Moet melk nog op school? De tekening van een lezer DICHTBIJ fcVEEDEB Commentaar Het optreden van de RAF (1) Na veertig jaar meer behoefte aan gezondheidsvoorlichting op grote schaal Het optreden van de RAF (2) Strandwandeling sterk aanbevolen t. en d. worden truus en dick minipaard stuur een brief dames-lp fiets en trein ZATERDAG 1 OKTOBER 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet5 Naar het „waarom" en „hoe" van de tactiek van de Rote Armee Frak- tion kan men slechts raden. Toch lijkt het waarschijnlijk, dat niet een of ander beginsel van „internatio nalisering van de strijd" of iets dergelijks, maar slechts praktische overwegingen een aantal RAF-le- den er toe gebracht heeft naar Ne derland uit te wijken. In Duitsland wordt het steeds moeilijker zich verborgen te houden, de grenzen vormen nauwelijks meer een be lemmering in Europa dus is de basis van waaruit actie wordt ge voerd, verplaatst. Daarom is het onjuist nu te denken, dat de Nederlandse overheid en samenleving object geworden zijn voor de RAF (zoals dat volgens de verklaringen van de RAF wel het geval is met de Duitse overheid en samenleving). Toch moeten we er rekening mee houden, dat de ge beurtenissen van vorige week. waarvan Haagse en Utrechtse poli tiemensen het slachtoffer werden, niet een toevallig incident zijn ge weest maar zich nog wel eens kun nen herhalen. Daar zullen wij ons dan op moeten instellen, hoewei wij er daarbij ook goed aan doen de omvang en het organisatorisch ge nie van deze RAF niet te over schatten. Tot de werkwijze van de RAF (en van soortgelijke bewegingen, die haar in de geschiedenis zijn voorge gaan) behoort immers de buiten staanders zoveel mogelijk te impo neren met allerlei acties en stunts, die naar buiten de indruk wekken van een geweldige coördinatie en organisatie. Ten onrechte want de meeste van die acties hebben juist een sterk individualistisch en geïmproviseerd karakter. Maar omdat er nu eenmaal altijd mensen zijn, die graag huiveren en daarom niet anders kunnen denken dan in termen van grote internatio nale samenzweringen en complot ten, spelen organisaties als de RAF (en vul verder zelf maar in) daar gretig op in. Het is al in Nederland gezegd: ,,wij zullen met terreur moeten leren leven" en dat klinkt natuurlijk niet opwekkend voor al niet als men zich indenkt dat men zelf het volgende slachtoffer kan zijn. Maar men kan een dergelijke uit spraak ook anders interpreteren, namelijk dat wij voorat nuchter te gen het nieuws over deze zaken moeten blijven aankijken (ook te gen het nieuws zoals onze eigen krant dat over deze zaken brengt. Dat zeggen we er maar meteen eerlijk bij). Men moet zich vooral niet laten opjuinen of geïmponeerd raken, want door zo te handelen speelt men precies de rol die de mensen van RAF en dergelijke van ons verwachten. Op die manier passen wij precies in hun strategie, hoe die er verder ook mag uitzien. De mo tieven van deze mensen en het doel van hun acties mogen dan voor een groot deel nog onduidelijk zijn; het is wel duidelijk dat zij uit zijn op publiciteit en dat krantekoppen, beelden op de televisie, het aan hen bestede werk, geld en tijd van de politie hun een geweldige kick geeft. Dat klinkt velen misschien vreemd in de oren, maar dat mogen ze dan beschouwen als een bewijs van hun geestelijke gezondheid. De geschie denis heeft voorbeelden te over van dergelijke verknipte en verziekte geesten: van Herostratus, die in 356 voor Christus de tempel van Arte- mis en Efese in brand stak om zodoende zijn naam onsterfelijk te maken, via Luigi Luccheni, die in 1898 keizerin Elisabeth van Oosten rijk vermoordde en die dat ver