reest begon met spektakel
bloemzoete vrouwenfilm
Zweedse animatiefilm
Bon voor veel keus uit
hoge, vaste rente
Beleggings-
bewijzentot
Spaar
deposito's tot
FILM
Duiken in het diepe
postgiro en
rijkspostspaarbank
Filmweek
U
Arnhem
1977
E ENE ZINGT. DE ANDER NIET
THE DEEP
Demonstratie voor
vrijlating van
dienstweigeraar
Dunderklumpen
Nieuwe
boeken
14
IDAG 14 OKTOBER 1977
Trouw/Kwartet
15
door W. Wielek-Berg
mweek Arnhem, tweejaarlijks filmfestival en „tradeshow"
het bedrijf, is gisteravond met een plof begonnen („Star
rs"! en zal de negentiende met een boem eindige („The spy
o loved me," de nieuwste James Bond-film). Veel daartussen-
is het bekijken en beluisteren waard en geen wonder: het is
opeenhoping van films die boven de middelmaat uitsteken.
ar het publiek krijgt niet alles
er in Arnhem vertoond wordt te
a en niet alle eminente films wor-
in Arnhem vertoond; wie regel-
tig buitenlandse filmbladen leest
it dat maar al te goed. De slogan
beste films komen er toch" heeft
mg zijn geldigheid verloren: he-
s hebben ..beste" films nogal eens
neiging om op de plank te blijven
;en. als het ..vrije circuit" ze ten-
ïste niet voor verstoffing behoedt.
week-endje in een echte grote
d (Parijs bijvoorbeeld) leert ons.
Nederland wat bioscoopfilm-
ibod betreft als het hinkende
ird achteraan komt. Zelfs onze
gische buren krijgen meer kwali-
te zien dan wij.
ar Wars
op de openingsfilm terug te ko-
Starwars" heeft in Amerika
al meer opgebracht dan alle voor
inde films. Klaarblijkelijk gaat
met kasfilms net als met de
sport: als men denkt dat het ab-
ute record is bereikt, wordt het
liet gebroken. Of „Starwars" (van
orge Lucas) het in Nederland zal
tn blijft overigens een vraag, want
hebben hier geen science-fiction
ditie. En „Starwars" is een echte
tace opera." een „ruimte opera"
wil zeggen: de ene ongebreidelde
itasie-uitbarsting volgt op de an-
re. hetgeen een naarstig gebruik
elementen uit Westerns. Tarzan-
historische avonturenfilms niet
sluit. Kosten, kunsten noch moei-
zijn gespaard, dat spreekt en de
sciale effecten liegen er dan ook
t om.
fee programma's
nhem heeft twee programma's
nieuwe films. Die uit het eerste
Rembrandt) komen gegaran-
•rd in de bioscopen, die uit het
tweede (in Luxe) liggen wat moeilij
ker in de markt, hun toekomst is dan
ook onzeker.
Van het eerste programma zijn veel
films van te voren aan de pers ver
toond, van het tweede slechts twee:
„De ene zingt, de andere niet." die
als surprise reeds nu in een Amster
damse bioscoop draait en „Le Soleil
des Hyènes," een Nederlands-Tune-
sische co-produktie over de verloe
dering van een Tur.esisch dorp door
het massa-toerisme. Verder schitte
ren de Nederlandse films op dit Ne
derlandse festival door afwezigheid.
Tips uit de losse hand voor de
„Luxe"-selectie: „De carrière van
een kamermeisje," een Italiaanse sa
tire van Dino Risi over opkomst en
val van diverse personen in het Italië
van Mussolini; „Tagebuch eines Lie-
benden" een eenvoudige liefdesge
schiedenis van de in West-Duitsland
filmende uit Iran afkomstige Sohrab
Shadid Saless; „Das Brot des Böc-
kers" van Erwin Keusch, een oprech
te arbeidersfilm die in Duitsland met
veel enthousiasme is ontvangen;
„Picture Show Man" van John Po
wer. een Australische film over een
reizende fotograaf in de jaren twin
tig; „Chinese Roulette." een nieuwe
film van Rainer Werner Fassbinder
en Harlan County U.S.A.." van Bar
bara Copple, een film over stakingen
in een Amerikaans mijnstadje.
