Beperking van
nevenfuncties
van hoogleraren
,De tijd stond even stil' mA
ud-studenten uit Leiden en
ageningen in politiek
ABN Bank
I
'n Heel procent meer rente
van uw spaargeld. En er toch
vrij over beschikken.
Wij helpen.
^Maatregelen op komst
Jonge' partijen terug tot Nederland van tien jaar geleden
SURINAME
Met de nieuwe ABN Givospaarrekening.
I
I
I
l
I
INDERDAG 27 OKTOBER 1977
BINNENLAND-
Trouw/Kwartet
ke
ge»
»tt
n 1
esfrEN HAAG (ANP) Er komen voorschriften over de toelaatba-
e omvang van bijverdiensten door functionarissen bij het
k retenschappelijk onderwijs. Ook komen er maatregelen inzake
nije bestemming van de bijverdiensten van deze functionarissen,
.lie voor een volledige dagtaak door de gemeenschap worden
d|efunctioneerd. Minister Van Kemenade heeft dit aan de Twee-
1 Kamer meegedeeld.
ilgens de minister is er „alle aanlei-
g" dat prof. dr. H. O. Gold-
midt. verbonden aan de katholie-
hogeschool in Tilburg, zijn neven-
•rkzaamheden beperkt. Per week
fsteedt de hoogleraar gemiddeld
:rtien uur aan deze nevenwerk-
lamheden, tegen gemiddeld 35 uur
jan zijn gewone werk voor de hoge-
_j:hool. De minister heeft het college
an bestuur van de hogeschool ge
daagd maatregelen te nemen om de
-'Smvang van de nevenwerkzaamhe
den terug te brengen.
antwoord op vragen zegt deminis-
■Hr. dat niet alleen de omvang, maar
enok de aard van de nevenwerkzaam-
seden in het geding is. Met het alge
meen en/of dienstbelang is niet vere
nigbaar het verrichten van neven-
erkzaamheden. waardoor het aan-
len van de faculteit kan worden
schaad. Iedere betrokkene zal zich
it dien hoofde er bij voortduring
•kenschap van moeten geven of
(oorgaan met die nevenfunctie(s)
Dg wel verantwoord is, aldus minis-
•r Van Kemenade.
In vragen over de positie van de
Tilburgse hoogleraar werd eropge-
wezen, dat deze secretaris-penning
meester is van de stichting Samivoz,
president-commissaris van Hero-
conserven en een aantal andere com
missariaten bekleedt. PvdA-kamer-
leden hadden het oordeel van de
minister gevraagd over deze vorm
van „bijverdiensten".
Zij hadden ook gevraagd naar het
oordeel over de nevenfuncties van
prof. dr. A. M. J. Chorus uit Leiden,
die adviseur is van de stichting Sa
mivoz. Minister Van Kemenade wijst
erop, dat deze hoogleraar incidentele
adviezen aan de stichting geeft, over
wegend ten dienste van de bij deze
instelling werkzame psychologen.
Van Kemenade zegt in deze neven
functie „geen bezwaar" te zien, noch
in het feit dat de betrokken Leidse
hoogleraar hoofdredacteur is van
een tijdschrijft voor zwakzinnigheid
en zwakzinnigenzorg.
KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KINDERBOEKEN K^
EN KINDER
Het kon niet uitblijven: er is wassen en blondharig"; wat op kunnen steken. Ook I hij naar bed." Het boekje I
Het kon niet uitblijven: er is
een alternatief boeken
weekgeschenkje versche
nen. Omdat zij zich niet kon
verenigen met het „officië
le" (CPNB) kinderboeken
weekboekje brengt de
„werkgroep christelijk boe
kenweekgeschenk" een al
ternatiefje op de markt,
„dat van een eigen christe
lijke identiteit getuigt."
(Promotor van deze christe
lijke werkgroep is Gospel
Productions). Een vorige
keer schreef ik toevallig
over W G. v.d. Hulst. Nii
zou ik kunnen mompelen:
„De tijd stond even stil."
