'Ook veel goeds gebeurd in Smilde' Ruzie met de buren? De tekening van een lezer Trouw commentaar Onverkwikkelijk Formatie Rij 25 km méér per voile tank. de olie die benzine bespaart. Burgemeester De Noord noemt vertrek naar Beilen geen vlucht Royal Nederland 2oudien 2e het moot 9efloe3 vindien? Het blijft gestoord slecht geheugen bestaat niet maatpak buurman hoe bestaat 't niet koos VRIJDAG 4 NOVEMBER.1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet De geboorte van het eerste kabinet- Den Uyl is in Den Haag nog lang niet vergeten. Nog nooit had een kabinets formatie in de naoorlogse jaren zo lang geduurd en de gang van zaken was zo wonderlijk geweest dat de belangrijkste regeringspartners zelfs al van mening verschilden over de vraag of het kabinet nu „parlementair" dan wel „extra-par lementair" moest worden genoemd. „Dat nooit weer," zo werd vrij alge meen verzucht toen de formatie na 163 dagen er dan toch was gekomen. Maar zelfs de grootste pessimisten heb ben niet kunnen bevroeden dat in het depressiejaar 1977 nog droeviger verto ningen in Den Haag zouden worden opgevoerd. Hoe men ook denkt over de diepere oorzaken van de Haagse mar telgang, vast staat dat het geduld van de belangstellende toeschouwer wel op is. Het mag waar zijn dat de democratie nu eenmaal tijd kost, maar met zo'n duide lijke verkiezingsuitslag had de formatie vaneen tweede kabinet-Den Uyl toch nooit zo lang mogen duren. Het begint er steeds meer op te lijken dat in Den Haag het bedrijven van kleine politiek doel in zichzelf is gewor den. Het landsbelang, dat toch eigenlijk een maatstaf voor alle politiek handelen behoort te zijn, schijnt soms te zijn vedwenen uit de gedachtenwereld van de meeste hoofdrolspelers. De indruk bestaat dat het eigen gelijk en persoonlijk prestige momenteel in Den Haag zwaarder wegen dan proble men als werkloosheidsbestrijding, om maar wat te noemen. Voor de Partij van de Arbeid schijnt de eens gekozen „strategie" zo belangrijk te zijn dat ze nu zelfs geheel buiten de regering dreigt te raken. Bij het CDA lijkt het verlan gen om de oude leiders aan een kabi netszetel te helpen het besef dat het land een regering nodig heeft te over heersen. Het kan best worden aangeduid als een „adembenemende strijd om de macht", maar voor de meeste kiezers is het waarschijnlijk alleen nog maar een on verkwikkelijke vertoning. Vervolg van pagina 1 een uur praten besloot de PvdA- fractie dat Den Uyl's voorstellen aanvaardbaar zijn. 34 fractieleden stemden voor, vier tegen. Die tegen stemmers waren opnieuw Voort man, Popper, Drenth en De Graaf. Kombrink, die tegen eerdere ak koorden stemde, behield deze keer zijn stem voor, „omdat het hier om een deelbeslissing gaat die niet zon der meer verwerpelijk is". Bij D'66 was men er ook snel uit: men behield daar alleen nog een voorbehoud over de aanvaarding van de portefeuille van weten schapsbeleid. D'66-kandidaat dr. Beek wil die portefeuille namelijk slechts aanvaarden als daar naar genoegen ook de technologie in op genomen wordt. Het totale voorstel van Den Uyl, waarover de discussie gisteren de gehele dag ging, is als volgt: Minister-president: Den Uyl (PvdA). Vice minister-president, tevens mi nister van binnenlandse zaken; Van Agt (CDA). Buitenlandse zaken; Van der Stoel (PvdA). Justitie: De Gaay Forman sr. (CDA). Onderwijs: Van Kemenade (PvdA). Financiën: Duisenberg (PvdA). Defensie: Ste- merdink (PvdA). Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening: Schaefer (PvdA). Volkshuisvesting en ruimte lijke ordening. Verkeer en water staat: Zeevalking (D'66). Landbouw en visserij: Kruisinga (CDA). Sociale zaken: Boersma (CDA). CRM: Meij er (PvdA). Volksgezondheid en mi- ADVERTENTlE door Jan Sloothaak SMILDE „Ik wilde niet arrogant zijn en heb tegen mezelf gezegd: Niemand is onmisbaar, dus ik ook niet". Aan het woord is burgemeester P. de Noord, nu nog van Smilde, straks van Beilen. De moeilijkheden met de Zuidmolukse gemeenschap, met als dieptepunt een gijzeling van schoolkinderen in Boven- smilde door hun Zuidmolukse plaatsgenoten, zijn er de oorzaak van dat burgemeester De Noord uit Smilde vertrekt. lieuhygiëne: mevrouw Gardeniers (CDA). Ontwikkelingssamenwer king: H. J. Neuman (CDA). Weten schapsbeleid: W. G. Beek (D'66). Economische zaken: Lubbers (CDA). Alleen om die laatste post ging het geschil gisteren. In plaats van Lub bers wilde, zoals bekend, de CDA- fractie hiervoor Andriessen in vullen. De reis naar zijn nieuwe gemeente is niet ver. Beilen grenst aan Smilde. De heer De Noord heeft er echter wel moeite mee het overstapje te maken. Zelf heeft hij daarom niet gevraagd. „Het is geen vlucht", zegt hij. „Toen ons de gelegenheid werd ge boden hier weg te gaan. was het niet gemakkelijk". De heer De Noord is zeventien jaar geleden burgemeester van Smilde geworden. Onder norma le omstandigheden zou de nu 59- jarige burgemeester er waarschijn lijk tot zijn 65ste zijn gebleven. „Mijn vrouw en ik hebben er lang over nagedacht. We moeten ons hier 'echt losscheuren. Ik heb hier zeven tien jaar met plezier gewerkt en doe dat ondanks alles nog. Er zijn ook nog veel dingen te doen." De reden waarom de heer De Noord besloot om op het aanbod in te gaan is, dat hij dat als een belang van de gemeente zag. De moeilijkheden werden door sommige gemeentena ren mede aan het gemeentelijke be leid toegeschreven. De heer De Noord: „Natuurlijk zullen we wel eens hebben gefaald, maar er zijn ook veel goede dingen gebeurd". Feit is in ieder geval dat er kritiek was terecht of ten onrechte en de heer De Noord vond het voor de gemeente van belang dat een ander met een schone lei zou kunnen be ginnen. „Ik krijg nu van veel mensen te horen: aan jou wisteh we wat we hadden; we moeten nog afwachten wat we krijgen". 'Voorwaarden scheppen' De kritiek kwam ook van de hogere overheid. Kort na afloop van de gij zelingen in Smilde en De Punt zei een hoge functionaris van het minis terie van binnenlandse zaken tegen een Trouw-verslaggever dat de bur gemeesters van „Molukken-gemeen- ten" vaak onvoldoende naar Den Haag doorseinden hoe penibel de situatie in de Molukse wijken was. De heer De Noord een van die burgemeesters voelt er niets voor hierop in te gaan „Maar wat ik wel kwijt wil is dit", zegt hij: „Als de minister van binnenlandse zaken tij dens de kamerdebatten zegt dat de verantwoordelijkheid voor een goe de gang van zaken bij de gemeente lijke overheid ligt, dan ben ik het daarmee eens. Maar dan moeten de voorwaarden daarvoor wel gescha pen worden". Zelf heeft de heer De Noord al vanaf 1968 schriftelijk zowel als mondeling om politieversterking gevraagd. Op verzoek van een wantrouwend ge meenteraadslid heeft hij dit onlangs zelfs moeten bewijzen in een raads vergadering. Pas vorig jaar na de eerste gijzelingsaffaires in Wijster en Amsterdam kwam de versterking tot tien manschappen, die een ge meente als Smilde volgens de norm moet hebben. „En dan waren we ook nog bevoorrecht, gezien in de relatie tot het tekort aan politiemensen. Objectief gezien mag ik niet klagen. Heel wat gemeenten hebben minder politiemensen dan ze op grond van de normen zouden moeten hebben". Positieve benadering De kritiek van de eigen gemeentena ren is vaak moeilijk in woorden te vatten. „Het is moeilijk zodanig te verwoorden dat ik niemand