MILJOENEN BELONING VOOR BEDRIJVEN Mn VISIE.
Uit brieven van lezers
In wat voor lamp
draai je eigenlijk een
Argenta' kaarslamp?
Vooreen gezonde balans. Verstandig met energie.
Philips heeft voor
elke lamp
de juiste gloeilamp
PHILIPS
- DINSDAG 11 OKTOBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
(ADVERTENTIE)
De energieprijzen
stijgen en energie zal
daarom een steeds
zwaardere kostenfaktor
voor uw bedrijf gaan
vormen.Tenzij u natuurlijk
kans ziet uw behoefte
aan energie te verminde
ren. Dat kan heel goed,
maar dat betekent
meestal wel investeren.
Investeren in
VOOR 15 DECEMBER AANVRAGEN'
energiebesparing,wat
levert u dat op? Talloze bedrijven hebben al be-
wezen dat energie besparen een lukratieve
bezigheid kan zijn. Daarnaast bouwen bedrijven
Dit is een publikatie van het ministerie van Economische Zaken
met een efficiënt energieverbruik een sterke
konkurrentie positie op voor de toekomst.
Investeren in energie besparen is dus
een kwestie van visie.visie die ook door de over
heid wordt beloond. Het ministerie van Econo
mische Zaken heeft nl.een tijdelijke regeling in
het leven geroepen waar snelle beslissers hun
voordeel mee kunnen doen.
Wanneer u voor 15 december een
subsidie-aanvraag indient voor investering in
energiebesparing, kunt u een subsidie ont
vangen van 25% tot een maximum van
f 1.000.000,-. Voorwaarde is dat het investe
ring in bedrijfsmiddelen betreft, die gericht
zijn op energiebesparing. Voorwaarde is
voorts dat een besparing binnen Nederland
wordt bereikt, die in verhouding tot de investering
van wezenlijke betekenis is. Een investering van
minimaal f 10.000,- is vereist.
De minister van Economische Zaken kan
zich, als hij dit nodig acht, laten adviseren door
een kommissie waarin organisaties zijn vertegen
woordigd als de Stichting Voorlichting Energie
besparing Nederland,T.N.O. en de N.V. Neder
landse Gasunie.
Voor meer informatie over deze subsidie
op investering in energiebesparende
maatregelen in bedrijven, kunt u zich
wenden tot: het ministerie van
Economische Zaken, Bezuidenhoutse-
weg 30, Den Haag, tel. 070-814011.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor gedichten, open brieven, oproepen
of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden). De
inzendingen voor deze rubriek dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt
zich het recht van bekorting voor. Het is ons helaas niet mogelijk over elk geval
van bekorting of nietplaatsing (doorgaans een gevolg van een te groot aanbod) te
corresponderen. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw,
Postbus, 859, Amsterdam. Bij publicatie worden naam en woonplaats van de
schri|ver vermeld.
Dierenkweilerij
Uw artikel over dierenkweilerij, heb
ik met instemming gelezen. Hoe
kunnen we de veehouderij dwingen
om met die ellende op te houden?
Heel eenvoudig, door geen gemar
teld vlees te kopen, met name geen
blank kalfsvlees van kistkalveren,
varkensvlees of diepvrieskippen.
Amsterdam J. Kooistra
De wereld uit
Dr. H. M. de Lange noemt in Trouw
van 3 oktober de oproep van het
IKV „Help de kernwapens de wereld
Je uit om te beginnen uit Nederland":
te nationalistisch, te protesterend
en te eenzijdig. Dat te nationalis-
tisch of te protesterend kan ik vol-
gen. Het IKV mag tegenwerpen dat
het pas nationalistisch zou zijn als
het niet ging om de kernwapens uit
"V. de gehele wereld, maar toch: hadden
1 we niet van het IKV mogen ver
wachten een oproep aan alle christe-
nen tegen de (kern)bewapening in
'l de geest van: gij geheel anders! Wel-
tot licht was de oproep dan ook niet
va. louter protesterend getoonzet. Maar
De Lange's bezwaar tegen de eenzij
digheid van de oproep doet me vra
gen: vergeet de heer De Lange niet
dat elke stap in de be-wapening óók
eenzijdig is gedaan? Mag ik u vra
gen: wil hij echt wel van het helle-
tuig af, of alleen onder zijn eigen
voorwaarden? Of matig ik me zelfs
met deze vraag een oordeel aan?