Het boekje heet „Het gou
den sieraad", en is geschre
ven door Piet Prins, pseudo
niem voor P. Jongeling, die
reeds meer dan veertig kin
derboekjes heeft geschre
ven, en ook niet van plan is
het bij dit éne christelijke
geschenk te laten. „Opzij,
daar kom ik!" zo vangt het
verhaal aan, al is het Jaap
Jonker die het roept. Hij
logeert bij zijn „kameraad"
Evert, zoon van een boer.
Wordt door hem wel eens
voor „stadskereltje" ge
scholden, en bedenkt dan
blozend dat hij best wel
eens heeft neergekeken op
de mensen van het platte
land. Daar hij biologie (def
tig woord voor plantkunde)
wil gaan studeren, moet hij
van zijn pa eerst maar eens
kennismaken met het land.
Op dus naar Drente, naar
de vrije natuur, het boeren
leven. De kameraden zijn
beiden „uit de kluiten ge
wassen en blondharig"
oom Bartus werpt een blik
in de krant en grootmoeder
schenkt nog een kopje kof
fie in. terwijl de zon lang
zaam wegzinkt onder de ho
rizon. „Jaap leert van alles.
Wij ook. Van witte wieven,
waar je niet in moet gelo
ven. Van veenmoerassen
vol belletjes moerasgas.
Over het christelijk geloof,
dat nogal laat in Drente is
doorgedrongen^ en van de
vele heidense overleverin
gen die dus zijn blijven han
gen. Ook over vleermuiien
komt men veel te weten, en
over steenuil en bladluis,
want te onpas en te pas
vlecht de auteur een lesje in
over het één of ander. Maar
waar het om gaat, dat is de
gouden broche, die boerin
Hilde eerst nog had. maar
nu opeens kwijt is. Zij vecht
tegen haar tranen. Geen
wonder. Maar. de kinderen
besluiten nog diezelfde
avond, na het lezen van
Psalm 91, de volgende dag
een speurtocht te houden.
Er wordt gebeden en ge
dankt, en men gaat slapen.
Volgende dag: Garmt
Gauwdief verschijnt op het
toneel. Ha, denk je, als le
zer. „die weet er meer van."
Dat is een rare snuiter,"
zegt Annechien namelijk.
Haveloos, onguur gezicht,
loerende ogen. Is stroper
ook (lesje: wat is een stro
per, dat is een soort jager,
zonder vergunning. Alleen,
stropers kennen geen gena
de). In het korenland (les
over rogge, gerst en tarwe,
want van een boek moet je
wat op kunnen steken. Ook
Ellert en Brammert passe
ren achteloos de hune
bedden).
En wie is de man die daar
aan komt sluipen? Garmt
Gauwdief! Nog is de broche
niet terecht, (les over egels).
Na een krachtig onweer te
land. ter zee en in de lucht
(zo heet dat hoofdstukje)
met les over turfgraven en
eksters Juist. Bij de ek
ster vonkt iets in de avond
zon. ,,'t Is hem," schreeuwt
Annechien. Helaas. Ekster
vliegt op, het glimmend
kleinood in zijn snavel.
Geen nood. Per praam
wordt het moeras ingevaren
en het kleinood gevonden,
al sukkelt Jaap wel over
boord, de drabbige massa
in.
Noodweer dus, bliksem en
donder, schuilen in een
schuur. De handen worden
gevouwen. „Wie in de
schuilplaats des Allerhoog-
sten is gezeten wordt
gebeden. En wat beweegt
daar? Een mens? Een ge
daante? Het is Garmt
Gauwdief, geheel en al ver
keerd verdacht, al heeft hij
wel een brutale bek. Terug
via Kas per en tante Koba,
langs saksische boerderij en
(les) Op huls aan, met de
broche, en moeder barst in
tranen uit. „Dit land is zélf
een gouden sieraad." over
peinst de held voor het open
raam waar hij een blik op
Drente werpt. „Hij gaat wel
weg, maar komt terug. Met
dit vaste voornemen gaat
hij naar bed." Het boekje
kost 2.75 tijdens de kin
derboekenweek. daarna
meer. A. K. Vogelaar maak
te er tekeningen bij die voor
die van Anton Pleck niet
onder hoeven doen. goud
bruin van toon en zeer nos
talgisch. Heel sfeervol.
