Davidster blijft hinderpaal
De tekening van een lezer
DICHTBIJ
tv!
RDER
Commentaar
r Vervlogen tijdperk
Rode Kruis-conferentie in Boekarest bracht weinig concreets
Kort geding
over Gronings
verkeersplan
Mens en wetenschap
Koningin opent
de Drechttunnel
Mooiste
voorbij
oud in amerika ook niet alles
geen tijd
een flink uitgegroeid stekje
angelo
INDERDAG 27 OKTOBER 1977
BINNENLAND
T rouw/Kwartet5
Minister Stemerdink is van plan om
I tot verdere versobering te komen
van het militair ceremonieel. Wat
I huiselijker gezegd komt het er op'
neer dat de demissionaire bewinds
man het niet (meer) nodig vindt dat
a er parades worden gehouden bij de
beëdiging van officieren, bij het
=j uitreiken van onderscheidingen en
i bij commando-overdrachten.
Deze plannen van de minister ko-
men niet uit de lucht vallen. Enkele
jaren geleden is reeds een onder
zoek gestart naar de vraag of er
geen versoberingen in de strijd
krachten waren door te voeren.
Blijkbaar wordt deze vraag thans
positief beantwoord.
Maar het is natuurlijk niet alléén
een zaak van versoberen. Reeds
jaren is er een naar onze mening
toe te juichen overtuiging groei
ende dat het houden van parades als
minder zinvol moet worden gezien.
Het verbaast dan ook niet dat één
van de militaire belangenverenigin-
i gen de Algemene Vereniging van
Nederlandse Militairen (AVNM)
j de plannen van de minister toe-
j juicht. Te lang (zou men met deze
i organisatie kunnen zeggen) is de
soldaat als versiering gebruikt bij
j dit soort uiterlijkheden.
Tegelijkertijd valt het te betreuren
dat de Federatie van Nederlandse
Officieren Stemerdinks plannen
meent te moeten afkeuren. Dat is
zoals opgemerkt jammer, want het
valt bijvoorbeeld niet in te zien
waarom beëdigingen van officieren
niet op een soberder manier in
kleinere kring minstens zo goed tot
hun recht kunnen komen.
En het lijkt ons dat het uitreiken
van koninklijke onderscheidingen
met name op de verjaardag van
de vorstin meer tot hun recht
komen in de gezamenlijke bijeen
komst van te decoreren burgers en
militairen.
De strijdkrachten vormen toch een
zeer noodzakelijk en onmisbaar
onderdeel van onze gehele sa
menleving? Het komt ons voor dat
de officieren eigenlijk bijzonder blij
zouden moeten zijn met deze
ideeën van Stemerdink.
Onnodige franje moet men niet la
ten voortbestaan.
Dat de minister daar oog voor heeft
blijkt ook wel uit zijn voornemen
om het ceremonieel bij dodenher
denkingen juist wèl te willen hand
haven. In dit verband is het verheu
gend dat de eerder genoemde
AVNM dit terecht ook als een eer
volle zaak beschouwt.
Toch blijft het jammer dat een
belangenvereniging als de Federatie
van Nederlandse Officieren zo ge
steld blijft op militaire uiterlijkhe
den die passen bij een reeds lang
vervlogen tijdperk.
Een tijdperk waarin leger en vloot
te veel op zich zelf stonden en
nauwelijks als een wezenlijk onder
deel van de gehele samenleving wa
ren te beschouwen.
door Huib Goudriaan
AMSTERDAM Een kind kan begrijpen dat het Israëlische
Rode Kruis de eerstkomende jaren nog geen enkele kans maakt
te worden erkend door het Internationale Rode Kruis. Het
embleem van de Israëlische afdeling, de rode davidster zal,
althans formeel, het grote struikelblok blijven.
Hoewel de Islamitische landen en
ook Iran al sinds 1906 hun eigen
symbolen mogen hanteren (rode hal
ve maan en rode leeuw) heeft Genè-
ve dit voorrecht sinds Israels onaf
hankelijkheid niet aan Israël toeges
taan. Nu directe resultaten van de
actie voor erkenning van de Israëli
sche afdeling op de 23ste internatio
nale rode-kruis-conferentie in Boe
karest zijn uitgebleven, is een harde
re houding van de internationale ac
tiegroep „Aktie Erkenning" te ver
wachten. „De acties zullen worden
verscherpt en uitgebreid," kondigde
de Amsterdamse rabbijn D. Lilien-
thal, woordvoerder van de Neder
landse afdeling „Aktie Erkenning",
gisteren aan.
