Basisbeweging en officiële
(r.k.) kerk uit elkaar gegroeid
Dankdag voor
het gewas
Sovjet-actie tegen
orthodoxe kerk
Beraad op verder
werk commissie
Intercommunie
Lutheranen
doen water
in de wijn
Dag voor de
vreemdeling
Niet iedereen mag
kinderen adopteren
Nieuwe
boeken
Conferenties
Monniken Athos
breken met Moskou
VANDAAG
Voorbijgangers
Zwitsers stemmen
over scheiding
kerk en staat
DINSDAG 1 NOVEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet2
AMSTERDAM Ruim tweehonderd mensen waren dit wee
keinde bijeen in het sociaal-cultureel centrum De Populier te
Amsterdam om mee te doen aan een gesprek met als titel: halen
de kerken 1984 en is dat dan van betekenis?
Voor het eerst sinds vijf Jaar was er
sprake van contact tussen de „offi
ciële kerk" en de „basisbeweging":
tussen de r.k-kerk in Nederland en
de beweging van kritische gemeen
ten. In het forum hadden zitting bis
schop Ernst van Breda, Jan Ruijter
van de kritische gemeente IJmond.
prof Berger uit Nijmegen tonder
meer bekend om zijn rede uit 1976
over de boosheid en teleurstelling
van voormalig katholieken), en me
vrouw Halkes uit Nijmegen feminis
tisch theologe. Verder waren onder
anderen aanwezig vicaris Kuipers
van Haarlem, voorzitter van de sub
groep van de „commissie pluriformi
teit van het Nederlands episcopaat",
prof. Haarsma uit Nijmegen en
Huub Oosterhuis van de Amster
damse studenten-ecclesia.
Uit eikaar
Van 1969 af. toen de Amsterdamse
studenten-ecclesia bulten verant
woordelijkheid van het episcopaat
kwam te staan, zijn steeds meer ba
sisgemeenten hun eigen weg gegaan.
Tot 1972 was er veelvuldig contact
met bisschoppen en vicarisen. maar
sindsdien is er geen enkele vorm van
gesprek meer geweest
De eerste vraag was: zijn de officiële
kerk en de basisbeweging bezig met
dezelfde zaak? Bisschop Ernst, die
voor zichzelf als taak ziet „kerk met
kerk te verbinden", meende dat
langs verschillende wegen officiële
kerk en basisbeweging bezig zijn
met hetzelfde, in praktijk brengen
wat het evangelie bedoelt. Jan Ruij
ter zei dat officiële kerk en basisbe
weging onrechtmaUg uit elkaar ge
groeid zijn en nu zeker niet met
hetzelfde bezig zijn: de kerk confor
meert zich met de machtigen, de
sterken, conformeert zich met de
christelijke partijen zoals die zich in
Nederland manifesteren en werkt
nog steeds verzuiling in de hand. De
kerk gaat pas over stag wanneer ze
zelf betrokken is. Of het nu om soli
dariteit met de derde wereld gaat of
om stellingname ten aanzien van de
sociaal-economische situatie In Ne
derland. De officiële kerk. aldus nog
steeds Jan Ruijter. interpreteert het
Evangelie en neemt het Evangelie
zelf met als richtsnoer, de kerk stelt
geen prioriteiten waardoor zij zich
op haar betrouwbaarheid kan laten
toetsen.
Huub Oosterhuls haakte hierop In.
De scheiding tussen officlle kerk en
basis beweging blijkt uit het feit dat
sinds 1972 er geen enkel gesprek
meer is. Vroeger zocht Je elkaar op
Bisschop Ernst
omdat Je ln een heleboel opzichten
juist in de praktijk met hetzelfde
bezig was.
Verbindingsman
Vicaris Kuipers, voorzitter van de
subgroep van de bisschoppelijke
pluriformlteitscommissie. betreurde
dat de officiële kerk en basisbewe
ging hun eigen weg gaan. Hij was
dan ook blij met dit eerste contact
sinds Jaren. Hij ziet zich als vicaris
staan tussen kritische gemeenten en
officiële kerk als verbindingsman.
Hij pleitte sterk voor voortzetting
van het gesprek.