Verontrustend
Ik zou aan dit werkje niet
zoveel ruimte hebben gege
ven. ware het niet, dat dit
soort tot het bot verouderde
verhalen straks tegen Kerst
weer over ons zullen worden
uitgestort. En dat is veront
rustend. Volgens precies
hetzelfde ouderwetse re
cept. Vol versleten cliché
vaders en -moeders, vol van
berouw en opgebiechte mis
daden. Alles muurvast ver
ankerd, het gezag, en alle
rollenpatronen traditioneel.
Telkens opnieuw probeer ik
te vinden wddr dan het
„christelijke" in zo'n boekje
schuilt. In het benepen
vriendelijke plattelands-
gedoe? Het romantische
boerenland? Als dit gekneu-
ter staat voor „christelijk",
geef mij dan Ouwe Bram
maar (En die ook niet). Ik
denk dat uit dit alles een
diepgeworteld verlangen
spreekt naar voorbije tij
den, „toen grootvader nog
op het harmonium speel
de." Maar met het christe
lijk geloof heeft dat niet
noodzakelijkerwijs te ma
ken. Verlangen naar vroe
ger staat vrij. Het staat in
dit land ook een ieder vrij
door Gertie Evenhuis
andermans boeken te be
kronen of een geschenk te
doen verschijnen. Zelfs een
tegen-geschenk. Maar met
zo'n pretentie moet je wél
van goeden huize komen;
het vak van schrijver, in
oorspronkelijk taalgebruik
en opbouw, beheersen. En
je tijd verstaan.
Bommelboek
In het voorjaar kwam uit
„Een heer in de kracht van
zijn leven". Een Bommel-
boek ter gelegenheid van de
65ste verjaardag van Maar
ten Toonder, de onverdro
ten door-ijverende schepper
van Tom Poes. Heer Bom
mel, en heel de stoet van
nimmer van aflaten weten
de komedianten. Een vor-
sten-burgermannen-weten-
schappers-spiegel, die in de
achter ons liggende kolken
de Jaren de tronies mas
keerde. Het Jubileumboek
is fraai, op groot formaat,
gebracht. De tekeningen
zijn kloeker van afmeting
dan in de bekende paper
backs, „die magistrale
werkjes, die klinken als een
stralend lichtpunt door de
woestenij der Nederlandse
letteren" zoals Bommel het
zelf bescheiden zegt. Voor
Bommelofielen wel een
„must"; deze genummerde
exemplaren. De inspannin
gen van Toonders creativi
teit met taal, met woorden,
zijn dodelijk geïroniseerd
door Bommel zelf:
„Er gaat toch heel wat in
mij om! Dat kan men nu
eens zien. Nu ik al mijn ge
dachten in handen heb,
meen ik (p. 22). En even
later: „Er bleef niets
over... NIET8! Al mijn
woorden in rook opgegaan.
Héél vreselijk
Het Gouden Sieraad, door
Piet Prins, 2,75, distributie
via Lindenberg boekhandel
te Rotterdam.
Een Heer in de kracht van
Zijn Leven, door Maarten
Toonder, uitg. Bezige Bij.
Dexe Jubileumuitgave is
niet te koop, maar wél de
aanverwante literaire Reu
zenpockets als: ,,Hoe vrese
lijk is dit alles", 14,50 en
,,Mijn eenzame weg",
13,90, en vele andere titels
in deze serie.
fARAMARIBO De weerslag
an alles wat zich in de jaren
Bstig aan de Nederlandse uni-
frsiteiten afspeeide, is bij
ze verkiezingen in Suriname
Merkbaar. Er dienen zich twee
lieuwe partijen aan Jonge
partijen" zeggen zij zelf die
hun begin in het Nederland van
lien jaar geleden hebben: de
Volkspartij en de progressieve
xbeiders- en landbouwunie
Palu).
'ide partijen lijken een beetje op
Ikaar. Hun lijsttrekkers zijn mid-
glen dertig. Ze hebben allebei een
-s»ei concreter programma dan de
de partijen, ze zoeken het voor de
aktische politiek niet in „puur-
leid" of „zuiverheid", maar willen
aks best meeregeren (met wie dan
»k) en zij delen de beschuldiging
imunistisch te zijn.