Op de afgelopen zaterdag beëindig
de conferentie in Boekarest, waar
alle nationale rode-kruis-verenigin-
gen, het Internationale Rode Kruis
en de regeringen vertegenwoordigd
waren, werd een werkgroep inge
steld, die vier jaar mag doen over een
studie gewijd aan „kwesties over het
internationale embleem." Geconclu
deerd werd dat een „eenheidsem
bleem nog steeds van belang is." De
werkgroep bestaat uit vertegenwoor
digers van de Liga van Rode-Kruis
verenigingen, het Henri Dunant in
stituut en de nationale verenigingen
van Iran, Maleisië. Spanje. Niger,
Zwitserland, Syrië, Turkije, de
Sovjet-unie en de Verenigde Staten.
Over vier jaar, op de 24ste conferen
tie, die evenals in Boekarest zich zal
bezighouden met ,het humanitair
recht, moet de werkgroep met una
nieme aanbevelingen komen.
Hoe zullen die aanbevelingen lui
den? Rabbijn Lilienthal steekt zijn
wantrouwen niet onder stoelen of
banken: „Uit de discussies bleek een
sterke tendens om het rode kruis tot
het ene nieuwe symbool te verhef
fen; wordt deze tendens gevolgd
door de werkgroep, dan zal dit lijken
op een tactiek om de zaak dood te
laten lopen Ik zie namelijk geen
bereidheid bij de Islamitische lan
den om de halve maan op te geven,"
aldus de rabbijn.
Ongetwijfeld zal ook Israël, in het
sterk denkbeeldige geval dat het
De reeds sinds 1906 erkende drie emblemen van het Rode Kruis:
rood kruis op wit veld, rode leeuw met zon (embleem van Iran)
en rode halve maan (van de islamitische landen).
ADVERTENTIE
GRONINGEN (ANP) - Voor de pre
sident van de Groninger rechtbank,
mr. G. Overdiep, hebben gisteren de
winkeliers die verenigd zijn in de
winkeliersvereniging Steenstil-
straat in kort geding reconstructie
geëist van het kruispunt Steentil-
straat-Zuiderdiep. De wijze waarop
de gemeente in het kader van het
^verkeerscirculatieplan dit kruispunt
had ingericht is volgens de winke-
,iers in strijd met het reglement ver
keerstekens en is bovendien erg ge
vaarlijk.
De zakenmensen in deze straat wil
len dat het autoverkeer weer recht
streeks van het Zuiderdiep hun
_lde
lKel
kef
straat in kan rijden. Dit zou beteke-'
nen dat opnieuw een doorgaande
verkeersroute in de binnenstad
wordt hersteld. De bedoeling van
het op 19 september ingevoerde ver
keersplan is juist deze doorgaande
bewegingen onmogelijk te maken.
President mr. Overdiep, die zich een
half uur lang ter plaatse overtuigde
van de gang van zaken, zei dat van»-
de 28 door hem getelde auto's er 25
de verkeerde richting insloegen,
waarvan er 24 rechtdoor reden. De
achtergrond van de eis van de win
keliers is dat zij door het verkeers
plein moeilijk bereikbaar zijn ge
worden. De raadsman van de ge
meente Groningen, mr. T. Knoop,
stelde dat de verkeersdeelnemers
zich dienen te houden aan gebods-
of verbondstekens. De advocaat van
de winkeliers stelde daar tegenover
dat een groene pijl in een verkeers
licht en een op het wegdek aange
brachte pijl niet zonder meer een ge-
of verbod is. Uitspraak op dinsdag 1
november.
Rode Kruis wél algemeen zou wor
den aanvaard, de rode davidster
niet willen opgeven. In Joodse ogen
is het kruis het besmeurde symbool
van het christendom, onder het te
ken waarvan de Joden werden ver
volgd en gemarteld.
