Opperrabbinaat laakt
hervormd Amsterdam
Nieuwe organisatievorm hervormd werelddiaconaat
voorlopig
Uit brieven van lezers
Bijbelleesgids voor 1978
VANDAAG
Voettocht Pax
Christi "geslaagd"
Acht ton voor
kerkelijke bank
Oostduitse kerken:
neutronenbom teken
van onredelijkheid
Voorbijgang!
Bisschoppen kiezek
synoderaad
DINSOAG 25 OKTOBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
Van een medewerker
AMSTERDAM Het voorstel van de onder verantwoordelijkheid van de centrale kerkeraad van
de hervormde gemeente Amsterdam vallende Bedrijfs- en Schooljeugd (BSJ), de Werkgroep Israël
een aparte en afzonderlijke status te geven bij het geven van voorlichting aan werkende jongeren
en scholieren, is bij de Joodse gemeenschap in slechte aarde gevallen.
De BSJ is een sectie van de hervorm
de jeugdraad Amsterdam De in de
BSJ samenwerkende dertien politie
ke actiegroepen hebben de Werk
groep Israël afgewezen, omdat zij
voorlichting geefi over Israël en het
zionisme „imperialistisch, racistisch
en onderdrukkend" zou zijn. Als
compromisvoorstel zou de Werk
groep Israël wel dezelfde faciliteiten
binnen de BSJ kunnen krijgen, maar
apart moeten opereren. Wel zou zij
kunnen zoeken naar gelijkgestemde
organisaties die met haar een sa
menwerkingsverband willen stich
ten. naast de dertien actiegroepen
waar het PalesUna Komitee er een
is.
In een in het Nieuw Israëlietisch
Weekblad afgedrukte verklaring van
het opperrabbinaat voor Nederland
wordt dit voorstel met klem verwor
pen. „Na alle beschuldigingen die in
de loop der eeuwen aan het Joodse
volk zijn gericht, durft men in 1977
weer Joden apartheid aan te bieden.
Het roept herinneringen op aan duis
tere tijden."
Weerzin
Ook de Joodse gemeenten van Am
sterdam hebben van hun verontrus
ting blijk gegeven. Zij zeggen in hun
brief „met ontsteltenis" kennis te
hebben genomen van het voorstel en
er hun verbazing over te hebben uit
gesproken „dat onder de vleugels
van de hervormde gemeente van
Amsterdam het zionisme kon wor
den bestempeld als „racistisch, im
perialistisch en onderdrukkend".
Dat onder verantwoordelijkheid en
naar niet anders uitgelegd kan wor
den ook met instemming van de her
vormde kerkeraad een organisatie
die opkomt voor de belangen van
Israël apart v^ordt gezet, vervult
Joods Amsterdam met weerzin en
verdriet."
In het Nieuw Israëlietisch Weekblad
is ook een brief opgenomen van de
heer J. Traas, voorzitter van de cen
trale kerkeraad van de hervormde
gemeente Amsterdam. Hij neemt er
stelling tegen, dat het blad het voor
stel aan de Werkgroep Israël als
apartheid heeft betiteld. Hij meent,
dat er twee wegen openstonden. Of
de dertien actiegroepen binnen de
BSJ dwingen om met de Werkgroep
Israël samen te werken met het ge
vaar. dat zij zouden vertrekken of de
Werkgroep Israël een aparte status
aanbieden binnen de BSJ in de
hoop, dat mettertijd overeenstem
ming wordt bereikt. Voor het laatste
is gekozen.
Twee monden
Het NIW haalt ter beantwoording
van de heer Traas het lid van de
centrale kerkeraad ds. A. A. Spijker
boer aan. die voor de Evangelische
Omroep verklaarde: „Een kerk kan
niet met twee monden spreken. De
hervormde kerk in Amsterdam kan
niet zeggen tegen de jongens en
meisjes van de Bedrijfs- en School
jeugd: „Wij zijn het eens met de
Werkgroep Israël die streeft naar ge
lijke rechten voor de Joodse staat en
voor een Palestijnse staat en wij zijn
tegelijk voor de vernietiging van dé
Joodse staat zoals het Palestina Ko
mitee wil."