Bisschop Ernst liet weten dat de
bisschoppenconferentie bezig is met
een nieuwe taakstelling voor de com-
missie-pluriformiteit. Hij erkende
dat de bisschoppenconferentie tot
nu toe niet eénsgtónd reageert op de
aanbevelingen van de werkgroep-
Kuipers.
Jan Ruijter betwijfelde de zin van
een commissie als deze. die zijns
inziens niet was ingesteld vanwege
de ontstane polarisatie. Naast de
zgn. werkgroep-Kuipers werd im
mers ook een werkgroep met betrek
king tot traditionalistische groepe
ringen, zoals bijvoorbeeld Confron
tatie. in het leven geroepen. Wil het
gesprek hervat kunnen worden, en
dat is de wens van officiële kerk en
basisbeweging, meent Jan Ruijter.
dan dient de officiële kerk keuzes te
maken: vóór verandering ten bate
van de zwakken, vóór openheid en
niet voor de machtigen, niet voor
geslotenheid.
HELSINKI (LWI) De bis
schoppen-conferentie van de
lutherse kerk van Finland
heeft toestemming gegeven tot
het gebruik van „alcohol-vrije
wijn" bij de bediening van het
avondmaal. Ook vinden de bis
schoppen het goed. dat de ge
meenten water bij de wijn
doen. Hun besluit houdt ver
band met de discussie, die mo
menteel ook in Finland ge
voerd wordt, over de toelating
van kinderen tot het avond
maal.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 859
Wibauistraat 131
Tel 020-913456
Teles 13006
ROTTEROAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115568
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Hug
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwo*e
Tel. 05200-17030
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT De commissie ..Intercommunie en Ambt"
van de raad van kerken heeft gisteren besloten een rapport
samen te stellen, waarin haar werk historisch en theologisch
wordt geëvalueerd- In deze evaluatie zullen ook de reacties en
wensen van de kerken worden betrokken.
UTRECHT - In het we*kekvde 19-
20 november viert de r k -kerkpro
vine ie de dag "voor de vreemde
ling Daardoor wil zij bijzondere
aandacht besteden aan de vreemde
lingen en IJveren voor een waarach
tig christelijke houding Jegens hen
Een brief van de bisschoppen on
voor te lezen in de kerkdiensten Is
voorbereiding en kardinaal Wllle-
brands zal die zondag voorgaan in
een eucharistieviering ln de 8int
Laurentiuskerk te Alkmaar Deze
plechtigheid zal worden uitgezon
den door KRO-televlsie.
LEEUWARDEN - De hervormde
gemeente gaat het aantal wijken
terugbrengen van zeven tot vier. elk
met een eigen wljkkerk. Daarnaast
komt er rond de grote kerk een city
pastoraat In zes jaar is bet aantal
hervormden ln Leeuwarden terugge
lopen van bijna 17.000 tot even bo
ven de 10.000.
NIJMEGEN De stichtingen van
religieuzen ln Nederland hebben in
een gezamenlijke verklaring aan het
staatssecretariaat voor kerkelijke
zaken in Praag laten weten, zeer
geschokt te zijn door de maatrege
len. die de regering van Tsjechoslo-
wakije heeft genomen tegen de reli
gieuzen, zoals het verbod nieuwe
gemeenschappen te vormen en het
verbod nieuwe leden op te nemen in
bestaande gemeenschappen. Het
komt volgens hen neer op likwidatie
van de kloostergemeenschappen
DEN HAAO De Tweede Kamerle
den Kappeijne van de Copello en
NIJ pels (beiden VVD) hebben minis
ter De Gaay Fortman «Justitie» ge
vraagd een eind te maken aan de
discriminatie die bestaat tegenover
personen van minder dan normale
lengte die een kind willen adopte
ren. Op dit moment mogen deze
mensen (bijvoorbeeld dwergen en
lilliputtersnog geen kind adop
teren
Dit evaluatierapport zal. voorzien
van conclusies, aan de deelnemende
kerken worden toegezonden. Van
een daarop binnen de raad van ker
ken te voeren overleg zal afhangen
op welke wijze het werk van de com
missie zal worden voortgezet.
