ezagvoerder ontsnapte Tsjechen licht gestraft Harde kern RAF nu weg RAF-kern plan bevrijdingsactie faalde lijzelaars kregen zwijgplicht Egypte en Libië nader tot elkaar Josep Tarradellas wordt president van Catalonië Moslems en communisten op Filippijnen strijden samen 'Angola van Sowjet-Unie afhankelijk' ïïfe kaping van begin tot eind ENSDAG 19 OKTOBER 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet |S»r' 1KFURT(AP, Reuter, DPA) Jürgen Schumann, de gezagvoerder van het gekaapte ansa-toestel Landshut is door de extremisten die hem en zijn passagiers in gijzeling hielden, geschoten nadat hij er in Aden in geslaagd was uit het vliegtuig te ontsnappen, zo heeft een bevrijde gijzelaars gisteren verklaard. 11 piloot ging na de noodlanding DI|»de luchthaven van Aden naar [.eblen". aldus een gegijzelde vrouw lj°jhaar naam niet wilde noemden. Ujj wilde het vliegtuig van buiten om te zien of er iets was onteurd. Toen hij eenmaal buiten l rende hij weg". »en gesprek met de Zuid-Jemeni- he autoriteiten dreigde één van svier kapers toen, volgens de om het vliegtuig met alle fttenden op te blazen als de piloot zou worden uitgeleverd. Hij i uitgeleverd en meteen doodge- jpten. fcvankelijk was aangenomen dat tzagvoerder was doodgeschoten jdat hij in Aden opzettelijk het tfctel naast de baan had neergezet, A zo opnieuw opstijgen onmoge- maken. De Westduitse rege- fezal een onderzoek instellen naar a berichten dat Schumann heeft va^oogd te ontkomen. De lenigen vrouw die het verhaal vertelde één van de weinigen die met de j wilden spreken, ke he! 82 passagiers en vier overgeble- iet ft bemanningsleden van het ge dempte Lufthansa-toestel moeten over de bijzonderheden van bevrijdingsactie. Westduitse ie. nmando's maakten gistermorgen op het vliegveld van Mogadis- (in Somalië) met geweld een ein- aan de kaping, die toen vijf dagen S geduurd. Westduitse regering, die nieuwe rts%slagen vreest en bezorgd is over raj lot van de ontvoerde werkge- J «voorzitter Hanns-Martin helfcieyer, hield het contact tussen ïn%ijzelaars en de pers tot een mini em beperkt. Een aanvankelijk len verzoek geen namen te noemen werd later ingetrokken, maar wel kregen passagiers en bemanningsle den opdracht niet al te veel te ver tellen. s Kinderen Hun verhalen vielen daardoor gro tendeels samen met wat al eerder bekend was geworden over de af loop van de kaping. Passagiers ver telden nauwelijks te hebben gewe ten wat er tijdens de kaping voor viel. Er mocht van de vier gijzelhou- ders niet gepraat worden. Een Zweed vertelde dat hij.toen ge zagvoerder Schuman werd doodge schoten. vreesde dat voor alle passa giers het einde nabij was. Maar lut tele minuten na deze moord in koe len bloede hij kreeg een schot tussen de ogen zei één van de kapers: ..Laten we nu een sigaret opsteken Bewondering was er voor de houding van de kinderen tijdens die vijf lange dagen. „Ze schreeuw den toen de gezagvoerder voor onze ogen werd doodgeschoten." aldus de Zweedse zegsman, „maar kalmeer den al gauw." ring in Bonn had bewust afgezien van alle militair vertoon om geen kwalijke herinneringen op te roe pen. De groep GSG 9 het speciale commando voor de bestrijding van terreuracties bestaat uit 60 man. van wie er 28 het toestel hebben bestormd. Tijd Ergste Het ergste moment was volgens de Zweedse passagier, toen de bestor ming plaats vond. Een ander zei dat de meeste mensen aan boord sliepen toen de bevrijdingsactie begon. „Plotseling hoorden wij ontplof fingen en drongen mannen het toe stel binnen. Zij riepen 'hinlegen, hin- legen" (liggen, liggen) toen het schie ten begon. Na enkele minuten werd ons gezegd het vliegtuig te ver laten." Werden de bevrijde gijzelaars met gejuich ontvangen, hun bevrijders keerden in betrekkelijke stilte terug naar