Het NIW geeft tevens een artikel
weer van de hervormde jeugdpredi-
kant ds. Ernst Stern, die het zionis
me „als theoloog" een dwaalleer
noemt en opmerkt „dat niet te ver
wachten is, dat de kerk zich zal laten
spannen voor de kar van de zionisti
sche propaganda. Daarvoor is het
onrecht dat de Palestijnen lijden te
schijnend."
AMSTERDAM De Bijbelleesgids 1978, gebaseerd op het leesrooster van
het Nederlands Bijbelgenootschap „Vandaag lezen wij" heeft ten doel
de gebruiker bij de bijbel te brengen. Daartoe biedt deze gids per week twee
commentaarstukjes, één bij de bijbelgedeelten die op de weekdagen gelezen
worden en één bij de lezingen op zaterdag en zondag.
In de commentaarstukjes worden kernpunten uit de aangegeven bijbelge
deelten naar voren gebracht en waar mogelijk lijnen getrokken naar het
heden. In veel gevallen wordt ook achtergrondinformatie geboden bij de
bijbeltekst. De Bijbelleesgids wil aldus een hulp zijn, een gids, bij de
dagelijkse lezing van de bijbel.
Dit boek is een gezamenlijke uitgave van de vier bijbelorganisaties: Bijbel
Kiosk Vereniging, Driebergen; Internationale Bijbelbond, Noordwijkerhout;
Katholieke Bijbelstichting. Boxtel en Nederlands Bijbelgenootschap, Haar
lem. Het is verkrijgbaar bij deze bijbelorganisaties en bij de boekhandel. De
prijs is 8,75.
Nog enkele artikelen uit het okt. no.: Ameri
ka heeft ook zijn „Getuigenis" gehad, een
protest tegen al te voortvarende nieuwlich
terij in de kerk: een gevaarlijk, maar ook
een belangrijk geloofsdocument (Dr. G.
Dekker). Oproep voor een betlabewe-
ging. Een appèl tot een evangelische ge
zindheid van mensen binnen, aan de rand
van en buiten de gevestigde kerken. - Ds.
Buskes las een boek van Billy Graham en
daarin een verhaal om van te rillen en te
beven. - Tot slot natuurlijk: karikaturen in
de politiek en reacties van lezers.
Bijzonder lezenswaardig. U moest u toch
ook eens abonneren! 28,25 per jaar (stu
denten 19,75). Maandblad VOORLOPIG,
Antwoordno. 101, Delft (geen postzegel).
Het oktobernummer ontvangt u gratis.
Ofvraag een proefno. Uitgave Kok/
Meinema.
DEN BOSCH - De 21e Pax Christi-
voettocht, waaraan drieduizend
eindexamenkandidaten van middel
bare scholen uit geheel Nederland
hebben deelgenomen, mag volgens
de leiding uitstekend geslaagd
heten.
door T. van Deel
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het werelddiaconaat van de hervormde kerk krijgt een nieuwe organisatievorm.
Besprekingen daarover zijn reeds geruime tijd gaande tussen de generale diaconale raad (GDR) en
het raoderamen van de synode. Vast staat wel. dat de sectie internationale hulpverlening (8IH)
van de hervormde kerk wordt opgeheven.
Het is de bedoeling, dat de GDR een
commissie werelddiaconaat krijgt
Daarmee zal de GDR de beleidsver
antwoordelijkheid voor het wereld
diaconaat duidelijk hebben overge
nomen. De organisatie van het we
relddiaconaat is in de hervormde
kerk al jarenlang een moeilijk punt.
Enerzijds participeert de hervormde
kerk (met tien kleine kerken) in de
Stichting Oecumenische Hulp aan
kerken en vluchtelingen. Maar dat
betekent niet, dat alle hulpverlening
naar het buitenland via deze stich
ting verloopt
Voor een deel gebeurt
dit namelijk rechtstreeks door de
SIH, een door de synode in 1958
ingestelde vaste commissie, aange
haakt aan de generale dlakonale
raad. Deze sectie draagt, wat de be
stedingen betreft, een geheel eigen
verantwoordelijkheid.
