'Onderzoek in zaak tegen
Menten te oppervlakkig'
Apothekers: minder
commercieel werken
Esso doet wat Extra.
Even naarEsso
en u heeft geen kind meer
aan uw kroost.
U hebt de vakantieplannen,
Amro Reizen heeft de gidsen:
Volksraadpleging in
Gelders kerkdorp
Voorlopig tegen Hongaar
geen strafvervolging
wegens oorlogsmisdaden
Verdediger stelt rechtbank voor naar Polen te gaan
uit ingegooid van
rgemeesterswoning
Grote toename
van aantal
alleenstaanden
GS van Gelderland
voor actief beleid
op personeelsgebied
Bij welke gemeente moet Balgoij?
LJdonoe
DONDERDAG 13 OKTOBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
door Leo Kleyn
AMSTERDAM Hoewel de
bijzondere strafkamer van de
Amsterdamse rechtbank zich
al sinds april in het openbaar
met de strafzaak tegen Pieter
Menten bezighoudt, is diens
verdediger, mr. L. van Heijnln-
jen, van mening dat voor het
proces te weinig tijd wordt uit
getrokken. Hij vindt dat deze
uiterst complexe zaak' nog
rgafeondiger behandeld dient te
i m rorden. 'Het gaat veel te snel
et? in te oppervlakkig', hield hij
'el„ [isteren de rechtbank voor.
i in
)e raadsman liet zijn verzuchting
s ei (ergezeld gaan van het voorstel aan
i 'deF rechtbank naar Polen te reizen,
den eneinde op de plaats van het mis-
Pc ln|! waarvan zijn cliënt wordt ver-
Hen lacht, bewijsmateriaal te verzame-
voo
len. Daarbij merkte hij op dat in
West-Duitsland, waar rechtbanken
dat wel plegen te doen, bij processen
als tegen Menten geen waarde meer
wordt gehecht aan getuigenverkla
ringen, maar slechts aan resultaten
van archiefonderzoek. Zijn cliënt
voegde daaraan toe: 'De tijd is de
grootste waarheidsverkrachter'.
Van Heijnlngen deed deze suggestie,
nadat de Poolse officier van justitie
W. Szulc had laten weten dat in
Polen gehoorde getuigen er niet toe
worden gedwongen valse verklarin
gen af te leggen. Szulc, zelf in het
proces-Menten in mei al als getuige
gehoord, merkte dit op, omdat Men
ten en zijn verdediger zich meerma
len in die zin hebben uitgelaten. De
president, mr. J. A. Schröder, sprak
van 'aantijgingen', en toen Van Heij-
ningen bezwaar maakte tegen dat
woord, hield hij het er maar op dat er
in elk geval wel 'onaardige dingen'
over de gang van zaken in Polen
waren gezegd.
Overigens maakte op zijn beurt de
president bezwaar tegen het verwijt
van de verdediger dat de zaak tegen
Menten te oppervlakkig wordt be
handeld. Van Heijningen verduide
lijkte daarop dat zijn kritiek geen
betrekking had op het onderzoek ter
terechtzitting, maar op het vooron
derzoek.
Bij dat vooronderzoek is een groot
aantal getuigen, onder andere uit
Polen en de Sowjet-Unie, gehoord,
maar Menten en zijn verdediger ha
meren voortdurend op hun onbe
trouwbaarheid. Zij stellen zich op
het standpunt dat inwoners van de
Oostbloklanden niet kunnen verkla
ren wat ze willen, maar slechts dur
ven zeggen wat de autoriteiten (die
Menten zouden willen zien „han
gen") welgevallig is.
