iekentenis' in
aags proces
?ruaanse boeren willen tussenhandel in handen nemen
'Fidel' op Jamaica
Israël wordt te sterk"
Kaping
4
nglenging van
'god op bouw
;ej idorfcentrale
i$ach-In' hoog
lihSowj et-Unie
Bidden tegen Amin
Carter ook naar
Saoedi-Arabië
Weer gesprek
over troepen
in Namibië
$\-leider Avelino Mar vraagt steun
li
i 18 OKTOBER 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
jn (DPA, Reuter) Een van de vier beklaagden in het in
h«begonnen proces tegen ondertekenaars van het Tsjecho-
?npfcse manifest Charta 77, de oud-theaterdirecteur Ota
'ik zou hebben toegegeven dat hij contacten had met
fedfendse agenten en dat hij zich daarbij aan „ondermijnen-
sewiteit" heeft schuldig gemaakt. Dit is van goedingelichte
na de Tsjechoslowaakse hoofdstad vernomen.
®hge Omest, de enige van de
n ietin januari gepubliceerde
niet had ondertekend, was
JWïjigd van het via westerse di-
naar het buitenland smok-
tegen de staat gerichte
en. Deze werden afgedrukt
Tsjechoslowaakse ballingen
ïaraen bladen.
'Stil
ironnen had Omest aan het
deijn het proces gezegd dat hij
id van zijn daden en had
etrègeven dat deze schadelijk
tinfor de belangen van de staat,
on
hij zich tot zijn medebe-
lanüiri Lederer had gewend om
te krijgen nadat hij was
iaa(l door een balling die de
artikelen wilden publice-
it in Parijs uitgegeven tijd-
loefcvedectvi. De Tsjechoslo-
Hjautoriteiten zeggen dat het
orgft wordt gefinancierd door
aai ikaanse geheime dienst,
it is
geloei in de mening te verkeren
blad een literair en geen
orgaan was en dat hij niets
banden met de CIA. Hij gaf
llpen te hebben om verboden
hap
och
;an
nfRG (DPA) Het hoog ad-
)or tief gerechtshof van Lüne-
- feft het verbod op de bouw
r te kerncentrale in Brokdorf in
s k-Holstein voorlopig ver-
en )it is bekendgemaakt door
or( vocaten van het burgercomi-
irofemburg dat de centrale niet
n fcen.
besliste dat het ver-
i kracht zal blijven voor de
06 n het onbeantwoord blijven
an ïraag wat tussentijds en uit-
H t met het radioactieve afval
Voorts moeten bodemon-
Ingen plaatshebben om de
Ie plaats voor het afval te
ep/
bei
;es
^jKOLI (AP, UPI) De
j^gëe zanger Joe („Indian
Dassin staat boven-
g de hit-parade in de Sow-
L^nie. Dat zou niets nieuws
tjgjals er in Moskou niet voor
^(érst een hitlijst van buiten
muziek was verschenen.
een nieuw toegeven aan
lehoefte aan westers ver
in de Sowjet-Unie. De hit-
mie verschijnt in het blad
Ie communistische jeugd-
;ing Moskowski Komso-
er al kwam de krant met de
ijck Sound Track, met
*s over Sowjetrussische en
plandse muziek.
Dassin kwam onder an-
Nederlandse groep
1 In met I'm alone en ver-
kbba (SOS), Elton John
llbye, yellow brick road) en
Heep (July Morning). De
inlandse Sowjetrussische
Wordt aangevoerd door So-
Titaroe: Mijn vaderland.
artikelen het land uit te smokkelen,
maar hij ontkende tegen de belan
gen van de staat gehandeld te heb
ben. Toen hij zijn verdediging wilde
vervolgen werd Lederer door de pre
sident van de rechtbank onderbro
ken met de opmerking dat hij alleen
feiten wilde horen.
