'Lezen voor de lol' is ook belangrijk
CDA: harde actie
tegen Zuid-Afrika
perspectief
in formatieoverleg
J
MwDanZa
5erste muziekconcours voor zwakzinnigen
Verkeerslawaai is in
veel huizen te groot
ïïafijnjiafijn
eenborrel
vanHoiyn.
a*ÉÉ£L*«j
Verdubbeling aantal
werkzoekende vrouwen
in het jaar 2000
Aardgasprijs en huren
Rij 25 km méér
per volle tank.
M@bilD de olie die
benzine bespaart.
Mr Scholten stelt maatregelen voor
Dr. Kruisinga wil
meer openheid bij
formatie-adviezen
Trouw-reis voor de tiende maal
Unie van Utrecht
herdacht op
rijksdaalder-1979
Voetganger
verongelukt
„METZLER-
Tweede experimentele boekwinkel in school
Nieuwe
geluids
projector?
SanBcyo
t -
UDAG 21 OKTOBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
an een onzer verslaggevers
BEKBERGEN Gisteren is op
«t terrein van Het Rietveld in Beek-
rgen het waarschijnlijk eer-
e concours gehouden van door
rakzinnigen gevormde koren en
uziekgroepen.
et initiatief voor het houden van
n dergelijk concours was genomen
b de protestants-christelijke zwak-
n inigeninrichting Groot Schuylen-
ïrg te Apeldoorn, die zelf over en-
tle ensembles beschikt. Een dozijn
iren en muziekgroepen had inge-
hreven.
groepen van zwakzinnigen is be
doeld om aan te tonen dat deze jon
gens en meisjes, mits op de juiste
wijze begeleid, tot meer in staat zijn
dan vroeger werd gedacht. Uiteraard
werden de koren en muziekgroepen
in de eerste plaats in het leven geroe
pen om zwakzinnigen de vreugde
van het zingen en spelen te laten
beleven. Aanvankelijk waren ze er
voor intern gebruik (medewerken
aan aangepaste kerkdiensten e.d.),
maar naderhand gingen die koren en
muziekgroepen van zwakzinnigen
steeds meer naar buiten treden.
'e e oprichting van koren en muziek- Het komt ook in toenemende mate
voor dat dergelijke koren en muziek
groepen samen met zangverenigin
gen en orkesten van niet-zwakzinni-
gen optreden. Vaak maakt zich van
de toehoorders ontroering meester,
maar daarnaast is er dikwijls ook
bewondering voor de prestatie Dat
ze op deze manier in de gemeen
schap, buiten de inrichting of het
instituut worden opgenomen, vindt
men erg belangrijk. Het „jongens
koor" van Groot Schuylenburg,
waarvan de leden in leeftijd variëren
van 13 tot 45 jaar. is al in verschillen
de plaatsen in Nederland geweest en
ook zijn er enkele langspeelplaten
gemaakt.
De jury bestond op het gisteren ge
houden concours uit H. van 't Einde
(Vaassen), A. Schellevis (Apeldoorn)
en G. J. Schut (Zutphen). Er was
voor ieder koor en iedere muziek
groep een prijs in de vorm van een
standaard-met-harp en voor elke in
dividuele deelnemer een medaille..
En verder voor elk van de twee cate-
goriën een wisselbeker, die wat de
zangkoren betreft naar het meisjes
koor van Groot Schuylenburg in
Apeldoorn ging en wat de muziek
groepen betreft naar de drumband
Rin-Tin-Tin van de Losserhof te Los
ser. Het is de bedoeling van het con
cours een traditie te gaan maken.
ADVERTENTIE.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De CDA-fractie in de Tweede Kamer heeft bij het
kabinet-Den Uyl aangedrongen op harde actie jegens de Zuid-
afrikaanse regering-Vorster nu deze is overgegaan tot verscherp
te onderdrukking van de binnenlandse oppositie.
J Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Langs rijks- en provinciale wegen in
Nederland staan ongeveer 134.000 woningen, die meer ge
luidshinder van het verkeer ondervinden dan in het wets
voorstel geluidshinder als maximum wordt toegelaten. Bin
nen de bebouwde kommen bedraagt dit aantal zelfs 246.000.
