Medezeggenschap in kleinere
bedrijven strijdpunt binnen SER
Stap op goede weg
Vooruitgang bedreigt samenleving
Formatie
u
SUPERTRAMP
concert gemist?
IUILFISK
Folkerts
spant kort
geding aan
De n komt er weer bij
Schrapzetten
helpt geen
haai; als
Nilfisk zuigt!
W T
Werkgevers willen geen, bonden wel wettelijke regeling
Bejaarde vrouw
komt om het leven
Premier verdedigt
adviezen WRR
Rij 25 km
méér per
volle tank.
Mobil
MrbilEI
de olie die
benzine
bespaart.
Veel zigeuners
melden zich bij
Regeringsnota over
problemen Molukkers
Rita
koop dan hun laatste LP
EVEN IN THE
QUIETEST MOMENTS
Alphen aan de Rijn
Prof. Goudzwaard op congres van SSR-reünisten:
ZATERDAG 8 OKTOBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet 3
Vooruitlopend op de lezersbijdragen, die wij
in dit hoekje hopen te gaan publiceren, wil
len wij u één reactie niet onthouden: „U
schrijft over de plannen, die uw redactie
heelt voor de toekomst, maar u bent te
bescheiden, mede-lezer Postma. Er zijn im
mers in het algelopen jaar al heel wat goede
dingen in Trouw verwezenlijkt? Mag ik er
een paar noemen: de kerkpagina, die ons
dag-in-dag-uit volledig op de hoogte houdt
van wat er op dit zo uitermate belangrijke
terrein des levens speelt, de Podiumpagina,
waarmee niet zo lang geleden de vrijdag
krant werd verrijkt, de nog tamelijk nieuwe
rubrieken als de „consumentenrubriek de
„eethoek", de „grammofoonplatenhoek", de
„kinderboekenrubriek", de vaak zeer goed
ogende zaterdagpagina's van de laatste
maanden op binnen- en buitenlands gebied.
Ook stel ik de maandelijkse bladzij „Signale
ment" op hoge prijs. En ik zou die graag wat
vaker in de krant zien."
Dit is een stuk van een waarderende brief,
die wij ontvingen. Wat het laatste betreft:
uitbreiding en verbetering van de krant is
mogelijk, ligt in de lijn van onze verdere
plannen om van Trouw de complete krant te
maken, die voor het hele gezin een gewaar
deerde (zij het niet kritiekloos aanvaarde)
huisvriend is. Na zoveel waardering durven
we heel even onbescheiden te worden: Valt
het u ook op, dat er zo vaak uit Trouw
geciteerd wordt. In diverse radio- en televi
sie-uitzendingen worden stukken uit Trouw
met name en met ere genoemd. Dat zegt iets
over de kwaliteit.
En om hierover nog even door te gaan: nogal
eens wordt door uitgevers aan ons om toe
stemming gevraagd om in leerboeken artike
len uit Trouw te mogen overnemen. Die toe
stemming geven we uiteraard graag, mits de
bron wordt vermeld.
Terug nu naar onze wervingsactie. Die liep
ook in de voorbije week goed. We hadden van
onze lezers-leden niet anders verwacht
Het is weliswaar nog niet zo, dat we al aan de
tien procent „doeners" zijn. die wij ln ons
verhaaltje van twee weken beleden noemden
en die ons dan 15.000 nieuwe abonnees zou
den aanbrengen. Nee, zover is het nog niet.
Maar we hebben goede hoop, dat we toch ln
de komende weken nog vele honderden nieu
we lezers zullen mogen verwelkomen.
Zo zetten we een stap op de goede weg. Voor
u een nog betere krant als beloning voor uw
moeite.
Met vriendelijke groet.
Naschrift:
Zoals we al eerder schreven: lezers, die ln
maximaal 500 woorden hun bijdrage aan de
lezerswerving willen geven, zijn meer dan
welkom. De beste tien belonen we met een
royale boekenbon. Publicatie in de krant zal
volgen.
