1 1
'Misschien ga ik wel te
vroeg weg bij de NCRV'
3 door Ton Hydra
Inflatiespook
r
DONDERDAG 20 OKTOBER 1977
RADIO EN TELEVISIE
Trouw/Kwartet
TV-COMMENTAAR
Net als het bedrijfsleven heeft ook
het omroepnvezen te kampen met de
rondtollende prijsspiraal De kosten
voor een televisieproduktie van
enige omvang vliegen de pan uit.
Misschien zijn ze bij de omroepen
wat later aan het schrikken
geslagen dan particuliere
ondernemers, omdat
zendgemachtigden zich kunnen
laven aan de gemeenschappelijke
bron. die dank zij de luister- en
kijkgelden niet helemaal opdroogt.
Maar. nu houdt het inflatiespook
toch ook de omroepbazen uit hun
slaap Sommigen hebben er al een
tik van opgelopen, zij praten in
zichzelf Het valt reeds op dat Zij
daarbij de voorkeur hebben voor
twee woorden: ..Te duur!'
Wanneer u en ik die gewoonte
hebben blijve n deze woorden
zonder uitwerking Hoogstens zegt
de omgeving „Hij praat weer" en
daarmee uit Niet aldus in studio's
en aangrenzende vertrekken Daar
hebben de gemurmelde woorden het
effect van een vonnis. Er wordt
meteen iets van tafel geveegd. Het
idee voor een mooi aangekleed
show-programma bij voorbeeld of
een scenario voor een tv-spel met
topacteurs en actrices. Zelfs een
produktle waarvan de
voorbereidingen al in een
vergevorderd stadium zijn, loopt de
kans te worden afgeschreven
Je kunt het de omroepbazen niet
eens kwalijk nemen, want wij allen
zijn schuldig aan het euvel waarvan
zij de gevolgen moeten zien te
beperken. Iedereen immers probeert
zich tegen de geldontwaarding te
beschermen door duurte-toeslagen
te verlangea Dat is een soort
gewoonterecht geworden en
daarvan wensen natuurlijk ook alle
medewerkers aan
televisieprogramma's in gelijke
mate te profiteren.
Gelijk hebben ze. maar weldra valt
er niet zo bar veel meer te
produceren Snuffelend in uw
programmablad en kijkend naar de
buis. zijn de tekenen aan de wand al
een poosje op te merken Wij zien
meer buitenlandse produktles dan
voorheen En die kunnen door een
brede afzet in vele landen
aanzienlijk goedkoper zijn dan het
eigen werk. waarvoor over de grens
slechts weinig belangstelling
bestaat.
Een andere kostendrukkende
mogelijkheid is het produceren van
enkelvoudige stukken met een
gering aantal en niet al te dure
spelers Muziek zit er ook nog in
praatprogramma's; „talkshow s"
heten ze zelfs in Duitsland Maar. je
moet met die dingen voorzichtig
zijn. Het buisvolk wordt toch al zo
overvoerd met babbelaars
Bovendien is het razend moeilijk, de
presentator of presentatrice te
vinden die in het contact met de
gesprekspartners» de juiste
hoeveelheid persoonlijkheid
uitstraalt om de aandacht gevangen
te houden Gaat u turven, dan bent
u vlug uitgeteld.
Door al die noodgedwongen
aankopen in het buitenland, kan er
iets op de tocht komen te staan. Dat
is het eigen gezicht. Een tragisch
nevengevolg, want Juist in deze tijd
probeert men het „zelfportret" zo
duidelijk mogelijk te laten
overkomen.
Niet zelden gelukt dit de kleine
zendgemachtigden beter dan hun
grotere broers. Een paar dagen
geleden zal het menigeen hebben
verrast hoe de EO er in slaagde met
medewerking van „vader" Drees
Met betrekking tot de plannen van
de Rotterdamse gemeenteraad om
een centrum voor prostitutie te
stichten legde de 91-jarige
socialistische staatsman een
getuigenis af dat èn politiek èn
ethisch naar mijn gevoel volkomen
aansloot bij de oer-christelijke
levensbeschouwing Blijkens
reacties hebben veel kijkers dit
ervaren als een verheugend
principieel geluid.