Voorlichting
Tegelijk heeft de hervormde kerk
zich steeds op het standpunt gesteld,
dat de samenwerking in de Stichting
Oecumenische Hulp (SOH) niet kon
betekenen, dat SOH ook de voorlich
ting en werving naar het grondvlak
ter hand zou nemen. Ten aanzien
van dit laatste ziet de generale dia
conale raad namelijk een heel duide
lijke eigen taak, omdat het wereld
diaconaat vooral de laatste tien jaar
erkend is als een wezenlijk deel van
de hele diaconale opdracht van de
kerk. Werelddiaconaat en gemeente-
diaconaat kunnen niet van elkaar
gescheiden worden.
Wel is geprobeerd het „buitenland
se" werk te concentreren binnen
SOH. Aan het bestuur van SOH
werd voorgesteld, het gehele bureau
van de hervormde sectie internatio
nale hulpverlening over te brengen
naar het bureau van SOH en daar
mee alle hulpverlening naar het bui
tenland via één bureau te doen ver
lopen.
Aangenomen werd, dat ook de ande
re kerken en organisaties, die parti
ciperen in SOH, een zelfde gedrags
lijn zouden volgen. Enkele SOH-
partners bleken eind 1976 hun eigen
structuur echter niet te willen opge
ven. Vandaar dat het nu de bedoe
ling is, de werkzaamheden van de
SIH in te brengen in een commissie
werelddiaconaat van de GDR, in af
wachting van de nog wel gewenste
integratie in SOH. Het zojuist ver
schenen jaarverslag van de GDR"
zegt daarvan: „Hoewel de deur, voor
wat de integratie betreft, nog niet is
dichtgeslagen, moet wel gezegd wor
den, dat het geruime tijd zal vragen
voordat het gewenste doel kan wor
den bereikt."
Daar komt bij, dat de gereformeerde
bond in de hervormde kerk (die tot
nu toe, zij het met enig voorbehoud,
nog altijd meedoet in het hervormde
werelddiaconaat dit in tegenstel
ling tot de zending, waarvoor men
een eigen organisatie heeft, de gere
formeerde zendingsbond) al heeft la
ten weten, grote bezwaren te hebben
tegen verdere integratie van het her
vormde werelddiaconaat in SOH.
Coördinatie
De nieuw te vormen commissie we
relddiaconaat van de GDR zal met
het moderamen van de synode en
andere organen van de hervormde
kerk, die betrekkingen met kerken
in het buitenland onderhouden, een
zodanige relatie opbouwen, dat er
van een goed gecoördineerd optre
den naar buiten de grenzen sprake
zal zijn, aldus een contactbrief van
de GDR. Daaraan heeft het in het
verleden namelijk nogal eens ont
broken.
Van de andere kant
Ds de Nie heeft Israël kennelijk niet
alleen van een andere kant willen
binnenkomen als gewoonlijk, maar
ook van een andere kant willen be
zien. Op deze zienswijze valt echter
wel het een en ander af te dingen.
Hij begint met te vertellen dat het
gebruik van de toegangsweg tot Is
raël via de Allenby-brug bepaald
niet wordt gestimuleerd (door wie?)
r>n dat slechts enkele bussen per dag
deze route volgen Daartegenover
een enkel cijfer: In het kader van de
open bruggen-politlek van de Israë
lische regering werd het land in 1972
bezocht door 176 000 ingezetenen
van de omringende landen. Maar ds
de Nie trof misschien een stille dag.
