Duizendste gesproken blad SPA Personalia De tekening van een lezer ommentaar >l een ramp Oplage gestegen van honderd tot twaalfhonderd Spa Reine Oude boeken gooi je niet zomaar weg. Later beter 7 i sen kwestie van levensbelang speelruimte nederlands foutjes gpERDAG 22 SEPTEMBER 1977 BINNENLAND T rouw/Kwartet5 «t. I' Mill het werkelijk waar dat elk mo- knt het faillissement van het Ko- hkrijk der Nederlanden kan wor- i verwacht? Moeten we aanne- i dat het bankroet aanstaande is i ons land een periode van grote ede staat te wachten? Steunt bewering dat de Nederlandse ort in elkaar is gestort op een fchtere en tegelijkertijd juiste jalyse? deze en vele andere benauwde die na het verschijnen van R miljoenen nota worden gehoord, j zich laat inwerken, kan bijna |t anders dan vrezen dat ons land t snelle schreden op weg is naar i financiële, economische en so- jle chaos. t antwoord op dit soort vragen alleen sterk genuanceerd zijn. land staat in economisch op- ht inderdaad voor grote, maar itonplosbare problemen. Maar in rgelijking met de situatie in bij- orbeeld de jaren dertig en vlak na Tweede Wereldoorlog beschik- wij nu over aanzienlijk meer ddelen om de gerezen problemen baas te worden. Wel zal het een ak van lange adem worden, maar t betekent geenszins dat bittere moede voor de deur staat. dit verband is het wellicht goed te rinneren aan één van de eerste lorlogse lange-termijn prognoses I 1950, waarin verwachtingen wer- uitgesproken over het welvaart speil in ons land in 1970. Welnu, aan die verwachtingen beantwoord den de jaren zestig reeds. En ook nadien is het ons nog lange tijd voor de wind gegaan. We willen maar zeggen dat de wer kelijkheid nog wel eens fleuriger kan zijn dan op cijfermateriaal ge fundeerde voorspellingen ons zou den durven beloven. Vergeleken met vele vorige genera ties leven wij (de meesten van ons) dan ook in grote voorspoed. Wie evenwel vindt dat het elke dag Sin terklaas moet zijn, stelt irreëele eisen. Dat geldt temeer als wij bij een beschouwing over de inderdaad zor gelijke situatie van onze economie, het oog ook richten op de bewoners van de ontwikkelingslanden, die wij, na vele jaren van welvaart, 0,82 procent van ons totale inkomen gunnen (en ons daarmee tot de meest gulle gever van alle rijke landen mogen beschouwen). Het is inderdaad niet voor betwis ting vatbaar: er wacht ons voorlopig geen fleurig wenkend economisch perspectief. Evenals in Duitsland, Frankrijk, Engeland en Amerika zullen ook in ons land de economi sche plannen opnieuw, op een lager niveau dan was voorzien, moeten worden bijgesteld. Dat is erg vervelend, maar geen ramp. door Bert de Jong Volgende week verschijnt het duizendste nummer van het Alge meen Gesproken Weekblad voor blinden en slechtzienden. Het eerste nummer zag op 24 mei 1958 het daglicht in de vorm van geluidsbanden. De oplage bedroeg toen ruim honderd exempla ren. Het duizendste nummer heeft een oplage van 1200 geluids banden en cassettebandjes. Het verschijnen van het Gesproken Weekblad bijna twintig jaar geleden (ADVERTENTIE) Natriumarm bronwater zonder koolzuur was van groot belang voor de blin den en slechtzienden. Eindelijk had men een eigen krant. Het eerste nummer werd ingeleid door Suur- hoff. de toenmalige minister van so ciale zaken; door Voskuil, toen hoofdredacteur van het Vrije Volk, en door dr Diemer als hoofdredac teur van de Rotterdammer-bladen. Overigens hadden de kranten van deze hoofdredacteuren verder niets met het Gesproken Weekblad te ma ken. Voskuil met veel ervaring als radiospreker