Verhoor broer van Menten
stelt verdediging teleur
SPA
COUVEUSE-KINDEREN KUNNEN
FEMINISTE IN CDA.
CHARTRES IN OPSPRAAK.
ENGELSE ROMAN KRIJGT INJECTIE.
BRITTEN ETEN HET REST.
SIMONE WEIL LEEFT WEER.
EN WAT DOET DE
^^^■ORDT DIKKER EN KLEINER!
DE TlJD VERSCHIJNT ALS MAGAZINE.
deTijd
Rijksrecherche in gebreke gesteld
Spa Reine
Gezondheidsrisico
epichloorhydrine
Veel bijval voor
politievrouwen
Landschapstichting
wil zeldzaam
beekdal aankopen
Bejaarde vrouw
dertig mille
afhandig gemaakt
DONDERDAG 6 OKTOBER 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
door Leo Kleyn
verwijt dat hijzelf naar Cannes had
moeten gaan, van de hand: als rech
ter, zei hij, heeft hij buiten zijn ar
rondissement, laat staan in het bui
tenland. geen bevoegdheid.
AMSTERDAM Het verhoor van Dirk Menten. de 76-jarige broer van Pieter Menten. door een
Franse politie-inspecteur en de Nederlandse rijksrecherche in zijn woonplaats Cannes is voor
verdediger mr. L. van Heijningen op een bittere teleurstelling uitgelopen, zoals hij de bijzondere Vreugdevuren
strafkamer van de Amsterdamse rechtbank gisteren liet weten. De raadsman van Pieter Menten
doelde daarbij weliswaar op de gang van zaken bij het verhoor, waarbij hij aanwezig was. maar
i ook de inhoud van de verklaring van Dirk Menten moet hem weinig reden tot vreugde hebben
gegeven.
Voordat de rijksrechercheurs G. G.
J. Peters en D. Pasterkamp naar de
Franse Rivièra afreisden, was in Ne
derland de indruk gewekt dat Dirk
Menten in de zaak tegen zijn broer zo
ongeveer het verlossende woord zou
kunnen spreken. De moeilijkheid
was alleen dat hij niet wilde optre
den als getuige ln de zaak tegen zijn
broer, met wie hij naar zijn zeggen
vanwege allerlei geldkwesties op ge
spannen voet staat. De rechter-com-
missaris in de zaak-Menten mr. H. J.
W. van Duuren, deed in juli via de
telefoon nog een vertwijfelde poging
de halsstarrige broer ertoe te bewe
gen zijn opwachting bij de Amster
damse strafkamer te maken, maar
Dirk Menten bleek niet te ver
murwen.
Wel wilde hij in zijn woonplaats de
politie te woord staan, waarop de
rijksrechercheurs hem op 21 sep
tember een getuigenverklaring lie
ten afleggen. Maar tot een spoedige
invrijheidstelling van zijn broer
konden de volgens Peters wijdlopi
ge ontboezemingen van Dirk Men
ten niet bijdragen. Ook voor rech-
ter-commissaris Van Duuren moet
dat teleurstellend zijn geweest,
want naar de gisteren als getuige
gehoorde verslaggever van De Tele
graaf Henk de Mari meedeelde, had
hij al bij voorbaat de veronderstel
ling uitgesproken dat Dirk Menten
op korte termijn voor broer Pieter
de weg naar de vrijheid zou kunnen
effenen.
Executies
Dirk Menten liet in Cannes opteke
nen dat hij in het najaar van 1941 en
in het voorjaar van 1942 tijdens be
zoeken aan Polen van de plaatselij
ke bevolking niets had gehoord over
de rol die zijn broer in de zomer van
1941 bij massa-executies in de Pool
se dorpen Podhorodce en Urycz ge
speeld zou hebben. Er was naar zijn
zeggen zelfs in het geheel niet over
executies gesproken. Het verlossen
de woord sprak hij daarmee met,
ADVERTENTIE
Nalriumarm bronwater
zoider koolzuur
want zoals hij ook zeil memoreerde,
was hij niet in Polen op de dagen
waarop die executies gehouden zou
den zijn.
