f
Zelfbeschikkings recht houdt
niet op met onafhankelijkheid
Hoe wilt u uw304 hebben?
Sportief? Comfortabel? Ruim? Zuinig?
Peugeot's nieuwe 304-serie,v.a. f 14.125,-.
Trouw
Trouw
Dominee J. C. Sikkel school,
ONDERWIJZER(ES)
VOOR 5 SCHOOLTIJDEN
ELKE
OCHTEND
OPNIEUW
Proefschrift ook actueel voor RMS-ideaal van Zuid Molukkers
Rechter stuurt
filmer Polanski
naar psychiater
12
b iag
20 september 1977
TROUW/KWARTET PS 13 - RH 15
leengeg
ider,
gr«|>o
nam tot Zich mijn onvergetelijke zorgzame
onze vader en broer
Christiaan van der Hammen
de leeftijd van 75 jaar
Namens de familie
A. van der Hammen-Siemons
*cht, 19 september 1977
Iter HenkeLslaan 45
eft bezoek aan huis. Geen bloemen. De begrafe-
zal plaatsvinden vrijdag 23 september om
15 uur op de begraafplaats „Daelwijck" Flori-
Ireef. Vooraf zal een dienst worden gehouden
huize Henriëtte Swellengrebel, Fockema An-
■alaan 10, welke aanvangt om 9.45 uur.
afloop is er in de condoleanceruimte van de
-raafplaats gelegenheid de familie te condo-
in Pietei
vond vj
zal plaat
;r, voorj
ed. H<
iating
•den i.
nan, oi
droefheid geven wij kennis, dat geheel onver-
cht van ons is heengegaan mijn lieve man, onze
re, zorgzame vader en opa, onze broer, zwager
oom
Goffe van Gelder
de leeftijd van 60 jaar.
W. van Gelder-Bestter
Stans en Guido
Marijke en Lodewijk
Marjan en Ton
Lara
Leilah
en verdere familie
isterdam, 16 september 1977
terstraat 7"
egenheid tot afscheid nemen thuis maandag
15 00-16.00 en 20.00-21.00 uur.
teraardebestelling zal plaatshebben dinsdag
n4september a s. tegen 12.30 uur op de Nieuwe
rnpsterbegraafplaats aan de Kruislaan.
rtrek van het woonhuis om 12.00 uur
1.
ssau.
et grote droefheid geven wij kennis dat de Heere
heel onverwacht uit ons midden heeft weggeno
en mijn zeer geliefde man, onze lieve zorgzame
der, schoonvader, broer, zwager en oom
Cornells Speelman
de leeftijd van 45 jaar
P. Speelman-de Klerk
Ditta en Mels
Nellie en Joop
Ad
en verdere familie
1. Ambacht, 17 september 1977
oge Kade 29
Geen bloemen
elegenheid tot condoleren aan het woonhuis. De
juwdienst zal gehouden worden woensdag 21
ptember a s. in de „Open Hof', Schildmanstraat
A om 10.45 uur. waarna de begrafenis zal
aatshebben op de algemene begraafplaats aan
Achterambachtseweg om plm. 11.30 uur. Ver-
ek vanaf de „Open Hof" om 11.15 uur.
dondi
a van
aan
h tóan
van oi
zorgz
en nee
ndag 18 september ontsliep in zijn Heer en
ind, onze geliefde en zorgzame pa
Jan van Middendorp
>ds 1956 weduwnaar van Geertruida Molegraaf,
de ouderdom van 87 jaar.
Psalm 116 1 oude ber.
Hardenberg:
J. Otten-van Middendorp
Harderwijk:
M. Ch. Clous-van Middendorp
H W. Clous
irdenberg, september 1977.
H. Prengerlaan 9.
begrafenis zal plaatsvinden op donderdag 22
ptember a.s. op de begraafplaats aan de Bruch-
•weg te Hardenberg, om 14.45 uur.
rouwdienst zal worden jgehouden in de Gere-
rmeerde Kerk aan het Wilhelminaplein te Har-
nberg; aanvang 14.00 uur.
:gene die de dienst wenst bij te wonen wordt
rzocht om 13.50 uur aanwezig te zijn in de kerk.
)or de dienst gelegenheid tot condoleren.
