Westduitse wet op terreurbestrijding morgen van kracht Opstandelingen in Ethiopië bij Harar Franse communisten willen onderste uit de kan Rechtse Libanezen graven zich weer in China: VS in de verdediging Doden in Rhodesië Verzet van schrijversbond Scepsis over voortdurend bestand Lichamen van in Vietnam gedode solda'ten naar VS Carter volgend voorjaar naar Bondsrepubliek Man overleden op politiebureau in Zuid-Afrika Zware strijd in Ogaden NAVO-tanks daveren over akkers GIRO 26655 ZATERDAG 1 OKTOBER 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet7 BONN, MÜNCHEN (AP, UPI, Reuter) De Bondsraad, de Westduitse eerste kamer heeft gisteren een nieuwe wet op de terrorisme-bestrijding goedgekeurd, die woensdag al in een ijltempo door de tweede kamer, de Bondsdag was gejaagd. Het voorstel dat eveneens gisteren door bondspresident Walter Scheel werd ondertekend zal morgen van kracht worden. Met de nieuwe wet in de hand heb ben de autoriteiten de bevoegdheid om ieder contact tussen van terroris tische activiteiten verdachte gevan genen en hun raadslieden uit te slui ten. De autoriteiten in West-Duits- land zijn van mening dat sommige advocaten door hun cliënten zijn ge bruikt als tussenpersoon om instruc ties over te brengen naar aanhangers buiten de gevangenis. Vanuit linkse kring is gezegd dat de nieuwe wet tekenend is voor de „pogromstem ming", die momenteel in West-Duits- land heerst. Twoe weken Het wetsontwerp is in een tijdsbe stek van twee weken afgehandeld. Gisteren nam de Bondsraad het met 41 tegen 0 aan en woensdag deed de Bondsdag dat met 371 stemmen voor, vier tegen en 17 onthoudingen. Manfred Coppik, één van de sociaal democraten, die tegen de nieuwe wet stemden verklaarde dat de maatre gelen kunnen leiden tot een „niet te doorbreken cirkel van terreur, on derdrukking en nieuwe terreur". Kort nadat de wet door Scheel was ondertekend maakte Coppik een verklaring bekend van de Westduit se schrijversbond, die tegen de nieu we wet is. Kanselier Helmut Schmidt heeft de wet „dringend noodzakelijk" ge noemd en minister van justitie Vogel zei dat de wet niet inhoudt dat er een „nationale noodtoestand" bestaat. Hij zag het meer als een „crisisachti ge situatie" en noemde de wet een gezamenlijke inspanning van alle partijen als antwoord op het „koude cynisme" van terroristen. Antisemitisme De Westduitse strijdkrachten zijn gisteren het onderzoek begonnen naar vermoed antisemitisch gedrag van een aantal officieren, die in op leiding waren aan een academie van het Westduitse leger in München. Een woordvoerder van het leger heeft al gezegd dat de officieren, als de beschuldigingen waar blijken te zijn, een grote kans lopen uit de militaire dienst te worden ontslagen en dat de dronkenschap waaronder het gebeuren zou hebben plaatsge had geen enkel excuus vormt. Volgens regeringskringen in Bonn is minister Leber van defensie ook ui termate woedend geweest over het feit dat de leiding van de academie het voorval niet heeft gemeld en mogelijk gaan ook daar koppen rol len. Leber heeft al meer korte metten gemaakt met gebeurtenissen waar aan de lucht van de Derde Rijk zat. Zo ontsloeg hij begin dit jaar twee generaals, die de vertrouweling van Adolf Hitler Hans Ulrich Rudel op een reünie van de luchtmacht had den uitgenodigd. BEIROET (UPI, Reuter, AP) Rechtse Libanese militairen hebben gisteren gebruik gemaakt van de vijlde dag zonder noemenswaardige schermutselingen tussen de rechtse troepen en Palestijnse groepen om een strategische heuvel te versterken. De Cherki-heuvel is vooralen van tanks, artillerie en ander door