Den Uvl hervat formatie
markim
Studiefinanciering laat te wensen over
98? 98?
'Verbied drijfgas
in spuitbussen'
Geen gasopslag
op Maasvlakte
Eerste gesprekken met drie fractieleiders
mode
Jonggehuwden
kampen vaak
met geldzorgen
V D wil
bank kopen
1001 mantels
voor 100 min 2 guldens. 1
M. S. mode
overal in Nederland
Rij 25 km méér
per volle tank.
MobilD de olie die
benzine bespaart.
Industriebond NW
voor gelijk recht
blank en zwart
elektrische treinen kompleet v.o. 6975
A. de Waard, studentendecaan aan universiteit in Groningen:
Gedood door trein
.METZLER
VRUDAG 28 OKTOBER 1977
BINNENLAND
T rouw/Kwartet
Fraaie zwarte flannel Regenmantel in duck
mantel met bind- met ribgarnering.
ceintuur. In de kleuren donker-
Maten 38 t/m 46. bruin, zwart en marine.
Maten 38 t/m 46.
Meer dan 40 vestigingendoor heel Nederland.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Kabinetsformateur Den Uyl heeft gisteren een
eerste gesprek gehad met de fractieleiders van PvdA, CDA en
D'66 ter afronding van de formatie van het tweede kabinet Den
Uyl. Den Uyl zelf waarschuwde gisterochtend op een persbijeen
komst nog eens dat dit nog heel wat voeten in de aarde zal
hebben. De fractieleiders moeten het nog eens worden over de
keuze van de ministers, de verdeling van de staatssecretariaten,
over de departementen en de partijen en tenslotte het vinden
van geschikte mensen voor die posten.
Over al deze punten worden nog
harde onderhandelingen verwacht
omdat, zo neemt men in politiek Den
Haag aan, de PvdA de verloren on
derhandelingen over de zetelverde
ling zal trachten te compenseren in
de resterende punten. De fractielei
ders zullen voor iedere toegewezen
post twee kandidaten voorstellen.
De CDA-fractieleider Van Agt liet na
een eerdere ontkenning weten dat
dit inderdaad overeengekomen is.
De afspraak zou echter niet gelden
voor CHU-kandidaten.
Formateur Den Uyl zei gisteren te
blijven streven naar een progressief
kabinet. De personen die van het
kabinet deel uit gaan maken zullen
aan dat uitgangspunt getoetst wor
den. „Men kan van de formateur niet
verlangen dat hij personen accep
teert waarmee samenwerking niet
goed mogelijk wordt geacht. Slechts
bij een algemene en hartelijke on
derschrijving van het regeerakkoord
kan goede samenwerking verzekerd
worden", aldus Den Uyll.
Hij zal met andere woorden nogal
wat eisen kunnen stellen aan CDA-
ministerskandldaten. De vraag die
daarbij direct rees was of hij kandi
daten als Andriessen en Kruislnga,
in zijn ministersploeg wil accepte
ren. Den Uyl wilde zich gisteren ech
ter niet over personen uitlaten. Wel
zei hij „late bekeerlingen" leden
van de fracties die op sommige pun
ten van het regeerakkoord voorbe
houden hebben gemaakt, maar be
reid zijn daarop terug te komen om
minister te kunnen worden niet
uit te willen sluiten. Zoals bekend
hebben belangrijke ministerskandi
daten als Dulsenberg (PvdA) en An
driessen (KVP), het regeerakkoord
niet op alle punten ondersteund.
Gemoederen
Vervolg van pagina 1
aantasten. De ozonlaag houdt de
d gevaarlijke ultraviolette straling
e. van de zon (gedeelteijk) tegen. Als
deze laag zou verdwijnen, zou dat
ernstige milieuschade veroorzaken
en het aantal gevallen van huidkan
ker doen toenemen. Ook zouden de
o stoffen de warmtehuishouding kun-
nen verstoren, hetgeen tot klimaat-
e veranderingen kan leiden.