Baarn Dies Heitmeijer
/as Bisschoppen
>or
Het bericht, dat de R.K. Bischop-
penconferentie zich niet stelt achter
het doel van de laatste vredeskrant,
is niet alleen teleurstellend, het is
da( ook verbazingwekkend. De doelstel-
ling van het interkerkelijk vredesbe-
(IKV) kernwapens uit ons land
te verwijderen, zou niet overeenko
men met de stellingname van de r.k.
d<kerk. die in de veel geprezen verkla
ring van de Bisschoppen over de
bewapening uit 1976 staat beschre
ven. Want in die verklaring zou het,
■■aldus kardinaal Wlllebrands, gaan
om „een geeenschappelijke wil om
■■wapens en geweld uit de wereld te
rug te dringen." Nu zou alleen dit
citaat al een goede reden kunnen
i 23 zijn om juist wèl mee te doen met
het initiatief van het IKV. Maar bo-
««"vendien ging de verklaring van de
he1 bisschoppen van twee jaar geleden
m<veel verder. Want naast voorstellen
tot regelingen bij verdragen, wordt
voorgesteld ook „eenzijdige stappen
op het gebied van wapenbeheersing
en wapenbebeperklng niet uit te
sluiten."
De bisschoppen van Nederland zou
den hun brief van twee Jaar geleden
nog eens goed moeten overlezen.
Amsterdam J. Bellwinkel
Atoomloos gebaar
De heer Tjepkema benadert het
vraagstuk op geen manier met de
mei vraag, wat zegt God van deze din-
eid gen? Nu weet ik wel. de bijbel geeft
ons geen pasklaar antwoord op al
deze vragen. Maar als ik begin met
het door de heer Tjepkema aange
haalde bombardement op Hirosji-
ma, waarvan nog steeds slachtoffers
^sterven of in ziekenhuizen worden
""verpleegd en waardoor .nog steeds
misvormde kinderen worden gebo-
ca ren in Japan en als ik dan ga besef
fen, dat de pas ontwikkelde neutro
nenbom er op is gebaseerd om alle
leven te vernietigen (echt niet alleen
de Russen, wij gaan er allemaal aan
en als God het niet verhoedt Zijn
ganse schepping), dan zeg ik op
grond daarvan een hartgrondig
neen tegen het moderne oorlogsbe
drijf en zijn toerusting daartoe. Ood
verbiedt het ons. De waarden van
gerechtigheid, recht en liefde die wij
denken te verdedigen, worden in de
moderne oorlog geheel verkracht.
>os
■ui#
Als wij waarlijk als volgelingen van
Jezus Christus neen zouden zeggen
tegen de oorlogstoerusting, konden
door ons geloof nog wel eens onver
wachte mogelijkheden worden ge
schonken in de wereld.
Noordwijk aan Zee J. Hoek
Ongeschoolden
In uw commentaar van 6 oktober
constateert u, dat er momenteel op
onze arbeidsbureaus circa 25000
werkloze „bouwvakkers" staan ln-
geschreven en dat velen van hen
meer ongeschoold dat geschoold
zijn. Héél jammer dat het commen
taar niet eventjes logisch wordt
voortgezet met een wijze raad aan
de overheid om in het kader van de
werkloosheidsbestrijding op korte
termijn maatregelen te nemen die
tot gevolg hebben dat er minstens
15000 ongeschoolde „bouwvakkers"
de plaatsen gaan innemen van even
zovele buitenlandse arbeiders, die
dan spoedig naar hun vaderland
kunnen terugkeren, de illegalen
voorop. Het is verder 6# nog een
keer zo, dal een ongeschoolde Ne
derlander in Marokko, Spanje of
Turkije geen schijn van kans heeft
op het verkrijgen van een werkver
gunning. Volkomen terecht, immers
ook in die landen heerst werkeloos
heid.