Dit is een van de uitkomsten van
de in boekvorm uitgegeven studie
„Verkeerslawaai in Nederland",
samengesteld door de medewer
kers van het instituut voor mi
lieuvraagstukken van de VU, H.
Jansen en J. Opschoor en de ju
rist A. Sirks (uitgave Coutinho,
Muiderberg).
Van de huizen langs de wegen
buiten de bebouwde kommen zijn
er drieduizend, die volgens de
normen van het wetsvoorstel zo
veel hinder ondervinden, dat ze
zouden moeten worden afgebro
ken; 131.000 woningen liggen in
gebieden waar nog gesaneerd zou
kunnen worden, óf door het aan
brengen van aarden wallen of mensen wonen in gebieden, waar-
- in het lawaai de in het wetsvoor
stel genoemde grenzen verre over
schrijdt.
Het aantal woningen, dat ernstige
geluidshinder van vliegvelden on
dervindt wordt door de onderzoe
kers op grond van steekproeven
geschat op 12.500. Daarvan zijn er
vijfhonderd, waarvoor het lawaai
zo groot is dat ze eigenlijk zouden
moeten gesloopt. Verreweg de
meeste geluidshinder veroorza
ken de militaire vliegvelden, met
de basis Leeuwarden als belang
rijkste gevolgd door de basis
Soesterberg.
„Vertaald" in inwonerstallen ko
men de onderzoekers tot de con
clusie dat ongeveer 1,2 miljoen
schermen langs de weg óf door
teen betere isolering van de
woning.
In schriftelijke vragen heeft het
CDA minister Van der Stoel (Buiten
landse Zaken) verzocht, de Neder
landse ambassadeur uit Pretoria te
rug te roepen voor consultatie een
maatregel die in diplomatiek kring
wordt gezien als een zwaar middel
om zijn verontwaardiging te uiten.
Bovendien wordt gevraagd of de re
gering stappen wil ondernemen bin
nen de EG om te komen tot een
spoedig beraad over de ernstige, re
cente gebeurtenissen in Zuid-Afrika.
Hierbij wordt gedoeld op de maat
regelen van Vorster die erop zijn
gericht, ook personen ep organisa
ties die een vreedzame verandering
van het Zuidafrikaanse beleid voor
staan, de mond te snoeren. Vooral
dat daarbij ook een man als dr Bey
ers Naudé is getroffen heeft in CDA-
kring grote indruk gemaakt.
Maatregelen
:er
fsfan onze parlementsredactie
Tien HAAG De informateurs Vrolijk en Verdam hebben
id|isteravond gepoogd de formatie-partijen tot elkaar te krijgen
ip een zetelverdeling van zeven PvdA, zeven CDA en twee D'66-
^pinisters in het nieuw te vormen kabinet Den Uyl. Gistermiddag
sten zij enig schot te krijgen in de tot dan toe onwrikbare
idpunten van de fractievoorzitters.
lak na middernacht leek het erop
lat de informateurs succes zouden
:ken in hun uiterste pogingen,
fan dit overleg, dat nog steeds
foortduurde, klonk door dat er een
roze basis voor overeenstemming
as.
üsteravond rond negen uur zaten
informateurs en de fractievooreit-
opnieuw met elkaar rondom de
[el, om te spreken over de invulling
de zeven-zeven-twee-formule,
iverdag had het gezelschap al bijna
:ht uur lang vergaderd. De eerste
en lagen de strijdige standpunten
ials al enkele dagen nog onwrik-
vast, maar tegen de avond werd
januit het strikt besloten overleg
loor zowel Van Thijn (PvdA) en Van
')gt (CDA) gemeld dat er „nieuwe
|»zichtspunten waren". De informa-
jeurs lieten voor de aanvang van de
Ivondvergadering meedelen dat er
(ch „enig perspectief aftekende",
tan Agt zei dat de avondvergadering
»t diep in de nacht zou voortduren.