Ds de Nie meldt verder dat hij aan
de Arabische zijde van de grens
geen wapengekletter heeft gehoord,
en in Israël des te meer. Hij is kenne
lijk gezegend met een bijzonder se
lectief gehoor, of hij heeft zijn ge
sprekspartners met weinig zorg ge
kozen. Elke partij in een conflict
heeft haar haviken en duiven, en
wanneer men aan de ene kant met
duiven spreekt en aan de andere
kant met een havik, staat het resul
taat tevoren vast Ds de Nie weet
toch echt wel dat vele Arabische
leiders met meer invloed dan prof
Dessouki aan een erkenning van
Israël nog lang niet toe zijn. en als
zij het bestaansrecht van Israël wil
len erkennen, is de vraag: Van welk
Israël? Anderzijds moet ds de Nie
toch weten dat vele Israëli's over de
verhouding met de Arabieren en de
problemen met betrekking tot de
bezette gebieden een veel genuan
ceerder standpunt innemen dan
Moshe Arens
Amstelveen J. Sturhoofd
Van de andere kant (2)
Bij het lezen van een reisindruk van
ds de Nie, zie ik. als zijn reisgenoot,
zijn lachende gezicht weer voor me.
Vanuit gevoelens van vriendschap
en collegialiteit wil ik me tóch ver-
Onze adressen:
AMSTERDAM.
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tol. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 946
Westbiaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Poetbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwoto
Tel. 05200-17030
oorloven, een kritische opmerking
te maken bij de conclusies die hij
trekt. Het is inderdaad zo dat er bij
veel gesprekken met Arabische poli
tici en zelfs ook bij de Palestijnse
strijders het wapengekletter ont
brak. Tot de spijt van de ds. de Nie
ontbrak dit niet in een gesprek met
een lid van de Likud-partij. in het
Israëlische regeringsgebouw.
Ik zou ds. de Nie de volgende vragen
willen stellen:
Is de taal die wij gedurende onze
studie-reis opvingen een taal die is
ingegeven door de wens om objec
tieve informatie te verstrekken, of
hebben propaganda-motieven een
duidelijke rol mee gespeeld?
Moesten we ook niet proberen te
luisteren naar wat NIET wordt ge
zegd. en soms van even groot of
groter belang blijkt te zijn?
Is het niet enigszins een pretentie
om te denken dat wij nu weten hoe
het daar moet? En zijn daarom uit
drukkingen als. „een enorme kans
gemist wordt", „Gaat die van Israël
nu de andere kant uit? Het is niet te
hopen," „Toch moet het die kant
uit," niet wat pretentieus?
Ook na deze zeventien-daagse stu
diereis kunnen wij niet tot de Arabi
sche landen en Israël zeggen hoe de
oplossing gevonden kan worden.
Deo hu( M. Cohen
Van de andere kant (3)
Och, dat wij christenen toch eens
ophielden Israël te betuttelen. La
ten wij ons toch geen zand in de
ogen laten strooien, want nog steeds
zeggen de vijanden van Israël:
„Komt laten wij hen als volk verdel
gen, zodat aan de naam van Israël
niet meer wordt gedacht". (Psalm 83
vers 5) Steun Israël, allereerst met
gebed, maar ook met geld. door hun
produkten te kopen en door de va
kantie in Israël door te brengen:
Laat voor ons gelden: „Ik zal zege
nen wie u zegent" (Genesis 12 vers
3)
Adorp H. Mollema
Handoplegging (2)
Hierbij een reactie op het Ingezon
den stukje van dr. K. J. Kraan over
de handoplegging. Ik ben bezorgd
over het wegzakken van dit belang
rijke fundament. In Hebreeën 6 le
zen we. dat de leer van oplegging der
handen net zo'n belangrijk funda
ment is als bij voorbeeld de leer van
dopen en de leer van de opstanding
der boden, om er nog twee te noe
men. De handoplegging is een ge
weldig teken van Gods genade over
Zijn gemeente. Van het Individueel
zegenen van personen in tijden van
ziekte en nood tot aan bet uitspre
ken van Gods zegen over heel de
samengekomen gemeente op de
zondag. Vooral het individueel zege
nen van personen, door middel van
handoplegging vindt, dacht ik, meer
plaats buiten de officiële kerken dan
erbinnen. Mogen we. als gelovige,
een handoplegging vragen van onze
ouderling of predikant? Het word je
nooit verteld, men spreekt hier niet
over. of weet men er niet van?