Verder zei Dirk Menten nog dat hij
zich niet kon herinneren in 1941 zijn
broer in Brussel ontmoet te hebben.
Pieter Menten heeft dat beweerd om
zichzelf een alibi te verschaffen. Ook
het argument van Pieter Menten dat
hij door de bevolking mogelijk met
zijn broer verwisseld is. werd de
grond ingeboord: volgens Dirk Men
ten leek Pieter, dikker en kleiner,
niet op hem.
Wel bevestigde Dirk Menten de ver
klaring van zijn broer dat hij veel
meer contact met de bevolking had
dan Pieter, die naar zijn zeggen
„hooghartig van aard" en „niet erg
aangenaam in de omgang" was. Ook
ondersteunde hij de bewering van
zijn broer dat hij Lieber Krumholz
nooit heeft gekend. Lieber Krum
holz heeft als Chaviv Kanaan de
stoot tot de vervolging van Pieter
Menten toegegeven. Als getuige
heeft hij verklaard Pieter Menten
als jongen goed gekend te hebben.
Ontslag
Uitstekend geschikt
voor natriumarmdieet
..Toen onze
koot lek sloeg,
keb ik hem
foch wel heel
£ven gekne-
N". Simp-
lins
chef van Peters, op diens ontslag
aangedrongen.
Van Heijningen is van mening dat
hij tijdens de langdurige ondervra
ging van Dirk Menten veel te weinig
gelegenheid tot het stellen van vra
gen heeft gehad. Maar volgens Pe
ters had Dirk Menten geen zin meer
gehad de vragen van Van Heijnin
gen te beantwoorden. Pieter Menten
sprak gisteren het vermoeden uit
dat de vrouw van zijn broer daar wel
achter zou zitten: „Hij is seksueel
horig aan zijn vrouw".
De verklaring van Dirk Menten
week op onderdelen ook af van wat
hij verslaggever De Mari tijdens een
interview zou hebben toevertrouwd.
Op de uitlatingen van Dirk Menten
tegenover De Mari baseerde Van
Duuren zijn vertrouwen de sleutel
tot de vrijlating van Pieter Menten
in zijn bezit te hebben. Van Duuren,
als getuige gehoord, ontkende dat
hij zich tegenover de Telegraaf-ver-
slaggever zo optimistisch had uitge
laten.
Wel bevestigde hij met behulp van
De Mari telefonisch met Dirk Men
ten in contact te zijn getreden. Hij
wees het door sommige gemaakte
De verklaring van Dirk Menten dat
in Polen niet werd gesproken over
executies die in de zomer van 1941
zouden zijn gehouden, vond steun in
een brief die een 63-jarige Poolse
vrouw aan de president van de straf
kamer heeft geschreven. De vrouw.
Irena Senderowicz, is Inmiddels in
Polen gehoord.
De vrouw, naar eigen zeggen oor
logsslachtoffer en „proefkonijn uit
Ravensbrück", schrijft in haar brief
dat zij in het najaar van 1941 Pieter
Menten heeft ontmoet, maar dat zij
over hem geen kwaad woord heeft
gehoord. Zij zou er getuige van zijn
geweest dat de boeren in de streek
waar Menten woonde, vreugdevuren
hadden ontstoken om hem bij zijn
terugkeer op zijn landgoed te ver
welkomen.
Tijdens de ochtendzitting las de pre
sident een aantal in 1946 door dr.
Eberhard Schöngarth afgelegde ver
klaringen voor. Kort voordat hij in
Hamburg door de Engelsen zou wor
den opgehangen, werd Schöngarth.
in de oorlog Befehlshaber der Si-
cherheitspolizei und des SD, naar
Nederland gebracht om gehoord te
worden in een tegen Menten aan
hangig gemaakte zaak.