Ook over de films in Rembrandt
moeten we kort zijn. doch zodra ze
in roulatie komen (en dat is voor
vele binnen zeer afzienbare tijd)
worden ze nader bekeken. Hoge ver
wachtingen wekt Alain Resnais'
..Providence," een nieuw spel met de
tijd van de oude meester. „l'Homme
qui aimait les femmes" van Fran
cois Truffaut over een man die zo
verzot is op de vrouwen dat hij aan
zijn hobby sterft, valt door zijn wat
oubollige oppervlakkigheid tegen
en hetzelfde is. helaas (zij het om
geheel andere redenen) het geval
met „De Woestijn der Tartaren"
naar het boek van Dino Buzatti, al
heeft regisseur Zurlini over het zin
loze wachten-op-de-vijand van mili
tairen in een afgelegen fort toch een
respectabele film gemaakt. Een ju
weeltje is „Que la fête commence,"
een typische Ta vernier-film. bela
den met de sfeer van een ondergaan
de wereld, ditmaal die van regent
Philippe d'Orleans, een verbindings-
streep tussen de tijdvakken van Lo-
dewijk XIV en Lodewijk XV.
Uit Zwitserland komt „La Dentelliè-
rc" van Claude Goretta, die in Can
nes veel succes oogstte, uit Enge
land „Valentino," een nieuw hyste
risch hoogtepunt in de carrière van
de door mij verafschuwde Ken Rus
sell. maar met een prachtige hoofd
rol van de beroemde danser Rudolf
Nurejev, die temidden van het spek
takel onaantastbaar zichzelf blijft.
In „The last remake of Beau Geste"
van Marty Feldman speelt de ko
miek met de uitpuilende ogen een
historische, romantische, heldenrol
en dan weet u het wel. En als ik zeg
dat in „The Car" van Elliot Silver-
stein een woestijngehucht wordt ge
teisterd door een demonische auto
zonder bestuurder dan weet u het
ook wel. Te zijner tijd volgt nader
nieuws over „La Menace" van Alain
Corneau; „Le juge Fayard dit le she
riff" van Yves Boisset en „The spy
who loved me" van Lewis Gilbert.
Neven-activiteiten
In Arnhem behoeft men geen secon
de zonder film te zijn, er zijn neven
activiteiten genoeg. In Saskia draait
een serie die „New Hollywood" heet
en waarin films worden gebracht
van John Milius, Robert Altman.
Franse cineaste Agnes Varda. die haar bekendheid vooral ontleent aan twee films uit de jaren
itig, „Cléo de 5 7" en „Le Bonheur," heeft met „L'une chante, l'autre pas" („De ene zingt, de
der niet") een film gemaakt die men bij gebrek aan een betere formulering een „vrouwenfilm"
fegt te noemen.
rhand weet iedereen wel
daarmee wordt bedoeld; een
over vrouwen, bij voorkeur ge-
ikt door een vrouw, iri elk geval
en vanuit de gezichtshoek van
vrouw. Zo'n film behoeft niet
ninistisch te zijn: daarbij denkt
m tpch vooral aan een strijdvaar-
film, een activistisch film. die
Idelijk in een bepaalde richting
it. En de „melodramatische musi-
,De ene zingt, de ander niet"
st in zoveel richtingen, kris-kras
elkaar, dat men er voor het
uii Jrecht weinig houvast aan heeft.
