Bijbel in het Engels
compleet op de band
Hij is van de pot ontslagen
Wereldmissiedag
vraagt 6 miljoen
Van de andere kant naar Israël
c
Uit brieven van lezers
Voettocht
voor 2800
scholieren
Dominees te veel
en te weinig in
Duitsland
Nieuwe
boeken
VANDAAG
Voorbijgang^
WOENSDAG 19 OKTOBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
door A J Klei
Voor de actualiteitenrubriek van
de EO hoorde ik maandagavond
het Tweede Kamerlid Schakel in
een bepaald verband Ood aandui
den als „de grote Schepper aller
dingen", en meteen schoot het
door mijn gereformeerde hoofd:
psalm 33 vers 7! Oude berijming
natuurlijk, want die zit vastge
klonken in mijn hoofd. Die raak je
ook nooit meer kwijt, wanneer ie
van jongsafaan „versjes" uit die
berijming van buiten hebt moeten
leren.
Een dergelijke grondige ver
trouwdheid met de staatsberij-
ming van 1773 heb ik gemeend met
vele Nederlanders, die protes
tants-christelijk lager onderwijs
hebben genoten en in een kerks
gezin zijn opgegroeid Dit zijn niet
alleen mensen die vóór de tweede
wereldoorlog op de lagere school
zaten, het wekelijkse versje-leren
is tot ver na 1945 doorgegaan ra
aldus kun je een persoon van am
per dertig ontmoeten die. wanneer
je hem vraagt of hij de juskom
even wil aanreiken, ten antwoord
geeft: dat wil, dat zal ik doen
Dan weet Je terstond dat zo ie
mand uit eenzelfde soort nest
komt als jU- Hij heeft eveneens
psalm 27 vers 5 uit 't hoofd geleerd.
Speciaal gereformeerden zijn er
zeer bedreven in, te pas en vooral
te onpas uit hun verband gerukte
psalmregels te citeren. Een on
schuldige, maar toch ook vrij flau
we bezigheid en ik zal dan ook
nalaten er treffende voorbeelden
van te geven. Op één na. Ik was in
een gezin, waar een peuter op een
gegeven moment te kennen gaf
dat-ie „klaar" was. Toen sprak zijn
vader: hij is van de pot ontslagen.
Psalm 81 vers 6. reageerde ik
prompt, maar ik was wel nieuws
gierig hoe de vader een regel uit
een onbekend psalmvers zomaar
voor 't grijpen had. Het bleek dat
wij beiden deze regel onthouden
hadden van onze lectuur van „Be
waar het pand." een inmiddels tien
jaar oud geschriftje van de tegen
woordige hervormde synodevoor
zitter ds. O. Split, met „overwegin
gen bij het gereedkomen van de
nieuwe psalmberijming." In dit
boekje geeft ds. Spilt onder meer
voorbeelden van verouderd taalge
bruik in de berijming van 1773 en
bij die gelegenheid komt hij met
de pot uit psalm 81 aan.
Ik stelde al vast dat een vlot han
teren van psalmregels, al dan niet
rondom een juskom. dienen kan
als herkenningsteken. Je weet di
rect iets van de ander af. De oude
psalmberijming, kun je zeggen,
fungeert als communicatiemiddel.
Als zodanig is zij echter zeer aan
slijtage onderhevig. Ik hoef bij
mijn zonen niet op het opvangen
van een psalmregel te rekenen, zij
hebben nooit psalmversjes ge
leerd. ook niet uit de nieuwe berij
ming. hoewel ze op een dergelijke
basisschool zijn geweest, een insti
tuut zelfs, van onverdacht gerefor
meerde tint. En nu is verleden
week aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam de arts D. J. Rlngoir
tot doctor in de geneeskunde ge
promoveerd. die deze stelling had
bij zijn proefschrift: „Het niet
meer uit het hoofd leren van psal
men op jeugdige leeftijd, en het
invoeren van nieuwe berijmingen,
betekent een belangrijk verlies als
aanknopingspunt voor communi
catie en therapie op latere leef
tijd."