pijn doe, en dat wil ik beslist niet", zegt de heer De Noord. Een verwijt dat hem wel van de Nederlandse bevol king bereikte, was: „Hij heeft zich wel met hen (de Zuidmolukkers - red.) bemoeid maar niet met ons". Een poging om de Zuidmolukkers positief te benaderen, werd door an deren dus negatief ervaren. Die posi tieve benadering van de Zuidmoluk se gemeenschap is steeds een van zijn uitgangspunten geweest en ge bleven, vertelt de heer De Noord. Hij vindt dat de Zuidmolukkers zelf het voor het- gemeentebestuur ook niet altijd even gemakkelijk hebben ge maakt. Het wantrouwen dat men erop uit was hen in de Nederlandse bevolking te laten opgaan, was daar ook debet aan. Eveneens waren ver schillen in cultuur en de taalbarrière niet weg te cijferen. Het blijven po gen een brug te slaan tussen de bevolkingsgroepen zou een kwestie van geduld zijn, maar is desalniette min noodzakelijk, aldus de heer De Noord. P. de Noord: we zullen elkaar moeten leren verstaan Huisgesprekken „Vorig jaar hebben opper Van der Tuin en ik nog het initiatief geno men om een groepje Zuidmolukkers en Nederlanders in huisgesprekken met elkaar in aanraking te brengen. De bedoeling was dat uit deze ge sprekken weer andere gespreksgroe pen zouden voortkomen. Het gaat erom elkaar te leren verstaan en begrijpen. Ik heb toen gezegd; vertel elkaar wat je op je hart hebt, laat je hart zien, leer eikaars culturen ken nen. Nu zeg ik dat nog. We zullen elkaar moeten leren verstaan. Als Nederlanders zullen we ons in moe ten leven in de situatie waarin de Zuidmolukkers verkeren. Ze worden geslingerd tussen vrees en hoop over het bereiken van hun politieke ide aal". Het contact dat er thans is met de Zuidmolukse gemeenschap is ge ring. De gemeente wil graag, maar de Zuidmolukse gemeenschap is er zelf ook intern nog niet klaar mee, aldus de burgemeester. Verantwoordelijkheid Op de vraag hoe het allemaal zo ver heeft kunnen komen heeft ook de heer De Noord geen afdoende ant woord. Zelf heeft hij zich. aan het eind van de jaren zestig ingezet om de Zuidmolukkers uit het kamp Schattenberg in Smilde te verwelko men. „Ik vond dat we als Nederlan ders verantwoordelijkheid moesten tonen voor de Zuidmolukse gemeen schap. Dat was voor mij de belang rijkste beweegreden om positief te genover hun komst te staan. Ik ben 'We moeten ons hier echt losscheuren' een idealist en hoop dat ook te blij ven". Indertijd ging de hele gemeenteraad akkoord met het huisvesten van de Zuidmolukkers in een aparte wijk in Bovensmilde. Men had wel begrip voor de wens van de Zuidmolukkers om bij elkaar te blijven. Hun ge meenschap moest groot genoeg zijn om er een kerk op na te kunnen houden. Smilde voldeed ook aan de voorwaarde dat het dicht bij Assen lag. waar een andere groep Zuidmo lukkers uit kamp Schattenberg was ondergebracht. 'Voorbeeld' In die tijd werd Smilde volgens de burgemeester genoemd als een posi tief voorbeeld van hoe men zo'n nieuwe gemeenschap moest opvan gen. De gemeente zocht contact en de Zuidmolukkers beantwoordden dat. In het begin waren er ook in het geheel geen moeilijkheden. Nadien verslechterden de verhoudingen echter. Was er een breekpunt? De heer De Noord schokschoudert. Mis schien was het Wassenaar, de actie van Zuidmolukkers tegen de Indo nesische ambassade. De oorzaken lagen volgens de burgemeester in ieder geval niet binnen de gemeente Ze kwamen van buitenaf, zegt hij ADVERTENTIE Geluk bij een ongeluk dat de rechtsbijstandverzekering van Royal Nederland geheel aan uw kant staat verzekering maatschappij nv ..t.. Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. Weerrapporten Het weerbeeld is gevarieerd en levendig. In overwegend weste lijke stroming komen van tijd tot tijd storingen mee. Die ver oorzaken regenzones of buien. Hoewel de bovenlucht af en toe wat kouder wordt kunnen som mige ervan, opgestoofd boven het relatief warme Noordzeewa ter, vergezeld gaan van hagel en onweer. Woensdagavond werd vanuit Friesland ook weerlicht waargenomen. Als dat de hele maand zo door zou gaan met dus een grote frequentie van on- weersdagen, komt de Friese weerprofeet L. Pruiksma (bijna 80) over een week of vier onge twijfeld met hetzelfde verhaal aandragen als in veel vooraf gaande jaren: mensen we krij gen een normale of een zachte winter. Hoe meer onrust name lijk in de bovenlucht in het late najaar, hoe groter de kans op persistentie: het doorgaan van zuidwestelijke, westelijke of noordwestelijke stromingen, ook in de wintermaanden. Dan dus geen Siberisch of Scandina visch seizoen. Een door F. IJn- sen te Stiens ingesteld onder zoekje wees uit dat Pruiksma met zijn wintervoorspellingen het gelijk iets meer aan zijn kans heeft dan met zijn zomer- prognoses. Het is wel interessant de huidige luchtdrukverdeling met lage druk bij IJsland en een troguit zakking naar Scandinavië en de Noordzee plus een hogedrukge- bied boven noord-Rusland te vergelijken met de gemiddelde luchtdrukverdeling in de no- vembermaanden zoals die zich voordeed voor de vijftien streng ste winters tijdens geblokkeerde perioden sedert 1880 (De Duitse meteoroloog Erwin Dinls publi ceerde hierover iets). Het lijkt dan dat er althans op dit ogen blik overeenkomst is vast te stellen. Alleen moet het Azoren-hoge- drukgebied met zijn westelijke winden zich dan wel vrij spoedig wat meer naar de achtergrond gaan terugtrekken ten gunste van het Russische maximum, dat zuidelijke winden (we ken nen ze nog uit oktober) een rug- gesteuntje moet geven. Gaat het die continentale kant op. dan zou ook de kans op hagel en onweer in het Noordzeegebied sterk verminderen en wie weetmaar laat ik geen valse verwachtingen wekken. Op de Oceaan is de depressie-geboorte nog steeds in volle gang. Vol gens Bracknell zal er zaterdag vroeg een depressie van 980 mil- libaar ten noordwesten van Schotland arriveren en een et maal later met 970 millibaar ten noordoosten van de Shetlands liggen. Verder verwacht men in de loop van zondag een nieuwe depressie op 600 kilometer ten westen van Ierland en een zich verder handhaven van het hoge- drukgebied bij de Azoren. De golfstoring die in de nacht van woensdag op donderdag over midden-Nederland trok, bracht het etmaal totaal aan regen in Papendrecht zowaar nog op 41 millimeter. Ooster beek 35. Arnhem 27 tot 29. Deur- ne bij Eindhoven 27. Zwijn- drecht 26. Rozenburg. Amers foort en Dinxperloo 25. Hardinx- veld Giessendam en Rotterdam 24 millimeter. Herwijnen 21. Hoogsoeren 20 en Aimkerk 19 millimeter. De golfstoring was om middernacht precies over Rotterdam gegaan met een tem peratuurstijging tot 14.5 graden in zuid-Limburg tot 17 graden Ik kreeg gisteren de indruk dat het KNMI niet geïnformeerd was over de grootte van deze plaatselijke, regionale regenuit schieters. maar noemde in het radioweerbericht als maximum tenminste 15 millimeter. (Overi gens wel over de voorafgaande 12 uur). Begrijpt u mij goed. dat is geen domheid of zo maar de informatiekaarten waaruit dit af te leiden valt, worden pas na de aftapping in de ochtend van 10 november opgestuurd naar het KNMI En van de ..telex stations" kwam klaarblijkelijk ook geen enkele post verder dan 15 millimeter. Amsterdam De Bilt Deelen Erlde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vl.ssmaen Z D Limburg Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Oeneve