op komst in Braziliaanse politiek
lhaos in Ethiopië'
Meer processen in
Praag verwacht
-Afrika
Schleyer
Onderzoek Stuttgart
Egypte: ook
PLO naar
conferentie
Mafia wilde Italiaanse
communisten ombrengen
en wapens Moskou voor Somalië
it
Oproep Zuid-Afrika
Kritiek van Franse communisten
Bangladesj straft
daders van opstand
GIRO 26655
Ontslag voor
Westduitse
officieren
ERDAG 20 OKTOBER 1977
(ROBI (Reuter, UPI) De militaire leiders van Ethiopië
en opgeroepen de chaos in het land te lijf te gaan. Volgens
,nta worden bedrijven stopgezet, sluiten scholen en ligt de
op het land te rotten.
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
ras voor het eerst dat de dergue
roorlopige militaire raad) toe
dat er anarchie heerst in het
Verzet kan volgens de militaire
•s niet langer aanvaard worden
e bevolking werd opgeroepen
te wapenen met een ijzeren dis-
ie en een revolutionaire moraal
e strijd aan te binden.
>ns de dergue leeft de stadsgue-
in het land op. Zij noemde de
lutionaire volkspartij (ERP) en
ematigde democratische unie
als de belangrijkste „binnen-
vijanden" en riep het volk op
leze bewegingen de strijd aan te
Zij zouden de Ethiopische
utie ongedaan willen maken en
^*ind willen ontmantelen.
lend was dat niet de marxisti-
Ethiopische socialistische be-
(Meison) werd genoemd,
>an een groot aantal leiders on
aangehouden en anderen
rgronds zijn gegaan. Volgens di-
laten in Addis Abeba worden
de orde van de dag politieke
biden gepleegd, en vinden uitge-
le schotenwisselingen plaats, ze-
sinds drie weken geleden een
londsleider werd vermoord. Ook
ifer berichten over executies op
schaal, maar deze worden door
militaire regering tegenge-
r Iken.
1
Sinds de val van keizer Haile Selas
sie in Ethiopië hebben militaire rege
ringen elkaar afgewisseld. In naam
voeren zij een links beleid met land
hervormingen en nationalisaties,
maar volgens veel waarnemers kon
den zij slechts met de meest harde
onderdrukking in het zadel blijven.
Afscheiding
Ondertussen zijn met name in de
Islamitische kustprovincie Eritrea
en in de Ogaden-woestijn afschei
dingsbewegingen actief. De Ogaden
is voor verreweg het grootste deel in
handen van het Westsomalisch be
vrijdingsfront, dat steun krijgt van
Ethioplë's buurland Somalië.
De Sowjet-Russische ambassadeur
voor Ethiopië heeft gezegd dat zijn
land al sinds meer dan drie maanden
geen wapens meer levert aan Soma
lië. Anatoli Ratanof beschreef de ge
ruchten als zou Somalië nog steeds
wapens ontvangen als de „reinste
kletskoek". Volgens hem beschouw
de de Sowjet-Unie Ethiopië als het
slachtoffer van de agressie in de
streek van de Ogaden. De wapenle
veranties aan Somalië werden al op
geschort voordat de oorlog in de
Ogaden uitbrak, aldus Ratanof. Wes
terse diplomaten in Addis Abeba
zien deze uitspraak als een inleiding
op de mogelijke terugtrrekking van
enkele duizenden Russische advi
seurs uit Somalië.
ervolg van pagina 1
pe
„Een betrek
kleine groep", vervolgde hij,
hierin vooraan, maar maakt
uik van een groot aantal organi-
s en personen. Er is al veel
A de aangericht en veel lijden ver-
aakt"
eontwaardiging
hele wereld is met verontwaar-
ng gereageerd op de Zuidafri-
ise maatregelen. Minister Max
der Stoel (buitenlandse zaken)
k van een zwarte dag voor de
senrechten en een aanslag op de
vrijheid. Volgens hem is de
op een zinvolle dialoog met
■Afrika de bodem ingeslagen en
:limaat geschapen waarin het
voor gewelddadige uitbar-
>n steeds groter wordt.
iBritse ambtgenoot David Owen
het over een „tragische stap
teruit op de weg naar een vreed-
^e samenleving van alle rassen".
