i
Schoolproject over verkiezingen
Itouwring
kwijt?
De tekening van een lezer
Cevno geeft handzaam materiaal voor scholieren
I
:ommentaar
4'
isplan voor export (1)
lisplan voor export (2)
lilitie ontdekt alcoholstokerij
Voor ruim ton aan
kleding gestolen
Royal Nederland
Ook weekeinde
warm
hawkeye
rug van de juf
stukje brood
iG 21 OKTOBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
ide van het Centraal Orgaan
N.de economische betrekkingen
a buitenland heeft het Neder-
bedrijfsleven andermaal de
tk)k geluid over onze export.
in oktober van het vorig jaar
middel van de „Exportnota
bij de regering al gewezen was
noodzaak van een agressief en
ief export- en exportbevorde-
eleid, houdt het Centraal Or-
iu een pleidooi voor een crisis-
(risisplan voor de export zal
iet nieuwe kabinet in overleg
t bedrijfsleven moeten wor-
igesteld.
mensen een bestaan vindenAan het
bedrijfsleven ligt het niet. Dit is, zo
mag toch worden aangenomen, kien
genoeg op het aanboren van nieuwe
markten. Dat blijkt ook wel uit het
feit, dat van ons bruto nationale
produkt (alle geproduceerde goede
ren en diensten tezamen) ongeveer
60 procent wordt uitgevoerd.
De oorzaak, dat het zo slecht gaat
met de export is een andere. Niet
alleen is ons kostenpeil sterk geste
gen, maar een extra probleem be
zorgt ons de harde „dure" gulden.
En dan is er ook nog de kwestie van
de verzadiging in de totale wereld
economie.
lannenmakers willen de rege- Daarnaast missen onze exporteurs
log eens extra attent doen zijn de steun en begeleiding van de over-
zorgelijke situatie, waarin de heid, althans in de mate, die expor-
(t verkeert, temeer omdat in teurs in het buitenland wèl krijgen
jsector zo'n anderhalf miljoen van hun regeringen.
door Piet Hagen
die regeringshulp niet uitge-
dan verliezen we steeds meer
als exportland en zal het
alleen maar zijn, dat het
werklozen nog verder gaat
'cfnen.
m is te hopen, dat de nood-
(jvan het Centraal Orgaan (ver-
'oordiger van ons gehele be
ven) in Den Haag gehoor zal
voor extra maatregelen. In
Tt misplaatst optimisme (het
imers goed met de export)
iet Centraal Orgaan zelf in het
n meegedaan aan een stukje
iak" door zich niet krachtiger
:etten tegen de opheffing van
trale Kamer van Handelsbe-
ng. Dit valt te betreuren.
zaken nemen echter geen
'(Het is goed, dat het Centraal
Orgaan thans duidelijk heeft uitge
sproken, waar de schoen wringt.
Ongetwijfeld zal er door de regering
die toch ook met deze problemen
worstelt naar de argumenten van
het Centraal Orgaan worden geluis
terd.
Er dient namelijk terstond te wor
den gehandeld. Een groot deel van
ons bedrijfsleven verkeert in de rode
cijfers. Op de wereldmarkt is onze
positie als handelspartner vooral in
het laatste half jaar danig verzwakt.
Met hulp van de overheid die
overigens een toch wel drastisch ma-
tigingsbeleid als een' oplossing voor
de problemen ziet kan het getij
nog worden gekeerd. De steun van
bedrijfsleven en vakbeweging kan
vanzelfsprekend niet worden
gemist bij een poging tot verbetering
van onze exportpositie.
INDRIES (ANP) De rijkspo-
in Zaltbommel en de douane-
che hebben gistermorgen een
gedaan in een klandestiene
rij in een schuur achter een
lerij in de Gelderse plaats St.
les (gem. Heerewaarden). De
rij was volledig in bedrijf en
^en produktiecapaciteit van 50
llcohol (96 procent) per uur.
Verder werden aangetroffen een gro
te hoeveelheid suiker en gist en on
geveer 800 liter bereide alcohol. Al
les werd in beslag genomen, aldus
de rijkspolitie.