Over het perspectief werd bij het
kluiten van deze editie al alleen dui-
pelijk dat het zich binnen de zeven
leven-twee-formule beweegt, waar
bij de strijd nog steeds, zoals al
Weken lang het geval is, zich af-
ipeelt, rond het beheer van het mi-'
jüsterie van justitie. De PvdA wil
lleen van haar oorspronkelijke
jicht-zeven-één-formule afstappen
het CDA justitie (tot voor kort
beheerd door Van Agt) wil uitruilen
aan de PvdA, of in ieder geval aan
één van de twee deelnemende pro
gressieve partijen (PvdA en D'66).
De harde eis van PvdA-fractieleider
Van Thijn van begin deze week dat
de acht-zeven-één-formule gelijk
waardig aan de zeven-zeven-twee
besproken dient te worden, lijkt in
PvdA-ogen redelijk te zijn ingewil
ligd. Van PvdA-zijde werd gister
avond niet langer benadrukt dat het
CDA het „onaanvaardbaar onbe
spreekbaar" over de acht-zeven-één
formule dient in te trekken. Aan
CDA-kant werd evenwel gemeld,
mocht er in het besloten overleg
mede over de acht-zeven-één ge
sproken zijn, dit niet betekent dat er
iets aan de onaanvaardbaarheid van
die formule is afgedaan.
De bij de formatie betrokken partij
en waren gisteren overigens uiterst
terughoudend met mededelingen
over het formatieverloop, omdat
men de strohalm, waaraan het for
matiegezelschap zich nu vast
klampt niet bijvoorbaat wilde
knakken.
De CDA-woordvoerder in de Tweede
Kamer, mr J.N. Scholten zal van
daag contact opnemen met minister
Van der Stoel om te bereiken dat de
volgende maatregelen worden
genomen:
verbreking van het cultureel ak
koord met Zuid-Afrika. Dit akkoord
was enkele weken geleden naar aan
leiding van de dood van Steve Biko
al bevroren;
Intrekking van bijzondere facili
teiten voor Nederlandse emigranten
naar Zuid-Afrika. Zo zou de regering
haar verzoek aan de KLM om de
emigranten ticketreductie te geven
ongedaan moeten maken;
Wijziging van het emigrantenbe-
sluit in die zin dat het algemeen
verlof om dienst te nemen in buiten
landse burgelijke staatsdienst
wordt ingetrokken voor Zuidafri
kaanse immigranten van Neder
landse herkomst. Hiermee kan wor
den voorkomen dat Nederlandse on
derdanen deelnemen aan onder
drukking in Zuidafrikaanse staats
diensten;
Actieve voorlichting om Neder
landers duidelijk te maken dat zij
het Nederlandse staatsburgerschap
DEN HAAG De tweede vice-voor-
zitter van de CDA-fractie in de
Tweede Kamer, dr Kruisinga, heeft
voorgesteld om in het vervolg de
formatie-adviezen van de voorzit
ters van de Eerste en de Tweede
Kamer en van de vice-voorzitter van
de Raad van State, openbaar te
maken.
Hij deed deze suggestie in het CHU-'
weekblad De Nederlander. Als argu
menten ervoor draagt Kruisinga
aan een streven naar grotere open
baarheid van bestuur, en een be
scherming van het functioneren van
het koningshuis door het wegnemen
van de oorzaak van kritische kantte
keningen jegens beslissingen van de
Koningin als staatshoofd in forma
tiezaken.
verliezen wanneer zij in buitenland
se natuurlijk vooral: Zuidafri
kaanse millitaire dienst treden.
Scholten, die gisteravond zijn vra
gen samen met de Tweede Kamerle
den Aarts en Gualthérie Van Wezel
stelde, zei voorts dat ook het ver
plichte wapenembargo van Zuid-
Afrika in de Verenigde Naties aan de
orde moet worden gesteld en dat de
Nederlandse regering haar pogingen
moet versterken om een economi
sche boycot van Zuid-Afrika moge
lijk te maken.