"Verenigde Staten lieten weten de
lekkinger. met Zuid-Afrika aan
I nieuw onderzoek te zullen on-
Jverpen. Êen woordvoerder
nde de stap van de regering in
ioria „volkomen onverwacht",
laatste maanden leek het Zuidaf-
|anse bewind juist te pogen bij
westen in een goed blaadje te
Verandering
_|ei
in
ij wereldraad riep de 293 leden in
r dan 90 landen op scherp te
-Resteren tegen deze „ernstige
inding van de mensenrechten".
I. dr. H. Berkhof, voorzitter van
aad van kerken in Nederland, zei
Westeuropese regeringen en be-
eldraad
ADVERTENTIE
geschokt, en verontrust over de verdergaande beperkingen van vrije
Meningsuiting en schending van elementaire mensenrechten, roept de
2«Sroepsgroep lournalisten van Amnesty International afdeling Nederland
■fljfolega s. organisaties en verenigingen op krachtig te protesteren tegen de
cente ontstellende ontwikkelingen in Zuid-Afrika.
Amnesty International
telefoon 020-847905, giro 454000, A'dam.
luid Afrikaanse Ambassade, Wassenaarseweg 40, Den Haag. Tel. 070-
324501
PRAAO (Reuter) De Tsjechoslowaakse strijder voor de rech
ten van de mensen, Vaclav Havel, verwacht nieuwe processen
tegen dissidenten in Praag.
Eerder deze week werd hij tot veer
tien maanden voorwaardelijk ver
oordeeld. samen met drie anderen.
Havei werd beschuldigd verboden
memoires naar het buitenland te
hebben willen smokkelen.
De groep rond Charta '77 waar hij
bij hoort zal zich door de uitslag
van het proces in Praag niet van de
wijs laten brengen. Zij heeft laten
weten de strijd voor de mensenrech
ten verhevigd voort te zetten, tegen
alle onderdrukking in. Er zal een
reeks documenten verschijnen over
het verloop van het proces, en verder
over de huidige situatie ten aanzien
van de mensenrechten in Tsjecho-
slowakije.
Aanfluiting
drijven nu moeten beseffen dat „er
geen speelruimte meer bestaat om
dit alles nog te vergoeilijken". Vol
gens prof. Berkhof is de Zuidafri-
kaanse regering zo verblind om door
nieuwe blanke verkiezingen, specu
leren op angst, een dictatuur te stel
len dat ze daarvoor alle grote mense
lijke waarden wil achterstellen.
De algemeen secretaris van de gere
formeerde bond, ir. J. van der Graaf,
ziet geen aanleiding zijn voorgenomen
reis naar Zuid-Afrika af te zeggen. Hij
herhaalde dat het gesprek tussen de
kerken en christenen hier en daar
moet openblijven. Kardinaal Alfrink,
voorzitter van Pax Christi, sprak over
een inbreuk op de rechten van de
mens, en zei dat het bijzonder moeilijk
zal zijn om degenen die in Zuid-Afrika
verantwoordelijkheid dragen tot an
der inzicht te brengen.
In Nederland zei verder CDA-woord-
voerder Scholten dat nu zachte druk
niet meer helpt overgegaan moet wor
den tot hardere maatregelen. Hij toon
de zich voorstander van opzeggen van
het cultureel akkoord tussen
Zuid-Afrika en Nederland.
CNV-vooizitter Jan Lanser. die eni
ge maanden geleden nog een bezoek
aan Zuid-Afrika bracht met een de
legatie CNV-bestuurders hoopt van
daag in het bestuur van deze vak
bond de toestand in Zuid-Afrika aan
de orde te stellen. Tot nu toe heeft
het CNV in tegenstelling tot de FNV
steeds geprobeerd wegen open te
houden naar de Zuidafrikaanse
overheid, maar daar zou wel eens
verandering in kunnen komen, ge
zien de maatregelen, die de regering
Vorster genomen heeft. „De Zuid
afrikaanse regering maakt het on
mogelijk voor mensen, die tot nu toe
nog een hand uit wilden steken naar
dit land, dit te blijven volhouden.