Dit werd gisteren meegedeeld na een
vergadering, waarin de commissie de
reacties van vijf kerken heeft be
sproken op de ontwerp-verklaringen.
die de commissie ln 1975 publiceerde
over de viering van de maaltijd des
Heren en over het kerkelijk ambt
Zoals verleden week bekend werd.
hebben de r.k bisschoppen de ver
klaringen praktisch afgewezen. Zij
oordeelden, dat de verklaringen wel
een voortgang betekenen ln de dia
loog tussen de kerken, maar dat er
nog geen praktische consequenties
aan verbonden kunnen worden. Met
andere woorden: voor de r.k. kerk Is
open communie nog niet mogelijk.
De bisschoppen menen, dat de ka
tholieke geloofsovertuiging onvol
doende ln de stukken tot uitdruk
king komt.
Positiever
Veel positiever oordeelden de her
vormde. de gereformeerde en de lu
therse synoden en de doopsgezinde
broederschapsraad. De hervormde
synode sprak in maart 1976 uit, de
verklaring over de maaltijd des He
ren te aanvaarden als basis voor een
gemeenschappelijk vieren en bele
ven van de maaltijd des Heren.
De gereformeerde synode zei ln okto
ber 1976 ln de beide verklaringen
zoveel te herkennen van hetgeen de
gerereformeerde kerken willen belij
den. dat deze verklaringen ln belang
rijke mate zouden kunnen dienen als
basis voor een gemeenschappelijk
vieren van de maaltijd des Heren en
als uitgangspunt om verder kerke
lijk handelen mogelijk te maken.
Wel voorzag de gereformeerde syno
de nog ernstige belemmeringen om
te komen tot een gemeenschappelij
ke viering van de maaltijd des Heren
en een wederzijdse erkenning van de
ambten, waar de grote geschilpun
ten tussen de kerken ln het geding
zijn De synode zei dan ook. dat
aanvaarding van de concept-verkla
ringen nu nog niet vooruitliep op het
reeds daadwerkelijk overgaan tot ge
meenschappelijk avondmaal en we
derzijds erkennen van de ambten.
Vrouwen
De lutherse synode aanvaardde de
verklaringen ln mei 1977. Wel acht
deze synode het blijkens haar ant
woord aan de commissie nodig voor
Intercommunie, dat de kerken we
derkerig komen tot erkenning van
het ambt van mannen en vrouwen
die ln de onderschelden kerken het
sacrament bedienen. De doopsgezin
den. die de open avondmaalsprak-
tijk al lang kennen, vinden, dat theo
logische overeenstemming niet het
belangrijkste Is. Veel belangrijker is,
dat de deelnemers werkelijk een ge
meenschap vormen Christenen ln
Zuid-Amertka ontdekken, dat het
evangelisch gezien on verdra ge lijk is.
dat onderdrukkers en onderdrukten
rond de tafel des Heren zitten
De remonstrantse broederschap en
de oud-katholleke bisschoppen heb-
Lucas H. Grollenberf. Voor een Is
rael zonder grenzen, herziene uitga
ve, Uitg. In den Toren, Baarn 1977.
Prijs 19,50.
De inhoud van deze herziene uitga
ve is voor het grootste deel gelijk
aan die van de eerste druk. Een kort
hoofdstuk ls toegevoegd over de ge
schiedenis van 1970 tot 1976. Boven
dien is het middendeel van het oor
spronkelijke boek ..Over bijbel en
geloof" vervangen door een nieuw
hoofdstuk „Over de publieke opinie
in Nederland". Ook ls de stof ln deze
nieuwe uitgave overzichtelijker ge
rangschikt
Het belang van dit boek ligt daarin
dat het feiten vermeldt die men hier
in Nederland in het algemeen met
kent of niet kennen wil Daarom
moeten zij die goed geïnformeerd
willen zijn over het conflict in het
Midden-Oosten daar kennis van ne
men. vooral als zij op de hoogte zijn
van de Joodse kant van de zaak.
Helaas is het boek echter zeer een
zijdig en vervalt zo ln dezelfde fout.
die het juist aan de andere kant wil
bestrijden. Het ls zo antizionlstlsch
dat het nauwelijks van anti-semiUs-
me te onderscheiden is.
C. Fletseman~van Leer
ben hun reacties voor ln de naaste
toekomst in het vooruitzicht gesteld.