„De dialoog, de zachte aandrang,
büjkt niets uit te halen; het wordt
tijd dat wij overgaan tot harde ac
tie" aldus mr Scholten. Hij gelooft
dat Vorster zijn nieuwste maatrege
len meent te kunnen doorvoeren in
de overtuiging dat het westen hem
toch niet in de steek zal laten. Schol
ten: „Wij moeten Vorster duidelijk
maken dat hij zich hierin vergist,
dat wij aan zijn politiek van onrecht
en onderdrukking niet wensen mee
te doen".
Minister Van der Stoel heeft gister
middag de Zuidafrikaanse ambassa
deur in ons land ontboden om hem
de grote zorg van de Nederlandse
regering mee te delen over de maat
regelen, die de regering Vorster en
kele dagen geleden bekend maakte.
Pagina 9: Dienstenbond CNV
vindt dat vakcentrale haar banden
met Zuid-Afrika moet verbreken.
ADVERTENTIE
r-fc- - - 'Zr ff 1
Hedenmorgen tegen 12 uur zal van de steigers van de Holland-Amerika lijn, het bedrijf dat zijn bases van
Rotterdam naar Amerika wil verleggen, de CALYPSO af varen. Aan boord bevinden zich bijna duizend lezers
van ons dagblad. Buiten de vele reizen per vliegtuig, is dit de tiende trein/bootreis voor lezers van Trouw,
georganiseerd door het Instituut voor Internationale Excursies te Bergen. Het schip hoopt Lissabon aan te
doen, Valletta (Malta), Alexandrië, Port Said (pyramiden). Ashdod en Haifa in Israël. Kusadasi en Izmir in
Klein-Azië (Epheze), Athene en Rome.
ADVERTENTIE
UTRECHT (ANP) Tegen het jaar 2000 zullen er 600 000 tot
800.000 vrouwen bij komen op de arbeidsmarkt, die een baan
willen hebben Dat is een verdubbeling van het aantal vrouwen,
dat nu een betaalde baan heeft, inclusief de vrouwen die part
time werken.
DEN HAAG Staatssecreta
ris De Goede van financien
heeft besloten de rijksdaalders
met het jaartal 1979 te wijden
aan de herdenking van de Unie
van Utrecht 1579-1979. De Unie
van Utrecht werd door een
aantal Noordnederlandse ge
westen gesloten op 23 januari
1579. Zij is te beschouwen als
de aanzet tot de stichting van
de Nederlandse natie én was
lang een belangrijke grondslag
voor het staatsrecht in de Re
publiek der Verenigde Neder
landen.
Van deze (nikkelen) rijksdaal
der die normaal in circulatie
zal komen, zullen er in de eer
ste aanleg 10 miljoen worden
geslagen. De voorzijde draagt
op de gebruikelijke wijze het
portret van Koningin Juliana.
Op de keerzijde zal in plaats
van het rijkswapen een voor
stelling voorkomen die betrek
king heeft op de Unie van
Utrecht.
Deze cijfers noemt Paula Wassen,
voorzitter van de Emancipatie Kom
missie in een interview met de vak
bondskrant van de FNV. Als oorza
ken van deze enorme stijging, noemt
zij dat het tegenwoordig normaal
wordt gevonden dat vrouwen met
kinderen werken, dat de gezinnen
steeds kleiner worden, waardoor
vrouwen meer tijd over hebben en
het stijgende onderwijsniveau van
meisjes.
Omdat de huidige arbeidsmarkt
deze enorme toeloop nooit kan op
vangen, voorziet Paula Wassen grote
problemen. Er moeten, volgens haar.
nieuwe arbeidsplaatsen voor vrou
wen worden geschapen. Verder
noemt zij arbeidstijd-verkorting als
een oplossing voor de moeilijkheden.
„De huidige werkdag is te lang. Wan
neer die wordt verkort, kunnen de
taken thuis beter worden verdeeld
tussen man en vrouw".
De Emancipatie Kommissie is geen
voorstander van werktijdverkorting
door middel van vervroegde pensio
nering en langere vakanties. „Dit
soort verkorting brengt geen enkel
voordeel voor de vrouw met zich
mee. integendeel", meent zij.
