Ten Horn krijgt
geen steun meer
Leerplicht niet
tot 18 jaar
markim
Zwakzinnigen de dupe van bezuiniging
8DAGEN
AMERIKA
MET KLM,
INCL. HOTEL
v.a.1318.-
In toekomst minder lekkere hapjes
Directie Shell werkt
onderzoek tegen
Caransa uitvoerig
door politie gehoord
Promovenda laakt overheidsmaatregelen:
Politie heeft wel nieuwe gegevens
METZLER-
elektrische treinen kompleet v.o. 6975
Huize Boldershof moet niveau drastisch verlagen
KLM
Thuis in de lucht.
Spa Orange
Opzet van studie onjuist
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
3
Van een onzer verslaggevers
WAGENINGEN Sommige over
heidsmaatregelen. zoals het be
schikbaar stellen van roomboter
voor de krijgsmacht en de zieken
huizen of het verhogen van het
vetpercentage van de volle melk.
zijn moeilijk te rijmen met het
werk van de Nederlandse Hart
stichting.
Tot deze uitspraak komt mevrouw
ir. M. Westmaas-Jes uit Sint Anna-
parochie in Friesland, die vandaag
aan de Landbouwhogeschool te
Wageningen promoveert op het
proefschrift „Naar strategieën van
voedingsvoorlichting".
Mevrouw Westmaas. die huishoud-
wetenschappen studeerde en in
Wageningen als medewerkster van
de vakgroep voorlichtingskunde
werkte aan haar promotie-onder
zoek. heeft ervaren dat de kennis
behoorlijk was toegenomen, maar
dat de houding ten opzichte van de
voeding lang niet zo sterk was ver
anderd.
Zij heeft een onderzoek verricht,
waaraan vrouwenverenigingen uit
tien plaatsen in Nederland deel
namen.
De Hartstichting, die zich met haar
voorlichting met name richt op
huisvrouwen omdat die in de mees
te gezinnen verantwoordelijk zijn
voor de voeding, heeft het onder
zoek mede-gefinancierd. Mevrouw
Westmaas ging het effect na van de
voorlichting, zoals die door diëtis
tes werd gegeven met betrekking
tot de relatie tussen eetgewoonten
en hartr en vaatziekten.
Slechts op een enkel onderdeel
heeft mevrouw Westmaas bij haar
onderzoek een kleine vooruitgang
kunen bespeuren nadat er voorlich
ting was gegeven over risico-facto
ren. preventiemogelijkheden en
voedingssamenstelling. De vrou
wen stonden nadien iets minder
afwijzend tegenover magere zuivel-
produkten. Het gebruik van eieren
was afgenomen. Ook leek de con
sumptie van roomboter minder te
zijn geworden, maar die tendens
was minder duidelijk meetbaar.
Moeilijke zaak
Mevrouw Westmaas is niet hele
maal gerust op het blijvende ka
rakter van haar bevindingen. Zij
vond aanwijzingen dat menigeen
de neiging heeft de voorlichting in
eerste instantie op anderen toe te
passen" en niet zozeer op zichzelf,
een gedachtengang die overigens
uit de literatuur bekend is. Eén van
de geënquêteerden maakte de op
merking: „Nu kunnen we ons ein
delijk permitteren er goed van te
leven en nou mag het allemaal niet
meer." De onderzoekster merkt in
dit verband op: „Uit zo'n verzuch
ting blijkt dat het propageren van
een soberder, gezonder voedings
patroon een moeilijke zaak is in
een maatschappij, waarin de wel
vaart op een hoog peil staat."
Volgens mevrouw Westmaas mo
gen degenen, die aan gezondheids
voorlichting doen, het publiek erop
wijzen (trouwens ook de mensen
die het beleid bepalen, dienen erbij
betrokken te worden) dat men in
geval van ziekte een beroep doet op
de algemene middelen. Zij verwijst
in dat verband naar het pleidooi
van dr. F. Sturmans, buitengewoon
hoogleraar in de gezondheidsleer
aan de LH te Wageningen, om niet-
rokers voorrang te geven bij harto
peraties
Kantines
„Het assortiment 'lekkere hapjes'
in dit land zal veel kleiner moeten
zijn." meent de promovenda ten
slotte. „Voor mensen die ernst ma
ken met een gezond voedingspa
troon. zijn de mogelijkheden be
paald niet talrijk. In kantines van
bedrijven en ook van de overheid
kan men daar alleen maar kiezen
uit minder gezonde artikelen." In
dat verband zegt zij blij te zijn met
het feit dat de Hartstichting con
tact heeft met snack-fabrikanten
om te komen tot het aanbieden van
produkten. die beter passen in een
gezond voedingspakket.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het Veendammer bedrijf Ten Hom zal
geen financiële steun meer krijgen van de overheid.