Jjat laatste punt heeft men name
'emier Arron opeens uitgebreid
laar voren gebracht en wel zo uitge
leid, dat zelfs de brave hindostaan-
leider Laehmon erdoor werd ge-
«ffen. Lachmons V.H.P. is namelijk
•or deze verkiezingen een combina-
aangegaan (de verenigde demo-
^■atische partijen, de V.D.P.j met
nder meer de „socialistische partij"
an de journalist Henk Herrenberg
dus moet ook de V.D.P. het ontge-
Üen in Arrons tirade tegen het com-
punisme.
aanwijzing van de Palu is mis-
£hien niet geheel ten onrechte. In
ét beginselprogramma van Palu
aat, dat zij zich „in haar politiek
ftseert op het dialectisch-materia-
Sme" ep lijsttrekker ir. Iwan Krolis
jtgt geen angst te hebben voor het
ord communisme. Ais je in de
olitiek ergens angst voor hebt, dan
'skwaiificeer je jezelf", zegt hij. Het
pat daarbij niet om het importeren
modellen uit andere landen,
aar juist om het vinden van Suri-
ase oplossingen voor Surinaam-
e porblemen." Het evenwicht van
trachten.
len complicatie bij de beoordeling
lan de Palu is, dat deze partij met
ijn sterke nadruk op de ontwikke-
Ing van landbouw en dergelijke, nog
looit in de Surinaamse geschiedenis
iordt van landbouw, bosbouw en
ttsserij een zo belangrijk punt ge
naakt de meeste serieuze kandi-
laat is voor een toekomstige coalitie
iet Lachman's conservatieve „voor-
itstrevende hervormingspartij" en
t Lachmon's aanhangers in hun
strict Coronie openlijk de Palu-
andidaat steunen.
Volkspartij
let de Volkspartij ligt het wat moei-
iker. Er kan geen twijfel over be-
aan dat de lijsttrekker, de arts
tubin Lie Pauw Sam de hele oude
h nieuwe santekraam van de histo-
sch of dialectisch materialistische
leologie heeft gelezen tijdens zijn
udie in Leiden.
laar de Volkspartij is niet alleen in
•eiden ontstaan. Er is ook een duide-
ike Surinaamse oorsprong aan te
ijzen en die heeft wat meer anar-
;tische trekken niet in de onei-
ijke betekenis van bommengooi-
en geweldmaniakken. die dat
Td heeft gekregen, maar in de
•rspronkelijke betekenis: mensen
het eerder van de basis dan van
top verwachten.
TWEE JAAR NA
HET AFSCHEID VAN
DE KONINGIN
door Jan Kui|k
Toen de lichting studenten van Lie
Pauw Sam c.s. in het begin van de
jaren zeventig in Suriname terug
kwam, vond zij aan het werk: uit de
intelligente, maar niet hoog ge
schoolde buurtgenoten gerecruteer-
de groepen, die zelf allerlei activitei
ten waren begonnen, die de overheid
erbij had laten zitten.
In Bloemendaal de misleidende
naam voor een laag gelegen, vochti
ge en nauwelijks bestrate arbeiders
wijk hier waren de mensen zelf
aan de slag gegaan voor de regeling
van de afwatering, de schoolkinde
ren die thuis nauwelijks gelegen
heid hadden hun huiswerk te ma
ken, laat staan dat ze vader of moe
der iets konden vragen wat ze niet
begrepen geholpen met hun werk.
Samengaan
Uit het samengaan van die buurtco-
mité's en de goed geschoolde ideolo
gen uit Leiden is de Volkspartij ont
staan en dat is nog duidelijk te
merken. Lie Pauw Sam kiest princi
pieel en bewust voor de decentrali
satie, zoals de volkscomité s die be
gonnen zijn en dat is toch niet ty
pisch communistisch zeker niet
omdat het hier om een zo klein land
gaat. Met deze decentralisatie wor
den eigen leiders, eigen kaders en
eigen verantwoordelijkheden ge
kweekt
Lie Pauw Sam moet ook niets heb
ben van de staatseconomie die
Humphrey Keerveld Suriname's
enige gegarandeerd-echte commu
nist predikt. Lie Pauw Sam kiest
voor een gemengde economie, hoe
wel daar onmiskenbaar ook prag
matische en technocratische over
wegingen aan ten grondslag liggen.