KARYAI (KNA) De urUiodoxe
monnikengemeenschap van Athos
heeft met het Russlsch-orthodoxe
patriarchaat van Moskou gebroken.
Aanleiding ls de bereidheid van de
Russen om in dringende gevallen
ook katholieken toe te laten tot de
sacramenten. Ook de betrekkingen
tussen Athos en het patriarchaat
van Konstantinopel zijn al jaren
slecht, omdat de conservatieve
Athos-monnlken sterk gekant zijn
tegen de oecumenische activiteiten
van Konstantinopel.
De monniken-republiek op de berg
Athos is autonoom, maar valt onder
de soevereiniteit van Oriekenland.
De monniken ln de twintig kloosters
zijn uit verschillende orthodoxe ker
ken afkomstig. In de 16e eeuw telde
Athos veertigduizend monniken, in
1972 nog maar elfhonderd.
Achter de plotselinge breuk tussen
Moskou en Athos zien waarnemers
diepere achtergronden. Immers, de
beslissing om katholieken tot de sa
cramenten toe te laten, is al enkele
Jaren geleden door de Moskouse sy
node genomen. Men vermoedt, dat
de Griekse monniken bang zijn voor
een wederopleving van de Russische
invloed cp Athos. Nadat vele jaren
lang er geen enkele Rus meer bij
kwam op Athos. liet het patriar
chaat van Moskou de laatste tijd
met toestemming van de Griekse
regering weer regelmatig monniken
naar Athos gaan.
Oorlogsproblematiek in het basis
onderwijs. Hoe de vragen van oorlog
en vrede aan de orde kunnen wor
den gesteld. Bestemd voor leer
krachten in het basisonderwijs, 4-5
november. Kerk en Vrede. Utrecht-
seweg 159. Amersfoort (tel.
033-32133)
t School en ouders, bedoeld voor
ouders en docenten van middelbare
scholen. Georganiseerd door de
christelijke sectie van het Neder
lands genootschap van leraren en de
vereniging Crhisteiijke Mavo.
m.m v prof. dr O. van Leeuwen. Ir J.
M. Ossewaarde en J. W. Jansen. 4-5
november De Blije Werelt. Lunte
ren. Inl. tel. 08360-11790.
AJs vrouwen hel Woord boren,
exegetische werkplaats. 5-6 novem
ber op Kerk en Wereld te Driebergen
m m v Maria de Groot. Bijbellezen
vanuit het gegeven, dat mannen en
vrouwen verschillend reageren op
taalkundige impulsen. Inf. en aanm.
tel. 03438-2241.
Charismatische retraite. 4-9 no
vember. Maria Reparatrix. Witma
kersstraat 14. Maastricht (tel. 043-
14163).
Toerustingsconferentie voor hen
die overzee gaan werken, 4-6 novem
ber. Hendrik Kraemer Instituut,
Oegstgeest. Inl. en opg. Kerk Over
zee. tel. 020-717654.
Geloven in je eentje? Jongeren
weekend m.m.v. ds A. J. de Jong en
ds J. M. de Raad. 4-5 november, De
Windroos te Reeuwijk (tel. 01829-
3625)
door Jac. B. Looijen
Ongeveer net zo oud als de 382-jarige Enkhuizer Almanak is
het bekende gezang „Dankt, dankt nu allen God." Die
almanak vertelt ons elk jaar dat de eerste woensdag in
november de dankdag is voor het gewas. Ik moet er meteen
aan toevoegen dat de kerken in de provincie Zeeland een
andere datering hebben, want de Zeeuwen plegen enige
weken later dankdag te vieren. Ik heb me laten vertellen,
omdat ze eerst de suikerbietenoogst willen afwachten.
Omdat ik kerkelijk voorlichter
was. belde vorig jaar een dominee
mij op en hij vroeg: hebben we dit
jaar een goede oogst gehad? Ik
zei. hoezo dominee, waarom
vraagt u dat? Hij antwoordde
prompt: ik werk hier in de Haagse
binnenstad en ik moet een dank
stond voor het gewas leiden en
hoe kan dat ais ik niet eens weet
wat er terecht is gekomen van
alles wat er gepoot en gezaaid is?
