O
J
Tijdig naar buitengewoon onderwijs gaan
GaNMB-gi:
Da's'nheel voordeliger!
Drie doden
door mist
Militaire parades
Chaos op wegen
Koningin en Prins
naar Senegal, prins
Claus naar Amerika
Uw nieuwe
aanbiedingskrant ligt klaar.Gratis!
Grote meerderheid:
tegen terroristen
extra hard optreden
Den Uyl gaat toch door
eerst m'n
§€udKhcü§e
opeten
k-^enefenfh.
Waarschuwing in verslag van project op tien scholen:
Kind moet
zichzelf
leren redden
Nederlanders
bereikten
Himalaya-top
Ri[25km
méér per
volle tank.
M@bilD
de olie die
benzine
bespaart.
DONDERDAG 27 OKTOBER 1977
Beelden van de ravage na de
kettingbotsingen in de mist gis
termorgen op rijksweg 12 tussen
Den Haag en Utrecht ter hoogte
van Reeuwijk.
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN De dichte mist op
de Nederlandse wegen heeft giste
ren drie mensenlevens geëist. Er wa
ren minstens drie gewonden. Het
ernstigste ongeluk gebeurde gister
morgen op de rijksweg tussen Den
Haag en Utrecht, ter hoogte van
Woerden, waar bij een botsing twee
mensen om het leven kwamen. De
identiteit van de slachtoffers, die in
de vlammen omkwamen, was gister
avond volgens de verkeerscentrale
van de rijkspolitie in Driebergen
nog niet met zekerheid vastgesteld.
Bij een ongeluk bij Venray kwam
gistermorgen in de dichte mist de
leuj 46-jarige buschauffeur G. Pelzer uit
Venray om het leven. Het slachtof
fer, gehuwd en vader van drie kinde
ren, reed bij het passeren van een
personenauto tegen een tegemoet
komende cementwagen op. In de
bus zaten geen passagiers. De rava
ge was groot, omdat nog een perso
nenauto en een andere cementwa
gen op de gebotste voertuigen
inreden.
Nog groter was de chaos op de weg
udd tussen Den Haag en Utrecht, waar
/elf zich op verschillende plaatsen ket-
ooi tingbotsingen voordeden. Daarbij
raakten in totaal ongeveer zeventig
auto's betrokken. Op deze weg vie
len ook de drie gewonden, van wie er
één ernstig aan toe was.
Ook elders, onder meer op de auto
weg van Breda naar Gorinchem, de
den zich botsingen voor. Ter hoogte
van Breda verloor in de vroege och
tend een vrachtwagen enkele beton
platen, die op beide rijbanen terecht
kwamen. Een aantal auto's botste
op die platen, waarna andere auto's
weer op de wrakken botsten.
Om vier uur gistermiddag was de
situatie op de wegen weer normaal.
Alleen op de rijksweg Utrecht-Den
Haag ondervond het verkeer nog
een lichte vertraging.
Ook Schiphol had gisteren onder de
mist te lijden. In de vroege ochtend
uren kon geen enkel toestel op de
luchthaven landen. Uitgaand ver
keer was slechts beperkt mogelijk.
Sommige vliegtuigen weken uit en
;nkele vluchten moesten worden ge-
innuleerd.
DEN HAAG (ANP) Koningin Ju
liana en prins Bernhard zullen van
28 november tot 1 december een
staatsbezoek brengen aan Senegal.
Het bezoek is een antwoord op het
bezoek dat de président van Senegal
herfst 1974 aan ons land gebracht
heeft.
Prins Claus zal op zaterdag 29 okto
ber naar de Verenigde Staten ver
trekken om zich daar te oriënteren
over de structuur en de werkwijze
van de Verenigde Naties en het In
ternationaal Monetaire Fonds. In
New York zal de Prins onder meer
kennis maken met de leden van de
Nederlandse delegatie naar de VN.
Ook zal hij een bezoek brengen aan
secretaris-generaal Waldheim en
een aantal gedelegeerden ontmoe
ten. Als voorzitter van de Stichting
Nederlandse vrijwilligers zal de
Prins ook aandacht geven aan ont
wikkelingsvraagstukken die in New
York aan de orde zijn
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
De najaars aanbiedingskrant van de Slegte bevat
een overzicht van zo'n honderdtal sterk in prijs
verlaagde boeken.