Geen bloemen en geen toespraken.
ensda
Prote
PC.
pndagmorgen 18 september 1977 is op 85-jarige
eftijd vredig en kalm heengegaan
Charlotte Kohier
officier in de orde van Oranje Nassau
echtgenote van H. Th Wijdeveld.
22 sej
„Wes
rban
ek v;
'ajmsterdarn,
Lairessestraat 14 B
'aridii C,
leven.
in hei
Uit aller naam:
H. Th. Wijdeveld
Thuis liever geen bezoek.
overledene is overgebracht naar de Coöperatie
P. C. Hooftstraat 183, Amsterdam-Zuid.
e crematie zal plaatshebben donderdag 22 sep-
mber a.s. tegen 14.00 uur in het crematorium
eisen (Driehuis).
„Als ik ontwaak dan ben ik nog bij U."
Psalm 139 18 B.
a een moedig gedragen lijden is naar haar Heer
1 Heiland gegaan onze innig geliefde zuster,
ihoonzuster en tante
Gesina Ledegang
t> de leeftijd van 69 jaar.
Amsterdam:
M. C. Dompeling-Ledegang
S. Dompeling
Zandvoort:
A. C. Ledegang
C. M. Ledegang-Groen
Neven en nichten
msterdam. 16 september 1977
otgieterstraat 651
orrespondentie-adres: Van Galenstraat 60,
r v, andvoort.
j elegenheid tot afscheid nemen in een rouwka-
lag cr van de Coöperatie PC, P. C. Hooftstraat 183,
itD( msterdam-Zuid, dinsdag van 18.00-20.00 uur.
a floo e teraardebestelling zal plaatshebben woensdag
V: september a.s. tegen 12.30 uur op de Nieuwe
ertr oslerbegraafplaats aan de Kruislaan te Am-
perdam.
Mogen wij langs deze weg
familie, vrienden en ken
nissen onze oprechte dank
betuigen voor het medele
ven en de belangstelling on
dervonden tijdens ziekte en
bij het overlijden van onze
geliefde man, vader,
schoonvader, groot- en
overgrootvader
Uit aller naam:
D. Verhulst-Rijkhoek
de Bullstraat 22,
Den Haag
september 1977.
Beekstraat 88, Den Haag
Het Bestuur van de Vereniging voor Gerefor
meerd Onderwijs, 's Gravenhage-Zuid
vraagt voor zo spoedig mogelijk een
Inlichtingen bij mevrouw H. A. van Laar-
Croese, tel. 079-210574.
Sollicitaties aan de secretaris, de heer K. F.
Witt, Miquelstraat 125, Den Haag.
Winkelen
begint op de
advertentie pagina's van
Uw advertentie in j
wordt door 355.000
koopkrachtige Nederlanders gelezen.
door mr. P. C. J. van der Ploeg-Oort
AMSTERDAM. Het zelfbeschikkingsrecht der naties is niet van zelfbeschikking door
gelijk te stellen met het recht op onafhankelijkheid. De veel
gehoorde bewering dat het zelfbeschikkingsrecht na de dekolo- u roepen
nisatie geen betekenis meer heeft, is onjuist. Tot deze conclusie
komt de heer G. J. Veerman in zijn proefschrift, „Het zelfbe
schikkingsrecht der naties en de rechten van de mens" waarop
hij vorige week aan de vrije universiteit te Amsterdam promo
veerde tot doctor in de rechtsgeleerdheid. Dit volkenrechtelijke
onderwerp (promotor was prof. dr. P. H. Kooijmans) heeft
actuele kanten ook dicht bij huis als we denken aan het RMS-
ideaal van de Zuid-Molukkers en de status van Aruba.
Na de tweede wereldoorlog ls het
zelfbeschikkingsrecht steeds meer ln
verband gebracht met de rechten
van de mens, o.a. ln veel documen
ten van de Verenigde Naties. De
mensenrechten dat zijn de rech
ten die mensen op een bepaaldmo-
ment nodig achten voor hun ont
plooiing hebben in de loop van de
geschiedenis de functie gehad van
afbakening van een vrije sfeer voor
de mens tegenover de machtheb
bers. Veerman noemt dit: normering
van macht.
Alvorens het verband met het zelfbe
schikkingsrecht uit te werken, wordt
een nieuw natiebegrip ontwikkeld.