Inderdaad, ik denk dat je minder
snel contact hebt met een zieke
bejaarde die vertelt: „soms Zie ik
het niet meer zitten, maar och. ik
krabbel er wel weer bovenop," dan
met een patiënt die verklaart: „ik
vrees niet, neen. schoon ik door
duis'tre dalen/In doodsgevaar, be
kommerd om moet dwalen
maar dan wèl voorwaarde dat Jij
zelf behoort tot degenen die het
versje-leren grondig hebben mee
gemaakt. anders haalt het nog
niets uit. Maar 't is waar. de mees
te schoolkinderen van nu hoeven
's maandags niet meer hun versje
op te zeggen. Ook de aanstaande
dokters of verplegenden onder hen
niet.
Dr. Ringoir heeft het ook over
nieuwe psalmberijmingen en in
derdaad. je moet in het meervoud
spreken vanwege de verdeeldheid
binnen het vaderlands protestan
tisme. Op zichzelf hoeft een nieu
we berijming natuurlijk geen be
zwaar te zijn. Onlangs zei een
vriend van mijn vader op zijn
sterfbed psalm 4 vers 3 uit het
Liedboek uit het hóófd op: „ik kan
gaan slapen zonder zorgen/want
slapend kom ik bij U thuis Dit
vers werd ook genoemd in de over
lijdensadvertentie, en sindsdien
ben ik het vaker in de overlijdens
berichten tegengekomen. Ik wil
DEN BOSCH Onder het motto
„Op doortocht" wordt van donder
dag tot zondag de 21e Pax-Christi-
voettocht naar Den Bosch gehou
den. Ruim 2800 eindexamenkandi
daten van VWO en HAVO en leerlin
gen van 5 VWO nemen eraan deel.
Drie dagen trekken ze in groepen
van 25 door het Brabantse land.
De eerste Jaren was het thema sterk
religieus getint, later maatschappe
lijk gericht en de laatste'jaren meer
meditatief, betrokken op het eigen
bestaan en het leven met anderen in
de kleine en grote samenleving.
In - het programmaboekje waar
schuwt de leiding de deelnemers
voor een al te emotioneel afscheid,
dat de voettocht de laatste jaren
nogal heeft getypeerd: „Bedenk, dat
het een soort levenskunst is om ook
aan dingen die Je prettig gevonden
hebt een einde te kunnen maken."
Voor vele tochtgenoten zijn. deze
vier dagen een bevrijdende ervaring
van vrij herademen en Jezelf kunnen
uiten zoals je bent, iets waarvoor ze
op school vanwege de sociale druk
meestal geen kans krijgen, aldus de
psycholoog drs. W, van Dijk, be
stuurslid van de voettochten. Vol
gens hem is de voettocht te emotio
neel. omdat het normale scholieren-
leven te schraal en te gevoelsarm is.
DEN HAAG Komend weekend
wordt in de r.k. kerk over de gehele
wereld en dus ook in de 1850
parochies van ons land wereldmis
siedag gehouden.
Onder het motto „Mensen tot leven
roepen in zijn naam" vragen de pau
selijke missiewerken Nederland een
bijdrage voor vorming, opleiding en
levensonderhoud van het snel groei
end kerkelijk kader in Afrika, Azië
en Latijns-Amerika.
In totaal rekenen de internationale
pauselijke missiewerken <PMW> op
130 miljoen. De verdeling wordt be
paald door een internationale raad.
die voor het merendeel bestaat uit
vertegenwoordigers van de derde
wereld. Er worden dit jaar meer aan
vragen voor de financiering voor ka-
techisten verwacht vanwege de na
druk, die de bisschoppensynode in
Rome legt op de noodzaak van een
goede katechese.
Vorig Jaar heeft PMW-Nederland het
recordbedrag van 6.3 miljoen ont
vangen, waarvan meer dan de helft
op wereldmissiedag. Of dit ook nu
gehaald zal worden, is onzeker, nu
het diocesaan missiebureau van het
bisdom Roermond zich uit de lande
lijke samenwerking heeft terugge
trokken. Het Roermondse bureau
voert een eigen campagne met eigen
materiaal, waarvan de opbrengst zal
worden aangeboden aan de congre
gatie voor de evangelisatie van de
volken in Rome.
Deze rubriek re uitsluitend bestemd voor korte reacties op m deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor gedichten, open brieven, oproepen
ot reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gencht te worden) De
Inzendingen voor deze rubnek dienen zo beknopt mogeh|k te zijn. De redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor. Het is on* helaas met mogelijk over elk geval
van bekorting ol metplaataing (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen Brieven adresseren aan Secretans hoofdredactie Trouw.