Wim Hazeu wordt uitgever bij Elsevier:
ADVERTENTIE
door Riet Diemer
HILVERSUM - „Bolke de
Beer is voor mij een jeugd
droom die tot televisiewerke
lijkheid is geworden", zegt
Wim Hazeu. terugblikkend op
de plezierige kanten van zijn
loopbaan Onverwacht kwam
onlangs het bericht dat hij als
hoofd drama, kinder- en cul
tuurprogramma's van de
NCRV-televisie per 1 januari
die omroep zal verlaten
Hij wordt uitgever bij Elsevier-Del-
tos In de vijf jaar dat hij zijn huidige
functie vervulde deed hij van zich
.spreken door originele Ideeën die hij
kwijt kon naast series als Bartje en
Sil waarin hij net zo heilig en eerlijk'
geloofde.
Hauzeu ..Ik heb me nooit genegeerd
zulke auteurs te brengen Ik begon
met Bartje toen ik hier koud enkele
weken zat Ik werkte vanuit de ge
dachte dat de volksauteur in literai
re zin altijd wordt miskend, maar
dat hij dichter staat bij wat een volk
tot volk maakt dan de officiële kri
tiek wil toegeven."
Ook na zijn vertrek zal voorlopig de
inbreng van Hazeu nog merkbaar
zijn. In maart beginnen de opnamen
van Englandspiel over de spionage
van de Duitsers Hij zal dat niet meer
van nabij meemaken „Ik heb niet'
gewerkt naar een soort nulpunt. Je
ADVERTENTIE
Wim Hazeu
werkt met een soort termijnplan
ning. De lijnen staan uit. Ik had-
graag Englandspiel meegemaakt.
Vier Jaar geleden heb ik het project
aangekaart en ik beschouw het als
het belangrijkste uit mijn tv-loop-
baan Nu al staat ook vast. dat
daarna Het wassende water van Her
man de Man voor televisiebewerking
aan de beurt Is.
Hazeu zegt weg te gaan. omdat de
functie bij Elsevier hem is aangebo
den. „Ik heb niet gesolliciteerd. De
beslising is moeilijk geweest. Mis
schien ga ik wel te vroeg weg omdat
ik te veel lijnen heb uitgezet die ik
niet kan afmaken. Maar de drang om
elders iets in het kunstleven te gaan
doen ls groter."
Wim Haren werkt elf jaar bij de
NCRV. Zes jaar bij radio en vijf jaar
bij televisie. „Nu kan ik nog veran
deren ik ben 37 en ik ga na het
massamedium het communicatie
medium bedienen. Op korte termijn
bereikt dat minder groot publiek,
maar op langere termijn kan het
meer invloed uitoefenen. Bij Else-
vier-Deltos (eigenlijk het oude Else
vier) zit een schrijver als Heinrich
Böll. een man die in een tijd van
morele aftakeling en bedreiging van
de democratie met zijn boeken de
toetssteen is en in sommige ogen
zelfs een steen des aanstoots Zo n
auteur uitgeven vind ik een uitda
ging."
„Geestelijke
spijsvertering"
Wim Hazeu is ook schrijver van ro
mans en gedichten. Zijn laatste bun
del was Blikschade in 1976. Over de
factor tijd filosofeert hij: „Gedich
ten veioveren hun eigen tijd Je
moet ze zien als een soort geestelijke
spijsvertering. Je moet ze kwijt zien
te raken". Dat gebeurt dan veelal 's
nachts. Verder werkt hij aan een
roman over de eerste wereldoorlog.
Zijn eigen uitgever is Nijgh en Van
Dittmar.
Dat het problemen kan geven tege
lijk schrijver en uitgever te zijn ont
kent hij. Hij noemt als gelukkige
voorbeelden uitgever Van Oorschot
die onder de naam Peskens schrijft
en Theo Sontrop, directeur van de
Arbeiderspers, die dichter is. Hij
hoopt in de toekomst voor televisie
te kunnen si^irijven. Dat gebeurde
in het verleden als met Overval op
Joure dat hij samen met Sjoerd Lei-
ker maakte en De man die velen
voorging over ds. Van dén Bosch die
in de oorlog omkwam.
