooit zijn vaderland een socialistische regering toe. Hij laat niet na zijn bewondering voor Cuba te ventileren, „Cuba is een voorbeeld voor alle landen in de wereld," zegt hij. „Cuba heeft als eerste laten zien dat een socialisti sche democratie echt werkt. Zelfs tot verrassing van Amerika." Mooie dingen Belafonte is een persoonlijke vriend van Andrew Young, de Amerikaan se ambassadeur in de Verenigde Na ties. Over Carter zegt hij. „Mooie dingen, maar hij zegt ze tot nu toe alleen nog maar. Laten we een jaar wachten of hij en zijn regering ook daadwerkelijk iets kunnen doen. Maar hij luistert tenminste naar ons. Dat kon je van Ford en Nixon niet zeggen. Ik ben trouwens blij dat Amerika begint te begrijpen dat je met bommen de wereld niet voor je kan winnen. Mijn hoop is onze con stitutie. Die is fantastisch. Die be paalt dat het niet alleen om grote leiders gaat. maar dat jij en ik daar in ook een rol spelen. Een grote rol zelfs. Mensen hebben er soms geen idee van hoe nauw ze met elkaar verbonden zijn." Zijn leeftijd tenslotte: „Je leeftijd is de lengte van je leven. Het gaat mij om de kwaliteit van het bestaan. Ik kende Martin Luther King, ik kende mijn vader, mijn moeder, de zwarte werkende klasse waar ik vandaan kom. Ik zou liever maar twintig jaar geleefd hebben als ik dat had moe ten missen. En voor de rest blijf ik natuurlijk jong door dit soort pers conferenties," grapt hij. Tekeningen, ifd' Amsterdam. hel erg bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 659, Naam en adres aan achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbom HET WEER door Hans de Jong Uniek 'zomerdagje' Het kan blijkbaar niet op! No vember is gisteren bijna tot op de bodem van zijn kunnen gegaan om ons een heerlijke warme en vrij zonnige dag te gunnen. De thermometers hebben als volgt gereageerd en wij gaan hierbij uit van de maximum-waarden: stad Groningen 16, Rozenburg 16.7, Rotterdam 16.9, Dinxperlo 17.3 en Roosendaal 17.8 graad Celsius. In Gorredijk was 15.4 het toppunt. Kijken we naar de maximumtem peratuur van De Bilt: deze was 17.5 gr. C. In tachtig jaar tijd was er zo laat in het jaar nog niet eerder zo'n hoge waarde geregis treerd (sinds 1897). Tot nu toe gold 17.3 graden op een veertien de november als uiterste. Toen er nog in Utrecht werd waargeno men, sedert 1848, is er op een zestiende november al wel eens 18.2 graden gemeten, maar dat ligt toch wel heel erg ver achter ons. Het landelijke warmterecord is niet gebroken: dat blijft staan op naam van Maastricht (en Buch- ten) met 21 graden op 7 november 1955 (eerste decade) en 19.7 gra den op 13 november 1938, ook in Maastricht (tweede decade). Op de meeste plaatsen in ons land was het gisteren de warmste no vemberdag en nu kijken we niet naar de kalender sinds 1965. Lelystad registreerde toen 16.1. De Bilt 17.7, Gemert 19.9 en Zuid-Limburg 20.2 gr. C., maar dat was dan wel op de 1ste no vember. Daarvóór was de nacht ook al uitzonderlijk warm geweest met in Gorredijk een temperatuurstij ging tot ruim veertien graden, el ders vijftien. Die nacht van woensdag op donderdag kon gere kend worden tot de vier warmste novembernachten van de laatste honderdtwintig jaar. Ook in de novembers van 1969, 1968 en 1899 was het ongeveer net zo hoog met de minima als dit keer Nu we het toch eenmaal over de temperatuur hebben: lezer Chris- tiaans in Zutphen herinnert aan twee vroege koudegolven, die een paar dagen terug in deze rubriek niet werden genoemd, namelijk die van medio 1965 met Eelde op 13 en eind november begin december 1973 met op de 2e de cember in Wageningen 21.7 gr.C.! Op beide koudegolven volg de ook toen een zachte winter: het begint te lijken op een „regel." aldus briefschrijver. Een me vrouw uit Doorn vertelde me tele fonisch dat in najaar 1975 de win ter bij haar nog aanmerkelijk vroeger was geweest. Op 3 okto ber lag haar tuin al dik onder de sneeuw. Ik denk, dat er nog een eentje vóo r deze datum moet staan, want 13 oktober is de histo rische datum van de vroegste sneeuw in ons land sedert 1897. In Doorn zou toen op de 13e oktober anderhalve centimeter sneeuw gelegen hebben. Het proces van thermische ver wenning is opgezet door een groot en diep lagedruksysteem ten wes ten van de Britse eilanden (het kwam niet dichterbij) en hoge- drukgebieden boven de