Onaanvaardbaar"
De Israëlische afgevaardigde op de
Geneefse conferentie in 1949 achtte
het rode kruis onaanvaardbaar voor
Israël en wees op het merkteken van
de davidster dat het christelijk Eu
ropa zijn Joodse medebewoners zelf
had opgespeld. Het Internationale
Rode Kruis vond de erkenning van
nog een vierde symbool toen teveel
van het goede. In deze houding is
geen verandering gekomen, terwijl
inmiddels de situatie in het Midden-
Oosten de kwestie van toelating van
het Israëlische Rode Kruis boven
dien politiek zwaar heeft belast.
Overigens heeft Genève wel een di
plomatieke uitweg, op z'n Hollands
gezegd „een slimmigheid," bedacht:
het Rode Kruis moet worden gezien
als de omgekeerde vlag van Zwitser
land en vormt als zodanig een eerbe
wijs aan het land dat het meeste
bijdroeg aan de Rode Kruis-gedach-
te.
Balkanoorlog
bij Amsterdam Boek nu te koop in uw boekhandel
Het Rode Kruis op de witte achter
grond was vanaf 1863, toen de over
eenkomsten van Genève werden ge
tekend, het universele symbool voor
hulpverlening. Maar Turkije liet de
christelijke ondertekenaars bij de
Balkanoorlog in 1876 weten dat het
geen christelijk teken wenste en der
halve had gekozen voor de halve
maan. Na lang onderhandelen werd
de halve maan in 1906 erkend, waar
na Iran het kruis ook nog verving
door de rode leeuw met opkomende
zon. In de praktijk van de sinds 1948
gevoerde oorlogen tussen Israël en
de Arabische landen hebben on
danks de verschillende emblemen
beide partijen eikaars medische
diensten op het slagveld ontzien.
Niettemin geeft het te denken dat
van de drie grote wereldgodsdien
sten islam, christendom en joden
dom. de symbolen van de eerste
twee bij het Internationale Rode
Kruis erkenning vinden en dat van
de laatstgenoemde niet. Er is wel
gezegd dat de samenwerking tussen
de rode-kruis-organisaties in de
praktijk (hoewel dat ook niet in alle
opzichten het geval is) toch wel aan
wezig is. Maar het feit dat de david
ster. het teken waaronder miljoenen
de gaskamers werden ingejaagd,
een hinderpaal vormt voor de toela
ting van de Israëlische vereniging,
blijft uiterst pijnlijk.
Politieke motieven?
Rabbijn Lilienthal vermoedt dat
achter het niet willen erkennen van
de Israëlische afdeling en de david
ster. politieke motieven schuilgaan.
Als bewijs hiervoor voert hij aan dat
er vorige week in Boekarest een re
solutie werd ingediend door de Ara
bische landen, waarin diepe be
zorgdheid werd uitgesproken over
het lot van de burgerbevolking in de
door Israël bezette gebieden en Is
raël werd opgeroepen te voldoen
aan zijn verplichtingen als onderte-
DORDRECHT (ANP) Koningin
Juliana zal op 15 november de
Drechttunnel bij Dordrecht met de
aansluitende wegen officieel in ge
bruik stellen. De Koningin zal ook
een bezoek brengen aan de Kiltun-
nel, die al in gebruik is.
De Drechttunnel is een belangrijke
schakel in de Noord-Zuid-verbin-
ding van ons land; hij maakt deel uit
van de rijksweg A 16 (Rotterdam-
Breda). De Kiltunnel, waarvoor tol
geld moet worden betaald, verbindt
het eiland van Dordrecht met de
Hoeksche Waard en vervangt het
autoveer Wieldrecht-'s-Gravendeel
De davidster is sinds 1948 het
officiële embleem van het Israë
lische Rode Kruis.
kenaar van de Geneefse conventie
van 12 augustus 1949. Tegen stem
den West-Duitsland. Israël en
Nieuw-Zeeland, waarbij andere EG-
landen, waaronder Nederland, zich
onthielden van stemming (er waren
37 onthoudingen) en 94 landen voor
stemden. „Dit toont wel aan dat de
politiek toch wel een rol speelt in de
neutrale en op humanitaire doelein
den gerichte internationale rode
kruis," aldus de rabbijn.