Ik dacht aha. is 't dat en adviseer
de hem onmiddellijk telefonisch
contact op te nemen met de
Christelijke Boeren- en Tuinders-
bond. de CBTB, want ik wist dat
hij daar de gewenste inlichtingen
kon verkrijgen. Dat is ongetwij
feld allemaal dik in orde geko
men. Maar ik dacht wel: wat leven
we toch een ontstellend eind weg
van de boeren en de tuinders.
Volle hooibergen
Nog iets. Nu denk ik aan zoveel
landen waar telkens weer de
oogst mislukt vanwege de droog
te. Of omdat er overstromingen
waren. Kunnen de mensen ln lan
den waar hongersnood ls ook een
dankdag vieren voor wat we hier
zomaar noemen „gewas en ar
beid"? Wat ons in Nederland be
treft, hadden we niet zo'n zonnige
zomer. Toch zijn de oogsten ln het
algemeen nog wel meegevallen.
De meeste boeren hebben volle
hooibergen, zodat ze voer hebben
voor hun vee deze winter en van
een redelijke melkproduktie ver
zekerd zijn. Eventjes wat reclame
voor het zuivelschap. Drink U ook
melk? Ik wel. Elke dag een glas
vol.
Boomgaarden
Maar kijk eens naar de boomgaar
den. Ik kan niet oordelen over de
fruitoogst. Wel weet lk dat vanwe
ge de weinige zonneschijn de ap
pels in onze boomgaard erg klein
zijn gebleven. Er was ook veel
afval bij. Nu kan lk nog verder
gaan en praten over de peul
vruchten. de bladgroenten en de
kool en daar valt heel wat over te
zeggen, maar ik begin er niet aan
Een ding is zeker, en daar hoef ik
echt de Bilt niet over op te bellen
er was te weinig zon deze zomer.
Stadsmensen reisden in volle
vliegtuigen naar het zonnige zui
den en ze hadden groot gelijk.
Maar de landbouwers keken iede
re ochtend bezorgd naar de lucht.
Zouden ze kunnen hooien?
Loofhut
Niettemin is er geoogst Veel boe
ren hebben volle hooischelven.
De diepvrieskasten zijn goed ge
vuld. En wie geen diepvriezer
heeft, kan ruimschoots bij ae
IGLO of weet ik welke firma te
recht. Ik wil maar zeggen: er is
alle reden voor de dankdag voor
het gewas. Overvloed was er niet
dit jaar. Maar er is wel genoeg
geoogst voor ons allemaal. Zo
gaan we de winter in. Dat doen
joden in Israël ook. Zij hebben
ook net hun dankdag gevierd. Ik
moet zeggen: hun dankdagen,
want ze trekken er wat meer tijd
voor uit dan wij christenen. Zij
vierden namelijk weer hun loof
huttenfeest. Die loofhutten bou
wen ze Ln achtertuintjes, op ter
rassen. op daken en op balkons.
Zo'n hut wordt versierd met leuke
platen en mooie slingers en er
worden allerlei vruchten van de
oogst in gehangen. Het bijzondere
van de loofhut is. dat je er geen
dicht dak op mag maken Graag
gebruiken de joden er wat hooi of
twijgen van de bomen voor en
daar moet je doorheen kunnen
kijken naar boven, zodat je de
hemel kunt zien. met de zon en de
sterren en de maan. En. zo den
ken de joden: door dat open dak
kan God bij je naar binnen kij
ken. In die loofhutten vertoeven
de joden een paar dagen met hun
kinderen en ze gebruiken er de
maaltijd. Ze loven er de naam des
Heren voor alles wat op tafel
staat. Het zijn daar in die loofhut
echte dankdagen voor het gewas
Van een medewerker
Ondanks alle akkoorden van Helsinki lijkt er in de Sovjet-Unie weer sprake van een toeneming
van gewelddadig optreden tegen gelovige mensen. Het slachtoffer zijn nu eens niet leden van de
afgescheiden baptistengemeenten, maar de officiële orthodoxe kerk.
De Sovjet-autoriteiten maken zich
enige zorg over de opleving van het
geloof onder de Jongeren. De aanval
len in de pers op de bekende ortho
doxe priesters Dudko en Jakoenin is
vermoedelijk minder tegen hun per
soon gericht dan tegen de hernieuw
de belangstelling onder de jeugd
voor de religie.