Gouda Dr. P. van den Berg
Neo-christenen (1)
Wat bedoelt bisschop Gijsen met
neo-christenen? Dit zijn christenen
dus ook katholieken die een
heel ander geloof zijn gaan belijden
dan hun Kerk hun voorhoudt. Zij
geloven niet meer in de tegenwoor
digheid van Christus in de Eucharis
tie. erkennen geen kerkelijk (godde
lijk) gezag meer, vinden Doopsel en
huwelijk niet meer nodig, erkennen
geen zonden tegen de kuisheid
meer, geloven vaak niet meer in een
leven hiernamaals en ga zo maar
door! Mag de bisschop dan van neo-
christenen spreken? De Kerk, dus
zeker deze bisschop niet, stelt geen
eisen, maar zij vertolkt Gods eisen
aan Zijn schepselen. Gaat God hier
misschien Zijn boekje te buiten?
Alle mensen zijn door Hem bestemd
om voor eeuwig met Hem gelukkig
te zijn. Mag Hij dan misschien ook
enige voorwaarden daaraan verbin
den? God heeft de Kerk opdracht
gegeven de mensen te helpen dit
eeuwig geluk te verwerven. Past het
U dan niet de Kerk hiervoor dank
baar te zijn? Dus ook Mgr Gijsen die
zich inzet en hoe een nuttig
werktuig te zijn in Gods hand. De
menselij kheidstheologen trachten
de mens hier op aarde meer geluk te
brengen. Maar als dat geluk hun
eeuwig geluk nu in de weg staat?
Bussum A. J. Domen
Neo-christenen (2)
Bisschop Gijsen vraagt, naast de
door Klei genoemde milieu-bescher
mende en anti-consumptieve instel
ling, heel wat méér! Hij vraagt om in
offervaardige trouw aan Christus'
leer de plichten van elke dag in
gezin, bij de opvoeding, op het werk,
in de respectueuze omgang met de
medemens consequent te vervullen.
Verdient de bisschop daarvoor die
harde afwijzing?
Heerlen J. Jaspers
Neo-christenen (3)
Het schrijven van bisschop Gijsen
stuit mij tegen de borst. Volgens
mijn levenservaringen is de naas
tenliefde. dat wil zeggen, in dialoog
treden met de ander, luisteren naar
de ander, die andere bevestigen een
consequent gebod van God. Ik
dacht wel het voornaamste gebod.
Gelukkig hebben wij nog zulke
priesters en kerkelijke leiders an
ders was het niet meer vol te hou
den. Op een rots loop je te pletter.
Met medemenselijkheid ontvang Je
warmte.
Den Haag M. P. Baars-van de Berg
Dr Ouweneel (2)
Ik ben geen natuurkundige, als dr
W. J. Ouweneel, en kan mij dus op
dit terrein niet met hem meten,
maar als leek meen ik toch dat het
onmogelijk is om, evenals hij schijnt
te doen, het eerste hoofdstuk van
het boek Genesis als historische re
portage van het ontstaan van de
wereld te beschouwen. Want dan
zouden we, tegen alles wat we van
de samenstelling en de geschiedenis
van heelal in weten, moeten aan
vaarden dat het licht er geweest is
voordat er een lichtbron was (vers 3.