O. Postma,
directeur
Van onze soc.-econ, redactie
DEN HAAG Werkgevers en
vakbeweging in de Sociaal-
Economische Raad lijken het
niet eens te zullen worden over
de medezeggenschap van
werknemers in kleinere bedrij
ven (minder dan 100 perso
neelsleden). Een commissie uit
beide partijen heeft een volle
dig verdeeld ontwerpadvies ge
brouwen. Over twee weken zal
.de voltallige SER zich hierover
buigen.
Bedrijven met meer dan 100 mensen
in dienst, zijn verplicht een onderne
mingsraad te hebben. Een nieuwe
Wet op de Ondernemingsraden staat
op stapel. Er zijn sluitende afspra
ken over gemaakt in de kabinetsfor-
maite Een open kwesüe is echter
IAOVERTERTIE)
KINDERBESCHERMING:
WIE IS DE KAPITEIN?
Op de Raad voor de Kinderbescherming,
bijgenaamd „de kinderdief", wordt veel
kritiek geleverd. Wat is er mis?
Er bestaat onduidelijkheid, om een
belangnjk punt te noemen, over de vraag
wie de baas is. De minister van justitie
draagt verantwoordelijkheid, maar de Raad
ook. Er zijn, kortom, twee kapiteins op één
schip en dat gaat nooit goed
Verder deze maand in VU-magaztm onder
meer
Leraren knjgen les via radio en tv
Honderd jaar geleden: sleutelen aan de
Kinderwet
Moluks geschiedschrijver gerehabiliteerd
VU-magazIne. een opinieblad waar studie achtej
zit
te verzenden in open enveloppe zonder
postzegel aan:
VRIJE UNIVERSITEIT
Antwoordnummer 1771 Amsterdam
Naam
Adres
Woonplaats
Geeft zich op als abonnee op het
VU -magazine voor de prijs v ón 20. - per
laar
Voor betahng wordi uw acceptgirokaart
afgewacht
Datum
Handtekening
hoe de medezeggenschap in de klei
nere bedrijven moet worden gere
geld.
In de formatie-akkoorden van PvdA,
CDA, D'66 is hierover al afgesproken
dat aan werknemers in kleinere be
drijven in beginsel een gelijkwaar
dig recht op medezeggenschap dient
te worden toegekend zoals werk
nemers in grotere bedrijven hebben
op grond van de Wet Ondernemings
raden.
Verder zegt het akkoord dat het
nieuwe kabinet hierover definitieve
besluiten zal nemen, aan de hand
van het gevraagde SER-advies. De
PvdA had ook al willen vastleggen
dat er in elk geval een wettelijke
regeling zou moeten komen, dus een
soort aanvullende Wet op de Onder
nemingsraden in kleine bedrijven. In
het formatie-akkoord is dit punt ech
ter niet opgenomen.
DRACHTEN (ANP De 78-jarige
mevrouw E. Braam-Kroes uit Gorre-
dijk is gistermiddag om het leven
gekomen bij een verkeersongeval in
Donkerbroek. De auto waarin zij
meereed botste op een kruising te
gen een andere wagen. Haar echtge
noot, die de auto bestuurde, raakte
zwaar gewond.
Nu blijkt dat juist dit punt werkge
vers en vakbeweging in de SER vol
ledig verdeeld houdt. FNV en CNV in
de SER-commissie bepleiten uitbrei
ding van de gewone Wet op de On
dernemingsraden tot bedrijven van
af 25 werknemers. Deze bedrijven
zouden dan verplicht worden een
gewone ondernemingsraad in te
stellen.
Wel zouden werkgevers en vakbon
den per bedrijfstak en via de cao
desgewenst een afwijkende regeling
moeten kunnen afspreken. Maar
waar dat niet gebeurt, zou de gewone
wet moeten gelden.
Vertegenwoordiging
Ook voor de kleinste bedrijven, tot
25 personeelsleden, willen FNV en
CNV een wettelijke regeling voor de
medezeggenschap. De regeling zou
moeten inhouden dat de onderne
mer een personeelsvertegenwoordi
ging moet laten kiezen als de meer
derheid van het personeel of vakbon
den met leden in het bedrijf daarom
vragen.
Als zo'n personeelsvertegenwoordi
ging er niet is. zou de ondernemer
minstens periodiek een personeels
vergadering moeten beleggen om
het personeel te informeren en te
raadplegen over belangrijke plan
nen, en om met het personeel de
algemene gang van zaken van de
onderneming te bespreken.