Dit motief lijkt ook te zitten achter
de nationale zoekactie naar Alexan
der Ogorodnikow. een 27 Jaar oude
orthodoxe gelovige, die ln 1974 sa
men met andere Jonge orthodoxen in
Moskou, een studiegroep over reli
gieuze en wijsgerige vragen had ge
vormd In 1976 sloeg de geheime
politie KGB de groep uiteen, mis
handelde een aantal leden er van en
sloot één van hen. Alexander Argen-
tow. in een psychiatrische inrichting
op
Vervolging
Voorspel tot de huidige actie was een
aanval op enige vooraanstaande ort
hodoxen ln het nummer van 13 april
van het blad Literatoernaja Gazjeta.
In dat artikel werd Ogorodnikow
ook genoemd. Een paar maanden
geleden werd hij. terwijl hij met een
zenuwontsteking in het ziekenhuis
lag, bezocht door een paar politie
ambtenaren, die hem meenamen
naar een bos en hem daar mishan
delden en bedreigdea Daarna werd
hij vastgehouden op een politiebu
reau. vanwaar men gewoonlijk voor
een gedwongen behandeling naar
een psychiatrische Inrichting ge
bracht wordt. Vervolgens werd hij
voosgeleid aan de Moskouse KGB-
olficier SJilkin, die zich speciaal met
kerkelijke kwesties bezighoudt en
zich vooral toelegt op strafrechtelij
ke vervolging van gelovigen. Sjilkin
nodigde Ogorodnikow uit een ver
klaring te ondertekenen, dat hij zijn
„kerkelijk oppositionele activiteit'
zou opgeven. Dit weigerde Ogorodni
kow. omdat hij geen „kerkelijk oppo
sitionele activiteit" had uitgeoefend
Daarop werd hem zijn verblijfsver
gunning voor zijn woonplaats ontno
men. Blijkbaar lukte het hem niet
(zoals de weg voorschrijft) een vesti
gingsvergunning voor een andere
plaats te krijgen, zodat hij. om niet
als landloper opgepakt te worden,
moest onderduiken. Daarom wordt
er nu ln het hele land naar hem
gezocht
Aanvallen
De zorg bij de 8ovjet-autoriteiten
over de herleving van de religie heeft
zich geuit in de overval op een ortho
doxe gemeente ln de Oekraïne. Dit
klooster behoort, evenals bij voor
beeld dat in het Zwitserse Einsiedeln
is ook tijdens de godsdienstvervol
ging onder Croestjow het mikpunt
van een terreuractie geweest, die
met de sluiting er van had moeten
eindigen.
Dat is toen niet gelukt. Nu
probeert men het opnieuw, onder
meer door middel van talrijke raz
zia's op het kloosterterrein, waarbij
pelgrims en monniken aan pijnlijke
onderzoeken onderworpen worden,
pogingen om monniken te dwingen
als verklikkers op te treden en na
hun weigering intrekking van hun
verblijfsvergunningen. Dat betekent
dat ze binnen drie dagen elders een
vergunning moeten vinden, anders
kunnen ze als „landlopers" worden
opgepakt en tot dwangarbeid ver
oordeeld worden
HET NIEUWE
vandaag dinsdag 1 november
En Hij zei tegen haar.
Om dit woord, ga heen.
de demon is
uit uw dochter gevaren.
(Markus 7,29)
Dit is niet het eerste antwoord van
Jezus op de vraag van de vrouw om
haar kind te bevrijden. Eerst is Hij
tegen haar uitgevaren. Hoe ze erbij
kwam om voor haar beurt te gaan!
Eerst de kinderen en dan de honden
de kruimels. Maar de vrouw, door
haar nood zo vrijpostig geworden,
spreekt Hem tegen. Ze zegt dat
zoiets bij haar geen gewoonte is. De
honden eten met de kinderen mee.