Het faillissement van de ketelfabriek, waar tachtig
mensen werken is daardoor onvermijdelijk.
Uit gesprekken met directie en com
missarissen van het bedrijf is giste
ren op het ministerie van economi
sche zaken de conclusie getrokken,
dat verdere steunverlening geen
haalbare kaart is. Er werd berekend,
dat het bedrijf slechts voortgezet
kan worden met ten minste vijftien
miljoen gulden overheidsgeld. Dit
bedrag werd veel te hoog bevonden
Op aandringen van Kamerleden zijn
gisteren de laatste cijfers verstrekt
aan het ministerie. Door de commis
sarissen van het bedrijf is er daarbij
op gewezen, dat het zelfs onzeker is.
of het bedrijf ook met de forse over
heidssteun op de langere duur wel
levensvatbaar zou zijn.
Adviezen genegeerd
Ten Hom heeft meerdere malen
overheidssteun gekregen. Minister
Lubbers wilde deze week niet spre
ken over een „falende bedrijfslei
ding". maar binnen de de Kamer-
commissie voor economische zaken
is dat oordeel wel geveld. Men is er
vooral verbolgen over. dat adviezen
voor een betere verkooporganisatie
in het verleden niet opgevolgd zijn
ADVERTENTIE.
Vlieg er eens uit deze winter en
ga met de KLM naar Amerika,voor'r
8-daagse vakantie naar:
Naar de mening van de Kamer-com
missie had ook de Noordelijke Ont
wikkelingsmaatschappij iNOM) de
gang van zaken bij het bedrijf nauw
lettender moeten volgen De door de
overheid opgerichte NOM bezit meer
dan een derde deel van de aandelen.
Wrang voorbeeld
Hoofdbestuurder J. ter Horst van de
FNV heeft felle kritiek geuit op de
NOM en het overheidsbeleid dat ge
richt is op de werkgelegnheid in het
Noorden des lands. Ter Horst be
schouwt de zaak-Ten Horn als een
wrang voorbeeld van het bedrijfseco
nomisch beleid van de NOM. In de
..Vakbondskrant" schrijft hij. dat de
NOM veel te weinig oog heeft voor
het verlies van 'arbeidsplaatsen. „In
het noorden kunnen geen arbeids
plaatsen meer worden gemist," aldus
Ter Horst, die daarbij verwijst naar
de problemen bij Koninklijke Schol-
ten-Honig en enkele strokartonbe-
drijven. Ter Horst noemt het verder
een grof schandaal, dat het over
heidsbedrijf DSM nog niet heeft
kunnen besluiten, een fabriek bij
Delfzijl neer te zetten.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Bijna de hele dag is de Amsterdamse politie
gisteren bezig geweest met het verhoor van Caransa. Volgens een
politiewoordvoerder is daar een aantal details uit naar voren
gekomen, waarmee gewerkt kan worden. ..Het eigenlijke recher
chewerk gaat nu eigenlijk pas beginnen
Deze ravage was het ge
volg van een ongeluk
waarbij de twee chauf
feurs gewond raakten en
beide combinaties geheel
uitbrandden. Het ongeluk
gebeurde op de Midden-
peelweg in de gemeente
Wanroy. De oorzaak is
voor de politie nog een
raadsel.
Het onderzoek wordt onder leiding
van hoofdinspecteur K. Sietsma uit
gevoerd door een team van dertig
rechercheurs, die „de hele stad af
schuimen en alles controleren". Tot
nu toe zijn daaruit echter nog geen
concrete aanknopingspunten voort
gekomen. die een spoor kunnen leve
ren van de vier of meer ontvoerders
van de Amsterdamse zakenman
De meest opwindende
stad ter wereld. V.a. 1318,-
CHICAGO
Veiligheid in ruil
voor platenbonnen
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Esso-Chemie
Rotterdam deelt deze maand
een fors aantal platenbonnen
uit aan haar werknemers, wan
neer deze zonder ongevallen,
waaruit verzuim voortvloeit, de
eerste grote schoonmaak door
komen. De kunstmestfabriek
ligt tot 23 november stil. Alle
machines en installaties zullen
in de komende weken grondig
opgepoetst worden.