Rapport
In de Verenigde Staten heeft de
e- NAS (National Academy of Scien-
ces) in september 1976 een rapport
hierover uitgebracht, dat binnen
kort door een tweede rapport zal
worden aangevuld. Volgens een re
cente mededeling van het Ameri-
3s kaanse milieubureau (EPA) toont
ot het nieuwe onderzoek aan dat de
tr- ozon-afname door chloorfluorme-
thanen elf tot zestien procent be
draagt, hetgeen twee keer zo veel is
als werd aangenomen. Hierdoor zou
k- het aantal gevallen van huidkanker
met veertig tot honderd procent
kunnen toenemen. In de VS zullen
de chloorfluormethanen de komen-
p: de anderhalf jaar stapsgewijs wor
den verboden. Volgende week zullen
alle spuitbussen in de VS een waar
schuwing moeten dragen.
De wens tot een spoedig verbod van
er de schadelijke drijfgassen te komen.
betekent ook dat Nederland niet zou
behoeven te wachten op soortgelij-
»n ke maatregelen in andere Europese
sn
jaar een feit is. Als het verbod langer
uitblijft, zal volgens de heer Vonke-
man alsnog tot het aanbrengen van
een waarschuwing (de door minister
Vorrink voorgestelde tekst luidt:
„Waarschuwing. Bevat een chloor-
fluormethaan dat nadeel kan ople
veren voor het milieu en voor de
gezondheid van de mens door ver
mindering van ozon in de strato
sfeer) moeten worden overgegaan.
Den Uyl zal er uiteraard naar stre
ven zoveel mogelijk progressief ge
achte ministerskandidaten aan te
trekken om de ontevredenheid in de
PvdA-gelederen over de zetelverde
ling wat te sussen. Zoals al verwacht
zal volgende week zaterdag in Den
Haag een buitengewoon congres
van de PvdA zich beraden over de
vraag of de 7-7-2 verdeling zoals die
door Van Thijn en Van Agt overeen
gekomen is, voldoende is om groen
licht te geven aan PvdA-minlsters-
kandldaten. De formatie zal dan nog
niet helemaal rond zijn, maar het
congres zal toch in hoge mate beslis
send zijn voor de verdere gang van
zaken. Spreekt ook het congres, be
staande uit de honderden afgevaar
digden van alle PvdA-afdelingen,
zich tegen het 7-7-2 onderhande
lingsresultaat uit, dan is PvdA-deel-
name aan het kabinet vrijwel uitge
sloten. Den Uyl zei gisteren nog eens
ADVERTENTIE
dat de PvdA als grootste partij in dit
land een bijzondere verantwoorde
lijkheid heeft voor het tot stand
komen van een kabinet na 5 maan
den onderhandelen. Ik oordeel daar
mee niet over de andere partijen in
de onderhandelingen, voegde hij er
aan toe.
Staatssecretarissen
Voor de PvdA wordt ook de keus
van de staatssecretarissen een be
langrijke zaak om het vooruitstre
vende karakter van het kabinet nog
wat op te vijzelen. Den Uyl noemde
de keus van de staatssecretarissen
van groot gewicht voor het functio
neren van het kabinet. De fractielei
ders hebben gisteren besproken op
welke departementen staatssecreta
rissen (verdeeld volgens de formule
acht voor PvdA, zeven voor CDA en
één voor D'66) geplaatst moeten
worden en hoe de posten over de
fracties verdeeld worden. De PvdA
wil via de staatssecretarissen in ie
der geval grotere invloed krijgen in
de sociaal-economische driehoek
(bij de ministers is dat mislukt) en in
de bestuurlijke sector (Binnenland
se Zaken en Justitie).
Twee filosofieën
De fractieleiders hebben twee filoso
fieën ontwikkeld over verdeling van
staatssecretarissen, nl. die van de
homogeniteit minister en staats
secretaris van dezelfde partij en
die van de kruisbestuiving, minister
en staatssecretaris van verschillen
de partijen. Bij kruisbestuiving kun
nen de staatssecretarissen als
'waakhonden' optreden. Beide mo
gelijkheden zullen gehanteerd
worden.