Het is verschrikkelijk en verwerpe
lijk wat hier gebeurd is, in volstrekte
strijd met elk beginsel van een
rechtsstaat" aldus de beer Lanser.
CAIRO (Reuter, UPI) Egypte
heeft de Verenigde Staten laten we
ten dat deelneming van de PLO aan
een hervatte Arabisch-Israëlische
vredesconferentie in Genève opge
nomen dient te worden in het op 5
oktober opgestelde Amerikaans-Is
raëlische werkdocument, waarin de
procedure is neergelegd voor deze
conferentie. Het document stelt
voor dat alle Arabische partijen op
die conferentie door een enkele Ara
bische delegatie vertegenwoordigd
zullen worden met inbegrip van de
„Palestijnse Arabieren". Het maakt
geen gewag van de PLO.
De Egyptische minister van buiten
landse zaken. Ismail Fachmi, zei gis
teren in Caïro dat dit een van de
diverse amendementen en verduide
lijkingen is die Egypte aan de Vere
nigde Staten heeft gevraagd in een
telegram dat president Anwar Sa-
dat diezelfde dag naar president
Carter had gestuurd. „Het stand
punt van Egypte is, na volledige
overeenstemming met (PLO-leider)
Jasser Arafat, dat de PLO met name
moet worden genoemd", aldus
Fachmi.
Israël is vierkant tegen deelneming,
van de PLO aan de conferentie en
zegt dat het werkdocument een der
gelijke deelneming uitsluit. Ameri
kaanse functionarissen zijn het daar
echter niet mee eens. Zij zeggen dat
in het stuk niets staat dat deelne
ming van niet-prominente PLO-le-
den belet.
DACCA (UPI) - Militaire rechtban
ken in Bangladesj hebben 37 dood
vonnissen en 20 maal levenslang uit
gesproken tegen de deelnemers aan
een muiterij in het leger en de daar
op volgende mislukte poging tot
staatsgreep op 2 oktober. De dood-'
vonnissen zijn al voltrokken. De tri-
bunaals spraken 36 beklaagden vrij.
In totaal zijn 460 militairen van le
ger en luchtmacht aangeklaagd we
gens vermeende betrokkenheid bij
de muiterij op 30 september en de
coup op 2 oktober in Dacca. Deze
mislukte coup speelde zich ten dele
af op de luchthavan van de hoofd
stad. waar op aat moment door de
autoriteiten werd onderhandeld met
de kapers van een Japans verkeers
vliegtuig. De afwikkeling van dat
drama het toestel zou uiteindelijk
doorvliegen naar Algiers werd
niet beïnvloed door de schermutse
lingen op de luchthaven. Bij de twee
incidenten kwamen naar in Dacca
verluidt 23 officieren en meer dan 40
lagere militairen om het leven.
Agenten onderzoeken de Westduitse auto waarin het lijk van de ontvoerde
Schleyer werd aangetroffen.
president van de BDA in december
1973 nam Schleyer aan talrijke
CAO-besprekingen deel. Ondanks
de vaak harde onderhandelingen
werd hij door zijn gesprekspartners
steeds als een zakelijk en eerlijk
„tegenspeler" gerespecteerd, altijd
strevend naar aanvaardbare com
promissen. Sedert 1976 was Schley
er als „dubbelvooizitter" van de
BDA en de BDI een van de belang
rijkste pesoonlijkheden van het
Duitse industrie-management
Vervolg van pagina 1
De jacht
strekte zich uit tot Nederland, Bel
gië, Frankrijk en Scandinavië. Her
haaldelijk werd gezocht naar een
jacht waarop Schleyer gevangen
zou zijn gehouden en dat onder
meer gezien zou zijn op het IJssel-
meer.
Een nieuwe climax bereikte de zaak
toen vorige week vier personen de-
Boeing-737 Landshut van de Luft
hansa op een vlucht van Majorca
kaapten met 91 mensen aan boord.
Dp kapers en de ontvoerders lieten
in gelijkluidende verklaringen we
ten dat zij samenwerkten en stelde
nieuwe eisen.
