Meer aanbod, maar vergelijk de prijzen
Wegen naar de sneeuw
'IE
IK
ET J
UDAG 23 SEPTEMBER 1977
WINTERSPORT
21
n een
alles:!
Twee
aan-
nog
isport,
winter staat er weer
gekleurd op. In eigen
,d mogen dan de eer
ste aankondigingen van
een nieuw seizoen grauw
nat gestempeld zijn,
in de tientallen van de
pers gekomen nieuwe
reisbrochures voor de
winter lacht royaal de
zon over besneeuwde
bergen, zuidelijke cos-
ta's en exotische verweg-
dorado's.
Kleur, vrolijkheid, sfeer, be
loften van paradijslijk geluk:
het lijkt allemaal niet op te
kunnen. Een paar weken ro
mantiek proeven in be
sneeuwde kerstkaartdorpjes,
een weekendje wegwezen in
een van Europa's metro-
lolen, luieren aan nog rede-
ijk warme stranden, je zorge
loos laten verwennen aan
sa! b°ord van een luxe-cruise
nd. h< schip of op ontdekkingsreis
gaan in tropische paradijzen,
de brochures staan er bol
van.
Wie nog tijd (en vooral geld)
over heeft kan alle kanten
uit. En dat dit zeker niet al
leen de financiële elite is, be
wijzen de statistieken: het
aantal vakantiegangers, dat
naar de wintersport gaat,
loopt het half miljoen al voor
bij. het aantal zonzoekers
kan op enkele tienduizenden
worden geschat enhet legi
oen stedentrippers op nog
meer.
26 358
i)
data
Meer folders
Veel reisorganisatoren heb
ben om de aanbiedingen
overzichtelijk te houden
vescheidene brochures uit
gegeven. Holland Internatio
nal, de grootste, zelfs vijf:
sneeuwvakanties, zonvakan
ties, korte reizen, verre reizen
urschol en vaarvakanties. Een kost-
88-2701 bare zaak- maar ook i°nend-
^want de reisorganisator
denkt tijdens de winter
maanden 30 tot 40 procent
van de hele jaaromzet te rea
liseren.
nbi
rw.
ting
!l de
post-
OUW
De sneeuwbrochure (132 pa
gina's) bevat aanbiedingen in
de Alpenlanden, Roemenië,
Bulgarije en Noorwegen
(Oslo) met ditmaal een.groot
aantal bestemmingen, waar
men met de eigen auto naar
toe kan.
In de meeste centra worden
langlauf evenementen geor
ganiseerd. De beginnende
skiërs wordt de mogelijkheid
beboden voor vertrek een
cursus op de kunstskibanen
van Duinrell in Wassenaar en
II Primo in Bergen te volgen
voor een prijs, die 20 procent
onder de normale ligt.
In het zonprogramma is
nieuw een arrangement naar
het Afrikaanse Togo (vanaf
1395 gulden voor negen da
gen). Hen. die nog maar wei
nig vrije dagen over hebben,
maar er toch nog wel een
weekendje of iets langer tus
senuit willen biedt Holland
International zgn. minivlug--
jes naar Mallorca. de Costa
del Sol en de Costa Blanca
(prijzen tussen de 300 en 400
igulden).
Nieuw zijn de „specials": een
[volledig aangeklede week in
Tunesië, Mallorca, Benidorm
of Torremolinos. Wel wat
prijziger, maar er zitten ook
nogal wat extra's in. Zo bevat
het pakket Benidorm bij
voorbeeld onder meer een
ezelsafari, een dagtrip naar
Alicante en een barbecue. In
de brochure korte vakanties
worden behalve de bekende
stedentrips ook speciale kor
te reizen naar dichtbijhuis-
bestemmingen als Duitsland,
België en Luxemburg (mees
tal busreizen) gebracht. Op
vallend zijn de Nederlandse
arrangementen (per bus en
eigen auto).