sprak enkele indrin gende woorden en wees op het ge vaar dat blinden zich van de wereld vervreemden. „Maar nu." zei hij. „worden vensters naar de wereld opengestoten. Deze krant betekent een nieuwe stap voor de blinden om volwaardige leden van de maat schappij te worden." Tijd vooruit het stadium van discussie was. bracht het weekblad voor blinden al gesproken advertenties. Hoewel de kring van lezers beperkt was. was het medium toch interessant voor de ad verteerders. blinden en slechtzienden voor ogen. maar ook automobilisten, die dage lijks de cassettebandjes met nieuws moesten kopen x\ (verleden - Op 72-jarige leeftijd is in Jen' Haag overleden pater J. Dito i de orde van de Dominicanen, id-voorzitter van de KRO. Van tot 1938 was hij assistent van toenmalige voorzitter, pater Per- in 1938 werd hij zelf voorzitter. idat de bezetter aan het bestaan i de zelfstandige omroepvereni- een eind gemaakt had, ont- i hij naar Engeland, waar hij inrol speelde in de kring van de migranten en de Engelandvaar- rs. Na de oorlog zette hij zich in tor de wereldfederatie van de ka- tolieke omroeporganisaties, orga niseerde hij het internationaal stu die- en informatiecentrum „Pro Mundi Vita" en was hij in dienst van het centraal missie commissariaat in Den Haag. Hij werkte onder meer mee aan de actie Kom over de Brug. Prijs - De dertigjarige Ruud Basti- aanse zal op 4 oktober als eerste contrabassist in ons land de prijs van uitnemendheid in ontvangst ne men, de hoogste muziekonderschei- ding in het Nederlandse muziekvak onderwijs. Bastiaanse, lid van het Concertgebouworkest, is leerling van Anthony Woodrow aan het Sweelinck conservatorium. De prijs van uitnemendheid wordt uitgereikt voor solospel. Volgens het conserva torium is het daarom bijzonder dat de prijs voor het eerst wordt uitge reikt aan een contrabassist, omdat de contrabas nauwelijks wordt er kend als solo-instrument. Uitstekend geschikt voor natriumarm dieet Door dit te zeggen was Voskuil zijn tijd enigszins vooruit. Want de strijd van de gehandicapte om niet gedis crimineerd te worden en voor een volwaardige plaats in de maatschap pij is nu pas goed begonnen. De redactie van het Gesproken Week blad doet bewust mee in deze strijd. Al is het alleen al door de blinden en slechtzienden de informatie te ge ven. die ze behoeven en waarop ze recht hebben. Dat heeft de redactie (al die tijd nauwelijks gewijzigd) met het maken van de duizend nummers steeds voor ogen gestaan Bij het redigeren van het gesproken weekblad is altijd rekening gehou den met de stroom van informatie, die via radio en televisie in de huis kamers komt. Het weekblad moet het actuele nieuws (het maken en het verzenden van de krant duurt nog een paar dagen) bekend veronderstellen. Het accent wordt geiegd op achter grondinformatie, di'e de radio niet of nauwelijks bracht of op een ongele gen tijd werd uitg^onden Reclame Terwijl de etherreclame nog maar in Bejaarden Uitbreiding Het weekblad wordt niet alleen gele zen door blinden maar ook door slechtzienden. Bejaarden voor wie het lezen van de kleine letters in de bladen te veel is geworden, vinden vaak baat bij dit weekblad. Voor bejaarden uit politiek, onderwijs en bedrijfsleven, die bij willen blijven en het contact met de wereld niet willen verliezen is het blad een uit komst Van het verschijnen van het duizendste nummer wordt niet veel ophef gemaakt. Alleen begint het duizendste nummer niet zoals ge woonlijk met de actualiteit maar met een vraaggesprek met de redac tie. Het interview met de drie redac