Protesten tegen
spreekverbod vader
Gudrun Ensslin
Raad van kerken stelt
agenda Zuid-Afrika bij
Lit
Kerkgebouwen weer 'in' bij recreanten
Eén kandidaat voor
opvolging Makarios
voorlopig
Nieuwe uitgaven
van Kok, Kampen
'Vietnam is
bang voor
boeddhisten'
bij het
liedboek
Plannen voor
vrijgemaakte GOS
Zittingen LPO-III
in mei en oktober
Is
VANDAAG
Voorbijganger*
VRUDAG 11 NOVEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
ADVERTENTIE
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM - Van verschil
lende zijden is in ons land pro
test gerezen tegen het verbod
aan ds. Helmut Ensslin de va
der van de in de gevangenis
van Stammheim dood aange
troffen RAF-leidster Gudrun
Enslin. twijfel te uiten over de
doodsoorzaak van zijn dochter.
Ds Enslin mag van de kerkleiding
niet verder over deze zaak in het
openbaar spreken op straffe van in
houding van zijn pensioen.
Ds T. J de Heer uit Akkrum en ds.
A. P J. van Ligten uit Molkwerum
hebben een brief gezonden aan de
synode van de evangelische kerk in
Baden Wurttemberg en ds. D. Groe-
neboer uit Haarlem heeft mede na
mens de basisgroepen Het Kompas
in Amsterdam en De Opperzaal in
Haarlem geschreven aan de generale
synoden van de hervormde en gere-
lormeerde kerk en aan het rooms
katholiek episcopaat.
In hun brief schrijven ds. De Heer en
ds Van Ligten dat zij samen met 25
andere predikanten en predikants
vrouwen een brief gestuurd hebben
aan ds. Enslin. Daarnaast drukken
zij hun ontsteltenis uit over het feit
..dat de kerk tegen een van haar
dienaren, temeer nog waar deze er zo
persoonlijk bij betrokken is. een
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Kort voor Sin
terklaas en dat zal niet toevallig
zijn komt de Kamper uitgever J.
H Kok met een aantal boeken voor
de dag. die voor het merendeel be
vattelijk van toon. handzaam van
formaat en redelijk van prijs zijn.
We kondigen ze hier beknopt aan
De Woerdense godsdienstleraar
Aalst van de Glind schreef een
..denk-werkboek voor Jongeren over
de wereld van morgen". die hij „Je
mag" noemde (90 pag.. prijs 10.90).
Gesprekken met jongeren liggen
aan dit rechtstreeks op de geloofs
praktijk van de jeugd gerichte boek
je ten grondslag
De echtgenote van Karei Hoeken
dijk (opwekkingsprediker), me
vrouw Elisabeth Hoekendijk-La Ri
viere. schreef voor de reeks Nieuw
Leven. ..liet Koninkrijk komt!" 116
pag prijs 9,90). Zij wil doorgeven
wat de bijbel zegt over de weder
komst des Heren.
In reeks ..Verklaring van een bijbel
gedeelte" verscheen „Abraham"
van de Brusselse hoogleraar dr H.
Jagersma (104 pag.. prijs 12,50).
Zeer bruikbaar voor mensen die in
groepsverband of individueel met
de bijbel bezig zijn.
Onder eindredactie van ir J. van der
Graaf, de algemeen secretaris van
de gereformeerde bond in de her
vormde kerk. verscheen: „Met het
ook op on& welzijn", een bundel op
stellen over aspecten van het maat
schappelijk leven in bijbels licht
(157 pag.. prijs 17.50). De medewer
kers zijn ds C den Boer. ir. J. van
der Graaf, W. Huizer, prof. C. Veen-
hof. prof dr W H. Velema en drs B.
J Wiegeraad Het boek biedt bezin
ning vanuit de gereformeerde ge
zindte op de vragen van het welzijn.