Dit seizoen brengt de NCRV geen
dramaserie, maar alleen enkele spe
len. Dat wil niet zeggen dat Hazeu
voor de NCRV nog geen lijnen heeft
uitgezet voor seriewerk in de toe
komst. Op het ogenblik worden de
blauwdrukken gemaakt voor een
verhaal over een hedendaagse fami
lie. Hazeu: „Om deze tafel wordt het
gezin gemaakt." Hij wijst op de ver
gadertafel in zijn kamer waar hij in
het verleden veel Nederlandse
schrijvers naar toe heeft gelokt om
het toneelschrijven voor televisie te
stimuleren.
Boekenprogramma
Het programma Open Boek kwam
dit seizoen niet terug. De oorzaak is
niet dat het om de lage kijkcijfers is
gesneuveld. Hazeu vindt echter dat
er alleen maar effect kan zijn als
eens per week een boekenprogram
ma van de verschillende omroepen
op televisie komt. anders kun je de
boekenmarkt niet volgen. Hij is te
leurgesteld dat zo'n wekelijks pro
gramma in Nederland niet mogelijk
is. terwfjl het in het buitenland wel
kan.
Maar hij ls door de beperkte moge
lijkheden niet ongelukkig met de
vervangende reeks kunstenaarspor
tretten die de NCRV eens per
maand gaat brengen. Het program
ma rond Daniël Wayenberg van
morgenavond ls er een van de vele
musici die op het verlanglijstje
staan. Hazeu's laatste programma
zal op 16 december het portret zijn
dat hij maakte van de dichter Wil
lem de Mérode.
Vijf jaar geleden na de dood van
David de Koning (Kleine Waarheid.
Kleine Zielen. Glazen Stad) werd
Hazeu aangesteld door de ook over
leden Peter Koen. de grondlegger
van de NCRV-televisie. Hazeu: .Ala
mens. als programmamaker en cul
tuurfilosoof achtte ik Koen hoog.
Hij had bepaalde denkbeelden over
het gebruik van televisie waarin ik
mij kon vinden."
MeJ-een
nrnra Priye feteantf"
Uun je-UeTkapper për
beteatoi&jtie behalen
(Opgedoft naar de Amro, dus.)
Speciaal vandaag
De AVRO hervat de driedeli
ge informatierubriek.
Ned. 1 19.05
In de tv-film Een kring van
kinderen speelt Jane Alexander
de rol van een zich nutteloos
voelende huisvrouw die haar le
ven opnieuw zinvol weet te ma
ken. Ned. 1/20.05
Frontaal opent het discussie
seizoen met de rol van de make
laar. Ned. 1/22.05
Na de familie Bellamy (21.30)
volgt Hier en Nu. Onderwerpen:
West-Duitsland en het terroris
me en landaankopen in Zaïre
van een Duitse maatschappij.
Ned. 2/22.20
De betekenis van de beroem
de pianist en muziektheoreticus
Alfred Cortot (1877-1962) wordt
besproken aan de hand van bij
zondere opnamen en persoonlij
ke herinneringen. Hilv. 2/20.05
Over relaties binnen en bui
ten het gezin gaat het in het
NCRV-programma Bij de tijd.
Hilv. 1/21.40
Via een
ftmip Priue Kekenmy
kun e de rekening"
van je loodgieter
ilea
behalen
(Soppend naar de Amro, dus.)
RADIO-EN TELEVISIEPROGRAMMA^
Radio vandaag
HII.VER.Ht M I l»« m rn FM kanalen.
NCRV 7 OU NiruuK 7 02 Hrt levende
Moord, meditati- 7 08 (Si Te Dcum Lauda-
m i if ir. j.'.rk 7 30 Nieuws 7 41 Hier
en Nu 7.SS «S» Vandaag donderdag, ge
varwerd programma 8 24 Werk-woord 8 30
Nirui»- 16 Gymnastiek voor de hun-
vrouw 8 45 (S) Wie weel waar Willem Wever
woont* vragen van luisteraars 9 45lS»On-
der de hoogteron 10 30 Nieuws 10 33 (Si In
trilvee rr*'gramma vrwir ouderen I2 00(S|
D«- Kd.ma Hawaiian» Show 12 IS Boer en
tuinder I2Ï»> Mededelingen tbv land- en
tuinbouw 12 10 Nieuws 1241 Hier <-n nu.