de Bondsrepubliek. De rege- y® Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt dankt de Somali- scje ambassadeur in Bonn, Joesoef Adan Bokah, voor de samen- Crtfking. Regeringswoordvoerder Klaus Boi ling zei in Bonn dat een reddingso peratie zoals deze nu is uigevoerd. het enige alternatief was. Als de bondsregering zich gewonnen had gegeven en was ingegaan op de ei sen van de kapers, was het volgens hem alleen maar een kwestie van tijd geweest voordat zij weer naar West-Duitsland zouden zijn terugge keerd. De Somalische minister van voor lichting liet als eerste weten dat bij de actie drie van de vier kapers waren gedood en één een vrouw zwaar gewond. Aanvankelijk werd in Bonn meegedeeld dat alle gijzel- houders om het leven waren geko men. De Somali, Salaad Hassan, zei ook dat de bestorming was uitge voerd door Somalische soldaten, ge holpen door „enkele" Westduitse deskundigen. West-Duitsland prees de samenwer king met de Somalische regering. Zonder deze was de actie op het zanderige en stoffige vliegveld van Mogadisjoe niet mogelijk geweest. Twee Britse officieren van de Speci al Air Services groep hebben gehol pen. waarbij gebruik werd gemaakt van een geheim wapen waardoor een tegenstander kan worden uitge schakeld voordat hij het vuur kan openen. Uit alle delen van de wereld kreeg de Westduitse regering felicitaties voor haar beslissing. De Amerikaanse president Jimmy Carter prees de „moed" om de gijzeling op deze wij ze op te lossen. CAIRO (AP. UPI) De betrekkin gen tussen Egypte en Libië worden weer wat beter. Voor het eerst sinds de grensgevechten een paar maan den geleden rijden er weer bussen de grens over, is het scheepsverkeer hersteld en groeien persoonlijke en officiële contacten. Volgens waarne mers in de Egyptische hoofdstad Cairo is dit deels te danken aan de Palestijnse leider Jasser Arafat. Als de banden tussen Egypte en Libië weer worden aangehaald denken de Palestijnen sterker te staan bij een regeling van het conflict Midden- Oosten. e v e mAAG (AP, Reuter) Een rechtbank in Praag heeft gisteren vier dissidenten veroordeeld tot '^tengenisstraffen van veertien maanden tot drie en een half jaar. van hen hadden Charta '77 on bekend waarin de aandacht '"°dt gevestigd op de schending van °Vnensenrechten in Tsjecho-Slowa- *?J Waarnemers menen dat de vier ®"%kkelijke lichte straffen hebben 1IU*gen. jarige regisseur Ota Ornest de zwaarste straf. De 53-jarige ^yalist Jiri Lederer werd tot drie veroordeeld, de eveneens 53-ja- en regisseur Frantisek leek kreeg zeventien maanden ichrijver Vaclav Havel veertien nden. De straffen tegen Pavli- en Havel werd voorwaardelijk degd. jin l/ankelijk zou de zitting ook mor gen nog worden voortgezet, maar zij kon gisteren al worden afgesloten. Volgens zegslieden heeft de openba re aanklager voortdurend doorge vraagd op contacten met buiten landse diplomaten in Praag, die be richten over de grens zouden hebben gebracht. Slechts één maal beschul digde hij de vier te zijn afgeweken van het „rechte pad", dat in 1968 is ingeslagen. Toen vielen troepen van het Warschau-pakt Tsjecho-Slowa- kije binnen en maakten een einde aan de „Praagse lente". Aanklager Jaroslav Adamec zei dat de belangrijkebeklaagde, Ornest, mild zou wordën behandeld omdat hij schuld heeft bekend. De anderen Andreas Baader Na de dood van Andreas Baader, Gudrun Ensslin en Jan Carl Raspe, die gisteroch tend volgens de Westduitse justitie in de gevangenis van Stuttgart-Stammheim zelf moord pleegden, is er van de zogenaamde „harde kern" van de oorspronkelijke Rote Armee Fraktion niemand meer over. Waarmee zeker niet gezegd is dat er een eind gekomen is aan de golf van aanslagen en ontvoeringen in de Bondsrepubliek. In het verleden heeft de dood van verschillende leden van