nes Varda volgt een periode uit
tj# t leven van twee vrouwen. Suzan-
(Thérèse Liotard) en Pauline (Va
at- ie Mairesse). Hoewel ze elkaar van
184 d af kennen wordt de echte band
imeed als Suzanne, een bedroefde,
[ehuwde huisvrouw van 22 met
kinderen, wordt gesteund en
loipen door Pauline, een nuchte-
eerlijke scholiere van 17. in een
zeer moeilijke periode van haar
en: haar vriend, een bezeten foto-
af zonder betalende klanten ver-
kt in melancholie en pleegt zeif
ord. Suzanne vlucht naar haar
Iers waar ze met haar „bastaards"
een slavin wordt behandeld, Pau-
breekt met haar ouderlijk huis
gaat liedjes schrijven en zingen,
tien jaar ontmoeten ze elkaar
rallig op een demonstratie. Su-
ine heeft zichzelf bij de haren uit
ellende getrokken en leidt een
eau voor gezinsplanning in Zuid-
nkrijk, Pauline (die nu Pomme
t) trekt met een groepje gelijkge-
den door het land, zingt haar half-
feministische liedjes en is ver-
d op een econoom uit Iran. Om-
beide vrouwen een druk leven
iben beperkt de omgang zich tot
ichtkaarten schrijven en door de
worden die als het ware geïllu-
ferd Pomme wordt zwanger.
Iiwt, trekt naar Iran, merkt met
rik dat haar man zonder enige
site vervalt in de rol van pater
■Dilias en gaat naar Frankrijk te-
om haar oude leventje weer op te
ten; Suzanne werkt gestadig
lijdt onder haar eenzaamheid
h vindt een man die bij haar past,
at aan het eind beide vrouwen
t reden hebben om tevreden te
vele mogelijkheden
es Varda bemoeit zich in deze
met praktisch alle mogelijkhe-
L die een vrouw in haar leven zou
D men hebben: trouwen, niet trou-
»p. bevallen, aborteren, werken,
werken, huisvrouw spelen, al-
- leven, noem maar op. Nauwe-
heeft zij een klein stukje lijn
(sstippeld of gelijk een haas op
:ht slaat ze haken, die haar op
ander spoor brengen. Men kan
spontaan noemen, speels en
6prnant. men kan ook deerlijk
geïrriteerd raken als zij niet terug
schrikt voor kinderachtige nonsens;
Pomme vindt als oplossing voor haar
krakende huwelijk het verwekken
van een tweede kind, zodat zij en
haar man er elk één kunnen houden;
als Suzanne weigert een verhouding
te bèginnen met een getrouwde man,
op wie ze wel verliefd is, kondigt hij
zonder aarzelen aan dat hij de vol
gende dag gaat scheiden, zodat het
pad is geëffend. De gehele film lijdt
zeer onder een bloemzoet, „flower
power"-achtig, schijnheilig optimis-
.me, dat overigens zijn modieusheid
allang heeft overleefd. Varda, die
niet wil beleren, doet het toch:
„Meisjes," zo zegt ze, „als jullie nu
maar braaf werken aan jullie zelfont
plooiing en zelfverwezenlijking dan
komt het geluk vanzelf, dat zul je
zien." Het mocht wat, natuurlijk.
Begenadigd fotografe
De prachtige beelden (en niet alleen
de pittoreske in Amsterdam en Iran
maar vooral de schrale Franse win
terlandschappen laten er geen twij
fel over bestaan dat Agnes Varda een
begenadigd fotografe is) staan hier,
in tegenstelling tot die in „Le Bon-
Wie naar „The Deep" gaat kijken in de mening dat er sprake is
van een vervolg op „Jaws" (een dergelijke verbintenis wordt
alom gesuggereerd) komt er bekaaid af.
Weliswaar zijn de boeken waarop de
films zich baseren door dezelfde au
teur geschreven (Peter Benchley),
doch de verhalen hebben niets met
elkaar gemeen en hetzelfde geldt
voor de regisseurs: Spielberg
(„Jaws") blijkt verre de meerdere
van Peter Yates („The Deep"). In het
diepduikerverhaal over een liefdes
paar dat. argeloos plezierduikend in
de Bermuda-wateren, een fatale am
pul morfine plus een intrigerend me
daillon opvist en daarna verzeild
raakt in allerlei avonturen, waarbij
een zonderling met een Iers accent
de helden- en negers uit Haïti de
schurkenrol spelen, missen we niet
alleen node de perfecte timing van
schokeffecten, die je in „Jaws" vast
nagelde aan je stoel, maar ook de
met ferme hand getrokken karakter-
contouren. Wat Robert Shaw. Jac
queline Bisset. Nick Nolte en Eli
Wallach ook mogen uithalen en
doormaken daar in het diepe, hun lot
laat je zo koud als ijs omdat het
poppen blijven bestuurd door be
weegredenen van marionetten.