dat de aarde met planten bedekt
was voordat de zon er was (vers 12
en vers 16) en ten slotte dat het
kleine planeetje waarop wij wonen
en dat met een aantal andere plane
ten om de zon cirkelt, er geweest is
voordat alle andere hemellichamen
bestonden. Bovendien schijnt dr
Ouweneel er geen rekening mee te
houden dat er behalve het schep
pingsverhaal in Genesis 1 vers 1-2
vers 4a nog een tweede scheppings
verhaal staat in Genesis 2 vers 4b-
25, dat het ontstaan (de schepping)
van het leven op aarde in een geheel
andere volgorde weergeeft: eerst de
mens, dat wil zeggen de man (vers 7)
dan de planten (vers 8 en 9), dan de
dieren (vers 19) en tenslotte de
vrouw (vers 22). En dan zijn er rudi
menten, vooral in de poëtische boe
ken van het Oude Testament, van
een derde, meer mythologisch
scheppingsverhaal, volgens het
welk J.H.W.H. de oerdraak, Rahab
geheten, verslagen heeft en uit
wiens lichaam Hij de wereld heeft
gemaakt (psalm 89 vers ÏL-Jeremia
51 vers 9). Dat de bijbel verschillen
de scheppingsverhalen bevat be
wijst mijns inziens dat hij ons niet
aan één bepaalde voorstelling bin
den wil.
Deventer J. van Rossum'
Dr Ouweneel (3)
Dr Ouweneel vergeet dat de meeste
„evolutionisten" het scheppingsver
haal helemaal niet in strijd achten
met hun bevindingen. Integendeel,
des te meer zij zich verdiepen in hun
onderzoeksresultaten, des te meer
zij tot de overtuiging moeten komen
dat het scheppingsverhaal een onge
looflijk knap en doordacht verhaal
is, dat in alle opzichten voldoet aan
het doel waarvoor het is geschreven,
namelijk een getuigenis van de
grootheid en almacht van God,
schepper van het leven op aarde.
Utrecht Steven ten Cate
Dr. Ouweneel (4)
Dr Ouweneel zegt, dat hij de bijbel
leest, zoals die de eeuwen daar altijd
gelezen is. Daarmee handhaaft hij
de fundamentalistische wijze van
bijbellezen. Dat „de eeuwen door" is
echter niet waar. Deze kijk op de
bijbel is ontstaan, langzamerhand!
Als we de bijbelboeken bestuderen
dan moeten we trachten de oor
spronkelijke. dikwijls geheel of ge
deeltelijk verloren gegane bedoeling
op te sporen, zoals Orollenberg, An
derson, Labuschagne dat doen.
Soest D. de Haan
Dr Ouweneel (5)
bewijs geloochend of, erger nog, ge
negeerd worden.
Ik heb lang geaarzeld alvorens naar
de EO-show toe te gaan. Ik heb er
ook niet èèn collega ontmoet. Maar
nu ik het eenmaal heb meegemaakt,
drijft de afkeer van de verlakkerij
het spijt me, ik heb er geen ander
woord voor die ik daar gezien en
gehoord heb me ertoe de heren Ou
weneel en Van Delden hierbij uit te
dagen tot een openbaar debat over
de manier waarop hier de (pseudo)-
wetenschap werd misbruikt.
Haarlem B. J. Romein
Dr. Ouweneel (6)
Er is momenteel een strijd gaande
over schepping of evolutie. In feite is
het net zoiets als de aloude uitspra
ken als: „Wat ik niet zie of met mijn
handen kan tasten, dat geloof ik
niet; of die andere opmerkelijke
stommiteit: ik heb z'n hele lichaam
opengesneden, maar kon er geen ziel
of geest in ontdekken." Zou men
echter logisch en nuchter worden,
dan was de strijd spoedig ten einde.
Als b.v. een spin (die naar ik meen
enkele (vijf?) centimeters ver kan
kijken en die dus nooit een heel
mens gezien heeft), zou zeggen:
mensen? die bestaan niet!" dan
zouden we zo'n spin gelijk moeten
geven, want voor de spin zijn wij er
gewoonweg niet! Hoe komt dat?
Wel, omdat het vermogen van de
spin inderdaad te klein is om dat
probleem (het al of niet bestaan van
een mens) op te lossen. Een spin zou
alleen meer te weten kunnen komen
als het hen (door of vanwege de
mens) geopenbaard werd! Welnu, op
dezelfde wijze, en uit hetzelfde on
vermogen zeggen sommige mensen:
„Er is geen God!" En. die mensen
ervaren dat dan ook zo
Daarom is het dwaasheid te denken
dat je met Je betrekkelijke mensen
verstand de diepten en geheimen
der onzichtbare geestelijke wereld
kan bevatten.
