Er bestaat nog ouderwetse zending
Radio dicteert bijbel
in het Chinees
e:
Een wasmand
als collectezak
Visum voor
Zuid-Afrika
geweigerd
Friese bijbel
op 4 februari
Poolse bisschoppen
laken massamedia
Klamboes voor
gevangenen
euv
1(
VANDAAR
VoorbijgangeF
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1977
KERK
Trouw/Kwartet
SDAG
door Sipke van der Land
Is dal een oud prentje van vroeger: een zende
ling die met een Bi|bel onder de arm het oerwoud
in trekt om de haalfnaakte zwarten te vertellen
van Jezus7 Nee. want het gebeurt nog steeds, al
ontplooit de zending tegenwoordig óók heel 4n-
dere activiteiten
Het is een onvergetelijke ervaring als je een
paar dagen met zo'n ouderwetse zendeling op
pad gaal. Ds Piet Gilhuis van de gereformeerde
zending werkt in het binnenland van de staat
Parana in Brazilië. Hij weet feilloos de weg in de
uitgestrekte bossen van Sertao de Cima, waar
de modderige paden in de regentijd haast onbe
gaanbaar zijn. Eenmaal in de twee maanden
bezoekt hij de mensen op de meest afgelegen
plaatsen
Pastor Pedro
Na uren modderen komen we in een scheefgezakt hou
ten huisje Een paar naakte kinderen roepen enthou
siast Pastor Pedro' Pastor Pedro' De hele familie komt
naar buiten en het ts groot feest, want ze krijgen haast
nooit bezoek De vrouw begint direct een uitgebreide
maaltijd te bereiden Het is geen smakelijk gezicht wat
ze daar allemaal doet. maar ondertussen praten we met
de man, die van zijn kleine boerenbedrijfje (roofbouw)
leeft Hij hoort bij een kerkje in het bosland. maar blijkt
een zwakke broeder te zijn die steun en vermaan nodig
heeft De weinige mensen die hier wonen hebben de
neiging aan de drank te raken. In Brazilië kun je voor
een paar kwartjes goed dronken worden, dus het wordt
je makkelijk gemaakt
Na het eten houdt de zendeling een bijbelbespreking en
hij bidt met de familie Ontroerende ogenblikken, want
zo'n steun is voor deze mensen het enige wat ze hebben.
Ds Pedro Gilhuis voor de klas in een Braziliaans boslandschooltje
Eenvoudig
Die middag trommelen ze alle mensen op uit de wijde
omtrek voor de kerk Er wordt altijd een dienst gehou
den zodra de dominee er is. wat voor dag of tijd het ook
ls Een kleine twintig mensen hebben zich twee uur later
verzameld en het wordt een allereenvoudigste dienst,
maar wat luisteren en zingen ze intens! En dan te
bedenken dat het alweer ruim een eeuw geleden is dat er
hier van deze kleine kerkjes gesticht werden door
Noordamerlkaanse zendelingen, die te paard het bos in
kwamen en deze gemeentes van Presbyteriaanse signa
tuur vestigden. Hoewel er sindsdien weinig aan gedaan
is en er alleen rondtrekkende evangelisten kwamen, is
er toch veel van overgebleven. Pastor Pedro is aan deze
kerken uitgeleend Hij heeft bijbellessen voor hen sa
mengesteld en handleidingen voor gemeente-opbouw
Maar veel van deze mensen kunnen niet lezen en
schrijven
Bed in de klas
We bezoeken één van de kleine schooltjes in het binnen
land, nog kleiner dan de kerkjes Ze bestaan uit één
lokaal waar plaats ls voor tien of twintig kinderen. Er is
ook een keukentje in de hoek. want de Juf moet elke
middag een warme maaltijd klaarmaken, in het kader
van de Campanha Nacional de Alimentacao Escolar,
een maatregel van de regering om de ondervoede kinde
ren er bovenop te helpen. De school krijgt daarvoor
zoete rijst, macaroni en zwarte bonen, maar de groente?