klaarde met een: ,,ik wilde iemand vermoorden, maar dan iemand die zo belangrijk was dat het in de krant komt" tot aan de mensen, die nu zeggen de RAF te vormen. Het is een triest verhaal, maar het biedt geen andere conclusie dan de noodzaak om nuchter op de gebeur tenissen in te spelen en ons niet te laten provoceren. Anders worden wij of wij dan nu willen niet passieve medespelers en worden wij precies ingelegd in de door de pro vocateurs ontworpen legkaart. WAOENINOEN Toen In 1937 de schooimelk werd Inge voerd, was dat een noodzakelij ke aanvulling op de karige maaltijden van vaak ondervoe de scholieren, die vooral eiwit ten, mineralen en vitaminen te kort kwamen. Nu veertig Jaar later is er veeleer sprake van overvoeding. Bijna een kwart van de schoolgaande jeugd is te dik, voornamelijk als gevolg van een onzorgvul dig samengestld voedselpak ket. Mocht er nog sprake zijn van een gebrek aan voedings stoffen, dan is dat ln de meeste gevallen een tekort aan ijzer. Tegen de achtergrond van dit gege ven organiseert het Centraal School- melkcomlté vandaag in het Rotter damse Hofplelntheater een congres over de voeding van de schoolgaan de Jeugd, en het zal de aanwezigen niet verbazen als het accent daarbij veel meer zal komen te liggen op de noodzaak van een gedegen gezond heidsvoorlichting dan op de rol van melkverstrekldng op scholen. Na veertig Jaar ls schooimelk geen absolute noodzaak meer. Het heilige moeten ls eraf. Dat ls althans het standpunt van dr. Ir. R. J. Hermus, lid van de Vakgroep Humane Voe ding van de Landbouwhogeschool te Wageningen, die op genoemd con gres een voordracht zal houden on der de intrigerende titel: „Gezonde voeding of gezondheidsopvoeding?" Achterhaald Dr. Hermus zal daarin een pleidooi houden voor de totstandkoming van een nationaal gezondheidsbeleid in de vorm van een adequate voedlngs- politiek, die een eind zal moeten maken aan de vaak zeer uiteenlo pende Interpretaties waarmee voe dingsleer wordt uitgedragen. Dr. Hermus: „Waar we het allemaal over eens zijn, is dat oude voedings- theorieên achterhaald zijn. Vroeger was het nut ervan gelijk aan dat van veevoeder, het was gericht op groei en prod uk tie. Nu weet men dat alles wat snel groeit, ook snel ouder wordt en degeneratieprocessen gaat verto nen. We weten dat vitaminen en mi neralen niet alleen zaligmakend zijn, maar dat het evenzeer van belang is uit welke bronnen we vetten halen en dat het niet helemaal onverschil lig is welke eiwitten we gebruiken. Maar die oude voedingsgewoonten hebben Intussen wel een reeks van door Willem Schrama Dr. Hermus: pleidooi voor voedselbeleid. degeneratlezlekten veroorzaakt, zo als overgewicht, hart- en vaatziek ten, suikerziekte en zelfs kanker. Dat vraagt dus om preventie, omdat het altijd te laat ls als de patiënt al ln behandeling ls. We moeten voorko men dat die ziekten ontstaan. En eenmaal bij die kwestie beland, ver schilt de voedingswereld er niet meer over van mening dèt het moet gebeuren, maar hoé het moet ge beuren." Toetsen „Daarom ls er dringend behoefte aan een gedegen voedingsbeleid waar aan iedereen, die iets ln te brengen heeft, zich moet kunnen toetsen. Men maakt zich hier in Nederland wel druk om open hartoperaties, ter wijl we de voeding aan allerlei vrije krachten overlaten. Iedereen kan er nu iets uitpikken en het op zijn eigen wijze Interpreteren. Dat varieert van kwakzalverij met onverantwoorde lijke diëten tot mensen die het erg goed menen, maar die meestal via een zijweg in de voedingsleer zijn beland en lang niet het hele veld kunnen overzien. Dat schept verwar ring, zoals bijvoorbeeld vast staat dat sommige mensen