Woordvoerder
Behalve Omest en Lederer horen de
schrijver Vaclav Havel en oud-thea
terdirecteur Frantisek Pavlicek tot
de beklaagden. Havel werd in janua
ri gearresteerd, maar herkreeg vier
maanden later zijn vrijheid. Hij trad
toen terug als belangrijkste woord
voerder van de beweging achter
Charta 77. Pavlicek werd ook na een
verblijf van vier maanden in de ge
vangenis op vrije voeten gesteld.
Tientallen sympathisanten en aan
hangers van Charta 77 waren maan
dagochtend voor het gerechtsge
bouw in Praag bijeengekomen toen
het proces tegen de vier begon. On
der hen was de nieuwe woordvoerder
van Charta 77, de filosoof Ladislav
Hejdanek. De rechtszaal was door de
politie hermetisch afgesloten.
Selchts 14 mensen, die door de auto
riteiten waren geselecteerd, kregen
toestemming het proces bij te wo
nen. Volgens betrouwbare bronnen
werden verscheidene aanhangers
van Charta 77 door de politie voor
ondervraging opgepakt.
Onder hen was de schrijver Pavel
Kohoüt, die zich eveneens sterk
heeft gemaakt voor de verdediging
van de mensenrechten. Wat er met
hem gaat gebeuren is niet bekend.
De uitspraak in het proces tegen de
vier andersdenkenden wordt morgen
verwacht.
Wapen en geldzendingen geen Amerikaans belang
De Londense politie is gisteren
weer in gevecht geraakt met
postende stakers bij het fotobe-
drijf Grunwick. Zeker vijf men
sen werden aangehouden en
ongeveer tien liepen lichte ver
wondingen op. De Grunwick-
vestiging, in het noorden van de
Britse hoofdstad, werd gister
morgen omsingeld door bijna
drieduizen politiemannen nadat
vakbondsleden massaal bij de
fabriek hadden postgevat om
werkwilligen ervan te weerhou
den het gebouw binnen te gaan.
De vakbond APEX, die al ruim
een jaar lang een geschil heeft
met de Grunwickdirectie over
de erkenning van de bond, had
zijn leden opgeroepen niet aan
de actie deel te nemen maar
andere bonden, voor wie
„Grunwick" een halszaak van
de vakbondsmacht is hadden uit
het gehele land meer dan dui
zend leden laten komen. Deze
zomer kwam het bij Grunwick
ook al tot grootscheepse vecht
partijen waarbij toen tientallen
gewonden vielen.
De oppositie heeft de visite gehe
keld, omdat Cuba zou proberen Ja
maica onder zijn communistische in
vloed te brengen. Manley voert een
omstreden links beleid op het eiland,
waarbij hij de Verenigde Staten al
tegen zich in het harans heeft
gejaagd.
Daardoor is het toerisme teruggelo
pen, terwijl verder de inkomsten uit
de invoer van bauxiet en suiker sterk
zijn gedaald. De werkloosheid is zelfs
voor een ontwikkelingsland groot,
KAMPALA (ANP) - In Oeganda
hebben moslims, hindoes en christe
nen zich verenigd in wat zij de „drie
a's beweging" noemen, de actie te
gen Amin (action against Amin). De
beweging wil de afzetting van Amin,
maar wijst elke vorm van geweld af.
Haar voornaamste vertrouwen stelt
de beweging in het gebed, dat naar
mening der deelnemers op de duur
meer uitwerkt dan allerlei oproepen
en veroordelingen, nationale en in
ternationale. Deze roepen alleen de
wraak van Amin op en veroorzaken
steeds groter lijden onder de bevol
king, aldus de beweging.
De totstandkoming van deze gebe
dsbeweging werd bekendgemaakt
op de conferentie van Oostafrikaan-
se r.k. bisschoppen.
Vervolg van pagina 1
Oppositie hekelt communistische leider
KINGSTON (AP/UPI) De Cubaanse president Fidel Castro is
op het buureiland Jamaica aangekomen voor een bezoek aan
premier Michael Manley.
terwijl het tekort op een betalings
balans stijgt. Behalve door de econo
mische malaise, wordt Jamaica ge
plaagd door politieke stokerij, die
door het bezoek van Castro weer
sterk is aangewakkerd.