Want wanneer we de talloze voor
beelden van wat zich als natie gepre
senteerd en gedragen heeft, bezien,
ervaren we dat het er vooral om gaat,
dat bepaalde groeperingen zich ach
tergesteld voelen, geen kans zien
zich te ontplooien en mee te werken
aan hun toekomst ln de staat waarin
zij leven. In vercet daartegen onder
nemen leden van zo'n groepering po
litieke activiteiten. Het enige criteri
um waaraan zo'n groepering volgens
Veerman moet voldoen, is dat ze min
of meer homogeen zijn. Hij ontdoet
met deze omschrijving het begrip
natie, ln het kader van het zelfbe
schikkingsrecht, van de mythe waar
mee het vaak omgeven wordt. We
moeten wel even afstappen van de
associaties die we in het algemeen
bij dit begrip hebben, als we beseffen
dat dan, extreem gesteld, ook bv een
actiegroep een „natie" kan zijn. Van
belang is natuurlijk wat Veerman
hierbij ziet als inhoud van het zelfbe
schikkingsrecht. Als dat niet het
recht op onafhankelijkheid ls. kun
nen we makkelijker afscheid nemen
van het begrip natie als groepering,
die potenUeel een staat zou kunnen
vormen.
Handvat
Net zoals de rechten van de mens
blijkt ook het zelfbeschikkingsrecht
in de loop der geschiedenis een
handvat geweest te zijn voor groe
pen die zich verzetten tegen onder
drukking. Het richtte zich tegen de
genen die de macht hadden. Daarbij
gaat het niet om een eenmalige acti
viteit, zoals bv. het verkrijgen van de
onafhankelijkheid als staat. Veer
man baseert dit op de grondbeteke
nis van het zelfbeschikkingsrecht zo
als dat naar voren kwam tijdens de
Franse revolutie en zoals het naar
zijn mening ook door de VN is vast
gelegd in het handvest (de „grond
wet" van de Verenigde Naties) en in
verscheidene latere documenten:
het recht van de mensen op zeggen
schap over hun eigen situatie, op
„meebouwen aan het bouwwerk dat
staat heet". Het ls in zijn visie dus
vooral een beginsel dat zich binnen
een staat afspeelt, met consequen
ties naar buiten: dat het in een staat
gerealiseerd wordt is een voorwaarde
voor vriendschappelijke betrekkin
gen tussen staten. In dit proces kan
het tot zelfstandige staat worden een
moment zijn, maar niet meer dan
dat. Maar het hoeft niet. En ook in
zo'n nieuwe staat gaat het proces
Halen we nu het door Veerman voor
gestane natiebegrip erbij, dan komt
er naast dit algemene recht van
„meebouwen aan de inrichting van
de staat" ook «en meer specifiek
recht uit: min of meer homogene
groeperingen en dat kunnen er
veel zijn, want het is een ruim begrip
die erom vragen, verdienen zeg
genschap over hun eigen positie en
een zekere mate van autonomie. Het
ls natuurlijk wel heel moeilijk om
zo'n recent concreet te maken en op
dit punt heb ik ook enige aarzelin
gen. Want wat kunnen de Zuidmo-
lukkers ln Nederland (ze zijn Immers
een „natie"), als hun het recht op
een zelfstandige staat ontzegd
wordt, voor betekenis ontlenen aan
het zelfbeschikkingsrecht? Partici
peren ln de staat geschiedt thans vla
het kiesrecht, de vrijheid van me
ningsuiting, het recht om politieke
partijen op te richten e.d. Bescher
ming i.v.m. hun minderheidspositie
kan nu al ontleend worden aan het
non-discriminatie-beginsel, dat ook
inhoudt dat ongelijke gevallen zo
veel mogelijk gelijk gemaakt moe
ten worden.
Diepere aanspraak
Hoe moeten we ons die zekere mate
van autonomie voorstellen"» Veer
man heeft duidelijk aangetoond wat
het zelfbeschikkingsrecht niet
(meer) is: het ls geen afscheldings-
recht, maar minder concreet wat het
wel is. Het kan zijn dat het zelfbe
schikkingsrecht (door het op te ne
men in het kader van de rechten van
de mens) als een soort voorwaarde
daarvoor gaat fungeren: op basis
van hun zelfbeschikkingsrecht eisen
de mensen hun rechten van de mens
op, zoals ze vroeger bescherming als
minderheid of zelfstandigheid als
staat vroegen. Het verleent op die
manier wel extra dimensie aan de
mensenrechten de aanspraak
erop wordt wat steviger verankerd
maar het zelfbeschikkingsrecht
als concreet recht heeft dan zijn
tanden verloren en dat zou jammer
zijn. Ik geloof ook niet dat het zo is.