Volgens die verklaringen van
Schöngarth had hij Menten als tolk
en deskundige op het gebied van
Rechter-commissaris mr. H. W.
J. van Duuren
kunstvoorwerpen aan zijn staf toe
gevoegd. Menten was een van dezes
tolken die Schöngarth nodig had,
toen zijn commando in juni 1941
naar Rusland oprukte Volgens
Schöngarth was Menten als tolk ge
kleed in een Duits uniform en verge
zelde hij de troepen als Hauptschar-
führer.
Bij zijn verhoren heeft Schöngarth
uitdrukkelijk verklaard dat Menten
geen lid van de SS. van de Sicher-
heitspolizei of enige andere Duitse
organisatie was. maar wel „Deutsch-
freundlich." Ook blijkt uit zijn ver
klaringen dat Menten in juni 1941
met zijn Einsatzkommando naar
Lemberg trok.
Collaboratie
In 1946 is over Menten ook een ver
klaring afgelegd door de advocaat
Alexander Liefschütz. die na de oor
log door de Amerikanen werd belast
met de opsporing van nazi-misdadi
gers in Bremen. Liefschütz was na
een onderzoek tot de conclusie ge
komen dat Menten als gevangene
aan de staf van Schöngarth was
toegevoegd en daarom niet van col
laboratie met de Duiters beschul
digd kon worden. De raadsman van
De president van de strafka
mer, mr. J. A. Schröeder.
Menten prees de verklaring van
Liefschütz als scherpzinnig aan.
maar de officier van Justitie, mr. A
F J G. Habermehl. merkte op dat
die niet door andere verklaringen
wordt gesteund. Ook het bijzonder
gerechtshof in Amsterdam is inzake
de collaboratie van Menten tot een
andere conclusie gekomen.
Na overleg met de officier en de
raadsman werd gisteren besloten de
vroegere raadsheer-commissaris in
dat hof, mr. Rohling, de gewezen
commissaris van politie Van IJzen-
doorn en de vice-president van de
Amsterdamse rechtbank, mr. W C.
Hassoldt. niet meer als getuigen te
horen.
Bij het begin van de zitting vroeg
Van Heijningen verschoond te blij
ven van al te scherpe aanvallen van
de officier van justitie, omdat die
voor hem niet zonder gevaar zouden
zijn. De raadsman zei na beschuldi
gingen van de officier bedreigd te
worden door „labiele elementen" die
hem onder meer dreigen te zullen
doodschieten. „Ik ben daarvan wel
niet onder de indruk," zo zei Van
Heijningen. „maar ik wil wel graag
mijn taak afmaken." Het proces zal
morgen worden voortgezet
Van onze redacteur wetenschappen
DEN HAAG Volgens voorlopige
onderzoekresultaten zou epichloor
hydrine. onder meer toegepast bij
de fabricage van sommige kunsthar
sen. bij de mens kanker kunnen
veroorzaken. Volgens de Arbeidsin
spectie zijn er geen aanwijzingen
dat dit risico al optreedt wanneer
werknemers zijn blootgesteld aan
minder dan twintig milligram per
kubieke meter lucht, de norm die tot
nog toe geldt op grond van de be
kende giftige eigenschappen. Epi
chloorhydrine. een kleurloze vloei
stof. is ln te grote hoeveelheden
schadelijk voor zenuwstelsel en lon
gen. Voor het werken er mee golden
daarom al bijzondere voorschriften.
Voorzichtigheidshalve zal voortaan.
zoals bij andere stoffen die vermoe
delijk kanker kunnen veroorzaken,
gestreefd moeten worden naar een
zo gering mogelijke blootstelling, al
dus het ministerie van sociale za
ken. De Arbeidsinspectie zal een on
derzoek instellen naar de conse
quenties van deze aanwijzingen
voor de situatie in Nederland
Van onze correspondent
EINDHOVEN - Er blijkt grote be
langstelling te bestaan voor de actie
voor betere beveiliging van de Ne
derlandse politieagent De actie
groep van Eindhovense politievrou
wen heeft al een kleine duizend
handtekeningen ontvangen van
mensen die de actie willen steunen.