De Arbeidspartij, die in de oppositie
is, noemde Castro een „communis
tisch dictator" en vond zijn bezoek
„beledigend voor het Jamaicaanse
volk". De oppositie wil met het ver
blijf van de Cubaan niets te maken
hebben, wat omgekeerd volgegns
premier Manley een belediging is
van „één der grootste leiders van de
twintigste eeuw. die een held is voor
de hele derde wereld". Castro die
door enkele duizenden mensen werd
begroet, kreeg de orde van Jamaica
de hoogste onderscheiding voor ie
mand uit het buitenland. De radic
prees hem als „geleerde, soldaat, va
derlander: leider en staatsman".
WASHINGTON (Reuter) Presi
dent Carter van de VS zal op zijn
wereldreis, komende maand, ook
een bezoek brengen aan Saoedi-Ara
bië. Belangrijkste onderwerpen voor
Carters besprekingen in Riad zijn
waarschijnlijk de situatie in het
Midden-Oosten en de olieprijzen.
Hij doet Saoedi-Arabië aan op weg
van Nigeria naar Iran.
Vertwijfelde familieleden van de gij
zelaars werden gisteren de zwaarbe
waakte bondskanselarij binnengela
ten om op de hoogte te worden ge
bracht van de situatie in de onder
handelingen met de kapers. Een
kind droeg een bord met het op
schrift: „Meneer de bondskanselier,
ik wil mijn moeder terug".
Familieleden van Hanns-Martin
Schleyer deelden mee dat zij bereid
waren te onderhandelen met de ont
voerders.
Uit een opiniepeiling vanhet West-
duitse instituut Allensbach voor het
Geïllustreerde tijdschrift Stern
bleek dat 42 procent van de onder
vraagden zei dat de gijzelaars zou
den moeten worden opgeoferd als
dat noodzakelijk was om het terro
risme te keren. Een andere 42 pro
cent zei dat de 11 RAF-gevangenen
zouden moeten worden vrijgelaten
om de gijzelaars te redden. Zestien
procent wist het niet.
Paus Paulus
Paul Paulus VI heeft gisteravond
tegenover de voorzitter van het
Westduitse episcopaat kardinaal
Höffner verklaard bereid te zijn de
plaats van de gijzelaars in te nemen:
„Als het nut zou hebben zouden wij
onze eigen persoon aanbieden" al
dus de paus, die een boodschap van
medeleven zond aan de familie van
de vermoorde gezagvoerder. In de
katholieke en protestantse kerken
van West-Duitsland werd vanaf gis
teravond gebeden voor het behoud
van de gijzelaars.
De internationale federatie van pilo
tenverenigingen heeft uiting gege
ven aan woede over de moord op de
gezagvoerder van het gekaapte toes
tel en heeft de regeringen opgeroe
pen tot het houden van een confe
rentie. Verklaard werd dat de pilo
ten niet werkeloos zouden toezien
en uitnodigen tot verdere slachtin
gen. „Terwijl het gemakkelijk is de
schuld te geven aan de moordenaars
die het fatale schot losten, is nu de
tijd gekomen zich te realiseren dat
de regeringen ter wereld de ware
doders zijn omdat zij hebben nage
laten positieve actie te ondernemen
die zou kunnen verzekeren dat ge
welddaden tegen de burgerlucht
vaart worden uitgeroeid".
Op de regeringen werd een beroep
'gedaan een bijeenkomst te organi
seren ter bespreking van het vraag
stuk van onwettig optreden tegen
de burgerluchtvaart. Er zou een in
ternationale conventie tot stand
moeten komen om universeel de be
palingen van de conventies van Den
Haag en Montreal verplicht te
stellen.
De Westduitse pilotenvereniging gaf
als haar mening te kennen dat alle
piloten ter wereld zouden moeten
Frankrijk
Van verschillende zijden is de
moord op de gezagvoerder van de
„Landshut" veroordeeld en is soli
dariteit uitgesproken met de rege
ring in Bonn.
VN^secretaris-generaal Kurt Wald-
heim veroordeelde „dergelijke da
den van geweld en terreur".