Auto
Sedert zondagochtend het ultima
tum van het „commando Siegfried
Hausner" verliep was niets meer
over Schleyer vernomen totdat gis
termiddag politie en enkele media
in Frankrijk en Duitsland werden
opgebeld met de mededeling dat
zijn lijk kon worden gevonden in de
kofferruimte van een groene Duitse
auto in de Rue Charles Peguy in
Mulhouse.
De 62-jarige Hanns-Martin Schleyer
was voorzitter van de bondsvereni-
ging van Duitse werkgeversbonden
(BDA) en van de bondsfederatie van
de Duitse industrie (BDI). Hij was
één van de belangrijkste economi
sche woordvoerders van de Bonds
republiek.
De in Offenburg (Baden-Württem-
berg) geboren topmanager, was se
dert 1963 bestuurslid van het auto
concern Daimler Benz AG en gold
als groot kenner en voorvechter van
sociale en maatschappij-politieke
vraagstukken. Daarnaast was hij
echter ook een fervent tegenstander
van paritaire medezeggenschap.
Talrijke standpunten van werkge
verszijde in de bedrijfsreglementen
en de medezeggenschapsbepallngen
zijn in aanzienlijke mate mede door
Schleyer'vastgelegd.
Eerlijk tegenspeler
Als voorzitter van de werkgevers-
bond in de metaalindustrie van Ba-
den-Württemberg van 1962 tot 1968
en van 1972 tot zijn benoeming als
Schleyer was ere-senator van de uni
versiteit van Innsbruck, gehuwd en
vader van vier zoons.
L'Humanité, het blad van de Franse
communistische partij, heeft het
proces in Praag tegen vier voorvech
ters van de mensenrechten een „aan
fluiting van het recht" genoemd.
Hoofdredacteur René Andrieu zegt
in zijn blad dat „geen staats- of par
tijbelang en geen onjuiste opvatting
van de internationale solidariteit
ons ertoe zullen brengen een derge
lijke aanfluiting van het recht dat
het gezicht van het socialisme mis
vormt, te aanvaarden".
Inmiddels zijn zeven van de dertien
jongeren, in augustus gearresteerd
na een vechtpartij in Kdyne tussen
een duizendtal jonge mensen en hon
derden politiemannen, militairen en
leden van de grenswacht, in de Tsje
choslowaakse plaats Domazllce ver
oordeeld tot gevangenisstraffen van
12 maanden tot twee Jaar.
De vechtpartij in Kdyne hield ver
band met de annulering op het laat
ste moment van een rockconcert In
het kader van een volksfeest. De
jongelui die kaartjes voor het con
cert hadden gekocht werden razend
toen de organisatoren het geld van
de kaartjes niet wilden terugbetalen.
Het kwam tot een gevecht met de
politie waarbij verscheidene gewon
den zouden zijn gevallen. Een van de
jongeren had Charta ondertekend.
^BEVRIJDINGSFONDS
KOMITEE
tZUIDELIJK^
f AFRIKA!
Hel enige antwoord aan Vorster:
Stem nu het ANC
voor een vrij Zuid-Afrika
DA COSTASTR 88 AMSTERDAM
Vervolg van pagina 1
Bpvendien werd in Raspe's cel ach
ter een lijst een gat van 17 bij 17
centimeter gevonden, waarin moge
lijk het pistool verborgen is geweest,
aldus het parket, dat zegt dat in
Baaders cel drie patronen zijn ge
vonden. die aan de punt waren inge-
veild en zo een zogeheten dum-dum-
effect zouden krijgen. Volgens de
justitie van Baden-Württemberg
hebben de drie voor hun dood brie
ven verzonden en de regering pro
beert deze in handen te krijgen.
Minister Traugott Bender van justi
tie zei dat het drietal verlaringen
heeft opgesteld, waarin zij zeggen te
zullen worden vermoord. Gudrun
Ensslin had volgens de advocaat
Otto Schily een dag voor haar dood
tegen een gevangenis-geestelijke
verklaard drie brieven te hebben ge
schreven aan de leiding van het ka
binet van de bondskanselier Man
fred Schiller. Deze brieven, zo had zij
gezegd, moeten ook worden afgele
verd „als ik dat zelf niet meer kan."