Paula Wassen wijst er op dat zich nu
al grote problemen voordoen bij veel
vrouwen, die zich niet meer kunnen
schikken in hun rol van alleen maar
huisvrouw en moeder. „In de groep
vrouwen van boven de veertig vind
je veel stille drinkers, slikkers van
kalmeringstabletten en bezoekers
van de dokter met allerlei vage
klachten, allemaal uit onvrede met
hun situatie."
ROTTERDAM - De 24-jange C
Krommenhoek uit Vlaardlngen is
donderdagavond om het leven geko
men. De man werd gegrepen door
een auto toen hij de Botlekweg in
Rotterdam te voet wilde oversteken.
Het slachtoffer is ter plaatse over
leden.
ROTTERDAM Een bende van
vijf man, die in juli en augustus van
dit jaar 21 inbraken had gepleegd, is
door de Rotterdamse recherche op
gerold.
De buit bestond uit allerlei goederen
ter waarde van dertigduizend gul
den, waaronder een partij suède jas
jes van 18.000.
ADVERTENTIE
bril: ieders oogmerk!
Vervolg van pagina 1
Kok toonde zich onaangenaam ver
rast door de mededeling, dat het
kabinet gaat werken aan een wette
lijke mogelijkheid om volgend jaar
te kunnen sleutelen aan het mini
mumloon. „Wij hebben er grote be
zwaren tegen, dat een stuk van de
verhoging van het minimumloon
pas later in het jaar wordt gegeven",
zei Kok
De werkgevers hadden de overheid
gevraagd iets te doen aan het mini
mumloon, opdat dit niet verder toe
groeit naar het loon van de modale
werknemer. Volgens Van Veen zijn
werkgevers in met name zwakke be
drijfstakken met veel minimum
loners niet in staat een forse loon-
verbetering te betalen. Boersma er
kende, dat een loonsverbetering van
circa vijf procent „problemen kan
oproepen in een aantal bedrijfs
takken".
Inflatiecorrectie
Het is overigens, aldus Boersma,
lang niet zeker dat er inderdaad
ADVERTENTIE
Oe Sankyo
Sound 700
Bekend om
zn kwaliteit
en eenvou- AoJï?
dige be-
diening.
Ingebouwde
luidspreker
Automa
tische
geluids-
controle
I Met rr
ung
en sound-on- sound
veel gevraagde g
Sound 700 en 501
door Henri Kruithof
AMSTERDAM Maandag wordt in Doorn een tweede experimentele boekwin
kel op een basisschool geopend. De eerste schoolboekwinkel draait al een jaar in
Woerden, en met groot succes.
Het idee van een boekhandel
met kinderboeken in de ba
sisschool is afkomstig uit En
geland. Daar zijn nu al zo n
tweeduizend van dergelijke
boekhandeltjes. Hier in Ne
derland werd het geïntrodu
ceerd door de heer W. Ber
bers. van de „Collectieve Pro
paganda van het Nederland
se Boek".
Berbers: „De resultaten in
Woerden zijn zo goed. dat we
besloten hebben het experi
ment voorzichtig uit te brei
den. In Woerden hebben de
kinderen in een jaar tijd meer
dan duizend boeken gekocht
voor een totaal bedrag van
bijna negenduizend gulden".
Het hoofd van de openbare
basisschool „Het Wester
woud" in Doorn, de heer I F
Kerkhof, ziet veel voordelen
in zo'n eigen boekhandeltje
dat in samenwerking met een
boekhandel in Doorn wordt
geëxploiteerd. „Veel kinde
ren lopen niet zo gemakkelijk
een boekhandel binnen",
zegt hij. „Daarom is het beter
de boekhandel naar de
1 tTfof^ontlnanto) Wibautstiaai 212. Amsterdam
school te halen. De kinderen
kunnen hier voorlichting
krijgen over de boeken, waar
na ze met hun ouders of al
leen boeken kunnen kopen".