Die verbouwt de Juf met de kinderen in een tuintje
naast het lokaal. Ze is de eerste die dat doet en met
succes! Zodoende leren de kinderen ook thuis later het
veel te eenzijdige voedsel op een gezonde manier aan te
vullen.
Verder staat er een bed voor het bord. want de juf slaapt
hier als ze door de modder niet naar huis kan; dat is
twaalf kilometer lopen
Potlood en schrift
In het lokaal zijn geen leermiddelen te bekennen. De
kinderen hebben alleen een potlood en een schrift. Ze
doen dus niets anders dan overschrijven van het bord.
alle vier klassen. De Braziliaanse primario (basisschool)
telt vier leerjaren, te beginnen op je zevende jaar. De
meeste kinderen hier doen twee of drie keer over de
eerste klas want het kost al enkele weken voordat ze
een potlood kunnen vasthouden! In de eerste klas zit
een jongen van zestien jaar naast een meisje van zeven
jaar' In de vierde klas zit maar één leerling en dat ls het
zoontje van de onderwijzeres!
Met meer leermiddelen zou veel meer bereikt kunnen
worden Daarom heeft Pedro Gilhuis uit eigen zak maar
een voorraad boeken en kaarten voor deze school aange
schaft. en hij draagt het spul over. En hij zegt me dat hij
in Nederland geld wil vragen voor dertien van deze
bosland-scholen. De regering heeft weinig geld voor
deze „Escolar Isolade". dat is de laagste kategorie in het
onderwijs.
DUIZEND TALEN
Pastor Pedro gaat voor de klas staan. Hij zegt dat de
vreemdeling die mee is gekomen hun taal niet spreekt,
maar Hollands. Ik moet het even laten horen. Hilariteit.
Dan vraagt hij hoeveel talen ze nog meer weten. Portu
gees. Engels. Japans. Meer niet. Hoeveel talen denken ze
dat er in de wereld zijn? Tien. zegt er één. Meer dan
duizend, zegt de zendeling. Grote verbazing. Dan vertelt
hij van de Toren van Babel. De kinderen van de christe
lijke basisschool in Capuizal luisteren gespannen.
Straks vertellen ze het thuis.
Het huis van de onderwijzeres Cairlei lo Passos is
tegelijk de enige winkel van de wijde omgeving; een
warenhuisje waar balen rijst naast ondergoed liggen.
Daar vertelt ze haar verhaal. Ze is nu vijfentwintig jaar
aan de school. Toen ze acht jaar was, bestond er hier
geen onderwijs. Maar ze wist van scholen in verre
plaatsen en vroeg of ze daar heen mocht, want ze wilde
leren lezen en schrijven om later het evangelie te
kunnen brengen aan de mensen. Maar ze moest werken.
TOEVLUCHTSOORD
Van een toevallige voorbijganger (die wegens een slan-
gebeet enkele weken bij hen logeerde) leerde ze de
eerste beginselen en ze wist enkele boekjes te bemachti
gen om verder te leren. Toen er eindelijk een schooltje
kwam, was zij de enige die kon lezen en schrijven, en
daarom werd ze gevraagd les te geven. En nu heeft
iedereen in Capuizal van haar geleerd om te lezen en
schrijven, hoewel de meesten maar één of twee jaar op
school zijn geweest.
„Mijn doel is altijd geweest het evangelie te brengen,
niet alleen met de bijbelles, maar door alle vakken
heen En daarmee zegt ze in een paar woorden wat het
christelijk onderwijs altijd heeft bedoeld. Haar huis is
een toevluchtsoord voor iedereen geworden, en met
haar gezin is ze een zegen voor veel mensen. Gilhuis
steunt haar met gesprekken en boeken, en als we samen
gegeten hebben en bidden, eindigt Cairlei met een
krachtig: Amen. hallelujah!
EEN GLIMLACH
We gaan nog verder het bosland in. We kloppen aan bij
een huisje tegen een berghelling gelegen. Het is koud op
deze hoogte tegen de avond. De kinderen hangen alle
maal rond in de kleine ruimte, en de slaapkamer blijkt
maar één bed te bevatten voor vader, moeder en zeven
kleine kinderen. Ze zijn allemaal verkouden. Hun dikke
buikjes laten zien hoe eenzijdig het voedsel is. Een
meisje heeft ernstige ontstekingen aan haar ogen. waar
niets aan gedaan wordt omdat er hier geen medische
hulp ls.