Israël aangevoerd materiaal om als bolwerk tegen de tegenpartij te dienen. Linkse Libanese soldaten houden de heuvel met de stad Marjajoen in het zuiden van Libanon in de gaten. NEW VORK/PEKING (AP, Reuter) De Chinezen hebben weer eens een wereldoorlog tussen de Verenig de Staten en de Sowjet-Unie voor- HANOI (UPI) Vanuit Vietnam zijn de lichamen van 22 gesneuvelde Amerikanen naar huis gevlogen. Vol gens Frank Sievert is vooruitgang geboekt bij het overleg over het lot van ongeveer 2500 Amerikanen die nog steeds worden vermist in Indo- China. Hij houdt zich daar voor het ministerie van buitenlandse zaken mee bezig, en was naar Hanoi gereisd om de stoffelijk overschotten op de thuisreis te begeleiden. speld. Volgens minister van buiten landse zaken Hoeang Hoea in zijn rede voor de algemene vergadering van de Verenigde Naties is daarbij Washington in de verdediging ge drukt. Hij had het weer over de „nieuwe tsaren" die Europa, Azië en Afrika onder hun heerschappij wil len brengen. Ondertussen nemen de tegenstellin gen in de wereld toe en dat is volgens de Chinezen een schone zaak. Op die manier wordt de tijd rijp gemaakt voor de wereldrevolutie die Peking nastreeft. Hoea wees op de communistische regeringen in Indo-China (Laos, Cambodja, Vietnam) op het vertrek van de Russen uit de Soedan en de strijd van de Arabieren en in zuide lijk Afrika. Als voorwaarde voor toe nadering tot Washington stelde de Chinees opnieuw de eis dat de ban den met nationalistisch China ver broken moeten worden. Tot nu toe vormt dit steeds het struikelblok tussen Amerikanen en Chinezen. Verjaardag Ondertussen begon in China giste ren het feest van de le oktober, waarop de 28e verjaardag van de Volksrepubliek wordt herdacht. In een heildronk aan een diner waar meer dan drieduizend mensen aan zaten, zei partijleider Hoea Kwo- feng dat sinds de zuivering van de bende van vier (onder wie Mao Tse- toengs weduwe) China een nieuwe tijd van ontwikkeling en opbouw is ingegaan. In het Volksdagblad werd daarbij gewezen op het belang van wetenschap en techniek voor het land. waar de „vier" niet zoveel meer op hadden. Vanaf deze heuvel wordt de aanvoer- route gecontroleerd naar Khiam, één van de belangrijkste links-PalestlJn- se bolwerken in het zuidoosten van Libanon en slechts 5 kilometer van de grens met Israël. Ondertussen blijven rechtse leiders zeer sceptisch over de vraag of het bestand, dat nu bijna een week oud is het nog lang zal houden. Rechts Libanon wil dat alle in het zuiden verblijvende Pales- tijnen weer naar de vluchtelingen kampen elders in het land worden teruggestuurd. Een woordvoerder van de Palestijn se bevrijdingsorganisatie PLO heeft gisteren de indruk gewekt dat de PLO haar aanwezigheid bij een nieu we Midden-Oostenconferentie deels via andere Arabische landen zou kunnen laten lopen. De woordvoer der, Machmoed Labadi wilde echter niet zeggen of de Palestijnen iets dergelijks ook ernstig in overweging nemen. Labadi gaf commentaar op een uitlating van de Amerikaanse (ADVERTENTIE) WASHINGTON (AP) - De Ameri kaanse president Carter is van plan volgend voorjaar een bezoek te brengen aan de Duitse bondsrepu bliek. Dat heeft zijn adviseur inzake het buitenlandse beleid Zbigniew Brzezinski gisteren meegedeeld. Carter zou overwogen hebben West- Duitsland ook aan tc doen tijdens zijn elfdaagse reis langs vier conti nenten in november en december. Brzezinski verklaarde echter dat kanselier Helmut Schmidt het Witte Huis had meegedeeld dat hij in die periode verscheidene officiële be zoekers verwachtte en er de voor keur aan gaf dat Carter in