Op ander terrein immers Veer
man laat dit buiten beschouwing
krijgt het reeds een nieuwe inhoud.
Ik doel op het economisch zelfbe
schikkingsrecht. dat staten en wel
licht ook groepen binnen staten een
wapen in handen geeft tegen b v
multinationale ondernemingen
Naast deze kanttekening dat de in
houd van het zelfbeschikkingsrecht
wat meer aandacht had kunnen krij
gen, kunnen we gelukkig zijn met de
verruiming van het natiebegrip en
op zichzelf ook met de vaststelling
dat het zelfbeschikkingsrecht niet
ophoudt met de onafhankelijkheid
Het begrip krijgt een nieuwe inhoud
in het functioneren van een demo
cratische staalgemeenschap en
daarmee van een democratische vol
kerengemeenschap Ik heb bewon
dering voor de genuanceerde wijze
waarop Veerman dit moeilijke on
derwerp heeft behandeld
Mevrouw Van dor Ploeg
is wrrkiaam bij de
CDA-fraetie in de Twee
de Kamer.
SANTA MONICA (UPI) - De Ame
rikaanse filmregisseur Roman Po
lanski is veroordeeld tot een verblijf
van negentig dagen in een strafin
richting Tijdens dat verblijf moet
hij zich onderwerpen aan een psy
chiatrisch onderzoek dat beslissend
zal zijn voor de vraag of hij nog
verder zal worden berecht De 44-
Jarige Polanski wordt ervan be
schuldigd drugs te hebben verstrekt
aan een dertienjarig meisje, dat hij
daarna seksueel heeft misbruikt. De
ln Polen geboren filmer hoeft zich
niet voor december aan het onder
zoek te onderwerpen.
Prijs inclusief BTW of Utrechi. Importeur Gebr. Nefkens N.V., Industrieterrein loge Weide, Atoomweg 68. Antwoordnummer 204, Utrecht. Telefoon 030 - 44 97 11. Ook leosmg faciliteiten.
de perfecte diesels (sedan GlD en break GID en
bestelwagen)
de economische Gl (royaal ruimte voor 5).
Ook als diesel.
Peugeot's nieuwe 304-serie biedt u groter keus dan
ooit. Twee sedans, twee breaks, twee diesels.
Wilt u hem sportief? De 304 SLS staat
voor u klaar. Met z'n 74.5 DIN pk
motor (voorwielaandrijving, zoals alle
1304's),voor een veilige acceleratie.
Met z'n sportieve velgen, z'n halogeen
koplampen, z'n elektronische toeren-
teller. 't Is er één met temperament.
Wilt u hem economisch? De 304 GL is voorzien van de
befaamde 1300 cc 65 DIN pk motor, die opmerkelijk
weinig dorstig is. En in comfort, wegligging, betrouw
baarheid lijkt hij als 2 druppels water op z'n broer, de SLS.
Wilt u hem met zeer veel ruimte? De breok 304 SL en
de break 304 GL bieden u, bij opgeklapte achterbank
1500 dm3 laadruimte, via een grote 5e deur.
/n Ideale weekendwagen, ook voor lange trajecten,
want comfort en uitrusting zijn evenwaardig aan die
van de sedans.
Wilt u hem op z'n allerzuinigst? We hebben ze nu ook
met de economische Peugeot-dieselmotor. De sedan
304 GLD en de breok 304 GLD. Pittige, onvermoeibare
wagens. Tegen zeer lage brandstofkosten.
Wilt u hem comfortabel en veilig? Dat zijn ze alle zes.
Comfortabele zit en bediening. Altijd vier zijdeuren.
Royole binnenruimte. Complete uitrusting (radiaal-
banden en achterruitverwarming standaard).
Voortreffelijk rijgedrag. En behalve een veiligheidskooi
nog tal van andere aktieve en passieve veiligheids
voorzieningen. Peugeot zou Peugeot niet-zijn als 't
anders was.
de temperamentvolle SLS
de luxueuze break SL (geraffineerde metaalkleuren), ook als break GL.Ook olsdiesel.