De directie heeft verder be
kendgemaakt de eerste week ie
dereen met een bon van een
tientje te honoreren, de tweede
week ligt een bon van vijftien
gulden gereed en de grote
schoonmaakt wordt afgesloten
met een waardebon van twintig
gulden. Men heeft uigerekend
dat er in de schoonmaak een
miljoen manuren gaat zitten.
Ais de fabrieksstop voorbij is
krijgt het voltallige personeel
een groot feest aangeboden on
der het motto „Vijf jaar be
drijfsveiligheid".
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM De sectie algemeen voortgezet onderwijs van
de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel (ABOP) heeft
zich gisteren tegen een verlenging van de leerplicht tot achttien
jaar uitgesproken. Dit standpunt gaat lijnrecht in tegen het
voorstel, dat het hoofdbestuur van de ABOP aan de algemene
vergadering heeft voorgelegd.
De voorzitter van de sectie. W. N.
Rehorst. zette zich fel af tegen een
beleidsnotitie van bondsvoorzitter J.
van den Bosch over de leerplichtver
lenging. In die notitie noemde Van
den Bosch de leerplichtverlenging
een volstrekt logisch gevolg van de
wijzigingen in het onderwijs
„Is het wel juist om leerplicht te
laten gelden tot achttien jaar met
het argument dat er geen ouder meer
is die zich tegen de lagere school
verzet? Ik vind dat een onaanvaard
bare simplificatie," zei Rehorst. Hij
had bovendien kritiek op het feit dat
nu al uitspraken vóór leerplichtver
lenging worden gedaan, terwijl er
nog geen enkel gedegen onderzoek
naar de motivatie van de leerlingen
is gedaan.
Rehorst pleitte dan ook voor nader
onderzoek en experimenten, alvo
rens besloten wordt tot verlenging
van de leerplicht tot achttien jaar.
Hij betoogde dat „het weten wat
goed is voor het kind" gelukkig in
onbruik aan het raken is „Laten we
daar niet naar terugkeren." zei hij.
De leden van de sectie algemeen
voortgezet onderwijs stonden overi
gens niet onverdeeld achter hun be
stuur. Ruim eenderde van de aanwe
zige leden verklaarde zich voorstan
der van de leerplichtverlenging tot
achttien jaar. Met een stroom van
argumenten probeerden deze leden
de vergadering voor hun standpunt
te winnen, hetgeen niet lukte. De
voorstanders wezen er onder meer
op dat met name in de sociaal zwak
kere milieus de animo om door te
leren vaak ontbreekt. Juist voor deze
jongeren zou leerplicht verlengd
moeten worden, om hun zo meer
kansen te geven in de maatschappij.
Intussen heeft de politie een boekje
samengesteld voor banken en ande
re bedrijven met alle serienummers
van de tienduizend briefjes van dui
zend. die Caransa als losgeld moest
betalen Het boekje wordt in een
oplage van 12000 verspreid
Uit het feit. dat het uit veertig folio
vellen bestaat, blijkt dat het niet
gaat om een serie opeenvolgende
nummers. De opsporing van het geld
zal daardoor aanzienlijk worden be
moeilijkt.
Niet uit de roulatie
De Nederlandsche Bank overweegt
overigens niet de briefjes van dui
zend uit de roulatie te nemen en
nieuwe met een speciaal merkteken
uit te geven teneinde de opsporing te
vereenvoudigen.
Over de vraag of de fiscus een deel
van het losgeld aan Caransa zal ver
goeden, kon een woordvoerder van
het ministerie van financiën zich gis
teren niet uitlaten. Hij wees erop.
dat de wet geen regeling met betrek
king tot losgelden kent. Het zal van
het inzicht van de belastinginspectie
van Amsterdam afhangen of het los
geld kan worden gezien als een kos
tenpost. die noodzakelijk is voor de
bedrijfsvoering van de Exploitatie-,
ontwikkelings- en handelsonderne
ming Caransa BV
ADVERTENTIE
bril. ieders oogmerk!
Kalma wil met
advocaat naar
Van der Louw
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De Rotterdamse
hoofdinspecteur van politie B D
Kalma heeft burgemeester Van der
Louw om een onderhoud gevraagd
in aanwezigheid van zijn advocaat
mr P. H Bakker Schut.