Balearen en de West-Alpen. Tussen Laag en Hoog had de zuidwestelijke wind vrij spel en hield de aanvoer van subtropische lucht onverminderd aan De kans dat die warmtegolf bin nenkort tot het verleden gaat be horen, is nu toch wel groter ge worden. Vandaag al nadert er een koufront, dat later op de dag de regenkansen van het westen uit wat doet toenemen Het is een beetje de vraag, of de Sint Maar- ten-lopertjes overal geheel droog weer zullen treffen. Er is een klei ne kans op wat nattigheid, maar vermoedelijk zal de tot krachtig toenemende wind hinderlijker zijn voor de lampions die zij mee nemen. Kouvatten zal er beslist niet bij zijn. want de temperatuur is nog op een hoog niveau voor november Er zijn gelukkig nog allerlei landelijke plaatsen in Ne derland, waar dit soort knusse gewoonterv jaarlijks vast worden gevolgd. De foekepot klinkt des te gezelliger wanneer het lekker weer is. Morgen en zondag takelt de tem peratuur wel af bij aanvoer van koudere lucht. De computerkaart van zondag laat zien. dat het koufront ons dan royaai gepas seerd zal zijn en dat er een noord westelijke circulatie op de Britse eilanden op gang is gekomen. Koude lucht uit Groenland en Labrador nadert dan West-Euro pa en het zal tijdens het weekein de niet warmer meer worden dan twaalf a tien graden De kans op buien neemt gaandeweg toe, waarbij hagel niet is uitgesloten In het Schotse bergland is zelfs al sneeuw voorspeld. Of het ook maandag en dinsdag bij ons tot dit witte verschijnsel zal komen, is nog niet zeker, maar niet geheel ondenkbaar, gelet op de lager wordende temperatuur in de bo venlucht. Enkele stations in ons land heb ben het normale november-peil van de neerslag al bijna bereikt Rozenburg 73. Oosterbeek 74 mil limeter letmaal-hoeveelheid daar donderdagmorgen 24 mmi HOOGWATER zaterdag IJ november. VU»- Ningen 2 03-14 23, HaringvlieUluizen 2.21-14 42. Rotterdam 4 17-16 29. Schevemn gen 3 18 15 37. IJmuiden 3 51-16 10. Den Hel drr 8 29 20 54. Harlingen 10 26-22 56. Delfzijl 0 09-12.25 tinder redactie,van Loes Smit andaag vertrekt Thor Heyerdahl, e man van de avontuurlijke zee- tizen met de Kon-Tiki en de Ra. it het paradijs. Dat wil zeggen: jn nieuwste rieten zeilschip, de igris, wordt te water gelaten op ;t punt waar de Eufraat en de samenvloeien. Waar nu óerna ligt. ten noordwesten van asra in Irak. moet volgens de be ende theorie eens de Hof van den gelegen hebben. Niet ver daar mdaan is trouwens ook Ur te vin- en (waarbij je „der Chaldeeën loest onthouden), de geboorte- ■ond van aartsvader Abraham üssen de Eufraat en de Tigris, in esopotamië, woonden zo'n vier jfduizend jaar vóór onze jaartel- ng de Sumeriërs, een hoog ont- ikkeld volk dat zich voornamelijk ezighield met landbouw, handel i diverse ambachten. Om handel drijven moeten de Sumeriërs intacten met andere volken ge- ad hebben, daarvan is de Noorse itropoloog Heyerdahl overtuigd met wie0 Sommige geschied- idigen denken dat hun invloed wel tot in India en Zuid-Afrika reikte. Heyerdahl wil daar zelf achter ko men. Daarom wil hij met zijn Tigris door de Perzische Golf varen, rich ting Arabische Zee en Indische Oceaan. Daarna zal hij met zijn bemanning samen beslissen welke koers ze vervolgens zullen nemen. Gewoon uitproberen hoever je kunt komen met het soort schip, waarmee de Sumeriërs ook gevaren moeten hebben. De bemanning be staat. inclusief Heyerdahl. uit twaalf man. Ze komen uit Italië. Rusland, Amerika. Mexico. Japan, West-Duitsland. Noorwegen, Dene marken en Irak Dat zijn er voorlo pig drie te weinig: drie Indiërs heb ben afgehaakt toen ze merkten dat de Tigris een motorloos zeilschip is. Zij waren dan ook geen echte zee zeilers, zoals alle overige beman ningsleden. onder wie een camera man die de hele reis zal verfilmen. Mocht er iets tussenkomen en de boot vandaag niet van de werf in Roerna kunnen lopen, dan zal dat op een van de volgende vrijdagen gebeuren. Heyerdahl wil in elk ge val wegwezen voordat over een week of drie de seizoenregens en stormen in dit gebied beginnen. Hij rekent er op dat de reis wel eens een vol jaar kan duren óls de boot het zo lang uithoudt tenmin ste. „Natuurlijk is het mogelijk dat we al lang voor die tijd gezonken zijn of een aanvaring hebben ge had", zegt hij nuchter. Ze zeilen, wat er ook gebeurt, door tot de Tigris niet verder