Haarlem K. van Loon
Dr. Ouweneel (7)
Is een evolutie van miljoenen jaren
onder de allesbeheersende leiding
van een almachtige God niet iets
geweldigs? Een evolutie zonder
God, dat is goddeloos, maar niet
met God en dóór God! Zegt de bijbel
ook niet, dat God de mens formeer
de „van stof uit de aardbodem" was
(Genesis 2 vers 7) en dat hij „uit de
aarde, stoffelijk" was (1 Corinthe 15
vers 47)? God liet de mens dus opko
men uit de aardse, geschapen wer
kelijkheid. Verwantschap met de
dierenwereld is daarmee dus niet in
strijd, ligt eerder voor de hand. An
derzijds zegt de bijbel, dat de mens
een heel bijzondere band met de
Schepper had (Genesis i vers 27) en
dus in zijn diepste wezen iets totaal
anders is dan het dier. Worden beide
aspecten niet door de wetenschap
bevestigd? Als men overigens de
miljoenen jaren van de geologische
tijdperken afwijst, moet men dan
ook niet afwijzen wat de astronomie
ons leert over de onvoorstelbare af
standen in het heelal? Is daartussen
geen samenhang? Laten die astro
nomische afstanden van honderden
en zelfs miljoenen lichtjaren ons ook
niet Gods onvoorstelbare majesteit
zien?
Baarn K. H. B. Bolwijn
Decibellen (1)
Het artikel van Guus van Hemert
over: „De onzin van de decibellen",
was mij uit het hart gegrepen. Wat
mij steeds weer verbaast, is dat men
meestal reageert met: Die muziek is
er nu eenmaal, daar moet je mee
leren leven. Dat kan echter absoluut
niet, zoals de heer Van Hemert zeer
terecht opmerkt. Voor iets dat je
niet wilt zien kun je je ogen sluiten,
maar oren dichtstoppen kan niet.
Mijnheer Van Hemert gaat waar
schijnlijk net zo min als ik ooit naar
het strand (teminste zomers). Waar
om kan er geen verbod komen om
transistorradio's mee te nemen in de
vrije natuur?
Nieuwerkerk C. A. Erbrink-Herfst
Decibellen (2)
Het artikel van Guus van Hemert, in
Trouw van 7 oktober, getiteld: „De
onzin van decibellen." is mijn man
en mij uit het hart gegrepen. Naast
de voorbeelden in het artikel ge
noemd denk ik ook aan het door
wandelen van winkelstraten. Soms
is dat een verschrikking evenals het
kopen in zaken, waaruit je liever
meteen weer rechtsomkeert zou wil
len maken. Je zult er, ik denk nu ook
aan braderie toestanden e.d. die op
zichzelf best aardig kunnen zijn
maar vlakbij wonen! De oorgevoeli-
gen wennen er nooit aan. Ik heb de
indruk dat er nogal eens gelaten
geredeneerd wordt: „Wat doe je er
aan? Het hoort er tegenwoordig nu
eenmaal bij." Alsof het een natuur
gebeuren betreft? Laten ouders toch
met hun kinderen óók over deze
dingen spreken, proberen Jonge kin
deren niet te verslaven (dat is geen
te groot woord voor een constant en
vaak te hard spelende radio.
Ellecom C. Barnard-van Malde
Marechaussee
Wanneer de heer Van de Linden van
de Nederlandse Politie Bond (NVV)
beweert, dat de politie wordt opge
leid om met mensen om te gaan
maar dat de marechaussee denkt in
termen van egaliseren en execute
ren, dan is dat niet alleen een on
waarheid. maar een minderwaardi
ge belediging. De leden van het Wa
pen der Koninklijke Marechaussee
hebben minstens zoveel respect
voor het leven en welzijn van hun
(Nederlandse) medeburgers en
vreemdelingen waarmee zij in con
tact komen dan de heer Van de
Linden van de NPB (ik zeg niet dan
ADVERTENTIE
Ik wil hier mijn verbijstering uit
spreken over de onbeschaamdheid
waarmee twee sprekers op het EO-
congres (ik beperk me tot degenen
die zich op mijn vakgebied, de pale
ontologie. hebben uitgelaten). D. E.