IJ VS iSi Middagpau/rdlenst 13 IS iS)
NCRV--Globaal gevarieerd programma
115 30 Nieuwst 17 30 Nieuws 17 32 Hier en
nu 18 00 De kerk vandaag 18 19 PP Uit-
tending van D 66 18 30 Nieuws 18 41 «S> De
wereld ringt Gods lof 19 35 Leger des Heils-
kwartier fSl 19 50 NCRV-Leerhuis. bijbelle
ring 20 00 (St Draaischijf, lichte muziek
21 Ju (Si Een. twee, uit de maat. programma
over onderwijs en opvoeding 21.40 (S) Bij
de Ujd informatieve programma-serie
22 00 Rondom het Woord 22 25 Zojuist ver
schenen 23 30 Nieuws 22 40 Politiek weeko
verzicht 22.50 IS) Van onre corresponden
ten 23 00 (Si Kianksnoer. klassieke muziek.
23 55-24 00 Nieuws
HILVERSl'M II (402 m en FM-kanalen)
AVRO 7 00 Nieuws 7.11 Ochtendgymnas
tiek 7 20 AVRO klok grammofoonplaten
(8 00 Nieuws f 11 Radiojournaal i 8 50 Mor
genwijding. NOS 9.00 Ritueel slachten, do
cumentaire. 9 35 Waterstanden. AVRO"
Schoolradio 10 00 Radio Lawaaipapegaai.
10 10 Arbeidsvitaminen verzoekplaten
(1100 Nieuws. 11.03 Radiojournaal) 1130
Rondom twaalf Gevarieerd programma
12.15 Sportpanorama 13 00 Nieuws 13.11
Radiojournaal 13.2S Beursplein 5. 13.30 'n
Middagje AVRO muziek, informatie en ser
vice (16 00 Nieuws. 16 03 Radiojournaal)
17 04 I3-Speciaal. jeugdprogramma 17 40
Nederlands-Israélilisch Kerkgenootschap.
17 55 Mededelingen 18 00 Nieuws 18 11 Ra
diojournaal IKON 18.30 Kleur informatie
en commentaar over zaken van kerk en
samenleving AVRO: 19 00 Aspecten kun
strubriek 20 00 Nieuws 20 05 (S) Rondom
de pianist Alfred Cortot 21 30 Gesprek.
22 30 (SI Jazz-»pectrum. NOS 23 00 (S) Met
het oog op morgen, met om 23 05 Aktualitei-
tenoverzicht Radio-TV 23.10 De krant van
morgen 23.20 Den Haag Vandaag 23 52
Even op adem komen 23 55-24.00 Nieuws.
TV vandaag
NEOERLANO I
18 15 TSLEAC tenhwd eenheden
18.45 NOS Ot FabMpshrant
18 55 Journaal
18.05 AVRO: AVRO» 3
20.05 Een fcnng van fcndwan
21.35 NOS: Journaal
21 50 Den Haag vandaag
22 05 Frontaal Oscussre-prograrrvna
23 05 Hoe Yoefeong de be-gen verzette Oo-
23 35 NOS Journaal
NEDERLANO II
18.45 NOS: Paspoc'i informatie voor Joe-
gostaven
10.55 Journaal
19 04 NCRV Paddmgton
19 10 Tam «n de
19 35 De d* voor mekaar show
20.00 NOS: Journaal
20.25 NCRV: Mmivoetbalshow
21.30 De tamey Bellamy Tv-sane
22.20 Hier en nu
23.00 Standpunt
23.10 NOS: Journaal
1205: De heer Gozewijn van Uylen
stapte uit zijn auto en opende opti
mistisch de motorkap, maar daar
mee was zijn technische kennis vol
komen uitgeput. Hij staarde enigs
zins verbijsterd naar het mechaniek
met al die bougies en bobines, lucht-
filters. kabeltjes, accu's en leidink-
jesen slaakte toen een diepe,
verdrietige zucht. Gelukkig na
derde er op dat moment in de verte
een motorvoertuig, dat wèl werkte.
Het was een landbouwtractor, die
bereden werd door ons aller vriend
boer Knolle. „Moeilijkheden met
het mesjien, makker?" vroeg deze.