ADVERTENTIE
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 659,
Amsterdam. Naam en adres aan achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon.
HET KABINET ZIT WEER IN HET ZADEL M
HET WEER door Hans de Jong
K|Weerrapporten
Kalm aan, dan breekt het lijntje
niet. Dat lijkt het devies in de
atmosferische natuur om ons
heen (jammer, dat lang niet alle
verkeersdeelnemers die waar
heid inzien). Met een hogedruk-
gebied uit Het Kanaal juist over
ons land in de richting van
Duitsland kon mist dan ook niet
uitblijven en hij was uitge
breid. Helaas werd-ie ook tij
dens de wedstrijd Nederland
België verwacht. Uit de weerka
mer van het KNMI kwamen
woensdagmorgen geluiden in de
trant van „als het stadion in
Amsterdam vanavond maar
niet vol loopt" (wèl vol mensen,
natuurlijk
Het noorden zat woensdag over
dag aan de betere kant. Mist is
er tot de vooravond nauwelijks
geweest, dankzij een wolkendek
dat de uitstraling tegenhield en
daarmee de afkoeling en con
densatie aan de grond. Ook bij
het huidige weertype, zolang
zich op wat grotere hoogte een
Inversie voordoet tempera-
tuuromkering, anders gezegd,
een warme luchtlaag, die de tv-
stralen naar de grond terug
kaatst), is de ontvangst van tv-
beelden uit „verre" landen mo
gelijk. In een wat eerdere fase
van deze maand kwamen er van
enkele kijkers rapporten binnen
over de ontvangst van Zweedse
tv-beelden plus geluid.
Binnen een omvangrijk' hoge-
drukgebied van de Azoren tot in
Rusland houdt het rustige en
overwegend droge weer eerst
nog aan. Later in de week wordt
de toestand gaandeweg minder
zeker: uitlopers van een nieuwe,
naar IJsland optrekkende en
uitdiepende depressie zullen
dan de weg naar west-Europa
weten te vinden, wat ook in de
lage landen de kans op bewol
king en hier en daar nattigheid
doet toenemen. Ook komt er
meer wind uit zuid tot zuidwest.
De tekenen wijzen er dus op, dat
het weer in oktober zijn mooiste
fase nu wel heeft gehad.
Op de gistermiddag na vijf uur
ontvangen weerkaart voor de
vliegerij uit Parijs viel te zien,
dat het koufront, dat eerder in
oost-Frankrijk en oost-Spanje
zware regens had gebracht bij
hoge barometerstand, zich nog
altijd uitstrekte van de Alpen
over de Golf van Lyon langs de
Spaanse oostkust naar het zui
den. Boven de Italiaanse Riviè-
ra hingen onweerswolken met
toppen tot negenduizend meter
(nul graden Celsius vlak daar
op 2.800 meter), boven het wes
telijk deel van de Middellandse
Zee lag het op 2.600 meter met
als gevolg ook daar buien met
onweer en met name boven
noord-Afrika CAT (luchtwoelin-
gen bij heldere hemel) op het
niveau waar straalvliegtuigen
passeren. Conclusie: een geheel
tegengesteld beeld dus in die
zuidelijke landen vergeleken
met Nederland. In oostrFrank-
rijk was er nog altijd lokale re
genval.
Het is verheugend op gezette
tijden informatie te krijgen uit
de uithoeken van Nederland.
Ditmaal het woord aan de
Zeeuwse weeramateur Wim de
Smit (Oostkapelle, Walcheren),
die meldt dat het weer daar nog
altijd uitstekend is voor de boe
ren. De vogeltrek had kortgele
den een hoogtepunt bereikt met
alsnog verwachte vogels: de ko
perwieken en de kramsvogels.
De fraaie heester Theunisbloem
bloeit deze maand. R. Lewis in
Koog aan de Zaan (hij beschikt
over zevenendertig werken en
werkjes over het weer!) heeft via
de VARA-radio Gerrit gehoord,
dat diverse amateur-meteorolo
gen een strenge winter verwach
ten. Vraag: „Is u iets bekend
over gegronde motieven waarop
deze voorspellingen gebaseerd
zijn?" Antwoord: Neen!