Postbus. 859. Amsterdam. Bij publicatie worden naam en woonplaats van de
schrijver vermeld
RMS
„Recht op een republiek moet wor
den erkend" aldus Manusama in
zijn oproep aan Nederland. Zie
(Trouw/Kwartet van 17 oktober) jl
Ik zie een parallel met Biafra: ook zij
wilden zich losmaken van de rest,
Nigeria. Tot aan de laatste man zijn
zij neergeslagen. Zulks staat ook
een RMS te wachten. Een RMS kan
alleen via een KNIL-kweekbak In
Nederland opgroeien, maar nimmer
worden overgeplant WIJ zijn goed
met Indonesië; daaraan hebben wij
ons te houden. M.a.w. een regering
RMS in ballingschap op Nederlands
grondgebied mogen wij niet gedo
gen Een regering RM8 in Nederland
moet direct worden ontbonden. In
Nederland zijn wij ons leven niet
meer zeker Als Manusama zegt dat
ons nieuwe acties staan te wachten,
dan is dat een opruiende taal
Botterdam P. C. van Wijk
Vredesstrijder
Een misdadiger, van een moord bij
voorbeeld. die toevallig opgespoord
is. behoort gestraft te worden Maar
wat gebeurt er met een ander mens.
wiens geweten hem verbiedt een an
der te lereni doden, maar die nü
niet weet of hij in de toekomst zal
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Postbus 659
Wibautstraal 131
TM. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tl. 010-115588
OEN HAAG/LEIDEN:
Poelbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tal. 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwoie
Tei. 05200-17030
deelnemen aan oorlogsgeweld om
groot onrecht te bestrijden? Onge
looflijk maar waar: Ook hij komt in
de gevangenis, voor langere tijd.
Zijn naam: Adriaan Slooff, gewe
tensbezwaarde militaire dienst, ac
tief in de vredesbeweging. Sinds 6
september eenzaam opgesloten En
wij maar brullen, terecht en af en
toe met succes, over schending van
mensenrechten elders
Haarlem H. Smeenk
Onvolwassen
In zijn in deze krant aangekondigde
rapport voor het NISSO. „Sex-uit-
beelding en sex-verbeelding" ver
oorlooft een zekere dr. mr. Straver
zich de stelling, dat het instandhou
den van een wetgeving, die mensen
tegen aanstoot moet beschermen, in
feite mensen onvolwassen houdt,
c.q. in hun wens tot onvolwassen
heid beschermt en dat de wet er
vooral t^e zou dienen „om onerva
renheid in stand te houden". Tot
welke sofisterij een jurist al niet kan
komen! Wat getuigt immers meer
van menselijke onvolwassenheid
dan juist het willen zichtbaar ma
ken, resp. vóór zich zien. van wat
men op zekere leeftijd geacht kan
worden te begrijpen, m.a.w. van wat
gevoegelijk aan de verbeelding kan
worden overgelaten Zijn we tegen
woordig zo weinig „bon entendeur"
(goede verstaander), dat een „demi
mot" (half woord) niet meer genoeg
is? Het zien van sex-films is volgens
het rapport „sociaal nog lang niet
verwerkt". Een duistere zin. waar
van de auteur misschien nog tets
opsteken kan van 1 Corinthe 15 vers
33. En die onervarenheid? Laat mr
Straver ook eens 1 Cor. 14 vs 20 in
nadere overweging nemen.
Lochem J. van Leeuwen,
em. pred.
Doodstraf
Is het mbgelijk. speciaal voor inter
nationale terroristen, de doodstraf
weer in te voeren? ZIJ zijn bijzonde
re misdadigers, dat maken de ont
voering van Schleyer en de laatste
vliegtuigkaping overduidelijk Wan
neer men hen „opspaart" in gevan
genissen. zijn ze passief nog actief
om als inruilwaarde te dienen Vrij
heidsstraffen maken hen niet on
schadelijk voor de gemeenschap
Drachten
E. A. H. H. Groeneveld-Jamoël
BONN/BERLIJN Terwijl in Oost-
Duitsland het tekort aan predikan
ten steeds groter wordt, gaat men
zich in West-Duitsland zorgen ma
ken. of daar alle theologie-studen-
ten nog wel werk zullen kunnen
krijgen.