„Inderdaad." legde de heer Goze
wijn van Uylen uit. „Hij hoestte,
kuchte en maakte een dwaas spron
getje. Daarna was het afgelopen
uit." „Van zukke motormesjienes
heb ik geen verstand," zei boer
Knolle. „Maar ik kan je wel een
sleepje geven naar het dorp. Mien
buurman, vat je? Da's een merakels
handige smid. Die rippereert ook
motormesjienes." „Héél graag,
meneer," zei Gozewijn opgelucht.
„En hoe heet dat dorp, als ik vragen
mag?" „Rijkhuyzen." antwd
de boer Knolle en hij sloeg ee li
vig touw om de voorbumpe e
Gozewijn's bejaarde automob
„Dat is precies de plaats, wa
naartoe moet!" juichte de boe
delaar. „Kiek toch 'es an'
nikte boer Knolle. „Dan gaa
maar meteen op pad!" -
draaide Knolle's tractor even a
langs de Kropslaweg het k
pleintje voor de smidse op. Ei
er toen gebeurde haast nfl£
geloven!
HILVERSUM III 1445 m en FM-kanalen)
TROS 7 02 IS) Met Peter gaat het beter 9 03
(S) De Hugo van Gelderen Show 11 03 (S)
Draait op verzoek 12.03 (S) Boter Klaas en
prijzen 14.03 (S) Polderpoppparade. 16 03
(S) Europarade NOS: 18.03 De Vacature
bank. 18 10 (SI NOS maal TROS 19.02 (S)
Poster 20 02 (S> Soul Show 22 02 (S) Sesjun
23 02 (S) Close-up 0 02 (S) De Hugo van
Geideren show. 1.02-7.00 (S) De nachtwacht.
HILVERSUM IV (FM-kanalen) KRO 7 00
Nieuws. 7.02 IS) Badinerie. 9 00 Nieuws 9 02
(S) Aan woorden voorbij 9 10 (S) Wiener
Festwochen 1977 12.00 (S) Rondom Na
poleons honderd dagen 14 00 Nieuws. 14 02
(S) Hoogachtend 14.30 (S) Collage van
alledaags en zeldzaam 15.30 (S) Voor God
en Goden. 16 00-17.00 (S) Bij voorkeur
118
„Mentaal ja", gaf hij toe, „maar li
chamelijk nee. Dat komt door al
mijn lichaambeweging. De jeugd
krijgt de rekening wel gepresen
teerd voor al dat rijden in auto's
tegen dat zij vijftig zijn. Nee, ik voel
me echt niet ouder dan veertig. En
Jij?"
„.Eenenveertig en misschien wel een
jaartje Jonger in het donker". Hij
lachte als een schooljongen en
kneep haar in haar knie, toen zij de
weg naar het noordwesten in sloe
gen, waar zij de tweede week van
hun huwelijksreis hadden doorge
bracht. Zij waren verrukt toen zij
ontdekten, dat de oude pension
boerderij waar zij toen hadden gelo
geerd en nog stond. Zij gingen er
heen, klopten aan en werden open
gedaan door dezelfde vrouw als in
1907, die nu in de zeventig moest
zijn. De vrouw herkende hen natuur
lijk niet, maar toen Paul haar had
tgelegd wie zij waren, kwam er een
stroom van onverstaanbare woor
den. De vrouw liep naar een la en
haalde een vergeeld kiekje te voor
schijn, dat zij toen van het jonge
paar had gemaakt met Pauls came
ra. „Lieve hemel", zei Claire, „kijk
eens naar mijn middel van toen, en
Paul, ik was helemaal vergeten dat
jij toen een snor had".
De vrouw verteld hun dat haar man
een paar jaar geleden was gestor
ven; hun enige zoon was in de oorlog
gesneuveld; het werk op de boerde
rij werd door haar schoonzoon ge
daan. Maar hulp was niet meer te
krijgen, alle jongen mensen trokken
weg.
Paul troostte haar door te vertellen,
dat het "bij hen net zo ging en het
troostte hem zelf, dat het hier ging
als in het Sorreldal. De vrouw moest
natuurlijk alles van hun kinderen
weten. Ja, zij konden blijven loge
ren. Even later stonden Paul en Clai
re in dezelfde kamer als zesentwin
tig jaar geleden met hetzelfde enor
me bed en hetzelfde uitzicht op zee.