MONCHEN (ANP) De industrie
bond NW zal op verzoek van de
internationale metaalbewerkers
bond (1MB) volgende week al ge
sprekken openen met Nederlandse
bedrijven, die vestigingen in Zuid-
Afrlka hebben, over de gelijke rech
ten voor zwarte vakbonden in Zuid-
Afrika. Gepleit zal daarbij worden
voor erkenning van de zwarte bon
den als onderhandelingspartner bij
loonoverleg en voor het verlenen
van dezelfde faciliteiten voor zwarte
bonden als blanke vakbonden reeds
genieten. De industriebond zal op
aanraden van de 1MB deze zaak
onder andere aan de orde stellen bij
de Nederlandse verpakkingsindu
strie Van Leer, een vatenfabriek in
Zuid-Af rika.
Een IMB-resolutie, waarin alle aan
gesloten vakbonden worden opge
roepen zich in te zetten voor gelijk
berechtiging van zwarte werkne
mers, werd gisteren aanvaard op het
congres van de internationale me
taalbewerkers bond in München. De
industriebond NW is bereid deze
resolutie onmiddellijk uit te voeren.
Daarbij zal als uitgangspunt gelden,
dat Nederlandse bedrijven in Zuld-
Afrika geen onderscheid mogen ma
ken tussen werknemers, omdat dat
in Nederland evenmin gebruikelijk
is.
WAGENINGEN (ANP)
Veel jonggehuwden
maken een financiële cri
sis door. In een op de drie
huwelijken die nog niet
langer dan drie jaar heb
ben geduurd, zijn de
partners niet in staat een
oplossing te vinden voor
financiële perikelen. Dit
is de bevinding van ir. H.
J. R. Stein uit het Noord
brabantse Aalst-Waalre,
die op 2 november aan
de Landbouwhogeschool
in Wageningen zal pro
moveren op het proef
schrift „Financiële pro
blemen onder jongge
huwden". Hij onderzocht
een landelijk representa
tieve groep van 93 pasge
huwden in Ede. Volgens
Stein kan de crisis wor
den veroorzaakt door on
der meer een gering ge
zinsinkomen. een ge
dwongen huwelijk of een
niet voorziene zwanger
schap tijdens het eerste
huwelijksjaar, gemis aan
(voldoende) spaargeld
van vóór het huwelijk,
kopen op afbetaling en
het sluiten van een per
soonlijke lening.
Een laag inkomen hoeft
overigens niet altijd tot
een Crisis te leiden. Stein
stelde duidelijk vast dat
een echtpaar met een in
komen van slechts 1100
gulden per maand
„schoon" niet in een fi
nanciële crisis terecht
hoeft te komen, als man
en vrouw het over de be
steding daarvan maar
eens zijn.
Vrouw beslist
Bij slechts een zeer klein
aantal van de jongge
huwden wordt de finan
ciële besluitvorming
door de man overheerst.
In de groep in Ede was
dat bij niet meer dan vijf
echtparen het geval. Bij
die vijf kreeg de vrouw
huishoudgeld en besliste
zij alleen over de aan
koop van eten.
Veel vaker houdt de
vrouw de financiële
touwtjes in handen. Dat
bleek in Ede bij dertig
paren het geval te zijn.
Alleen bij het doen van
grote aankopen is hier
Bij
sprake van overleg.
32 echtparen, de grootste
groep, kan van een de
mocratische besluitvor
ming worden gesproken,
hoewel in slechts vier ge
vallen op alle punten: de
vrouw beslist meestal in
haar eentje over de aan
koop van etenswaren
Opvoeding
Volgens Stein zullen zich
eerder moeilijkheden
voordoen op financieel
gebied, naarmate de bei
de partners niet over de
uitgaven overleggen. Om
die te voorkomen, meent
Stein, zou op korte ter
mijn de consumentenop
voeding in het onderwijs
moeten worden inge
voerd. Juist nu ook com
merciële bedrijven als
banken en schuldsane
ringsbureau het door het
jonge kopende publiek
gevormde „gat in de
markt" ontdekt hebben,
wordt het zaak dat de
niet-commerciële instel
lingen algemeen bekend
worden en gemakkelijk
toegankelijk raken.