Kinderboeken, strips, romans en kunstboeken,
overzichtelijk gerangschikt op 28 pagina's in handig
magazineformaat.
Deze koopjescatalogus biedt u tal van ideeën M 1
voor royale en toch prijsbewuste sint- en
kerstcadeaus. Kom snel uw gratis krant halen!
De Slegte is een goeie voor goedkope boeken.
Boekhandel.!, de Slegte B V. Nicu\vendiik2U0. Amsterdam. Tel: 020-23 25 40
Cooisingel KI. Rotterdam, Tel: OIO-U X3 «j. Spuistraat 0. Den Haag.
Tel: 070-63 97 12.. Utrecht. Arnhem. Kindhoven. Groningen. Leiden.
Haarlem. Antwerpen, Gent. Knschede.
AMSTERDAM (ANP) De overgro
te meerderheid van de Nederlanders
(73 procent) is van oordeel dat er
extra streng en hard moet worden
opgetreden tegen terroristen als
treinkapers en leden van de Duitse
Baader-Meinhof-groep; 21 procent
vindt dat tegen hen niet anders
moet worden opgetreden dan tegen
andere misdadigers.
Dit blijkt uit een NIPO-onderzoek
dat op 10 en 11 oktober (Schleyer
was toen al een maand ontvoerd,
maar het Duitse Lufthansa toestel
was nog niet gekaapt), werd gehou
den onder 1131 Nederlanders.
ADVERTENTIE
1% extra rente, dus 5% i.p.v. 4%. dagelijks opvraagbaar tot f 5.000-
per maand. hogere bedragen 1 maand opzegging. bjj opname geen
retourrente. NMBiprosparen. moeiteloos via de brievenbus.
inlichtingen en folder b'ü elk NMB-kantoor.
\.h.
Nu gratis voor iedere nieuwe spaarder
het unieke jubileumboek werk
"Feesten in Nederland'.
reen
NEDERLANDSCHE MIOOENSTANDSBANK
Vervolg van pagina 1
De PvdA-fractie heeft het besluit
van de partijraad gisteren naast
zich neergelegd met een beroep op
een buitengewoon congres dat bij
een zal komen om het eindresultaat
van de formatie-Den Uyl te beoorde
len. Dat congres heeft de bevoegd
heid de PvdA-leden al of niet te
ontraden in dat kabinet zitting te
nemen. Van Thijn wil dat dit con
gres pas bijeenkomt als de hele per
sonele invulling van ministerposten
en staatssecretariaten rond is. Hij
verweet de partijraad op een te
vroeg moment met een eindoordeel
te zijn gekomen.
Aangenomen werd gisteravond ech
ter dat het PvdA-partijbestuur met
het bijeenroepen van dat buitenge
wone congres niet zal wachten tot
het nieuwe kabinet er helemaal
compleet is. Als meest waarschijn
lijke datum voor het congres werd in
PvdA-kring volgende week zaterdag
genoemd. Op dat moment kan er al
wel meer duidelijkheid bestaan over
de verschillende kandidaten voor de
ministerposten. Belangrijk bijvoor
beeld is de vraag of de CDA-er
Boersma inderdaad op sociale za
ken zal komen en of CDA-ers als
Kruisinga en Andriessen in het ka
binet zitting zullen hebben en op
welke ministerposten dan wel.
Alternatieven
De tijd tot het congres zou, zo zei
Van Thijn gisteren, voorts gebruikt
kunnen worden om de meningsvor
ming in de partij beter voor te berei
den en ook de alternatieven die er
zijn, als het onderhandelingsresul
taat alsnog wordt afgewezen, te be
lichten.
Die alternatieven zijn gisteren in de
PvdA-fractie door de meerderheid
als weinig aantrekkelijk afgedaan.
Het risico bestaat volgens de fractie-
meerderheid levensgroot dat de
PvdA zich buiten de regering zou
manoevreren als het akkoord met
het CDA nu alsnog zou worden ver
broken. Nieuwe verkiezingen wor
den door de meerderheid in de frac
tie weinig zinvol geacht, omdat de
kiezers zich bij de verkiezingen van
25 mei toch overduidelijk hebben
uitgesproken voor een PvdA-CDA-
kabinet. Van Thijn heeft in de frac
tievergadering nog eens benadrukt
niet in staat en bereid te zijn om de
onderhandelingen met het CDA
over de zetelformule te heropenen.