De Maranatha-kulcnder 1978 tenslot
te. onder redactie van ds J Over-
duin en ds Jac van Dijk. is ook als
pocketboek al een vertrouwde ver
schijning Prijs 9.30.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9. Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel. 05200-17030
maatregel treft, die naar ons gevoel
neerkomt op beperking van de vrij
heid tot meningsuiting. Juist omdat
wij samen met u behoren tot de ene
ongedeelde kerk van Christus, heb
ben wij er behoefte aan. u onze zorg
kenbaar te maken over een kerkge
meenschap. die zich op voorhand
verenigt met verklaringen van de
overheid. WIJ hebben bedenkingen
tegen een gang van zaken, waarbij
de kerk de vrijheid van het individu
ondergeschikt maakt aan de autori
teit van de staat.
Wij vinden het beschamend dat
daarbij als argument gebruikt
wordt: handhaving van de rust in de
gemeente Moet juist de kerk niet
weten, dat de rust die verkregen
wordt door verstikking van de vrij
heid van meningsuiting, een. valse
rust Is?" Zij doen een beroep op de
kerk van Baden-Württemberg de
maatregel tegen ds. Enslin ongedaan
te maken
In zijn brief aan de leiding van de
grote Nederlandse kerken schrijft
ds. Groeneboer dat hij verwacht dat
deze opkomt voor de vader van één
van de verworpen RAF-leden. „En
dat niet alleen ten gunste van deze
vader zelf. maar ook ten behoeve van
de genoemde kerk. omdat zij immers
ophoudt kerk te zijn als zij zich laf
hartig de wet laat stellen door de
gangbare gevoelens en daarom ds.
Enslin de mond wil snoeren. Ik vraag
u dringend stem te geven aan wie
geen stem mag hebben."
In de brief aan ds. Enslin zegt ds.
Groeneboer onder meer dat het met
gaat om een anti-Duitse actie, om
dat ook in de Nederlandse samenle
ving verzet nodig is tegen dezelfde of
vergelijkbare tendenzen. „Uw kerk
heeft zich slavin gemaakt van de
publieke mening en het Volksemp-
finden, door u met een spreekverbod
te treffen." schrijft ds. Groeneboer.
Hij zet uiteen dat lang niet iedereen
deze maatregel kan meemaken om
dat zij ingaat tegen hetgeen volgens
de Bijbel kenmerkend is voor het
christelijk geloof
Kommunikatir, ontmoetings
weekenden vormingscentrum Vinea
Domini te Wit marsum (tel. 05175-
444). 11-13 november. 9-11 december,
13-15 januari.
Gods wil en ome werkelijkheid,
bezinningsweekend voor doopsge
zinde mannen 11-13 november in het
broederschapshuls te Schoorl.
Aanm. tel. 02159-11627.
Ons commentaar staat op pag. 5.
Van een onzer verslaggevers
PARIJS De Vietnamese regering
is bang voor de macht en de invloed
van de boeddhisten in het land. De
onderdrukking van de boeddhisti
sche gemeenschap vloeit voort uit
die vrees, en niet in de eerste plaats
uit anti-godsdienstige gevoelens.
Dat zegt de monnik Thich Man
Giac. die onlangs uit Vietnam iï
gevlucht, in een gesprek in Parijs.
Hij bevestigt mededelingen van me
vrouw Cao Ngoc Phuong. van de
boeddhistische vredesdelegatie, in
onze krant van gisteren.
Thich Man Giac. die vooraan
heeft gestaan in het verzet tegen de
regering-Thieu en de Amerikanen,
wil reizen maken door West Europa
en naar de Verenigde Staten om te
praten over de schending van de
mensenrechten in Vietnam. Thich
wil onder andere een gesprek heb
ben met senator Edward Kennedy
en met vertegenwoordigers van Am
nesty International. Hij beschikt
over meegenomen stukken, waariut
blijkt dat de boeddhisten samen
werking met de communistische re
gering zochten, maar dat dit door de
nieuwe machthebbers is afgewezen.
Zij hebben een aantal boeddhisten
gevangen genomen, bemoeilijken
bijeenkomsten van deze geloofsge
meenschap. terwijl op veel plaatsen
in het land boeddha-beelden worden
vernield.