H. Turkstra-Bijma
Deze rubnek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor gedichten, open brieven, oproepen
o( reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden). De
inzendingen voor deze rubriek dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor. Het is ons helaas niet mogelijk over elk geval
van bekorting of nietplaatsing (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen. Brieven adresseren aan: Secretaris hoofdredactie Trouw,
Postbus, 859, Amsterdam. Bij publicatie worden naam en woonplaats van de
schrijver vermeld
Folkerts (2)
Het schijnt mevrouw J. Struik-
Smitskamp te ontgaan, dat het pri
mair noodzakelijk is Folkerts zo op
te sluiten, dat ontvluchten is uitge
sloten. Opsluiting van een gearres
teerde in een kazerne van de mare
chaussee mag dan ongebruikelijk
zijn, hier is het gezegde van toepas
sing „nood breekt wetten". Terroris
ten die onschuldige mensen om
brengen, verdienen zonder meer de
doodstraf, hoe afschuwelijk deze
straf op zichzelf ook is. Zachte heel
meesters maken stinkende wonden;
daarom zal alleen een zeer harde en
efficiënte aanpak gunstige resulta
ten kunnen opleveren. Echt grieze
lig zou het pas worden indien de
betrokken regeringen niet alles in
het werk zouden stellen om deze
gangsters te grijpen en vervolgens
te berechten.
Bussum H. Hettema
Hokken (2)
Hoe kan een daad. die precies het
zelfde is als die van een uur later
(met de huwelijkssluiting ertussen,
dat wel,) zondig zijn? (Vraagt ie
mand in „Trouw" 19 oktober). Een
plakje worst, dat een kind alvast
van de gedekte tafel pikt als moeder
nog in de keuken bezig is. en het
kind niet meer kan wachten, is pre
cies hetzelfde plakje dat het kind 10
minuten later van de moeder had
mogen nemen, na 't beginnen van de
maaltijd. Het gaat niet om de daad
zelf. maar hoe ga Je met de daad om.
Rijswijk P. ten Cate-Kroon
Gollwitzer (2)
Johannes de Doper was een profeet,
die de opdracht had de komst van
Jezus de Gezalfde, het Lam Gods,
aan te kondigen. Hellmut Gollwitzer
is een discipel, die zoveel van zijn
Leermeester heeft geleerd, dat hij in
staat is zijn boeken, zoals: „En bren
gen, waarheen gij niet wilt", „De
vrede van God en de vrede van de
wereld", „De dood heeft niet het
laatste woord", enz. enz. te schrij
ven, op dusdanige wijze, dat wij hem
daarin herkennen, als de man, die
met Jezus is.
Amstelveen E. C. Dekker-Meij
Kinderen in de kerk
Geef kinderen volledig plaats in de
kerkdienst, aldus een nota van de
Provinciale Hervormde Jeugdraad
Zuid-Holland. Maar laten we dan
ook zo reëel zijn de kinderen als
volwaardige leden van het gezin
doen deelnemen aan de dienst van
schrift en tafel. Zoals het O.T. het
aangeeft, bij de uittocht uit Egypte.
Nigtevecht H. Rensenbrink
Irritatie (2)
Mogadisjoe
Het kan verkeren als we de gebeur
tenissen van de afgelopen weken
kritisch beschouwen. Een groep
goed geoefende commando's van
het Westduitse leger voert een suc
cesvolle actie uit in het buitenland
Nu is daar behalve het opzettelijk
doden van de kapers weinig op
tegen. Waar elke niet-Dultser wel
tegen zou moeten zijn, is het mee
doen aan het verheerlijken van deze
commando's. Zij worden zelfs ten
voorbeeld gesteld aan de Duitse
jeugd. Wat de gevolgen zullen zijn,
laat zich makkelijk raden. Beseffen
wij dan niet dat deze militairen ko
men uit dezelfde kringen en milieus
als waaruit 40 jaar geleden het
Duitsland van toen zijn fanatieke
soldaten betrok Het Is dan ook de
zaak omkeren als we nu deze Duitse
soldaten op een voetstuk plaatsen
en hun tegenstanders verachten.