Chittick en D. T. Oish 150 Jaar
nauwgezet en gewetensvol werk van
duizenden stratigrafen en paleonto
logen door weglatingen, verdraaiin
gen en leugens van tafel veegden.
Daarbij gaven ze blijk de meest ele
mentaire kennis van de geologie te
missen. Nou hoeven chemici dat ook
niet te hebben, maar meld Je dan
niet voor een debat „Ja-of-nee Evo
lutie". Want het ontstaan van een
evolutieleer moet hoofdzakelijk in
een groeiende kennis van de fossie
len gezocht worden. En op dat ter
rein zal het creationisme dan ook
met wetenschappelijke verklarin
gen moeten komen van de waarge
nomen feiten tegen de achtergrond
van Genesis, wil het zijn pretentie
wetenschap te zijn, kunnen schra
gen. Om te beginnen moeten dan de
feiten zoals de wetenschap die heeft
gevonden niet zonder een schijn van
Uitermate geschikt voor wand-
armaturen met smalle kapjes.
Ook is deze kaarslamp toepas-
haar in kronen en luchters.
Zo vraagt de ene lamp nu een
maal om een ander soort licht dan de
andere. Draai dus niet zo maar een
peertje in uw lamp.
Kies met overleg de juiste gloeilamp.
de politie omdat ik de overtuiging
heb dat talloze politiemensen geluk
kig anders denken dan de voorzitter
NPB). Nog steeds moeten hier te
lande mensen (ook buiten de politie)
Ieren dat de pontentiële tegenstan
der van de politie steeds meer denkt
in termen van egaliseren en execu
teren.
Arnhem C.J.Apperioo
Formatiecrisis (1)
Beziet men de ruzie over de kabi
netsformatie soort en aantal mi
nisters, zetelverdeling dan con
stateert men dat niet het landsbe
lang primair is, doch het partijbe
lang; de geschiktheid komt op de
tweede plaats. Welke van de partij
en mag de meeste ministers leveren
en op welk departement? Waarom
niet in de eerste plaats gekeken naar
capaciteiten, in plaats van naar par
tijbelangen? In mijn Jongere jaren
waren de ministers inderdaad „kop
stukken", maar nu? Een ex-caféhou
der als minister en een ex-koekebak-
ker als staatssecretaris. Gaat het
dan inderdaad niet om „the right
man on the right place"? Nu lopen
we het gevaar dat we door het gehar
rewar er een extra minister bij krij
gen. weer plus minus anderhalve
ton meer.
Wijk aan Zee N'.P. Rensing
Formatiecrisis (2)
De heer Van Agt vertraagt de forma
tie? Ik ben er trots op dat ik CDA
heb gestemd, die heren als Van Agt
en Aantjes heeft, die vechten en pal
staan voor die groep van kiezers die
op hen rekent. Twee partijen groot
resp. 49 en 53, de laatste levert in
vloedrijke premier, en gelijk aantal
posten (let op stemrecht bij beslui
ten in de ministerraad) en geen per
soonsdiskwalificaties. dat is toch zo
klaar als een klontje, recht en bil
lijk? In de afgelopen periode waren
wij immers schandalig onderbe
deeld? Als de mentaliteit van Kosto
in de PvdA (Var. Agt is schizofreen)
en Van Thijn (exameneisen), blijft
heersen, dan is ons geduld toch wer
kelijk ten einde.