deze harde kern geleid tot nieuwe aanslagen en geweldda digheden, gepleegd door groepen van de „nieuwe generatie", die zich tooiden met namen van hun overle den geestverwanten. Zo is ontstaan het „commando Holger Meins", ge noemd naar het RAF-lid Holger Meins dat in 1974 stierf aan de gevolgen van een hongerstaking, en het „commando Siegfried Haus- ner", genoemd naar één van de extremisten die omkwamen bij de bestorming van de Westduitse am bassade in Stockholm in 1975. Bij de bezetting van de ambassade werd de vrijlating geëist van 26 leden van extreme organisaties, on der wie de leiders van de RAF. Bij de onzetting van de ambassade door de Zweedse politie kwamen twee guerrilla's en twee diplomaten om het leven. Het Siegfried Haus- Gudrun Ensslin Jan Carl Raspe ner-commando heeft de verant woordelijkheid opgeëist voor de ontvoering van de Westduitse werkgeversvoorzitter Hanns-Mar tin Schleyer. over wiens lot nog steeds niets bekend is. Holger Meins wordt gerekend tot de harde kern van de RAF, evenals Ulrike Meinhof. die onder nooit ten volle opgehelderde omstandighe den, vorig jaar de dood vond. APO Andreas Baader, die in mei 1943 in München werd geboren, voelde zich in het begin van de jaren zestig sterk aangetrokken tot de West duitse „buiten-parlementaire op positie" APO. die vooral onder linkse studenten grote populariteit genoot. Na het „verburgelijken" en uiteenvallen van de APO werd hij sterk beïnvloed door artikelen van de linkse journaliste Ulrike Mein hof. Hij kwam tot de conclusie dat de strijd tegen het „imperialisme in West-Duitsland" gestreden moest worden door een „gewapende voor hoede". Samen met de lerares Gu drun Ensslin stak hij een symbool van het Duitse „welvaartsimperia- lisme," een groot warenhuis in Frankfort, in brand. Hij kreeg drie jaar voor deze brandstichting, maar werd in 1970 uit de gevange nis bevrijd door een groep geestver wanten. onder wie nu ook Ulrike Meinhof. De Baader-Meinhof-groep was geboren, later bekend onder de naam Rote Armee Fraktion. Wraakacties In 1972 volgden er aanslagen op Amerikaanse legerhoofd kwartie ren in Frankfort en Heidelberg, waarbij vijf mensen werden gedood en 48 gewond. De politie ontketen de een grootscheepse jacht en wist Baader. Raspe en Meins te arreste ren. Korte tijd later werden ook Ensslin en Meinhof aangehouden. Er begon een slopend vooronder zoek. De RAF-leden begonnen indi vidueel en collectief honger- en dorststakingen om te protesteren tegen de vergaande maatregelen Ingrid Moller van de justitie om hen te isoleren van de buitenwereld. Ulrike Meinhof en Holger Meins maakten hun veroordeling niet mee. Ulrike Meinhof stierf in mei vorig jaar, Holger Meins in november 1974. De volgende dag al werd zijn dood gewroken met de dood op de Westberlijnse rechter Güntiier von Drenkmann. In de golf van geweld die daarop volgde werd begin dit jaar de Westduitse procureur-gene raal Siegfried Buback vermoord, gevolgd door de topman van de Dresdner bank Jürgen Ponto, die deze zomer de dood vond. De laat ste hoge Westduitse functionaris, die het slachtoffer werd van de geestverwanten van de RAF. was en is nog steeds Hanns Martin Schleyer. Baader. Ensslin en Raspe werden veroordeeld tot levenslange gevan genisstraffen. De vierde die zich gisteren volgens de justitie van het leven poogde te beroven was Irm- gard Möller, die nu in een zieken huis wordt verpleegd. Ook zij wordt verdacht van betrokkenheid bij de aanslagen op de Amerikaan se legerhoofdkwartieren en de aan slag op een politiepost in Augs burg. Bij deze laatste aanslag werd een politieman doodgeschoten. Andreas Baader was 34 jaar. Gud run Ensslin 37 en Jan Carl Raspe 33. Vervolg van pagina 1 In een telegram aan bondsminister van justitie Hans-Jochen Vogel spreken