Het begin belooft nog wat, vooral
Peter Bogdanovich. Martin Scorse
se en Paul Mazurski. Luxor draait
de filmmusicals „Hello Dolly", „My
fair Lady", „Fiddler on the Roof".
„Funny Girl", ..Funny Lady" en
„Oliver"; Scene I en II gaan, enigs
zins willekeurig, op de nostalgische
toer met „The Graduate", „Paper
Moon", „The last Picture show".
„The great Gatsby", „Blow-up",
„American Graffiti", „AlCapone",
„Bonny and Clyde", „Murder on the
Oriënt Express". „That's Entertain
ment", „Hollywood, Hollywood" en
„Rebel without a Cause".
Tussendoor worden kinderfilms ver
toond, is er de traditionele manifes
tatie „Open Doek" en wijdt het Arn
hemse Gemeentemuseum onder de
titel „Weergevonden weergevon
den" een tentoonstelling aan het
opsporings- en conserveringswerk
van het Nederlands Filmmuseum,
waarbij twee Nederlandse speel
films uit 1914 en 1920 zullen worden
vertoond (in de eerst. „Weergevon
den", waaraan de tentoonstelling
zijn naam ontleend, speelt Enny de
Leeuwe mee).
DEN HAAG (ANP) Enkele tien
tallen leden van de Vereniging
Dienstweigeraars, de VVDM en
Kerk en Vrede hebben gistermiddag
voor het ministerie van Defensie in
Den Haag gedemonstreerd tegen de
eenzame opsluiting van dienstwei
geraar Adriaan Sloof, wiens gewe
tensbezwaren niet zijn erkend om
dat hij niet kon garanderen dat hij
ook in oorlogstijd dienst zou weige
ren. Een beroep op de wet gewetens
bezwaren wordt alleen erkend als
iemand onder alle omstandigheden
weigert wapens te gebruiken.
Sloof heeft de consequenties van
zijn weigering aanvaard, „maar dat
betekent nog niet dat hij als een
gevaarlijke misdadiger eenzame
opsluiting krijgt," aldus de actie
voerders, wier protest zich ook richt
te tegen het feit dat Sloof in het
Amsterdamse huis van bewaring
slechts een half uur per week bezoek
mag ontvangen. Tijdens de demon
stratie werd de regering verzocht de
nu al zes jaar durende discussie over
verruiming van de wet gewetensbe
zwaren „nu eens in daden om te
zetten".
Beeld uit „Star Wars", waarmee de Arnhemse filmweck opende.
Vier jaar hebben tekenaar-regisseur
Per Ahlin en tekstschrijver-acteur
Bebbe Wolgers gewerkt aan de
Zweedse film „Dunderklumpen", die
drie jaar geleden werd uitgebracht.
Drie stijlen zijn erin vermengd: ge
wone speelfilmfragmenten, met le
vende mensen en een echte natuur,
worden afgewisseld met geheel gete
kende episoden en met beelden
waarin zowel echte als getekende
figuren voorkomen. Een moeilijk
procédé dat zelden een bevredigend
resultaat oplevert: ook in „Dumder-
klumpen" wil er nog wel eens iets
knarsen en kraken bij de overgang
van het ene genre naar het andere.