„8inds de bevrijding van Saigon
nu Ho TJi-minh-stad hebben wij
ons best gedaan om samen te wer
ken. maar het nieuwe regime heeft
een beleid van vervolgingen en aan-
houdigen." aldus de boeddhistische
leider. „Wij zijn bereid mee te hel
pen het socialisme op te bouwen."
Anglikaanse geestelijken
kunnen lid zijn van
racistische organisatie
LONDEN - Het ziet er niet naar uit
dat het lidmaatschap van de Engel
se racistische organisatie „National
Front" een belemmering zal zijn
voor anglikaanse geestelijken om
hun werk in de kerk te blijven doen.
Tijdens de november zitting van
de algemene synode van de angli
kaanse kerk in Londen heeft bis
schop Graham Leonard van Truro,
voorzitter van de raad voor sociale
verantwoordelijkheid, een voorstel
afgewezen om het lidmaatschap van
„National Front" onverenigbaar te
verklaren met het dienen in de kerk.
Het voorstel was gedaan door Paul
Oestreicher. vicaris van Zuid-Lon-
den en vooreitter van de Britse afde
ling van Amnesty International.
Bisschop Leonard verklaarde welis
waar zelf met te zien hoe de pastora
Ie verantwoordelijkheden van een
geestelijke gecombineerd kunnen
worden met zijn steun aan de hou
ding van het „National Front" te
genover de gekleurde bevolking van
Engeland, maar hij vond dat dit een
zaak was van ieders eigen geweten.
Dezer dagen verschenen:
Arie en Joh. Verkuyl
LIJDEN EN BEGELEIDEN
80 blz.. 10.90
De lijdende medemens en ons dienst
betoon.
In dit nieuwe boek geven de auteurs
vanuit hun jarenlange medische en
pastorale ervaring hun gedachten
over het lijden en de pijn die men
sen in deze wereld moeten door
staan.
Dr. R. Kranenborg
TRANSCENDENTE MEDITATIE
132 blz.. 14.90
Verlangen naar zinvol leven en
religie.
Een uitstekend boek dat op heldere
wijze informatie geeft over TM. Het
kritisch commentaar van de auteur
is zowel gebaseerd op wetenschap
pelijke als op bijbelse gronden.
Ds. A. Th. Rothfusz (eindredactie)
DAGBOEK BIJ HET LIEDBOEK
416 blz.. geïllustreerd, geb. 39.50
Dit unieke dagboek is ontstaan uit
de verrassende ontdekking, dat het
liedboek niet uitsluitend een zang
bundel is maar óól een bundel ge
dichten, óók een gebedenboek. Me
dewerkers: Ds. B. J. Aalbers, Dr.
C. P. van Andel Azn., Prof. Dr. J.
P. Boendermaker, Wim Ramaker
e.a.
Verkrijgbaar in de boekhandel
KOK KAMPEN
NICOSIA (Reuter) Het va
cuum dat is ontstaan met de
dood van aartsbisschop Maka
rios zal deze week gedeeltelijk
worden gevuld, wanneer bis
schop Chrysostomos van Pa
phos wordt gekozen als hoofd
van de Cyprische orthodoxe
kerk. Zijn verkiezing staat
vast. want er zijn geen andere
kandidaten.
De politieke leemte die Makarios
achterliet, zal pas in februari worden
gevuld. Dan kunnen de Griekse Cy
prioten naar de stembus om een
nieuwe president te kiezen. De aarts
bisschop. die in augustus stierf, be
zat zowel de kerkelijke als de wereld
lijke macht over zijn landgenoten.
Waarschijnlijk was hij de laatste op
het verdeelde eiland die zoveel
macht in zich verenigde. Want bis
schop Chrysostomos kan wellicht als
hoofd van de kerk politieke invloed
achter de schermen aanwenden,
maar politici van alle partijen slui
ten de mogelijkheid uit, dat hij kans
zou maken op het presidentschap.