Voordat Szulc gisteren het woord
kreeg, riep Menten weer uit gehoord
te hebben dat in Parijs wonende
Polen geen contact meer met hun
familieleden mochten onderhouden,
nadat ze als getuigen in een proces
in West-Duitsland waren opgetre-
De verdediger van Menten, mr. L. van Heijningen (uiterst links), wordt tijdens een koffiepauze
jomringd door journalisten.
fan een onzer verslaggevers i
[OORN De Nederlandse apothekers willen graag een minder
imerciële opzet van hun werk. Dat betoogde de voorzitter van
organisatie (KNMP), drs J. L. M. Nieuwenhuis, gisteren op de
:mene vergadering.
an de ziekenfondsen krijgt de apo-
heker al een vast bedrag per inge-
chreven patiënt, onafhankelijk van
e hoeveelheid afgeleverde genees-
liddelen. Voor de particuliere sec-
or had het bestuur van de KNMP
en paar jaar geleden al geprobeerd,
ieder geval te komen tot een vast
onorarium per aflevering, dus onaf-
ankelij k van de prijs van het ge-
eesmiddel zoals die door importeur
fabrikant is vastgesteld. Dat was
)or toedoen van zowel de industrie
s de overheid mislukt, aldus de
:er Nieuwenhuis. „Ze vonden het
iet juist dat daardoor goedkopere
ïneesmiddelen duurder zouden
orden, ofschoon de duurdere aan-
enlijk in prijs zouden dalen."
jn verhaal was onder andere ge-
cht tegen het deze zomer versche-
tn rapport „Winst op recept" van
Wiardi Beckmanstichting, het we
nschappelijk bureau van de Partij
m de Arbeid. Tot verontwaardiging
racht hem de vaststelling daarin
at overconsumptie van geneesmld-
L' in in het (financiële) belang van
apotheker is. Wij laten juist gere
ld een waarschuwend geluid horen
j overmatig gebruik van genees-
iddelen, aldus Nieuwenhuis. Hij
ide het rapport „een klap in het
icht van al diegenen die in het
rieden en ook nu nog hebben mee
werkt aan grote besparingen."
10NINGEN (ANP) - Eergister-
:ht is een steen gegooid door een
it van de ambtswoning van de
emeester van Groningen aan de
tplaan. Aan de steen zat een
tje, waarin de „Joods-Palestijn
beweging ter bestrijding van het
Müsme" protesteert tegen de
Ogenomen officiële ontvangst
n een gezelschap uit Tel Aviv op
t stadhuis. Een tweede steen met
n dergelijk briefje is in de tuin van
burgemeester gevonden.
1 het ogenblik is een gezelschap
Tel Aviv, onder wie burgemees-
Shlomo Lahad van de stad, de
't van de culturele vereniging
tonineen-Tel Aviv.
^gemeester H. G. Buiter van Gro-
Agen heeft pas gisterochtend ge-
:rkt, dat een steen door een ruit
n zijn huis was gegooid. De
°ods-PalestiJnse beweging" is bij
Politie niet bekend.
Anderzijds wilde de voorzitter van
de Koninklijke Nederlandse Maat
schappij ter bevordering der Phar-
macie toch ook enkele vakgenoten
tot de orde roepen die in de breedte
een al te commerciële opstelling zoe
ken. Hij herinnerde aan het stand
punt van de KNMP dat een apothe
ker eigenaar behoort te zijn van de
apotheek die hij beheert en van niet
meer dan die ene. De maatschappij
had al enkele malen geprobeerd, col
lega's „die er op uit zijn, hun verove
ringsdrang uit te leven" door het
opzetten van een soort apotheken-
concern. er op te wijzen dat dat in
strijd is met het vestigingsbeleid van
hun organisatie. Als deze drang zich
blijft voordoen, zou de KNMP probe
ren, wegen te vinden om daaraan een
halt toe te roepen.