Schily, die keuzeverdediger van
Baader is geweest en zijn confrater
Hans Heinz Helmann, die dat was
voor Raspe waren gisternacht aan
wezig bij de officiële lijkschouwing
in het universiteitsziekenhuis van
Tilbingen door twee Westduitse pa
thologen-anatoom en de drie buiten
landse artsen, de Oostenrijker Holc-
zabeck, de Zwitser Hartmann en de
Belg André.Ook waren twee officie
ren van justitie en een rechter pre
sent. Een uitgenodigde vertegen-
ROME (AFP) De Mafia heeft in 1973 klaar gestaan om Enrico Berlinguer,
de secretaris-generaal van de Italiaanse communistische partij en Luciano
Lama, secretaris-generaal van Italië's grootste vakverbond, voor de neo
fascisten uit de weg te ruimen. Dit schreef gisteren het blad van de
Italiaanse CP, de Unita.
De Mafia had volgens de krant haar hulp aangeboden aan de neo-fascisten
die in december 1970 een greep naar de macht probeerden te doen onder
leiding van de inmiddels overleden prins Borghese. In Rome is momenteel
een proces gaande tegen militante neo-fascisten.
woordiger van Amnesty Inter
national kon niet op tijd aanwezig
zijn.
Raspe
Volgens de twee advocaten drong de
kogel, die Baader doodde, aan de
achterzijde het hoofd binnen, door
boorde de schedel en kwam aan de
voorzijde naar buiten. Raspe werd
aan de rechterzijde in het achter
hoofd getroffen, aldus zijn advocaat.
Zij en de advocate van Ensslin Jutta
Bahr zelden dat de pathologen-ana
toom het vreemd vonden dat de ge
vangenisarts in de eerste overlijden
sakte het tijdstip van overlijden op
tussen 6 en 7 uur hadden gesteld en
voorts meteen hadden gesprpken
van zelfmoord, terwijl hij op dat mo
ment de cellen van de doden deels
nog niet eens had betreden. Me
vrouw Bahr noemde het vreemd dat
de enige RAF-gevangene wier zelf
moord niet lukte. Irmgard Möller,
nog niet is ondervraagd, ofschoon zij
daar wel degelijk toe in staat is. De
Nederlander mr. Bakker Schut
sprak onomwonden van „moord".
In Stuttgart-Stammheim is gister
avond een delegatie van de commis
sie voor de rechten van de mens van
de Raad van Europa aangekomen,
bestaande uit de vice-voorzitter Nor-
gaard (Denemarken) en de Zwitser
Trechsel. Zij zullen ter plaatse een
onderzoek instellen naar de omstan
digheden,waaronder de gevangenen
daar leven. Om de komst van de
delegatie was gevraagd door de
RAF-advokaten. De bondsregering
heeft alle medewerking toegezegd.
Commissie
Het parlement van Baden-Württem
berg heeft gisteren besloten een
commissie te vormen, die de dood
van Baader c.s. moet onderzoeken.
Minister-president Hans FUbringer
zei dat de kwestie zeer grondig zal
worden onderzocht. De directeur
van de Stammheim-gevangenis en
zijn naaste medewerker zijn inmid
dels geschorst en vervangen door
een hoofdambtenaar van het minis
terie.
Op verschillende plaatsen in West-
Europa zijn gisternacht en gisteren
overdag aanslagen gepleegd op con
sulaten-generaal van de Bondsrepu
bliek en Westduitse bedrijven. Met
name in Italië was het aantal aan
slagen groot. In Rome probeerden
linkse extremisten de ambassade te
bestormen en in Genua werd de
ingang van het consulaat bescha
digd door een bomaanslag. In tal
van andere Italiaanse steden moes
ten bedrijven het ontgelden. In Pa
rijs werden brandbommen naar
Westduitse bussen geworpen. In
Amsterdam werden twee Jonge
mannen op heterdaad betrapt toen
zij brand trachten te stichten in het
consulaat aan de De Lairessestraat.
De secretaris-generaal van de VN
Waldheim heeft gisteren de voorzit
ter van de internationale federatie
van vliegersverenigingen gevraagd
morgen of begin volgende week naar
New York te komen om het vraag
stuk van de kapingen te bepraten.