het voor jaar langs kwam. Brzezinski gaf geen aanwijzingen over mogelijke andere landen die Carter in 1978 zou aandoen. KAAPSTAD Een arts van ge mengd ras is in de cel van het poli tiebureau waarin hij was opgesloten hangende een onderzoek naar een niet-politiek strafbaar feit. overle den. Dat heeft een politiewoordvoer der in Kaapstad gisteren meege deeld. De familie van de arts. Vincent John Peter Fisher. vertelde dat haar door de politie was meegedeeld dat hij donderdag aan een longziekte was gestorven. T. Fisher. broer van de overleden arts. zei dat de familie aan een particuliere patholoog had ge vraagd aanwezig te willen zijn bij de lijkschouwing, „niet omdat wij den ken dat er een luchtje zit aan zijn dood. maar alleen maar voor de ze kerheid". In de voorbije achttien maanden zijn in politiedetentie in Zuid-afrika tenminste achttien politieke gevan genen overleden. NAIROBI (Reuter, UPI) Het West-somalische bevrijdings front in Ethiopië nadert Harar, in de Ogaden woestijn. Volgens berichten in de hoofdstad Addis Abeba staan de opstandelingen die gesteund worden door het buurland Somalië op nog geen 35 kilometer van de historische stad. Het front heeft p het ogenblik al bijna dp hele Ogadenwoestijn in handen, die naar haar zeggen bij Somalië hoort, en niet bij Ethiopië zoals op het ogenblik Ethiopië lijfde de woestijn in aan het einde van de vorige eeuw. Volgens militaire waarnemers moe ten de opstandelingen drie strategi sche steden in handen krijgen en houden, willen zij daadwerkelijk het beheer over de Ogaden voeren. Dat zijn de steden Jigiga aan de rand waarvan borden staan met teken van het Westsomalisch bevrijdings front om aan te geven dat die stad veroverd is Dire Dawa en Harar. In Harar, dat in de bergen ligt. is het hoofdkwartier van de derde divisie van het Rhodesische leger. Jigiga kreeg het Westsomalische be vrijdingsfront in handen met een grootscheepse tankaanval, maar ge zien de ligging zal dit in Harrar niet mogelijk zijn. Volgens zegslieden in Addis Abeba woedt in de Ogaden een zeer zware strijd, waarbij van beide kanten tanks, artillerie en vliegtuigen worden ingezet. Onder tussen woedt ook in de islamitische kustprovincie van Ethiopië, Eritrea, een afscheidingsoorlog. Amerikaanse steun Om aan de guerrilleros het hoofd te bieden zou de Ethiopische regering om steun hebben gevraagd aan de Verenigde Staten, waarvan het be wind in Addis zich onlangs afkeerde. In het verleden kreeg Ethiopië uit gebreide militaire steun van de Ver enigde Staten, maar dat was afgelo pen toen de militaire heersers een linkse koers insloegen. Somalië daarentegen werd geholpen door de Sowjet-Unie, maar richt zich nu meer en meer naar het westen. Washington zou niet zijn ingegaan op het Ethiopische verzoek militair bij te springen. De Sowjetrussische president Leo nid Brenzjew heeft, het westen ervan beschuldigd de „smerigste metho den" te gebruiken om conflicten in Afrika te zaaien. Hij riep Somalië op de huidige grenzen met Ethiopië te aanvaarden en de zaak in der minne te schikken. In het handvest van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) is vastgelegd dat de grenzen in Afrika zoals ze op dit moment zijn, onschendbaar zijn. Ondertussen is wat het hoofd van de Ethiopische vakbewegig vermoord door wat door het regime in Addis „reactionairen" worden genoemd. Daarmee worden lieden aangeduid die zich verzetten tegen de huidige militaire regering. Ook is een inval gedaan in de Italiaanse ambassade in de hoofdstad, waarbij pistolen werden meegenomen. PARIJS (AFP. UPI) Dc Franse communistische partij heeft