Dit verzoek volgde op een gesprek,
dat hij gisteren had met. de korps
chef. hoofdcommissaris Vermey, on
der meer over het meedoen op 27
oktober van de hoofdinspecteur aan
een demonstratie naar aanleiding
van de dood van de drie RAF-leden
Bij het Rotterdamse politiekorps
heeft het optreden van Kalma ge
leid tot kritiek, met name omdat de
demonstratie uitliep in een scheid-
kannonade aan het adres van de
politie
Naar aanleiding van dit gesprek is
een brief opgesteld, die vandaag aan
burgemeester Van der Louw zal wor
den voorgelegd
ADVERTENTIE
De op een na grootste
stad van de USA. Een bezoek dubbel
en dwars waard. V.a. 1757,-
FLORIDA
i De zonnigste staat in de
States. Voor'n strand vakantie op z'n
Amerikaans. V.a. 1850,-
NEW YORK/
WASHINGTON
DRUTEN Huize Boldershof in Druten is met haar 590 pupillen een der
grootste verpleeginrichtingen voor geestelijk gehandicapten. Evenals andere
inrichtigen die in deze sector van de zwakzinnigenzorg werkzaam zijn dreigt zij
in moeilijkheden te komen door een strenge, door staatssecretaris Hendriks
voorgeschreven toepassing van de uitkeringsnormen door het centraal orgaan
ziekenhuistarieven.
i 2 Bezienswaardige
tegenpolen die u niet koud zullen
laten. V.a. 1528,-
Haal de folder 8-daagse reizen in de
VS, bij uw reisbureau of stuur een
briefkaartje aan: KLM Nederland.
Afd. Reclame, Postbus7700.Schiphol.
De onverbiddelijkheid en
soms ook onredelijkheid
waarmee dit geschiedt kun
nen noodsituaties doen ont
staan. De ondernemingsraad
van Boldershof wil zich daar
niet bij neerleggen. Uitgaan
de van de zich nu al voor
doende problemen in de ei
gen inrichting voert deze
raad een actie om de aan
dacht te vestigen op de on
verantwoorde manier waarop
leidend personeel en pupillen
met de bezuinigingen worden
geconfronteerd.
Het is een papieren actie. De
ondernemingsraad zal name
lijk ministens vijf, maar mis
schien wel meer open brieven
richten aan de Koningin, het
kabinet, en de Tweede Ka
mer om uit te leggen wat de
gevolgen zijn van de zijns in
ziens onjuiste hantering van
de uitkeringsnormen. Twee
brieven over wat de OR kern
problemen noemt, zijn al ver
stuurd. Zij betreffen de ver
goedingen voor dubbel-ge-
handicapten (zwakzinnigen
met een lichamelijk gebrek)
en het probleem van de
dienstjaren-regeling.
Half miljoen
Wim Beekhuyzen, d£ secreta
ris van de OR, deed ons over
die kern-problemen het een
en ander uit de doeken. Zij
gelden voor Boldershof. maar
ook voor andere inrichtingen.
„Tot 1974 heeft het COZ alle
exploitatieverliezen gecom
penseerd. Daarna werden de
normen wat strenger toege
past. In juli van dit jaar ech
ter kregen we te horen dat er
in 1978 geen cent verlies meer
zal worden gecompenseerd.
Deze toepassing van de norm
betekent voor Boldershof een
derving aan inkomsten van
tweemaal 240 duizend gul
den. Bestuur en directie heb
ben langs hun kanalen ge
tracht die beknotting onge
daan te maken. Tot op heden
is dat niet gelukt. Onze OR
wil nu vanuit zijn eigen ver
antwoordelijkheid voor per
soneel en pupillen duidelijk
maken wat het voor het werk
betekent bijna een half mil
joen gulden te moeten mis
sen," aldus Beekhuyzen. Bol
dershof heeft in 1972 van het
ministerie van volksgezond
heid toestemming gekregen
een speciaal paviljoen te bou
wen voor dubbel-gehandi-
capte kinderen. Het kwam in
1974 gereed.
Op een bijzondere manier
aangepast liet het gelegen
heid deze categorie kinderen
niet alleen te verplegen maar
ook te behandelen. Dat laat
ste wil zeggen dat men hen
door een zeer intensieve zorg
op zo'n niveau brengt dat ze
binnen of buiten de inrich
ting beter toegerust verder
kunnen. Op dit paviljoen nu.
is volgens de daarvoor ge
maakte arbeidsanalyse 33.3
personeelslid nodig. Er zijn er
22.5. Zes van hen zijn al aan
andere afdelingen ont
trokken.
Het COZ zegt echter dat het
er maar 16.6 mogen zijn. Het
kent namelijk alleen een ver-
plegingsnorm en laat de
(nota bene door het ministe
rie goedgekeurde) behande
ling voor wat zij is. Dit bete
kent behalve allerlei organi
satorische moeilijkheden een
inkomstenderving van 240
duizend gWEHn. Het tweede
kernprobleem met als zwaar
tepunt de zogenaamde
dienstjarenregeling, betreft
de gehele personeelsbezet
ting.