Tot onze ontsteltenis zien we achter de deur in een
hoekje een menselijk wezen zitten, in elkaar gedoken,
vastgebonden aan een stoel. Het is een totaal verlamde
jongen van een jaar of veertien, doofstom, die daar in
een veel te dun hemdje kou zit te lijden. Zijn grote
koude ogen kijken ons even aan. Geen beweging. Zo'n
jongen zou door andere families allang verstoten zijn,
weggelegd in het bos, en daar gestorven ziin. Maar deze
mensen verzorgen hem omdat ze christen zijn. Dat wil
zeggen dat'hij elke dag wat eten krijgt, en daar altijd
maar zit. Hij krijgt een warme trui die we hem met veel
moeite aan kunnen trekken. Er komt iets als een kleine
glimlach om zijn mond. De andere kinderen zijn ook
gelukkig met een kleinigheidje.
ONTROEREND
Pastor Pedro vertelt het hele gezin een verhaal van de
Here Jezus die van alle mensen houdt, en dan bidt hij
met hen. Ze genieten van alles. Het afscheid is ontroe
rend. En als we weer onderweg zijn door het bos, praten
we over de eerste plannen voor de medische zorg die de
Hollandse kolonies willen ontplooien in dit gebied. En
over alles wat er verder moet gebeuren. Ook over het
Leger des Hells dat in de centrale plaats Pirai do Sul een
tehuis heeft gesticht voor de kinderen die er het ergst
aan toe zijn.
Later kom ik de leidster met een groep meisjes tegen als
ze in een andere nederzetting in het binnenland voor de
verzamelde mensen zingen en vertellen van Jezus. Zo
dringt het evangelie steeds verder door in het leven van
mensen op de rand van een menswaardig bestaan. Met
alle gevolgen vandien: onderwijs, medische hulp, socia
le zorg. Het is nog maar een klein begin, zo klein als de
glimlach van die jongen die ik nog steeds voor me zie.
Een school in het Braziliaanse binnenland.
Sipke van der Land reisde in opdracht van de Unie
School en Evangelie" door Brazilië, ter voorberei
ding van de jaarlijkse Uniecollecte, waar meer dan
honderd projecten in de hele wereld mee gesteund
worden, ook de schooltjes in het binnenland van
Brazilië. Giro 51S te Voorburg. Dit is het laatste
artikel uit een serie van drie. De twee vorige
stonden in de kranten van 5 en 12 september.
M
Het wonder heeft zich weer vol
trokken. Het bloed van de heili
ge Januarius, dat bewaard
wordt in de kathedraal van Na
pels. heeft gisteren weer ge
vloeid. Binnen een uur nadat
een menigte van SO.000 mensen
in en om de kathedraal was be
gonnen te bidden, kon kardi
naal Urti in triomf de ampul
omhooghouden. Naast hem
zwaait markies Sersale Svento-
la, de adellijke bewaker van het
kostbare relikwie, met zijn
zakdoek.
Sinds 1389 wordt melding ge
maakt van het wonder. Het ge
stolde bloed van Januarius
wordt driemaal in het jaar (de
eerste zondag in mei, op IS de
cember en op de feestdag van de
heiligt- 19 september) vloeibaar
en krijgt de kleur van vers
bloed. Een natuurlijke verkla
ring is nooit gevonden. Over
kwam Napels een zware ramp.
dan herinneredc men zich door
gaans, dat het bloed van de hei
lige de laatste keer niet gevloeid
had. Januarius, bisschop van
Nepales, werd in 305 tijdens een
christenvervolging onthoofd.