Het belangrijkste doel van
het eigen boekhandeltje is de
kinderen enthousiast te ma
ken voor het lezen van goede
boeken „De school houdt
zich erg uitvoerig bezig met
het leren lezen, maar één as
pect wordt hierbij vergeten,
namelijk het lezen voor de
lol; lezen zonder dat je steeds
wordt lastig gevallen met
vragen over de tekst", zegt de
heer Kerkhof
Ook kleuters
In Doorn worden er twee as
pecten aan het Woerdense
initiatief toegevoegd. Om te
beginnen is de Doornse
school een gezamenlijke
kleuter- en lagere school, zo
dat de boekhandel voor de
kleuters ook bereikbaar zal
zijn. Bovendien heeft de
Doornse schoolboekhandel
ook boeken voor de ouders
van de leerlingen over opvoe
ding en onderwijs.
De heer Kerkhof is niet bang
voor de commercie binnen de
school. „Het lijkt me zelf be
ter dat de leerlingen hier de
boeken kopen in plaats van
in de boekhandel. De begelei
ding die ze hier krijgen is
namelijk ongetwijfeld beter
dan in de boekhandel Bo
vendien verdienen we er nog
wat aan. De school krijgt na
melijk tien procent van de
omzet. Dat geld gebruiken
we om documentatie aan te
schaffen.
Het is voor een boekhandel
nogal een gok om een „filiaal-
tje" in een school te begin
nen. Er moet namelijk een
behoorlijke investering wor
den gedaan, terwijl afge
wacht moet worden of die
rendabel is. Een beetje goede
voorraad beslaat toch al
gauw zo'n vijfhonderd boe
ken en je weet nooit van tevo
ren wat er wel en wat er niet
verkocht wordt.
Vandaar ook dat Berbers
voorzichtig is met het uitbrei
den van het experiment.
Voorlopig zullen er een paar
scholen bijkomen, waarna de
opzet misschien wel enigs
zins zullen moeten bijsturen.
We moeten niet een te zwaar
beslag gaan leggen op de
boekhandel.
Veel belangstelling
Er is overigens grote belang
stelling bij de boekhandela
ren voor het experiment. Uit
een enquête is gebleken dat
bijna negentig procent van
de boekhandels zal reageren,
als zij door een school bena
derd worden een filiaaltje in
een school te openen „Het
initiatief moet van de scho
len uitgaan. Zij moeten de
mankracht leveren en voor
de begeleiding zorgen", aldus
Berbers
gesleuteld wordt aan het minimum
loon. Het kabinet wil zich slechts de
wettelijke mogelijkheid daartoe ver
schaffen
net kabinet stelde zich gisteren,
eveneens tot ongenoegen van Kok.
op het standpunt, dat de voorgeno
men inflatiecorrectie volgend jaar
gewoon moet doorgaan. Een poli
tiek omstreden maatregel als het
afzien van die correctie kan niet
worden genomen door het demissio
naire kabinet, aldus Boersma Dit
betekent een afwijzende reactie op
een zeer belangrijk onderdeel uit de
FNV-eisen, die voor het voorwaarde-
noverleg opgesteld zijn
De bewindslieden hebben gisteren
geen uitgebreid oordeel welllen vel
len over de wensenlijsten, die zowel
werkgevers als vakbeweging hun
voorgelegd hebben Wel liet Boers
ma merken, dat hij weinig of niets
voelt voor het werkgevers-idee een
deel van de prijscompensatie door
de overheid te laten betalen
Over het hoge bedrag, waarop de
wensen van de werkgevers uitko
men namelijk 2,6 miljard zei
Boersma: „Men moet niet vergeten,
dat we voor volgend jaar al een
aantal maatregelen in petto heb
ben Hij doelde daarbij onder meer
op de invoering van de wet ionveste-
ringsrekening, subsidies op loonkos
ten en het niet langer belasten van
„schijnwinsten" (winsten die door
de inflatie een vertekend beeld
geven».
Het kabinet zal werkgevers en vak
beweging in de loop van volgende
week nadere informatie geven over
het voorgestane pakket maatre-
gelen.
„En als die boom dan groot is. begrijpt
niemand hoe die autoband erom geko
men is