Zij zeggen, dat Cyprus nooit meer
zowel geestelijk als politiek door één
man geregeerd kan worden.
Vervlochten
Niettemin blijven religie en politiek
in het door Grieken bewoonde ge
deelte van dit eiland nauw met el
kaar vervlochten. Het noordelijke
gedeelte staat sinds de invasie door
Turkije in 1974 onder Turks bestuur.
De 50-jarige bisschop Chrysostomos
dankt zijn als vaststaand aangeno
men verkiezing tot aartsbisschop
voor het leven aan een initiatief van
de machtige communistische partij.
Zij was de eerste, die vlak na de dood
van Makarios liet weten, dat er voor
de verkiezing van diens opvolger
maar één kandidaat diende te zijn.
Dezelfde gang van zaken deed zich
voor bij de verkiezing van Spyros
Kyprianou als voorlopig president
van de republiek.
Het heeft er even naar uitgezien, dat
Chrysostomos een tegenkandidaat
zou krijgen. Maar bisschop Chry
santhos uit Limassol trok zich haas
tig terug nadat hij gewaarschuwd
was dat hij beter zijn aspiraties kon
laten varen en nadat bij zijn ambts
woning een bom was gevonden.
Rel
Bisschop Chrysostomos is een
zwaargebouwde man met een krach
tige spreektrant. In 1973 werd hij
bisschop van Paphos na de rel. toen
de drie andere Cyprische bisschop
pen hadden geprobeerd. Makarios af
te zetten. Zij verweten hem onvol
doende samenwerking met de Griek
se regering en te veel sympatie voor
de communisten en meenden een
kerkrechtelijke stok in de handen te
hebben, daar de combinatie van
aartsbisschop en president van de
republiek onverenigbaar zou zijn.
Makarios won op een buitengewone
synode met de hulp van de patriar
chaten van Alexandrië. Jeruzalem
en Antiochië. zette de drie bisschop
pen af en benoemde vijf vertrouwe
lingen in hun plaats, onder wie Chry
sostomos.
Al direct na de dood van Makarios
werd Chrysostomos tot diens tijdelij
ke opvolger benoemd en trok hij in
het neo-byzantijns aartsbisschoppe
lijk paleis in Nicosia.
Ingewikkeld
AMERSFOORT In zijn ver
gadering van vorige maand
nam de raad van kerken naar
aanleiding van een beraad over
de situatie in Zuid-Afrika in
Driebergen het daarover op
gestelde rapport aan als agen
da van zijn activiteiten. De
jongste ontwikkelingen in dat
land maakte het echter nodig
in de vergadering van woens
dag een en ander bij te stellen.
Allereerst werd uitgesproken dat. al
moeten bevrijdingsbewegingen zoals
het African National Congress (ANC)
niet worden uitgesloten, de kerken
en kerkelijke organen in Zuid-Afrika
als eerste gesprekspartner dienen te
worden beschouwd. Onder de kerke
lijke organen onder meer te ver
staan: de Zuidafrikaanse raad van
kerken, de bisschoppenconferentie
aldaar, het christelijk instituut en
uiteraard de vestiging daarvan in
Nederland.
Verder werd uitgesproken voor zo
ver mogelijk ook het gesprek met de
iwat in de vergadering werd ge
noemd „schuldige") blanke kerken
in Zuid-Afrika voort te zetten en zo
niets ongedaan te laten juist daar
processen van verandering te stimu
leren. In de vergadering werd gecon
stateerd dat de gereformeerde ker
ken in feite de enige zijn. die (nog) als
gesprekspartners met de blanke ker
ken kunnen optreden, waartoe deze
kerken van harte werden opgewekt.
Ze kregen met zoveel woorden het
'mandaat van de raad van kerken
mee.
De raad van kerken wil voorts diaco-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het deputaat-
schap van de gereformeerde kerken
(vrijgemaakt) voor correspondentie
met de buitenlandse kerken zal de
generale synode, die volgend jaar in
Groningen bijeenkomt, voorstellen
om een „synode" te beleggen met
alle kerken in de wereld, waarmee
de gereformeerde kerken (vrijge
maakt) correspondentie onder
houden.