De Franse president, Giscard d'Es-
taing, verzekerde in een telefoonge
sprek met bondskanselier Helmut
Schmidt dat Frankrijk in deze be-
NEW YORK (AP/UPI) - Israël
wordt te sterk, vindt een vroegere
hoge ambtenaar van het Amerikaan
se ministerie van defensie. Het
dreigt, schrijft Anthony Cordsman
in Armed Forces Journal, voor Was
hington een blok aan het been te
worden, Israël werd tussen 1948 en
1977 van David tot Goliath. Zo zeer
dat het een bliksemoorlog zou kun
nen ontketenen en winnen voordat
de grote mogendheden tussenbeide
kunnen komen. Volgens hem kan
Israël de Amerikaanse veiligheid in
gevaar brengen, wat uiteindelijk kan
leiden tot oorlog met de Sowjet-
Unie.
Cordsman, die ook hoofd is geweest
van de veiligheidsdienst van het
Pentagon, bepleit een „open discus
sie over de beteugeling van de agres
sieve politiek van de Israëlische pre
mier Menachem Begin, door het be
perken van de wapenlevering tot wat
zuiver voor de verdediging nodig is".
Joodse lobby
naar Israël, aldus Cordsman. Ameri
kaanse Joden lijken de staat Israël
te plaatsen boven het Amerikaanse
landsbelang en gebruiken vermeend
„anti-semitisme en een nieuwe
slachting onder de Joden" als morele
stok tegen alle kritiek. Het is een
gemeenplaats dat staten geen geza
menlijke bondgenootschappen maar
belangen hebben, aldus de defensie
specialist. De Verenigde Staten heb
ben echter geen belang in Israël en
leggen zich daar volgens hem vast op
wat één van de meest ongewenste
bondgenootschappen in de geschie
denis zou kunnen zijn.
staken om de regeringen er toe te
krijgen veiligheidsmaatregelen in
de burgerluchtvaart op te leggen.
Zij zei dat de toegestane handbaga
ge van de passagiers aanzienlijk be
perkt zou moeten worden. Ook deed
zij een beroep op de Somalische
regering het gekaapte vliegtuig niet
met slechts één piloot te laten ver
trekken.
De Amerikaanse regering uitte haar
medeleven met het „verschrikkelij
ke dilemma" waarin de bondsrege
ring zich bevindt.
De Amerikaanse regering had Bonn
geen aanbevelingen gedaan maar
wel „morele steun" gegeven. In het
toestel bevindt zich een Amerikaan
se met haar vijf jaar oude zoontje,
Regering en congres zijn zo onder de
indruk, dat zij geen toezicht houden
op de enorme geld- en wapenstroom
proeving aan de zijde van Bonn
bleef.
De Franse premier, Raymond Barre,
had tevoren zijn medeleven na het
doden van gezagvoerder Schumann
uitgesproken.
De Westduitse communistische par
tij veroordeelde „de verschrikkelij
ke misdaad" tegen een bemannings
lid van de gekaapte Boeing-737.
De Britse en Noorse ministers van
buitenlandse zaken. David Owen en
Knut Frydenlund, hebben onafhan
kelijk van elkaar stappen genomen
bij de Somalische regering.
Owen zei tot de Somalische zaakge
lastigde in Londen dat de Britse
regering elke beslissing van de
Bondsregering hoe zij ook zou
uitvallen zou steunen. Fryden-
land riep de Somalische regering op
alles te doen om de vrijlating van de
gijzelaars te bereiken. Hij herinner
de er aan dat zich onder de gijze
laars een Noorse staatsburgeres
bevindt.
De ministers van buitenlandse za
ken van de negen EG-landen hebben
gisteren in Luxemburg de kaping en
de moord op de gezagvoerder scherp
veroordeeld. De ministers gaven hun
onverkorte steun aan de bondsrege
ring.