De werkgevers in de SER-commissie
zijn echter tegen al dit soort wettelij
ke voorschriften. Zij vinden dat de
SER zelf wel een verordening kan
maken voor de medezeggenschap in
bedrijven tot 100 personeelsleden.
Dus zonder een wettelijke grondslag.
Voor bedrijven met minder dan 25
werknemers is helemaal geen rege
ling nodig, vinden de werkgevers.
Het overleg in deze bedrijfjes kent
vele vormen. Iedere formalisering
daarvan door middel van een alge
mene regeling werkt verstarrend en
is niet zinvol aldus het werkge-
versstandpunt in -het ontwerp-ad-
vies.
Ook overeenstemming
Opvallend is dat werkgevers en vak
beweging in het ontwerp met volle
dig gescheiden standpunten zijn ge
komen, die met slechts enkele inlei
dende passages aan elkaar zijn ge
schreven.
Toch zijn er meerdere punten van
overeenstemming, en komen zelfs
bepaalde passages letterlijk voor in
zowel het standpunt van de werkge
vers als dat van de werknemers. Zo is
er overeenstemming dat het recht op
medezeggenschap van werknemers
niet kan afhangen van de omvang
van het bedrijf.
Normaal in de procedure van de
SER is dat in een commissie, die een
ontwerp-advies voorbereidt, discus
sie plaatsvindt om zover als mogelijk
een gemeenschappelijk standpunt
te formuleren. Uit het ontwerp zou
kunnen worden afgeleid dat een der
gelijke discussie ditmaal niet heeft
plaatsgehad, en dat de afzonderlijke
standpunten haastig aaneen zijn
geplakt.
Toch is het advies al in 1971, door de
toenmalige minister Roolvink, ge
vraagd aan de SER, en is de voorbe
reidingscommissie spoedig daarna
officieel ingesteld. Het ontwerpad
vies zelf doet geen mededelingen
over de gevolgde procedure.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG - Premier Den Uyl
bestrijdt, dat de ideeën van de We
tenschappelijke Raad voor het Re
geringsbeleid over het oppeppen
van investeringen niet rijmen met
de ideeën van het kabinet. Volgens
de raad moet de overheid bij steun
aan Investerende bedrijven niet al te
veel nadruk leggen op extra arbeids
plaatsen. Met de steun moet vooral
gestreefd worden naar een winstge
vende Industrie, die geld oplevert
om daarbuiten bijvoorbeeld in
onderwijs en welzijnszorg nieuw
werk te scheppen.
De wet investeringsrekening, die de
regering heeft ontworpen, gaat er
ondermeer van uit dat een inves
teerder op meer geld van de over
heid kan rekenen naarmate er meer
arbeidsplaatsen mee gemoeid zijn.
Dit volgens het zogeheten arbeids
plaatsencriterium. Naar de mening
van Den Uyl wil de wetenschappelij
ke raad slechts, dat het criterium
niet al te strak wordt toegepast.
Vervolg van pagina 1
Economische Raad en lid van de
CHU, veel opgeld. Voor zijn eventue
le socialistische partner wordt in
CDA-kring gedacht aan namen als
die van dr Samkalden, voormalig
burgemeester van Amsterdam.
Over het advies van D'66-voorman
Terlouw is weinig duidelijk, maar in
x ieder geval gaat het uit van de ln
D'66-kring toenemende overtuiging
dat binnenkort het stadium zal wor
den bereikt dat PvdA en CDA el
kaar psychologisch van regeringssa
menwerking dreigen uit te sluiten.
WD-fractieleider Wiegel zal, naar
verluidt, de Koningin opnieuw sug
gereren nu de weg te openen naar de
samenstelling van een nationaal ka
binet, waarin alle grote partijen sa
men de moeilijkheden van dit mo
ment te lijf kunnen gaan.
„Onervarenheid"
De informateurs Den Uyl en Veringa
vermeden gisteren zorgvuldig aan te
duiden in welke richting zij een op
lossing zagen. Zij constateerden wel
dat bij alle betrokken partijen de wil
om door te gaan sterk aanwezig is.