De gereformeerde kerken (vrijge
maakt) houden correspondentie
met kerken in Australië. Canada, de
Verenigde Staten en Zuid-Afrika.
die door emigratie zijn ontstaan,
voorts met kerken in Indonesië, die
uit zendingswerk zijn gegroeid, en
met de presbyteriaanse kerk in Ko
rea Verder zijn er de laatste jaren
contacten gegroeid met kerken in
Schotland. Ierland. Ceylon. Japan.
Taiwan en Brazilië. Voor het meren
deel zijn deze presbyteriaans. Bin
nen de gereformeerde kerken (vrij
gemaakt) leeft al lang de wens. om
tot een soortgelijke organisatie te
komen als de gereformeerde kerken
kennen met hun Gereformeerde Oe
cumenische Synode.
nale steun gaan geven aan de gevan
genen en hun gezinnen. Via het spe
ciale fonds ter bestrijding van het
recisme van de wereldraad van ker
ken moet ook de hulp aan bevrij
dingsbewegingen worden bevorderd.
De raad wil een verdere bezinning op
gang brengen over een eventuele
boycot van investeringen, in- en ex
port naar Zuid-Afrika. Tenslotte zal
gezocht worden naar mogelijkheden
voor het via de radio doorgeven van
informatie over Zuid-Afrika. die de
bewoners van dat land wordt ont
houden. aldus een communiqué van
de raad van kerken in Nederland.
De raad van kerken heeft voorts een
commissie ingesteld, die een beraad
gaat voorbereiden met de minderhe
den in eigen land. De commissie gaat
contacten leggen met vertegenwoor
digers van de 200.000 buitenlandse
werknemers, de 150.000 Surinamers
en de 40.000 Zuidmolukkers in ons
land.
Door dit overleg wil men komen tot
voorlopige richtlijnen, die in het ka
der van de komende kerkenconfe-
rentie (1979) als onderdeel van het
thema „Nieuwe levensstijl" in be
spreking zullen worden gegeven aan
gemeenten en parochies. Op deze
manier wordt gehoopt, werkbare
richtlijnen te kunnen opstellen, zo
dat „mensonwaardige ontwikkelin
gen. die wij elders veroordelen, maar
thuis niet onderkennen, kunnen wor
den doorgrond en veranderd."
Van een onzer verslaggevers
LEUSDEN Kerkgebouwen
staan ineens weer in de belang
stelling. met name In de sfeer
van toerisme en recreatie. Hoe
de kerk met name in de
recreatiegebieden op die be
langstelling kan inspelen, is
het onderwerp van het rapport
„Torenspitsen In toerisme",
dat gisteren uitgebracht werd
op een studiedag van het inter
kerkelijk werkverband voor de
recreatie (IWR>.
Het rapport bescheiden getypeerd
als „een voorlopige verkenning" is
gebaseerd op een onderzoek van wat
er op acht plaatsen in Nederland in
en rond kerken gebeurt ten behoeve
van recreanten en toeristen.
Hel rapport stelt in de eerste plaats
vast. dat er een nieuwe behoefte is
ontstaan aan suite en persoonlijke
inkeer reden waarom mensen zo
maar eens een kerk in willen lopen.
Soms blijkt daarbij de behoefte aan
menselijk contact en gesprek ook
een gcwichUge factor te zijn
Dan komen met name historische
kerken in de belangstelling, omdat
oud „in" is. Ook dat kan soms aanlei
ding zijn tot waardevolle gesprekken
met bezoekers naar aanleiding van
informatie over de kerkgeschiedenis
en over het gemeenteleven van toen.
De ervaring (onder andere op Texel)
is. dat ook kerkelijk niet meelevende
bezoekers bereid blijken tot een ge-
dachtenwisseling over vragen van
godsdienst en geloof.