dieetmargari- ne als een soort vermageringsmidael zien, zonder het belang van onverza digde vetzuren te kennen. „Waar het nu om gaat, ls dat de nadelige effecten van een verkeerde voeding zoveel mogelijk worden voorkomen. Daartoe zal ons voe dingspatroon wat minder calorisch moeten worden. En daarin past een soort voeding die gebaseerd is op grove graanprodukten, aardappe len, groente en fruit, aangevuld met een verstandige hoeveelheid dierlij ke produkten als vlees, melk en eie ren. Natuurlijk is melk van grote waarde omdat het veel in zich heeft, maar wie veel melk en vlees nuttigt, zal binnen de beperking van zijn dagelijkse tweeduizend calorieën niet veel ruimte overhouden voor de broodnodige graanprodukten. groente, fruit en aardappelen." Opvoeding Om die reden pleit dr. Hermus voor een „gezondheidsopvoeding" op grote schaal, omdat men alleen dan voor zichzelf kan vaststellen hoeveel van het een en hoeveel van het an der is toegestaan. Dr. Hermus: „Onze dagvoeaing bestaat nu nog uit een beperkt aantal keuzemoge lijkheden die eigenlijk niemand heeft gewild. We moeten niet verge ten dat onze voedselpolitiek zo die ooit bestaan heeft altijd ge richt is geweest op de samenstelling van een zo goedkoop mogelijk voed-' selpakket. Het moest goedkoop zijn en toch gezond, lang houdbaar en overal te krijgen. Zoiets werkt auto matisch smaakvervlakking in de hand. En dat slaat weer terug op die boer, die economisch gedwongen is om al die kippen in een legbatterij te houden. We moeten terug naar klei nere hoeveelheden van eenvoudiger produkten. die een eenvoudige tech nologische bewerking behoeven. Ik ben van mening dat de industrie ook best een stapje terug wil als die concurrentiedrang wegvalt." Geen wiskunde Over een herwaardering van schooi melk: „Anno 1977 is er nauwelijks nog noodzaak tot aanvulling van eiwitten, vitaminen en mineralen in de voeding van schoolkinderen Die argumentatie gaat niet meer op. Maar het kan best zijn dat een da lende aandachtsscherpte in de loop van de morgen kan worden opgehe ven door iets te eten of te drinken. Als dat waar is. dan moet daartoe een programma worden opgesteld met een aantal criteria waaraan dat voedsel moet voldoen. Maar dan zit Je weer met het probleem dat er geen voedselbeleid is waaraan je dat programma kan toetsen. Daarom is het ook zo moeilijk om onder de huidige omstandigheden een voed selpakket samen te stellen zonder melk. Vandaar ook destijds de stel ling in mijn proefschrift: „Melk moet" is feitelijk niet, maar in de praktijk wèl juist. „Oelukkig wordt nu in Nijmegen leerstof ontwikkeld voor GVO-on- derwijs (gezondheidsvoorlichting» op lagere scholen. Belangrijk is daarbij de vraag wat de kinderen uiteindelijk met hun kennis doen. Of ze in de toekomst de verworven heden van de voedingsleer zullen behouden en tegelijkertijd in staat zullen zijn om chronische ziekten op langere termijn te voorkomen. En dat kan alleen door minder vet. min der dierlijk eiwit, minder suiker en minder zout te eten. Voeding hoeft geen wiskunde te zijn. je moet er gevoel voorzien te krijgen. Het moet een manier van leven worden." Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politiek» prent. Postbus 859. Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. DE STOELENDANS 15 GOED OPGANG! HET WEER door Hans de Jong Weerrapporten De depressies gaat geen zee te hoog. Ook vandaag zal het vooral aanvankelijk regenen en waaien. Aan het strand zal er op momen ten dat het iets droger is voor de liefhebbers veel te genieten zijn. De zee is namelijk bij de harde of stormachtige zuidwest tot westen wind op zijn mooist, althans voor mensen die niet zo houden van een vlak zomerzeetje zonder brui sende branding. Aanbevolen als het even kan dus een strandwandeling: héén in de wind op (meeste energie voorhan den), terug van de wind af (als de moeheid meespreekt). Koud is het aan zee beslist niet: het water heeft een temperatuur van 16 gra den en dat ls veel aangenamer dan de junikilheid. Het zal zo langzamerhand bekend zijn dat een zeer krachtige westelijke stro ming van de oceaan de optocht van depressiestoringen enga geert. Onder een straalstromlng van 250 km per uur vindt gemak kelijk de geboorte van telkens nieuwe storingen plaats. Ook ln de eerste helft van volgende week UJkt ons standvastig weer waar schijnlijk met aanvoer van weer iets zachtere lucht uit zuid tot zuidwest. Maar voor het zover ls zullen we toch enkele buien moeten gedo gen. Die zullen zich voordoen ach ter het koufront van een uitdie pend minimum, dat vandaag vooral boven zee windkracht 8 tot 9 zal ontketenen. De windrichting wordt noordwest en vooral mor gen zullen er weer opklaringen zijn maar het kwik kan niet meer die standaard bereiken van begin deze week (toen 20 graden), het blijft nu bij 13 tot 15 graden Celsi us maximaal. De balans van september. Het is gebleken dat de natuur bijzonder zuinig met regenwater is geweest. Onze waarnemer in Ede wist niet meer te meten dan 1,1 mm tegen normaal 70 tot 75 mm. Dat ls even weinig als ln september 1959 op Vlieland viel. Op veel plaatsen ln Nederland ls september dan ook de droogste eerste herfstmaand ln achttien jaar geweest. Herwijnen meldde zich met 2 mm, verder Hoog-Keppel met minder dan 5 mm, Zwljndrecht 5,5 mm, Papen- drecht 7 tot 8 mm. In stad Gronin gen viel echter 21, Uirum zelfs 30 mm. Rossendaal tapte ruim 10 mm water af. De maand was er gemiddeld over het etmaal 0,7 graad te koud, vooral overdag werd ons tekort gedaan want de Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Zd Umburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Oenéve Helsinki Innsbrdck Klagenfurt Kopenhagen afwijking van de gemiddelde da gelijkse maximumtemperatuur was -2,2 graden celsius. Hoge- drukgebleden speelden een domi nerende rol wat resulteerde in een gemiddelde luchtdruk van 1021,7 mb tegen 1016,1 normaal. De wind waalde voor 30 procent uit de zuidwest-hoek, 22 procent was hij noordwest en gedurende 12 procent van alle waarnemingen was hij westelijk. Kort geleden kwam hier het regi onale element ln het weerbericht ter sprake. In dit verband frap peert een uitspraak van de heer A. C. Bakker, hoofd Centrale Weerdienst van het KNMI te De Bilt. .Tiet ls niet mogelijk meer differentiatie in de weersverwach ting voor de verschillende delen van het land aan te brengen. Het weer kan ln Nederland erg ver schillend zijn. Die lokale verschil len zijn vaak niet te voorspellen, men moet dus wel globaal blijven. Nog een bezwaar is: Een weerbe- schrijvlng met alle lokale details er ln zou een verhaal worden van enige kolommen lengte". Tenslot te de cycloon waar Harry Ot- ten op doelde (zie overzicht van gisteren) was „Debby", die half september 1961 ln west-Europa aan kwam en ons bediende met enkele puike dagen met middag- temperaturen tot dirca 28 graden celslus. regen 15 motregen 15 motregen 13 regen 15 geheel bew. 16 regen 15 regen 15 14 zwaar be* 16 xwaar bew. 16 regen 12 gegeel bew. onbewolkt geheel bew. 15 zwaar bew 22 zwaar bew. zwaar bew onbewolkt regen 7 onbewolkt onbewolkt half bewolkt onbewolkt onbewolkt regen 15 zwaar bew. onbewolkt onbewolkt mijt onbewolkt «"-'£»• 19 hall bewolkt onbewolkt onbewolkt regenbui 13 Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga MaUorca München Nice Oalo