In een gesprek met het Oostberlijn-
se weekblad Die Kirche zegt proost
Winter, dat de kerken in de DDR
dringend behoefte hebben aan nieu
we predikanten. Alleen in de kerk
van (Oost)-Berlijn-Brandenburg zijn
momenteel al meer dan honderd va
catures. Maar de verwachting is. dat
het aantal afstuderende theologen
de eerstkomende jaren tot de helft
zal dalen, en dat terwijl sterkere
jaargangen van predikanten aan
hun emeritaat toe zijn.
LONDON Een Engelse firma
heeft de complete bijbel op de band
gezet. De set (tachtig banden met
een totale afspeeltijd van negentig
uur) kost 1280 gulden. Tachtig voor
drachtkunstenaars hebben eraan
meegewerkt. Zij lazen de klassieke
Koning-J acobus-vertaling.
FRANKFORT Het moderamen
van de evangelische kerk in Duits
land heeft de laatste herziening van
de herziening van de Lutherbijbel
goedgekeurd. Daarmee is de weg vrij
voor een nieuwe druk van de Luther
bijbel, die voorjaar 1978 zal verschij
nen. Luthers vertaling van de bijbel
wordt nog altijd algemeen door de
Duitse protestanten gebruikt, maar
is wel verschillende malen gemoder
niseerd. Aan de laatste herziening is
twintig jaar gewerkt.
STUTTGART De regering van
Cuba heeft onverwacht toestem
ming gegeven voor de invoer van
vijfduizend bijbels en nieuwe testa
menten voor de protestantse kerken
op Cuba. De wereldbond van bijbel
genootschappen zal hiervoor zorgen
via Jamaica.
PRAAG De orthodoxe kerken
moeten komen tot meer begrijpelij
ke bijbelvertalingen. De orthodoxe
priesters moeten de bijbelse bood
schap meer actueel preken en de
gelovigen moeten meer gestimuleerd
worden tot bijbelstudie. Dat zijn de
voornaamste conclusies van een be
raad van orthodoxen uit elf kerken
in Oost-Europa, dat de wereldraad
van kerken had georganiseerd in
Praag. Zouden de orthodoxe kerken
de voorstellen van het beraad over
nemen, dan zal het geestelijk leven
van honderd miljoen christenen aan
zienlijk veranderen.
ANTWERPEN - Het Belgisch
evangelisch weekblad De Kruisba
nier wil volgend jaar het evangelie
van Johannes in tijdschriftvorm op
nationale schaal drukken en ver
spreiden over geheel Vlaanderen. Dit
jaar werd het evangelie van Marcus
verspreid in een oplaag van 1.537.000
exemplaren.
PARIJS Steeds minder jonge
Fransen bidden en gaan regelmatig
naar de kerk. Blijkens een onderzoek
in opdracht van het r.k. tijdschrift
La Vie gaat nog maar veertien pro
cent van de jeugd tenminste een
maal per maand naar de kerk. Ter
wijl in 1957 nog 53 procent van de
jongeren zei af en toe te bidden, was
dit percentage in 1967 47 en nu nog
maar 34.
ROTTERDAM Blijkens het
blad „De Oud- Katholiek" bestaat er
nu ook in Zweden een kleine oud-
katholieke kerk, die erkend is door
de unie van Utrecht. De Zweedse
oud-katholieken zijn uit de lutherse
staatskerk getreden vanwege vrijzin
nige dogmatische en ethische opvat
tingen daar, de toelating van de
vrouw tot het ambt en de zeer grote
invloed van de staat, en daarmee van
de sociaal-democraten, op het kerke
lijk leven.
BOXTEL Komende zondag
viert het r.k. apostolaat voor de oos
terse kerken zijn gouden jubileum
met een plechtige byzantijns-slavi-
sche dienst in de kathedraal van
Sint Jan te Den Bosch. De gezangen
worden verzorgd door het Utrechts
byzantijns koor onder leiding van dr.
Myroslaw Antonowycz.
Bij uitgeverij Zomer en Keuning te
Wageneningen kwamen uit: Handig
zelf doen van de schrijver P. Richter.