Gratis auto
Christoffel, die dit jaar zijn
zilveren jubileum viert en
goede tweede is op de rang
lijst van reisorganisaties,
biedt als feestklapper op
Spaanse en Portugese be
stemmingen een gratis huur
auto aan. Dat wil zeggen de
huur hoeft niet betaald te
worden, de kilometerprijs, de
benzine, de belasting en de
verzekering wél. Een stuntje
ook bij de vliegreizen naar
Londen Parijs: deelnemers
krijgen een gratis „count
down cash card", op vertoon
waarvan in een groot aantal
winkels, cafés, clubs enz. 10
procent korting wordt
gegeven.
Voor hen, beginners én gevor
derden, die voordat hun ei
genlijke skivakantie begint
alvast een voorproefje willen
nemen, biedt de touroperator
een aantal vijfdaagse ski-
vluchten tussen 31 oktober
en 18 december naar de 3200
meter hoge Stubaigletscher
in Oostenrijk (prijs vanaf 359
gulden half pension).
Om nog even bij de sneeuw te
blijven: gezien de snel toene
mende populariteit van de
langlauf wordt in de gids
door middel van een speciaal
merkteken aangegeven wel
ke plaatsen over goede lang-
lauftrajecten beschikken.
Andere troeven waarmee
Christoffel aan de weg tim
mert, zijn de kerst- en nieuw-
jaarsreizen per touringcar
naar België, Luxemburg,
Duitsland, Frankrijk, Enge
land en Oostenrijk.
Als toppers kondigt de reisor
ganisatie aan vier dagen Lon
den voor 395, vier dagen Pa
rijs voor 315 en tien dagen
Wenen voor 885 gulden aan
met inbegrip van kerst- en
oudejaarsdiner met bal.
In het vliegreizenprogramma
ook dit jaar acht dagen
Rome (vanaf 365 gulden).
Nieuw in het programma zijn
rondreizen per huurauto in
Marokko, Israël, Tunesië en
Maleisië. Men vliegt naar de
plaats van bestemming, waar
de auto gereed staat hotels
onderweg zijn besproken.
Uiteraard zijn deze arrange
menten duurder dan de nor-
.male. In Israël betaalt men
bijvoorbeeld voor vliegen en
hotel (met alleen ontbijt)
1100 tot 1600 gulden per vijf
tien dagen en daarbovenop
komt dan nog eens de huur
•van rond de 700 gulden per
week voor een middenklasse
auto (inclusief verzekering en
kilometerprijs; Voor het
eerst heeft Christofiel in zijn
winterprogramma ook Egyp
te opgenomen (een acht
daags verblijf is al mogelijk
voor 990 gulden).
Arke-reizen heeft vooral zijn
wintersportarrangementen
Foto: Alexander van Heeteren Lichtveld en Maurice Boyer.
in de Italiaanse Dolomieten
uitgebreid. Het vorig jaar ge
ïntroduceerde plaatsje Cervi-
nia staat opnieuw en uitge
breider in het programma.
Ook het aantal bedden in Val
Gardena, St. Ulrich en Wol-
kenstein is uitgebreid. Nieu
we bestemming in Italië is
Bormio.
In Frankrijk werden bedden
gecontracteerd in het massa
le en luxe skicentrum Avo-
riaz, 70 km ten zuidoosten
van Genève.
Voor het eerst neemt Arke
deze winter ook Noorwegen
op in het programma. Een
aarzelend begin nog, want de
belangstelling voor dit land
is bij de Nederlanders gering,
vooral door de hoge prijzen.