het régi me in Tsjecho-Slowakije fel veroor deeld wegens het vonnis tegen twee ondertekenaars van Charta '77. Vladimir Lastoewka en Ales Macha- cek werden elk tot drie en een half jaar veroordeeld, wegens hun steun aan het handvest dat oproept tot grote vrijheden in Tsjecho-Slowa kije. De Franse communisten zijn vooral bezorgd omdat de twee zijn veroordeeld tijdens een besloten proces, ergens in Bohemen, waar alle verslaggevers en waarnemers werden geweerd. Volgens het partijblad L'Humanité zijn dergelijke maatregelen in strijd Franse communisten gispen Tsjechen wegens Charta '77 met de socialistische principes, die juist een uitbreiding van de vrijhe den in zich zouden houden. De internationale commissie van ju risten heeft geprotesteerd omdat zij geen waarnemers heeft mogen stu ren naar het proces. Haar vertegen woordiger, Harald Schwarz, om wiens hulp de veroordeelden hadden gevraagd, werd nadrukkelijk de toestemming ontzegd. De commissie liet verder weten dat tijdens het pro ces de helft van de publieke tribune slechts bezet was. en dan nog door ouders van ondertekenaars van Charta '77, die was gezegd niet te praten met journalisten omdat an ders helemaal niemand in de rechts zaal zou worden toegelaten. In de Poolse hoofdstad Warschau is een nieuw ondergronds blad opgedo ken, gemaakt door het Comité der verdediging van de arbeiders. Het vier bladzijden dikke, gekopieerde De Arbeider zegt te zullen schrijven over die zaken waarover de officiële media in Polen zwijgen. Het cmité werd een jaar geleden opgericht om steun te geven aan werknemers die waren ontslagen of gevangen zaten- na voedselrellen in juni vorig jaar In West-Duitsland wordt momenteel de grote NAVO-oefening Interaction gehouden. Een bezorgde boer kijkt hier toe hoe een zware tank over zijn grond davert. Ondanks dat men tracht de schade zoveel mogelijkje beperken zijn er al een groot aantel vergoedingen door boeren geëist. president Jimmy Carter dat burge meesters en andere autoriteiten op de door Israël bezette Westelijke Jor- daanover geen leden van de PLO hoefden te zijn om toch een deel van de Palestijnen te kunnen vertegen woordigen. De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken Cyrus Vance heeft gisteren gezegd dat de VS en de Sowjet-Unie niet ver meer af zijn van overeenstemming over de vraag hoe de Palestijnen in Genève vertegen woordigd zouden moeten zijn. SALISBURY (Reuter. UPI) - De guerrillastrijd in Rhodesië heeft op nieuw levens geëist. Volgens het op percommando in Salisbury hebben Rhodesische troepen negentien guerrillero's gedood en acht burgers, die de „terroristen" zouden hebben geholpen. Ook werd gezegd dat zwarte guerrillastrijders een zes maanden oude baby met bajonetten hebben doodgestoken. Dat zou zijn gebeurd in het district Melsetter. in het oosten van Rhodesië waar de guerrillero's de baby uit de handen van 'n kinderjuffrouw zouden heb ben gerukt. In kringen van het zwar te verzet werd erop gewezen dat ook de gevreesde „scouts" (verkenners) van de blanke minderheidsregering aan de daad schuldig kunnen zijn. Eerder al werden zaken op rekening van de guerrillastrijders geschreven, waarmee zij niets te maken hadden. Waar de negentien guerrillastrijders en acht burgers zijn gedood en wan neer werd door het opperbevel in Salisbury niet bekend gemaakt. Roomskatholieke zegslieden in Rhodesië sloten niet uit dat wat zij noemden „ongedisciplineerde een heden" van het zwarte guerillaleger schuldig zijn aan moorden van de laatste tijd. Een aantal guerilleros zou om die reden zijn teruggeroepen naar Mozambique. De blanke