Wrcrrapporten van (Uieravond 7 u
weer
irmp.
Amsterdam
geh. bew
13
De Bill
mist
11
Deelen
geh bew.
Eelde
zw bew.
14
Eindhoven
mist
II
Den Helder
geheel bew
15
Rotterdam
mist
14
Twente
mist
13
Vllsslngen
mist
12
Zd Limburg
geh bew.
14
Aberdeen
geh bew
13
Athene
niet ontv.
Barcelona
zw bew
22
Berlijn
licht bew
13
Bordeaux
onbew
17
Brussel
geh bew
12
Frankfort
onbew
15
Oeneve
zw bew
M
Helsinki
geh bew.
II
Innsbruck
onbew
19
Klagenfurt
mist
16
Kopenhagen
zw bew.
12
Lissabon
onbew
23
Locarno
regen
15
Londen
zw bew.
13
Luxemburg
onbew
13
Madnd
half bew
20
Malaga
geh bew
18
Mallorca
half bew
24
München
geh bew.
13
Nice
zw bew
21
Oslo
zw bew
10
Parijs
geh bew
14
Rome
half bew
22
8phl
onbew
22
Stockholm
half bew
12
Wenen
onbew
18
Zurich
zw bew
15
Istanbul
half bew
17
Las Palm as
half bew
24
New York
regen
Tel Aviv
half bew
24
Tunis
onbew
27
il
|onder redactie van Loes Smit
In Amerika mogen een heleboel
dingen mooier en moderner lijken
dan hier, niet alles is er even prach
tig. De complexen en gebouwen,
zelfs hele dorpen die daar voor be
jaarden zijn opgezet, blijken lang
niet altijd aan het doel te beant
woorden. Dr. L. Turksma kreeg een
onderzoek van een Amerikaanse
socioloog over dit onderwerp in
handen en gaat daar in het tijd
schrift De Bejaarden op in.
Wat het einde leek. een gebouw van
éénentwintig verdiepingen midden
in de stad, voor bejaarden en stu
denten samen, is bijvoorbeeld niet
geslaagd te noemen. In het begin
liep het allemaal prachtig: er was
een team dat leiding gaf aan de
pogingen tot samen doen tussen
studenten en bejaarden. Er werd
zelfs geld beschikbaar gesteld om
de zaak goed op poten te zetten.
Dat hield op een gegeven moment
op. het team vertrok en daarmee
verliep de goede samenwerking
ook. Volgens de onderzoeker lag
dat niet alleen aan het nu ontbre
kende geld. Er waren meer oorza
ken. Zo staat dat complex welis
waar midden in het centrum met
goede busverbindingen, maar tege
lijk vlak naast een arme negerwijk.
De bejaarden bleken bang voor de
rondhangende negerjongelul en
ook wilden ze niet dat (gesubsidi
eerde) omwonende gezinnen ge
bruik maakten van hun goedkope
en zelfs gratis faciliteiten. Omge
keerd waren blanken en negers uit
de buurt jaloers op de bejaarden
die bijvoorbeeld tegen studenten
prijzen in de mensa mochten eten.
En ook tussen de bejaarden en de
studenten onderling zat het niet
lekker. Waar de ene groep in een
gezamenlijke ruimte wilde zitten,
wilde de andere ook net zijn en zo
ging dat maar door.
Van heel andere opzet is een dorp
van eengezinshuizen voor bejaar
den. erg keurig, maar helemaal in
het niets gebouwd, met prachtig
onderhouden straten, waar zelfs
plastic boompjes staan. Keurig na
tuurlijk, maar wel eng. Het bejaar
dendorp telt zesduizend inwoners,
allen tamelijk gegoed, maar een
zelfstandige gemeente is het niet.
Er is geen politie, geen ziekenhuis,
overdag is het er snikheet, open
baar vervoer ontbreekt. Wie dus
geen auto heeft en niet (meer) kan
rijden, zit dus in zijn „dorp" vast.