Evenals andere touropera
tors legt Arke het zwaarste
accent op Oostenrijk, waar
voor komende winter 2500
bedden zijn ingekocht. Be
halve met vliegtuig, trein en
eigen auto, biedt de reisorga
nisator ook de mogelijkheid
per bus 10-, 13- en 14-daagse
busreizen naar Oostenrijk te
maken. Over de heen- en te
rugweg wordt telkens twee
dagen gedaan. De prijzen van
deze arrangementen liggen
zeker enkele honderden gul
dens lager dan die van vlieg
reizen (voor de hand liggend,
want met zo'n touringcarreis
valt de touroperator zich
nooit een buil. Is het gezel
schap te klein dan zet hij
gewoon een kleinere bus in).
In een apart programma
heeft Arke enkele tientallen
eigen autoreizen opgenomen
naar bestemmingen in de Al
penlanden en het Duitse Sau-
erland. De reisorganisator
verwacht voor deze reizen ko
mende winter ongeveer
10.000 boekingen.
Naast de traditionele winter
reizen ook zonreizen naar
Spanje, verre landen en Por
tugal (nieuw hier een 5-daags
weekend voor vanaf
340 gulden).
„Doorzonners"
Opvallend in de meeste pro
gramma's is de uitbreiding
van de arrangementen Cana-
rische eilanden. Necker-
mann, met zo'n 90.000 vlieg-
passagiers vierde in de reis
wereld, heeft er zelfs 200 keu
zemogelijkheden. Ook de
Spaanse programma's heeft
Neckermann uitgebreid: veel
korte reizen (van een week)
naar Mallorca en de zuidelij
ke kusten, maar ook langere.
De touroperators noemen ze
echter geen overwinterings-
reizen meer, maar „doorzon
ners".
Dit alleen omdat de oude
naam te veel het imago zou
hebben van bejaardenreizen
Waarom zouden ook jonge
ren er in de winter niet eens
vier weken of langer op mo
gen uittrekken? zegt Necker
mann. Nieuw in het zon-pro-
gramma is het arrangement
Sicilië met daaraan gekop
peld vijf dagen shoppen in
Rome.
Zoals gebruikelijk zijn de
wintersportmogelijkheden
bij Neckermann aanzienlijk
beperkter dan de zon- en ver
wegreizen. Toch zit er dit jaar
opnieuw enige uitbreiding in
met reizen naar de Franse
Alpen (Les 2 Alpes) ert de
Italiaanse Dolomieten
(Aprica).
Wat de verwegreizen betreft:
dit jaar voor het eerst staan
ook Jamaica en Cuba als ex
clusieve trekkers op het pro
gramma (twee weken Jamai
ca al voor 1295 gulden, in
combinatie met Cuba vanaf
2350 gulden).
Nieuw voor Neckermann is,
dat men nu ook met busrei
zen is begonnen.
„Kattesprongen"
Hotelplan, dat dit seizoen
met vijf programma's uit
komt, heeft extra accent ge
geven aan de korte extra va
kanties (de zgn. „Kattespron-
getjes") Dit jaar met vooral
veel binnenlandse bestem
mingen (naast de klassieken
als Londen, Parijs, Wenen.
Een aparte brochure is ge
wijd aan „sfeervolle kerstrei-
zen": voor een groot deel
naar Europese steden, maar
ook in eigen land (bijvoor
beeld een aangeklede over
nachting in het luxe Haagse
hotel Des Indes met een gala
diner en een ontbijtbuffet
prijs 235 gulden).
In de sneeuwbrochure kon
digt Hotelplan voor het eerst
ook busreizen naar Oosten
rijk aan (uiteraard naast de
bekende Hotelplantreinrei
zen). De bestemming: Nie-
derau.
Nieuw in dit programma zijn
ook Valmorel in de Franse
Savoie (een nieuw skidorp
niet te massaal opgezet met
appartementen en hotelac
commodatie, nog niet hele
maal gereed, maar wel al heel
goed bruikbaar), de autop
lan-bestemming Argentière
in de Franse Alpen bij Cha-
monix en de bestemmingen
in de Italiaanse Dolomieten
Ortlsei en Castelrotto (per
trein en eigen auto) en Cervi-
nia (per vliegtuig en eigen
auto).