de raadslieden de vrees uit dat hun cliënten de onlangs ingevoerde vol ledige isolering niet zullen overle ven. Zij zeggen de indruk te hebben dat „de mogelijkheid van een execu tie van politieke gevangenen bij wij ze van vergelding" zoals geopperd door de historicus Golo Mann „in middels door feiten is gestaafd". Zij eisen onmiddellijk tot hun cliënten te worden toegelaten. De verdediger van Ensslin Otto Schily heeft minis ter Bender van Baden-Württemberg gevraagd hem bij de lijkschouwing aanwezig te laten zijn en wenst ver der dat Müller als getuige zal wor den gehoord. Augustin hadden verklaard zich onschuldig te achten. Ornest, die Charta niet had ondertekend, zou tegen Tsjechoslo- wakije gerichte geschriften naar het buitenland hebben gesmokkeld. Or nest had, maximaal tien jaar, on voorwaardelijk, kunnen krijgen. Het hele proces, het grootste tegen dissidenten in Praag sinds vijf jaar, heeft zich achter gesloten deuren afgespeeld. Slechts veertien, door de autoriteiten uitgezochte, mensen mochten naar binnen. Tijdens het twee dagen durende proces zijn ver schillende aanhangers van Charta '77 in de buurt van de rechtzaal opgepakt. De zich in een gevangenis in Hanno ver bevindende Nederlander Ronald Augustin, die ervan verdacht wordt lid te zijn van de Baader-Meinhof- groep, maakt het volgens Westduit se justitiële autoriteiten goed. De 28-jarige Nederlander werd in 1973 aan de Duits-Nederlandse grens aangehouden. In het voorjaar van 1975 werd hij wegens „steunver lening aan een criminele vereniging, verzet tegen de overheid en ongeoor loofd wapenbezit" tot zes jaar ge vangenisstraf veroordeeld. Knut Folkerts behoeft geen extra bewaking. Hij zit nog steeds in de marechausseekazerne in Soester- berg en daar wordt hij goed be waakt. Dat heeft mr. Van Leeuwen van het ministerie van justitie in Den Haag desgevraagd gezegd naar aanleiding van de zelfmoorden en de pogingen daartoe van de top van de Baader-Meinhofgroep in de gevan genis in het Westduitse Stuttgart- Stammheim. Knut Folkerts is lid van de Rote Armee Fraktion. De PSP en de Amsterdamse studen tenvereniging ASVA hebben twijfel uitgesproken over de doodsoorzaak van de RAF-leden. De PSP dringt aan op een volledig onafhankelijk en internationaal onderzoek niet al leen naar de medische oorzaak, maar naar alle omstandigheden waaronder RAF-leden in Westduitse gevangenissen om het leven zijn ge komen. Over de dood van Ulrike Meinhof is immers ook nog onvol doende opheldering gekomen, aldus de PSP. De ASVA wil ook een inter nationaal onafhankelijk onderzoek. Een anonieme Italiaan heeft giste ren het persbureau ANSA opgebeld en gezegd dat de dood van Baader. Ensslin en Raspe zal worden gewro ken met het doden van in Italië verblijvende Westduitsers. De man zei te spreken namens de Rode Brigade. MADRID (Reuter) De 78-jarige Josep Tarradellas is gisteren be noemd tot president van het nieuw ingestelde autonome gewest Catalo nië in Spanje. Tarradellas die uit 40 jaar bal lingschap in Spanje terugkeert zal een uitvoerende raad van 12 le den samenstellen die Catalonië zal besturen. Het gewest is samenge steld uit vier noordoostelijke pro vincies, te weten Barcelona, Gerona, Lerida en Tarragona. MANILA (Reuter) De Filippijnse regering heeft voor het eerst toegegeven dat moslems en communistische guerrillastrijders in het eilandenrijk één lijn trekken. snel mogelijk zouden moeten wor den vastgesteld. Aanleiding voor het breken van het bestand was het op een landmijn rijden van een groep burgers, waarbij een groot aantal mensen werd gedood. Volgens de militaire commandant zuid zijn zeker 2500 guerrilleros van het Moro-front voor de nationale be vrijding (MNLF) geland op het schiereiland Zamboanga dat bij Mindanao hoort. Verzetsstrijders van het