Vervolg van pagina 1
marginale veranderingen. Zo vindt,
de WDM het ceremonieel bij de
beëdiging van nieuwe officieren, dat
nog gehandhaafd is. een „enorme
poespas."
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
n
aanwijzingen van de minister vol
gens hen onduidelijk
De Algemeene Vereniging van Ne
derlandse Militairen verklaarde bij
zonder ingenomen te zijn met de
plannen van de minister. Het als
..versiering" gebruiken van dienst- i
plichtigen (daarop draait het cere
monieel meestal uit) vindt de vereni
ging verspilling. Dat het ceremonieel
blijft bestaan in bijzonder gevallen
zoals dodenherdenkingen vindt de
vereniging logisch.
VVD
De Tweede Kamerfractie van de
VVD spreekt van een „geweldige en
nodeloze vervlakking". Het besluit
getuigt volgens de fractie van een
..onderwaardering van diegenen die
in de krijgsmacht werken en waaro
ver het staatshoofd in het openbaar
zijn waardering uitspreekt.
Volgens een bestuurder van de
WDM, de vereniging voor dienst-
eTaa"nS,T gebraden,om***haan,je
damentele bezwaren kleven. Vol- van Herman Kramer. Joure
gens de bestuurder lijkt de regeling
wel leuk, maar het gaat in feite om
't ligt bi) de vleeswaren
door Piet Hagen
HOEVELAKEN Kinderen die moeilijk leren worden soms te laat aangemeld
bij het buitengewoon onderwijs. Als ze dan op tienjarige leeftijd een l.o.m.-
school binnen komen, kost het veel tijd om hen het zelfvertrouwen en de zin om
te leren terug te laten krijgen.
ANDRÉ KERSTENS
Deze waarschuwing komt
naar voren uit het boek „Ge
leide wereldverkenning in
scholen voor buitengewoon
onderwijs" van drs G. A. de
Boer. Het boek is een verslag
van een project van tien
scholen, die onder leiding
van het christelijk pedago
gisch studiecentrum een
nieuwe opzet voor wereldver
kenning hebben uitgepro
beerd.
Drs G. A. de Boer constateert
dat veel scholen de laatste
jaren het zitten blijven heb
ben verminderd, zonder ge
lijktijdig het onderwijssys
teem te veranderen. Dat be
tekent dat bijna alle kinde
ren overgaan, ook al beheer
sen ze de leerstof (die aan
jaarklassen gebonden blijft)
nog niet. In zulke gevallen
biedt ook een remedial tea
cher (een leerkracht die een
kind extra hulp geeft) geen
uitkomst. Het kind loopt
vroeg of laat vast en belandt
dan te laat in het buitenge
woon onderwijs.
„Het kind heeft dan meestal
een reeks van teleurstellende
ervaringen achter de rug. Het
staat wantrouwend tegeno
ver het schoolbedrijf, heeft
waarschijnlijk een flinke af
keer van rekenen of lezen, en
is nauwelijks meer voor leer
taken te interesseren."
De Boer zou wel willen dat
gewone scholen meer „kind-
volgend" werden en zo meer
ruimte boden aan minder
makkelijk lerende kinderen.
Maar hij is toch bang dat
men tegenwoordig te gemak
kelijk denkt over inpassing
van bepaalde vormen van
buitengewoon onderwijs in
de gewone school. Zolang de
gewone school vooral gericht
blijft op het bijbrengen van
bepaalde vaardigheden (le
zen, schrijven en rekenen) en
daarbij een bepaald tempo
voorschrijft, zullen moeilijk
lerende kinderen gauw uit de
boot vallen. Ze raken dan
niet alleen achterop met le
zen, rekenen en schrijven,
maar ook op andere gebie
den, die voor de persoonsvor
ming van belang zijn.
Zelfvertrouwen
De school voor buitengewoon
onderwijs moet kinderen die
van de gewone school komen
allereerst hun zelfvertrouwen
laten herwinnen. Het is dan
fout te beginnen met het bij
spijkeren van de leesvaardig
heid of de spelling. De resul
taten die je zo eventueel be
reikt zijn toch van tijdelijke
aard. Eerst moet het kind
zijn natuurlijke drang om te
leren terug krijgen. Dan is
het beter om de spellingsfou
ten en de tafels van verme
nigvuldiging even te laten
voor wat ze zijn.