Brieven van lezers staan vandaag op
pagina PS 10 - RH 12
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel. 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
Westblaak 9 Rotterdam
Tel. 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22 Oen Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel. 05200-17030
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT - Aan ds Th. van Wee-
He. de secretaris van Het hervormd
werelddiakonaat. is een visum voor
Zuid-Afrika geweigerd. Ds van Wee-
lie zou eind deze maand deelnemen
aan een conferentie van Zuidafri-
kaanse predikanten en daar onder
meer met hen spreken over de vijf
tien hulpprojecten die het hervormd
werelddiakonaat in Zuid-Afrika fi
nanciert
De conferentie wordt georganiseerd
door Idamasa. een vereniging van
predikanten van verschillende ker
ken Ook dominees van de zwart»
nederduits gereformeerde kerken
zijn lid van de Idamasa De organi
satip heeft meer dan duizend leden
De Idamasa houdt eens in de vier
jaar een grote landelijke conferen-
tie Een half jaar geleden riep de
Idamasa op tot een bijeenkomst
waar gesproken zou worden over de
toekomst van Zuid-Afrika
Van een onzer verslaggevers
HAARLEM De niewe Friese bij
belvertaling komt uit op 4 februari.
Deze vertaling ls gemaakt in op
dracht van de kerken in Friesland.
Zij hebben zelf met steun van de
overheid en culturele organisaties
de vertaalkosten gedragen. De uit
gave wordt verzorgd door het Neder
lands bijbelgenootschap (NBG), sa
men met de kathoüeke bijbelstich
ting
Omdat hiervoor nog vijftigduizend
gulden nodig is. heeft het NBG een
beroep gedaan op de Friezen in heel
Nederland, om de uitgave mogelijk
te maken
Tegelijk vraagt het NBG geld voor
het zetten en drukken van een nieu
we uitgave van de StatenvertaHng
en voor een nieuwe vertaling van het
oude testament in de omgangstaal
Als voldoende giften binnenkomen,
zal nog dit jaar de Statenvertaling
verschijnen in de „sobere taalkundi
ge herziening" van een advlesc om-
missie, onder voorzitterschap van
ds W L Tukker. Als eerste uitgave
zal een handbijbel verschijnen van
14.50
Drie vertalers en een neerlandicus
zijn bezig met het overzetten van
het oude testament in de omgangs
taal. Deze vertaling zal samen met
het nieuwe testament „Oroot
nieuws voor u". waarvan inmiddels
al een half miljoen exemplaren zijn
gedrukt, als bijbel in omgangstaal
worden uitgegeven. Deze vertaling
richt zich in het bijzonder op men
sen die vervreemd zijn aan of
vreemd staan tegenover het evange
lie en de kerk. De vertalers hopen in
1980 gereed te komen.
WARSCHAU (Reuter/DPA) De
Poolse bisschoppen hebben in een
herderlijk schrijven, dat zondag in
alle kerken in het land is voorgele
zen. de Poolse massamedia beschul
digd van het propageren van ..god
deloze ideologie" en „volledige die
tatuur" De bisschoppen roepen hun
gelovigen op. te protesteren tegen
publikaties of uitzendingen, die vij
andig zijn jegens het geloof, en om
naar radio-Vaticana te luisteren
Ook eisen zij. dat de Poolse radio en
televisie elke zondag een mis uit
zenden
OEGSTGEEST De voorzit
ter van de Molukse protestant
se kerk heeft op Ambon vijf
duizend klamboes overgedra
gen aan de bevoegde autoritei
ten in de Molukken, zo meldt
de hervormde zending. Deze
klamboes zijn bedoeld voor de
politieke gevangenen op het
eiland Boeroe. waar meer dan
tienduizend mensen gevangen
zitten.
De Molukse kerk kon deze
klamboes kopen dankzij
steun, die ontvangen werd van
ICCO (interkerkelijke coördi
natie-commissie ontwikke
lingsprojecten). De autoritei
ten hebben toegezegd ervoor
te zullen zorgen, dat de klam
boes snel op Boeroe komen.
Van een onzer verslaggevers
HAARLEM De wereldbond van bijbelgenootschappen blijft radioprogramma's maken waarin
de bijbel in het Chinees wordt gedicteerd. Wel is besloten meer afwisseling te brengen in de
gedeelten die worden gelezen. Afwisselend zullen oud- en nieuwtestamentische boeken worden
gedicteerd. De programma's worden door sterke zenders in Zuidoost- en Noord-Azië uitgestraald
naar China en bereiken dat gehele land nu, zo meldt de persdienst van het Nederlands
bijbelgenootschap.