341 blz. 24.50: Vlinder mei ge
schroeide vleugels, roman van Mine
van 't Sant 224 blz. 14,90; in de
serie Wina's culinair: Kip, wild en
gevogelte door L. van Pareren en
Diepvries (techniek en recepten)
door C. Thijssen. Per deeltje 104 blz.
6.50.
door ds. H. de Nie
Het is druk in Jeruzalem. De
afgelopen week was er geen ho
telkamer meer te krijgen. De
curte van het toerisme is flink
gestegen. Het overgrote deel
van deze bezoekers volgt de
gebruikelijke route, men komt
Israël binnen via het vliegveld
Lod bij Tel Aviv.
Er is echter ook een andere toe
gangsweg. zij het dat het gebruik
daarvan beslist niet gestimuleerd
wordt. Dat is de befaamde Allenby-
brug bij Jericho, die Jordanië met
Israël verbindt en aldus een directe
schakel vormt tussen Israël en de
Arabische wereld. Het zijn maar en
kele bussen per dag die deze route
volgen. En toch is het van grote
betekenis Israël eens te ontmoeten
van de andere kant.
Dat was de opzet van het Midden-
Oosten-Project 1977. georganiseerd
door het Instituut voor Internationa
le Excursies te Bergen (N.H.). onder
leiding van de heer M. Groeneveld.
Een dertigtal theologen van verschil
lende kerken uit België en Neder
land namen er aan deel. Oud-deelne
mers aan een theologen-seminar in
Jeruzalem bezochten Israël nu na
een rondreis door de Arabische we
reld. Bijna een week in Egypte, en de
volgende in Syrië en Jordanië. Eerst
na deze ln verhouding uitvoerige en
voor de meesten eerste kennisma
king met de Arabische landen volg
den tenslotte de vele gesprekken op
nieuw in Jeruzalem.
In die kennismaking met de Arabi
sche wereld ging het niet alleen om
ontmoetingen met politici of verte
genwoordigers der universiteiten. Er
werd ook doelbewust contact ge
zocht met de christelijke kerken in
de Arabische landen, zusterkerken
die hoe oud en eerbiedwaardig ze
vaak ook zijn, ons in tegenstelling
tot het volk van Israël meest totaal
onbekend zijn gebleven.
Die kerken verwijten ons dat soms
met niet mis te verstane woorden. In
hun ogen is de westerse christenheid
zo ongeveer één grote groep suppor-
ters-op-godsdienstige-gronden van
alles wat de staat Israël doet. Waar
om is er. vragen zij, zo weinig aan
dacht en begrip voor hen. al zou het
alleen maar zijn voor mede-christe
nen. in de Arabische wereld, die on
der de oprichUng van de staat Israël
en de gevolgen daarvan lijden tot op
de huidige dag? Men weet in het
westen vaak niet eens dat er onder
de Palestijnse vluchtelingen heel
wat christenen zijn.
Wat ons in al deze ontmoetingen het
meest heeft aangesproken is moei
lijk in een paar woorden te zeggen.
We zijn wat de gesprekken met poli
tici in de Arabische wereld betreft,
sterk getroffen door het ontbreken
van elk wapengekletter. Zowel in een
glasheldere objectieve analyse van
de toestand door prof. Dessouki,
hoofd van de politieke studie-afde
ling van het dagblad Al Ahram ln
Cairo, als in de rustig uiteengezette
bereidheid de realiteit van de staat
Israël te accepteren door de leider
van de Saika, één der belangrijkste
PLO-groeperingen in Syrië. Het wa
pengekletter ontbrak helaas aller-,
minst in een gesprek te Jeruzalem
met prof. Moshe Arens, Lid van de
Likud-fractie «Begins partij) in de
Knesset, en daarin voorzitter van de
commissie voor veiligheid en buiten
landse zaken. Het is duidelijk dat er.
wanneer dit geluid het toonaange
vende in Israël blijft, een enorme
kans gemist wordt. Belangrijke stro
mingen binnen de PLO zijn toe aan
de erkenning van Israël, en zelfs aan
een discussie over de grenzen van
,1967. Dat is een niet geringe ontwik
keling. Gaat die van Israël nu de
andere kant uit? Het is niet te hopen.