Ermelo J. A. Abbink
Formatiecrisis (3)
Ook de houding van Wlm Aantjes is
onvoorstelbaar. Hij is een schild-
knaapje van de heer Van Agt gewor
den. Aantjes is in een tijd van een
Jaar totaal veranderd. Een man zon
der visie, ingekapseld in dat stomme
CDA. Ik heb oprecht gehoopt op een
Jarenlange samenwerking met de
socialisten, wat ik zie is een CDA
met rancune ten opzichte van de
PvdA
Amsterdam R. Scholten
Formatiecrisis (4)
De PvdA doet net, alsof we verkie
zing hebben gehad voor een minis
ter-president. Ik dacht, dat wij
Tweede-Kamerverkiezingen hebben
gehad. WIJ hebben een koningin. Zij
zal de democratie in ons land wel
moeten redden. Wij begeren geen
dictatuur, noch van één persoon,
noch van een partij.
Hoogeveen J. Renema
Formatiecrisis (5)
Het afschuwelijke van deze formatie
vind ik. dat als er geen overeenstem
ming mogelijk is, dat steeds het
CDA voor de voeten gegooid wordt
door de kopstukken van de PvdA.
Mag het CDA geen eigen mening
meer hebben? Is het niet Juist zo,
dat de PvdA geen water in de wijn
wil doen?
reraeuzen E. Scheel*
Formatiecrisis (6)
Trouw (8 okt.) moet wel erg kwaad
zijn dat het de PvdA zo het vel over
de oren wil halen met een 7-7-1-
formule, waardoor de gestelde meer
waarde van het premierschap wel
helemaal verloren gaat: de premier
geeft de doorslag niet meer. want de
stemmen staken niet. Merkwaardig
dat het CDA genoegen wil nemen
met 7 van de 16 zetels als D'66 dan
maar 2 ministerszetels krijgt. In
hoge mate onredelijk. Per ministers-
zetel zou D'66 slechts 4 Kamerzetels
hebben. De PvdA zou, indien zij 8
ministerszetels kreeg, tegenover
elke ministerszetel 6,6 Kamerzetel
stellen.
Het CDA heeft 49 Kamerzetels.
Maar 3 Kamerleden hebben zich te
gen het regeerakkoord verklaard.
Heerst in de CDA-fractie het princi
pe van het democratisch centralis
me? Zo niet, dan blijven er 46 zetels
over die meetellen. Zeven minder
dan bij de PvdA. volgens Van Agt's
uitgangspunt goed voor één minis
terszetel Zuiver getalsmatig is de
formule 8-7-1 de meest redelijke, ook
indien men de drie dissidente CDA-
ers meetelt.
In een kabinet met alleen PvdA en
CDA zou de PvdA een doorslagge
vende stem toekomen. In een kabi
net waaraan ook D'86 deelneemt
echter niet: CDA en D'66 hebben
samen meer Kamerzetels. De moei
lijkheid wórdt veroorzaakt door de
doorslaggevende stem van de pre
mier. Redelijk zou zijn 8-7-1 met het
premierschap voor D'66. Na alles
wat er gebeurd is is dat ook psycho
logisch beter.
De PvdA moet momenteel het bond
genootschap met D'66 wel enigszins
betreuren. Het is het goede recht
van het CDA om de PvdA aan dat
bondgenootschap op te hangen, dan
wel te trachten de PvdA er toe te
brengen het zelf op te blazen, met
het daaraan verbonden gezichtsver
lies. Het is duidelijk dat dat het
CDA vanaf het begin van de kabi
netsformatie voor ogen heeft ge
staan. dat is het doel van het opei
sen van evenveel zetels.
Nog een enkele opmerking over de
positie van de heer Van Agt. Niet
alleen heeft hij een stuk dat de
hoogste spoed vereiste laten liggen,
maar ook heeft hij een door hem
Ingediend wetsontwerp geweigerd
voor de Kamer te verdedigen. Blijk
baar had hij te weinig tijd gevonden
van te voren het voorstel goed te
doordenken. Mogelijk dat wanneer
een andere premier hem niet regel
matig plat praat, hij wat meer tijd
kan vinden. Aan de andere kant
moet nu getracht worden het abor
tusvraagstuk binnen het kabinet te
regelen, moeten de zgn. hervor
mingsvoorstellen de Kamers nog
passeren, en zal de internationale
terreur waarschijnlijk minstens zo
veel aandacht vereisen Het lijkt
dan ook wenselijk de portefeuille
van Van Agt als minister van justi
tie wat in te krimpen, hetzij ten
gunste van een staatssecretaris, het
zij t.g.v. een minister zonder porte
feuille.