Ook het Nederlands bijbelgenoot
schap heeft in de afgelopen Jaren
bijgedragen aan de kosten en wil dit
ook dit Jaar weer doen. Daarvoor ls
90.500 gulden nodig. In het septem
bernummer van zijn kwartaalblad
„MET DE BIJBEL de wereld in",
vraagt het bijbelgenootschap leden
en vrienden om voor dit doel een
extra gift ter beschikking te stellen.
De wereldbond begon vijf jaar gele
den met deze uitzendingen omdat
het niet mogelijk was om de bijbel in
China te laten drukken of te impor
teren. Ook langs smokkeiwegen be
reikten slechts weinig exemplaren
hun doel. omdat de kerk van China
in de verstrooiing leeft
Tot nu toe werd de bijbel van hel.
begin af aan gedicteerd. Eerst het
boek Genesis, toen Exodus. Toen
Leviticus aan de beurt kwam. vroe
gen de programmamakers zich af of
het wel juist was zo door te gaan.
Zouden de Chinese christenen niet
veel meer hebben aan de evangelién
of andere bijbelboeken? Er is nu een
geheel nieuw leesprogramma opges
teld, waarin meer afwisseling is aan
gebracht. Het ligt ln de bedoeling de
gehele bijbel te dicteren, zolang er
geen andere mogelijkheden ont
staan om de bijbel in China te ver
spreiden
Uit brieven is bekend dat honder
den. zo niet duizenden in China de
bijbel met de hand opschrijven
Dezer dagen komen tienduizend
nieuwe testamenten gereed in het
Quechua (spreek uit: Kètsjua), de
taal van de eens zo machtige Inca's
in Zuid-Amerika. Ze zullen worden
VREDE IN VREDESNA )NIN
wij vragen voor onze
op welke noemer we ze
ze worden wel geteld
maar wie geeft ze een n# te
onze daden in de kolomfurer
van onze dagbladen
en glijdend langs de builen bi
van onze openbare verle ren v«
het kan niet ontkend wif1".^
ze staan op de noemer
tisch
rrwei
van onze zucht naar ma
eerti;
lemer
e Mai
en onze hopeloze onmac
ze worden genoemd
naar wat diep in ons zit
aan zelfhandhaving en
geheel voldoende om
verontschuldiging te vlntn' a
want wie zijn wij. nietwi >nteg
maar de vrede dwaalt ro iwegg
ze wordt niet aangenomi
en er is geen naam
die hier garant wil zijn
de vrede lijkt te komen
op haar eigen vredesnaa|ijke
het wachten lijkt te zijn
op die vrederik
wiens woorden en daden
enkel vrede zijn
of is hij al gekomen
en zij wij op zijn naam
geroepen tot vrede, ngg
op zijn vredesnaam?
ltl<
fletse
tgelij
publi
gedc
op he
anen
d voe
weers
ëtjes
Beroepingswerk
SSEl
erg
ils vi
nteri
NED. HERV. KERK tie M
Aangenomen naar Harkema-( t hot
de: dr J. Karwaman te Twisk m vj
Bedankt voor Oud-Beijerlan
voor Ouderkerk a.d. IJssel: I enbe
Berg te Ede; voor Makkui eg r
Voortman te Lutten.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen naar Bruchterve
J. van Gog, kand. aldaar.
Aangenomen naar Bunnik: J.
Bellingwolde.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Blija-Holwerd: W.
stra kand. te Groningen.
ROOSENDAAL Vorige week zondag is in de hervormde kerk
van Roosendaal (NB) met een wasmand gecollecteerd. De op
brengst was bestemd voor het werk van zuster Brechtje Folkerts.
Zuster Folkerts is uitgezonden door de hervormde zending naar
West-Irian als verpleegkundige in de moeder-en-kind-zorg.
Aan de gemeente was gevraagd, dit keer eens iets in natura te geven.