De school voor buitengewoon
onderwijs moet volgens drs
De Boer meer bieden dan een
„verdund" lager onderwijs.
Juist kinderen met de een of
andere handicap hebben be
hoefte aan een levensschool,
die hun totale ontwikkeling
stimuleert. Veel dingen die
andere kinderen als het ware
komen „aanwaaien", moeten
kinderen in het buitenge
woon onderwijs bewust aan
geleerd worden. Deze wereld
verkenning omvat onderwer
pen als wonen en voeding,
verkeer en kleding. Voorop
staat dat het kind zichzelf
moet leren redden. Dat bete
kent dat je zelf je veters kunt
vastknopen en een brief kunt
versturen. Dat je in een klas-
seraad iets van democratie
leert begrijpen en dat je weet
hoe je planten verzorgt. De
Boer heeft deze wereldver
kenning verdeeld over dertig
schoolonderwerpen die elk
ongeveer vier weken in be
slag nemen. De onderwerpen
moeten direct aansluiten bij
de wereld van het kind.
Twee jarenplan
De Boer heeft dit programma
KATMANDU Nepal (ANP) - Een
elf man sterke expeditie onder lei
ding van Alexander Verrijn-Stuart
is er als eerste Nederlandse groep in
geslaagd de 8.091 meter hoge Ana-
pura in de Himalaya te beklimmen.
Het was een dubbele première om
dat het ook de eerste maal was dat
de berg in de herfst beklommen
werd.
Samen met een drager bereikte ex-
peditieiid Mathieu van Rijswijck op
13 oktober de top van de berg. De
dag daarvoor had hij ook een poging
gedaan, maar moest hij terugkeren
omdat het te laat werd en dan moge
lijk de nacht op de top had moeten
doorbrengen. Paul Hopster, die op
13 oktober ook betrokken was bij de
succesvolle poging, moest voortijdig
opgeven wegens een defect zuurstof
apparaat.
Verrijn-Stuart zei in Katmandu dat
alle leden van de expeditie het goed
maken. Er hebben zich weinig pro
blemen met de acclimatisatle of de
kou voorgedaan, zo zei hij.
De expeditie hoopt op 28 oktober uit
Katmandu te vertrekken voor de
reis naar huis. De beklimming van
de Anapura vond plaats ter gelegen
heid van het 75-jarig bestaan van de
Koninklijke Nederlandse Alpinis
ten vereniging.
De groep was op 21 augustus uit
Nederland vertrokken. Op 7 septem
ber was het eerste basiskamp vol
tooid, op een hoogtë van 4.200 me
ter. Daarna was de eigenlijke be
klimming pas begonnen.
ADVERTENTIE
Zo wordt de kinderen verteld hoe een brievenbus werkt: als je een kaart naar je
vriendje in een andere plaats stuurt, moet je de kaart in .overige bestemmingen"
doen.
samen met negen scholen
uitgeprobeerd. Hij vindt het
belangrijk dat scholen een
soort tweejarenplan opstel
len, waarin staat wat de
school wil doen. Dat plan
moet natuurlijk steeds wor
den aangepast en bijgesteld.
Het voordeel van zo'n plan is
dat je als schoolteam weet
waarmee je bezig bent, je
kunt achteraf beoordelen of
Je bereikt hebt wat je wilde.
je kunt het geven aan nieuwe
leerkrachten en ook aan ou
ders. Dat laatste is hard no
dig om ouders bij het school
gebeuren te betrekken. Juist
in het buitengewoon onder
wijs moeten school en ouders
nauw samenwerken aan de
opvoeding. Nog te vaak heb
ben ouders van moeilijk le
rende kinderen een gevoel
van machteloosheid. De
school moet hen helpen dit te
overwinnen.
Het boek van het Christelijk
Pedagogisch Studiecentrum
(postbus 30, Hoevelaken) is
voor vijftien gulden te bestel
len. Er hoort een werkschrift
bij waarin scholen hun eigen
plan kunnen invullen. Het
boek zelf is ook voor geïnte
resseerde ouders aan te beve
len. omdat het een goed in
zicht geeft in de pedagogi
sche achtergronden van het
buitengewoon onderwijs.
..Wilt u me zeggen, dat ik op de duur
toch mijn tanden kwijt raak?"