Voor die soldaten ben ik veel banger
dan voor die tegenstanders.
Den Haag L. van den Berg
Dinsdagmorgen las ik het ingezon
den stuk van Hilde Slotemaker die
kritiek uitte op de Nederlandse dele
gatie bij de conferentie van Belgra
do. Volgens haar is het maar een
kleinigheid van wat daar aan men
senrechten mankeert, vergeleken
met wat dat bij ons is!
Dinsdagmiddag hoorde ik via de
nieuwsberichten, dat een rechtbank
te Praag twee dissidenten heeft ver
oordeeld tot gevangenisstraffen van
37, en 3 jaar voor het plaatsen van
een soortgelijk „ingezonden stuk"
als Hilde heeft gedaan. Tel uit je
winst. Hilde!
PvdA-congres (4)
In mijn jonge jaren bestonden er
alom in den lande bloeiende Oranje
verenigingen, die ten doel hadden
de liefde voor het Huis van Oranje-
Nassau levendig te houden. Toen
het koningschap door zo goed als
alle politieke partijen in Nederland
was geaccepteerd, verflauwde de be
langstelling voor de Oranje-vereni
gingen. Nu evenwel één van de twee
grootste politieke partijen zich heeft
uitgesproken vóór de republiek en
tegen het koningschap, lijkt de tijd
gekomen om massaal de Oranje
verenigingen tot nieuw leven te
brengen. Oranjeklanten aller pro
vincies, verenigt u!
Ede L. Schipper
PvdA-congres (5)
De Partij van de Arbeid heeft op het
jongste congres haar ware aard ge
toond. Dat een Nederlandse politie
ke partij een besluit neemt waarvan
de consequentie zou zijn dat het
Huis van Oranje buiten de regering
van ons land geplaatst wordt, kan
niet anders dan verbijsterend ge
noemd worden. Het is door en door
on-Nederlands en miskent ten diep
ste ons volkskarakter. De pleister
tjes welke mevrouw Ien van den
Heuvel op die wondjes heeft willen
plakken, zijn ronduit een lachertje.
Eén ding is mij wel duidelijk: Als de
kiezers van 25 mei j.L dit geweten
hadden, dan zou de Partij van de
Arbeid wis en zeker een behoorlijk
stemmenverlies geleden hebben.
Dan hadden wij thans al lang niet
meer met de misère van de Kabi
netsformatie gezeten. Immers een
politieke partij die dergelijke din
gen presteert kan maar beter buiten
het regeerkasteel blijven. Het is een
goede zaak als alle echt Nederlandse
partijen deze dingen op klare wijze
aan ons volk voorzetten dan kunnen
er spijkers met koppen geslagen
worden.
Barendrecht
P. Dubbeld
Beekbergen
P. J. van der Spek
Boycot Outspan
Boycot Outspan kondigt een actie
aan, die gericht zal zijn tegen Zuid-
Afrika. Dit comité zegt dat het zich
inzet voor de bevrijding van de
zwarte bevolking. Het vroegere An-
gola-comité deed dat ook. In plaats
van bevrijding van Angola en Mo
zambique is er in die landen nu een
marxistische regering, waaronder
de bevolking zucht. Het ziet ernaar
uit. dat het de actiegroepen niet
gaat om de bevrijding van de zwar
ten. maar om versterking van de
communistische invloedssfeer.
Uden N.-Br. M. Vischer-Dckker
PvdA-congres (6)
Eindelijk weten we waar we met de
PvdA aan toe zijn. Op het congres is
uitgesproken dat het koninklijk
huis maar moet verdwijnen. Ook het
christelijk onderwijs staat op het
spel. De vraag komt dan ook op:
beseffen die mensen en vooral de
christenen die op de PvdA gestemd
hebben (en bovengenoemde punten
ter harte gaan) wat ze gedaan heb
ben om op die partij te stemmen
(daar zij mede verantwoordelijk
zijn) of worden wij weer in slaap
gesust en maar doen of er niets aan
de hand is. Laten we op onze hoede
zijn voor dat het te laat is.