Voor jongeren van 18 tot 31
jaar heeft de Club Escolette
(ook van Hotelplan) voor het
eerst ook een winterprogram
ma uitgebracht.
Naast dit alles, traditiege
trouw ook weer veel ver
wegreizen met als bekende
toppers Sri Lanka en andere
bestemmingen in het Verre
Oosten en even gebruike
lijk dè zonbestemmingen
in Zuid-Europa.
Bussen
NRV Hoüday heeft naast
Oostenrijk, dat voor deze
touroperator hét winter-
sportland is, toch ook het
Zwitserland-programma uit
gebreid (nieuw: de gebieden
van Pertisau en Achenkirch
in Oostenrijk en in Zwitser
land het gebied Obertoggen-
burg met onder meer Wild-
haus als centrum).
Wegens succes geprolon
geerd: de NRV Holiday Ex
pres Speciaal: busarrange
menten, waarbij men in één
dag naar Oostenrijk wordt
gereden.
Wat de zonbestemmingen be
treft. zijn hotels en bunga
lowparken aan de Portugese
Algarve nieuw voor NRV.
Verdere NRV-troeven: een
kerstweekend voor eenza
men in Oisterwijk (vorig Jaar
aangeslagen met direct al 300
deelnemers), de Seghersclub
in Estepona aan de Costa del
Sol. waar men de hele dag
wordt beziggehouden vanaf
de ochtendgymnastiek tot de
dansles in de avond (nieuwe
attractie is, dat wanneer voor
twee weken wordt geboekt
men de derde week gratis
krijgt als men met twee of
meer personen is), een levens
middelenpakket voor 'de eer
ste behoeften bij aankomst
als men voor een apparte
ment boekt, meer bungalows
in de wintersportgebieden en
dan natuurlijk de
verweg-arrangementen.
Keus genoeg
Dit alles is nog maar een be
scheiden greep uit de veel
heid van aanbiedingen. Alle
tientallen brochures te be
spreken is onmogelijk. Wie er
deze winter (en in voor- en
najaar) op uit wil, heeft keus
te over en hoeft maar naar
een reisbureau te stappen om
de honderden pagina's kleu
rendruk in huis te halen
(vraag ook eens de ook op
de stations verkrijgbare
brochure NS-minitrips met
tips voor spoorarrangemen-
ten in eigen lang, dichtblj-
huis-over-de-grens, maar ook
in de Alpengebieden en naar
die van touringcar-specialist
De Jong Intratours, die het
zelfde gebied bestrijkt maar
dan per bus).
Ook déérom is het aan te
raden zoveel mogelijk bro
chures te vragen omdat er
soms nogal wat prijsverschil
len tussen touroperators on
derling voorkomen (wat de
speciale reclame-aanbiedin
gen betreft dan).
Wat de prijzen verder betreft:
houd er wel rekening mee dat
vooral bij de wintersport gro
te verschillen bestaan tussen
hoog- en laagseizoen. Decem
ber, rond de Kerst, liggen de
prijzen soms 200 gulden per
arrangement hoger dan bij
voorbeeld in de laagseizoen-
maand januari. (Overigens:
wie er met Kerst nog op uit
wil, moet wel héél snel zijn
omdat bijna alle reizen al zijn
uitverkocht.)
Wat dit nieuwe winterseizoen
in de brochures doet verschil
len met de vorige is het sterk
toegenomen aanbod van bus
reizen en vakanties per eigen
auto. Vooral in die laatste
sector hebben vrijwel alle
touroperators zich ingespan
nen zoveel mogelijk arrange
menten te brengen. Noodge
dwongen. want aan dit soort
activiteiten wordt nu een
maal minder verdiend dan
aan complete vliegarrange-
menten. Maar waar vraag is,
moet geboden worden, al was
het alleen maar om klanten
vast te houden.