Drs Nieuwenhuis legde verder de na
druk op de „vermaatschappelijking"
van de apotheek: „De apotheker
komt uit zijn laboratorium naar vo
ren en staat achter zijn assistente
om de hulpzoekende of weetgierige
patiënt van dienst te zijn." De taak
van de apotheker wordt steeds meer
omvattend. Daarom dient de „twee
de apotheker" volgens de heer Nieu
wenhuis een steeds meer voorko
mende medewerker te worden. Er is
dan een betere werkverdeling moge
lijk, de waarneming bij vakanties en
dergelijke hoeft geen probleem meer
te zijn. en er komen meer plaatsings
mogelijkheden voor afstuderende
apothekers.
Voor dit laatste probleem lijken de
apothekers dus een geruislozer op
lossing na te streven dan de Lande
lijke huisartsenvereniging, die
streeft naar praktijkverkleining bij
gelijkblijvende honorering.
„Kelderstukken"
Het proces tegen Menten zal morgen
worden voortgezet. Ter sprake ko
men dan onder meer de papieren die
in de kelder van de vroegere woning
van Menten in Krakau zijn aange
troffen, door de president als „kel
derstukken" aangeduid. Al bij het
begin van het proces heeft Menten
laten weten dat hem van „nagela
ten" papieren niets bekend is, en dat
„de vervalsingscentrale van Pili-
chowsky" (het Poolse bureau dat
zich bezighoudt met onderzoek naar
nazi-misdaden) hierin de hand moet
hebben.
's Middags zal de hoofdredacteur
van het weekblad Accent, Hans
Knoop, door de rechtbank worden
gehoord. Hij is als getuige door de
verdediging opgeroepen.
den. „Die mensen leven allemaal in
doodsangst", wist hij.
Alibi
Uit angst voor haar in Polen wonen
de familieleden had in elk geval een
in Den Haag wonende Poolse vrouw
de rechtbank verzocht haar als ge
tuige in het proces-Menten achter
gesloten deuren te horen. Dit ver
zoek werd ingewilligd.
Nadat de deuren weer geopend wa
ren, zei de president dat „de Poolse
dame", zoals hij haar noemde, had
verklaard dat zij tot 1942 in Lem-
berg had gewoond, en van haar va
der en anderen had gehoord dat
Menten in de oorlog joden en Polen
had geholpen. Volgens de getuige
had zij nooit gehoord dat Menten
aan executies had deelgenomen.
Het verzoek van een andere getuige
décharge achter gesloten deuren
gehoord te worden, werd door de
rechtbank afgewezen. De president
kwam hem wel enigszins tegemoet
door zijn naam niet te noemen, een
gebaar dat door Menten, die dat wel
deed, teniet werd gedaan.
De betrokkene, een half-jood, zei
dat hij in de oorlog gedwongen was
geweest bij een Duitse Dienststelle
te werken, en zodoende betrokken
was geweest bij de distributie van
levensmiddelenkaarten. Als getui-
ge-deskundige mocht hij zich inla
ten met de vraag of een door Menten
overgelegd document, van belang
voor diens alibi, al dan niet vervalst
is.
Het ging om een zogeheten Bedarfs-
bescheinigung, een soort distribu
tiekaart, waarvan Menten een foto-
copie aan de rijksrecherche had
overhandigd. Als dit bewijsstuk niet
vervalst is, blijkt daaruit dat Men
ten op 27 augustus 1941, toen de
massa-executie in Urycz werd ge
houden, in Berlijn was.
Op grond van zijn ervaringen tij
dens zijn tewerkstelling in Duits
land zei de getuige dat de argwaan
die dit document bij de rechtbank
had gewekt, niet terecht was. Ter
verklaring van het „stumperig ge
schrijf" op de kaart, waarover de
president was gevallen, voerde hij
aan dat papieren als deze veelal
door invaliden en buitenlanders
werden ingevuld.
De heer A. J. van der Leeuw, weten
schappelijk medewerker van het
Rijksinstituut voor oorlogsdocu
mentatie, die het hele proces als
getuige-deskundige bijwoont, is wel
van mening dat het hier om een
vervalsing gaat. Aan de hand van
een onderzoek waarbij hij ook ande
re Bedarfsbescheinigungen heeft
betrokken, is hij tot de conclusie
gekomen dat het alibi van Menten
ondeugdelijk is.