Veenendaal H. Haan
PvdA-congres (7)
Wat Is het Nederlandse volk in de
laatste tweehonderd jaar hard voor
uitgegaan. Wij zijn nu weer even ver
als voor die tweehonderd jaar. Wij
hebben weer prinsgezinden en repu
blikeinen. Ook toen was er een oran
jegezinde en een republikeinse
groep. Men sprak toen van prinsge
zinden en patriotten. En de patriot
ten werden al spoedig kezen ge
noemd. En nu zeggen de kezen van
nu, als een doekje voor het bloeden:
„Wij zouden toch koningin Juliana
of prins Claus als presidente of pre
sident kiezen". Maar u hebt niets te
kiezen. Het Nederlandse volk heeft
voor vierhonderd jaar reeds gekozen
voor het Oranjehuis. De naam kezen
voor de patriotten „echte vaderlan
ders" is verouderd. De republikei
nen zullen wel de naam uilen krij
gen. En uilen zal wel spoedig huilen
worden evenals in 1795. Wat een
vooruitgang.
Hoogeveen J. Renema.
LEEUWARDEN Tweehonderd en
vijftig Nederlandse personen en or
ganisaties hebben in een half jaar
samen voor acht ton aandelen ge
kocht van de nieuwe oecumenische
ontwikkelingscoöperatie EDCS.
Deze coöperatie, opgericht door de
wereldraad van kerken en gevestigd
in Amersfoort, verstrekt sinds au
gustus „zachte" leningen aan kleine
ontwikkelingsprojecten in de derde
wereld, die de arme bevolkingsgroe
pen ten goede moeten komen. El
ders In de wereld is tot nu toe ruim
twee en een half milhoen voor dit
doel bijeengebracht, vooral door
kerken en kerkelijke organisaties.
De kerken kunnen rechtstreeks lid
worden van de EDCS. Speciaal voor
particulieren, werkgroepen en orga
nisaties, die niet in kerkelijk ver
band werken, heeft de raad van ker
ken in ons land vorig Jaar de Neder
landse vereniging tot steun aan de
oecumenische ontwikkelingscoöpe
ratie opgericht. Men wordt lid door
een deelname van tenminste vijf
honderd gulden en door een contri
butie van 25 gulden.
DRESDEN (DPA) - De evangeli
sche kerken van OostrDuitsland
hebben In een brief aan de nationale
raad van kerken in de Verenigde
Staten de neutronenbom „een teken
van onredelijkheid" genoemd. Het
is volgens de Oostduitse protestan
ten een Irrationeel verlangen naar
veiligheid, omdat het gebaseerd is
op dreiging met geweld, wantrou
wen en vrees in plaats van vertrou
wen en samenwerking.
De brief is namens de Oostduitse
protestanten geschreven door de
Oostberlijnse evangelische bisschop
Albrecht Schönherr en bekendge
maakt aan het einde van de synode
der Oostduitse evangelische kerken.
Hij bekleedt dit ambt al sedert 1969.