Probleem blijft echter met name in
protestantse kring, dat het voor be
zichtiging en inkeer openstellen van
kerken iets nieuws is en nogal eens
op bezwaren stuit (zoals veronder
stelde vernieling en de kosten ver
bonden aan het aantrekken van gid
sen en rondleiders). Het staat vol
gens het rapport niet vast. dat deze
bezwaren altijd reëel zijn.
Dan blijkt er ook toenemende be
langstelling voor allerlei activiteiten,
die in kerkgebouwen georganiseerd
worden, zoals culturele evenemen
ten Zangavonden trekken veel ker
kelijk meelcvenden. terwijl andere
bijeenkomsten evenzeer worden bij
gewoond door mensen die niet ge
woon zijn voor erediensten naar de
kerk te gaan.
De schrijvers van het rapport schrij
ven aan het slot. dat zij bij de ge-
interviewde kerkelijke werkers geen
overspannen missionaire verwach
tingen aantroffen als gevolg van
deze ontwikkelingen, maar een
nuchtere onbevangenheid.
Onbevangen 0nbe
vangenheid was ook het woord dat
gebruikt werd om de instelling te
typeren van bezoekers van exposi
ties. manifestaties en rondleidingen
in kerken. Ze schoppen niet meer
tegen de kerk, maar informeren
soms naar achterliggende vragen,
die met het geheim van de gemeente
van Christus hebben te maken."
Het rapport herinnert aan een op
merking van prof. Dr. J. C. Hoeken
dijk. twintig Jaar geleden, over het
postchristendommelijke tijdperk
met de vierwiel christenen, dat was
aangebroken. Het rapport meent te
kunnen stellen, „dat ook die tijd al
weer achter ons ligt en er een post
geseculeerde fase is aangebroken
Een fase waarin de kerken hier en
daar hun torenspitsen tonen in het
toeristische landschap en wel met
bescheidenheid. inzet en
onbevangenheid."
'Va
De verkiezing van een aartsbisschop
verloopt op Cyprus volgens een
uniek en ingewikkeld systeem. Elke
mannelijke Griekse Cyprioot vanaf
21 jaai- is gerechtigd te stemmen
voor een college van 1329 algemene
vertegenwoordigers. Deze kiezen 66
speciale vertegenwoordigers van wie
er 44 leken zijn en de rest geestelij
ken. Deze twee stadia zijn reeds ge
passeerd.
Zaterdag vindt het sluitstuk van de
procedure plaats. De speciale verte
genwoordigers. de zes bischoppen en
de oversten van alle kloosters wijzen
dan de aartsbisschop aan. Zondag
volgt de troonsbestijging.
ADVERTENTIE
Is werkgelegenheid doel van de onder
neming? Prol. Dr. H. J. van Zuthem Nou.
doeleerder een bijprodukt van rendabel
zijn. Hel zijn echter niet alleen de onderne
mers die kiezen voor welk doel zij willen
werken. Ook consumenten kiezen, ook de
overheid en zij die nog werk hebben!
(Willen zij een stukje van hun arbeid en dus
hun loon afstaan?). O. onze egoïstische wgze
van kiezenWerkloosheid in een
stuurloze economie. Dr. Van Gorkum. Ar
beid als marktartikel. een structurele weef
fout! Recht op arbeid. Tegenover wie? Een
aantal particulieren? Geen gemeenschaps
gelden meer ter versterking van particuliere
belangen. Ondernemer zijn. hoe voelt
dat? Faal je. dan Fuseer je. dan
slaag je. dan Ook een ondernemer
aan t woord in VOORLOPIG. Maar het
gaat met alleen over de ondernemer in het
novembernummer van VOORLOPIG. Trou
wens elk nummer gonst van discussievra
gen. Elk nummer vraagt om positie bepaling-
Doet u mee als lezer? Voor 28,25 bent u
een heel jaar abonnee (studenten 19.75).
Het eerste nummer krijgt u gratis Adm
VOORLOPIG. Antwoordnummer 101. Delft
(geen poslz Uitgave Kok/Memema.