Dat Esso wat Extra doet merkt u bij
elke tankbeurt. Er is nu o.a. een gratis
kleurboekje met tekeningen om in te
kleuren en veiligheidstips om te
onthouden. Voor de kinderen,
kompleet met kleurwedstrijd
en mooie prijzen.
Dus als u tankt bij
Esso, neem dan dat
boekje mee. Geef het
uw kroost en u hebt
geen kind meer aan ze!
U krijgt het bij Esso
verkooppunten met
affiche "Esso doet
wat Extra" (zo
lang de voorraad strekt).
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In tien jaar tijd nam
het aantal op zichzelf wonende al
leenstaanden in ons land met meer
dan tachtig procent toe.
Dit blijkt uit het eindverslag van
een interdepartementale werkgroep
alleenstaanden en een voorpubllka-
tie van de vakgroep sociologie van
de landbouwhogeschool te Wage-
ningen. Veel van die alleenstaanden,
zo blijkt, verkeren in een moeilijke
positie. Hun opleidingsniveau is
veelal laag en velen van hen zijn
voor hun dagelijks levensonderhoud
aangewezen op een sociale uitke
ring. Meer dan de helft van de al
leenstaanden is te vinden in de grote
steden.
Van 1960 tot 1971, de onderzoekperi-
ode, steeg het aantal alleenstaanden
van 373.000 tot 681.000. Hun aandeel
in het totale aantal Nederlandse
huishoudens steeg daarmee van 12
tot 17 procent. Voegt men daar de
alleenstaanden die niet alleen wo
nen maar in instellingen en tehuizen
zitten aan toe, dan bleek in 1971 één
op de vijftien Nederlanders tot deze
groep te behoren: 5,7 procent der
mannen en 9,4 procent van de vrou
wen. Aan de sterke groei droeg on
der andere de grote immigratie van
alleenstaande buitenlandse
werknemers bij.
ARNHEM Gedeputeerden van
Gelderland willen mannen en vrou
wen gelijke kansen geven als het
gaat om het werven van personeel
voor de provincie. Zij staan in dit
opzicht een actief beleid voor.
Dat hebben GS laten weten in hun
aanvullend voorstel op de nota per
soneelsbeleid. Zij wijzen er ook op
dat ze het vervullen van deelbetrek
kingen, zowel voor mannen als vrou
wen. waar mogelijk willen activeren.
ARNHEM (ANP) De inwoners van het Gelderse kerkdorp
Balgoij (nu deel uitmakend van de gemeente Overasselt)
mogen op 2 november naar de stembus. Ze hoeven dan niet
te stemmen op kandidaten voor een of ander bestuurscolle
ge maar moeten een antwoord geven op de vraag bij welke
gemeente hun dorp in de toekomst zal moeten horen: bij de
aangrenzende gemeente Wychen of bij een nieuwe gemeente
die zal ontstaan door de samenvoeging van Overasselt en
Heumen.
houden, waarbij men zich over
het algemeen akkoord verklaarde
met een samenvoeging van Heu
men en Overasselt. Alleen in het
kerkdorp Balgoij (525 inwoners,
bijna 350 stemgerechtigden) ble
ven vragen bestaan. Vanuit dat
dorp was de wens kenbaar ge
maakt om een meer gedegen
raadpleging van de bevolking.
Sommige inwoners willen liever
aansluiting bij Wijchen.
Daarmee maken de Inwoners van
Balgoij geschiedenis, niet alleen
door de opzet van de inspraakpro
cedure, maar ook doordat de be
trokken gemeentebesturen en de
provincie de uitslag van deze
volksraadplegihg van doorslagge
vende betekenis zullen achten bij
de uiteindelijke bepaling van hun
standpunt. De volksraadpleging
wordt georganiseerd door de ge
meente Overasselt in nauwe sa
menwerking met de provincie
Gelderland en de naburige ge
meenten Wychen en Heumen.