Stein is van mening dat
het om zo'n grote groep
gaat dat de overheid
meer hulp zou moeten
bieden. Het mag. vindt
hij. wel bitter heten dat
geen van de ondervraag
de jonggehuwden op de
hoogte was van het be
staan van niet-commer
ciële instituten, zoals de
Stichting economisch-
huishoudelijk beheer,
het Gezins-begrotings-
instituut. de Stichting
huishoudelijke voorlich
ting ten plattelande en
het Voorlichtingsinsti-
tuut voor het gezins
budget
Volgens Stem leidt het
ontbreken van over
heidssubsidie ertoe dat
deze instituten niet in
staat zijn zichzelf be
kend te maken. Om een
veel grotere groep men
sen te kunnen bereiken,
zou moeten worden ge
dacht aan een nationaal
instituut voor consu
mentenvoorlichting en -
informatie, waarin de be
staande instellingen zou
den kunnen opgaan.
ADVERTENTIE
Vervolg van pagina 1
AMSTERDAM Het waren
huis V D wil het bankiers
kantoor Staal Co (een volle
dige dochter van de bank van
Lanschot) overnemen. De be
spreking zijn zover gevorderd,
dat overeenstemming over
deze transactie wordt ver
wacht.
staal Co heeft 48 personeelsleden
en is in Den Haag gevestigd. De
bank werd een Jaar of tien geleden
door Van Lanschot overgenomen.
Voor Vroom Dreesmann betekent
een overneming van Staal een ver
dere stap op het pad van diversifica
tie die de laatste jaren wordt nage
streefd.
dat zowel de aanvoer van gas op een
kunstmatig eiland als op de Maas
vlakte" in beginsel aanvaardbaar is
Wel moeten „optimale maatregelen
worden genomen ter vermindering
van het effect en de kans op onge
vallen".
De Icona adviseert de regering het
overleg met alle autoriteiten, die bij
bouw op de Maasvlakte betrokken
zijn, zo spoedig mogelijk af te ron
den. Ir W. C. ReiJ, als lid van Icona
aangewezen door minister Vorrink
(volksgezondheid en Milieuhygiëne)
heeft niet met het advies willen in
stemmen. „De vestiging van een be
drijf voor op- en overslag van vloei
baar aardgas op de Maasvlakte is
onaanvaardbaar", aldus de conclu
sie van ReiJ. Tegenover de andere
Icona-leden heeft hij gesteld, dat
„ontploffing van een door lekkage
ontsnapte gaswolk niet geheel kan
worden uitgesloten. De beschikbare
gegevens tonen ook aan. dat voorlo
pig niet meer zekerheid kan worden
verkregen". Reij heeft daarbij aan
getekend, dat bij een ontploffing
van een gaswolk „In een gebied als
Rijnmond duizenden mensen kun
nen omkomen en voor miljarden
gulden materiële schade kan wor
den aangericht."
Risico
Het is volgens Reij zelfs hoogst on
waarschijnlijk. dat er op de Maas
vlakte een plaats gevonden kan wor
den, waar het gevaar van „een onge
val van de grootst denkbare om
vang", niet bestaat. De te geringe
afstand van andere bronnen van ge
vaar heeft het risico van samenval
lende ongevallen.
Ook dr E. van Spiegel, de Incona-
vertegenwoordiger van de minister
van wetenschapsbeleid kan niet in-
landen. Minister Vorrink wil eigen
lijk pas over een verbod beslissen op
Europees niveau, hetgeen nog wel
enkele jaren kan duren. Volgens de
heer G. H. Vonkeman van de stich
ting natuur en milieu zou de etiket
tering achterwege kunnen blijven,
indien het verbod binnen een half
ADVERTENTIE
door Piet Hagen
GRONINGEN De financiële afhankelijkheid van thuis is voor veel studenten
een bron van conflicten. De verhouding tussen ouders en kinderen zou een stuk
makkelijker zijn. wanneer de student niet meer zijn hand hoefde op te houden
bij vader en moeder.
l>c wintcnchilder wal
fijn hun gang gaan Wasbajr
bclijjig vcxh hun eigen kamer
l^iil komen die vakman En pak de
gulle premie van .10 gulden.