FORMULE DES DOODS K
In Japan is het slotstuk opgevoenkj
van de wereldkampioenschappen,
„Formule 1wagens, zoals dat T 1
ongeveer heet. Het zijn die snelle
schuf-wagena die af en toe over on»r
beeldbuis razen, en die nu al weer
zoveel jaren lang een aantal dodeieei
eisen. Ook dit slotstuk deed dat. Bvii
vielen drie doden en een aantal iaii
mensen kwam in het ziekenhuis |in
terecht doordat een van de ni
„coureurs" over de vangrail |te:
heensloeg bepaalde kranten m
hadden er maandagmorgen al weéoi
een adembenemende foto van, »n
tenslotte: als het maar betaalt. Meld
kan zich afvragen wanneer er een e
einde komt aan dit spel met de
dood. „Formule 1" kan dan ook d<
beter formule des doods genoemd 1st
worden. Met sport heeft het volgen h
velen allang niets meer te maken, rb:
Intussen schijnt de Zuidafrikaansier
regering ook niet van haar „sport" sti
af te brengen. Die sport bestaat in|M
een soort kleinere van de zwarte i C
meerderheid. Men verwacht daar jet
zelfs vrede van, op den duur, zoals
minister Kriiger verklaard heeft. Ier
Kortzichtiger politiek is in de |v
tweede helft van deze twintigste $t<
eeuw nauwelijks denkbaar. Men
moet met blindheid geslagen zijn. »ui
En dat is dan ook het geval. Deze
mensen weten niet beter en hebbetei
zich zo ingegraven in hun eigen ig:
toekomstbeelden en -gedachten dit
ze voor geen enkele redelijke, laat idc
staan evangelische stem meer lei
bereikbaar zijn. In verband met di|m
laatste mogen met name
confessionele partijen zich wel eeri
afvragen of degenendie hen in
regeringsinstanties
vertegenwoordigen en die in het
verleden van een zelfde
kortzichtigheid blijk gaven
mogelijk van gedachten veranderd
zijn. Zij gaan wel steeds minder
mensen vertegenwoordigen. Datz|
te overwegen zijn. Eenvoudig omdi
steeds meermensen gaan weigerei
in deze fprmule des doods te
geloven. Het wordt al te duidelijk
waarop bepaalde machthebbers
zijn.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nieuwveen: J. J. C. Dt_
kand. te Oegstgeest: te Monster t
Verboom, kand. te Nieuwerkerk %st
IJssel. hn,
Bedankt voor Putten en v
Schoonhoven: H. Smit te IJsselr
den; voor Randwijk (toez.) G.
jesgraaf te Harskamp.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Aalsmeer: R. J. de J<Pl
te Drachten. q
Aangenomen naar Ulrum: C. ta
Plooy te Dokkum. i j
Bedankt voor Leeuwarden-West £k
W. Kempenaar te Drachten. t
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Nieuw-Leusden: J. h i
Gelder, kand. te Sneek. tS
Bedankt voor Hasselt: G. Mulders
Den Haag-Oost-Scheveningen; vcye
Mariënberg: J. Hoorn te GrootegafcA
voor Schildwolde: H. Folkers
Grijpskerk-Niezijl.
ia!
CHR. GEREF. KERKEN s,
Beroepen te IJmuiden-Beverwijk;
Kievit te Ermelo.
Bedankt voor Hilversum-Oost:
Bijkerk te Aalten.
|n
GEREF. GEMEENTEN Jg
Beroepen te Leerdam: L. Vogelaar^,
Elspeet.
Bisschop Gijsen
De brochure „Huis op de rots hfo
op het zand", die bisschop Gij!
van Roermond heeft geschreven
een bezinning op de situatie van
r.k. kerk in Nederland, trekt gï
belangstelling. De eerste druk v
15.000 was na enkele dagen uitv
kocht. Thans zijn reeds 30.000 ex«
plaren bij de persdienst van het
dom Roermond besteld. Honderd
bestellingen zijn binnengekon
uit België, Duitsland en Frankri-'
In deze brochure wijst bisschop
sen de opvattingen van de „nf1
christenen" af.
Ds H. Steenhuis
Op 81-jarige leeftijd is overleden
oud-legerpredikant ds H. Steenhl ij
te Ermelo. Ds Steenhuis, die
1946 tot '1961 legerpredikant in vakt
dienst was, is vooral bekend gew
den als stichter van het centri^
voor de protestantse geestelijke j,
zorging der Nederlandse stri
krachten „Beukbergen" te Huis
Heide. Hij was er elf Jaar directe
van. Voordat hij legerpredik rt,
werd, was ds Steenhuis eerst bij t
onderwijs werkzaam en vervolgt.,
gereformeerd predikant te Kr<L
menie en te Sneek.
1.
ROME (CIC) De bisschopperfi
node heeft zaterdag en maand
twaalf van de vijftien leden gekoj v
van de permanente raad van de'
node, die de komende drie jaarfrii
men met het secretariaat de uitij e
ring van de sluiten gaat verzorfbj
en de nieuwe synode van 1980 vtu,
bereidt. De overige drie leden
noemt de paus.
Onder de twaalf zijn geen
ders.