Onder meer ln Oss en Sas van Gent
hebben zich burgercomités ge
vormd. die plaatselijk handtekenin
gen willen gaan verzamelen. Het ac
tiecomité is van plan de handteke
ningen volgende week te overhandi
gen aan een vertegenwoordiger van
het ministerie van Binnenlandse Za
ken. Handtekeningen kunnen deze
week nog worden opgestuurd naar
postbus 1320 in Eindhoven.
Volgens Van Heijningen is het aan
de twee Nederlandse rechercheurs
te wijten dat het verhoor van Dirk
Menten zo weinig heeft opgeleverd.
De raadsman heeft daarover zijn
beklag gedaan in een brief aan de
president van de strafkamer, mr. J.
A. Schröeder. en verder bij de procu
reur-generaal in Amsterdam, de
ADVERTENTIE
EINDHOVEN (ANP) - De stich
ting het Noordbrabants landschap
hoopt dit jaar nog haar bezittingen
uit te breiden met een deel van het
landgoed heerlijkheid Heeze en
Leende Het natuurmonument de
Stabrechtse heide zou daardoor
aanzienlijk worden vergroot. Met de
aankoop is vier tot vijf miljoen gul
den gemoeid.
De overheid is bereid de provinci
ale organisatie voor natuurbehoud
bij te springen, maar er blijft een gat
van twee miljoen. De stichting heeft
daarom een beroep gedaan op het
wereld natuur fonds (WNF) zo moge
lijk tot een bedrag van twee miljoen
gulden bijstand te verlenen. Het
fonds heeft de aanvraag op de pro-
jectenlijst van de actie „geef om de
natuur" geplaatst, die naar men
hoopt ongeveer vijftig miljoen gul
den zal opbrengen. Slechts de Dwin-
gelose heide (in Drenthe) wint het
naar oppervlakte van het grote hei
degebied dat ten zuiden van Eind
hoven ligt. De minister Is gevraagd
in verband met de grote natuurlijke
rijkdom en het cultuurhistorisch be
lang, aan het geheel de bestemming
„groot natuurreservaat" te geven. In
dit reservaat zullen daardoor alle
terreinen als natuurgebied „in vei
ligheid" zijn gebracht.
ROTTERDAM (ANP) De politie
heeft de 36-jarige vrouw M. L. V. v.d.
T. uit Heerjansdam aangehouden.
Zij wordt ervan verdacht een 82-
jarige vrou& uit het verzorgingste
huis J Meertenshuis in Rotterdam
dertigduizend gulden afhandig te
hebben gemaakt. De vrouw had
haar slachtoffer met haar praatjes
over veilige opberging in een kluis
zover weten te krijgen, dat de oude
vrouw 30.000 gulden van haar spaar
rekening overmaakte op een bank
rekening. De verdachte heeft de
helft van het geld opgemaakt.
De laatste stap is gezet.
De Tijd is nu ook in uiterlijk
een volwassen opinieblad.
En we moeten vaststcllen.dat
de metamorfose van dagblad
naar weekblad vlot is verlopen,
Deze week verschijnt
de Tijd in het handige en zeer
overzichtelijke magazine
formaat. Deze weck komt
de Tijd in kleur.
Deze week ook belicht de
Tijd onder meer het wel en
wee van couveuse-kinderen in
Nederland (P. van der Eijk),
de restauratic-katastrofe in
Chartres (prof. dr. F. van der
Meer) en de verscliillen tussen
het Engelse eten, de Franse
verwennerij en het Hollandse
volstoppen in de ogen van de
zeer Britse acteur Robert
Morley (Philip Mechanicus).
Deze week moet u de Tijd
naast de magazines zoeken.
Abonnementen.- 020 - 23 3984, dog en nacht, ook in het weekend.