Wat de kerken betreft, die zijn soms
veel levender dan wij in het westen
van die „verstarde oosterse christen
heid" vermoeden. Pope Shenoute,
paus van de Koptisch-Orthodoxe
kerk. krijgt iedere vrijdagmiddag
om vijf uur minstens zevenduizend
mensen, jong en oud. in zijn kathe
draal te Cairo bij elkaar om een uur
lang alle hem voorgelegde vaak heel
praktische vragen te beantwoorden
en vervolgens een preek te houden.
Achtergrond
01
E
Ds. G. Spilt
maar zeggen dat een mens zich
ook op latere leeftijd psalmenver
zen waar hij wat aan heeft, eigen
kan maken.
Deze oudste kerk van Egypte, vol
gens haar traditie door Marcus ge
sticht, is in de afgelopen jaren mede
door de stimulans van sociaal en
theologisch werk van o.a. de Kop
tisch Evangelische Kerk tot allerlei
nieuwe uitingen van leven gekomen.
In één opzicht wordt ons door vele
zusterkerken in de Arabische wereld
wel een beschamende spiegel voor
gehouden: de functie van het Oude
Testament in godsdienstig leven en
theologie is er soms zéér gering. Het
lijkt wel alsof de enorme belangstel
ling in het westen voor het jodendom
in dit opzicht nog averechts werkt
ook, daar deze kerken zich vaak door
ons geringschat en voorbijgegaan
voelen. Zo zijn zij dubbel geneigd het
bij het ook in ons midden nog altijd
ruimschoots aanwezige traditioneel
christelijke patroon te houden: het
Oude Testament heeft eigenlijk af
gedaan en bevat niet veel meer dan
wat voorafschaduwing van de Messi
as. En het lot der Joden na de eerste
eeuw onzer jaartelling is dan ook
niet zo belangrijk meer.
Is het in allerlei opzichten ai moeilijk
genoeg eikaar als mede-christenen
te verstaan, een wezenlijke ontmoe
ting met de Islam ligt natuurlijk nog
verder wee. en is allerminst in enkele
weken bereikbaar. Toch hebben we
iets geproefd van een wereld waarin
dit de godsdienst van de overgrote
meerderheid der bevolking is. En
ook dat is nodig om iets meer te
begrijpen van het Midden-Oosten
waarvan ook Israël of het wil of niet
deel uit maakt. En die wereld, islami
tisch of christelijk, is het in ieder
geval in één opzicht eens: dat er geen
oplossing voor het Midden-Oosten
probleem gevonden kan worden zon
der de Palestijnen.
Om hun erkenning en om hun recht
op een eigen staat kan Israël niet
langer heen. wil het een toekomst
hebben in het Midden-Oosten. Een
toekomst die vrede is.
Gelukkig zijn er ook in Israël zelf
velerlei stemmen te horen die dit
uitspreken. Maar die stemmen drin
gen hier vaak nauwelijks door. Wie
hoorde bijvoorbeeld ooit van de Be
weging voor een Ander Zionisme <a
Different Zionism)? Toch moet het
die kant uit. In dit besef wordt men
bijzonder gesterkt door Israël eens.
zoals wij nu gedaan hebben, te be
zoeken van de andere kant.
Ds. H. de Nie te Amsterdam is lid van
de hervormde raad voor de verhou
ding van kerk en Israël. De spotprent
is uit „Jerusalem, holy business as
usual" van Shemuel Katz.
Het bekende Duitse weekblad|12
Zeit wijdt uiteraard een aantalv:
artikelen aan het terrorisme.
Jammer genoeg gaat het artiki g
de voorpagina niet over de zaak
maar over de vraag in hoeverrflK
minderheid in de SPD-fraktieeri
(onder aanvoering van CoppikD
terecht op gewetensbezwaren»,
beroepen in het stemmen tegRSJ
beruchte ,,Kontaktsperre"-weëg'
artikel van Hanno Kühnert ga
op de achtergrondsvragen. Hir,
bespreekt daarin de uitspraawr
Helmuth Schmidt: „Eén dingj
wij, en dat weten we zeker: Noi.