I'er man'l'crdag'
Uw schilder regelt
de aanvraag
voor u.
Om die reden is mevrouw mr.
A. de Waard, studentende
caan aan de rijksuniversiteit
te Groningen, niet zo geluk
kig met de plannen voor de
studiefinanciering van de de
missionaire regering. Volgens
dat voorstel zou elke student
een gelijk bedrag als basis
beurs krijgen. Daarbovenop
zouden kinderen van ouders
die dat kunnen betalen een
ouderlijke bijdrage moeten
krijgen. Behalve die basis
beurs en een ouderlijke bij
drage komt er dan een moge
lijkheid van leningen.
Mevrouw De Waard is teleur
gesteld in de tekst van het
regeerakkoord dat nu is ge
sloten. Hierin staat immers
dat er een wetsontwerp op de
.studiefinanciering komt op
basis van de reeds bekende
voorstellen van de vroeger
(en toekomstige?) staatsecre
taris Klein.
Mevrouw De Waard is sinds
vijfentwintig jaar studenten
decaan en dat feit wordt van
daag in Groningen gevierd.
In Groningen was mr. De
Waard destijds de eerste de
caan en ook in landelijke ver
band kan zij bogen op de
langste ervaring.
De positie van de student is
de laatste vijfentwintig jaar
in menig opzicht ten goede
veranderd. Maar de studiefi
nanciering laat volgens me
vrouw De Waard nog altijd te
wensen over. Studenten die
zelfstandig wonen en werken,
willen om begrijpelijke reden
ook financieel onafhankelijk
zijn van thuis Studentende
canen merken dat veel stu
denten liever een baantje ne
men dan dat zij thuis om geld
moeten bedelen Omgekeerd
zijn er nogal wat ouders die
niet willen meebetalen aan
de studie van hun kinderen.
Minimumloon?
Mevrouw De Waard zou dus
liever zien dat studenten al
hun geld van het Rijk kregen
of leenden. Die toelage zou
dan best wat hoger mogen
zijn dan de tienduizend die
een student nu maximaal
krijgt „je kunt je afvragen of
een student een minimum
loon moet hebben", zegt me
vrouw De Waard. „Maar ik
vind wel dat het verschil nu
te groot is. Een 23-jarige wer
kende jongere krijgt een mi-
niumumloon van ongeveer
vijftienduizend netto. Ik ge
loof niet dat de student zo
veel minder behoeften
heeft."
Hoewel mevrouw De Waard
niet direct voor studieloon
kiest (dat zou erg kostbaar
worden) vindt ze wel dat ex-
staatssecretaris Klein de stu
dent met erg hoge studie
schulden opzadelt. „Dat is
bedacht in een tijd dat stu
denten uitzicht hadden op
een goede baan met een rede
lijk inkomen. Nu ook voor
academici de arbeidsmarkt
en de beloning slechter wor
den, zijn die grote schulden
onrechtvaardig.
Een van de meest taaie pro-
Mevrouw A. de Waard
blemen van het universitaire
onderwijs is het hoge percen
tage uitvallers. In sommige
studierichtingen haalt nog
niet de helft van de eerste
jaars studenten de eind
streep. Mevrouw De Waard
vindt het overdreven om te
zeggen dat al die studenten
mislukt zijn. Voor velen is het
een nuttige ervaring om een
paar jaar te studeren. Maar
het systeem is wel voor ver
betering vatbaar. Dat kan
door een betere voorlichting
en begeleiding. Maar er zou
ook meer gelet moeten wor
den op de kwaliteit van de
docenten. Daarom rekenen
studentendecanen het ook
tot hun plicht om hierover
met de faculteiten overleg te
plegen.
Een belangrijke taak voor
studentendecanen is ook de
voorlichting aan aankomen
de studenten. Wat moet je
iemand aanraden die uitge
loot wordt voor de studie van
zijn of haar keus? Mevrouw
De Waard: „Uiteindelijk be
slist iedereen zelf of hij een
volgend jaar opnieuw wil
meeloten (met een nieuwe
kans op afwijzing), maar ik
adviseer de mensen wel een
tweede keus te maken en
zichzelf niet vast te pennen
op één mogelijkheid."