Helsinki Innsbruck Klugenfurl Kopenhagen Lissabon Locarno Londen LuxiniburK Madrid Malapa Mallorco MUnchcn Nice Oslo Parijs Rome Spilt Stockholm Wenen Zwaar bew regenbui regenbui onbewolkt zwaar bcw licht bcw regenbui zwaar bcw regenbui zwaar bcw licht bew. onbewolkt licht bew licht bew zwaar bcw regenbui licht bcw tegen licht bew onbewolkt /.waar bew regenbui onbewolkt hall bew regen onbewolkt onbewolkt licht bew zwaar bew onbewolkt regen geheel bew onbewolkt onbew olkt regen regenbul 18 no- HOOGWATER. zaterdag vember. Vlisslngen 8.15-20.46, Haringvliet- sluizen 8 09-20.48. Rotterdam 9.45- 22.48, Scheveningen 9.06-21.42. IJ- muiden 9.55-22.31. Den Helder 0 24- 13.22, Harlingen 2 49-15 59, Delfzijl 504-1803. Hoe kan dat nou? Zó heb je iets vóór op je tong liggen dat je beslist onmiddellijk kwijt moet, en als je dan je mond open doet, ben je het ineens totaal vergeten. Begin je af te takelen? Zou dat nu al een ou- derdomsverschijnsel zijn? Niks hoor. begrijpen we uit het novem bernummer van Mensen van Nu, waarin Bertil Arends uitvoerig ver klaart hoe het zit met dat onbegrij pelijke en ongrijpbare in een mens dat we „geheugen" noemen. Het heeft in elk geval niets met een goed of slecht geheugen te maken, legt hij uit, als je buurman wèl alle autonummers uit de wijde omtrek kan oplepelen en je er zelf niet één kunt onthouden: „De ene mens is goed in het onthouden van namen of getallen en de ander in gezichten en plattegronden van steden. Dit heeft te maken met de vorm en de aard van iemands geheugennet werk of -grondpatroon." Datgene wat Arends het „grondpatroon" noemt ontstaat, zegt hij, al in de eerste weken na de geboorte van een mens. Ervaringen, omgeving, geluiden, omstandigheden, kleu ren, voeding, stemmen, het contact met andere mensen, ze zijn voor elke baby anders, en zo ontstaat „een van mens tot mens verschil lend grondpatroon. In die ver schillende grondpatronen worden van mens tot mens verschillende geheugen-inhouden gevlochten, die weer de aanknopingspunten zijn voor nieuwe impulsen. Je zou dit Inderdaad verschillende „soor ten" geheugens kunnen noemen: bij de één is het patroon zo ge groeid dat bijvoorbeeld getallen blijven hangen, en een ander houdt beelden en gezichten beter vast. En daar moet Je dan de rest van je leven mee voort." Arends onderscheidt vier „stadia van informatie-opslag". Het geheu gen werkt niet zo eenvoudig dat de informatie die de hersenen binnen komt. verdeeld wordt in een stroom „archief" en een stroom „verge ten." Het zintuigelijk geheugen, het onmiddellijk geheugen, het se mi-permanent geheugen en het permanent geheugen verwerken die informatie volgens hem elk op hun eigen manier. Pas in wat hij het „permanent geheugen" noemt blijft de waarneming „voor altijd in de jeheugen gekerfd." Arends' conclusie: „Slechte of goe de geheugens bestaan eigenlijk niet" (behalve in geval van aange boren afwijkingen of bijvoorbeeld de gevolgen van een verkeersonge luk). „Een gezond geheugen verbe teren is dan ook niet mogelijk, maar je kunt het wel een handje helpen." Een knoop in je zakdoek leggen vindt hij onpraktisch, want je piekert je later suf wat er ook alweer aan de hand was. Ezelsbrug getjes zijn altijd bruikbaar: „Ik ken iemand die zich de volgorde van de Amsterdamse grachten gerinnert aan de hand van het zinnetje „Plet Koopt Hoge Schoenen Prinsen-, Keizers-, Herengracht en Singel". Verder blijven moeilijke namen be ter hangen als je ze jezelf hóórt oplezen en tegelijkertijd ook zelf ziét opschrijven. Het verhaal is veel uitgebreider en gaat veel dieper op de zaken in dan we het hier als uittrekseltje hebben weergegeven; wie er