Volgens Veringa heeft voortgaand
overleg nu alle kans van slagen om
dat verschillende mogelijkheden
voor zetelverdeling werkelijk se
rieus zijn uitgediept. De partijen bo
den geen echte openingen', aldus
Veringa. Hij vond de informatieperi
ode toch geen verloren tijd. „De
fracties zijn nu teruggeworpen op
hun eigen verantwoordelijkheid".
Den Uyl benadrukte dat ln feite het
plaatje van het nieuwe kabinet al
redelijk vast stond en het conflict
rond de zetelverdeling en justitie
een belangrijke maar uiterst geloca-
liseerde zaak is. „Ten aanzien van
het kabinet als geheel waren we al
ver gevorderd", zei hij. Den Uyl
meende dat het niet ongewoon is
dat de zetelverdeling meer fases no
dig heeft om een akkoord te berei
ken. Het feit dat Terlouw hieruit
afleidde dat PvdA en CDA elkaar
wellicht psychologisch van samen
werking uitsluiten, weet hij dan ook
aan de onervarenheid van Terlouw
in de politiek.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Reeds 350 van de 450
illegaal ln ons land verblijvende zi
geuners hebben zich bij de vreemde
lingendienst in diverse gemeenten
van ons land aangemeld om in aan
merking te komen voor verblijfsver
gunning. Voordat de zigeuners die
vergunning ook krijgen moet het
eerst vaststaan, dat er voor hen ge
schikte standplaatsen te vinden
zijn. Nieuwe .illegale" zigeuners mo
gen vanaf nu ons land niet meer in
en als ze er toch inkomen worden ze
weer naar de grens teruggeleid, al
dus premier Den Uyl gisteren na
afloop van de ministerraad.
AMSTERDAM Tegen een 24-Jari-
ge Amsterdamse politieagent is pro
ces-verbaal opgemaakt wegens mis
bruik van zijn functie. De agent
wordt ervan verdacht dat hij in zijn
vrije tijd van de diensten van prosti
tuees gebruik maakte waarbij hij
zich legitimeerde als politieman.
Tijdens het inmiddels afgeronde on
derzoek naar deze beschuldigingen
is de verdachte buiten functie
gesteld.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De Westduitser Knut
Folkerts heeft een kort geding aan
gespannen tegen de officier van Jus
titie in Utrecht, mr. T. van Dijk. en
de staat der Nederlanden. Mr. P. H.
Bakker Schut, de advocaat van Fol
kerts. vraagt de president van de
rechtbank aan de officier van Justi
tie en de staat op te leggen zijn
cliënt naar het huis van bewaring
over te brengen. Folkerts brengt zijn
voorarrest ln de marechausseeka
zerne door en dat is volgens Bakker
Schut in strijd met de wet
De Westduitser, die lid zou zijn van
de Rote Armee Fraktion (RAF),
schoot op 22 september in Utrecht
een politieman dood om zich aan
aanhouding te onttrekken. Mr. Bak
ker Schut heeft vrijdag het kort
geding, dat dinsdag 11 oktober voor
de president van de rechtbank in
Utrecht zal dienen, aangekondigd.
Hij herhaalde zijn stelling dat vol
gens de wet een voorlopige hechte
nis alleen kan worden ondergaan ln
huizen van bewaring, die zijn aange
wezen door de minister van Justitie.
Folkerts bevindt zich nu zodanig
afgezonderd in een cel aldus de
advocaat dat zintuigelijke waar
neming in het geheel ni£t. of nauwe
lijks. mogelijk Is. Dit kan leiden tot
verstoring van de geestelijke en li
chamelijke gezondheid.
De schietpartij aan de Nederlands-
Duitse grens bij Babberich (in de
buurt van Zevenaar) heeft (waar
schijnlijk) niets te maken met acti
viteiten van de RAF Donderdag
avond laat werd geschoten op een
auto met Duits kenteken De- be
stuurder reed in op een douanier,
waarop de douaniers op de auto
vuurden. De bestuurder werd op Ne
derlands gebied aangehouden. Het
was de 24-Jarige J.B. uit Amster
dam, die bij enkele grensposten van
uit Duitsland toegang was gewei
gerd omdat hij in een auto met
Duits kenteken reed. Vermoedelijk
waren zijn papieren niet in orde.