En wat zegt ze als iemand
vraagt of het nog wel zin
heeft om een bepaalde studie
te volgen, als je later mis
schien toch werkloos wordt?
Mevrouw De Waard: „Als je
echt gTaag iets wilt studeren,
moet je je ook weer niet te
veel laten afschrikken door
de arbeidsmarkt Je kunt te
gen een jong mens zeggen:
begin maar nergens aan Ik
zeg dan ga rustig studeren
als je wilt Als je maar niet
het idee hebt dat je er persé
financieel beter van wordt.
Ook al krijg je een baan in
een andere richting, dan kun
je toch je voordeel doen met
de ontwikkeling die Je gehad
hebt"
Het is een raad die in zekere
zin aansluit bij de levensloop
van mevrouw De Waard zelf.
Per slot van rekening had zij.
toen ze voor de oorlog in
Utrecht rechten ging stude
ren. ook niet kunnen vermoe
den dat zij ooit studentende
caan in Groningen zou wor
den. Dat beroep zou pas veel
later geïntroduceerd worden.
stemmen met het advies. Hij meent
dat dit „duidelijk toegeschreven is
naar de wenselijkheid van een spoe
dige bouw van een land-terminal".
Van Spiegel vindt de argumenten
erg mager: de voorgenomen aanvoer
van aardgas uit Algerije en de ver
wachting dat „het praktisch niet
mogelijk zal zijn" een eilandtermi-
nal tijdig voor die aanvoer gereed te
hebben. „De mogelijkheid om ook
nog een eilandterminal te bouwen
wordt verschoven naar verdere stu
die en overleg. De wenselijkheid
daartoe ligt echter al betrekkelijk
dichtbij, met name op grond van
veiligheidseisen". Van Spiegel wijst
daarbij op risico's bij de gasaanvoer
zelf, per gastanker, Ook Reij meent
dat „ook en vooral in het verkeer
van de gastankschepen" gevaren
liggen.
De Kamercommissie, die gisteren
het Icona-rapport onder ogen kre
gen. hebben minister Lubbers drin
gend om aanvullende informatie ge
vraagd. Zij willen onder meer weten
of de Nederlandse regering, in sa
menwerking met een of meer buur
landen. kan komen tot de bouw van
een terminal buiten eigen land. Ook
over het tijdschema, dat uitgestip
peld moet worden voor het inwinnen
van andere gegevens, overleg met
autoriteiten en dergelijke, hopen de
Kamerleden spoedig meer te weten.
Negatief
Minister Lubbers heeft gisteren een
negatief oordeel geveld over de sug
gestie van enkele Kamerleden om.
via zogeheten ruilcontracten. de
aanvoer van vloeibaar gas per schip
te omzeilen. Die suggestie kwam
erop neer. dat Algerijns gas. be
stemd voor Nederland, geleverd zou
worden aan Frankrijk en Italié. Met
beide landen heeft Nederland al ja
renlang een contract voor gasleve-
ranties. Nederlands gas. bestemd
voor deze landen, zou dan in eigen
land kunnen blijven. Volgens Lub
bers stuit deze „logische gedachte"
echter ofl praktische bezwaren: te
gen de tijd dat het Algerijnse aard-
gas ter beschikking van Nederland
komt (rond 1985) zullen de contrac
ten met Frankrijk en Italië groten
deels tot het verleden behoren
De aankoop van Algerijns aardgas
kan van groot belang zijn voor de
werkgelegenheid bij Nederlandse
bedrijven, zo heeft Lubbers meege
deeld. Er zijn volgens de minister
directe effecten mogelijk op zowel
aannemingsbedrijven (bouw van
terminals, in Nederland en Algerije)
als scheepsbouw(gastankers).
LAGE ZWALUWE Op een bevei
ligde spoorwegovergang bij het sta
tion Lage Zwaluwe is gistermiddag
de 67-jarige A. P. J. van de Beemd
onder een trein gekomen De man
wilde de trein Amsterdam-Brussel
halen die op het andere perron
stond.
bril: ieders oogmerk!
„Zal ik voor je fluiteb, soldaat."