Gezien het oude Surinaamse sys
teem van „regelen" (dat is: Je politie
ke vriendjes aan een desnoods
overbodige overheidsbaan helpen
als gevolg waarvan het ambtenaren
apparaat hier veel te groot en vol
strekt ineffectief is) zou een staatse
conomie weldra het faillissement
van de staat inleiden. Nee laat die
particuliere bedrijven maar. Lie
Pauw Sam zal ze wel met de belas
tingen afromen.
Verschillen
Volkspartij en Palu lijken op elkaar.
Bij nadere beschouwing zijn er ook
grote verschillen. Het meest opval
lende verschil is, dat de leiders van
de Volkspartij in Leiden hebben ge
studeerd en dat de Palu vergeven is
van de Wageningse ingenieurs. Ken
ners van de Nederlandse studenten
beweging uit de jaren zestig hebben
misschien aan deze aanwijzigingen
al voldoende ik houd het maar op
de verschillende wetenschappen
waarin deze leiders zijn getraind.
De Palu legt, als gezegd, grote na
druk op de landbouw, op het stimu
leren van wat als het eigehe-vah dit
geweldig grote, maar nagenoeg lege
land wordt gezien, terwijlyde volks
partij meer uitgaat van deteitelijke
situatie: het bijna volstrekt^ verste
delijkt zijn van de bevolking en dus
ligt daar de nadruk op het ontwikke
len van (kleine, dat wel) industrieën.
De Palu heeft grote verwachtingen
van visserij en bosbouw, waarbij
en het wordt op een gegeven ogen
blik bepaald monomaan de pro-
duktie van houtskool steeds weer
opduikt. Iwan Krolis verwacht won
der wat van dat materiaal, dat ik
alleen als norit-tabletten en brand
stof voor de barbecue ken en waar
voor ik dus niet zo'n grote markt
voorzie.
Maar Krolis weet natuurlijk!
beter en prijst de barbecuemarRt
wel omdat daar zulke lekkere hoge
prijzen te maken zijn. Maar het pers
pectief voor de grote hoeveelheden
ziet hij toch meer in de filterindu
strie (voor het reinigen van allerlei
industriële afvalprodukten dat
zal steeds belangrijker worden) en
op de metaal-industrie.
Ja, zelfs is de hele waterkrachtcen
trale bij Kabalebo in West-Surina-
me niet nodig, want houtskool is de
nieuwe alternatieve energiebron, die
niet uitgeput zal raken, omdat er
natuurlijk meteen weer herbebost
zal worden.
„Een woestijnmaker" zal later een
Surinaamse bosbouwer achter een
glaasje bier Krolis karakteriseren,
omdat naar zijn mening Krolis de
kosten en de moeiten van herbebos
sing schromelijk onderschat. Maar
Krolis weet van geen wijken. Die
spoorbaan in west-Suriname? Ge
bruik die niet voor de afvoer van
bauxiet, maar voor ontsluiting van
het bos
Bananen
Maar goed: je mag de Palu niet
helemaal naar de houtskool-manie
beoordelen tal maakt Krolis het er
met zijn enthousiasme wel een bee
tje naar) De partij beschikt bijvoor
beeld ook over een door eigen men
sen en in eigen beheer ingepolderd
stuk grond in Cornie, waarop nu een
banenenplantage staat. Juist dezer
dagen Is de eerste oogst binnenge
komen en dus delen de assistenten
van de partijleiding terwijl de
leiders spreken bananen met een
passende tekst uit onder de toehoor
ders.
De .Volkspartij ziet veel meer m de
bevordering van de kleine industrie.
waarbij Li Pauw Sam ook aan heel
nieuwe bedrijfstakken denkt. Een
aluminiumindustrie (profielen voor
woningbouw, potten en pannen) ligt
voor de hand, maar hij wijst overi
gens net als Krolis op de aanwe
zigheid van kiezelzand in 8uriname.