maoïstische volksleger (NPA) waren daar al eerder actief. De NPA is de militaire poot van de verboden communistische partij van de Filippijnen. De commandant zei dat de moslems de strijd weer kunnen aanbinden, dank zij de steun van de communis ten. Regeringstroepen zijn in volledi ge staat van paraatheid gebracht. Gevreesd wordt voor een groot scheepse aanval op de stad Zambo anga. Elders in de Filippijnen zouden de afgelopen maanden 80 communisti sche guerrillastrijders zijn gedood. Dat zou zijn gebeurd in de provincie Quezon, ten oosten van de hoofdstad Manila, en op zuid-Mindoro. Het volksleger opereerde aanvankelijk vooral op de Luzonvlakte, benoor den Manila die rijk is aan rijst. Zij verlegden echter het gevechtsterrein naar andere delen van het eilanden rijk nadat president Ferdinand Mar cos de noodtoestand had uitge roepen. Bestand De gevechten in de zuidelijke Filip pijnen vinden plaats ondanks een wapenstilstand die vorig jaar rond Kerst werd gesloten. Libië heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld, en pleit nu voor nieuwe onderhande lingen, waarvoor tijd en plaats zo LOEANDA KHARTOEM (AP. UPI) De regering van Angola is totaal afhankelijk van de Sowjet-Unie. Zonder deze steun is zij niet in staat aan de macht te blijven. Aldus ra- dio-Loeanda (de Angolese hoofd stad) in het verslag van een toe spraak van president Agostlnho Neto, tijdens het bezoek van een delegatie uit de Sowjet-Unie. Neto deed een beroep op dat land om meer economische en politieke steun te geven, en hulp op alle ande re gebieden. Dat is volgens de Ango lese leider van levensbelang voor het voortbestaan van de marxisti sche revolutie in het land, die door allerlei vijanden wordt bedreigd Ondertussen heeft de Soedanese president Jaafar Noemeiry de Sow jet-Unie gevraagd de „wapen stroom" naar zwart Afrika stop te zetten. Hij deed het beroep via de Oostduitse ambassadeur in de hoofdstad Khartoem. onze redactie buitenland oelens van vreugde, verdriet en onzekerheid kenmerken de sfeer in de Bondsrepubliek, loogde over de succesvolle bevrijding van de 86 in het gekaapte Lufthansatoestel gegijzelde mrfagiers, verdriet over de dood van de vermoorde piloot van het vliegtuig, Jürgen Schumann, en rtkerheid over het lot van de op 5 september ontvoerde werkgeversvoorzitter Hanns-Martin "Meyer, de ?or% m-gn voor de afloop van het er*te ultimatum van de vliegtuig- ijs. die de vrijlating eisten van "S^den van de Rote Armee Frak uit Westduitse gevangenissen twee leden van het Volksfront de Bevrijding van Palestina uit se gevangenschap, werd al druk eculeerd over de mogelijkheid een militair ingrijpen van de ,htjvan de Bondsrepubüek. geruchten vonden een voe- lem, al afgelopen vrijdag, in- frklaring van de Westduitse igswoorvoerder Klaus Boel- lat een speciaal vliegtuig het lag gekaapte Lufthansatoe- Cyrpus had gevolgd. Latere de;Jelingen dat de speciale een- MOiVan de Westduitse grenswacht ♦gtt weekeinde naar Bonn was Jgekeerd konden deze geruch- •fet de wereld uithelpen. Gisterochtend vroeg maakte de Lufthansa leiding in Bonn het pre- ciese tijdschema van het militaire ingrijpen op het vliegveld van de Somalische hoofdstad Mogadisjoe bekend: 00.00 uur begin van de actie 00.05 uur bevestiging dat de deur van het gekaapte toestel door de speciale eenheid van de grenswacht was geopend 00.06 uur er onstaat een vuurgevecht aan boord van het vliegtuig 00.07 uur de eerste passagiers verla ten het vliegtuig 00.08 uur hier en daar worden er schoten gewisseld 00.10 uur de ovenge passagiers verla ten het vliegtuig. Volgens de luisterdienst van de Is raëlische radio landde het toestel met de speciale eenheid uit West- Duitsland om 17.20 op het vliegveld van Mogadisjoe. Tegen die tijd was het op het vliegveld al