De boer, zijn zoon en een stoker uit
Bladel werden aangehouden en na
verhoor weer in vrijheid gesteld. De
gehele installatie is in beslag geno
men en zal worden vernietigd.
ALKMAAR Onlangs ontvin
gen alle scholen een dikke en
velop, waarin materiaal zat
voor een project over de eerste
directe Europese verkiezingen,
die (waarschijnlijk) volgend
jaar gehouden worden. De zen
ding was afkomstig van het
Centrum voor Europese vor
ming in het Nederlandse onder
wijs (Cevno) in Alkmaar. Als de
Nederlandse scholieren geen
bewust kiezende Europeanen
worden, zal men het Cevno
geen verwijt kunnen maken.
Het project „Europese verkiezingen
op school" is slechts één van de vele
activiteiten die het Cevno onder
neemt. Het Cevno is destijds opge
richt op initiatief van dr W. J.
Schuyt, lid van het Europese parle
ment. In het bestuur zijn alle grote
onderwijsbonden vertegenwoordigd.
Volgens de statuten wil het Cevno
bij scholieren „begrip wekken voor
de noodzaak van samenwerking tus
sen de volkeren van Europa en tus
sen deze en de andere volkeren in de
wereld." Uit allerlei bijdragen en
subsidies heeft het centrum hiervoor
per jaar zo'n half miljoen gulden
beschikbaar.
Gezien de Nederlandse angst voor
politieke beïnvloeding op school is
de eensgezindheid waarmee deze Eu
ropese voorlichting wordt gegeven
nogal opmerkelijk. Is de Europese
Gemeenschap zo'n onschuldige, po
litiek neutrale zaak dat links en
rechts, confessioneel en openbaar
hier met hetzelfde lesmateriaal uit
de voeten kan?
Lange tijd heeft het er wel op gele
ken, dat Europa een onderwerp was
dat ver boven de Nederlandse gevoe
ligheden uitrees. Maar nu de directe
verkiezingen voor het Europese par
lement hun schaduw vooruit wer
pen, begint Europa de politieke ge
moederen toch wat meer te verhit
ten. Zowel uiterst links (CPN en
PSP) als uiterst rechts (SGP en
GPV) hebben in juni tegen het ver
drag inzake de Europese verkiezin
gen gestemd. Ook binnen de Partij
van de Arbeid worden sceptische ge
luiden vernomen. Vorige week hield
de socialist Arie van der Hek in deze
krant een pleidooi tegen dit „schijn-
democratisch ritueel". En minister
Jan Pronk waarschuwde in Vrij Ne
derland voor Europa als „kapitalisti
sche supernatie".
Illustratie uit leerlingenboekje van het Cevno.
Nog altijd wordt in sommige publi-
katies van het Cevno de indruk ge
wekt, alsof Europese samenwerking
het antwoord biedt op alle proble
men. Of het nu gaat over de vervui
ling van de Rijn of over de jeugd
werkloosheid, over de energiecrisis
of over de armoede in de derde we
reld, steeds blijkt de oplossing in
Straatsburg of Brussel te liggen. Die
oplossing is natuurlijk nog niet vol
maakt, omdat de negen EG-landen
nog gebrekkig samenwerken, maar
dat zal in de toekomst wel beter
worden, suggereert het Cevno.
Hoewel de brochures van het Cevno
dus niet vrij te pleiten zijn van een
zekere eenzijdigheid, wordt de voor
lichting de laatste tijd wel genuan
ceerder. Stemmen als van Pronk en
Van der Hek worden nu netjes afge
drukt om de leerling te laten zien,
dat het in Europa niet allemaal roze-
geur en maneschijn is. De argumen
ten tegen directe Europese verkie
zingen worden eerlijk vermeld, al
worden ze tenslotte met een breed
gebaar van tafel geveegd.