teuren wordt afgenomen voor een voorlezer van de krant. In dit ge sprek wordt weer eens de noodzaak aangetoond van het uitbreiden van de informatie aan de blinden onder meer door het blad vaker te laten verschijnen Ruim een jaar geleden mislukte een poging om een gesproken dagblad voor blinden te maken. De oorzaak van de mislukking was. dat de blin- denwereld niet achter het plan stond. Men schrok terug van de puur commerciële opzet. Een grote uitge ver had met dit project niet alleen Het algemeen gesproken weekblad heeft daarentegen veel vertrouwen verworven in de wereld van de blin den en slechtzienden. Het blad gaat uit van de Nederlandsche Blindenbi bliotheek in Den Haag, de blindenaf- deling van de openbare leeszaal in Amsterdam en de Christelijke Blin denbibliotheek in Ermelo De drie Het weekblad voor blinden wordt ingelezen op de moeder band. Van deze band worden ruim 1200 banden gemaakt. bibliotheken hebben een stichting gevormd voor de uitgave van het gesproken blad De organisatorische opzet en het vertrouwen, dat bestaat, maken de uitbouw en een frequentere verschij ning van het blad (zeker twee keer per week) mogelijk De redactie wil daar geen duizend nummers meer over heen laten gaan ADVERTENTIE U wilt <le bibliotheek van uw grootvader opruimen, of wat ruimte creëren in uw eigen boekenkast. Of't nu gaat om Statenbijbels of reisverhalen, boeken over dieren of occultisme, als een boek nog in goede staat verkeert, is het de moeite waard om even bij de Slegte langs te gaan (bellen kan natuurlijk ook). (11 Misschien krijgt u er nog meer geld voor dan u denkt., De Slegte is een goeie voor uw oude boeken. Boekhandel J. de Slegte B.V. Nieuwendijk200, Amsterdam. Tel: 020-23 25 40. Coolsingel 83, Rotterdam. Tel: 010-13 83 05. Spuistraat 9. Den Haag. Tel: 070-63 97 12., Utrecht, Arnhem, Eindhoven, Groningen, Leiden, Haarlem, Antwerpen, Gent, Enschede. ekeningen. bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859. sterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. HET WEER door Hans de Jong Het liep gisteren weer eens net als ln de afgelopen zomer: in plaats van het aangekondigde droge weer begon het in de zui delijke helft van het land te re genen. In het noorden bleef het de gehele dag droog en er was 's middags zelfs zon. Het weer viel dus tegen, heet het dan, voor hetzelfde geld kan men zeg gen, dat de weersverwachting tegenviel. In de afgelopen zomer is dat herhaaldelijk voorgeko men en daarover wil ik nog iets te berde brengen. Namelijk, dat ons land daarbij niet alleen heeft gestaan. Dr. Karl Gabl van het Oosten rijkse De Bilt (Hohe Warte) ver telde me, dat er in Wenen door het publiek zoveel kritiek op de weerverwachtingen waren geuit, dat een aantal voorspellers in staking ging. Het was zover dat men bij een aankondiging van slecht weer zei: „Ha. nu wordt het beter en andersom!" De mo tivering van de voorspellers om geen verwachtingen meer be kend te maken, was als volgt: Heeft men geen vertrouwen in ons, dan heeft het ook geen zin meer. verwachtingen voor deze mensen te publiceren. Wie het Instituut in Wenen bin nengaat, komt zo ineens volop in de sfeer van honderd jaar geleden. Men betreedt dan het uit 1872 daterende gebouw met zeer hoogreikende vertrekken en kasten vol slordig gerangs chikte boekwerken en publica ties. Diezelfde archaïsche sfeer ademt in zekere zin ook de tuin met instrumenten. Nog altijd staat er dezelfde, voor onze hui dige begrippen extreem grote thermometerhut. die nog steeds dagelijks in gebruik is vanwege een zo goed