donker. De bevelhebbers van de commando's waren al eerder in Mogadisjoe aange komen met het vliegtuig waarmee de Westduitse minister zonder porte feuille Hans Jürgen Wischnewski, die met de kapers onderhandelde reisde. De leden van de speciale eenheid bliezen om middernacht de deuren van het gekaapte vliegtuig open met granaten die veel lawaai maken en die de ogen gedurende enkele secon den verblinden. Daarna stormden de commando's het vliegtuig binnen. Uit Somalische bron verluidt dat drie van de vier kapers, werden ge dood. De vierde, een vrouw, is ge wond naar een ziekenhuis in de So malische hoofdstad gebracht. De kapers waren gewapend met pisto len. handgranaten en kneedbom- men. Zij hadden het vliegtuig met explosieven behangen en het tapijt van het middenpad met bezine doordrenkt. Bij het begin van het militaire ingrijpen zaten de passa giers op hun stoelen met hun veilig heidsgordels vastgemaakt. Bij de militaire acties werd een stewardes in het voet geschoten en moest een passagier in shocktoestand naar een ziekenhuis worden gebracht. „Martelaar" Het toestel van de Lufthansa was donderdag op een vlucht van Palma de Mallorca naar Frankfurt ge kaapt. De kapers dwongen het in Rome te landen. Later in de avond vertrok het toestel naar Lamaca, het vliegveld van de Cypriotische hoofdstad Nicosia. Aan het begin van de kaping had de leider van de kapers zich zelf ..Walter Moham med" en later „Martelaar Moham med" genoemd. Hij sprak het Arabi sche dialect van Doebai, een olie- staat aan de Perzische Golf waar het gekaapte toestel later landde. De correspondent van het Engelse persbureau Reuter in Beiroet kreeg vlak na het begin van de kaping een boodschap waarin de „Organisatie van strijd tegen het wereldimperia- lisme" meedeelde dat de kaping in het verlengde lag van de ontvoering van Hans Martin Schleyer. De Bondsregering wilde oorspronkelijk op het vliegveld van Doebai militair ingrijpen. De regering van de Vere nigde Arabische Emiraten was er in principe mee akkoord maar eiste dat ook eigen militairen bij de actie betrokken zouden worden De Westduitse minister van binnenlandse /aken Maihofer (links) en de commandant van de groep die de actie uitvoerde, Wegener, met op de achtergrond zijn mannen. Nog voor alle voorbereidingen voor een dergelijke gezamenlijke actie konden worden getroffen was het gekaapte toestel al weer opgestegen en ondanks een landingsverbod op VtllirHnnn het vliegveld van Aden in Zuid-Je-*uuraooP men geland. In Bonn doen geruch ten de ronde dat de piloot van het toestel Jürgen Schumann door de kapers in Aden werd vermoord om dat hij met opzet naast de landings baan van Aden was geland, of schoon deze niet geblokkeerd was. Schumann zou hiermee het lan dingsgestel hebben willen beschadi gen zodat een hernieuwd vertrek onmogelijk zou zijn. Dinsdagmor gen kwam het toestel in Mogadisjoe aan. De speciale eenheid van de West duitse grenswacht, waarvan zestig leden de actie op het vliegveld van Mogadisjoe hebben uitgevoerd, werd in 1972 vlak na de aanslag op de Israëlisache ploeg bij de Olympi sche Spelen in München opgeleid De actie in Mogadisjoe werd voor de speciale eenheid die in totaal uit ongeveer 170 man bestaat de vuur doop. In totaal waren bij de actie zestig leden van de „Grenzschuts- gruppe" betrokken De leden van de speciale eenheid zijn allen vrijwilli gers van de Westduitse grenswacht. Zij krijgen een dertien weken duren de opleiding die gericht is op de bestrijding van terreur en met de nadruk op man tot man gevechten. Zij zijn uitgerust met de meest mo derne wapens en moeten binnen drie seconden een vliegtuigdeur kunnen open breken. De speciale eenheid is in de buurt van Bonn gelegerd. teuti&aAtMi Au.-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7