Gedacht werd aan handdoeken en dergelijke. De kerkgangers bleken zoveel
meegenomen te hebben, dat aan één wasmand niet genoeg was. Na deze
collecte stonden er een paar propvolle manden met handdoeken en was
handjes voor in de kerk als teken van meeleven met het werk van de
evangelisch christelijke kerk in West-Irian. Tijdens de dienst zongen de
kinderen van de zondagsschool een Indonesisch kerklied.
Na haar verlof vertrekt zuster Folkerts op 6 oktober weer naar haar
werkterrein, rond het Santanimeer in West-Irian.
iclén
lat il
imco
spee
lemli
Invlo
Ned
en li
org;
dent
an 1
ft O]
GEREF. KERKEN (VRIJG. Bj |K
Bedankt voor Arnhem en voor
pen: W. J. van der Linde te 19'
veen. de u
CHR. GEREF. KERKEN. "an
Beroepen te Onstwedde en ioté.
hem: A. P. van Langevelde, kr
Nunspeet; te Haamstede: B.
broek, kand. te Apeldoorn.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Apeldoorn: A. Hd
land te Krabbendljke.
ALG. DOOPSG. SOC.
Aangenomen naar Holwerd ei-,
P. Yetsebga te Broek op Langf 5^
John Melin
verspreid onder de nazaten van die
stam in Peru. Omdat een deel van de
Quechua's ook Spaans spreekt en
hun kerkdiensten zowel ln het
Spaans als in het Quechua worden
gehouden, is dit nieuwe testament
tweetalig uitgevoerd. Het is daar
door echter verhoudingsgewijs erg
duur geworden, te duur voor veel
Indianen die uiterst arm zijn, vooral
degenen die hoog ln het bergland
van de Andes wonen en met primi
tieve middelen hun rotsachtige ak
kers bewerken
Het Nederlands bijbelgenootschap
doet daarom een beroep op leden en
vrienden om per exemplaar 5,94 bij
te dragen om dit nieuwe testament
betaalbaar te maken voor deze men
sen In het Quechua was al lang geen
volledig nieuw testament meer ver
krijgbaar
In de persoon van John Mefl
krijgt de evangelisch-luthers^"
er binnenkort een Amerikaaii-—,
minee bij. Hij wordt predika v
de gemeenten Zaandam en E
zen. Ds MeUn is afkomstig
Amerikaanse lutherse kerk e "1
in 1972 en 1973 pastoraal werl
in Brazilië. Daarna werkte hij A
bureau van de lutherse were!
ratie in New York. Door beo
ling van prof. dr. C. H. Lindi
Amsterdam werd hij aangeü pp
om het lutherse predikanten
in Nederland te verlichten. De
gelisch-lutherse kerk telt 71 DE:
kantsplaatsen, waarvan er th va,
niet bezet zijn. Er zijn relatie
oudere predikanten en weinig"1**
logiestudenten. Pogingen om ,an
kanten uit Zweden aan te tifiet
hebben nog geen resultaat g( hul:
ld k
Hein Jansen
De generale diakonale raad i os^
Nederlandse hervormde kerk 'gen
Hein Jansen (34) uit Zoetermi egtl
noemd tot voorlichtlngsfuncti rni:
en tevens eindredacteur va en
maandblad Diakonia, per 1 n
ber. De heer Jansen was tot
coördinator van de protes ee
stichting voor verantwoorde
vorming (PSVG) en eindred
van het blad Gezond Gezin, dr
lorsi
|de lr
Billy Graham
K-va
De Amerikaanse evangelist hch
Graham, die onlangs in Hou röni
preekte, heeft bij zijn terugl lelijI
New York gezegd, dat hij in di ng
bepaalde aspecten van het a:
re leven geconstateerd hee zes
men slechts kan toejuichen. 'op<
het lage misdaadgemiddelde tanc
afwezigheid van pornografie h d <gi
hem getroffen. Verder was 1* nde
godsdienstvrijheid in Hongarl 'w
gevallen. Hij zou nu graag e het i
zoek aan de Sowjet-Unie
brengen