mogelijke continue ring van de ruim honderd jaar' geleden begonnen waarnemin genreeks. Eerder al, namelijk in 1775, zijn in de Oostenrijkse hoofdstad re gelmatige waarnemingen be gonnen, te weten op de sterren wacht Kremsmünster, waar in cidenteel al vanaf 1763 werd ge meten. De eerste weerkaart uit de geschiedenis werd getekend door de natuurkundige en astro noom Heinrich Brandes op 24 december 1821, maar al in 1780 had keurvorst Karl Theodor von Bayern und dem Pfalz het eerste waarnemingsnet opgericht met negenendertig stations van de Oeral tot Noord-Amerika, dat slechts kortdurend in werking was. De overbrenging van de gegevens duurde veel te lang. Pas na uitvinding van de tele graaf (Samuel Morse 1837) was dit probleem opgelost en kon men de gegevens veel sneller doorgeven en uitwisselen. Op 31 augustus 1848 verscheen het eerste telegrafisch overge brachte weerbericht in de Engel se krant „Daily News", meer om de voordelen van de telegrafie te demonstreren dan vanwege het weer. Vóór die tijd kon men al voor een cent op de Wereldten toonstelling in Londen dagelijks een weerkaart kopen met tweeëntwintig stations erop. Oostenrijk was het eerste land dat regelmatig een weerkaart deed verschijnen en wel vanaf 1865. Nu in 1977 zijn er achtdui zend tot tienduizend waarne mingsstations op de wereld en het is nog altijd te weinig. Terug in het heden kijken we vandaag eerst nog tegen wolken aan, waaruit plaatselijk wat nat tigheid kan vallen, geprodu ceerd door een vlak lagedrukge- 'veel bewolking i-'"" Weerrapporten biedje over Nederland. Daarna treedt een geleidelijke verbete ring in door het naderbij komen van het Schotse hogedrukge- bied, dat tijdelijk een koud put je in de hogere lagen in Midden- Europa (- 23 graden op vijfdui zend meter in het Alpengebied) enige vrijheid van handelen heeft moeten laten. Een uitdiepende depressie over Zuid-Polen (omgeving Katowice gistermiddag zware regen 15-20 millimeter) zal bij ons eerst de wind doen toenemen uit noord tot noordoost, maar daarna gaat hij weer liggen. Tegen het week einde zal het overwegend droog en rustig blijven met kans op wat hogere middagtemperatu- ren, zo van zestien naar circa achttien graden Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Heidcr Rotterdam Twente Vlissmgen Zd Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genève Innsbruck Klngenlurt Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Matlorca München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zurich HOOGWATER, vrijdag 23 septem ber: Vlisslngen 11.32; Hanngvliet- sluizen 11.47; Rotterdam 0.58-13.29; Scheveningen 0.01-12.52; IJmuiden 0 45-13 31. Den Helder 4 16-16 44 Harlingen 6.33-1913; Delfzijl 8.55-21 55 geheel bew zwaar bew geheel bew 11 ■waar bew H geheel bew zw.iar bew 14 geheel bew 14 /waar bew geheel bew 14 regen motregen <ni bewolkt 27 geheel bew Ti gmeel bew half bew regenbui H geheel bew 13 /waar bew 11 geheel bew 11 half bew 4 /waar bew half bew onweer regen 12 regen half bew 21 half bew 27 zwaar bew 23 /waar bew 10 onbew oil bew 18 geheel bew /waar bew 20 zwaar bew 19 lichi bew IA zwaar bew half bew half bew issen VIP en VIB zit een groot ichil. Verstaan we onder het eer- „very important persons", igst belangrijke personages dus. p het laatste geval gaat het om zo igelijk iets nog veel belangrij- de veiligheid. VIB staat voor heiligheids Informatiegroep Bouw, en studiegroep waarin tien veilig- leidsdeskundlgen van een aantal louwondernemingen adviezen uit- lokteren ter verhoging van de vei lheid op de bouwplaats. 