PRETORIA (UPI) Vertegenwoor
digers van de westerse vijf grote
mogendheden hebben gisteren met
Zuidafrikaanse regeringsvertegen
woordigers gepraat over Zuidwest-
Afrika (Namibië). Na afloop is niets
bekend gemaakt over het al dan niet
terugtrekken van Zuidafrikaanse
troepen uit Namibië, het belangrijk
ste struikelblok bij -het overleg.
Zuid-Afrika kreeg in 1920 het man
daat van de Volkenbond over Zuid-
Afrika. en bestuurt het nog steeds,
tegen de wil van de Verenigde Na
ties in
Gisteren nam voor Zuid-Afrika mi
nister van buitenlandse zaken Roe
lof Botha aan het overleg deel. Vol
gens zegslieden waren besprekingen
vorige maand, waar toen premier
John Voster bij was bijna mislukt.
Zij dreigen vast te lopen op de eis
van de grote mogendheden dat de
troepen vóór de verkiezingen moe
ten zijn teruggehaald.
Zuid-Afrika zou inmiddels tussen
voorstellen hebben gedaan, die
neerkomen op een geleidelijke te
rugtrekking, afhankelijk van de
houding van de Zuidwest-Afrikaan
se volksbeweging (SWAPO). Ook wil
Zuid-Afrika waarnemers aan beide
zijden van de Angolees-Namibische
grens. De guerrillastrijd van de
SWAPO wordt deels vanuit Angola
gevoerd. Swapo eist totaal terug
trekken van de Zuidafrikaanse troe
pen. voordat het aan overleg over de
toekomst van Namibië of eventuele
verkiezingen deelneemt.
'Herman Amelink
V;
rTAAG De militaire regering van Peru heeft de afgelopen
rtj|en einde gemaakt aan het grootgrondbezit in dat land.
ten tijde van de regering van generaal Velasco, die twee
Beden aan de kant werd gezet, veranderde er veel ten
foor de kleine boeren in Peru. Toch is de afhankelijkheid
boeren groot gebleven omdat de handel in landbouwpro-
ln handen van de traditionele tussenhandel is. De prijzen
loeren voor hun produkten krijgen worden bepaald door
ófcn en de luimen van de tussenhandelaars.
Mar, een vertegenwoordiger
.^Peruaanse boerenbeweging
^acht vorige week een bezoek
land om met minister van
elingssamenwerking Jan
dJn verschillende Nederlandse
ties, die zich op één of ande-
er bezig houden met ontwik -
lp, te spreken over de pro-
'aarmee de Peruaanse boe
ien. I
5 ening
letters die staan voor Con-
Itan Nacional Agraria. werd
D ober 1974 opgericht als mas-
I jsatie van de Peruaanse boe-
oprichting vond plaats op
van de radicale regering
jraal Velasco. De oprichting
'it NA was het voorlopige sluit-
ce*n de in 1969 afgekondigde
landhervormingen. Sedert dat jaar
zijn alle bezittingen die groter waren
dan 150 hectare onteigend en overge
dragen aan boerenassociaties of boe-
rencollectieven. De CNA word ge
vormd door produktiecoöperaties,
boerengemeenschappen, verenigin
gen van zelfstandige boeren. India-
nengemeenschappen. organisaties
van landloze boeren en door bedrij
ven die „sociaal eigendom" zijn.
Deze groeperingen sturen hun afge
vaardigden naar 168 provinciale li
ga's. Deze liga's worden overkoepeld
door twintig federaUes. De nationale
assemblee is de hoogste autoriteit
van de CNA en wordt gevormd door
honderd gedelegeerden van de twin
tig federaties, die twee maal per jaar
bijeen komen.
Avelino Mar erkent dat onder de
huidige regering van generaal Mora-
Avelino Mar
les Bermudez de hervormingen in de
landbouw tot stilstand zijn geko
men. De economische crisis is hier
van de voornaamste oorzaak. De re
gering heeft gewoon geen geld om de
hervormingen af te maken. Het was
de bedoeling van de regering om alle
landbezittingen die groter zijn dan
vijftig hectare ook te onteigenen,
maar zo ver is het nog steeds niet
gekomen. Het geld voor de schade
vergoeding aan de landbezitters is er
momenteel niet.