Ook de informatie over Europa en
de derde wereld is op sommige pun
ten gekleurd door Westers eigenbe
lang. Maar het project dat het afge
lopen schooljaar proefdraaide en en
kele pedagogische academies (en
via hospitanten op lagere scholen)
geeft verschillende openingen voor
een meer kritische benadering. Er
wordt ronduit over „Europees impe
rialisme" gesproken. Een hulppro
ject in Senegal (een commerciële
onderneming die luxe groenten voor
export verbouwt) wordt duidelijk
bekritiseerd.
Niet blind varen
Wat kunnen scholen met het lesma
teriaal van Cevno doen? Rustig ge
bruiken, dunkt me, bij lessen
wereldoriëntatie, maatschappijleer,
geschiedenis, aardrijkskunde, eco
nomie. en noem maar op Maar dat
betekent niet dat docenten blind
moeten varen op het vaak heel aan
trekkelijke en handzame materiaal
van het Cevno.
Want hoe kritisch het Cevno zich
soms ook tegenover Europa opstelt,
uiteindelijk blijft het een Europese
bril die zij de scholieren voorhou
den. Dat kan men het Cevno niet
kwalijk nemen. Daarvoor is het cen
trum in het leven geroepen en daar
toe wordt het gefinancierd. Scholen
kunnen daar best gebruik van ma
ken. maar uiteindelijk is de verant
woordelijkheid van docenten
breder.
Als het bijvoorbeeld over de Europe
se verkiezingen gaat kan het best
interessant zijn eens een ander ge
luid naar voren te halen. Bijvoor
beeld door een wat kritisch gestelde
politicus uit te nodigen. Of door
mensen van boerenorganisaties.
vakbonden of actiegroepen erbij te
halen.
Dat het Cevno probeert de wat al te
nationale aanpak van veel school
boekjes te doorbreken is op zichzelf
een winstpunt. Maar als we toch
bezig zijn de bakens te verzetten,
doen we er goed aan ook over de
grenzen van Europa heen te kijken.
Op weg naar een meer mondiale
vorming kan het Cevno de school
wel een dienst bewijzen, maar meer
dan een eerste handreiking kan dit
niet zijn.
EDE (ANP) Uit een kledingzaak
aan de Dorpsstraat in Lunteren is
voor 132.000 gulden gestolen aan
kleding. Ontdekt werd dat 275 kos
tuums waren verdwenen, dertig le
ren jasjes en een aantal blouses.
ADVERTENTIE
Geluk bij een ongeluk dat Royal Nederland
een polis heeft voor al uw kostbaarheden.
verzekering maatschappij nv
Rekeningen, bij voorkeur in tiggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent, Postbus 859,
lam. Naam en adres aan achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon
DE RECHTEN VAH PE-ttEhS
•PRAAC^
u u4rscW>\ x»A.V" V-tASsev> ba»da. V»a.v\cie.v\
V>e.V\V M TMP£.*im_isT
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Wie niet mocht geloven dat ok
tober in sommige jaren goed is
voor een onvervalste nazomer,
kan deze week die onjuiste ge
dachte wel van zich afzetten.
Zuidelijke stromingen bouwen
er een echt feestje van waarbij
het kwik in de thermometer
flink aan het swingen is geraakt.
Want immers begin deze week
nog acht tot negen graden Celsi
us maximaal in Groningen, de
laatste dagen standen van ze
ventien tot 21 graden. Het is erg
goed getroffen dat het mooie
weer juist in de herfstvakantie
voorkomt en ook uit de agrari
sche sector klinken zeer lovende
geluiden op. Oktober geeft wel
vaker eens een enkele mooie vrij
warme dag, maar zo'n lange se
rie dat is toch wel opmerke
lijk.
Ook gisteren kon er weer volop
gesmuld worden met Kampen
op negentien (woensdag zeven
tien, dinsdag dertien), Rozen
burg en Roosendaal op twintig
graden, België 21, Parijs en zuid
west-Frankrijk 23 en St. Girons
met föhneffect vlak ten noorden
van de Pyreneeën 25 graden.
Het plezierige is, dat de wijn
maand er nog steeds geen ge
noeg van krijgt. Hij behoeft nau
welijks bij te tanken. De zuide
lijke winden vloeien ook tijdens
het weekend op ons toe, waarbij
het weer ook op zaterdag en
zondag als vrij warm betiteld
kan worden.