Het doet even denken aan dat ene
lam dat in de schoot van de arme
man sliep, uit het verhaal van
Nathan aan David. De Heer geeft
zich gewonnen. Om dit woord. Hij
geeft zich over. Daar kan Hij niet
tegen op. Hij is gekomen om nieuwe
dingen te openbaren. Hier moet Hij
zelf zwichten voor het nieuwe. Een
heidense vrouw die het volk der
verkiezing voorgaat. Paulus heeft er
een commentaar op. 't Gebeurt om
het volk jaloers te maken. Het
nieuwe gaat soeverein de wereld
door. Het kan een tijdlang in oude
structuren begraven worden en
verdwenen schijnen, maar dan
ineens breekt het uit. Mensen
spreken van Jezus op een andere
manier. Ze laten zich niet van Hem
terugdringen. Heel vreemd
eigenlijk: zelfs als Hijzelf zich op
oude begrippen beroept. Ze gaan
niet weg. Het is een vervolg op het
begin van het verhaal. Hij wilde niet
dat ze wisten dat Hij in dat huis was.
Opnieuw lukt er iets niet. Hij is de
man die op een heel bijzondere
manier in het doen Gods staat. Een
verlossend, bevrijdend en
vernieuwend doen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vlaardingen: J. Mans-
velt te Zwijndrecht.
Aangenomen naar Alphen a.d. Rijn:
J. J. van der Heiden te Scherpenzeel
(Fr.); naar Waddinxveen: L. Roet-
man te Ermelo: naar Katwijk aan
Zee: C. B. Schuurman te Maasluis;
naar Bergen NH (toez.): mevr. Th.
Barnhard te Barchem.
Bedankt voor Vlaardingen: E. Hol-
trigter te Apeldoorn; voor Putters-
hoek: W. A. Vlasblom te De Bilt.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hengelo (O): D. Bakker
te Sliedrecht.
Aangenomen naar Aalsmeer: R. J.
de Jong te Drachten; naar Leiden
(studentenpred.): dr. H. Wiersinga.
studentenpred. te Amsterdam.
Bedankt voor Emmen: F. W. Fokke-
ma te Laren (NH).
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Hasselt: P. Schelling te
Middelburg; te Gorinchem-Lange-
rak: J. de Gelder, kand. te Sneek; te
Voorburg: J. Kruithof te Hoek (Zld),
die bedankte voor Amstelveen-Mij-
drecht; te Vleuten-Breukelen: P. H.
van der Laan, kand. te Groningen.
Aangenomen naar Daarle: C. van
Rossem, legerpred. te Voorthuizen.
Bedankt voor Apeldoorn: S. de Vries
te Blokzijl.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Bunschoten: J. Kievit
te Ermelo; te Rotterdam-West C.
Pronk te Grand Rapids (VS).
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Rotterdam-IJssel-
monde: W. C. Lamain te Grand Ra
pids (VS); voor Scherpenisse: J. Mol
te Rijssen.
Beroepen te Goudswaard: H. Ligten-
berg te Terwolde.
GEREF. KERKEN
Aangenomen het beroep voor de
geestelijke verzorging van de Neder
landse gemeenschap.in Zwitserland:
J. A. A. de Boer te Haarlem-Noord,
die voor deze arbeid door de geref.
kerk van Haarlem-Noord zal worden
afgestaan.
Ds. W. Wiersinga
Op 58-jarige leeftijd is gisteren plot
seling overleden ds. W. Wiersinga.
gereformeerd predikant te Emmen.
Ds. Wiersinga werd in 1947 predi
kant te Visvliet (Gr.). In 1953 ging hij
naar Bleiswijk. Vanaf 1958 stond hij
in Emmen.
ZURICH (EPD) In Zwitserland
wordt op 4 november een volksrefe
rendum gehouden over de vraag, of
er binnen twee jaar een grondwette
lijke scheiding tussen, kerk en staët
moet komen. Het initiatief tot dit
referendum is uitgegaan van ver
schillende politieke groeperingen,
die onder meer afschaffing van de
kerkbelasting willen.
t
De sociaal-democraten, die de
grootste partij van Zwitserland vor
men. hebben geadviseerd om tegen
een scheiding van kerk en staat te
stemmen. Hun belangrijkste motief
is. dat afschaffing van de kerkbelas
ting noodlottig zal zijn voor het vele
werk, dat de kerken op maatschap
pelijk gebied doen.