De film speelt in het uiterste Noor
den van Zweden, een land van ber
gen, bossen, meren en moerassen vol
woeste schoonheid in een midzomer
nacht. Dunderklumpen, een sprook
jesmannetje met een wortelneus,
sluipt de kamer van een kind binnen
en steelt de poppen omdat hij zo
eenzaam is; vader, zoon en geit Ster
oog gaan hem achterna, geholpen
door een hommel die politle-dien-
sten verricht en zij maken kennis
met heel wat vreemde vogels: Een
oog, een bandiet op een fiets; Jorm,
de levende berg met een huis op zijn
neus; Bloemenhaar, die wonderen
doet met een paraplu en Elvira Fat-
tigan, een oeroud nederig vrouwtje,
gelukkig met alles wat ze wel en niet
krijgt. Het einde is overmatig geluk
kig: zelfs Eenoog wordt tot het goede
bekeerd en Dunderklumpen hoeft
niet eenzaam meer te zijn.
„Dunderklumpen" zit vol zinspelin
gen op de Zweedse geschiedenis en
folklore, doch dat behoeft de Neder
landse pret niet te drukken: als kin
deren iets niet begrijpen luisteren en
kijken zij er wel overheen. Helaas
mist de film (die overigens vol zit
met mooie tekeningen) de snelheid
en vaart waar Disney zo sterk in is.
Wat de Nederlandse nasynchronisa-
tie overlaat van het Zweedse origi
neel, daarnaar kunnen we slechts
rillend en bevend raden.
Amsterdam: City 6 en Rialto; Den
Haag: Calypso en Du Midi; Rotter
dam: Calypso 1, a.l.
Dunderklumpen uit de gelijk
namige Zweedse tekenfilm
heur" waar ze allengs een boosaardi
ge, bijna demonische bijkleuring
krijgen, op zichzelf, dat wil zeggen:
er zit niets achter. Je zou je er zat aan
kunnen kijken en tevreden zijn, ware
het niet dat men telkens wordt ge
stoord door de wezenloze, zweverige
teksten van de liedjes, die ook twijfel
doen ontstaan aan de zin van Pom-
me's zo hardnekkig nagestreefde „ei
gen leven." Als je man en kind in de
steek laat moet dat toch wel ergens
goed voor zijn, maar dat gezing op
schilderachtige marktpleinen van
verlaten dorpjes voor anderhalve
vrouw en een paardekop die dan ook
nog geen weg weten met de half
slachtigheid dient nergens toe.
De twee hoofdrolspeelsters zijn
voortreffelijke, mooie actrices, wier
fascinerende lichaams- en gelaatsbe
wegingen door Varda met meester-
oog worden bespied en vastgelegd.
Doch levende vrouwen worden ze
niet; daarvoor moeten ze te veel on
werkelijke situaties doorstaan, die
zich altijd lijken af te spelen aan de
marge en niet in de kern van het
leven.
Amsterdam Leidseplein Theater,
16 jr
eeri*to«^eOVCt
®oge,0v°astet®Me3paaldepos«o^
I
Wilt u zeker zijn van hoge, vaste rente over spaargeld dat u langere tijd kunt
missen? Bij ons hebt u keus uit 5 spaardeposito's en 3 beleggingsbewijzen. U kunt de
bon insturen of bellen (020) 5 89 3137 of 0017 (gratis), als u meer wilt weten over deze
aantrekkelijke spaarmogelijkheden. Of ga naar het postkantoor en vraag naar de folders.
door de fantastische onderwater-fo
tografie (de vissen zijn heel wat aar
diger dan de mensen), maar allengs
gaat het verhaal trekken, wordt rom
melig en ongeloofwaardig (ook wat
de technische kant betreft). Er is
meer dan genoeg ingestopt: een
reusachtige sidderaal, explosies op
de bodem van de zee, voedoe-prak-
tijken, trouw en verraad, dodelijke
intriges her, der en overal mitsga
ders een paar haaien, dat kon niet
missen, maar 't gaat niet lekker, ter
wijl toch de geschiedenis van het
geheimzinnige schip vol antieke
kostbaarheden, dat onder het morfi-
neschip uit de Tweede Wereldoorlog
blijkt te liggen, best wat boeiends
had kunnen opleveren. Jammer.