Glasindustrie is wel moeilijk, maar
het moet toch mogelijk zijn, want de
know-how is te koop. Ook een ce-
mentindustrie en een kleine elektro
nische industrie (radio's, versterkers
en boxent rekent Lie Pauw Sam tot
de mogelijkheden voor Suriname.
En als Lie Pauw Sam dan over land
bouw spreekt, dan denkt hij in een
veel grotere schaal dat Krolis, om
dat in de visie van de Volkspartij de
landbouw de basis moet gaan vor
men voor een eigen agro-industrie:
eigen rijstslijperijen, olieperserijen
en veevoederfabrieken.
Versoberen
Heel belangrijk is dat Lie Pauw Sam
het voor een ontwikkelingsland veel
te hoge levenspeil in Suriname in de
Een straatbeeld uit Parimaribo: markt ln de Jodenbreestraat.
eerste tijd wil terugschroeven Hij
wil de mensen leren soberder te le
ven en dat hoeft dan niet minder
comfortabel te zijn. Maar als een
Nederlander in een Renault 4 of een
Deux Cheveaux rijdt, dan hoeft een
Surinamer van Lie Pauw Sam niet
in zo'n grote Japanner rond te cros
sen. Gek genoeg: het valt me opeens
op er rijden hier wel Renaults
rond, maar die eerste Renault 4
moet ik hier nog zien.
Ook die kleine elektronische indu
strie van Lie Pauw Sam moet in dit
licht worden gezien: het is niet nodig
dat de Surinamers alleen maar van
die grote versterkers en lawaaikas-
ten in hun huis hebben. Ze zijn veel
te duur. Je bezorgt er Je buren maar
overlast mee en het kwaliteitsver
schil met een kleine box is. als je
werkelijk luisteren wil. nauwelijks
merkbaar.
De handen in feite doorzijn subsi
dies aan de oude politieke partijen
één van de machtigste sectoren in
dit land zal er in Lie Pauw Sams'
visie aan moeten geloven. Een ver
gunning voor het importeren van
goederen? Kijk eerst maar of het
ook in Suriname wordt gemaakt en
zo nee geef dan gelijk bij de
ontvangst van de importvergunning
de garantie dat er een depot van
onderdelen voor reparatie zal zijn.
Op die manier wil Lie Pauw Sem
onder meer de import van toekom
stige autowrakken tegengaan, want
zo is het hier inderdaad: als je hier
een auto koopt, weet je niet hoe Je
auto er over twee jaar zal voorstaan:
„Onderhoud" is een woord dat de
Surinamers nauwelijks kennen
ADVERTENTIE
De naam zegt het al. Met deze
nieuwe spaarvorm van de ABN kan alles per post.
Storten en opnemen kan gewoon met behulp
van uw eigen rekening.
Voor het opnemen krijgt u speciale formuliertjes
thuis, waarmee u het geld dat u wilt opnemen
kunt laten overboeken naar uw gewone rekening.
Tot f 5.000,- per maand is uw saldo direct
beschikbaar, daarboven geldt een opzegtermijn
van 1 maand.
De ABN Girospaarrekening is dè manier om
geen 4, maar 5% rente te maken zonder dat uw
geld vaststaat, zonder opnamekosten.
Bovendien regelt u alles vanuit uw gemakkelijke
stoel. U bent natuurlijk ook vrij om per kas in te
leggen, als het maar gaat om een bedrag van
ten minste f 1.000,-. De eerste inleg door
overboeking is minimaal f 250,-. Waarom zou u niet
vandaag al gaan profiteren van 1% meer rente?
U leunt mij helpen door meer informatie te sturen over de
ABN Girospaarrekening.
Naam-
Adres:
Woonplaat i Tel.:
Heeft reeds een rekening bij de ABN: ja/neen.
Zo ja, bij ABN-kantoor:-
ln ongcfrankccrde envelop zenden aan: Algemene Bank Nederland,
Afd. O.D.50. Antwoordnummer 1555,1000 PA Amsterdam.