Van tijd tot tijd meekomende
frontjes zijn lachertjes, waar de
zon gemakkelijk om heen
schijnt of een doodenkele bui,
waarbij je de indruk krijgt dat
die een vergissing is. De kans op
zo'n buitje is wel iets groter ge
worden nu de temperatuur in de
hogere lagen (boven het altocu-
mulusniveau) iets is terug ge
gaan bij wat ruimende wind in
de richting van zuidwest, maar
zo'n bui zal toch verspreid blij
ven. Donderdagmorgen deden
zich onweersverschijnselen voor
in het Kanaal onder meer bij
Guernsey en Jersey, eerder deze
week was het stortregenen ge
blazen bij Perpignan, in zuid
oost-Frankrijk waar zestig milli
meter werd gemeten. Dat de ho-
gedrukgebieden van Finland via
de Alpen tot Sicilië in de lage
landen zo'n uitspatting zouden
toestaan, wil er bij mij niet in,
vandaar dat ik het op iets lange-
re termijn ook houd op „overwe
gend droog". De uit New Found-
land afkomstige depressie die in
de richting van West-Europa
den Celsius. Vervolgens brak
rond de twintigste oktober een
echt winteroffensief los met
laagste waarden in Martinistad
minus 4.6 graden Celsius. Een
rustende boer van 97 jaar ergens
in Friesland weet zich nog goed
te herinneren, dat hij toen in
begin oktober hooi (stuivend) in
een schuur bracht. Ondanks
ontbloot bovenlijf was het zwe
ten geblazen. Rond 20 oktober
zag hij de schooljeugd op sloot
jes schaatsen.
Wetrraporten va
gisteravond 10 u
Amsterdam
De BUt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
VUsslngen
koerste, zal ook wel weer een
stopteken krijgen.
In 1968 was het begin november
zelfs nog twintig graden in het
zuiden. Daags tevoren (31 okto
ber) was het recordwarm ge
weest voor de tijd van het jaar
met De Bilt op 19.9 en Eindho
ven 20.4 graden Celsius. Op 21
oktober 1969 trainde Keessie
Verkerk in zwembroek op de
kunstijsbaan.
Verder zullen onder oudere le
zers er zeker enkele zijn die de
wonderlijke temperatuurslinge-
ring van oktober 1908 zich nog
voor ogen kunnen halen. Volop
zomer was het in die eerste okto
berdagen: Sittard 26.7, Breda
27.8, Goes en Rotterdam 26.4,
Hoorn 25.6, De Bilt 26.2 en zo
waar Groningen-stad 27.2 gra
Zo'n unieke oktoberfilm is later
nooit meer vertoond. Op dit
ogenblik is er ook wel winterkou
genoeg voorhanden in Rusland
waar het 's nachts tien tot twin
tig graden vriest (in de noorde
lijke gebieden) en er vrij uitge
breid sneeuw is gevallen op de
voorafgaande dagen. Maar deze
kou kan West-Europa niet berei
ken. Een herhaling van een
stunt als 1908 ligt dus niet zo
voor de hand.
Verbetering, de dagboekfrag
menten over het weer in de acht
tiende eeuw zie overzicht van
gisteren waren mij ter hand
gesteld door nazaat P. J. van der
Spek, van beroep arts (en niet
boer) te Beekbergen.
Aberdeen
Athene
Berlijn
Bordeaux
Bruuel
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbruck
Klagenlun
Kopenhagen
half bew.
half bew
licht bew
licht bew
licht bew
zwaar bew.
half bew
zwaar bew.
zwaar bew.
onbew
onbew.
regen
onbew
zwaar bew.
zwaar bew
geheel bew.
onbew.
onbew
geheel bew.
Max. neerslag
temp 1-19 uur
10
Locarno onbew. 17
Londen half bew 10
Luxemburg zwaar bew.