rege ring in Rhodesië echter benadrukt voortdurend dat bruut optreden te gen de bevolking doelbewust beleid zijn van het zwart verzet. Ondertussen is een rooms-katholie- ke priester gezegd voor dinsdag het land te verlaten. Pater Josef Pascal Slevin uit Ierland heeft vijftien jaar in Rhodesië gewerkt. Zijn mis siepost zou onderdak hebben ver schaft aan guerillastrijders. ten zuidoosten van Salisbury. Evenals een aantal andere rooms-katholie- ken die het land hebben moeten verlaten is josef Pascal Slevin lid van de commissie voor recht en vre de, die de blanke minderheidsrege ring kritisch volgt en haar onlangs van martelingen heeft beschuldigd. (ADVERTENTIE) BEVRIJDINGSFONDS KOMITEE H^ZUIDELIJK^ JAFRIKAi Steun nu ANC, SWAPO Patriottisch Front OA COSTASTR 88 AMSTERDAM door Victor Zorza De Franse communisten lijken op het eerste gezicht hun hoofd verloren te hebben. Toch zit er meer methodiek achter hun op treden dan men zou denken. Vele politieke waarnemers zijn van oordeel dat de partij wel bewust aanstuurt op een ne derlaag bij de komende parle mentaire verkiezingen en de re cente politieke manoeuvres lij ken deze opvatting te onder steunen. Maar de strategie van de communisten is behoorlijk doordacht. De opvatting dat de communisten aansturen op hun eigen nederlaag berust op het oordeel dat zij alles doen om de coalitie met de socialisti sche partij te verbreken En zonder de socialisten kunnen de communis ten onmogelijk de verkiezingen van maart volgend jaar winnen Men zegt dat de communisten vrezen dat zij een bijrolletje krijgen in een coalitie regering die een afspiegeling zou vor men van de grote aanhang van de socialisten. De communisten zouden aan de politieke wildernis de voor keur geven boven het vooruitzicht van deelname aan een regering waarin hun eigen positie zou worden uitgehold door hun bondgenoten. Alom wordt betoogd dat ze hebben besloten dat ze beter af zijn in de oppositie en daarom zijn ze terugge keerd naar een extremistische ideo logie die ervoor moet zorgen dat de 'kiezers zowel hen als de socialisten buiten het regeerkasteel houden. Nationalisering Terecht constateert men dat de hui dige crisis in het Jinkse bondgenoot schap te wijten is aan de communis tische aandrang op volledige natio nalisering. En dat kunnen en willen de socialisten niet aanvaarden. Maar het is onjuist te stellen dat de eis tot nationalisering een lege ideologische oproep is die gedaan wordt in ge hoorzaamheid aan de leer van de partij of uit vrees voor wat de partij in de toekomst nog zal kunnen over komen. Deze houding van de com munisten weerspiegelt veeleer het standvastige politieke realisme van de partij. De leiders van de Franse socialisten hebben de leiders van de andere wes telijke landen duidelijk gemaakt dat zij niet bang hoeven te zijn voor het aan de macht komen van een socia- listische-communistische coalitiere gering, omdat de communisten geen plaats zullen krijgen op een van de sleutelministeries, zoals de departe menten van defensie, buitenlandse zaken en binnenlandse zaken De communisten weten heel goed dat ze geen kans maken voor deze posten en ze hebben zich met die gedachte verzoend. Maar ze hebben er geen vrede mee afgescheept te worden met een aantal minder belangrijke ministeries. En het zou inderdaad niet in overeenstemming zijn met de politieke praktijk hun eisen te nege ren als de verkiezingen een uitslag geven die overeenkomt met hun hui dige politieke kracht van ongeveer twintig procent van de stemmen te gen ongeveer dertig procent voor de socialisten. Op dit punt gaat de kwestie van de