UTRECHT De eerste zitting van
het derde landelijk pastoraal over
leg (LPO-III) van de r.k. kerkprovin
cie zal plaatsvinden van 5 tot 7 mei
1978 en de tweede van 27 tot 29
oktober. Een voorloper zal worden
gehouden op 20 en 21 januari in
Leeuwenhorst te Noordwijkerhout.
Bij die gelegenheid kunnen de nieu
we bisdommelijke delegaties kennis
met elkaar maken. Tevens zullen
dan de onderwerpen voor de eigen
lijke zittingen van LOP-III worden
vastgesteld.
Gisteren heeft de bisschoppencon
ferentie zich beraden over haar bij
drage aan de bezinning over het
algemene thema van LPO-III: sa
men geloven, samen kerk-zijn. Het
is de bedoeling, dat deze bijdrage in
de tweede helft van de volgende
maand aan de delegaties wordt toe
gestuurd.
gei
Tijdens de studiedag vertelde de
heer G. Verheul, een van de makers
van het tv-programma „Kerkepad"
van de NCRV deze zomer, over de
ervaringen met dit programma. Het
bleek, dat elk van de 64 kerken, die
in deze zeven weken in de routebe
schrijvingen voorkwamen, driehon
derd tot duizend bezoekers op een
zaterdag kregen. Veel voorkomende
motieven van de bezoekers waren
nostalgie („mijn grootvader is hier
nog gedoopt") en de mogelijkheid
om helemaal vrijblijvend eens in een
kerk rond te lopen. Volgend jaar
krijgt „Kerkepad" een vervolg en
dan met tweemaal zoveel zendtijd en
op een gunstiger tijdstip op de
avond.
Verder vertelde ds. L. de Wit uit
Renesse op welke manier het kerk
gebouw in Renesse een functie krijgt
in de wereld van het toerisme, terwijl
pater Duyn informatie gaf over de
opkomst van de stiltecentra in Ne
derland. Hij is aan het stiltecentrum
van Schiphol verbonden.
Het rapport „Torenspitsen in toeris
me" is te krijgen bij het interkerke
lijk werkverband voor de recreatie.
Vermeerlaan 13. Nieuw-Loosdrecht
KERK IN T GEDING
't Is misschien nooit anders gew
maar 't kan je toch ineens opvallt
hoezeer het bestaan van de kerk
de aard van dat bestaan in 't geci
is. Ik denk aan twee berichten. In jan
Duitsland heeft Prof. Kaemann. efl
nieuw-testamenticus die door zijn)
nauwgezette arbeid bijzonder veel grC
theologen aan zich verplicht heeftj ge,
bekend gemaakt de evangelische j jje,
kerk te zullen verlaten wanneer dej
volhardt bij het besluit tot het na(
inhouden van de subsidie voor de de
studentengemeente van TübingenZ0l
De beschuldigingen die hij daarbij str
uit liegen er niet om en moeten voq^j
wie hem kennen desniettemin
weloverwogen geacht worden.
„Onverantwoordelijke druk op de
studenten" Is geen kleinigheid. Hi|20
ziet daarvan komen dat deze rej
jongeren voor het dilemma gestelpte
worden: conformeren of in de 5^
revolutie. Mag een kerk dit menseiheg
met name jongeren aandoen? Op m€
het congres van het Confessioneel enj
beraad keert Prof. Runia zich tegeMie
de publicaties van drie theologieëi)m8
uit eigen kerk. Het verslag meldt )En
verder: „die volgens hem niet mee
willen weten van een bindend gezi
van de belijdenis en zelfs het
schriftgezag problematisch stelle)
Ook hier is de kerk, de aard van hj
bestaan met name. in 't geding.