Madrid licht bew. 21
Malaga hall bew. 23
Mallorca zwaar bew. 24 q
Munchen mul 11
Nice zwaar bew. 22
Oslo regen
Parijs Uchi bew. 23
Rome licht bew. 21
Split onbew ai
Stockholm geheel bew. 9
Wenen mul 9
Zurich licht bew. 12
Caaa Blanca licht bew. 21
Istanbul onbew 18
Las Palmas zwaar bew. 23
New York geheel bew.
Tel-Avtv licht bew 22
Tunis licht bew 27
HOOOWATER zaterdag 22 oktober VUs
slngen 10.08-22.52. Haringviietsiuizen
10.31-23.01. Rotterdam 12 19- -. 8chevrnin
gen 11.27-23 54. IJmulden 12.11-, Den
Helder 2.56-15 18, Haritngen 515-17 31.
Delfzijl 1.34-20 37
fTr miljoenste in overloon
nationaal oorlogsmuseum in
Noordbrabantse Overloon
ri lit de Stichting Nederlands Na-
aal Oorlogs- en Vereetsmu-
1 n staan twee belangrijke ge-
rtenissen te wachten. Vandaag
om een uur of één, verwacht
de vier miljoenste bezoeker,
over precies een week opent
s Beatrix de nieuwe vleugel
het documentatiecentrum.
rdoor dat deel van het museum
een derde groter wordt.
•1 Overloon in een niet zo
Jcelijk bereikbare hoek van het
i ligt nog nèt in Brabant, iets
noorden van Venray heeft
museum niet te klagen over
"ek aan belangstelling: 27 jaar
opening (25 mei 1946) kwam
fine miljoenste bezoeker binnen
linds die dag in april 1973 liep
-^bezoekersaantal zo hard op. dat
vierde miljoen er maar vier jaar
deed. De bezoekers komen
_j/al uit Nederland. Duitsland,
Wand, België, Frankrijk en
4£nka Veel volwassenen, maar
steeds meer schoolklassen
„Overloon", zoals we het museum
gemakshalve maar zullen noemen
is geen oorlogsmuseum met alleen
maar wapenvertoon. zoals ze nogal
eens in het buitenland te vinden
zijn. „De meeste andere zijn opge
zet ter meerdere glorie van het le
ger". zegt conservator J. van Daal,
die tevens secretaris van het be
stuur is en groepen rondleidt.
„Overloon is niet alleen maar her
innering. Ons museum heeft vooral
een boodschap voor de generatie
van na de oorlog. Het wil waarschu
wen en aanklagen. Een waarschu
wing voor nieuwe oorlogen, een
aanklacht tegen de uitwassen van
de oorlog, de onderdrukking op
veel plaatsen in de wereld. Ons
motto is: „Het museum van Over
loon, een appèl aan het geweten
van de mensheid".
Het museum staat op historische
grond, en eigenlijk is heel Overloon
een museum. Het plaatsje bestaat
uit louter nieuwbouw, want in 1944
is het totaal verwoest. Daar werd
drie weken lang tijdens de bevrij
dingsoperaties een tankslag gele
verd tussen Amerikanen, Engelsen
ep Duitsers. De slag begon in de
nacht van 26 september 1944 en
eindigde pas in de middag van 16
oktober. Alle partijen leden zware
verliezen, en behalvë de talrijke
doden en gewonden waren er veel
vermisten. Een paar maanden gele
den nog vond men de stoffelijke
overschotten van twee Amerika
nen. Toen na de bevrijding van het
zuiden de geëvacueerde boeren te
rugkwamen, troffen ze hun lande
rijen aan met mijnenvelden, oor
logsgraven en allerlei oorlogsmate
riaal. Het verzamelen van dat laat
ste, waarbij de Engelsen geholpen
hebben, was het begin van het mu
seum. In 1945 al werd de stichting
in het leven geroepen, die van alle
kanten steun en materiaal kreeg en
nog krijgt.