Toen de man er toch ln was geslaagd
Nederland binnen te komen en voor
een routine-controle werd aange
houden, is hij waarschijnlijk in pa
niek geraakt. De Amsterdammer
werd vrijdag naar Zevenaar overge
bracht voor een onderzoek. De poli
tie wilde vrijdagavond geen enkele
mededeling doen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Een nota over de
problematiek van de Zuldmoluk-
kers in ons land zal naar alle waar
schijnlijkheid nog ln oktober aan de
Tweede Kamer overgelegd worden
Dit deelde premier Den Uyl gister
avond mee na afloop van de minis
terraad. Momenteel wordt er erg
hard aan de nota gewerkt, onder
meer in contact met de commissie-
Kobben. aldus de premier
„Dit moet een meisje voorstellen.
Bent u dan ei|eulijk niet erf blij met
(ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggevers
alpien AAN DEN RIJN De
Nederlandse Spoorwegen hebben
een póging om de spelling van de
Nederlandse taal incidenteel op
een heel klein onderdeel wat te
moderniseren, verloren.
Op vier naamborden in het stati
on van Alphen aan den Rijn was
sinds kort de „n" weggelaten zo
dat er stond: Alphen aan de Rijn.
Dat ging een aantal Alphenaren
(begrijpelijk: een plaatsnaam ver
ander je toch niet zómaar) te ver.
zij lieten bij de NS van hun onge
noegen blijken en eisten eerher
stel voor de n. De spoorwegen,
blijkbaar niet belust op een herle
ving van de strijd over „de" of
„den" (die behoort sinds de spel-
ling-Marchant wel tot het verle
den) beloofden beterschap en cor
rectie: binnenkort zal er weer Alp
hen aan den Rijn staan.
Op het gemeentehuis van Alphen
aan den Rijn weet men van de
kwestie wel af, maar men ontkent
dat er namens de gemeente offi
cieel geprotesteerd zou zijn. Men
is op het raadshuis kennelijk wel
gewend aan vragen of de „n" al of
niet in de gemeentenaam thuis
hoort: men begint tijdens een te
lefoongesprekje met nadruk te
verzekeren dat het den moet zijn.
Men vindt ook dat andere instan
ties zich er vaak maar gemakke
lijk van af maken door de moei
lijkheid te omzeilen enAlphen a/
d Rijn" te schrijven.
(ADVERTENTIE)
Ongeëvenaarde
schoonmaakkracht.
Eén van de véle
redenen om Nilfisk
in huis te halen.
De stoere stofzuiger uit Denemarken
Nilfisk b.v.- Diemen.Tel. 020-99 43 01, toestel 'lf3T
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN Ombuiging van de ontwikkelingsgang van economie en techniek
in onze samenleving is aleen mogelijk als in de cultuur van die samenleving de
bereidheid groeit daarvoor reële economische offers te brengen. Een verande
ring in het bestuursmechanisme van onze samenleving is voor een dergelijke
wending onvoldoende.
«II
Dit concludeerde prof. dr. B
Goudzwaard gisteren in een
rede over christelijke toe
komstverwachtingen en
maatschappelijke ordes, die
hij hield op een congres van
SSR-reünisten in Lunteren.
Goudzwaard constateerde
dat samenlevingstypen vaak
beoordeeld worden op basis
van het besturingssysteem.
Men plaatst dan twee typen
tegenover elkaar: het com
munisme als het systeem met
gemeenschapseigendom van
de produktiemiddelen be
stuurd door middel van een
centraal plan en het kapita
lisme als samenleving die ge
baseerd is op particuliere ei
gendom van de produktie
middelen, waarbij de beslis
singen gecoördineerd worden
door de markt. Dergelijke
omschrijvingen verliezen de
culturele dimensie van sa
menlevingstypen uit het oog.
Maatschappelijke ordes zijn
niet alleen uitdrukking van
bepaalde bestuurssystemen
maar veel meer nog een uit
drukking van een bepaalde
cultuur.