nationalisering mees preken. Vakbond Het gemeenschappelijk programma, waarover socialisten en communis ten het in 1972 eens werden voorziet in een uitgewerkte beheersstructuur voor de publieke sector, waartoe niet alleen de genationaliseerde indus trieën gerekend worden maar ook de door de staat beheerde televisie en dergelijke. De sleutel van deze natio nalisering is gelegen in de besturen van de ondernemingen die zullen be staan uit drie gelijke delen. Een der de deel zal gekozen worden door de arbeiders in de betrokken industrie, een derde wordt benoemd door de regering en een derde zal de consu menten vertegenwoordigen Hieruit volgt dat de politieke partij die meer dan een van deze sectoren beheerst de hele industrie controleert En dat is nu juist waar de communisten op uit zijn. Een belangrijk deel van de voor naamste Franse industrieën wordt al beheerst door de onder commu nistische leiding staande vakbond CGT, de Confederation Generale du Travail, de algemene arbeidsconfe- deratie. De communisten mogen aannemen dat de CGT in staat zal zijn een derde van de zetels te be machtigen bij de verkiezing van de bestuursleden die de arbeiders ver tegenwoordigen. Een ander deel zal benoemd worden door de regering, dat wil zeggen door de minister van arbeid, de mi nister van planning en door de mi nisters van de andere departemen ten die bij de industrie betrokken zijn. En dat zijn nu juist de departe menten die de communisten in een coalitieregering zullen proberen te bemachtigen. Op die manier zullen de communisten in staat zijn twee derde van de zetels in de besturen van de voornaamste industriële on dernemingen te bezetten. Maar voordat het zover komt, zullen deze industrieën eerst genationaliseerd moeten worden. Om de macht Dit is het punt waar de werkelijke strijd tussen communisten en socia listen om gaat. Het gaat om de macht en niet om een of andere ouderwetse ideologische formule die van de marxist vraagt dat hij ge looft in de nationalisering van de industrie. De Franse communisten hebben de marxistische formules die weinig aanspreken bij de kiezers al lang overboord gezet. Dat is bij voorbeeld gebeurd met de leus van de dictatuur van het proletariaat. Ze hebben geen enkele poging nagela ten om die kosmetlsche veranderin gen aan te brengen die hen stemmen zouden kunnen opleveren. Maar met de kwestie van de nationalisering ligt dat anders. Het is een zaak die voor hen werkelijk van belang is uit goede, praktische overwegingen. Invloed Zeggenschap over tenminste enkele van de genationaliseerde indus trieën zal de communisten een machtsbasis geven die zij op tal van manieren kunnen gebruiken om de populariteit en de invloed van de partij uit te bouwen. Ze begonnen te vragen om de nationalisering van zo'n duizend industrieën en hebben hun aanspraken nu teruggebracht tot 729. Als de socialisten bereid zijn wat hoger te gaan dan hun huidige bod van 277 ondernemingen die zij momenteel bereid zijn te nationali seren en als de communisten bereid zijn het door hun gevraagde aantal nog wat verder te verlagen, dan zal een compromis gesloten kunnen worden dat geen van belde partijen geeft wat ze eigenlijk willen, maar het maakt het beide partijen daar door wel mogelijk deel te nemen aan een coalitie die het houdt. De kloof is nog steeds breed maar het eigenbelang van beide partijen zal hen er zonder twijfel toe brengen een zodanig compromis te vinden waarmee zij de verkiezingsstrijd kunnen ingaan. Het is nog veel te vroeg om de communisten nu al af te schrijven..

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7