Het museum bestaat uit drie delen
het park waar het grote materiaal
tentoongesteld is kanonnen en
tanks, met elk hun eigen geschiede
nis: dan de wapenhal met het klei
nere oorlogsmateriaal, en ten slotte
het documentatiecentrum, door de
heer Van Daal de belangrijkste af
deling genoemd Hier wordt de edu
catieve doelstelling van het mu
seum uitgedragen „De meeste kin
deren zijn erg geïnteresseerd zegt
de conservator „Dat komt ook
doordat hoe langer hoe vaker het
bezoek in de klas goed wordt voor
bereid. En dan ontvangen we hon
Hawkeye, hoofdrolspeler in
„Mash" en in werkelijkheid Alan
Alda geheten, hoort tot de drie po
pulairste sterren in Amerika van
het televisiescherm. De veel oudere
John Wayne bleef hem nèt een
stapje voor, en de evenmin jonge
Bob Hope kwam als derde uit de
bus In het rijtje van de tien meest
bewonderden komt maar één
vrouw voor, Lucille Ball, die het
bovendien met een gedeelde tiende
plaats moet doen. Aldus de onthul
lende uitslag door Televizler
overgenomen van een onderzoek
onder 21.000 Amerikanen.
Deze reusachtige vis, die de dame links kennelijk nogal wat angst inboe
zemt, is een heuse steur. Het dier weegt niet minder dan 507 pond, is bijna
vier meter lang en deskundigen achten het niet onmogelijk dat de vis al zo'n
honderd jaar in de diepte achter de brede rug heeft. Een Britse vissersboot
ving hem in dc buurt van de Doggersbank en verkocht 'm aan een Londense
delicatessenzaak. Daar ligt de steur nu tentoongesteld, maar dat zal niet lang
duren; daarvoor Is hij te veel waard. Nog meer trouwens als hij een zij blijkt
te zijn, wat in dat geval kan ze zo'n zestig pond eitjes bij zich hebben die als
kaviaar zeker elfduizend gulden opbrengen. En als de steur is gerookt,
brengt hij of zij op zichzelf ook nog eens vierduizend gulden op. Of een vis na
een eeuw in het water nog lekker smaakt zullen de klanten vanzelf wel
proeven.
derden brieven en telefoontjes van
kinderen die opstellen en projecten
moeten maken en ons om gegevens
vragen. Maar zelfs als maar tien
van de zestig leerlingen uit zo'n
groep iets meer naar huis nemen
van wat ze hier gezien en gehoord
hebben, dan ben ik al content".
De rug van schooljuffrouw Rosa ïnHpPPnt
Favilli in het Italiaanse Savona is IHUCLCllt
behoorlijk in opspraak Ouders van
de leerlingen uit haar klas hebben
een klacht tegen de 45-jarige onder
wijzeres ingediend, omdat de kin
deren thuis vertelden dat ze van
tijd tot tijd de rug van hun juf
moesten krabben. De rechtbank
gelastte daarop de hevig veront
waardigde Rosa Favilli haar rug
door een arts te laten onderzoeken
op rode krabstrepen van recente
datum, maar dat heeft de Juf zo tot
in het diepst van haar ziel gegriefd,
dat ze een advocaat over haar rug
in de arm heeft genomen.
Een man komt aanrennen, slaat
een nachtwaker neer. stormt een
bakkerij in Jeruzalem binnen en
maakt zich ijlings uit de voeten
met niet meer dan twee brokken
warm, versgebakken brood. Het ge
beurde laat in de avond en het ging
allemaal zo sneb dat niemand een
idee heeft wie de overvaller wel
mag zijn. „We weten niet eens."
zegt een Jeruzalemse politiefunc
tionaris, „of die man net als David
brood wegpakte omdat hij zo'n
honger had, of dat het zijn manier
was om tegen de aangekondigde
verhoging van de broodprijs te pro
testeren.
Volgens 8tudio's „geheel hereiene
omroep-abc" ls dit de sterk wisse
lende betekenis van het woord in
decent: voor omroepsters: „1965,
één knoopje open: 1970, alle knoop
jes open: 1977 géén knoopje open".
En voor presentators: 1965, geen
das aan; 1970, das aan: 1977, geen
das aan". Onder „Indutten" ver
staat men bij de omroep, nog
steeds volgens Studio: „wachten
op het laatste journaal".