Niet statisch
De geijkte beschrijvingen
van maatschappelijke syste
men suggereren dat deze sys
temen statisch zijn. Maar
maatschappelijke stelsels
veranderen door een eigen
motoriek. Zo vraagt het Sow-
jet stelsel in de praktijk om
liberalisering en het kapita
listische stelsel om een toene
mend regulerend ingrijpen
van de overheid ter bescher
ming van milieu, werkgele
genheid, de zwakken.
Pas wanneer samenlevings
vormen gezien worden als
een uiting van een bepaalde
cultuur, wordt het mogelijk
een relatie te leggen tussen
deze samenlevingsvormen en
de christelijke toekomstver
wachting. Van onze samenle
vingsvormen kan gezegd
worden dat ze op een of ande
re manier op utopieën zijn
afgesteld. Bij de communisti
sche samenlevingsorde is die
utopie zeer uitgesproken
aanwezig in de klassenloze
heilsstaat. Maar ook aan de
westerse samenleving ligt de
droom ten grondslag van een
toekomstige door mensen
handen realiseerbare wereld
van geluk en voorspoed. De
hefboom naar de toekomst
wordt in beide stelsels ge
vormd door ons technisch
vermogen en onze economi
sche prestaties. De commu
nistische en kapitalistische
utopieën verschillen van in
houd. maar beide willen hun
droom verwerkelijken door
wetenschappelijke, economi
sche en technische vooruit
gang
Schrikbeeld
Het voortbestaan van de sa
menleving is afhankelijk van
■5
Prof. dr. B. Goudzwaard:
wending van de cultuur
nodig...
deze vooruitgang geworden.
Zodra de vooruitgang stokt
treedt massale werkloosheid
op. Zonder technische door
braken loopt de noodzakelij
ke produktiviteitsstijging ge
vaar. die nodig is om ons aan
steeds hogere inkomens te
helpen, die weer nodig zijn
om de enorme collectieve uit
gaven op peil te houden.
Maar de vooruitgang wordt
ook steeds meer een pro
bleem door oprakende grond
stoffen, een bedorven milieu,
het opgeschroefde levens
tempo en verkilling van de
arbeidsomstandigheden. De
utopie als aanlokkelijk toe
komstbeeld blijkt tot een
schrikbeeld te zijn geworden
De wapentechnologie, die
ons de vrede zou moeten ver
zekeren, is de meest afschu
welijke vorm van een derge
lijk schrikbeeld. De enige
manier om wangedrochten
van deze vooruitgang als de
neutronenbom het hoofd te
bieden is. hoe riskant dat ook
is. eenzijdige stappen zoals
een verklaring dat we deze
wapens niet als eerste zullen
gebruiken.
Ontsluiting
Onze werkelijkheid wordt be
paald door het dictaat van de
utopische mogelijkheden en
tegelijkertijd de groeiende
huiver daarvoor, zo zei Goud
zwaard. Naast de utopie
plaatste hij de eschatologie,
een christelijke toekomstver
wachting van de laatste din
gen. Christelijke eschatolo
gie houdt niet in een zich
biddend uit de wereld terug
trekken. maar leven vanuit
Gods toekomst, vanuit een
verantwoordelijkheid voor
de komende Heer en minder
naar onze eigen toekomst,
die we krampachtig denken
te moeten waarmaken.
Sleutelwoord voor de maat
schappelijke orde wordt dan
het woord ontsluiting, het
doorbreken van de loden last
die de utopieën ons op de nek
leggen. Concreet houdt de
ontsluiting het bewustzijn in
dat we leven ln een gescha
pen wereld die rebelleert te
gen grenzeloze technische en
economische vooruitgang.
Deze processen moeten weer
gebracht worden onder de
tucht van het rentmeester
schap, dat zich verzet tegen
roofbouw en het steeds maar
opjagen van de consumptie.
Het betekent dat de techniek
weer onder de discipline van
de menselijke verantwoorde
lijkheid gebracht wordt. Ont
sluiting is niet het streven
naar een perfecte samenle
ving maar een beleving van
de menselijke verantwoorde
lijkheid. Daarvoor is een
wending van de cultuur
nodig.
Mr. O A. Wagner, oud presl-
dentrdlrecteur van de Shell
sprak vanuit zijn maatschap-
pelljk-economische ervaring
met moderne ondernemin
gen over het thema ..werken
in de maatschappij