Amsterdam D. J. Mulder
Vaandelvlucht (6)
Hoe weet u dat de heer Van Agt het
op een bepaald moment niet meen
de om uit de politiek te stappen?
Kunt u in z'n hart lezen? Kan het
niet zijn dat hij er met alle kritiek op
zijn persoon op een gegeven mo
ment niet van „baalde" om dit mo
derne woord even te gebruiken?
Niet op het voorstel van de heer Van
Agt, maar uw commentaar hierop is
„stijlloos".
Lcidschendam
Chr. de Ruyter-Janse
Vaandelvlucht (7)
Uw commentaar „Vaandelvlucht"
kwam bij mij stijlloos over Wanneer
eindelijk iemand in de wat u noemt
„politieke cultuur" de moed heeft
zichzelf aan de kant te zetten om
een snellere kabinetsformatie moge
lijk te maken, dan acht ik dat een
verfrissende wind die over het poli
tieke slagveld waait. Hoeveel politi
ci zitten niet op een stoel die zij
alleen kunnen bezetten door op
zichzelf te stemmen? Mij zou in zo'n
geval de stoel onder m'n zitvlak
branden. Natuurlijk heeft Van Agt
verplichtingen aan zijn kiezers.
Maar dat geldt voor elke gekozene.
Wanneer nu Van Agt voor een ande
re CDA'er plaats maakt om een for
matie sneller te doen slagen en daar
door een zetel of ministerspost ge
makkelijker aan het CDA valt. dan
kan dat zeker ook op een positieve
instelling bij Van Agt duiden. De
ene achte zichzelf namelijk niet uit-
nemender dan de andere. Voorwaar
een instelling een CDA'er waardig.
Nieuwleusen
F. Visscher
Vaandelvlucht (8)
Het getuigt van zeer veel moed om
na vier maanden onderhandelen je
politieke loopbaan ter beschikking
te stellen, om de formatie te redden.
Welke politicus die nog bouwt aan
z'n politieke loopbaan zou dit op
kunnen brengen?
A. van Wezep
Veenendaal
Vaandelvlucht (9)
Daar wordt Van Agt stijlloos (uw
eigen terminologie) aangevallen
door Trouw, waarvan hij juist steun
zou mogen verwachten. Onwaar zijn
de woorden: „onverwachts laten we
ten dat men toch eigenlijk het lief
ste naar een politiek onbewoond ei
land wil" en „Vaandelvlucht" en
„het is stijlloos". Om hetgeen Van
Agt, in hetzelfde blad, pagina 3 in de
eerste kolom zegt: „Ik wilde niet dat
de formatie zou stranden op mijn
persoon en mijn ambities. Ik zou het
Jammer vinden geen minister te
worden Juist Van Agt wil in de
formatie strijden voor behoud van
de christelijke waarden.
Haarlem N. Dorrepaal
Legende (slot)
Het is ongelooflijk wat de grote-
monden-mentallteit van de socialis
ten voor successen boekt Want
waar komt de winst van de PvdA
vandaan? 81echts uit andere linkse
partijen Er is dus in feite weinig
veranderd bij de Nederlandse kie
zer 't Is gewoon bundeling van
krachten, zoals het CDA heeft ge
daan. Op grond van die „winst"
meent de PvdA ons land op een
socialistisch bewind te kunnen trak
teren. Maar twee derde deel van ons
volk is nog steeds géén socialist De
pijlers van onze welvaart (onderne
mere, boeren) walgen van hun men
taliteit. zo zelfs dat men naar het
buitenland uitwijkt.
Tl*l C. H. Haagen-de Vroet