De vliegers waren van plan begin
volgende week te staken.
BONN (DPA) Zes van de elf West
duitse officieren die in München bij
antisemitische incidenten betrok
ken waren, zullen op staande voet
uit de „Bundeswehr" ontslagen wor
den. Naar een woordvoerder van het
ministerie van defensie gisteren aan
de pers meedeelde, zijn de desbe
treffende procedures begonnen. De
overige vijf zullen zich voor de
krijgsraad moeten verantwoorden.
De elf zijn sinds enige tijd geschorst
Ze hebben, naar eind september be
kend werd, in een dronken bui „Jo
denverbranding" gespeeld en het
fascistische „Horst Wessel-iied" ge
zongen. Ook de commandanten van
de betrokken officieren zullen zich
moeten verantwoorden. Hun wordt
verweten, dat ze het gebeurde niet
voldoende hebben onderzocht en
het niet aan het ministerie van de
fensie hebben gemeld.
Herman Amelink
PB militaire regering van Brazilië
zich voor een niet te volbrengen
gesteld. Ze probeert het schip
J staat tussen twee vlak bij el-
liggende klippen door te stu-
l terwijl de wind pal tegen is. De
tie tegenwind noodzaakt tot
rtdurend laveren, maar dat ver-
39(pt de kans op een schipbreuk.
wee klippen die de regering van presi-
Ernesto Geisel probeert te omzeilen
,de totale onderdrukkende dictatuur
1 chte invloed van het volk. Toeneming
|U[ de onderdrukking tast de naam en
aan van een militaire regering die
buiten toe graag een goede indruk
let. Echte invloed van het volk zou in
ortste keren een einde maken aan de
htspositie die het leger zich de afgelo-
dertien jaar verworven heeft.
s lor de wind
nnT' President Geisel in 1974 aan de
0 ht kwam. is de tegenwind steeds har-
geworden. De jaren daarvoor maakte
ilië een snelle economische ontwikke-
door Het bruto nationaal produkt, het
ag dat het land als geheel opbrengt,
in de periode van 1968 tot 1974 met
tien procent per jaar en de inflatie werd
binnen de perken gehouden. Deze ontwik
keling vergrootte het zelfvertrouwen van
de regerende militairen. Een deel van hen
geloofde daarom dat de tijd was aangebro
ken het volk wat meer invloed te geven.
Generaal Ernesto Geisel, die bekend stond
om zijn gematigde opvattingen en zijn
bestuurlijke capaciteiten, werd naar voren
geschoven om het land te gaan regeren. De
verwachtingen waren hoog gespannen
toen hij in maart 1974 aan het bewind
kwam. Geisel deed aanvankelijk ook wat
van hem verwacht werd. Hij verzachtte de
censuur, martelpraktijken werden zo veel
mogelijk aan banden gelegd en in novem
ber van dat jaar werden parlementsverkie
zingen gehouden, waarbij de enige toege-
"stane oppositiepartij de Democratische
Beweging (MDB) de kans kreeg kritiek uit
te oefenen op het beleid van de regering.
De uitslag van de verkiezingen was een
klap in het gezicht van de militairen. De
MDB vergrootte haar aantal zetels in het
parlement van 87 naar 160, 45 procent van
het totale aantal. In de parlementen van
vijf deelstaten behaalde de MDB zelfs de
meerderheid.
De regering hield op slag de pas in op het
pad naar de democratie. Zij verweet de
MDB de prooi te zijn van communistische
praktijken, het geijkte oordeel van La-
tijnsamerikaanse militairen over een ont
wikkeling die hun niet aanstaat. Regelma
tig werden politici van de Democratische
Beweging van hun politieke rechten be
roofd, wanneer zij naar het oordeel van de
regering in hun kritiek over de schreef
gingen. De MDB-bond in. omdat ze wel
door had dat haar lot geheel in handen van
de regering lag. Liever een beperkte oppo
sitie dan helemaal geen oppositie meer,
was haar standpunt.