Ooe-het-zelvers
Voor die eigen auto-reizen is
men echter lang niet altijd
afhankelijk van wat tourope
rators op de markt brengen.
Wie de moeite neemt zelf wat
te organiseren, kan ook (en
soms voordeliger) uit de
voeten.
Tip voor die doe-het-zelvers:
ga daarvoor te rade bij (bij
voorbeeld) het Oostenrijks.
Zwitsers. Frans of Duits ver
keersbureau in Amsterdam.
Daar heeft men speciale bro
chures met adressenlijsten
van hotels en pensions, die
kamers aan particulieren ver
huren. Veelal wordt ook in
formatie gegeven over het
dorp (hoe hoog ligt het en hoe
sneeuwzeker is het, kan men
er langlaufen?)
In dit verband mag ook het
boekwerkje van Swiss Chalet
Interhome (020-459828) wor
den genoemd: een brochure
met enkele honderden hotels,
chalets en pensions in de al
penlanden: wel wat duurder
dan wanneer men zelf een
hotelier benadert, maar ook
zekerder (het kén tenslotte
gebeuren, dat het meisje ach
ter de telefoon van dat hotel
uit de verkeersbureaufolder
vergeet de reservering te no
teren en dan sté je in de kou
met je gezin en een auto vol
koffers).
Wat uit bestudering van de
brochures óók blijkt, is de
teruglopende belangstelling
voor Oosteuropese landen als
Roemenië en Bulgarije. Hoe
wel deze landen in het verle
den (en nu nog) doorgaans
goedkoper aan de markt wa
ren en zijn, hebben veel tour
operators hun vakantiepak
ketten daarnaar toch vrij
drastisch ingekrompen. Het
relatief grote aantal klachten
over deze arrangementen zal
daar niet vreemd aan zijn.
Het is al gezegd: wie dit na
jaar of komende winter of het
nieuwe voorjaar een paar da
gen (of langer) weg wil, kan
vele kanten uit. Naar de
sneeuw, de zon. maar ook
en meer dan ooit tevoren
naar binnenlandse bestem
mingen.
Opmerkelijk is het grote aan
bod in deze sector. Met name
Hotelplan heeft er nogal wat
werk van gemaakt in haar
brochure „Kattespronge-
tjes". Aanleiding tot dit vrij
nieuwe initiatief is de sterk
groeiende vraag naar dit
soort verzorgde arrangemen
ten. Niet iedereen kan zich
tenslotte een een- of twee-
weekse buitenlandse vakan
tie veroorloven. En zeker
geen wintersportvakantie,
die met alle „erop en eraans"
vrijwel nooit onder de dui
zend gulden per persoon
komt.
Alles op een rij zettend: het
aanbod voor tweede (of der
de. vierde) vakanties is groter
dan ooit Dicht-bij-huis. Al
pen. Spaanse zon. verweg-be-
stemmingen als het Verre
Oosten. Amerika, Afrika, het
staat allemaal in de folders
Maar beslis nooit gelijk,
maar vérgelijk eerst. Zoek de
voordeligste mogelijkheden
Want mét uitbreiding van het
aanbod, is óók de onoverzich
telijkheid groter geworden!
:T"
t|K jaar gaan meer sneeuw-
roekers per eigen vervoermid-
'del naar de sneeuw.
Dat de grote reisorganisatoren
dit jaar meer dan ooit tevoren
eigen-auto-reizen in hun pro
gramma's hebben opgenomen
(lelf reizen, maar ter plaatse
een gereserveerd onderko
men) hoeft dan ook niet te
bevreemden.
Wegen
Voor die automobilisten de
"olgende adviezen:
Wie Oostenrijk wil aanrei-
een via Kufstein (onder Miin-
fhen) is de nog vrij rustige
*eg via Kassei aan te bevelen.
Na Oberhausen rijden naar
bet Kamener Kreuz richting
Hannover en via het knoop
punt Dortmund-Unna richting
Kassei. Dan richting Bad
Hersfeld en via Würzburg oos-
'jlijk om München heen rich-
bng Rosenheim en Innsbruck.