Parijs Rome 8pUt Stockholm HOOOWATER, zondag 2 oktober. Vllutn- gen 4 37-16.40. Haringvlletalulzen 4 51-17 06, Rotterdam 6 43-18.57. Scheve- nlngen 546-18.01. Umuiden 6 26-1841. Den Helder 1026 22 30. Harllngen 0 30-12.46. Delfzijl 2.38-14 40. HOOOWATER. maandag 3 oktober: VUa- singen 5 15-17.27. Hartngvlietslulzen 5.24- 17.41. Rotterdam 7.13-19 34. Scheveningen 6 18-18 31. IJmuiden 7 00-1915. Den Hel der 10 54-22 55. Harllngen 0 50-13.21. Dell zijl 3 04-15.20 onder redactie van Loes Smit Waarschijnlijk kan het u niets schelen, maar het zou kunnen zijn dat sommigen branden van verlan gen om te weten, hoe familie en vrienden het CDA-lid van de twee de kamer-fractie noemen, dat bui tenstaanders alleen als dr. W de Kwaadsteniet kennen. Grijp dan het laatste nummer van AR-Post, het maandblad voor leden van de ARP die niet op het weekblad Ne derlandse Gedachten zijn geabon neerd. Daarin staat hij breeduit, met naam en toenaam als dr. Wil lem de Kwaadsteniet in het kolom metje mensen die de redactie van Nederlandse Gedachten vormen. Samen met Garmt A. Kieft, Her man Amelink, Gerrit F Ph. de Boer. Truus Bot-van Gijzen. Dick Corporaal. mr. Rien van de Wete ring en Niek M. Hogeland. Toch aardig om ook van zulke, zij het niet direct onmisbare informa tie op de hoogte te zijn. Van een enkeling wisten we de voornaam trouwens wel al van Herman Amelink bijvoorbeeld die zich op zeer gezette tijden op onze eigen Trouw-redactie bevindt om zijn functie van buitenland-redacteu ren uit te oefenen en eerlijk gezegd ook wel van dr. Willem en Dick. maar de roepnamen van Truus. Niek. Rien, Garmt en Gerrit zijn nieuw voor ons. Hoe ze vroeger allemaal heetten is in hetzelfde blad te zien. Het schijnt namelijk voor het eerst te zijn dat de redac tie mét voornamen wordt vermeld. De samenstelling van de oude re dactie staat er pal boven, en daar heten één mevrouw en zeven heren alleen nog maar T.. G. A.. G. F. Ph., H W D W C. en N M van voren (wel handig die twee lijstjes zo vlak bij elkaar; we waren er anders nooit achter gekomen dat „Rien" mr Van de Wetering in dit geval afgeleid ls van een doopnaam die met een C. begint). Nieuw in AR-Post en Nederlandse Gedachten ls ook het onderscheid tussen redactielid en schrijver. Zelfs al is de laatste tegelijk ook het eerste, dan nog heet hij boven, bij of onder zijn verhaal zoals in het genoemde nummer van AR- Post „dr. W. de Kwaadsteniet. CDA-tweede kamerlid". Schrijvers van artikelen in het blad blijven dus wat onbekender dan redactie leden, al zullen de meeste lezers van deze ARP-uitgaven weinig moeite hebben met partijvoorzitter H. A. de Boer (niet te verwarren met redactielid De Boer) of CDA- tweede kamerlid drs. H. Noten boom. In kranten zie je trouwens zo'n beetje hetzelfde verschijnsel: de ene keer zie Je de namen van verslaggevers en redacteuren vol uit boven hun verhalen staan, an deren gebruiken alleen hun voor letters. Misschien ligt er toch er gens een vage leeftijdsgrens, waar boven Je je voornaam niet meer voluit gebruikt. Natuurlijk zijn er dan naar boven èn naar beneden wel weer uitzonderingen, maar zo hoort het ook. In elk geval zou dat wel een verklaring kunnen zijn voor de naam-en-toenaam-redactie van Nederlandse Gedachten. Ten slotte is die redactie nèt helemaal „verjongd", dus daar zal het 'm in zitten. Ze zijn klein, maar dapper, want voor het grote paard zijn deze twee kleintjes allerminst bang. Ze zijn dan ook helemaal echt paard, deze minidieren van het Argentijnse ras Palamino Falabella. En natuurlijk zijn ze overal een bezienswaardig heid. Chico (68,5 centimeter hoog) en Argentina (70 centimeter) zijn hier via een bezoekje