Amsterdam - Bellevue Cinerama, Ci
nema International en Saskia; Den
Haag- Asta en Studio 2000; Rotter
dam-Cinerama; Nijmegcn-Luxor;
Alkmaar-Cinema; Haarlcm-Luxor;
Tilburg-Harmonie; Breda-Grand; Lei-
den-Luxor; Hilversum-Rex; Deven-
ter-E.D.B.: Eindhoven-Parisicn;
Heerlen-Rivoli; Enschede-Metropole;
Utrecht-Catharijne; Groningen-Ca-
mera; Den Bosch-Casino, 16 jr.
74%
Verkrijgbaar in coupures van
f 1.000,- en f 5.000,-. Vaste rente bij
looptijd van 3 jaar 7%, 4 jaar 7'/»% en
5 jaar V/2%. Bij een beleggingsbewijs
krijgt u rente-op-rente; aan het emde
van de looptijd ontvangt u automatisch
uw aankoopbedrag plus de totale
rente. Tussentijds opnemen zonder
renteverlies voor de aankoop van een
eigen huis is toegestaan.
8%
Minimum storting f 1.000,-. Bij elke
storting keus uit looptijden van 2 tot 6
jaar met vaste rente van 6'^% tot 8%.
Deposito's komen na de looptijd
automatisch vnj. De rente is jaarlijks
beschikbaar. Voor de aankoop van een
eigen huis kunt u ook tussentijds
zonder renteverlies geld opnemen.
Prolongaties
en reprises
L'Affiche Rouge Prachtige film van
Frank Cassenti over een verzets
groep in de oorlog, waarbij verleden
en heden vloeiend in elkaar over
gaan. 14 okt. Filmhuis Uilenstede.
Der Fangschuss Film vol steer van
Volker Schlöndort over de vergeten
oorlog van de Duitse vrijkorpsen vlak
na de eerste wereldoorlog. De gehele
week in Cinema, Deventer.
Rome, open stad Meesterwerk van
Roberto Rosselini uit 1945 over oor
log en bezetting in Rome met Anna
Magnani in de vrouwelijke hooldrol.
De gehele week In Cinetol, Am-
Th ree Women Psycho-surrealistti-
sche film van Robert Altman over de
verweven levens van drie vreemde
vrouwen. De gehele week In City 3
Amsterdam en Studio, Utrecht.
Casanova Fellini plaatst in zijn
nieuwste tilm de legendarische vrou
wenheld als een soort sexmachine
tegen een achtergrond van bizarre en
barbaarse fantasie. De gehele week
in Studio. Groningen en Studio. N*j-
Drie dagen van de Condor Voortref
felijke thriller met Watergate-achtec-
gronden van Sidney Pollack met Ro-
oert Redford en Faye Dunaway in da
hoofdrollen. De gehele week In Ti>-
schinski 4, Amsterdam en Noorder
licht, Tilburg.
North by Northwest Een van de
beroemdste thrillers van meester Al
fred Hitchcock uit 1959. met Gary
Grant, James Mason en Eva Marie
Saint in de hoofdrollen. De gehele
•week in Alhambra 2, Amsterdam.
A Clockwork Orange Schokkende
tilm over geweld in de toekomst van
de geniale Stanley Kubnck De gehe
le week in Rembrandt 2, Utrecht.
Herz aus Glas Moeilijke, maar obse
derende film van de Westduitser Wer
ner Herzog, die hierin werkt met ge
hypnotiseerde acteurs. De gehele
week in Studid, Sneek.
Kanal Een film uit een trilogie over
oorlog en verzet van de Poolse clne-
est Andrzej Wajda. De gehele week
beh. maandag in Kijkhuis Don Haag.
Het complete visboek, met recepten
uit binnen- en buitenland door E.
Hom. Ultg. Luitlngh, Laren. 112 blz
- 19.90.
Beknopte geschiedenis van da psy
chologie, door M. Werthelmer. Ultg.
Wereldvenster, Baarn 2M blz 400
Belgische francs.