De winkeltjes ter plaatse zijn veel
duurder dan in de 25 kilometer
verder gelegen stad, en ook taxi's
overvragen schromelijk. Vlakbij
het dorp is een nederzetting van
arme negers, er is nogal eens inge
broken en de mensen maken elkaar
zo bang, dat nog maar weinigen
's avonds de straat op durven, pré-
cies de enige uren van de dag waar
op het buiten lekker koel is.
Veel betere resultaten constateer
de de onderzoeker in een kleinere
woongemeenschap, waar 42 men
sen in een vier verdiepingen hoog
flatgebouw leven. Het griezeligst
vindt dr. Turksma dat bejaarden
dorp met z'n plastic bomen, want
„het is kunstmatig, de andere leef
tijdsklassen en andere sociale la
gen ontbreken."
Vandaag arriveert kroonprins
Charles van Engeland in San Fran-
Hier en daar kun je tussen de blaadjes door nog wel iets van het buitenge-
beuren zien, maar verder zijn de muren van het stationsgebouwtje van het
Noordduitse plaatsje Lehrte vrijwel van onder tot boven en van links naar
rechts volgegroeid met klimop. En dan te bedenken dat het allemaal met een
paar stekjes begonnen moet zijn.
dag en nacht gebombardeerd met
telefoontjes van ouders die menen
dat alleen hun dochter de meest
geschikte partij voor Charles is. En
of de prins niet eens wil komen
kennismaken als hij toch in de stad
is.
Het consulaat heeft alle trotse
vaders en moeders moeten teleur
stellen, niet omdat hun dochters
niet goed genoeg zouden zijn, maar
omdat Charles „absoluut geen tijd
zal hebben om dames te ontmoe
ten. Ik kan u verzekeren dat de
prins alleen door mannen begeleid
zal worden", aldus een zegsman
van het consulaat. „Ik weet nu al
dat er fantastische verhalen over
de prins en mooie vrouwen zullenm
loskomen, maar ik weet nu ook al
dat er niets van waar zal zijn". Er
zijn nog meer mensen die aange
kondigd hebben Charles te willen
spreken (iemand wil hem er van
overtuigen dat de aarde plat is. een
ander wil een hot dog met hem
eten) maar zij allen zuilen geen
kans krijgen. Voor Charles is een
complete etage in een hotel afge
huurd, en alle elf kamers op die
23ste verdieping zullen streng be
waakt worden.
cisco, een van de negen steden die
hij op zijn Amerikaanse trip aan
doet. Drie dagen blijft hij er. maar
als het aan de ouders van opgroei
ende dochters lag, zou hij er de
eerste maanden niet meer vandaan
komen. Al wekenlang wordt het
Britse consulaat in 8an Francisco
Een alles verorberende kater zou
een paar weken geleden de vuist
grote, zwartbehaarde Mexicaanse
spin hebben opgepeuzeld die de
bewoners van een dorpje in het
Engelse graafschap Essex de
doodsangst op het lijf joeg. De
spin, vermoedelijk in kisten fruit
van overzee meegereisd, werd toen
dagenlang door de politie op de
harige hielen gezeten hij zou erg
giftig zijn en mensen kunnen bij
ten, hadden spinnenkenners ge
waarschuwd terwijl hij van de
ene achtertuin naar de andere
vluchtte. Maar toen een van de
bewoners meldde dat hoogstwaar
schijnlijk zijn forse kater de spin
had opgegeten, werd de Jacht stop
gezet. De spin, intussen Angelo ge
doopt, werd inderdaad nergens
meer gesignaleerd, en iedereen
ging weer rustig slapen. Totdat An
gelo dezer dagen opnieuw opdook.
De receptioniste van een bedrijf
zou voor haar baas een archiefdoos
uit de auto halen. Inplaats van met
de doos naar binnen te komen,
smeet ze het ding krijsend op
straat weg. „Ik dacht dat ze stapel
gek geworden was," zei haar baas.
„totdat ik de spin in de doos zag, zo
groot als mijn hand en met oranje
strepen op zijn poten." Angelo is er
nu echt geweest. Iemand vatt«
moed en zette een lege vaas over
hem heen. waarop andere dappe
ren hem van onder de rand met
haarlak en deodorant te lijf gingen,
net zolang tot de spin zieltogend
ter aarde viel.