Zware storm
Op economisch terrein was inmiddels een
ware storm opgestoken. De sterke stijging
van de olieprijzen sedert 1973 betekende
het einde van het economische wonder dat
Brazilië tot die tijd benoemd was. Brazilië
is wat energie betreft vrijwel nog geheel
afhankelijk van de invoer van olie. De
prijsstijgingen van dit produkt legden een
groot beslag op de verdiensten van het
land. De groei van de economie liep terug
tot 4,3 procent in 1975. De inflatie die
jaarlijks ongeveer 20 procent had belopen,
liep op tot bijna 50 procent. Het tekort op
de betalingsbalans liep vorig jaar op tot 6.8
miljard dollar. Van de verdiensten van de
export moet Brazilië nu bijna de helft
besteden aan de betaling van de renten en
de aflossingen op in het buitenland geslo
ten leningen.
Stroomversnelling
Vorige week is de politieke situatie in
Brazilië in een stroomversnelling geraakt.
President Geisel ontsloeg de minister voor
het leger, generaal Silvio Frota. Frota is
een van de leiders van de militairen die een
harde lijn voorstaan. Hij beschuldigt de
regering van, wat in het militaire jargon
heet „criminele toegeeflijkheid tegenover
de marxistische infiltratie." Frota werd
door Geisel aan de kant gezet omdat hij
binnen de ARENA, de partij van de huidi
ge regering, bezig was met een eigen cam
pagne voor het presidentschap. Geisel ziet
met een man als Frota, die hem begin 1979
aan het roer zou moeten vervangen, het
schip van staat weldra op de klippen lo
pen. Geisels voorkeur gaat uit naar de
gematigde generaal Joao Batista Figueire-
do, hoofd van de geheime dienst. De moei
lijkheid is echter dat Figueiredo nog niet
de steun heeft van de hoogste militaire
leiders. Frota kan daarentegen zeker reke
nen op belangrijke steun in deze sector.
Binnen de regerende ARENA lijkt nu ern
stige verdeeldheid te ontstaan over de te
volgen koers. Een deel van deze partij
vindt dat de parlements verkiezingen van
1978 in ieder geval door moeten gaan. Een
van de woordvoerders van deze vleugel,
Petronio Portella, de fractievoorzitter in
de senaat, heeft inmiddels besprekingen
gevoerd over de politieke toekomst van
het land met verschillende maatschappe
lijke sectoren, onder wie de bisschoppen,
de orde van advocaten en een vroegere
rechter. De bedoeling van deze besprekin
gen is een machtsbasis op te bouwen voor
de ARENA. Overigens lijken deze gesprek
ken voor politieke steun nog geen overma
tig succes op te leveren.
De rechtervleugel in de ARENA stelt zich
tegen deze gang van zaken te weer. De
vice-voorzitter van de fractie in de Brazili
aanse tweede kamer Linhares werpt zich
op als de woordvoerder van deze vleugel.
In een scherpe aanval beschuldigde Linha
res de president ervan dat hij door middel
van de besprekingen die Portella voert,
probeert de rol van de militairen binnen de
regering terug te dringen.
Weerverwachtlng
President Geisel heeft gezegd dat hij zich
niet voor januari zal uitlaten over zijn
opvolging. Hij zal zich de komende maan
den in ieder geval de steun van een deel
van de hoogste legerleiding moeten zien te
verwerven om Figueiredo inderdaad naar
voren te kunnen schuiven. Binnen het le
ger zitten echter ook krachten die wel
zouden willen aansturen op een geleidelij
ke vermindering van de militaire invloed
in de regering. Hoe groot de invloed van
deze groepring is, valt niet goed te
bepalen.
Veel zal afhangen van de ontwikkeling van
de komende maanden. De onrust onder
President Ernesto Geisel
studenten is sterk toegenomen. Ook be
paalde sectoren van het bedrijfsleven heb
ben voorzichtig aangedrongen op herstel
van democratische rechten en vrijheden.
De kerk protesteert met grote regelmaat
tegen de schending van de mensenrechten.
De onlangs gehouden vergadering van 's
lands enige oppositiepartij MDB heeft op
geroepen tot een „brede patrtotische bewe
ging" voor het herstel van de democratie.
Mochten deze tegenbewegingen grote vor
men gaan aannemen dan is de kans groot
dat de harde lijn het onder de militairen
gaat winnen.