De bedrijven die gevormd zijn na de
hervormingen van de landbouw
gronden zijn nog lang niet uit de
moeilijkheden, vertelt Avelino Mar:
„Ze kampen met financiële proble
men. De meesten hebben voor een
periode van vijf Jaar uitstel van beta
ling gekregen voor de van de rege
ring ontvangen grond. Voor de mees
te bedrijven is die periode om. of
bijna om. en ze zien eigenlijk geen
kans om het noodzakelijke geld voor
terugbetaling op te brengen.
Toch is het probleem van de schuld
niet het grootste. Veel groter pro
bleem is de kwestie van de tussen
handel. Momenteel gaat zeventig tot
tachtig procent van de prijs die de
consument voor de landbouwpro-
dukten betaalt naar die tussenhan
del. Zou die tussenhandel uitgescha
keld kunnen worden, dan is dat zo
wel in het belang van de producent
als van de consument."
Avelino Mar is naar Nederland geko
men om aandacht te vragen voor
plannen van de CNA om de tussen
handel van bepaalde produkten over
te nemen. Daar is al een begin mee
gemaakt. Zo ontvingen de boeren in
de buurt van het in het zuiden van
Peru gelegen Cuzco vroeger 18 tot 20
sol voor hun maïs van de tussenhan
delaars. De CNA betaalt nu maar
liefst 165 sol.
Door deze actie van de Peruaanse
boerenbeweging is de traditionele
tussenhandel nu gedwongen ook ho
gere prijzen te betalen. De CNA is
daarbij in het voordeel omdat deze
organisatie geen winst hoeft te ma
ken. Ze kunnen de produkten met
een heel kleine winstmarge, voldoen
de om de eigen organisatie in stand
te houden, verkopen naar het bui
tenland. De financiële hulp die het
CNA in Nederland en andere landen
komt vragen is bestemd voor de eer
ste aankoop van landbouwproduk-
ten, om op die manier de tussenhan
del over te nemen.
Vrije organisaties
Berichten dat de CNA. die in de loop
der jaren enige afstand heeft geno
men van de regering, door vele boe
ren als een staatsapparaat zou wor
den beschouwd, spreekt Avelino Mar
tegen. „Wanneer berichten in de pers
de ronde doen dat boeren zich heb
ben georganiseerd in vrije organisa
ties. moeten men zich steeds afvra
gen waar die berichten vandaan ko
men. Er zijn grote groepen mensen
die behoren tot de reactionaire bour
geoisie. die aanvallen doen op de
CNA. omdat zij hun machtspositie
verloren hebben. Als de kritiek van
links komt, dan moet Je Je inderdaad
afvragen of er iets mis is in de CNA,
hoewel het altijd mogelijk is dat
linkse groepen in de val van het
imperialisme lopen. Wij houden ech
ter vast aan onze kritische houding
tegenover de gang van het revolutio
naire proces. We zullen onze autono
mie tegenover de regering handha
ven", aldus Avelino Mar.
Op de vraag hoe hij tegen de plan
nen van de Peruaanse regering aan
kijkt om de democratie in het land te
herstellen, reageert Avelino Mar wat
terughoudend: „Peru is onderweg
naar een sociaal-democratie met vol
ledige participatie van de bevolking.
Het moet een land zonder uitbuiters
en uitgebuitenen worden Daarvoor
is nodig dat de produktlemiddelen
en de politieke macht In handen van
de georganiseerde groepen als boe
ren en arbeiders komt. Nu er verkie
zingen in het vooruitzicht gesteld
zijn, moeten we constateren dat de
produktiemiddelen op het platte
land al voor een groot deel overge
dragen zijn, maar de produktiemid
delen In de Industrie nog niet. In
verband met de reactionaire krach
ten die nog in het land aanwezig zijn,
is het van belang dat de tot stand
gebrachte veranderingen vastgelegd
worden. Bovendien is het van belang
dat ook de analfabeten in het land
stemrecht krijgen. Daartoe zullen
alle linkse en progressieve krachten
bij de verkiezingen één front moeten
vormen."