Ook voor Joegoslavië (Slo-
vanië) en de Italiaanse Dolo
mieten is deze route aan te
bevelen. Voor Joegoslavië
kiest men vanaf Kufstein de
Felbertkuerntunnel en voor
Italië de Brenner-autotolweg.
Voor Zwitserse bestemmin
gen en plaatsen in westelijk
Oostenrijk (Vorarlberg) is de
autobaan aan de linker Rijn-
baan de beste (enig bezwaar:
men vindt er weinig campings
en benzinepompen). Deze
weg begint bij Duisburg en
gaat via Bonn. Koblenz en
Ludwigshafen naar het zui
den. Pas vlak voor Karlsruhe
komt de weg weer op de „oude
route" naar het zuiden en
richting Bazel. De (nieuwe)
verbinding is aanzienlijk rus
tiger (en beter) dan de oude
weg van Düsseldorf via Keu
len naar Frankfurt.
Het Zwitserse Rhóneda!
(Wallis) bereikt men het
snelst door na Basel de weg te
nemen via Bern en Thun naar
Kandersteg. Vanaf Kander-
steg kan men met de autotrein
door de Lötschenbergtunnel
naar Goppenstein (zonder die
trein kan het ook via een om
weg via Montreux en Martigny
rijden). Wie mocht opzien te
gen de steile berghellingen na
Goppenstein, kan ook vanaf
Kandersteg met de autotrein
naar Brig.
Wat de Franse wintersport
gebieden in de Savoie en de
Haute Savoie betreft: die kan
men langs twee wegen berei
ken. De eerste is de Franse
autoroute via Parijs en Lyon
naar Chambéry, de andere de
al genoemde route via de lin
ker Rijnoever en via Bazel
naar Genève.
Kettingen
Aan te raden is altijd sneeuw
kettingen bij zich te hebben,
al was het alleen al omdat die
op sommige trajecten in de
bergen verplicht zijn (dc poli
tie houdt streng toezicht).
Verreweg de beste zijn stalen
kruiskettingen omdat die ook
in zijwaartse richting goede
greep op de weg geven (kunst
stofkettingen zijn op veel tra
jecten niet toegestaan!).
Het eenvoudigst is deze ket
tingen in Nederland te huren
of te kopen omdat men dan
vooraf kan oefenen met het
omleggen ervan (niet zó ge
makkelijk!). Wie voor het
eerst gaat, kan het beste hu
ren (ongeveer vijf gulden per
dag per set van twee de
ANWB heeft een lijst van ver
huurders). Kopen is een stuk
duurder (rond de 275 gulden
per set).
Wie eenmaal op de plaats van
bestemming autotochten wil
maken kan winterhanden wor
den geadviseerd (grof geprofi
leerde radiaalbanden): ideaal
voor trajecten met afwisse
lend droge en besneeuwde ge
deelten (men hoeft dan niet
steeds de kettingen te verwij
deren en opnieuw aan te
brengen).
Ook deze banden kunnen zo
wel gekocht als gehuurd wor
den. Maar omdat van deze
banden vier stuks nodig zijn,
wordt kopen een vrij kostbare
zaak (gemiddeld zo'n 175 gul
den per stuk) beter is dan
ook gecoverde banden te ne
men, die soms voor de helft
voordeliger zijn). Huren kan
men de banden voor ongeveer
20 gulden per dag per set van
vier.
Attributen
Verder: zorg ervoor dat de ban
denspanning met 0,2 atmos
feer moet worden verhoogd
(vanwege de lage temperatu
ren) en dat men behalve de
normale uitrustingsstukken
ook handige attributen bij zich
heeft als een plankje (ter on
dersteuning van de krik), een
oud kleedje (om eventueel op
'te liggen), een zakje zand of
een antislipmatje.