meer kan. Dan pas lopen ze de dichtstbijzinde ha ven binnen en is de reis afgelopen. Dertig jaar geleden werd Heyer dahl wereldberoemd, toen hij met het vlot Kont-Tiki de Atlantische Oceaan overstak. Hij wilde bewij zen dat de cultuur op de Polynesi sche eilanden daar gebracht is door Indianen uit Zuid-Amerika. De Ra- expeditie was zijn tweede grote on derneming. Met dat schip zeilde hij in 1970 van Marokko naar Barba dos om aan te tonen, dat de volke ren uit de oudheid met hun rieten boten in staat geweest zijn om per soonlijk contacten met volken op andere continenten te leggen Met de Tigris-expeditie wil hij helemaal niets bewijzen „Ik wil alleen iets te weten komen", zegt hij. „Hoe ver konden de bewoners van Mesopo- tamië toen over zee reizen?" De reis met de Tigris wordt defini tief de laatste voor Heyerdahl. Niet omdat hij zich zo langzamerhand te oud voor zulke avonturen vindt worden (hij is nu 63), maar gewoon omdat zijn brandendste vragen dan allemaal beantwoord zijn. kelijke manier alles te weten van mensen die op een of andere ma nier bekend zijn geworden. De meeste beroemdheden zijn voor een hoop geld wel bereid tot in de diepste intimiteiten toe alles (of Twee kamelen boete wegens het stelen van kreeften en nog eens één kameel wegens het bedreigen van ambtenaren in functie. Zo luidt het oordeel dat de rechtbank in Tel Avlv uitsprak in het geval van een bedoeïen uit de Sinaï-woestijn. De man was op heterdaad betrapt toen hij uit een kreeftenkwekerij wilde wegsluipen met een zak vol 'gestolen kreeften onder zijn arm De soort wordt voor een hoop geld verkocht aan een aantal peperdure restaurants in Israël. Toen de kreeftendief zich ontdekt zag. greep hij een dolk uit zijn gewaad en wist al zwaaiend met zijn wapen naar de heuvels te ontkomen Vori ge week werd hij toch gevonden, opgepakt en voor de rechter ge bracht De bedoeïen moest de kreeften met zijn waardevolste be zit vergoeden: een paar kamelen Geen enkel lid van de rechtbank kon zich herinneren dat een derge lijke boete ooit eerder in Israël is opgelegd. Via kranten en (vooral) weekbladen kom je tegenwoordig op een mak nog meer) over zichzelf te vertellen, hoewel zoiets een ander natuurlijk niets aangaat Maar er zijn uitzon deringen Lord Snowdon. alias Tony Armstrong-Jones, tot voor kort de fotograferende, wettig echt genoot van de Britse prinses Mar garet. had 27. miljoen gulden rijker kunnen zijn. Hij is het niet. Hij weigerde namelijk het aanbod van een Amerikaanse uitgever om in ruil voor dat geld „in details zijn leven met de zuster van de Engelse koningin te beschrijven", zoals Te- levlzier weet. Gelijk heeft-ie Lord Snowdon kan zulke „belangstel ling" best missen, evenais het geld waarschijnlijk Geen twijfel mogelijk: dit is CDA-parleim-ntsliri Hannie van Leeuwen, met een werphengel aan de waterkant. Gekiekt tijdens een wedstrijd van de Club van Honderd, in 1970. maar dat was eeht niet de enige keer dal ze viste. Wel de eerste keer sinds de oorlog, want vóór die tijd viste ze vaak, maar daarnn scheen het er niet meer van te mogen komen. De liefde voor hel vissen is in haar leven gekomen toen ze nog een ukkie was. Zoveel tijd heeft ze er tegenwoordig niet voor, maar als ze de kans' krijgt, zit ze met een lichtgewicht hengeltje achter haar eigen huis in Zoetermeer, vertelt ze in het blad Hengelsport. ..Je zil op je gemak langs hel uater. en toch kun je geconcentreerd bezig zijn met iets. Bij het vissen kan ik op een ontspannen de manier nadenken. Het klinkt misschien gek, maar als ik vis los ik voor mezelf vaak nog een aantal probleempjes op". Lid van een hengelsportclub is ze niet: ,,L' moet zich geen overdreven voorstelling maken van mijn vissen. Wat ik het belangrijkste vind van vissen, is de rust die er van uitgaat". Cineast Pim de la Parra. in Surina me geboren, zegt in Studio dat hij niet vernederlandst is. ondanks zijn filmcarrière in Nederland Hij houdt van Suriname, heeft er de film „Wan Pipel" gemaakt (volgen de week op de t.v.i en wil nog wel meer met Suriname te maken heb ben ook Volgens Studio „niet hele maal gekscherend" heeft De la Par ra gezegd „Ik heb duidelijk de am bitie om minister van cultuur en informatie te worden Ik moet ai- leen nog wat kaler en respectabeler worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5