Vooral dat laatste begrijp ik niet
goed. Is het gezag van de Schriftei
ooit probleemloos geweest? Is dat
ooit met één stelling opgelost
geweest? Zijn er voor prof Runia
geen vragen rondom de aard van
gezag b.v.? De constatering die er
staat doet vermoeden dat hij
bedoelt dat genoemde theologen
afbreuk doen aan dat schrif tgezag. V
En wie geen vreemdeling in
Jerusalem is kan ervan uitgaan dal
d it zo ook door de vergadering is op
opgevat. Maar dan kan men zich jf>°
afvragen of hier de nodige dli
zorgvuldigheid in acht genomen in va
het weergeven van het gevoelen v^
anderen, collega's en medewerkerri,p
in dezelfde kerk. Ik denk en weet
vrij zeker dat ook deze auteurs ae
willen spreken van het gezag van d
belijdenisgeschriften en van het Da
Schriftgezag. Zij denken daarover
anders dan de spreker, maar mag
dat een reden zijn om hen maar
meteen op die wijze In een kapotte
spiegel aan anderen te laten zien.?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te NOP (Nagele-ToJ
beek): C. J. Baart te Vaassen.
Intrede te Krommenie en Krorr^
niedijk: M. J. de Geus uit Oude|®CI
Nieuwe Nieuwdorp. te Brakel:!03
Harkema uit St.-Philipsland; mc
Nieuw Weerdingen: D. Postma iso<
Westerlee en Heiligerlee; te Zuidan'
ren (bijstand in het pastoraat): U,
Saraber. em. pred. van Ossendreo
Emeritaat verleend per 14 novemlDo
aan A. J. Brinkman te Utrecht, .op]
Brinkman zal nog enige tijd Ihu;
stand in het pastoraat verlenen, pei
GEREF. KERKEN Oo
Beroepen te Roden: G. de Ruitefuit
Alphen a.d. Rijn. 'tek
Intrede te Son en Breugel: J. Jj
Bom uit Ochten, tevens predik!
van de buitengew. wijkgem. in >4 ri
ding binnen de herv. gem. van K 1
teren; te Ouderkerk a.d. IJssel (p
time): drs S. A. Meijer uit Lieuwerf V
GEREF. KERKEN VRIJG. t<
Beroepen te Uithuizen: H. Gel
sma. kand. te Urk; te Lelystad: P,V£
v.d. Laan. kand. te Groningen Al
Tc
CHR. GEREF. KERKEN nii
Intrede op 15 nov. te Nieuw Amsl ge
dam: kand. B. v.d. Berg uit A|dr
doorn. va
v he
GEREF. GEMEENTEN 10
Beroepen te Hilversum: J. Mijnd2a
te Ridderkerk. he
Ds J. E. Westerhuis
1
Woensdag 16 november viert
oudste predikant van Nederland, j
J. E. Westerhuis te Velp, zijn j
verjaardag. Daags daarna zal I.
zeventig jaar geleden zijn, dat
predikant werd. Ds. Westerh
diende van 1907 tot zijn emeritaal
1944 achtereenvolgens de gerei
meerde kerken van Zuidwolde (Ik
Gramsbergen, Asperen, Oud-Lo?
drecht en Hellevoetsluis-Nieuw fi
voet. Hij is thans „buitenjj
bander".
Dr. J. Roladnus
Dr. J. Roldanus, hervormd pii!
kant te Oirschot, is benoemd J
gewoon hoogleraar in de geschil
nis van het vroege westerse enlj
oosterse christendom (vacature l,
len prof. dr. A. J. Visser) aan
rijksuniversiteit te Groningen.IJ
Roldanus (47) studeerde theologf'
Utrecht en in Parijs. In 1968 pre
veerde hij cum laude bij prof. c'
Quispel in Utrecht op het
schrift „Studies in the Historjj
Christian Thought". Dr. Ro'd
was van 1959 tot 1965 hervormd j'
dikant te Okkenbroek en van I
tot 1976 zendingspredikant in I
meroen. Hij was daar onder ara
acht jaar vast docent voor kei
schiedenis. oecumenica en ni^
testamentiscb Grieks aan de p
tantse theologische hogeschoi
Ndoungué. Sinds 1 mei vorig ja|
hij predikant in Oirschot.