Mensen tekort
Beekhuyzen: „Uitgaande van
een getalsnorm voor de men-
sen en de norm voor hun sala
riëring mag Boldershof van
het COZ 343 personeelsleden
hebben en krijgt zij een be
paald bedrag om die te beta
len. Als zij echter beloond
moeten worden volgens de
c.a.o.. komt de inrichting vier
procent van de loonsom of
240 duizend gulden tekort.
Het gevolg is dat er minder
mensen kunnen worden aan
gesteld. Er zijn nu 318 perso
neelsleden. Omdat dit aantal
al boven het met de vergoe
ding overeenkomende ge
middelde in 1977 ligt. moeten
we terug tot 308. Dat is dan
een verschil van 34 met het
volgens het COZ toegestane
aantal."
Schiphol heft geen
anti-terreurbelasting
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De luchthaven
Schiphol za! voorlopig geen anti-
terreurbelasting voor luchtreizigers
heffen om daarmee de veiligheids
maatregelen te bekostigen
Op de Britse luchthavens zal dit
binnenkort wel gebeuren Iedere
passagier zal dan een kleine vier
gulden moeten betalen omdat de
overheid vindt, dat zij de Ja.>ten zeil
niet meer kan dragen. Per jaar kost
de beveiliging van de zeven vliegvel
den in het Verenigd Koninkrijk de
schatkist ongeveer 70 miljoen
gulden
Ook in,Nederland worden de kosten
van de beveiliging door de overheid
gedragen Deze zal de lusten echter
moeilijk kunnen overhevelen naar
de luchthaven omdat zij er zelf en
kele jaren geleden sterk op heeft
aangedrongen de beveiliging in ei
gen hand te houden. Aanvankelijk
had Schiphol de controles willen la
ten uitvoeren door haar eigen lucht
havenpolitie
Inmiddels heeft de vervoersfedera-
tie NVV.'NKV alle andere vervoers-
bonden opgeroepen er bij hun rege
ringen op aan te dringen, dat de
internationale afspraken ten aan
zien van luchtpiraterij worden nage
leefd. Wanneer dit niet gebeurt, zul
len die landen door de vervoersbon
den moeten worden geboycot, aldus
de oproep
ADVERTENTIE
met Spa bronwater bereid
Drink de natuur
ROTTERDAM Shell Nederland heeft bezwaren tegen de
manier waarop onderzoekers van de Erasmus Universiteit in
samenwerking met de Industriebond NVV de werknemers in
ploegendienst van het bedrijf over hun werk ondervragen Vol
gens de Stichting Bio-wetenschappen en Maatschappij, die het
voor de onderzoekers heeft opgenomen, heeft de directie het
personeel afgeraden aan het onderzoek mee te werken. Een
woordvoerder van het bedrijf zegt dat dat te ver gaat: Shell zou
geen bezwaar hebben tegen het instellen van het onderzoek. De
oliemaatschappij acht de opzet van de studie alleen onjuist.
De onderzoekers, van de afdeling preventie en sociale psychia
trie van de Erasmusuniversiteit, willen nagaan wat de biologi
sche, medische en maatschappelijke gevolgen van ploegenar-
beid zijn. Daartoe willen ze de arbeiders in de volcontinubedrij-
ven van Shell ondervragen.
Men heeft geprobeerd uit de
puzzels te komen. Er zijn
zelfs oplossingen overwogen
die niet kunnen. Bijvoor
beeld: groepen samenvoegen,
zelfs als het ruimtelijk niet
kan. Voorts door te denken
aan inschakeling van zwak-
zinnigen in de verzorging van
andere zwakzinnigen, een si
tuatie die absurd is. Men
komt er echter niet uit. Van
daar de actie van de OR
waarvan men hoopt dat die
zal uitstralen naar andere in
richtingen. Beekhuyzen: „We
willen de publieke opinie
wakker schudden. Voorts wil
len we onjuistheden aan de
kaak stellen. Vandaar ook
een open brief als reactie op
wat de staatssecretaris op
vragen over deze materie van
de Kamerleden Lansing en
Cornelissen heeft geant
woord. Dat velen zich ervan
bewust zijn dat het de ver
keerde kant opgaat ten koste
van mensen die weerloos zijn.
blijkt wel uit het aantal reac
ties dat we op onze actie heb-
beq ontvangen."
„Nee, Tommy, hij is
camera niet vergeten