meer van wil weten, moet Mensen van Nu er maar op nalezen Of misschien is dat niet eens zo belangrijk, want „over de vraag hoe ons geheugen werkt breken vele geleerden zich al jarenlang het hoofd. Telkens wor den er nieuwe theorieën ontwik keld en nieuwe ontdekkingen ge daan die de bestaande ideeën weer op losse schroeven zetten. Niet on mogelijk dus dat Arends zelf over een jaar of wat een heel ander ver haal op papier zal zetten. Maar zijn uitleg nu klonk zo geruststellend dat we het voorlopig graag daarop houden. Luttele jaren geleden nog waren vrouwelijke personeelsleden van de Amerikaanse marine verplicht ontslag te nemen als ze in verwach ting raakten. Niet alleen hoeven ze dat nu niet meer. maar zelfs staat de marine in zo'n geval klaar met speciale zwangerschapsuniformen. De dames-in-verwachting mogen kiezen uit mantel of broekpak, uit gevoerd in blauw (marineblauw ui teraard» en wit. weet het Duitse „Handelsblatt". De prijzen van de zwangerschapsuniformen liggen nog onder de honderd gulden, maar dat betaalt het Pentagon. Marine vrouwen die in verwachting zijn. kunnen tegenwoordig bovendien kiezen, of ze vrijwillig ontslag wil len nemen, of liever een paar weken tot na de bevalling met bijzonder verlof gaan In dat laatste geval worden ze dus geacht in de aan hun tijdelijk uitgedijde figuur aange paste uniformen te verschijnen. sen hun haar éénmaal per week. 18 procent doet dat twee keer, drie pro cent grijpt driemaal per week naar de (shampoo-)fles en één procent komt zelfs tot vier- tot zesmaal. ken in de hoofdstad „tekeningen van nimmer uitgevoerde oeverver bindingen over hei IJ" te zien En nog veel meer natuurlijk over het werk aan spoortunnel, stations, dij ken. bruggen en viaducten ten be hoeve van die spoorlijn. Als Westcuropese vrouwen naar de kapper gaan, laten ze zich het liefst een van deze kapsels aanmeten. Hun grootste voorkeur gaat uit naar het kortste van de vier. Zevendui zend vrouwen uit zeven landen ko zen op verzoek van Braun Electric hun favoriets kapsel uit zestien mo dellen uit. Erg krullend of erg stijl ligt ze niet erg, en echt lang haar wil maar vijftien procent. Uit het onder zoek is verder gebleken dat Engelse en Finse vrouwen hun haar het vaakst wassen en de vrouwen in de zuidelijke landen het minst. Van de Finsen bijvoorbeeld steekt de helft het hoofd tweemaal per week onder de kraan. In verhouding ongeveer evenveel Nederlandse vrouwen was- Een vreselijk doordringende stank uit de flat van de buren benam een vrouw in Straatsburg deze week bijna de adem. Hevig geschrokken bedacht ze, dat het wel eens iets met de gezondheid van haar buur man te maken kon hebben, die ze in geen tijden gezien had. Ze belde de politie die direct kwam en de deur van het stinkende apparte ment forceerde. Al wat ze vonden was een zeer oude kaas in verre gaande staat van ontbinding, waar de maden in- en uitliepen. De buur man bleek met vakantie te zijn. Eindelijk is er dan een tentoonstel ling. waar niet bestaande bruggen te bezichtigen zijn. Geen science fiction, maar een wezenlijke expo sitie in het excursie- en informatie centrum „Kijk Hem", dat alles te maken heeft met de aanleg van de Hemspoorlljn en te vinden is bij de Coentunnel in Amsterdam Daar zijn we citeren Werk in Uitvoe ring, maandblad van Publieke Wer- Om verwarring te voorkomen: wie dit fotootje in de NCRV-gids ziet moet niet denken dat de man met de witte haren Koos Groen is. Ook al wijst een pijltje van diens naam naar het hoofd, dat laatste behoort wis en zeker toe aan Franz Liszt. Wie koos Groen wil zien, moet pagi na 15 van de gids opslaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5