aan de konink lijke stallen van koningin Elizabeth op weg naar het Kilverstone Wild park in het Engelse Norfolk, waar ze dc rest van hun leven zullen blijven. Lourengo Dlaféria, vader van zes kinderen, werd op 15 september in zijn woning ln de Braziliaanse stad Sao Paulo door militairen gearre steerd. Hij staat bekend als iemand die zich zeer beijvert voor zijn kerk; zo schrijft hij ook voor „O Sao Paulo", een krant die onder verant woordelijkheid van kardinaal Dom Evarlsto Ams van 8ao Paulo wordt uitgegeven. Amnesty International vreest, dat Diaféria's arrestatie het begin kan zijn van een nieuwe golf van censuur op de pers na de be trekkelijke vrijheid van de laatste anderhalf Jaar. In augustus kondig de de opperste chef van het Brazili aanse leger, Sylvlo Frota, al aan. dat de verantwoordelijken voor de ln krantenartikelen ontketende „agressieve campagne tegen de strijdkrachten" vervolgd zouden worden. De laatste weken zijn er vanuit 8ao Paulo bovendien ver scheidene gevallen van marteling gerapporteerd, zodat te vrezen valt voor de gezondheid van Lourengo Dlaféria. In brieven ten gunste van de heer Lourengo Dlaféria kan gevraagd worden om openbaarmaking van zijn verblijfplaats en van de feiten waarvan hij beschuldigd wordt, en om de garantie dat zijn gezondheid niet wordt geschaad; voorts kun nen briefschrijvers verzoeken de heer Dlaféria vrij te laten, als er geen beschuldiging tegen hem wordt ingebracht. De brief kan ge stuurd worden naar: Sr. Rogério Nunes - Chefe do Departamento de Censura e Diversoës Publicas da Pollcia Federal - Brasilia D.F.; Sr. Assessor de Imprensa do Ministe rs da Justiga - Palacio da Justlga 5 Andar - Brasilia D.F. (ln het Engels) en ln het Nederlands naar de Braziliaanse ambassadeur in ons land: Z.E. de heer Alfredo Teixelra Valladao, Mauritskade 19, Den Haag. En u weet: boos worden in zo'n brief kan alleen maar ave rechts werken; het beste is zo be leefd mogelijk te schrijven. Dorine van der Kiel, vooral bekend geworden door het zangduo De Sis sies (samen met haar zuster Gerrie, maar binnenkort met een andere partner opnieuw voor het voetlicht tredend) vertelt in de VARA-gids dat ze graag een „dames-lp" wil maken. „Ik heb het wel eens aange boden en toen kreeg ik te horen: denkt u dat mensen daarvoor naar een winkel gaan? Ik zei: u vergeet dat de helft van de Nederlandse bevolking uit vrouwen bestaat en dit zijn liedjes over vrouwen. Ab surd. Ik denk als ik een vrouwelijke producer had gehad, dat die plaat allang verschenen was" De N8 heeft het zelf uitgezocht: de helft van de mensen die per trein naar hun werk gaan, komt op de fiets naar het station. Tel je daar alle mensen bij op die ook met de trein, maar niet naar hun werk gaan. dan kom je op 30 procent van alle trelnpassagiers die de fiets pakken om naar het station te komen. De meeste van die mensen zullen hun fiets ln een stalling willen zet ten. Dat gebeurt dan ook veelvul dig. maar het gekke is dat even goed de honderdveertig bewaakte fietsenstallingen bij de stations er geld aan tekort komen, weet het NS-personeelsblad De Koppeling, en die tekorten komen voor reke ning van de Spoorwegen. Maar die vinden de treln-flets-comblnatie zo geslaagd, dat ze desondanks het gebruik van fietsen blijven bevor deren zolang het maar niet de flets in plééts van de trein wordt natuurlijk. Minister Westerterp heeft inmiddels besloten proeven te laten nemen met rijwielklulzen. waar je je fiets redelijk veilig kunt achterlaten als je met de trein ver der moet. En dat laatste geldt uiteraard alleen voor de onbewaak te fietsenstallingen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5