'at gebeurt niet voor de aardig- Wle op zo'n bouwplaats erkt, kan met zoveel zwaar mate- flaal om zich heen makkelijk iets ■Dp zijn hoofd of voeten krijgen, hij jan op een stelling uitglijden, kan fich verwonden aan allerlei appara tuur En dat gebeurt ook: vorig jaar leien er in de bouw- en installatie- Jljven niet minder dan veertig loden (in alle industrieën samen»» londerdertig, zodat het percentage n de bouw erg hoog ligt) en gebeur de er zelfs 27.000 maal een bedrijfs ongeval. De VIB gaf haar adviezen tot nog toe dan ook hoofdzakelijk aan de mensen die leiding moeten geven in de bouwbedrijven, maar dat neemt niet weg dat het voor de bouwvakker zelf van minstens even groot belang is, levensbelang zelfs, om zich aan de voorrschrlften te houden en op te letten of alles waarmee hij moet werken, wel ln orde is. Behalve dat de VIB grote affiches uit geeft die opgehangen worden in kantines, keten en ande re plaatsen waar zoiets ln het het oog valt, heeft de groep daarom nu ook een brochure met praktische veiligheidstips vóór bouwvakkers samengesteld. „Veiligheid voor bouwvakkers" heet die brochure, waarin de sa menstellers laten zien wat een bouwvakker zelf kan en moet) doen om de veiligheid op het werk voor hem en zijn collega's te verze keren. Zo moet hij bijvoorbeeld we ten dat op hoogten boven 27. meter veiligheidshekken moeten staan om vallen te voorkomen. Weliswaar kun Je ook van twee meter hoogte een aardige smak maken, maar je moet ergens beginnen. Hapert er iets aan elektrische machines of leidingen, dan mag hij niet zelf gaan sleutelen, maar moet een elektriclën waarschuwen. Het spreekt vanzelf dat hij nooit achter achteruitrijdende vrachtwagens staat of loopt, zijn veillgheidsui- trustlng draagt en nooit met twee of meer man op één ladder klimt. Hijskabels en -kettingen mogen niet te zwaar belast worden. Hoe zwaar de vrachtjes kunnen zijn die uit een brekende kabel kunnen val len staat ook in het boekje: een pakket stenen (160 stuks) weegt 330 kilo, een pak cement 50 kilo en een fles zuurstof 70 kilo, om maar wat te noemen. De brochure wordt verspreid onder alle medewerkers van de bedrijven waarvoor de VIB-groep werkt, en dat zijn dus niet alle bouwbedrij ven. Omdat men zeker ook belang stelling verwacht van andere bouw ondernemingen (en misschien ook van ouders die zich op de hoogte willen stellen van de gevaren op de bouwplaats waar hun kinderen zo graag spelen) ls er een extra oplage gedrukt. „Veiligheid voor bouw vakkers" Is te krijgen bij het Veilig heidsinstituut. postbus 5665, Am sterdam, tel. 020-736414, toestel 21 wie de brochure daar aanvraagt (bestelnummer VIB-1000) betaalt er per stuk 3,25 voor, maar bij een afname van minstens 25 exempla ren tegelijk begint de prijs al te zakken. Wel komen er in alle geval len nog portokosten en btw bij. Al ziet hij er nog zo aardig uit, het is toch maar beter om uit de buu?t te blijven van deze Zuidamerikaanse hagedis. Wie en wat deze „tegu" lekker vindt verdwijnt bliksemsnel naar binnen, want de tong van een tegu is minstens even snel als die van een slang. Bovendien produ ceert die tong een gevoelig elektrisch schokje. Het voor het oog vriendelij ke dier is momenteel studie-object in de dierentuin van Los Angeles. Klaarblijkelijk ergert het personeel van het GAK-bedrijfsrestaurant in Amstelveen zich dagelijks gruwe lijk aan de manieren van een paar kantoormensen die tussen de mid dag in dat restaurant maar raak doen. Om zulke ergernissen èn be schadigingen voortaan te voorko men vragen ze tenminste in hun GAK-maandblad