In het land van Maas en Waal en
in het Rijk van Nijmegen zijn
enige projecten lopende die ge
richt zijn op vergroting van ge
meenten. Een van die projecten
betreft Heumen en Overasselt,
waartoe de kerkdorpen Heumen,
Malden, Overasselt, Nederasselt
en Balgoij behoren. Eind 1976-
begin 1977 is er al een inspraak
procedure voor de bevolking ge-
Bij de volksraadpleging van 2 no
vember zijn wel enige spelregels
gesteld, onder meer om te voorko
men dat bij een eventueel zeer
geringe deelneming een kleine
minderheid de doorslag zou kun
nen geven. Daarom is gesteld dat
de uitslag doorslaggevend is als
het daaruit blijkende meerder
heidsstandpunt ten minste wordt
gedragen door 35 procent plus
één stem van de Balgoijse stem
gerechtigden.
UTRECHT (ANP) De Amsterdamse procureur-generaal mr. J.
F. Hartsuiker heeft voorlopig besloten geen strafvervolging in te
stellen tegen de van oorlogsmisdaden beschuldigde Hongaar dr.
Z. P. (62).
pvrtnibifdt.
Mr. Hartsuiker heeft laten weten,
dat hij de stukken heeft bestudeerd
die hij via de rijksrecherche van dr.
Simon Wiesenthal heeft ontvangen
en dat hij daarin geen aanleiding ziet
om tot vervolging over te gaan. Dr.
P. werkt sinds ongeveer 1960 bij de
spoorwegen. Hij is op het ogenblik
controleur bij de afdeling inkoop
van N8. Toen Simon Wiesenthal
hem er vorige maand van beschul
digde, een gevlucht oorlogsmisdadi
ger te zijn, is hij op non-acitef ge
steld. Hij heeft zijn werk inmiddels
hervat.
Volgens Wiesenthal zou P. in de
tweede wereldoorlog commandant
zijn geweest van een Joods getto in
de Hongaarse stad Papa en als zoda
nig verantwoordelijk voor een aantal
transporten naar het concentratie
kamp Auschwitz. P. is daarvoor in
1951 door een militaire rechtbank in
Hongarije tot acht Jaar gevangenis
straf veroordeeld. Hij vluchtte tij
dens de opstand van 1956 naar Ne
derland.
Zelf heeft P. vorige maand ver
klaard, dat het proces van 1951 een
schijnproces was en dat hij door de
geheime politie lichamelijk en gees
telijk zo was gemarteld, dat hij de
feiten toegaf. In werkelijkheid zou
hij als commandant van een com
pagnie in Papa gelegerde gendarmes
niets met het Joodse getto of de
transporten naar Auschwitz te ma
ken hebben gehad. Hij beschouwt
zich als een politiek vluchteling om
dat hij anti-communist is. In 1963
heeft hij hier het Nederlands staats
burgerschap aangevraagd Het is
hem niet verleend. De reden daar
voor is volgens P. nooit meegedeeld.
Simpkins
Wat u ook wilt, de vakantie
gidsen van Amro Reizen
brengen u overal naar toe.
Via elke vorm van vervoer.
En wie vragen heeft, laat ze
gewoon door de reisadviseurs
van Amro beantwoorden.
En wie gekozen heeft, gaat bij
Amro boeken. En als het
tijd wordt om de koffers te
pakken, verzorgt diezelfde
Amro ook nog reischeques,
buitenlands geld en ver
zekeringen.
Kortom, wie met vakantie
plannen voor deze winter
rondloopt, stapt snel even
binnen bij een van de 515
banken met dit vignet:
(Ook als u geen
Amro-clicnt bent)
..AU je jc af en
toe eens be
woog, tou
zoiets niet ge
beuren."