voren zijn er in Duitsland voor
mensen zoveel rechten, zoveel;
vrijheid, zoveel sociale zekerhj
zoveel opleidings- en levenskar
geweest". Deze uitspraak voor1
Kühnert met een aantal belarq
vraagtekens. Hij wijst op de d
de scholen, de gedwongen
arbeidswoede, de studentenstl
werkloosheid, de moeilljkhedf
tot academische beroepen do<Ld
dringen. De verklaring van de'
bondskanselier moet volgens f
op een zeventienjarige als hoo["
overkomen. De vrijheid wordtr
ingekort. Politieke tegenstand—
worden met „Staatsfeindlich"
afgedaan. De Beierse oppositii
(Strauss) trekt zijn tegenstand
steeds dichter bij de terroriste
publieke sfeer is in de
Bondsrepubliek niet meer
„brüderlich". Alles verzakelijl
Men maakt zich niet meer dru
de 15000 verkeersdoden. Aller]
soorten mensen worden voora
getaxeerd op wat ze de
gemeenschap kosten. Hij signi c
contact- en gevoelsarmoede al
van de oorzaken van het terroi
Ook de terroristen lijden hiers
Hun optreden verraadt een
verregaande „Gemütsarmut":
daarin zijn ze een spiegel van l
samenleving. Het leven is te zi
geworden. Zo de scholen en
universiteiten. Om van de g<
maar te zwijgen. Een belang
achtergrond acht Kühnert ooi
huichelarij van een volk dat aë
aan avond niet anders dan del
voorbeelden van bankroof en I
geweld wenst te zien, maar dei
maatregelen van de en
afzonderingswetten toejuich!
spiegel, dacht ik, die niet allei
de Bondsrepubliek dienst kaï
Wc
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK 00
Beroepen te Dirksland en te^^€
waal: B. Oosterom te Oude\£ 2
Aangenomen naar Steenw^ j
Koole te Leersum. t,e,
nen
GEREF. KERKEN n B
Beroepen te Borger en te Zujg
A. Addis te Oudega (Smag j
en,
land).
VRIJE EV. GEMEENTEN )k
Aangenomen naar Utrecleef
trum: M. Nijkamp rector thte
geschool van de V.E.G. te IPur
(ds. Nijkamp blijft rector to 1
hogeschool); de benoeming ten
cent praktische theologie en t hi
rector aan de theol. hogi wj
(part-time); T. J. Prins te 1 v;
dam-Centrum; de benoemingJk
sistent-docente praktische irsc
gie (part-time): mevr.- E. Ker
Spee te Amersfoort. Hen
noc
Knud Wümpelmamieg
ebb
Knud Wümpelmann (55). seqkir
generaal van de Deense uiou
baptistengemeenten, is vom i
geworden van de Europese tn, i
tenfederatie. Hij volgt ds.iver
Bitsjkov uit Moskou op. dfifgi
functie twee jaar heeft bek
ce-voorzitter is de Engelsi
David Russell geworden.
Woollcombe
P U
log
raai
le g
op)]
Dr. Kenneth Woolcombe Hersl
het overlijden van zijn vroPt 1
aftreden aangekondige al£ n
caans bisschop van Oxfortfedi
combe, met zijn 53 jaar fnei
Engelands jongste bisscPon
werd dikwijls genoemd als ito
komstige aartsbisschop van^
bury, maar vorig jaar sti
vrouw. In een brief aan de g
ken van zijn bisdom noen:
zeven Jaar dat hij bisschop
is. de gelukkigste van zijl
maar, zo laat hij daarop rvoli
„tQen mijn vrouw stierf, gin
seffen, dat één paar handeiL
paar oren en ogen geen rec^
nen doen aan het werk. j£
bisschop heeft te doen." Wt
be wordt hulpbisschop in lL„,
James Kauluma
James Kauluma is als eerst^
geestelijke benoemd tot f-
van het anglicaanse bisdoa
raland. dat Namibië omtf
blanke voorgangers van
werden uitgewezen wegeni
op het Zuidafrikaanse bew
bert Mize in 1968, Colin
1972 en Richard Wood in 191
le dagen geleden wees de
trateur van Namibië,
Steyn, een verzoek om Winj
te laten komen, af. Kaulun
de Ovambo-stam behoort (j
de helft van de Namibis
king is Ovambo), zal in j
zijn ambt bevestigd word
menteel is hij in de Veren
ten, waar hij bezig is te prol