Open Kaart om een „creatieve speelruimte", waar het bedoelde groepje collega's zich naar hartelust kan uitleven. Wat er zoal de wrevel opwekt, is uit de voorgestelde inrichtingsstukken van die „speelruimte" wp1 af fr> leiden. Daar zouden bijvoorbeeld moeten staan: „een zandbak waar in zij naar belleven hun peuken en as kwijt kunnen, om zodoende de plantenbakken ln het restaurant te sparen; plastic planten in de bak ken waar onze speelvriendjes naar eigen goeddunken de bladen af kunnen scheuren, zodat de levende planten gespaard blijven; zakken kleine knikkers die gebruikt kun nen worden om lustig in het restau rant rond te strooien, opdat de ste nen in de plantenbakken behouden blijven, een aantal plastic bloemen in vaasjes waarvan de tuiniers on der hen als bezigheid de knoppen kunnen knikken en terugbuigen zonder dat de bloemen breken; een tegelvloer van ten minste één vier kante meter, waar de peuken op uitgetrapt kunnen worden, zodat het tapijt in het personeelsrestau- rant gevrijwaard blijft van brand gaten". Weliswaar, voegen de getergden er aan toe, zal een dergelijke speel ruimte slechts door een kleine groep mensen gebruikt worden, „maar het resultaat zal zeker zijn dat de lunchvreugde van het overi ge kantoorpersoneel vergroot wordt". Behalve huisvrouwen, scholieren en academici van alle leeftijden in de Duitse grensgebieden leren nu ook Duitse rechters Nederlands. Steeds meer Duitsers die hun va kanties in ons land doorbrengen, blijken eerst de taal te willen leren In twee jaar de tijd dat de cursus Nederlands in beslag neemt le ren ze tweeduizend woorden en eenvoudige grammatica. Sinds kort- kunnen de leerlingen na een mondeling en schriftelijk examen ook een diploma halen. Deze cur sussen worden op de volksuniversi teiten gegeven, maar lezen we in het blad Gelderland Nu ook op steeds meer Duitse gymnasia in het grensgebied wordt Nederlands als officieel vak gedoceerd. Bovendien willen nog veel meer scholen het vak Invoeren, maar daar zijn nog niet genoeg bevoegde leerkrachten voor. Die worden momenteel aan verschillende Duitse universiteiten opgeleid. Bij „Ons Concern" het perso neelsblad van Nijverdal/Ten Cate zitten mensen die stapels kran ten en bladen doorvlooien om er de schoonheidsfoutjes uit te halen voor een rubriek in hun eigen per soneelsblad die ze „Ons taleninsti tuut" noemen. Zo vonden ze in Het Parool deze tekst in een adverten tie: „Kinderdagverblijf vraagt er varen leidster voor baby's van 0-12 jaar", en in Thermagas Nederland een minder frisse dan de tekst zou doen vermoeden. „Overal lekker koe! aan het aardgas". Een heel aardige haalden ze uit het Financi- eele Dagblad „Dr. De Kort legt voorzitter Ziekenfondsraad neer waaraan de samenstellers van de rubriek toevoegen: „Een jachton- geval dus. maar gelukkig was voor deze ziekenfondspatiënt de dokter kort bij". Als laatste hoewel de kolom in Ons Concern nog heel wat langer is deze onaardige uit „Midden Brabant": „Verkrijgbaar. Ria Beckers om op te hangen". Zal wel een affiche geweest zijn, maar hartelijk klinkt zo'n zinnetje niet Boemschikken Zaterdag en zondag zijn op Flevohof de resulta ten te zien van de nationale kampi oenschappen bloemschikken Aan die wedstrijden, die deze vrijdag gehouden worden, doen 190 bloe- menschikkers mee. allemaal heel goeie, want 140 zijn al onderge bracht in de A-klasse en de overige 50.zelfs in de ereklasse De be kroonde plus de werkstukken die buiten de prijzen vallen, zullen alle maal tentoongesteld worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5