Toen hij begon uit te pakken dacht
Paul: „Ik geloof dat wij toch veel
meer geluk hebben gehad dan de
meeste mensen van mijn generatie."
Alsof zij zijn gedachten kon lezen,
zei Claire: „Ik vind het afschuwelijk
voor die vrouw en ik heb een beetje
het gevoel, dat wij lopen te pralen
met ons geluk. Haar zoon was ge
trouwd voor hij in dienst ging, maar
bij had geen kinderen en haar doch-
*r heeft er ook geen."
.Zij heeft de boerderij nog en dat is
meer dan menig ander heeft overge
houden. Wil Je hier echt blijven?"
„Ja, maar meer ter wille van haar
dan van ons zelf. Het moet ons wel
bescheiden maken, vind je ook
niet?"
„Ja, ik denk dat zij dit bedoelen, als
zij zeggen dat je nooit terug moet
i
kijken," maar toen hij haar zag
staan, stelde hij opnieuw vast, dat
zij er voor een vrouw van bijna vijf
tig fantastisch jong uitzag. Hij pak
te haar stevig beet en zei: „Het kan
me niets schelen, of iemand ons zelf
voldaan vindt; wij mogen toch best
een beetje tevreden zijn over ons
zelf." Hij kuste haar hartstochtelijk,
alsof zij niet al zesentwintig Jaar zijn
vrouw was, maar alsof hij haar voor
het eerst in zijn armen nam. Zij
genoten van die paar vrije dagen,
zoals zij hadden genoten van hun
verblijf in de hut tijdens Pauls ver
lof in 1917.
HOOFDSTUK ZESTIEN
I
Het „trouwjaar" eindigde met een
n
ts
begrafenis. Toen Paul en Clair s'
mei in het dal terugkwamen,
den zij, dat Jimmy Grenfell
had overreed hem naar een zi
huis in Paxtonbury te laten
brengen. Hij had beweerd, d
grenzen aan gastvrijheid wan
dat het niet van goede smaa
tuigde te sterven in het bed va
oude vriend. Hij moest gewetei d
ben, dat Paul hem nooit zou hé
laten gaan en hem ten sterkst
hebben afgeraden zich nog ee
laten opereren. Daarom had hi
Pauls afwezigheid gebruik gend'
om te vertrekken. Paul ging 01st
dellijk naar hem toe; Jimfny z(n
volgende dag geopereerd wofcl
Paul vond hem erg zwak. maar
opgewekt en berustend als altijP'
geschiedenis van het ChartismC
af; het enige wat Paul moest I.
was het manuscript naar de uit
zenden en zijn handtekening zT
onder een stuk, dat bij het mk
cript in een la lag.
„Wat behelst dat stuk, Jim
vroeg Paul. „Ik moet weten v
teken voor ik je iets beloof."
„Alleen maar een soort contrai
gesteld door mijn literaire age
grond waarvan de royalties ai
moeten worden betaald."
Oplossing vorige puzzel:
Horizontaal. 1. vuurpijl, 4. sport-
term, 5. voorzetsel. 7. scheepslading.
9. aanloop. II. wiel. 12. een zekere.
14. voorkomen. 16. afnemend getij.
18. voorvoegsel. 19. voorzetsel. 20.
boom. 21. lidwoord, 22. koning van
Basan, 23. oude lengtemaat. 25. mu
zieknoot. 27. vreemde munt. 29. ver
moeid. 31. danspartij. 33. toespraak.
35. soort hond. 37. rondhout, 39. bij
woord, 40. krijgsmacht.
Verticaal. 1. paard. 2. vogel, 3. door-
tochtgeld, 4. aanlegplaats. 6. twee
tal. 7. muzieknoot. 8. voorzetsel. 9.
water in Friesland. 10. scheik. ele
ment, 11. houten klepper. 13. voor
zetsel. 15. voorschrift. 17. water
blaasje. 18. plechtige gelofte. 23.
wild zwijn. 24. Japans spel. 26. kel
ner, 28. bijwoord. 29. pers voor-
naamw 30. editie (afk.) 32. spil van
een wiel. 34. vallei, 36. grondsoort,
38. landbouwwerktuig.
